BERJtCHT.
u
v»NIEUWJAARS
NIEUWJAARSWENSCH
VRIJDAG 21 DZCÜMBLR '934
DE LEIDSCHE COURANi
EERSTE BLAD - PAC. 2
UAROMETEA..
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 21 Dcc. 1-934, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. InsU te De Bxlt.
Hoogste baromcterst.: 768.3 te Riga.
Laagste baromcterst.: 746.1 te Reykjavik.
Verwachting tot den avond van 22 Dec.:
Zwakke tot matige
veranderlijke wind,
later uit Oostelijke
richtingen, nevelig
tot half bewolkt, wei
nig of geen neerslag,
iets kouder.
De hooge drukking neemt thans in Scan
dinavië snel toe en de nieuwe depressies,
die niet zeer diep zijn, beginnen zich zoo
wel over LJsland als over de Golf van Bis-
saje uit te breiden, zoodat de kans op Oos
telijke winden en afkoeling toeneemt. In
Oost-Duitschland is reeds lichte vorst in
gevallen en die in Scandinavië nam iets
toe. In Engeland en Frankrijk is ook af
koeling opgetreden, in Duitschland is de
wind zeer zwak en komt evenals hier te
lande, plaatselijk mist voor. Alleen aan de
kusten van Ierland en IJsland waait het nog
krachtig uit Zuid. De vliegtuigwaarnemin
gen in Duitschland wijzen op Oostenwinden
in de bovenlucht boven Scandinavië en
toenemende vorstkansen.
LUCHTTEMPERATUUR
..8.2 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.
Van Vrijdagnamiddag 4.19 uur tot
Zaterdagmorgen 7.37 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk op Zaterdag 22 Dec. voorm.
3.08 uur en nam. 3.26 uur.
dag van een retourvlucht naar Egypte was
teruggekeerd, van SchipCiol gestart om te
trachten assistentie aan de „Uiver" te ver-
leenen. Het bleek later, helaas, dat dit ver
trek tevergeefs is geweest. Het vertrek, dat
aanvankelijk tusschen 5 en 6 uur zou plaa.s
hebben, ondervond vertraging in verband
met minder gunstige weerberichten. De be
stuurders, Sillevis en Geijsendorffer, zou
den trachten heden zoo ver mogelijk met
het toestel te komen, teneinde, als de po
sitie van de Uiver bekend zou zijn, zoo
spoedig mogelijk ter plaatse te kunnen
zijn.
Nader wordt gemeld, dat de „Leeuwerik"
instructie heeft gekregen om ondanks de
zekerheid van het ongeluk toch door te
vliegen.
DE ..UTVER" LIGT IN ROTSACHTIG
TERREIN.
Volgens mededeeling van de Royal Air
Uiver neergestort in een rotsachtig gebied
dat zeer moeilijk te bereiken is.
Tengevolge van den hevigen regen zijn
bovendien de wegen vrijwel onbegaanbaar,
zoodat ook de automobielen, die naar -de
plaats des onheils werden uitgezonden, deze
plaats zeer waarschijnlijk heden niet kun
nen bereiken. Het zenden van vliegtuigen
is uitgesloten, daar een landing in dit ge
bied onmogelijk is.
BLIKSEMINSLAG DE OORZAAK?
Volgens mededeelin van de Royal Air
Force moet het waarschijnlijk worden ge
acht dat de Uiver in een plotselinge on
weersbui is geraakt en door den bliksem
is getroffen.
VERSLAGENHEID BIJ DE K.L.M.
Op het hoofdkantoor van de K.L.M. op
den Hofweg te den Haag was men zeer on
der den indruk van dit ongeluk, dat het
tweede groote ongeluk is, dat de K.L.M. in
de 10 jaren luchtverbinding tusschen Ne
derland en Indië is overkomen,
Een groote menigte verzamelde zich voor
het hoofdkantoor van de K.L.M. en zoo
groot als eenige weken geleden het enthou
siasme was, toen de berichten van de glo
rieuze vlucht van de Douglasmachine bin
nenkwamen, zoo diep was thans ook de
ontroering, toen men het droeve nieuws
vernam.
