ZATERDAG 1 DECEMBER 1934
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD. - PAG. 11
GEMEENTERAAD VAN NOORD WIJK
CULTUUR
UIT DE OMGEVING
KATWIJK
Werkloosheid. Aan de gemeentelijke
arbeidsbeurs staan op heden als werkzoe
kenden ingeschreven 609 personen. Het
cijfer wordt dus geregeld weer hooger.
Hiervan zijn: 26 opperlieden, 62 grond
werkers, 24 timmerlieden, 26 metselaars,
11 fabrieksarbeiders, 17 schilders, 11 kui
pers, 129 landarbeiders, 132 losse arbei
ders, 65 visschers. 7 stokers, 9 binnen
schippers, 14 varensgezellen, 6 scheepma
kers, 4 stucadoors, 3 motor drijvers, 3 lood
gieters.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Personalia. Gisteren slaagde onze
oud-plaatsgenoot dr. M. H. Werther te
Amsterdam voor het aanvullend doctoraal
examen in de wiskunde.
NOORDWIJKERHOUT
Kapelaan van Straelen. Gisteren
heeft de weleerw. heer kapelaan van
Straelen zich te Amsterdam ingescheept
voor vertrek naar de Missie van de Bene
dictijnen op Trinidad.
RIJNSBURG
Bloemenhandel. Van de *rootbloeml-
ge zijn het nog maar een paar variëteiten
die nog eenige variatie in den aanvoer
brengen. Overigens zijn het Troschrysan-
then, wat Lelies en Fransche bloemen.
De prjjzen waren: rozen per bos van 20
stuks van 3070 ct, GrootbL chrysanthen
Miss Cavell 812 ct., Monaco 37 ct.,
Lelies per 100 kelken 6.307.20, Spaan-
sche Peper ƒ1.902.10, Troschry san then:
Mont Blanc 813 ct, Herco 914 ct.,
Triumph 79, Ester 713, Flory King
4—8 ct
VOORHOUT.
Veiling. Onder groote belangstelling
werden deze keer geveild: 130 konijnen,
vele kippen en fazanten.
Jonge konynen brachten 0.20 tot 0.50
op, terwijl de slachtkonijnen van 0.60 tot
0.75 liepen. De kippen gingen van 0.50
tot 0.75, terwijl overigens nog 30 num
mers voor de vendu werden geveild. Deze
keer was de handel aanmerkelijk vlugger
dan de vorige week.
Belanghebbenden worden er aan her
innerd, dat tot 15 December as. nummers
voor de as. tentoonstelling kunnen worden
ingeschreven.
WASSENAAR
TENTOONSTELLING WERKLOOZEN
BEZIGHEID
Door Minister Slotemaker geopend
In het bijzijn van talrijke genoodigden
had gistermiddag te 3 uur de opening
plaats van de tentoonstelling van werkloo-
zen-bezigheid, welke plechtigheid ge
schiedde door den minister van Sociale
Zaken, Z. Exc. Slotemaker de Bruïne.
Wethouder van Leeuwen zegt, dat breed
sprakigheid een deugd is die weinig wordt
gewaardeerd. Toch prijst hij zich gelukkig
dat de leden van de Tweede Kamer den
Minister van Defensie zoolang aan de praat
hebben gehouden, dat dè Minister van So
ciale Zaken daardoor in de gelegenheid
is gesteld, deze tentoonstelling te openen.
Spr. heet namens het Comité Z. Exc. har
telijk welkom, wiens belangstelling voor
dit werk bekend is en die daarvan reeds
eerder deed blijken. Voor die komst in ons
midden is hij dankbaar namens het Co
mité en ook namens de menschen die ach
ter spr. staan opgesteld, de werkloozen.
Hij brengt voorts dank aan het Gemeen
tebestuur en de Raadsleden, die de grond
voor de tuinen belangloos hebben afge
staan. We zijn nu een jaar bezig. Bij de
opening der eerste tentoonstelling sprak de
burgemeester de in dit geval goede wensch
uit, dat men de zaak zoo spoedig mogelijk
zou kunnen liquideeren. Dat was de beste
wensch voor het Comité. Het is niet zoo
mogen zijn, doch het is noodzakelijk ge
bleken, dit werk voort te zetten. Aanvan
kelijk moedeloos gestemd, komt men hier
later fluitende binnen, en fluitende en op
geruimd komt men thuis. Spr.'s dank gaat
ook uit tot de geregeld weldoeners aan dit
werkhuis. Hoewel vrijwel alles is gemaakt
van gewoon pakkistenhout, daarnevens is
is toch nog veel noodig. Het is goede bur
gerzin die de gelegenheid voor dat alles
verschaft. Spr. besluit met allen te dan
ken voor hun aanwezigheid (applaus).
