NIEUWJAARSWENSCH
Auto te Emmen te water gereden.
NIEUWJAARS-
ADVERTENTIÊN
26ste Jaargang
DONDERDAG 27 DECEMBER 1934
No. 7999
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitzetting:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
De Rijksmiddelen
De opbrengst van de rijksmiddelen over
November j.l. is gepubliceerd en de uitslag
is alweer van elf maanden van het binnen
enkele dagen scheidende jaar bekend.
Spoedig zullen wij ons een oordeel kunnen
vellen over het geheele jaar en dit zal niet
gunstig zijn. De koopkracht loopt nog sterk
terug en de invoering van nieuwe belas
tingen (de omzetbelasting, de couponbe
lasting en de accijnsverhoogingen) maak
ten dat de rijksmiddelen per saldo een
accres bij 1933 vertoonen zullen. Nu de
Regeering zich op het standpunt gezet
heeft, dat verdere belastingverhooging niet
kan plaats vinden, zal de opbrengst der
rijksmiddelen in 1935 een juister beeld ge
ven van den loop van het nationale inko
men.
De November 1934-opbrengst der „ove
rige middelen" (dus alle indirecte belastin
gen) bedroeg f 32.536.469.— terwijl de ra
ming 32.209.971.— groot was. De overige
middelen, hebben dus 326.678 meer opge
bracht dan is geschat. Dit is de eerste maal
van dit jaar en is gevolg van de stijging
van de invoerrechten en het de raming be
naderen van de omzetbelasting. Deze
bracht in November j.l. 6.666.536.op
tegen een raming van 6.791.666. Nu mag
men in dit verband niet vergeten, dat No
vember de tweede maand is na het beëin
digen van een kwartaal. De groöte firma's
mogen- de omzetbelasting op crediet beta
len: zij ontvangen dan direct na het einde
van het kwartaal een nota en in de maand
daarna wordt afgerekend. Daarom is het
bedrag der geïnde omzetbelasting in de
tweede maand na een kwartaal het grootst.
Wanneer wij het resultaat nemen van de
eerste elf maanden, dan is de indruk heel
wat somberder.
De raming over de eerste elf maanden
van 1934 bedroeg f 354.307.708, de werke
lijke opbrengst was 325.843.257, minder
geïnd dan de raming aangaf 28.464.451.
Het vorige jaar in de periode 1 Januari-
ult. November werd geïnd 298.400.598,
in deze periode 325.843.257, nu méér
27.442.659.
Dit jaar werd geïnd aan omzetbelasting,
die het vorige jaar niet geheven werd
48.903.705, idem aan couponbelasting
3.709.299, is 52.613.004, dit jaar meer ge-
ind dan in de overeenkomstige periode
van 1933 27.442.659, zoodat dezelfde mid
delen, welke ook in 1933 vloeiden in 1934
'n achteruitgang vertoonden v. f 25.170.345.
Dit is een duidelijk bewijs voor den ach
teruitgang van ons bedrijfsleven en van
onze koopkracht. Wanneer deze achteruit
gang zich in 1935 zal voortzetten, zal het
voor de Regeering moeilijk zijn om zich er
zonder nieuwe belastingen door te slaan.
De achteruitgang van de koopkracht
blijkt ook uit de omzetbelasting. De minis
ter heeft de raming van deze belasting bij
de invoering nauwkeurig berekend; zijn
raming over de eerste elf maanden van dit
jaar bedroeg 74.708.333, terwijl geïnd
werd 48.903.705, hetgeen dus minder is
25.804.628.
De invoerrechten hebben in verhouding
tot de raming een goed figuur gemaakt.
Trouwens deze zijn ook behoorlijk ver
hoogd. Met uitzondering van de acijns op
wijn en tabak zijn alle andere accijnzen
bij de raming teruggebleven. Die op tabak
als gevolg van de banderolle-belastingver-
hoogingdie op wijn, omdat verschil
lende alcoholische dranken als zoodanig
werden uitgevoerd om als wijn weer te
worden geimporteerd.