DE VLAGGEN HALFSTOK OP
SCHIPHOL.
Buitengewoon groot was de verslagen
heid op Schiphol, waar, toen over het be
richt van de ramp geen twijfel meer moge
lijk was, de vlaggen halfstok werden ge-
heschen. De telefoons op alle afdeelingen
deden onophoudelijk hun enerveerend la
waai hooren en tusschen alle vragen om
inlic.itingen of anderszins kwamen de te
legrammen binnen, die meldden dat van
Bagdad en Rutbah uit vliegtuigen en pant
serauto's van de Royal Air Force naar de
plaats van do ramp op weg waren, om de
l.jken van bemanning en passagiers zoo
spoedig mogelijk te bergen en alle maatre
gelen te treffen, die nuttig en noodig ge
oordeeld zouden worden.
Wij spraken nog even met den chef der
IC. L. M. van de hoofdstelijke luchthaven,
den heer Thomson, die evenals alle andere
officials liep onder den indruk van het
gebeurde was.
Maar onder alle leed werkte weer de
energie om niet bij de pakken te gaan
neerzitten. Het ergste is geschied en er
valt niets tegen te dr-m, aldus zei de heer
Thomson. Maar het blijft onze plicht om
moedig voortwaarts te zien.
Wij vernamen nog, dat alle toestellen in
den geregelden dienst vanmorgen bij ta
melijk goed zicht vertrokken zijn. Dienst
is plicht en plicht eischt handhaving van
orde tn regelmaat, ook al heeft zich over
het bedrijf een wel heel zware schaduw
gelegd.
EEN ONDERHOUD MET DEN HEER
PLESMAN.
Hedenmiddag had de pers een onder
houd met den heer Plesman, den directeur
der K. L. M., die nog eenige bijzonderhe
den mededeelde over het tragische einde
van de „Uiver".
„Hetgeen ik gisteren heb gezegd, aldus
de heer Plesman, n.l. dat er geen reden
voor optimisme was, is wel zeer spoedig
bewaarheid geworden. Hoewel de gege
vens uiteraard nog beperkt zyn, hebben
wij getracht ons een voorstelling te maken
van hetgeen er met de „Uiver" gebeurd
kan zijn en dan is in de allereerste plaats
van zeer veel belang het bericht, dat in
een onzer vorige telegrammen overgeseind
werd, dat om 3 uur plaatselijke tijd de
radio van de Douglas voor het laatst ge
hoord is. Dit heeft de belangrijke vraag
deen rijzen of dit stoppen van de radio
ook hst einde beteekend beeft van de
„Uiver'", of dat het toestel met defecte ra
dio neg een eind is doorgevlogen. Dit laat
ste blijkt nu het geval te zijn. Want nader
is nog gebleken, dat de „Uiver" om 0.45 uur
Greenwich tijd, dat is dus 35 minuten ia-
ter, boven het pompstation H 3 gehoord is.
Zooals men weet zijn langs de pijpleiding
van de Irak Petroleum Mij. 24 vliegvelden
aangelegd, welke hoofdzakelijk voor in-
speotiedoeleinden dienen. De H 3 is daar
een van; het ligt op ong. 50 K.M. van Rut
bah. Dat de „Uiver" daar nog gehoord is,
is hedenochtend officieel uit Gaza mede
gedeeld.
