DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
26ste Jaargang
VRIJDAG 7 DECEMBER 1934
No. 7984
^eGeid&efveSoii/fcMit
t)E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
tranco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 n
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
GeWone Advertentiën 30 cent per regal
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
hot dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
SLADEN.
V Naar hooger cultureel peil
Er wordt veel uitgegaan.
De statistieken spreken hier zóó duide
lijk, dat men het niet kan misverstaan.
Een voorbeeld:
In een dezer dagen verschenen statistiek
der gemeente Rotterdam, welke statistiek
loopt over de 'eerste negen maanden van
1934, worden o.m. gegevens meegedeeld
omtrent de vermakelijkheidsbelasting.
Er werden, vergeleken met hetzelfde
tijdsverloop van het vorig jaar, r&im
200.000 toegangsbewijzen, waarop boven
genoemde belasting verschuldigd was,
meer uitgereikt.
Die toename geldt voor alle soorten ver
makelijkheden.
Ziehier enkele nadere bijzonderheden,
waarbij de tusschen haakjes geplaatste cij
fers betrekking hebben op de eerste drie
kwartalen van het vorig jaar:
Voor schouwburgen en concerten werden
uitgereikt 95.210 (75.010) toegangsbewijzen,
voor bioscopen 1.092.002 (991.850)., voor va-
riëté's, sport enz. 541.390 (512.858) en voor
tentoonstellingen 164.150 (97.600).
De opbrengst dezer belasting beliep in
de afgeloopen periode 174.077,64. (In het
vorig jaar was deze 160.745,67).
Wie maken er in dezen tijd zulk 'n druk
gebruik van de publieke vermakelijkhe
den?
De werkloozen! zal misschien ant
woorden het Raadslid in Wassenaar,
dat dezer dagen in de gemeenteraadsver
gadering aldaar verköndigde, dat de werk-
verschaffingsloonen te hoog zijn en zoo
lazen we in een verslag dat menige
■werklooze het nu beter, heeft dan in den
normalen tijd van normaal werk. En
dit durfde die mijnheer beweren, terwyl
hij een pleidooi hield om de opcenten op
0 te handhaven! Indien een gemeente als
Wassenaar een betrekkelijk lage belasting
niet kan handhaven bij zeer behoorlijke
werkverschaffingsloonen en bij zeer be
hoorlijke steunverleening, dan mag die
betrekkelijk lage belasting niet gehand
haafd blijven! Anders doet de uiterlijke
welstand in zulk 'n gemeente, de uiterlijke
cultuur denken aan een gepleisterd graf,
waar binnen-in is de verrotting van lief
deloosheid en sociale onrechtvaardigheid..
Wij zijn afgedwaald. Het antwoord op
de vraag, wie, welke categorie van de be
volking nog in dézen tijd zoo veel geld be
steedt om uit te gaan, lijkt ons niet zoo
eenvoudig.
Dat speciaal de werkloozen veel uitgaan,
is natuurlijk niet waar omdat zij er
<geen geld voor hebben. Wèl moet de be
hoefte om uit te gaan bij velen hunner
grooter zijn, dan bij hen, die in bevredigen
den arbeid een behoorlijk inkomen verdie
nen. Doch zij hebben geen geld, om aan
die behoefte te voldoen.
Ons inziens moet worden geconstateerd,
dat in alle kringen der samenleving de
drang, om relatief veel geld uit te geven
voor vermaak, grooter wordt vaak op
ontstellende wijze.
En het ergste is, dat het peil der ver
makelijkheden, welke het meest gezocht
en geliefd zijn, niet stijgende is; integen
deel.
Tegenover deze verschijnselen baten
geen klaagliederen, tenzij deze samengaan,
met arbeid en actie, om het volk in zyn
geheel, om ons allen, te brengen op een
hooger cultureel peil, op een hooger peil
van innerlijke beschaving.
GEEN HOOP MEER OP REDDING
VAN ULM?