Wij zeiden reeds, dat wij het jaar 1935,
wat de opbrengst der rijksmiddelen be
treft, somber inzien. Want er zal hoe lan
ger hoe meer een verschuiving gaan plaats
vinden naar artikelen, waarop geen hooge
accijns drukt, terwijl bij verdere stagnatie
van onzen uitvoer ook de invoer zal gaan
terugloopen. Dit zal zijn uitdrukking vin
den in een krachtig terugloopen der in
voerrechten. Aan directe belastingen werd
in deze 11 maanden 88.505.000 geïnd te
gen 95.781.000 in de overeenkomstige
periode van 1933.
V De Kerstmis-viering
Wij hebben het Kerstfeest gevierd. En
wij willen hopen, dat wij de Kerstbood
schap hebben verstaan en begrepen en
daaraan gehoor zullen geven
Ook in „de wereld" is het Kerstfeest ge
vierd. Hoe?In een liberaal blad „De
Avondpost", wordt de viering van dit
Kerstfeest aldus geschetst:
E e r e z ij God en de jazz-band
gilt en snerpt en schatert en schettert.
Vrede op aarde en over den
dansvloer schuiven in de van neger
volken uit de oerwouden afgeziene
dansen de paren langs elkaar heen. 1 n
menschen een welbehagen
en allerlei cabaretijvermakelijkheden
luiden luidruchtig het eeuwen-oude
feest der christenheid in en roepen het
publiek op tot vermaak. „Grandes
soirées dansantes de gala" lazen we
een advertentie „met uitgebreide
cabaret-show, o.a. the Harmony Kings,
de beroemde Negerzangers". Eere zij
God, Vrede op Aarde, In menschen een
welbehagen! Om in stijl te blijven heeft
men bij en om dit alles de symbolen
van het Kerstfeest gehangen, en heeft*
men bij dansvloer en jazz-band den
Kerstboom opgetuigd. En denk dan
eens aan den heiligen, onberoerd-se-
reenen Kerstnacht^-.
Die „wereldsche" viering van het Kerst
feest, de geest van hebzucht en genot, ty
peert ook de dichter A. J. D. van Oosten in
een gedicht „Kerstrouw" in het Kerstnum
mer van „De Gemeenschap".
Gij, God de Heer, moogt wijken
voor eenen god-van-goud
wien machtigen en rijken
hebben hun hart betrouwd.
Voor het geschrei der armen
gebaren zij zich doof,
hebzucht gaat voor erbarmen
de winst boven 't geloof.
Voor allen die het Kerstfeest hebben
mogen vieren in de heerlijke schoonheid
van de katholieke viering, mogen uit deze
viering rijpen in het dagelijksch leven de
vruchten van rechtvaardigdheid en liefde,
waarnaar vooral de wereld van dezen tijd
zoo verschrikkelijk hongert!
Stadsschouwburg te f ahem
door brand verwoest
tonnen
Hedenmorgen te omstreeks half zeven is
brand uitgebroken in den Arnhemschen
Stadsschouwburg, gelegen aan den Velper
Binnensingel. De brand werd ontdekt,
doordat groote vlammen uitsloegen boven
het dak van de schouwburg aan de achter
zijde, ter plaatse waar de tooneelruimte ge
legen is.
Brandweer en politie die direct werden
gealarmeerd, waren spoedig ter plaatse. De
brandweer tastte het vuur direct met al het
beschikbare materiaal aan. Gelukkig staat
de schouwburg geheel apart. Het vuur, dat
blijkbaar op de eerste verdieping is ont
staan. nam direct een groote omvang aan.