Z. Exc. Minister Slotemaker de Bruine,
zegt, dat de wethouder gewezen heeft op
de gelegenheid die hij gevonden heeft om
hier te komen. In vriêndschappelijken zin
wil Z. Exc. daarover met den wethouder
debatteeren. Zijn komen hier is een stuk
van zijn werkzaamheid. Als minister van
Sociale Zaken zo hij zeker in zijn taak
tekort schieten als hij geen belangstelling
toonde voor hetgeen men doet om door
moreele opheffing de drukkende werkloos
heid minder zwaar te doen zijn voor de
werkloozen en daardoor ook voor hun
vrouwen. Als hij bij een werk kan zijn,
dat beproeft moreel te helpen is het ver
klaarbaar, dat hij verschijnt. Wat Z.Exc.
treft is, dat de mannen iets te doen heb
ben. Er is voorheen vaak betoogd de
noodzakelijkheid van vacantie. In tijden
van stijgende werkloosheid is er geen
oogenblik verschil van meening, of niet
veel vreeselijker is, gedwongen vacantie te
hebben. Zijn krachten niet te kunnen ge
bruiken drukt den mensch. Hier stelt men
de werkloozen in de gelegenheid iets te
kunnen maken, dat behoort tot het fijne
werk en dat veel toewijding vraagt. Z. Exc
kan zich voorstellen, dat de mannen met
groeiend pleizier hier komen.
Opvallend is ook, dat onze werklooze
vrienden in staat zijn, iets voor een ander
te doen. In tijden van ..ood is het geluk
kig wanneer men iets krijgt, maar veel
heerlijker is het te geven dan te ontvan
gen. Het Comité heeft het mogelijk ge
maakt, dat, terwijl men zelf veel ontvan
gen moet, men toch iets doet voor een an
der, Gij, aldus Z. Exc. tot de werkloozen,
rijt in staat te zeggen, dat het een druk
kende tijd is, maar niet zoo drukkend, dat
ik niets voor een ander doen kan. Dat is
een groote moreele zegen. We zouden een
zeer groote onbillijkheid begaan als wij
ook niet zouden denken aan de vrouwen
voor wie 't in het gezin nog moeilijker en
drukkender is wanneer daar slechts het
allernoodigste kan zijn. De levenskracht
hier opgedaan, moeten we meedragen
naar huis en daarmede de vrouwen op
wekken. Z. Exc. hoopt, dat in de druk
waarin men zich bevindt, en die hij waar
achtig wel begrijpt, men hier iets zal vin
den dat opheft (applaus).
Wethouder van Leeuwen zou als dorps-
wethouder niet durven debatteeren met
den Minister van Sociale Zaken en daar
om is hij blij, dat hy er zoo genadig is af
gekomen. Hij is vooral dankbaar voor het
geen is gezegd tegen zyn vrienden, de
werkloozen. Hen komt daarvoor dank toe
Spr. uit zijn voldoening dat ook over de
vrouwen is gesproken en het moet voor
de mannen hier een voldoening zijn ge
weest, dat zij hen iedere week een bloe
metje konden brengen, en ook aan de
zieken.
Spr. dankt Z.Exc. voor den gegeven mo-
reelen steun en hoopt, dat de zaak vlug
moet worden geliquideerd door verande
ring der tijden, waardoor er voor ieder
werk zal zijn. Het Comité al blijven wer
ken voor moreele opheffing en om aan de
arbeiders te -geven wat mogelijk is.
De heer Adr. Lee, dankt namens het St.
Nicolaascomité voor de gelegenheid die
men het heeft gegeven om ook dit jaar
weer speelgoed aan de kinderen te ver
strekken, en aldus iets aangenaams naast
het noodige te verstrekken.