HONOLOELOE, 7 Dec. (V.D.) Naar
de meening der meteorologen moet alle
hoop op redding van de vermiste vliegers
Ulm en zijn begeleiders worden opgege
ven, aangezien de weersgesteldheid op zee
zoo ongunstig is, dat nauwelijks kan wor
den aangenomen dat het vliegtuig zich na
zijn noodlanding op het water nog eenige
dagen drijvende heeft kunnen houden.
MET ELKANDER
VOOR EEN ANDER!
Wanneer de zon van voorspoed en wel
vaart ons bestraalt en wanneer wij de
vruchten van onzen arbeid kunnen pluk
ken, dan schijnt er weinig aan ons aardsche
geluk te ontbreken.
Maar als die zon is ondergegaan en de
nacht der werkloosheid over ons is geko
men, dan moet geteerd worden op de re
serves, die wij in goede tijden hebben ge
kweekt en zien we met smachtend verlan
gen uit naar de betere dagen, die kunnen
en zullen komen.
Er zijn echter menschen, die geen reser
ves hebben kunnen maken en die in den
goeden tijd nog juist genoeg hebben om
van te leven, maar die de stormen van
den tijd niet kunnen weerstaan.
Voor die ongelukkigen, in zoover zij be-
hooren tot de niet-gesteunde werkloozen,
heeft de Vereeniging De Nederlandsche
Dagbladpers een actie geopend om hen
op het a.s. Kerstfeest met een gave te
verheugen, ten einde een straaltje van
hoop en van blijdschap in hun somber be
staan te werpen.
Zoo velen der gesteunde werkloozen heb
ben het ook slecht, doch voor dezen is de
Kerstgave van rijks- en gemeentegeld een
tegemoetkoming in den nood.
Wie nog in goeden doen is, taste eens
royaal in den buidel om de zaligheid van
het geven te genieten, en wie minder met
aardsche goederen is gezegend, schenke het
„penningske der weduwe", dat ook wel
kom is.
Ons gironummer is 103003.
Derde verantwoording
van de
Kerstgave-inzameling
Ingekomen bij het „LeicLsch Dagblad"
en bij de „Leidsche Courant":
Mr. W. W. B. f 10.(Oegstgeest); H. P.
V. f5.—; A. L. B. f5.—; A. K. f 1.—
W. K. fl.— Mevr. Wed. H. d. J. f5.—;
Dr. J. J. d. J. f5.—; J. J. B. f2.—; W. F.
K. d. K. fl.—P. A. d. G. f5.—; Van
ons drieën f 1.50; J. A. N. f5.C. R.
Zn f3.—; Dr. H. J. M. B. f2.50 (Oegst
geest); N. A. v. d. W. fl.(Oegstgeest);
Mr. H. G. P. D. f 10.Dr. J. M. v. L.
f5.R. D. LI.(Oegstgeest); L. v. d.
A fl.— (Oegstgeest); A. M. d. B. f5.—;
C. M. d. H. f 1.—; A. A. W. F. v. d. P. f 2.—
(Oegstgeest); N. N. f2.50 (Lisse); Mevr.
Wed. A. A. S. P. flO.—E. H. M. f5.—;
Fam. Z. f2.—; E. S. f l.— A. A. M. v. P.
f 1.50; Fam. D. L. fl.—M. G. B. f5.—;
J. B. f 1.—; Mevr. W. f\ M. f2.50; F. H. S.
f2.— (Oegstgeest); N. J. S. f 1.—T. S. W.
f2.50; A. S. fl.—M. C. J. f2.50 (Oegst
geest); L. M. fl.—D. B. f5.—; Dr. W.
G. B. f5.(Oegstgeest); F. E. L. M. f 1.
C. A. R. B. f 1.—; Prof. Dr. G. G. K. fl.50;
C. S. fl.— (Ter Aar); J. B. M. f 1.—D. S.
fl.50; Dr. J. D. A. B. f5.—; v. V. fl.—
(Leiderdorp); C. W. J. f2.50; Mevr. L. C.