Uit een en ander moet dus geconcludeerd
worden, dat, nadat de radio opgehouden
had, het toestel nog eenigen tijd door :s
gevlogen, omdat het 16 K.M. ten Zuiden
van Rutbah is gevonden. Nu ligt H 3 len
Westen van Rutbah en daaruit volgt, dat
de „Uiver" naar Rutbah heefc gezocht en
om Rutbah heen heeft gecirkeld om te
trachten het vliegveld te vinden. De pi
loot is daar niet in geslaagd. De rerle.i
daarvan zal wel gelegen zijn in het nood
weer, storm en regen. In dit verband her
innerde de heer Plesman aan de uitdruk
king „abnormal lightning" welke gisteren
in een van de telegrammen voorkwam.
Uit dit alles blijkt, dat Beekman, teen hij
zich boven het vlakke land bevond, door
het noodweer overvallen is en zich slechts
enkele kilometers van Rutbah wetende al
les in het werk gesteld zal hebben te vlieg
veld te vinden, doch dat de weeromstan
digheden hem noodlottig zijn geworden.
De K. L. M. heeft aan haar vertegen
woordiger te Bagdad opdracht gegeven
om niets aan de situatie te veranderen
voordat het onderzoek, dat door de Engel-
sche autoriteiten ter hand is genomen, zal
hebben plaats gehad. Ook de bemanning
van de „Leeuwerik" zal aan dit onderzoek
deelnemen en men hoopt, dat uit verschil
lende bijzonderheden zooals de stand con
tacten, van de kranen, van den toestand
waarin het landingsgestel aangetroffen
wordt, een beeld gevormd zal kunnen wor
den van de ware toedracht van de ramp.
Voorts heeft de Minister van Waterstaat
dr. van der Maas van den Rijksstudie
dienst voor de luchtvaart opdracht gege
ven naar Rutbah te vertrekken, teneinde
aan het onderzoek deel te nemen.
De heer Plesman was in den loop van
den ochtend opgebeld door den ordonnans-
officier le luitenant Römer, die namens H.
M. nadere inlichtingen omtrent de ramp
van de Uiver inwon.
Voorts kan nog worden medegedeeld,
dat de K. L. M.-vertegenwoordiger in Bag
dad, de heer Peters, die op weg is naar
het verongelukte vliegtuig, daar omstreeks
3 uur zal aankomen.
HERDENKING IN DE TWEEDE KAMER.
Bij den aanvang van de Tweede Kamer
vergadering van hedenmiddag hield de
voorzitter Jhr. Mr. Ch. Ruys de Beeren-
brouck naar aanleiding van de ramp, aan
de „Uiver" overkomen, de volgende rede:
De vrees, sinds gisteren het gansche land
beroerend, bleek helaas gegrond.
De „Uiver", tot symbool geworden haast
van Neerland's durf en kunnen, is neerge
vallen en verwoest.
Zeven levens vloden heen, der dappere
bemanning en van hen, die 't vliegtuig
kozen voor hun reis.
Deernis allereerst is hetgeen wij voelen,
met hen, die diep in rouw geslagen zijn.
Droefheid daarna om den slag, die onze
nationale luchtvaart trof. Zij zal dien slag
te boven kernen, maar hij» trof haar hard.
Volharding, kennis, energie en durf, zij
leidden tot iets groots.
Toch bleek het menschenwerk opnieuw
te klein.
De eeuwige waarheid spreekt ook hier,
„UIVER"
Nóg dreunt de jubel in ons oor
Der glorieuze tocht,
Nóg gloeide het gevoel van trots
Om wat ons land vermocht.
Nóg hadden wij dat blij gevoel
Om wat 9ns vliegtuig dsê,
Wij waren meester van de lucht,
Zooals voorheen op zee.
Eén bliksemschicht, een donderslag
Hoog boven den woestijn,
En menschenkracht bestaat niet meer,
Wij voelen ons weer klein.
Wij hadden helden in de lucht,
Die vlogen uur na uur,
Maar sterker was in één minuut
De kracht van de natuur.
Terwijl de Snip de zee bedwong,
Die werd zoo stil, zoo klein
Ligt d' Uiver daar vernield, verbrand
In 't zand van den woestijn.
