3) £cicboh^0ou^<mt 26ste Jaargang No. 7980 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN KATH. NEDERLAND KATH. BELGIE MAANDAG 3 DECEMBER 1934 DC ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij roonritbetaling: Voor Leiden 19 cent per week 1 per kwartaal Bij onze Agenten 24 cent per week 2.64 per kwartaal Iranco per poet 2^5 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is toot de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bjj TftOftiitbt*?1'" g Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 N GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: G ad o n Advcrtrnticn 30 cent per TELEFOONTJES ran ten hoogste 90 woorden, waarin ba- betrekkinfan worden aangeboden at gevraagd, huur mm verhuur, koop en va-koop: f 0A0 Een dringend beroep. De tijden zijn zwaar: Wij weten, wij voelen 't allen.... Duizenden en nog eens duizenden zijn slachtoffer van grooten nood. De oorzaken daarvan, behoeven wij niet nader uiteen te zetten. Er wordt nog zoo veel geleden en gestre den door zéér, zéér velen! Men hoort hen niet, men ziet hen niet.. Vele strijden hun zwaren strijd voor zich zelf, in het* verborgene, lijden hun sober bestaan, zonder dat de groote „men" a iets van merkt 't Is nu met de gedachte aan hén, dat de Nederlandsche Dagbladpers het initiatief neemt om te trachten den nood te lenigen van deze categorie behoeftigen. Gij allen, die het beter hebt dan anderen, hoe weinig wellicht ook, doet daaraan mee! Bezorgt Uw medemensoh, die 't op het oogenblik moeilijk heeft, een blijden dag. Draagt bij, om hem een Kerstgave te sturen. Bedenkt, hoeveel goeds Gij daarmee doen kunt! U moge dit op de volgende wijze verwe zenlijken: Brengt of zendt ons Uw geldelijke gift hoe klein ook, alles is welkom! Persoonlijk, per giro, per postwissel, on der het opschrift: „Kerstinzameling NederlandscheDagbladper s". Uw bijdragen komen uitsluitend en al leen ten goede aan Uw behoeftige plaats- genooten, die van eiken steun ontbloot zijn, tenzij U ons mededeelt dat Uw gift voor een andere met name genoemde ge meente bestemd is. Let wel: weest er van overtuigd, dat Uw gift in goede handen komt. Alles is zóó ge regeld, dat twijfel daaraan absoluut over bodig is. De Burgemeesters van alle ge meenten zijn door den Minister van Bin- nenlandsche Zaken verzocht hun volledige medewerking te verleenen. Welaan dan: het parool luidt: „Met elkan der voor een ander". De eerste plicht der Christelijke naastenliefde. WANNEER IEDERE ABONNé EEN GULDEN GEEFT, KAN MET KERSTMIS AAN AL ONZE ARMEN EN NOODLIJ DENDEN KERSTVREUGDE WORDEN BEREID. Om het de blijde gevers zoo gemakkelijk mogelijk te maken zij medegedeeld, dat aan ons bureau een bus is geplaatst, waarin men zijn gave kan deponeeren. Zoowel de giften per brief toegezonden, als die in de bus geworpen, zullen in de krant verant woord worden. Mogen wij een stroom van medeleven verwachten? Uw plaatsgenoot te steünen, een arm gezin te verblijden, dat in Uw on middellijke nabijheid woont: kent Gij een schoonere daad om het jaar 1934 mede te besluiten? Opent wijd de beurzen voor den mede- mensch! Warme aanbeveling van Minister de Wilde. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft tot de burgemeesters der onderschei dene gemeenten de volgende circulaire ge richt betreffende een Kerstgave voor be hoeftigen. „De Vereeniging De Nederlandsche Dag bladpers heeft het initiatief genomen voor een inzameling van gelden bij de abonné's van de bij haar aangesloten dagbladen, ten einde daaruit aan de daarvoor in aanmer king komende behoeftigen, een Kerstgave te kunnen doen uitreiken. Het ligt in de be doeling de opbrengst van deze inzameling zoodanig te verdeelen, dat de giften var abonné's in een bepaalde gemeente ten goede komen aan de behoeftige in diezelf de gemeente, tenzij een abonné een bij- zonderen wensch te kennen geeft omtrent de plaats van besteding. De Vereeniging boven bedoeld neemt zich voor de ingezamelde gelden, op deze wijze