Wethouder van Leeuwen hoopt voor de
leverantie in aanmerking te blijven ko
men (gelach).
Daarna bezichtigden de aanwezigen de
tentoonstelling, die wij reeds eerder heb
ben beschreven.
LISSE.
Waarschuwing. Ten bate van de
plaatselijke Afd. „Herw. Levenskracht" zal
hedenavond in de groote zaal van den
Ned. R.K. Volksbond een draai-avond ge
houden worden om banketletters en specu
laaspoppen. Men zij cp zijn hoede! Wordt
verwacht stormloop uit alle richtingen.
Vrouwenbond. Gisteravond had voor
de leden van den R.K. Vrouwenbond Afd.
Lisse in het Patronaat een cursu-avond
plaats. Als spreekster was hiervoor uitge-
noodigd mevr. dr. J. Hillen, die een le
zing zou houden getitelt „Over ons zelf
en over anderen".
De presidente, mevr. Vreeburg, verwel
komde de aanwezigen, in het bijzonder den
Zeereerw. heer Pastoor, mevr. Hillen, en
het bestuur van de Aid. Hillegom. Na een
kort openingswoord werd het woord ver
leend aan mevr. Hillen.
Spr. ried de vrouwen aan niet alleen
aandacht te schenken aan haar huiselijke
arbeid, maar ook en vooral aan de opvoe
ding van het kind. Blijft een goede moeder
voor uw kind, ook als het grooter gewor
den is. Houdt steeds uw oogen en ooren
open, voor uw kind. Spreek steeds met an
deren over opvoedkundige methodes. Ver
wacht nooit van een kind, dat het van
jongs af aan de volmaaktheid bezit, neen,
het heeft steeds ontwikkeling noodig.
Maakt steeds van uw huis een thuis, zoo
gezellig mogelijk, om het de kinderen aan
genaam te maken; is dit niet het geval, dan
worden de kinderen uithuizig en komen zij
op hel slechte pad. Maar verget voral niet
de therie van de pveding. Veel kunnen zij
leeren door het lezen van nuttige artikelen
en door corsusavonden.
UIT DE RIJNSTREEK
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Winkelweek. Extra prijzen van Vrij
dag: 1. H. Baas, Hoofdstra. 118, bon ter
waarde van 2.50; 2. M. G. Klinkenberg,
v. Boetselaerstr. 34, 1 tulband; 3. D. G.
Vaartjes, Hortensiastr. 47, flesch eau de
cologne; 4. Mej. Bénard, Bloemhofstr. 36,
1 vulpenhouder; 5. T. Goedhart, Hooftstr.
307, 1 tulband. Controleercommissie was
J. L. H. Boeren en H. v. Kleef.
Aanrijding. Het pl.m. 4-jarig zoontje
van v. <L W. aan den Steekterweg, dat gis
terenmiddag aldaar plotseling den weg
over wilde loopen, werd door een passee-
rende vrachtauto uit Arnhem aangereden.
Het kind werd over den grond gesmakt en
brak een sleutelbeen. Dr. S. verleende de
eerste hulp; de bestuurder 'treft geen
schuld.
NIEUW VEEN.
Drankvergunning. Door B. en W. is
aan den heer J. Pennenburg alhier volledi
ge vergunning verleend voor verkoop van
sterke drank. De vergunning ten name van
mej. wed. H. v. d. Sluis is ingetrokken.
Overleden: P. v. d. Zaal 75 j. P.
Wilschut 60 j.
Gevestigd: A. Lamoré van Wijk bij
Duurstede.
Vertrokken: J. C. Boeree naar
Ouder-Amstel M. Derks naar Amers
foort C. Vonk naar Zevenhoven Wed.
v. d. Berg-Knape naar Mijdrecht J. Rij
laarsdam naar Kamerik C. Zeylmakcr
naar BloemendaaL
Donderdagmiddag te twee uur vergader
de de Raad dezer gemeente, onder leiding
van den voorzitter, Burgemeester Van de
Mortel.
De vergadering werd geopend met gebed.
Na de opening herdenkt de voorzitter het
overlijden van den heer Job Vink, welke
herdenking staande wordt aangehoord.
De heer Caspers dankt den voorzitter
voor de woorden aan zijn overleden vriend
gewijd.