Het vond gretig voedsel in de aanwezige
requisieten en in het bekleedsel van stoe
len, de gordijnen enz. De brandweer kon
dan ook niet verhinderen, dat in een tijds
verloop van enkele uren zoowel de tooneel
ruimte als de zaal geheel uitbrandden. De
brand werd met eenige tientallen stralen
bestreden De brandweer slaagde erin slechts
eenige tooneelkamers en een gedeelte van
de hall voor het vernielende vuur de vrij
waren. Overigens is het gebouw geheel uit
gebrand. De muren staan nog overeind.
Een tooneelmeester, die aan den schouw
burg woont, heeft van het uitbreken van
den brand niets bemerkt. Deze man heeft
zijn woning op den beganen grond, terwijl
het vuur, zooals boven gemeld, op de
eerste verdieping moet zijn ontstaan. Gis
teravond had een opvoering plaats gehad
van „Tante Roosje" met Mevrouw Esther
de Boer-Van Rijk. Deze opvoering was te
ruim elf uur afgeloopen en men had niets
bijzonders Demerkt.
Omtrent den oorzaak van den brand tast
men dan ook tot dusver nog in het duister.
De schade, welke op eenige tonnen ton
nen geschat wordt, is door verzekering ge
dekt.
Op het terrein van den brand waren on
der meer aanwezig, de commissaris van de
Koningin in de provincie Gelderland, Mr. S.
Baron van Heemstra, de burgemeester van
Arnhem^ de heer H. P. J. Bloemers en vele
autoriteiten.
De belangstelling van de zijde van het
publiek was, mede m verband met het tijd
stip waarop de brand woedde, buitenge
woon groot.
De brandweer was te omstreeks half
negen het vuur meester. Het meeste mate
riaal kon toen inrukken, terwijl voor be
waking nog eenige manschappen achter
bleven.
Zeven inzittenden, w.o. drie broers
en een zuster verdronken
In den afgeloopen nacht te omstreeks gekomen de arts S. E. Belksma uit Emmer
half drie heeft te Munsterscheveld (ge
meente Emmen) een ernstig ongeluk plaats
gehad, waarbij zeven personen het leven
hebben verloren.
Een negental personen keerde met een
huurauto van de firma E. van Hoving te
Emmer Compascuum terug van een mu
ziekfeest te Stadskanaal. Door tot nu toe
nog onopgehelderde oorzaak reed de auto,
die bestuurd werd door den heer Harm
Buter, op de „Kuipersklap", een ophaal-
brïtg over het Hoofdkanaal nabij de R.K.
kerk te Munsterscheveld tegen de linker
leuning van de brug. Ten gevolge hiervan
sloeg de auto naar rechts en schoot voorbij
de klap door de ketting in het kanaal.
Het voertuig verdween bijna onmiddellijk
geheel onder water, waarbij het over den
kop sloeg. De zeer volle wagen maakte het
voor de inzittenden niet mogelijk zich te
redden. Slechts twee van hen, n.l. de heer
J. van Bijlen uit Zwartemeer en mejuf
frouw Antje Buter uit Emmer Compascuum
wisten er het leven af te brengen. De heer
J. van Bijlen kon zichzelf uit de auto wer
ken en was zoo spoedig uit het water, dat
hij nog tegenwoordigheid van geest genoeg
had om te trachten anderen te redden. Dit
gelukte hem alleen ten opzichte van me
juffrouw Antje Buter, die hij uit de auto
wist te trekken en op het droge te bren
gen. J. van Bijlen kon zich naar huis bege
ven, doch mejuffrouw Buter moest naar het
Academisch ziekenhuis te Groningen wor
den vervoerd.
De andere zeven inzittenden van de auto
konden niet worden gered en zijn allen ver
dronken. Hun lijken werden later opge
haald. Het zijn Harm Buter, Lucas Buter,
Gesinus Buter en Margin Buter, drie broers
en een zuster, allen kinderen van den tim
merman H. Buter te Emmer Compascum,
Dientje Meyer uit Emmer Compascuum,
Hillie Voslander uit Groningen en Geert
Oosterveld uit Borger.