A. R. f2.50; Dr. H. J. fl.— (Oegstgeest)
K. F. C. v. H. t. D. f5.—; Mr. J. S. f 1.—
E. W. G. f 0.63; G. B. f2.—; Q. Q. f2.50
Mevr. Wed. J. W. N.—S. f 2.—; Fam. v. H.
f4.50; A. P. f2.50 (Oegstgeest); Kantoor
Gem.-Ontvanger f6.85; J. A. V. L. f2.
N. N. f2.50; N. N. f3.50; A. P. f 0.50
O. f2.50; R. TJ. f5.—; W. F. L. f2.50
Mevr. Wed. E. de V.B. f 10.Mej. K
fl.—B. f3.—; P. v. S. flO.— Fam
J. W. K. f2.50; W. G. fl.—C. F. v. R
f5.W. S. fl.—Fam. M. f2.—; W. N
te K. f 5.—; A. B. f 2.—; H. J. v. D. f 1.-
H. D. f2.50; Busjes a.d. loketten Bur. L. D
f 4.27 1/2; N.N. f 1.—; N.N. f 2.50; J. J. f 1
N. N. f5.—; F. F. fl.—J. W. f2.50
J. C. R. fl.—N. N. f2.50; N. N. f 1.-
Zoeterwoude); N. N. f5.(Zoeterwoude)
N. N. f 1.G. J. M. P. f 1.(Warmond)
Mej. C. J. f2.50 (Warmond); F. C. A.
f0.50; K. f5.(Hazerswoude).
Waar geen plaatsnaam is vermeld, is
de gift bestemd voor Leiden.
Maandag a.s. zullen wij de volgende ver
antwoording geven.
Een gifte van f 2.50 is nog binnengeko
men van N. N. te Hoogmade, met verzoek
deze aan een bepaald persoon te doen toe
komen.
V TWEEDE KAMER
De Minister van Sociale
Zaken aan het woord.
Wie de rede leest van Minister Slo-
temaker de Bruïne van gistermid
dag zal onwillekeurig denken aan de Sinter
klaas van dit jaar, die voor de meesten wel
schraal zal geweest' zyn. Het meest treft in
die rede het afwezig zijn van iedere groote
lijn en het hier qp daar verbeteren van
sommige details; van een onderwerp als
sociale zaken is trouwens heden niet anders
te verwachten.
Tenzij er een internationale regeling
komt, zal er met de 40-urige werkweek
niet veel bereikt worden; in ieder geval
zal het uurloon hetzelfde blijven.
Het vervangen van vrouwen en meisjes
brengt groote moeilijkheden met zich.
Een regeling voor de land arbeidsters is
vooralsnog niet te verwachten.
De departementen van Waterstaat en So
ciale Zaken zijn doende met een voorberei
ding van een regeling aangaande de werk
tijd van chauffeurs.
De toestand van het café-restaurant-ibe-
drijf is dermate abnormaal, dat voor het
personeel in die bedrijven nü geen regeling
kan gemaakt worden.
Wellicht zijn de beurtschippers nu aan de
beurt voor een regeling van hun bedrijf;
de andere binnenschippers zullen nog moe
ten wachten.
Een algemeene regeling voor het kantoor
personeel is welhaast onmogelijk; hier en
daar kan wellicht incidenteel iets bereikt
worden.
Overwogen zou worden het denkbeeld
van den heer Kupers om de burgemeesters
tot bescherming van de Nederlandsche mu
sici aan te schrijven.
De ambtenarenvan de arbeidsinspectie
geven alleen bij strikte hoofdzaak toestem
ming tot overwerk; men denke niet, dat
sociale overwegingen hier geen rol spelen.
Wat de Zondagsrust betreft, ziet de mi
nister het eenige afdoende middel in een
iftternationale regeling, waar echter weinig
hoop op is. Al erkent spr. niet de absolute
voorrang van het moceele boven het eco
nomische in deze; toch wordt zooveel moge
lijk de Zondagsarbeid tegengegaan.
