26ste Jaargang WOENSDAG 5 DECEMBER 1934 No. 7982 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN DE FINANCIËN DER PLATTELANDS GEMEENTEN. VOORNAAMSTE NIEUWS. £cldóclie6oii^cmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal franco 'per post S 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regJ Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur verhuur, koop en verkoop: f 0-50 DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE ÏLADEN. Met elkander voor een ander 1 Sombere korte dagen, donkere lange nachten wintertijd, crisistijd, zorgen- en ontberiragstijd! Nog nijpt geen snerpende vrieswind de schamel gekleede sjofelen, nog dringt diep binnen de spaarzaam verwarm de woonholen niet bij dag en nacht de ijzi- ige adem van het meedoogenloos koude ge tij. Maar ook ondanks de mildheid die de na tuur hoe lang, misschien hoe kort nog? den armen stakkers, den misdeelde en hulpbehoevenden onder ons betoont, wordt er openlijk en nog meer in 't verborgen bitter geleden. Iedereen, die niet ziende blind, die niet hoorende doof is kan het weten en wie niet versteend is door eigenbaat, wie niet door cynisme tegen alle klachten en smeekbeden gepantserd door het leven gaat, moet het beseffen, dat thans op ieder, die nog iets te missen heeft, een dure plicht rust, een tot ver buiten eigen persoonlijk welzijn rei kende verantwoordelijkheid. Zorgt dat gij op de lijst in ons blad niet ontbreekt! Helpt mee naar vermogen en gelijk de stem in uw hart het u ingeeft om in dezen somberen, donkeren crisistijd een Kerst- licht te ontsteken voor onze misdeelde broe ders en zusters, een KerstLicht, dat zijn voedsel zal puitten uit ons aller stoffelijke gaven, maar dat het onvergankelijke schijn sel zal verspreiden van de koesterende Liefde en den heiligenden Geest van Hem, in wiens Naam wij allen met elkander voor een ander moeten zorgen. Offert uw bijdrage en gij zult dieper be seffen dan ooit, hoeveel zaliger het is te geven, dan te ontvangen! Geeft milde, gij die kersten zijt en Kerstdag komt te vieren; geeft milde, aizoo me in vroeger tijd gaf milde aan mensche en dieren; en Hij die mensche en dier bemint die u, o mensch, verheven, vergodiijkt heeft, Hij zal 't zijn kind, o mensch, eens wedergeven! (Guido Gezelle) TWEEDE KAMER Contingenteering van Steenkool Defensie - begrooting aangenomen De zooveelste socialistische motie, die van den heer Ter Laan tot wijziging van de wet tot steun aan de mobilisatie-slacht- offerc werd gisteren na de opening der vergadering verworpen met 64 tegen 24 st. De daarna in stemming gebrachte be grooting van Defensie werd aangenomen met 56 tegen 32 stemmen. Behalve de re- volutionnairen en socialisten stemden ook de vrijz. democraten en de heer Arts (K. V.) tegen. Met eenige spanning werd in de Kamer de behandeling tegemoet gezien van de be grooting van Sociale Zaken; omdat de mi nister van Sociale Zaken op de vraag om vrijheid voor de particuliere armenzorg bij den steun aan werkloozen een weinig be vredigend antwoord had gegeven in de schriftelijke stukken. Zooals het echter meer gaat: alvorens er misschien werkelijk eenige spanning zal komen, werden er in de vergadering van gisteren een reeks an dere zaken behandeld, waarbij ieder span ning ten eenenmale ontbrak. Op de eerste plaats kwam aan de orde de contingenteering van steenkolen, die door den heer Hermans (R.-K.) van harte werd toegejuicht, al erkende hij ook, dat de mijnindustrie er meer weinig mee geholpen zal worden. De geheele contin genteering zal slechts de productie van één dag van de Nederlandsche mijnen uit ons land weren. En dat het kan niet anders wegens de handelsverdragen terwijl er sedert 1930 niet minder dan ruim 5 dui zend mijnwerkers zijn ontslagen en dit aantal nog voortdurend toeneemt. Er wordt sindsdien 10 millioen minder aan loon uit gekeerd. Men mag er zich wel over verbazen, dat met zulke feiten voor oogen, de heeren IJzerman (S.D.A.P.) en v. d.Waer- de n (S. D. A. P.) toch nog bezwaren te gen deze contingenteering deden hooren. De eerste schrok terug voor de prijsverhoo- gende werking; de tweede betoogde, dat onze mijnen zoo goed geoutilleerd zijn en daarom zoo prachtig zouden kunnen con- curreeren, als er eens een vrije markt was. Hij was ook van oordeel, dat dan de be kende kolenconventie tot ongunstige ge volgen van de contingenteering zou kunnen leiden. Merkwaardigerwijze vroeg ook de A.