verdeeld, aan de burgemeesters te doen toe komen, met verzoek het bedrag te distribu- eeren. Op hen rust derhalve de plicht te zorgen, dat hulp verleend wordt, daar waar deze het meest noodig is. Het behoeft nauwelijks betoog, dat de gedachte, welke aan deze inzameling ten grondslag ligt, de volle sympathie van de regeering heeft. In dezen kommervollen tijd is elke daad, welke verlichting kan brengen in den grooten nood al aanstonds toe te juichen; dat deze hulp zal worden ge geven ter gelegenheid van het Kerstfeest en aan velen het licht zal kunnen brengen, zoo zeer passend bij deze herdenking, maakt haar waarde des te grooter. Ik doe dan ook een warm beroep op Uw medewerking, welke noodzakelijk is om het initiatief van de „Dagbladpers" te doen sla- en De Staatspartij op bezoek in Brussel Brussel, 1 December. Afgevaardigden van het hoofdbestuur van de R. K. Staatspartij van Nederland zijn heden te Brussel de gasten geweest van de Katholieke Unie. Het waren prof. Aalberse, voorzitter van de R. K. Tweede Kamerfractie, mr. C. M. J. T. Goseling, voorzitter der R. K. Staatspartij, Mr. Fr. Teulings, secretaris en de heer A. C. de Bruyn, voorzitter van het R. K. Werklie denverbond. De beide eersten hebben er het woord gevoerd in de groote zaal van „Patria" voor een uitgelezen auditorium van de meest vooraanstaande persoonlijkheden uit het katholieke politieke en sociale leven van Vlaanderen en Wallonië terwijl des avonds een banket ter hunner eere gege ven werd in hotel Piazza aan de Adolf Max Laan. Geen geheime bedoelingen! Dit bezoek der leiders van het katholieke politieke leven in Nederland aan de ge- loofs en denkgenooten in België heeft wij hoorden daar in de afgeloopen dagen zinspelingen op maken tot veronderstel lingen geleid, die van concrete zeer spe ciale bedoelingen gewaagden. Zeer ten on rechte echter. De redenen van dit bezoek liggen vrij dicht aan de oppervlakte en zijn heelemaal niet van eenig „geheim" karakter; de toenaderingspogingen, die reeds voordien op touw gezet zijn om de katholieke politici van de verschillende landen weer tot persoonlijk contact met elkander te brengen, heeft in België voor al geleid tot den wensch, eens terdege op de hoogte te komen van het werken der katholieke politieke organisatie van Ne derland. Zoo is tusschen de twee organis men, die daarvoor geroepen zijn, de R. K. Staatspartij en de Katholieke Unie reeds geruimen tijd geleden een vruchtbaar con tact gelegd, dat nu met dit optreden te Brussel ten overstaan van de openbare wereld duidelijk onderlijnd is. Het belang springt wel duidelijk in het oog, wanneer men bedenkt dat nog slechts in Nederland en België een katholieke par lementair-politieke partij bestaat. Nergens ter wereld is verder nog zulk een partij te vinden en wanneer men nagaat dat nimmer met zulk een hardnekkigheid het bestaan van zulk een partij is betwist, dan is er toch wel alle reden dat men bij el kander steun zoekt. Met eenige rechtma tige trots mogen wij dan nog daarbij zeg gen, dat wij met onze R. K. Staatspartij de sterkste van beiden zijn, omdat bij ons de katholieke politiek op uitstekende wijze georganiseerd is tot in al de geledingen van het katholieke volk. De Katholieke Unie van België is echter zoover nog bij lange niet. Daar kent men slechts politieke bedrijvigheid van de sociale organisaties, die zich in hun topleiding samenvoegen. Dat een dergelijke samenkoppeling onvol doende is en dan ook herhaaldelijk blijken van onmacht heeft moeten geven, doordat zij op verscheiden oogenblikken van poli tieke crisis te kort schoot en moest schie ten, is duidelijk. Nog slechts sinds Januari van dit jaar is door de stichting van een centraal secretariaat te Brussel onder lei ding van den heer Jan Boon eenigen we zenlijken inhoud gegeven aan het mooie begrip „Katholieke Unie". Nu wil men gaan doorbouwen, gaan doororganiseeren onder het katholieke volk. Een zware taak, zwaarder nog in België waar men te ma ken