Geheel in den lijn van de politiek van dit
kabinet lag sprekers standpunt t.a.v. de
Bedrijfsradenwet en de verbindendverkla
ring van C-A.O.'s. Hoezeer spr. ook de ster
ke aandrang uit de maatschappij tot orde
ningsbevoegdheid erkende, toch moest men
z.i. alles vermijden, wat toestanden, die
toch komen moeten kan tegenhouden; vol
gens deze opvatting zouden dan ook meer
C.A.O.'s ontbonden dan bindend verklaard
moeten worden.
De beraadslagingen over de Arbeidsver-
zekering brachten weer het gewone debat
i tusschen de heeren Kersten (stk. ger.)
j en Smeenk (a.-r.) over het al of niet
principieel toelaatbare van verzekering en
dat tusschen de heeren Vos (v.b.) en
Drop (s.d.a.p) over het vraagstuk van
fondsvorming of omslagstelsel bij de so
ciale verzekering. Voor de vervanging van
de oude arbeiders door jongeren werd ge
pleit door de heer Kuiper (r.k.s.p.) en
Kupers (s.d.a.p), voor moederschapszorg
bij loonarbeidsters door mevr. de Vries-
Bruins.
De Minister moest tot zijn spijt ant
woorden, dat er geen middelen waren ge
vonden om voor de ouderen, die uit het be
drijfsleven zouden verdwijnen iets te doen.
De gedachte van Mevr. de Vries-Bruins
moest afgewezen worden, terwijl ook de
reorganisatie der sociale verzekeringen
voorloopig wel niet plaats zal vinden.
De Volksgezondheid bracht natuurlijk
lijk een debat over de huren met zich. Door
de heeren D r e e s (s.d.a.p.) en S t e i n-
metz (r.k.s.p.) werden betoogen gehou
den t.a.v. deze kwestie. De eerste vond, dat
de Regeering niet genoeg gedaan had, en
achtte de plannen der Regeering te dezer
zake onvoldoende. Hij zag enkel heil in een
wettelijke verlaging van de huren en- dien
de dan ook een motie in dezen zin in. De
heer Steinmetz was het met deze spreker
in de critiek op de Regeering eens, maar
vond het geneesmiddel wat al te drastisch
en meende, dat er meer te verwachten was
van een verlaging door huurcontróle, waar
dit noodzakelijk was. Tenslotte keurde deze
spreker ook den toestand af, dat gemeen
ten de huur van de steun afhouden.
De meer speciale onderwerpen als land-
J schapschoon en betere opleiding van bakers
werden behandeld door Mevr. Bakker-
Nort (v.d.); hygiëne en het gevaarlijke
gebruik van pyramidol bij sloopwerken
door Mevr. de Vr ies-Bruins; verpleeg
sters en het gevaar voor overproductie van
woningei) door mej. K a t z (c.h.). Tenslotte
bracht de heer W e i t k a m p (c.h.) critiek
uit op de manipulaties van de My voor Ge
neeskunde t.a.v. Ziekenfondsen.
Als compensatie op het buitenkansje van
Woensdag, werd de vergadering gisteren
eerst om 7 uur gesloten.
En om 9 uur moesten wy weer in de
avondvergadering zijn.
De welwillende lezer neemt het daarom
ons waarschijnlijk niet kwalijk, als wij pas
morgen een beschouwing geven over de
beraadslagingen in de avondvergadering,
waarin Minister v. Schaik zijn beleid heeft
verdedigd.
EERSTE KAMER
Gistermiddag kwam de Eerste Kamer
bijeen, om eenige voorstellen af te werken.
Het meerendeel betrof minder belangrijke
zaken en werd zonder beraadslaging of
stemming aangenomen.
Bij het voorstel tot verhooging van de
uitkeeringen aan de oud-gepensionneerden
in het totaal met 40.000 gulden sprak
mevr. Pothui s-S m i t (s.d.a.p.) haar te
leurstelling uit over het feit, dat de minister
na jaren van beloven nu met zulk een
schijntje verbetering voor den dag kwam.