Hierna wordt de geloofsbrief van het
nieuw benoemden lid van den Raad, den
heer J. Th. de Groot, onderzocht en in orde
bevonden, waarna de beëediging plaats
vindt.
Als voorstemmer wordt hierop aangewe
zen de heer Liefferink.
De voorzitter deelt hierop mede, dat het
nieuwe ontwerp van het Uitbreidingsplan
door de Provinciale Commissie is goedge
keurd en dit naar alle waarschijnlijkheid in
de eerstvolgende vergadering den Raad zal
worden aangeboden.
De heer Van Eed en vraagt of de Raad
dan nog de gelegenheid krijgt om de vele
toenmaals ingekomen bezwaarschriften in
te zien. Deze zijn toen naar een commissie
verwezen, doch het kan best zijn, dat de
Raad het niet met de zienswijze van de
commissie eens is.
De heer Meijer is van dezelfde gedachte.
De wijze van behandeling is niet juist ge
weest. Toen den Raad werd voorgesteld
het eerste ontwerp in te trekken hadden de
bezwaarschriften besproken moeten wor
den.
De heer Liefferink zegt, dat de bezwaren
met de belanghebbenden besproken zijn en
dat als gevolg daarvan wijzigingen in het
ontwerp zijn aangebracht. Tegen het nieuwe
ontwerp kunnen opnieuw bezwaren worden
ingebracht. De oude zaak is afgedaan.
Vervolgens leest de voorzitter een schrij
ven voor van den Directeur van het gas
bedrijf waarin hij weerspreekt de bewerin
gen van den heer Krau in de vorige raads
vergadering omtrent de calorische waarde
van het gas. De heer Krau zegt, dat dit van
ééne zijde komende antwoord voor hem
weinig waarde heeft. Het is reeds meerma
len gebeurd, dat spr. toestanden aan de
gasfabriek heeft belicht, die na eerst weer
sproken te zijn bij onderzoek juist gebleken
zijn.
Onder de ingekomen stukken bevindt
zich het verzoek van de moderne arbeiders
organisaties om adhaesie te betuigen aan
het aan de regeering gezonden adres inzake
de steun aan werkloozen. Burg. en Weth.
stellen den Raad voor geen adhaesie te be
tuigen, zooals zulks nimmer gedaan wordt.
De heer Krau bepleit dit thans wel te
doen, gezien het gewicht van de zaak. Zijn
voorstel wordt echter niet ondersteund,
zoodat het niet in behandeling komt.
De ingekomen stukken van de heeren
Gooi enSmit worden wederom voor ken
nisgeving aangenomen.
Vervolgens wordt op voorstel van Burg.
en Weth. besloten bezwaar te maken tegen
de© opgelegde aanslagen van het gas- en
electriciteitsbedryf m de omzetbelasting.
De belasting voor het gasbedrijf is berekend
over den disiributieprijs, terwijl het elec-
triciteltsbedrijf geen productiebedrijf is,
doch alleen distribueert.
Besloten wordt tegen de begrooting van
den schoolartsendienst over 1935 bezwaar
te maken. De Raad wenscht den post voor
reiskosten van 1000.gebracht te hebben
op 500.
Het verzoek van M. J. Smit om verla
ging van huur en aansluiting aan de water
leiding van de door hem tijdelijk bewoonde
barak wordt afgewezen.
Burg. en Weth. nemen hun voorstel tot
beschikbaarstelling van een crediet voor
verbetering van de brandspuit terug, daar
uit het rapport van den Hoofdbrandmees
ter blijkt, dat de spuit zelf geheel onvol
doende is. Op deze zaak zal dus nader wor
den teruggekomen.
Besloten wordt met de Bank voor Neder-
landsche Gemeenten een rekening cou
rantovereenkomst aan te gaan voor het
jaar 1935 voor de buitengewone uitgaven
tot een bedrag van 72.900.en voor de
gewone uitgaven tot een bedrag van
50.000.—.
De kostprijs per leerling van het open
baar gewoon lager onderwijs wordt voor
het jaar 1932 vastgesteld op 21.03, zoodat
eenzelfde vergoeding aan de bijzondere
scholen zal worden uitbetaald, terwijl voor
het bijzonder U.L.O. onderwijs een vergoe
ding zal worden uitbetaald over 1931 van
30.per leerling.