Zoo spoedig mogelijk was hulp ter plaat
se, welke echter geen redding heeft kunnen
brengen. De auto is later opgehaald.
Het vreeselijk ongeluk heeft te Emmer
Compascuum (gemeente Emmen), waar
de meeste slachtoffers woonachtig waren,
groote ontsteltenis en diepe ontroering ver
oorzaakt.
Op tweeden Kerstdag huurde de 24-jarige
Harm Buter bij den garagehouder E. van
Hoving te Emmer Compascuum een auto
voor een tocht naar Musselkanaal. Hij
kreeg een 4-deurs Essex, een 4, hoogstens 5
persoonswagen. Niet minder dan negen
personen namen in het voertuig plaats en
begaven zich daarmede naar Musselka
naal, waar op den avond van den Twee
den Kerstdag in de Gereformeerde kerk
een uitvoering van de Christelijke Zang-
vereeniging plaats had.
Omstreeks middernacht keerde het ge
zelschap naar Emmer Compascuum terug.
Harm Buter zat aan het stuur en reed met
vrij groote snelheid langs den Roswinke-
lerweg in de richting van zijn woonplaats.
Te Munsterscheveld moest nien een brug
over het kanaal passeeren. Hiervoor moet
een korten bocht worden gemaakt en deze
is het gezelschap noodlottig geworden.
Volgens verklaringen van het eenige lid
van het gezelschap, dat zich onmiddellijk
wist te redden, den heer J. van Bijlen uit
Zwartemeer (gem. Emmen), heeft de be
stuurder van de auto, den bocht met te
veel snelheid genomen en is het waar
schijnlijk, dat hij, toen hij in den bocht
was, inplaats van te remmen, bij vergis
sing nog meer gas gegeven heeft. Het ge
volg was, dat de auto aan den linkerkant
van de brug met de leuning in aanraking
kwam en toen aan den rechterkant onder
de aan een ketting loshangende leuning
door in het kanaal vloog. De auto moet
een slag over den kop hebben gemaakt,
doch kwam rechtstandig in het kanaal te
recht en verdween zoo goed als geheel on
der water. Alleen de kap was nog zichtbaar.
Genoemde van Bijlen kon zich direct, door
het stukslaan van een ruit, uit de auto wer
ken. Hij ging boven op de kap staan en
slaagde erin zijn verloofde, mejuffrouw
Antje Buter uit Emmer Compascuum, die.,
naast hem in den wagen had gezeten, eruit
te trekken.
Inmiddels was reeds hulp toegeschoten
van passeerende auto's welker inzittenden
onmiddellijk de noodige assistentie haal
den. Mejuffrouw Antje Buter was bewuste
loos en werd binnengedragen in het in de
nabijheid gelegen café van den heer A.
Kuipers.
Intusschen waren op de plaats van het
ongeval, behalve tal van omwonenden, aan-
Compascuum, de gemeenteveldwachter van
Emmer Compascuum H. Zoer, de brigade
commandant, een wachtmeester en twee
manschappen van de Koninklijke Mare-
chaussée, gestationneerd te Emmer Com
pascuum.
Hoewel er dus spoedig hulp genoeg ter
plaatse was, mocht deze voor de zeven per
sonen, die zich nog in het voertuig bevon-
dei, geen redding brengen.
Met een lier en een takel van den timmer
man Bragt werd de auto opzij getrokken
en met een ijzeren vlet begaf men zich naar
het ondergedompelde voertuig. Toen men
na ruim anderhalf uur zoover gevorderd
was, dat men door het opensnijden van de
kap en het inslaan van de ruiten van de
auto de zich daarin bevindende personen
kon bergen, waren bij allen de levensgees
ten geweken.