Haar meening was, dat hier een beroep op
de noodtoestand niet ter zake is, omdat de
betrokkenen er nog veel slechter aan toe
zijn. Ook de heer S m e e n g e (lib.) vond,
dat hier wel wat meer gedaan kon worden.
Laat de minister de te verwachten over
schotten van verschillende posten hiervoor
besteden. Bij deze betoogen sloten de hee
ren S a v o r n i n-L ohman (c.h.) en v a n
Emden (v.d.) in hun algemeene strek
king aan. Minster Deckers meende zijn
belofte gehouden te hebben, rekening
houdend echter met de slechte toestand der
financiën in het land. Indien hij verder gaat
dan nu zal het getal de millioen overschrij
den, omdat gelijkstelling voor de militai
ren van pensioen, die van de burgers met
zich brengt. Indien er overschotten op ver
schillende posten komen, dan zullen deze
waarschijnlijk het beste voor de verster
king van de weermacht gebruikt worden.
Dit wetsontwerp werd eveneens z.h.st.
aangenomen.
De heer H e e r k e in s-T h ij s s e n (r.k.
s.p.) zwaaide de Regeering lof toe voor de
I snelle wijze, waarop het wetsontwerp tot
I bescherming van leerlingen tegen besmet-
I telijke ziekten van personeel van inrich-
tingen van onderwijs tot stand is gekomen,
i Laat men de rest ook voortvarend afhan-
delen, opdat dit euvel zoo spoedig mogelijk
verholpen zij. Mevr. Pothui s-S m i t
i (s.d.a.p.) vond het ontwerp niet verregaand
I genoeg. Immers, wat bereikt men, als de
I leerlingen zelf niet gekeurd worden? De
kosten kunnen met de goedkoope nieuwe
Philipstoestellen geen bezwaar zijn. Mi
nister Marchant antwoordt, dat zoo
spoedig mogelijk begonnen zal worden met
de keuring; de toestellen tot onderzoek
j worden binnenkort afgeleverd. Intusschen
kan de eerste keuring wel 2 jaar duren.
Het door mevr. Pothuis-Smit naar voren
gebrachte zal de minister overwegen.
Nadat ook dit ontwerp z.h.st. was aange
nomen, werd de vergadering gesloten.
GROOTE BRAND TE ALKMAAR.
Volksbondsgebouw, waarin café en
vergaderzalen, geheel uitgebrand.
Hedenmorgen te omstreeks vier uur brak
brand uit in het aan de N.V. Hollandsch
1 IJzermagazijn v.h. M. de Wild toebehoo-
rende gebouw St. Willibrord aan de Oude
Gracht te Alkmaar, bekend als het Bonds-
j gebouw en stempellokaal van den Alk-
maarschen R.K. Volksbond.
I De brandweer, die door de Gemeentelijke
Radio Distributie was gealarmeerd, nadat
voorbijgangers de politie hadden gewaar
schuwd, rukte spoedig met drie spuiten,
een ladderauto en de magirusladder uit.
Het gelukte het gezin van den heer A.
Haring na veel moeite het brandende ge
bouw te verlaten. Via de bovenste verdie
ping, waar het gezin, bestaande uit 4 vol
wassenen en vier kinderen, sliep verliet
men door een dakraam het brandende ge
bouw om zich door een dakraam van een
naastgelegen woning in veiligheid te stel
len. Het gebouw, waarin veel vergaderloka
len en andere vertrekken waren, was spoe
dig één vuurzee. Door de aanwezigheid van
de pakhuizen van de firma de Wild aan de
achterzijde bestond er gevaar voor de om
geving. Door de naastgelegen woningen
werden slangen gelegd, zoodat men het
vuur op deze manier van twee kanten en
bovendien nog vanaf de magirusladder mot
in totaal zes stralen kon bestrijden. Na een
uur werken kon het grootste deel van het
brandweermateriaal inrukken.