heeft met geweldige tegenstellingen, die zich accentueeren in de taalkwestie. Wij weten den weg. Er zijn tenslotte nog meer redenen, die een innig contact van katholieke politici noodig maken. De economische ontredde ring is internationaal; de autarchische eco nomie ais reactie op het in 't honderd loo- pen van de liberale economie kan geen blijvende oplossing zijn, ook het herstel zal internationaal moeten worden aange pakt. Kernachtig heeft prof. Aalberse dat in zijn betoog aangeduid, toen hij zei: Het zal niet meer zijn «fen onderling verkeer van volkeren, doch van volkshuishoudin gen. Welnu: Wij katholieken weten den weg van herstel der economische even- wichtsverhoudingen. Wij hebben on*e richtlijnen voor ordening van bedrijven enz. Dan is het toch ook van groot gewicht, dat de katholieken van hier en van andere landen innig samenwerkend aan de spits van de internationale economische herstel beweging loopen. Minister van Cauwelaert heeft ir een improvisatie aan de Nederlandsche I-alho- lieken een bijzondere taak toegedacht. En daarom achtte hij het voor de katholieken van België van zoo'n groot belang dat zij eindelijk eens leerden, wat Nederland is en presteert op alle gebied, een gemis aan kennis, dat hij ook de katholieken van Vlaanderen aanwreef. In 't Nederlandsch en 't Fransch. Staatsminister burggraaf P o u 11 e t presideerde de zitting, die des middags om half drie in de zaal Patria in de Broekstraat aanving. De Nederlandsche heeren werden met langdurig applaus ont vangen. Onder de aanwezigen waren de Ministers van Cauwelaert, Rubbens, van Isacker, de president van de Kamer van Volksvertegenwoordigers Poncelet, de oud ministers Sap, Heyman, Carton de Wiart, v. d. Vijver, Berriger. Voorts waren tal van kamerleden en se natoren aanwezig. Z. Em. Kardinaal van Roey deed zich vertegenwoordigen door Mgr. Dr. v. d. Eynde, Groot-Vicaris van het Aartsbisdom Mechelen. De voorzitter verwelkomde de aanwe zigen eerst in het Nederlandsch, vervol gens in het Fransch. In zijn openingswoord schetste hij in het kart den ontwikkelings gang van de R. K. Staatspartij in Neder land en stelde voorïl Schaepmans rol in helder daglicht. Thans zijn de R. K. Staats partij en hetgeen zij heeft weten te ver werven, de pers en de radio en nog zoovele andere zaken het beste bewijs van den hoogen bloei van het katholieke openbare leven in Nederland. Met een complimen ten-woord aan ieder der vier Nederland sche gasten afzonderlijk, verleende hij het woord aan prof. mr. dr. Aalberse. Prof. Aalberse herinnerde er aan dat het 21 jaar geleden is dat hij in Brus sel in dezelfde zaal voor het laatst het woord voerde. Sinds dien is veel in Neder land gebeurd, maar meer nog in België. En nu staan we we derom voor moeilijk heden die bijna niet te overwinnen zijn, -.v aarbij het econo misch aspect wel het sterkst overheerscht. Het geheele begrootingsdebat in de Tweede Kamer heeft voor 90 procent over de economische politiek gehandeld, wel een bewijs, hoe wij van zorgen om den broode vervuld zijn. Het kwetsbaar „plekje grond". Nederland heeft steeds geput uit twee belangrijke bronnen: de overzeesche ge bieden en de scheepvaart. Jaarlijks brach ten de eersten circa 400 millioen gulden in allerlei vorm op, terwijl de opbrengst van de scheepvaart 200 millioen bedroeg. In den aanvang voelden we in Nederland dan ook minder van de crisis dan elders. Sceptici hebben toen echter voorspeld, dat Nederland zwaarder door de crisis getrof fen zou worden, wanneer de crisis lang aanhield, juist omdat Nederland econo misch zoo kwetsbaar is. Die voorspelling is uitgekomen. Eerst werd de scheepvaart het slachtoffer, vervolgens de landbouw en tenslotte de industrie. Hoe staat nu de R. K. Staatspartij te genover deze groote moeilijkheden? Aan vankelijk dachten velen, dat dit een een voudige, regelmatig terugkeerende cycli sche crisis was. Thans echter weet ieder een dat het een structueele crisis is. Land bouwgebieden zijn