-R. heer v. D ij k e zich af, of er wel vol doende overmatige invoer was, om deze contingenteering te rechtvaardigen. Hij en de heer Schilthuys (V.D.) pleitten ook voor een afzonderlijke contingenteering van huisbrand- en andere kolen, waarbij laatst genoemde aandrong op ruimte voor de im porteurs, welke door deze contingentee ring worden getroffen in de verkooporga nisaties der Nederlandsche mijnen, welke tot nu toe vrijwel gesloten zijn. Dit laat ste billijke verlangen kwam de minister v. Economische Zaken tegemoet met de verklaring, dat hij in dezen zin zijn in vloed zou doen gelden; maar de heeren IJzerman en v. d. Waerden werden nogal onzacht onderhanden genomen. Wat heb ik aan die ode van den heer v. Waer den, op de voortreffelijke outillage onzer mijnen en hunne concurrenzfahigkeit, wanneer dezelfde spreker moet toegeven, dat de poolsche kolen tegen irreëele prij zen worden ingevoerd! Als de heer v. d. Waerden een beter middel weet, om onze mijnindustrie te helpen, laat hij het dan zeggen, zoo niet, laat hij dan, wat de moei lijkheid met de conventie aangaat, de re geering eenige maanden tijd geven, om dit in orde te brengen. Het wetsontwerp werd daarna bij zitten en opstaan met groote meerderheid aange nomen. Toen begon wel de behandeling van de begrooting van sociale zaken; maar voor- loopig ging het alleen maar over de afdee- ling Arbeid, waarvoor 23 sprekers waren ingeschreven en die gewoonlijk een staal kaart brengt van de meest uiteenloopende verlangens. Zoo ook nu! De liberale heer L o u w e s (VR.) wenschte, dat de Minister zou onderzoeken, of onze loonen het wel mogelijk maakten naar het buitenland te exporteeeren. De heer Kupers (S. D. A. P.) wilde een vlottere ratificatie van de te Genève tot stand komende conventie; regeling van de werktijden in het café en restaurant-be drijf, waar werktijden voorkomen tot 96 uren en meer per week; verkorting van den arbeidstijd; bescherming der bona fide mu sici tegen de concurrentie van dilettanten uit andere beroepen; verordenende be voegdheid voor de bedrijfsraden; en ten slotte geen verdere inkrimping, veeleer uitbreiding der arbeidsinspectie, die nu reeds niet in staat is voldoende fabrieken te bezoeken. Mevr. Bakker Nort (V. D.): geen arbeidsverbod voor de gehuw de en ongehuwde vrouw, maar als het komt, in ieder geval opleiding door ver plicht vervolgonderwijs in de huishoudelij ke vakken. De heer Loerakker (R.-K.) bedrijfsraden in den landbouw; betere kin dertoeslagregeling dan door den Minister werd ontworpen; verplichte bijdragen aan de pensioenfondsen; regeling van den kin derarbeid in den landbouw en verbindend verklaring van collectieve arbeidsovereen komsten. De heer A m e 1 i n k A.R.)Zon dagsrust in de kunstzijdefabrieken en krachtiger optreder tegen den vrouwenar beid. Mej. Katz (C.-H.): juist geen krach tiger optreden tegen den vrouwenarbeid, die niet of nog niet gemist kan worden; huishoudkundige opleiding voor de vrouw. Mevr. D e Vries Bruins (S. D. A. P.): nog een beetje meer n.L in het geheel geen wering van de werkende vrouw, ook niet van de gehuwde, die het voor hare kinde ren doet. De heer Weitkamp (C.