De Uiver, die zco glorieus
Eens had getriumpheerd,
Heeft ons, op 't hoogtepunt van roem.
Een groote les geleerd.
Zij leerde ons de groote les,
Dat altijd, ieder uur,
Veel grooter dan de menschenkracht,
De kracht is der natuur.
Wij denken met een hart vol rouw
Hier in dit kleine land,
Aan menschen, ver in de woestijn
En in hun plicht verbrand.
Wij voelen deze zware slag
Met onze luchtvaart mee,
Wij zijn in alle grootheid klein
En voelen ens gedwee.
Maar ook nu spreekt er in ons hart
Een vaste, stille stem
Van eerbied, hulde voor wie viel,
Trouw voor de K. L. M.
TROUBADOUR.
dat God alleen beschikt. Die waarheid
schenke allen, die verloren, de kracht om
te berusten.
De Minister van Waterstaat ir. Kaiff
sloot zich namens de Regeering bij deze
woorden aan.
DE GEVAREN DER WOESTIJN.
Het „Hbld." publiceert een beschrijving
van de onherbergzame streek, waar de
„Uiver" zoo'n noodlottig einde heeft ge
vonden.
„Direct na Cairto begint de woestijn.
Urenlang b:uin zand. Vrij vlak lijkt de
bodem vanuit de hoogte; eigenaardige stre
pen, die aan opgedroogde rivierbeddingen
doen denken en die zich in het niet ver
liezen, geven er eenige teekening aan.
Bruin zand, bruin zand, eindeloos....
Dan zien wij Gaza: een oase en een
teleurstelling; want een oase zooals wij
ons die in onze verbeelding voorstellen is
een paradijsje met weelderig groen en wui
vende palmen, dcch het groen is hier
schaarsch en stoffig. Bij het vliegveld lig
gen een paar schamele rechthoekige ak
kertjes, maar het lijkt onbegrijpelijk dat
iemand uit dien dorren grond iets te voor
schijn kan brengen, dat groen is en groeit.
Vroeger was Gaza een stopplaats van de
Imperial Airways, nu wordt het al sinds
een paar jaar niet meer gebruikt. Er is uit
dien tijd nog een soort restaurant op het
vliegveld achtergebleven. Dat is alles wat
Gaza den luchtreiziger te bieden heaft be
halve zijn temperatuur, die werkelijk heer
lijk is.
Dan gaat de route over Palestina. De
woestijn is daar op sommige plaatsen ean
weinig bedekt met een dun groen waas,
maar onherbergzaam en onvruchtbaar zien
toch de betrekkelijk hooge heuvels er uit.
Na de Doode Zee gaat het weer over de
woestijn, die soms geheel vlak dan weer
heuvelachtig is, maar steeds bruin en steeds
zand. Het eenige wat er te zien valt is de
eindelooze eeuwenoude karavaanweg van
Cairo naar Bagdad die een lange dunne
lijn trekt door de eindeloosheid. Ook thahs
wordt die weg nog gebruikt voor het ver
keer met zware transportauto's en de
K.L.M. piloten volgen hem overdag dik
wijls omdat hij het vliegen vergemakke
lijkt.
Midden in de woestijn ligt het fort
Rutbah Wells. Er is een vliegveld, dat wei
nig gebruikt wordt. Slechts zij die met de
verraderlijke zandstormen te kampen heb
ben strijken er neer. Een hangar is er niet,
maar men kan er benzine innemen en in
de confortabele lounge brengt een Arabier
een zeer behoorlijken maaltijd op tafel. De
Engelsehe officieren begroeten hun gasten
hartelijk en stellen hun komst op prijs. Er
komen er zoo weinig.
De woestijn rondom Rutbah Wells is
vlak en steenachtig. Aan den horizon rij
zen bruine bergen op. Vlak by het fort
staan eenige vuile tenten, gemaakt van
oude zakken en benzineblikken. Daar wo
nen Arabieren. Ze zien er weinig vertrou
wenwekkend uit, de eenige oosterlingen
waarbij ik me niet op m'n gemak gevoeld
heb.,,."