aan industrie gaan doen, de landkaart is veranderd, nieuwe staten zijn geschapen, 14.000 K.M. grenzen zijn erbij gekomen, met dus weer zooveel douanen e.d. Vanzelfsprekend heeft Ne derland daarom sterk den weerslag moeten gevoelen. Ook op Indië drukt de crisis, wellicht nog scherper en zoo ziet de toe stand er maar somber uit. Wij maken daarom thans een aanpassingsproces door, nationaal en internationaal, zoowel in de handelspolitiek als in het leven binnens lands. Daarbij is de psychologische fout begaan, dat die aanpassing te zeer gezocht is in verlaging van loonen en salarissen, terwijl hypotheken, pachten en de vaste lasten op bedrijven drukkend, evengoed naar beneden gedrukt hadden moeten worden. De R. K. Staatspartij is geen partij van demègogen en zegt daarom hoe de zaken staan. Dit is practische en eerlijke politiek. Is demagogie steeds een onding, zij is mis dadig in dezen tijd, omdat men de getrof fenen wijs maakt, dat ze het beter konden DOOR ELECTRISCHEN STROOM GETROFFEN. Monteur op slag gedood. Hedennacht te 3 uur heeft in de Ver- eenigde Touwfabrieken aan den Zijlweg onder de gemeente Leiderdorp een droe vig ongeluk plaats gehad. De electromonteur J. Sickman was op een trap geklommen om de transformator van de electrische stroom na te zien en de isolatoren te reinigen. Bij deze werkzaam heden is hij in contact gekomen met het hoogspanningsnet. De ongelukkige viel van de trap en was onmiddellijk dood. Twee monteurs, die hem bij het wak behulp zaam waren, waarschuwden onmiddellijk de E.H.D., die het slachtoffer naar het St. Elisabet'hgesticht te Leiden vervoerden. De doktoren konden echter slechts de dood constateeren. De heer Sickman was 28 jaar oud, ge huwd en vader van een kind. Hij was woonachtig te Leiderdorp, Koningstraat. hebben, terwijl dit niet het geval is. Prof. Aalberse sloot met als zijn overtuiging uit te drukken, dat het land de moeilijkheden teboven zal komen en dat de eenheid der partij ondanks alles ongerept zal blijven. Luxe, die niet geoorloofd is. Daarna sprak in 't Fransch Mr. Gose- ling. Mr. Goseling zocht zijn taak meer in een uiteenzetting van den inhoud van het werk der partij in Nederland. Het program is in enkele woorden sa men te vatten: herstel der maatschappe lijke orde. Daarvoor geeft de Encycliek duidelijke richtlijnen; onze taak is te wer ken aan de concretiseering; aangepast aan de verhoudingen in ons land. Daar vraagt men thans naar; men eischt van ons thans als het ware een concreet plan. Waarin loopt nu ons beider taak paral lel en hoe kunnen wij elkander helpen, en aanvullen ook over de landsgrenzen heen. Daar is vooreerst de ideeënvorming, de verspreiding van de gezonde leer. Q. A. beteekent geen uitvloeisel van katholieke dogma's. De gedachten daarin ontwikkeld berusten op de natuurlijke verhoudingen tusschen de menschen die in gemeenschap leven. Daarvan moeten wij profiteeren ten bate van ons zelf van ons volk en van de gemeenschap der volkeren. Vooral moe ten wij strijden tegen de valsche leer, tegen den individualistischen geest, die onmiskenbaar uit het liberale denken voortspruit. Vervolgens is er de economische betee- kenis van de ordening. Steeds duidelijk wordt iiet dat het sociale en economische in het maatschappelijke leven niet te scheiden zijn. Prof. Aalberse heeft gezegd, dat het verkeer tusschen de volkeren zich beweegt in de richting van het verkeer tusschen de volkshuishoudingen. Dit is volkomen juist en hier ligt dus weer een sterk contact voor een gemeenschappelijke taak; voor aanvulling van wederzijdsche activiteit. Tenslotte is er de overbrugging tusschen hetgeen op het gebied der ordening in de eene en in de andere volksgemeenschap tot stand kan worden gebracht. Heusch Europa is niet zoo groot en Bel gië en Nederland samen zeker niet, dan dat wij ons de valsche luxe kunnen ver oorloven om vermeend eigenbelang na te streven. In het manifest van October 1933 heeft ons Partijbestuur nog eens duidelijk