-H.): geen bedrijfsordening, omdat die verhaald wordt op de plattelandsbevolking. De heer v. Kempen (V.B.) productiebeperking van het aantal arbeidsconventies; uitslui ting van niet-koloniale landen bij de beslis singen over koloniale aangelegenheden. De heer v. d. Tempel (S.D.A.P.) krachtiger uitvoering der Bedrijfsradenwet; aan de bedrijfsraden ook een economische taak geven; verordenende bevoegdheid. Ten slot te de heer Sm een k (A.R):- geen 40-uri- ge arbeidsweek vanwege de concurrentie, met het Oosten; niet minder doch meer me chanisatie. Heden zal de klomp voor Sin terklaas nog wel verder worden gevuld met vele wenschen. Subsidie aan de werklozen kassen, aanvullende steun en goedkoope margarine door A. A. C. M. VAN EERSEL Burgemeester Noord wij kerhout. XXXIX. Buiten de financiering van den werk- loozensteun en de kosten van werkverschaf fing heeft de gemeente nog meerdere uit gaven, die met de werkloosheid recht streeks verband houden. Ik wijs op art. 2 van het Werkloosheids besluit 1917, luidende als volgt: „Ten behoeve van werkloozenkassen, „welker reglementen door onzen Minister „zijn goedgekeurd, en die overigens vol- „doen aan de door hem gestelde eischen, „kunnen door het Rijk in samenwerking „met de gemeenten subsidiën worden ver leend aan daarvoor in aanmerking ko- „mende vereenigingen, waarvan de werk lozenkassen uitgaan." Ter nadere toelichting van den lezer zij medegedeeld, dat onder werkloozenkas wordt verstaan: de kas een er vereeniging van werklieden of bedienden, welke wordt gevormd door bijdragen harer leden en ten doel heeft, bij onvrijwillige werkloosheid aan hare leden eene uitkeering te verzeke ren. De subsidie, die aan de werkloozenkas sen wordt verleend, bedraagt als regel 100 pet. van hetgeen de leden der kas daar aan contribueeren. Van deze 100 pet. komt de helft voor rekening der gemeente, waar de contribuanten wonèn. Dat de bijdragen, die de gemeenten ter zake hebben te betalen een beduidend be drag vormen, leeren ons de volgende cijfers uit de bloembollenstreek. Hillegom geeft naar de begrooting van 1935 aan de werkloozenkassen een jaar- lijksche bijdrage van 22.000.Noord- wijk van 15.000.Lisse van 13.000. Sassenheim van 9000.Noordwijker- hout van 9000.en Voorhout van 5000.—. Maar daarmede zijn de gemeenten er nog niet, er zijn nog meer uitgaven, die de ge meenten ten behoeve der werkloozen heb ben te doen. In een der vorige artikelen hebben wij gezien, dat werkloozensteun (de z.g. Rijks- steun) door de z.g. uitgetrokkenen in de bloembollenstreek (tariefklasse 6) be draagt 9.50 plus 1.per kind met een maximum van f 16.of in den winter in verband met den brandstoffen toelage 17. De uitkeering der land- en tuinbouwarbei- ders uit hun werkloozenkas bedraagt voor kostwinners echter slechts 10.20. Een overgroot deel der gezinnen trekt dus uit de werkloozenkas beduidend minder dan zij aan steun genoten. Dat zoude als er geen maatregelen werden genomen tot gevolg hebben, dat de leden eener werk loozenkas, die zooveel mogelijk zich zelf helpen en van hun wekelijksch inkomen een gedeelte afstaan aan hun kas, er finan cieel slechter zouden voorstaan, dan dege nen, die zich nergens om bekommeren en zooals de volksmond het wel eens uit drukt Gods water over Gods land laten loopen. Teneinde dit te voorkomen geven de gemeenten op de uitkeeringen uit de werkloozenkassen een toeslag. Die toeslag bestaat uit het bedrag, dat het verschil vormt tusschen hetgeen de werklooze als werkloozenuitkeering uit zijn kas trekt en hetgeen hij als steuntrekker aan werkloo zensteun zoude genieten. Een enkel voor beeld zal dit verduidelijken. Iemand trekt van den Rijkssteun 15.50. Met ingang van 1 December (de datum, waarop de landar beid erskassen hun uitkeeringen aanvan gen) krijgt hij uit de werkloozenkas een bedrag van 10.20 of 3.30 minder dan de steun, die hij geniet. Zoolang hij uit de werkloozenkas trekt krijgt hij dan van de gemeente een toeslag van 3.30. De landarbeiderskassen en de over- groote meerderheid van de arbeidèrs op het platteland vallen daaronder keeren uit in de periode van 1 December tot en met 30 April en wel aan ieder werkloos lid over een tijdvak van ten hoogste zeven we ken, met dien verstande dat zij, dié bij den aanvang eenér uitkeeringsperiode niet ten volle 70 weken lid zijn in die periode voor niet meer dan 6 weken uitkeering mogen ontvangen. Voorts heeft een lid, dat in