DE RADIOUITZENDINGEN GESTAAKT.
Na het binnenkomen van de telegrammen
omtrent het noodlottig einde van de Kest-
vlucht van de „Uiver" naar Nedsrlandsch-
Indië heeft de Radioraai de radio-uitzen
dingen via Huizen en Hilversum ten teeken
van rouw onmiddellijk doen staken. De uit
zendingen werden hedenmiddag te 12 uur
hervat maar in overeenstemming met het
gebeurde.
Omtrent de radioprogramma's voor de
eerstvolgende dagen zijn nog geen beslis
singen gei.omen.
Wetenschappelijke Berichten
Prof. dr. Schaftclowitz t ,v"
Te Oxford overleed prof. dr. Is. Schafte-
lowitz. In 1933 week hij van Duitschland
uit naar Engeland, waar hij verbonden
werd aan de Oriëntalistische Faculteit der
Oxford Universiteit. Zijn voornaamste stu
diegebieden waren 't Vedisch Sanskriet, de
Zend Avesta en de Perzische godsdienst
O.a. deed hij onderzoekingen over het
Manicheïsme.
RECHTZAKEN
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Terzake van oplichting stond hedenoch
tend voor den politierechter terecht de
Haagsche letterzetter M. E. Deze zou aan
een huis in Wassenaar hebben aange
beld en tegen de dame, die de deur open
de, een dramatisch verhaal hebben opge
hangen over zijn armoede. Hij noemde zich
V. d. P. en verklaarde, dat hij werkloos
was geworden en nog geen steun had ont
vangen. Door dit verhaal bewogen gaf de
dame hem 0.50. Zij zelf achtte het geloof
waardig, doch haar man belde de politie
c-p, waarbij hem bleek, dat de man een
oplichter was.
Een oude dame te Wassenaar heeft even
eens bezoek van E. gehad. Eenige jaren ge
leden was deze dame echter reeds eens
door verd. opgelicht. Zij herkende den
man en stelde zich met de politie in ver
binding, met het bekende resultaat.
Verd. betwistte de verklaring van de
beide getuigen.
Mr. Cohen Tervasrt, het. O.M. waarne
mend, achtte in beide gevallen de ten laste
gelegde oplichting bewegen. Spr. wees op
het strafregister van verd., die reeds voor
een groot aantal vermogensdelicten straf
fen heeft ondergaan.
De officier vorderde een onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf van 4 maanden.
Op juridische gronden pleitte de raads
man van E. vrijspraak.
Mr. v. d. Boom achtte het oogmerk van
wederrechterlijke toeëigening niet bewezen
en sprak den verd. vrij.
De Katwyksche arbeider C. van R.
had zich te verantwoorden wegens weder-
spannigheid.
De verbalisant verklaarde, dat verd., toen
get. hem wegens dronkenschap wilde op
brengen, zich tegen dezen verzette en
trachtte les te rukken.
Verd. bekende.
Jhr. mr. Van Asch van Wijck vorderde
een geldboete van 25 subs. 25 dagen hech
tenis.
De verdediger achtte de eisch op zichzelf
niet zoo streng, doch spr. wees op de moei
lijke financieele omstandigheden van \'an
R. en pleitte oplegging van een voorwaar
delijke straf.
De politierechter veroordeelde verd. tot
een boete van 20 subs. 20 dagen hech
tenis.
DE DOODSLAG TE PRINCENHAGE
Het gerechtshof te Den Bosch wees he
den arrest in de zaak tegen den 24-jarigen
landbouwer J. van O. te Princenhage, die
door de Bredasche rechtbank tot tien jaar
gevangenisstraf was veroordeeld wegens
doodslag op 13 Juli j.l. gepleegd, te Prin
cenhage, op den 30-jarigen C. den Koning,
dien hij- met een spade den schedel in
geslagen heeft.