De heer Liefferink vindt deze bedragen
veel te hoog.
De voorzitter zegt, dat het eenige mid
del is de kosten van het openbaar onder
wijs te verlagen.
De heer Krau merkt op, dat de heer Lief
ferink altijd voor goed onderwijs geweest
is doch dat hij in den Raad steeds probeert
voor niets klaar te komen.
De salarissen van de politie.
Hierna komt aan de orde het voorstel
van B. en W. om de pas aangenomen ver-
AARLANDERVEEN.
„St. Deur Dedit". Donderdagavond
hield de landarbeidsbond „St. Deus De
dit" een ledenvergadering in de zaak van
den heer W. v. d. Berg. De voorzitter, de
heer H. Klein, opende met den chr. groet
en heebte allen welkom. De notulen werden
gelezen en onveranderd goedgekeurd. Ver
volgens de mededeelingen. Een districtver
gadering was bijgewoond door 't dage-
lijksch bestuur, aan den Groenedijk. Voorts
werd aan de vergadering de vraag gesteld
of de gratificatie van den penningmeester
ordening voor de gemeentepolitie wederom
te herzien. De Minister van Binnenlandsche
Zaken heeft bezwaar tegen de in die ver
ordening vastgestelde salarissen voor de
agenten. De Minister wil deze in plaats van
28.tot 36.50 per week vastgesteld zien
op 27.tot 36.60 per week. Ook tegen
het vastgesteld salaris voor de Inspecteur
van Politie had de Minister bezwaar, doch
na bespreking is de Minister bereid dit be
zwaar te laten vervallen. Voor de agenten
is dit echter niet bereikt kunnen worden,
zoodat voorgesteld wordt aan het verzoek
van den Minister te voldoen.
De heer Van der Meer is van meening,
dat de Minister de zaak beter bekeken heeft
dan de Raad. Spr. gaat met het voorstel
accoord.
De heer Liefferink is van meening, dat
de Minister deze zaak wel goed bekeken zal
hebben. Waarom zal de Raad nu de sala
rissen van de agenten verminderen en dat
van den Inspecteur niet Spr. stelt voor aan
beide verzoeken van den Minister te vol
doen.
De voorzitter merkt op, dat de Minister
na bespreking heeft toegegeven, dat zijn
meening ten opzichte van den Inspecteur
fout was.
De heer Meijer is van meening, dat als
er gekort moet worden er in het algemeen
gemakkelijker iets af kan van de hoogere
dan van de lagere. Spr. kan zich met de
handhaving van het salaris van den Inspec
teur vereenigen, doch dan moeten ook die
van de agenten gehandhaafd worden.
De heer Soeteman zegt ditzelfde in de
Commissie voor personeelsaangelegenheden
gezegd te hebben.
De heer Van der Niet zegt, dat deze zaak
in de Commissie voldoende bekeken is. Spr.
vindt geen aanleiding, om nu voor de agen
ten niets te bereiken is, ook het andere niet
te aanvaarden.
Het voorstel van B. en W. wordt hierop
met 10 stemmen tegen verworpen.
Hierop wordt in stemming gebracht het
voorstel Liefferink, inhoudende om èn de
salarissen van de agenten èn dat van den
Inspecteur te verlagen, welke voorstel
eveneens verworpen wordt met 7 stemmen
voor en 8 stemmen tegen. Voor stemden de
heeren Liefferink, den Hollander, van der
Meer, van Eeden, de Groot, Van der Wiel
en Admiraal. Tegen de heeren Alkemade,
Krau, Van der Niet, Soeteman, de Witt,
Meijer, Caspers en Braun. Resultaat van
het verwerpen van beide voorstellen is der
halve, dat de salarissen bepaald blijven zoo
als deze waren vastgesteld.
B. en W. stellen den Raad voor een cre
diet te verleen en van 5000.voor het
leggen van waterleidingbuizen en electrici-
teitskabels in den nieuwen weg van de Piet,
Heinstraat tot den vuurtoren. Alvorens ech
ter dit crediet te verleenen, wil de Raad
werten de garantie van de N.V. Bevea voor
de rentabiliteit van de kabels en buizen,
zoodat het voorstel wordt aangehouden.