een uitkee ringsperiode over het voor hem geldende maximum aantal dagen uitkeering heeft genoten in de volgende uitkeeringsperiode eerst dan weder recht op uitkeering, in dien hij na den datum, waarop hij uitge trokken geraakte, ten minste vier weken in In dit artikel wordt uiteengezet, hoe in sommige gevallen de steun meer bedraagt dan het loon bij arbeid. loondienst is werkzaam geweest. Nu de gemeenten den voormelden toeslag geven en zooals in een mijner vorige be schouwingen werd uiteengezet, de z. g. uit de werkloozenkas uitgetrokkenen hooger steun krijgen dan de niet georganiseerden, is het te begrijpen, dat iedereen zooveel mogelijk tot de werkloozenkas wil toetre den. Velen, die daar vroeger niets voor voelden, omdat zij er voor zich zelf geen direct voordeel in zagen, melden zich thans nu zij werkloos zijn aan. In verband hiermede is sinds October 1934 aan de re glementen der werkloozenkassen van de landarbeiders de bepaling toegevoegd, dat recht op uitkeering eerst aanwezig is, nadat men ten minste 39 weken bijgedragen heeft en na de toetreding als lid gedurende ten minste 13 weken in loondienst heeft ge werkt. De bepaling, dat na de toetreding als lid gedurende ten minste 13 weken in loondienst gewerkt moet zyn, geldt even wel alléén voor die leden, die op of na 1 Juli 1934 tot de werkloozenkas zijn toege treden. De bedragen, die de diverse gemeenten als toeslag op de uitkeeringen uit de werk loozenkas geven vormen een respectabel cijfer. Volgens de begrooting dienst 1935 voteert Hillegom hiervoor jaarlijks 6000 Lisse f 10.000.Noordwijk 5000. Noordwijkerhout 6000.en Voorhout 2000.Deze toeslagen komen uitsluitend voor rekening der gemeentekas, het Rijk draagt hierin niets bij, hoe onbegrijpelijk dit ook moge klinken. Ten slotte kog een enkel woord over de verstrekking van goedkoope boter aan werkloozen. Over de verstrekking van goedkoop rundvleesch wil ik zwijgen. In de afgeloopen periode lieten de desbetreffen de voorschriften voldoende ruimte, om vrijwel aan ieder, die financieel niet in staat was versch vleesch bij den slager te koopen, vleesch in blik te verstrekken. Bij de nieuwe regeling is hierin weinig ver andering gekomen, alleen is de prijs van 0.35 per kg. op 0.25 gebracht, wat voor de consumenten een beduidend voordeel beteekent. Met de distributie van goedkoope boter staat het evenwel anders. De goedkoope boter of laten wij het kind bij zijn wa ren naam noemen en spreken van goed koope margarine wordt verstrekt aan hoofden van gezinnen, die drie maanden of langer werkloos of bedeeld zijn of bij de werkverschaffing te werk zijn gesteld. Bo vendien moeten in het gezin minstens 4 kinderen zijn. Het aantal wekelijks te ver strekken half ponds pakjes hangt af van het aantal gezinsleden. De prijs van de goedkoope margarine bedraagt 0.11 per half pond. Zij is van een kwaliteit, die door winkeliers en verbruikers algemeen wordt geroemd. Soortgelijke margarine kost in den vrijen handel, naar een winkelier mij mededeelde, minstens 0.30 per half pond. Een werklooze, wiens gezin uit 10 leden bestaat, kan 8 pakjes van een half pond per week krijgen en heeft dus, aangeno men, dat hij deze hoeveelheid ook afneemt, een voordeel van 8 maal 0.19 is 1.52. Zoo'n man krijgt aan steun (wij veronder stellen. dat hij arbeider is in de bloembol lenstreek en tot de categorie der uitgetrok kenen behoort) 16.62. Zoude hij op het oogenblik aan het werk gaan, dan zoude, als hij zoo gelukkig is het contractloon te krij gen 18.per week verdienen. Reken nu eens na: 16.62 steun plus f 1.52 van goed koope margarine is 18.14. Gaat onze vriend dus aan het werk, dan heeft hij 18.14 18.is 0.14 minder inkomen, dan voor het geval hij werkloos blijft. Ieder zal mij toegeven, dat er aan die verhouding wat hapert, ja, dat er groote bezwaren aan kleven. Die bezwaren zouden worden ondervangen, indien men er toe kon besluiten om aan allen, die onder buiten gewoon bezwarende financieele omstan digheden leven, goedkoope