de plaats bepaald, welke de R. K. Staats partij in het staatkundig leven van Neder land inneemt en de beginselen op den voorgrond gesteld waarin zij onvoorwaar delijk vasthouden wil. Het program heeft eigen oorsprong, eigen kleur, eigen karak ter. In dezen tijd is het niet alleen een tijd van rustige waakzaamheid maar ook van een nauwgezette verzorging van den gees telijken grondslag van ons werk. Geeft toch uwe overtuigende bezielende argu menten waar het maar kan. Tenslotte: er zijn nog twee groote voor waarden voor het welslagen van ons werk: onderling vertrouwen en eensgezinde sa menwerking. Slotwoord van Minister van Cauwelaert. Namens den voorzitter sprak minis ter van Cauwelaert het slotwoord, een verheerlijking van Nederland en het werk der katholieken in Nederland, dat de katholieken van België, ook de katho lieken van Vlaanderen veelal nog te slecht kennen. Hij wees vooral op het katholieke onderwijs, dat een voorbeeld moet zijn voor het katholieke België en van de grootste DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. VOORNAAMSTE NIEUWS. 1UITENLAND. De Belgische „olie-commissarissen" ver langen pensioen (4de blad). Hitler's gevolmachtigde door Laval ont vangen. (4de blad). Politieke moord te Leningrad. (4de blad). BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi ging van de vleeschkeuringswet (1ste blad) De misère met de Dieseltreinen. (1ste blad). De politie-commissaris van Schiedam is Zaterdagmiddag op zijn bureau door ©en gedegrad eerden hoofdagent van politie vermoord. (Gem. Ber. 3de blad). Dood el ijk e verkeersongelukken en roof overvallen. (Gem. Ber. 3de blad en Laatste Ber.). Moordaanslag op jongeman te Boekei. (Gem. Ber. 3de blad). Branden in melkfabriek te Bergen en in stroo-voorraad te Stadskanaal. (Laatste Ba.). SPORT EN WEDSTRIJDEN. ZWEMMEN: Successen van Nederland sche zwemsters te Parijs, Kopenhagen en Antwerpen. (2de blad). VOETBAL: De voetbalcompetitie ten deele verregend. (2de blad). OLYMPISCHE SPELEN: Voor de spe len m 1936 te Berlijn hebben 42 landen in geschreven. (2de blad). Eerste verantwoording van de Kerstgave-inzameling. Ingekomen bij het „Leidsch Dagblad en bij de „Leidsche Courant": Leidsch Dagblad N.V. f 100.Mr. A. v. d. S. B. f 10.—; Uivertje f 1.—; d. 1. C. f 1.B. W. M. f2.50; J. B. f2.50; Th. J. H. f2.50, Oegstgeest; V. f2.—; A. P. f2.50; K. B. f2.50; J. V. f2.50; W. v. O. f 0.50; J. H. f5.— J. N. f 1.50; M. H. v. S. f5.—; T. N. f 1.50; H. f2.50; E. V. f2.50; H. f 1.N. N. f 1.Oegstgeest; L. f 1. Th. f 1.P. f 1.—, Oegstgeest; B. f 1.— Katwijk; W. K. f 1.—G. K. P. f 1.—J. H. H. H. f 0.50; J. H. H. f 0.50; J. A. T. f 0.50; A. v. V. f 0.50; M. J. D. f0.50; W. K f050; N. N. f0.50; A. v. L. f 0.50; M. W. v. Z. f0.50; A. M. f 1. L. v. M. f 0.50; N. Br. f0.25; N. N. 0.50; H. L. f 0.25; H. v. L. Jr. f0.25; W. V. f 0.25; J. F. f 0.25; J. V. f 0.50; X. X. f 0.25; S. V. f .25; J. en B. Z. f 1.50; J. v. L. f 0.50; H. A. G. f 0.50; N. H. f 0.25; T. B. f0.25; A. C. f 0.25; J. L. f 0.25; J. D. d. V. f 0.50; L. E. f 0.25; d. W. f0.25; F. B. f 0.50; R. S. f 1.Oegstgeest; Mr. B. M. A. P. v. P. f 10.Oegstgeest; T. H. f 1.N. N. f 1; V f2.50 Katwijk; S. f 1.50 Zoeterwoude; L. f 1.25; V. f2.—; H. f5.— Oegstgeest; P. C. f5.v. d. M. 2.50 Noordwijk; N. N. f 1.75 Sassenheim; N. N. f 1. Waar geen plaatsnaam is vermeld, is de gift bestemd voor Leiden. beteeken is is voor de geheele Nedaland- sche volksgemeenschap. Tenslotte wees hij op de positie der ka tholieken in het politieke leven. Zij zijn in waarheid de steunpilaren van het natio nale leven om den nationalen opbouw. De katholieke partij bestaat uit alle rangen en standen. Dit bezorgt haar groote moeilijk heden, doch daardoor is zij meer natio naal dan welke partij ook. Zoodoende is een toenadering tusschen de katholieken van beide landen een toe nadering van land tot land. En daarom is deze dag een dag van verstrekkende be- teekenis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1