In verband met den aanleg van dien
zelfden weg stellen B. en W. voor het aan
sluitende gedeelte van den Golfweg op te
hoogen en een gedeelte van den Oranjeweg
te rioleeren. Hiervoor is een crediet noodig
van f 885.
De heer Braun vraagt wie dit werk zal
uitvoeren. De voorzitter zegt, dat de ge
meente dit zelf uitvoert met werkloozen.
Overeenkomstig het voorstel wordt z.hsrt.
besloten.
Bij de rondvraag vestigt de heer Soete
man er de aandacht op, dat de nieuwe
boompjes aan het Lindeplein nagenoeg alle
zijn doodgegaan. Spr. vraagt of de gemeente
daar nu nieuwe Voor krijgt.
De voorzitter zegt, dat dit te probeeren
is, doch dat niet vergeten moet worden, dat
de laatste zomer exceptioneel droog ge
weest is.
De heer van der Niet vraagt of B. en W.
vóór de gunning wisten, dat het grondwerk
machinaal zou worden uitgevoerd en zoo
ja, of zij het dan nog van voldoende belang
achtten om het werk volgens inschrijving
B te gunnen. Over deze zaak alsmede over
het aanwijzen en rouleeren van de bij dit
werk tewerkgestlede arbeiders ontwikkelt
zich een breede discussie.
Vervolgens wordt gediscussieerd over de
wachttijdregeling voor de werkloozen. Na
de besloten zitting wordt besloten tot het
converteeren van enkele geldleeningen tot
een bedrag van ruim 220.000.alsmede
tot het aangaan van een geldleening tot een
bedrag van 350.000.met de Eerste Ne-
derlandsche Levensverzekeringmaatschap
pij te Den Haag voor bovengenoemde con
versie en voor reeds uitgevoerde en in 1935
nog uit te voeren buitengewone werken.
Daar over het bedrag der leening eerst op
2 Januari beschikt kan worden en de con
versie op 1 December zal geschied wordt
met de heeren Vlaer en Kol te Utrecht een
tijdelijke kasgeldleening van 175.000.
tegen een rentevoet van 2% aangegaan. De
leening wordt gesloten a pari tegen 4 1/8
Vervolgens wordt besloten aan K. Bol
huis alhier voor den tijd van 1 jaar de ge
meentelijke watertoren in gebruik te
geven als uitzichttoren tegen een vergoe
ding van 40% der entreé's.
Hierop wordt de vergadering gesloten.
gehandhaafd moest blijven. Oit werd aan
genomen. Tot lid der kas commissie werd
benoemd de heer C. Poelwijk.
Aangenomen werd nog door de vergade
ring een voorstel om 15 uit de kas te trek
ken voor de gratis tombola van den Volks
bond alhier. Dit op verzoek van den Volks
bond. Van de rondvraag werd geen gebruik
gemaakt Hierna sluiting door den voor
zitter op de gebruikelijke wijze.
Het present zijn der leden werd ditmaal
aardig beloond. Ieder kreeg, daar de kas
dit toeliet, 5 pond speklappen ten ge
schenke.
Sinds Huizing» schreef over de cultuur-
hoogmoed, die vanaf den renaissance-tijd
doordrong in het diepere leven van West-
Europa, ben ik altijd ietwat huiverig ge
weest voor het woord cultuur. Het had den
schijn, alsof er Iets onchristelijks inlag,
iets wat met den gezonden eenvoud van het
Christendom niet te vereenigen was. Het
ging erop lijken, alsof men als cultuur-
mensch onmogelijk behooren kon tot „die
kleinen", die ons door Jezus tot voorbeeld
zijn gesteld. Cultuur kreeg bijna den smaak
van iets kettersch: iets waar men wantrou
wend, bijna vijandig aan voorbijgaat. Dat
werd nog verergerd door het dilettantisme
in de cultuur, de aanstellerij, die juist de
laatste jaren zoo schrikbarend groeide en
die ons om dien hoogmoed ten slotte eens
fijntjes doet glimlachen.