In het holst van den nacht, bij het licht
van de lantaarns van de vele auto's die op
deze wijze het reddingswerk vergemakke
lijkten, kon men slechts zeven lijken weg
dragenVoorloopig werden zij neerge
legd in de schuur van den caféhouder Kui
pers in afwachting van de nadere beslis
singen der autoriteiten. De slachtoffers
zijn de 28-jarige Lucas Buter, de 24-jarige
Harm. Buter en zijn verloofde, de 20-jarige
Dientje Meyer, de 22-jarige Geesien Bu
ter, de 16-jarige Margien Buter, de 20-ja-
rige Hiltje Voslander uit Groningen en
Geert Oosterveld, een jangeman uit Bor
ger. Dientje Meyer was te Emmer Erfschei-
denveen woonachtig.
Eerst nadat de lijken waren geborgen
.werd het vreeselijke bericht van het om
komen van vier van hun kinderen aan den
timmerman Andries Buter en zijn echtge-
noote te Emmer Compascuum medege
deeld. Ontzettend was de indruk van deze
mededeeling, hoe voorzichtig ook te hun
ner kennis gebracht, voor de zwaar gesla
gen ouders.
Met behulp van een zuurstomapparaat
warenin het café van den heer Kuipers
door dr. Belksma bij mejuffrouw Antje Bu
ter de levensgeesten weer opgewekt. Haar
toestand was echter van dien aard, dat zij
per ziekenauto naar het Academisch Zie
kenhuis te Groningen moest worden over
gebracht.
Later in den ochtend werd de auto, even
eens met een lier, op den wal getrokken.
Hoewel het voertuig vrij ernstig was be
schadigd ingeslagen ruiten, opengesne
den kap, beschadigde lampen en treeplan
ken was het overigens geheel intact en
kon de eigenaar de heer E. van Hoving
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Kerstfeest der Nederlandsche mariniers
in het Saargebied. (2de blad).
Aanslag op den Griekschen minister van
oorlog. (2de blad).
Treinramp in Canada. Achttien dooden.
(Buitenl. Berichten 2de blad).
In Amerika hebben de Kerstdagen 200
dooden geëischt (Buitenl. Ber. 2de blad).
BINNENLAND.
Bij een auto-ongeluk onder de gemeente
Emmen kwamen zeven van de negen inzit
tenden om het leven. Onder deze slacht
offers bevonden zich drie broers en een
zuster. (1ste pag.).
De Stadsschouwburg te Arnhem is he
denmorgen door brand verwoest. (1ste
pag.).
Scheepsramp bij Marken, waarbij schip
persvrouw en knecht verdronken. (Gem.
Berichten, 3de blad).
Verschillende doodelijke verkeersonge
lukken. (Gem. Berichten, 3de blad).
LEIDEN.
De inwijding van het nieuwe Sinte Li-
dwina-huis (1ste blad).
het, gesleept achter een anderen wagen,
zelf sturend naar zijn garage rijden. Van
den heer Van Hoving vernamen wij nog,
dat hij voor deze auto niet tegen schade
was verzekerd. Het was hem niet bekend,
dat niet minder dan negen personen den
tocht mot den wagen naar Musselkanaal
zouden maken.
Reeds vroeg in den ochtend arriveerde te
Emmer Compascuum de substituut-officier
van Justitie uit Assen mr. Servatius, die
na kennisneming van het proces-verbaal
van het ongeval, zoowel de lijken als de
auto vrij gaf.
Vanaf heden tot en met*28 December
a.s, is de gelegenheid opengesteld,
aan ons Bureau, Bezorgers in de stad,
en bij onze Agenten, om in het
nummer van 31 December den ge-
bruikelijken Nieuwjaarsgroet te
plaatsen. De prijzen dezer Adverten
tiën zijn A contant»
1—4 regelsf 0.50
5-8 l._
9—12 1.50
13-16 M 2.~
DE ADMINISTRATIE
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van den onderstaanden NIEUWJAARSGROET
in het nummer van 31 December van „De Leidsche Courant", Papengracht 32, Leiden
S.v.p. duidelijk met potlood invullen