margarine te verstrekken. Bijv. aan allen, die beneden een bepaalde inkomengrens vallen, waar bij dan rekening kan worden gehouden met de samenstelling van het gezin. Het :s toch niet te verdedigen, dat een steuntrek ker goedkoope margarine kan krijgen en een werkende arbeider, die in gelijke gel delijke omstandigheden verkeert, daarvan is uitgesloten. En dan, hoeveel kleine zelfstandigen zijn er niét die gelukkig zouden zijn, als hun wekelijksah inkomen gelijk was aan dat BUITENLAND. De bekende Duitsche dirigent Furtwang' Ier legt zijn functie neer. (2de blad). Vele arrestaties in Rusland. (2de blad). Aardbeving in Honduras. (Buitenl, Berich ten 2de blad). BINNENLAND. De Minister van Waterstaat over de ge breken van de Diesel treinen. (2de blad). Prof. Van Ginneken verzet zich tegen de nieuwe spelling. (2de blad). Tweede verantwoording van de Kerstgave-inzameling Ingekomen bij het „Leidsch Dagblad" en bij de „Leidsche Courant": C. D. F. f 1.(Oegstgeest); Ds. J. E. T. f5.A. A. J. M. v. V. f 1.(Oegstgeest); V. f2.50; Prof. Dr. J. d. V. f 10.—; H. d. G. f2.—; P. M. f2.50; H. B. f 1.— (Oegst geest); W. C. H. v. S. f 1.25; V. R. f 1.— N. N. f2 50; Mevr. Wed. Dr. C. M. H. B. f5.—; Prof. Dr. L. v. I. f 10.—Dr. W P. J f 10.T. v. M. Rz. f2.—; J. J. A. L. f 5.—; P. v. R. f5.—; N. B. f 1.50; Mevr. Wed. H. F. de H. v. d. H. f 1.—; A. R. B. G. f 1.Fam. H. f5.—; B. J. K. f2.50; Da mes B. en J. f 2.50; L. K. f 5.—; L. K. f 2.50; (Oegstgeest); L. K. f2.50 (Bruten, Land van Maas en Waal); Mevr. Wed. Mr. J. J. N. d. L. f2.50; E. S. f0.25 (Oegstgeest); W. S. f0.75 (Oegstgeest); Dr. A. J. S. f3.50; Fam. O. f2.50 (Sassenheim);.Mevr. A. M. G. C. f5.—; N. N. f2.50; I. V. f5.55; J. H. van L. f 5.—; P. C. M. f 10.—; C. J. K. f2.50; W. f 0.25; J. D. f 1.—Mej. v. B. f 2.50; „Doch dyn plicht" f 3.N. N. f 1.—N. N. f 1.Mevr. G. f2.60; N. N. f 1—D. S. f2.50. Waar geen plaatsnaam is vermeld, is de gift bestemd voor Leiden. van aan steuntrekkenden bloemistarbei ders? Deze menschen krijgen geen goed koope margarine, althans niet zoolang zij niet door armoede en gebrek daartoe genoopt aankloppen bij de openbare of bijzondere armbesturen. Zij moeten dan echter eerst flrie maanden tot de onder steunde armen behooren, vooraleer de goedkoope margarine wordt gegeven. Is het wel juist, dat aan het kinderrijke gezin van den kleinen middenstander, die met -een minimum inkomen voor zijn bestaan vecht, geen goedkoope margarine wordt gegeven, terwijl onze van ouds beroemde boter voor ongeveer 0.40 per kg. naar Engeland gaat? Nu we het toch over die boter voor Engeland hebben, zoude het geen aanbe veling verdienen om de boter, die voor een krats naar Engeland gaat, in plaats van margarine onder de werkloozen en behoef- tigen te distrubueeren. Dergelijke maatre gel zoude het opgroeiend geslacht zeker ten goede komen, want de medici beweren algemeen, dat voor kinderen boter veel gezonder is dan margarine. Wellicht zoude dit ook een rem beteekenen voor de onder- voedin" van een gedeelte van ons volk, waarover men thans zoo hoort klagen. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN GIFSLANGEN? „Onze Vaan" het partijorgaan van de groep-Veraart kondigt de verschijning aan van een brochure tegen de katholieke pers, die „onze voornaamste vijand" heet en een „duizendkoppige gifslang". Intusschen, zoo teekent hierop de Opmarsch aan, is de redacteur van dit brave blad, de heer Wesseling, heel rustig lid van.de Katholieke Jour nalisten vereeniging. Wat doet de man in zulk gezelschap van gifslangen? „Onze Vaan" gaat ook te keer tegen cumulatie. Maar professor Veraart is hoog leeraar èn commissaris èn redacteur, en spreekt en schrijft. Natuurlijk niet gratis, evenmin als de heer Wesseling, terwijl ook de heer Pius Arts het Kamerlidmaatschap com bineert met de advocatuur èn het raads lidmaatschap èn het lidmaatschap van de Prov. Staten van NJ3. èn 't secre tariaat van den Voogdijraad te Tilburg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1