En toch: cultuur in den goeden zin is
voor ons volk onmisbaar. We kunnen er
niet buiten, we zijn er zelfs diep van over
tuigd, dat het program van een katholieke
renaissance onvolledig is, wanneer daar
niet een waardige plaats wordt ingeruimd
aan de vorming en instandhouding van
een waarachtig Katholieke cultuur. Want
wat wil cultuur dan wel zeggen? Het was
oorspronkelijk hetzelfde als beschaving,
maar het kreeg een gevoelswaarde, welke
die van beschaving belangrijk overtreft.
Het is de fine-fleur van de beschaving, de
volle uitbloei ervan, het is de veredeling
van den mensch juist op die gebieden, waar
hij zich als mensch van een lagere wereld
onderscheidt De cultuur geeft den mensch
een belangstelling voor het ware, het goe
de en het schoone, die in overeenstemming
is met de menschelijke waardigheid, de heel
bijzondere plaats, die de mensch In de
schepping moet innemen. Cultuur is daar
om iets vanzelfsprekends voor den mensch;
zijn volle ontplooiing eischt de ontwikke
ling van een hem passende cultuur.
Bloei der cultuur vraagt omstandighe
den, die langen tijd voor het Nederlandsche
Katholicisme niet gunstig waren. Er was
nog cultuur: het Katholieke volk vond ook
hier nog eigentljdsche vormen, om dat tee-
dere, innige van zijn Katholieke overtui
ging naar buiten te openbaren; we staan
van den anderen kant voor het feit, dat
zich onder ons Katholieke volk een cul-
tuurvervreemding voltrokken heeft, die
het drukken bleef tot op onze dagen. Het
is moeilijk te zeggen, wat we als oorzaken
van dit verschijnsel moeten beschouwen,
het is zelfs nog niet uitgemaakt, waar we
het keerpunt van die cultuurschuwheid
moeten zoeken: we constateercn een feit.
Maar gelukkig begon het getij te kente
ren. De moeizaam veroverde vrijheid heeft
ten slotte toch een nieuw élan gebracht,
nieuw initiatief, nieuwe durf. Het is geko
men als de lente, plotseling, onverwacht.
Het begon met een eerste zoele stroommg
in de lucht, een eerste primula, die schuch-
j ter de wereld inkeek; ten slotte doken de
bloemen van alle kanten uit het gras en
sloegen de vogels aan 't kwinkeleeren.
Spijts donkere dagen en ruw getij weet
iedereen nu, dat het lente is.
Maar wil die lente een vruchtbare zomer
J bereiden, dan moet ze breeder belangstel-
ling wekken, dieper doordringen in alle ge-
j ledingen van ons volk. Het geeft tenslotte
I zoo weinig, dat we nu Katholieke schrijvers
en dichters hebben, Katholieke schilders
en beeldhouwers, die weer de gave mee-
i brachten, om dat heerlijke van hot Katho
licisme, de warmte van een beschut tehuis,
de koestering van Gods Liefde, de scheme
ring van zyn Glorie te openbaren, wanneer
hun werken blijven voorbehouden aan de
aandacht een er élite van fijnproevers, ter
wijl het goede volk zich blijft voeden met
de schotels van honderd jaar terug en de
banaliteiten van een kwartjes-bibliotheek.
Deze beschouwing wil daarom de inlei
ding zijn tot een rubriek, die onder dit
zelfde hoofd van tijd tot tijd de aandacht
wil vestigen op vraagstukken van cultu
reel en aard, en die daarnaast wijzen wil op
de beste aanwinsten van onze Katholie-
k e cultuur op de eerste plaats, die aanwin
sten vooral, die naar hun aard groepen zijn,
de aandacht te oogsten van heel ons volk.
Cultuur is een onderdeel; laat ons dat
nooit vergeten. Maar het is een onderdeel,
dat toch bezwaarlijk gemist kan worden.
Een volk zonder cultuur is niet af: het is
als een mensch, dien men een been heeft
afgezet. Het heeft zijn juiste proporties
verloren. Het zou niet verantwoord zyn,
waar we hier hot zaad In de voren gaan
strooien, 'geen rekening te houden met de
betrekkelijke waarde der cultuur. Die
waarde is nochthans groot genoeg, om ook
over dit werk hoopvol den zegen te vragen
van Hem, Die alleen den wasdom kan ge
ven.
Dr. HENRI VAN ROOIJEN.
Kruisheer,
i Zoeterwoude, 1 December 1934.