Conform den eisch werd verdachte tot
vijftien jaar gevangenisstraf veroordeeld.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIER BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De „Uiver" verpletterd en verbrand
teruggevonden. Geen kans, dat een der in
zittenden in het leven is gebleven. (Ie blad)
Merkwaardige mutaties in Duitschland.
(3e blad).
Oud-minister Chautemps beschuldigd van
moord op den raadsheer Prince. (3e blad).
Zij, die zich vanaf heden abon-
neeren op „De Leidsche Courant"
ontvangen de nog te verschijnen
nummers tot 1 Januari a. s. grati,
DB ADMINISTRATIE
AGENDA
LEIDEN.
Vrijdag. Ledenvergadering R. K. Handels-
reizigersvereeniging „St. Christof-
fel", R. K. Volksbond, 8.30 uur.
Vrijdag. „Sursum Corda", Marekerk, 8 uur
Dinsdag. R. K. Slagerspatroonsvereeniging
Café Rast. „Cantraal", Breestraat,
8.30 uur.
Woensdag. „II Barbiere di Siviglia" door
da Italiaansche Opera. Schouw
burg 8.15 uur.
Ds avond-, nacht en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 17 tot
en met Zondag 23 Dec. a.s. waargeno
men door da apotheken: C. B. Duyster, N.
Rijn 18, tel. 523 en C. van Zijp, Wilhelmina-
park 8, Oagstgeest, tel. 274.
ACADEMIEN1EUWS
LEIDEN.
Bevorderd:
tot doctor in de Wis- en Natuurkunde, op
proefschrift getiteld:: „Onderzoekingen over
de warmtegeleiding bij lage temperaturen"
de heer H. Bremmer, geboren te 'sGra-
venhage.
tot arts de heeren P. J. Couvée, Den
Haag; H. M. de Monchy, Den Haag; S. So
leman, Leiden; J. v. 't Riet, Leiden.
Geslaagd:
candidaatsexamen Indisch Recht de heer
dr. H. de Boer, Voorschoten; mej. E.
Meiss, Bloemendaal;
candidaatsexamen Wis- en Natuurkunde,
letter K, mej. R. Schierbeek, Zutphen;
doctoraal examen Wis- en Natuurkunde,
hoofdvak Dierkunde, mej. W. A. E. v. d.
Geyn, Puiflijk (Geld);
doctoraal exainsn Rechtsgeleerdheid, de
heeren «R. W. Reindersma, Den Haag; P.
G. van Harpen Kuyper, Le i d e n; H. C.
Henkemans, Den Haag; M. v. Nieuwstadt,
Oirschot;
voorbereidend kerkelijk examen de hee
ren F. H. van Aalst, Haarlem; H. J. Kater,
Leiden;
propaedeutisch examen Theologie, de heer
E. D. Ninck Elok, Arnhem;
taalkundig doctoraal examen Indologie
de heer A. L. Vink, Leiden;
doctoraal examen Nederlandsche lette
ren mej. M. Verstege, Den Haag;
doctoraal examen Geneeskunde de heer
J. Pos, Oegstgeest.
Vanaf heden tot en met 28 December
a.s, Is de gelegenheid opengesteld,
aan ons Bureau, Bezorgers in de stad,
en bij onze Agenten, om in het
nummer van 31 December den ge-
bruikelijken Nieuwjaarsgroet te ©Js
plaatsen. De prijzen dezer Adverten*
tien zijn h contantj T
Geett Uwe
advertentie
vroegtijdig
op
DE ADMINISTRATIE ADVERTENTIE!
Ondergcteekende verzoekt plaatsing van den onderstaanden NIEUWJAARSGROET
in het nummer van 31 December van „De Leidsche Courant", Papengracht 32, Leiden
S.v.p. duidelijk met potlood invullen