Het gebouw, waarin beneden een café
gevestigd was, wahrachter de woning van
den exploitant gelegen is en op de eerste
verdieping een aantal vergaderlokalen,
waarboven op de tweede verdieping de
slaapvertrekken van het groote gezin van
den heer Haring, den exploitant van het
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Nederlandsche troepen naar het Saar-
gebied? (2e blad).
Göbbels tegen Furtwangler (2de blad).
Sensationeele samenzwering in Japan
(2de blad).
Amerika is niet van plan toe te geven
aan de Japansche eisch van vlootparitcit
(2de blad).
BINNENLAND.
Het gebouw van den R.-K. Volksbond te
Alkmaar afgebrand. Tal van vaandels van
bond en onderafdeelingen verloren. (1ste
blad).
Groote fabrieksbrand te Gennep. (1ste
blad).
café, waren gelegen, is totaal uitgebrand.
Niets is gered. Ook de vele vaandels van
den R.K. Volksbond en zijn vele onderaf
deelingen gingen verloren. Alles is echter
verzekerd.
De oorzaak van den brand is tot nog toe
onbekend. De belendende perceelen kregen
eenige waterschade benevens schade door
gebroken ruiten en dakpannen.
FELLE BRAND TE GENNEP.
Een brandweer, die Iaat branden.
Gisteravond omstreeks elf uur is door
onbekende oorzaak brand uitgebroken in
de moutfabriek „Aurora" van den heer
Frans Beckers te Gennep. Het vuur ont
stond boven de machinekamer in het ach
ter gedeelte van de zes verdiepingen hoo-
ge fabriek. Tien minuten nadat men den
brand had ontdekt, sloegen de vlammen
hoog uit. Het duurde echter ongeveer een
uur voordat de brandweer van Gennep,
bestaande uit een ouderwetsche handspuit,
ter plaatse was. Men kon tegen de vuurzee
in de fabriek, waar het vuur gretig voed
sel vond in groote voorraden mout en kof
fie, niets uitrichten enliet daarom den
brand maar rustig branden!
Het eenige, wat de brandweer deed, was
de in de omgeving liggende gebouwen,
waaronder het woonhuis van den heer
Beckers, beschermen.
De fabriek, gelegen aan den spoorweg
GennepVenlo, brandde van binnen ge
heel uit. De schade, die aanzienlijk is,
wordt door verzekering gedekt.
Dit is de vierde maal, dat deze fabriek
binnen een periode van acht jaar door
brand vernield wordt.
Een groote menigte sloeg het vernielende
werk van het vuur gade. Ook de burge
meester van Gennep, de heer J. W. Wel
ters, was een groot gedeelte van den naOht
op het terrein van den brand aanwezig.
BINNENLAND
R.K. HANDELSIIOOGESCHOOL TE
TILBURG.
Mr. C. P. M. Romme buitengewoon
hooglecraar.
Naar de „Msbd." verneemt, zal met in
gang van den cursus 1935/1936 aan de R.K.
Handelshoogeschool te Tilburg worden toe
gevoegd het onderwijs in het Staatsrecht
en Administratief Recht, waartoe als Bui
tengewoon Hoogleeraar zal worden be
noemd mr. C. P. M. Romme te Amster
dam, thans lector in de Sociale Wetgeving
aan de genoemde Hoogeschool. Het ligt in
de bedoeling, dat mr. Romme als Buitenge
woon" Hoogleeraar in het Staats- en Admi
nistratief Recht tevens belast blijft met het
onderwijs in de Sociale Wetgeving.
Vereeniging van Beverwijk en Wijk aan
Zee en Duin?
De gemeenteraad van Wijk aan Zee en
Duin heeft in de zitting van gisteravond
besloten een adres tot de Kroon te richten,
verzoekend de vereeniging van de gemeen
ten Beverwijk en Wijk aan Zee en Duin te
willen bevorderen door aan de Staten-Ge-
neraal een daartoe strekkend wetsontwerp
in te dienen. De gemeenteraad van Bever
wijk heeft zich reeds vroeger voor ver
eeniging der gemeenten uitgesproken.