2Gste Jaargang
MAANDAG 26 NO" 7 DEK 1934
No. 7974
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
I anco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
hot dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 9.50
DIT NUMME* PF<rr\aT UIT VIER
BLADEN.
V De Vrijz. Democr. Bond
Mr. Joekes heeft in de jaarvergadering
van den Vrijz. Democratisch en Bond on
der gejuich! medegedeeld, dat de Vrij
zinnig Democratische Kamerfractie tegen
de defensie-begrooting zal stemmen.
En de Vrijz. Democratische Ministers
keuren deze begrooting goed of leggen er
zich bij neer, zooals het op de vergadering
van den Vrijz. Democratischen Bond heette.
Dat dit een tweeslachtigheid is
in den Bond, iets onwaarachtigs kan
o.i. moeilijk worden ontkend.
Indien de Vrijz. Democratische Mi
nisters zich in dezen tijd bij de oorlogs-
begrooting moeten „neerleggen", hun prin-
cipieele bezwaren ertegen niet den doorslag
laten geven, dan moet ook de Kamer
fractie zich op dit standpunt kunnen stel
len.
De nu aangenomen houding ontsiert den
Vrijz. Democratischen Bond.
Verder geeft de gehouden jaarvergade
ring van den Bond niet veel stof voor
commentaar.
Dat men geen bezuiniging wil op open
baar onderwijs, tenzij gelijkelijk op het bij
zonder dit is een eisch, waarmede wij
ons volkomen kunnen vereenigen! Wij
misten er echter de bijvoeging bij, dat men
ook niet wil bezuinigen op het bijzonder
onderwijs, tenzij gelijkelijk op het open
baar!
Verder hebben ter vergadering o.a. de
Ministers Marchant en Oud eenige ver
standige woorden gesproken. In het slot
van Minister Oud's rede, een gedicht van
den grooten Vlaamschen priester-dichter
Gezelle, ligt naar c h r i s t e 1 ij k beginsel
dichterlijk uitgedrukt de eigenlijke
wereld-taak van iederen mensch, van iede
re regeering, van eiken maatschappij-
vorm.... Wij trekken hieruit geen con
clusies, maar mogen dat feit of: dit ver
schijnsel? toch hier wel even consta
teer en!
DE STRIJD TEGEN DEN GODS
DIENST IN MEXICO
De autoriteiten van den staat Sinaloa
hebben telegrafisch van den gouverneur,
Marinel Paez, opdracht ontvangen, om alle
kerken onmiddellijk te sluiten.
Zoo spoedig dit bevel bij de bevolking
bekend werd, organiseerden men in de ste
den en in de kleinste dorpjes protest-mee
tings, omdat bij de wet is toegestaan, dat
•15 priesters hun geestelijke bediening mo
gen uitoefenen. Desondanks ging de politie
toch over tot de uitvoering van het bevel,
waarbij het hier en daar begrijpelijker
wijze tot botsingen kwam.
De kerken overvol
Nu in Colima de twee eenigste openge
bleven kerken eveneens gesloten werden,
gaan dagelijks groote groepen geloovigen
naar Tonila, in Jalisco, om daar hun gods
dienstplichten te vervullen. Op Zondagen
of kerkelijke feestdagen begeven zich hee-
le karavanen van mannen en vrouwen en
kinderen naar Tonila. Er zijn Zondagen
waarop meer dan 3000 Katholieken uit Co
lima in de kerken van Tolina de H. Mis bij
wonen.
Naar wordt medegedeeld heeft men aan
Mgr. Jossé Zarate, aartsbischap van Ante-
quara (Oaxaca), die op reis was naar Meci-
co-stad te kennen geven, dat hij den Staat
moest verlaten.
De aartsbischop was tot nog toe de eeni
ge priester, die zijn geestelijke bediening
mocht uitoefenen.
Seminaristen des nachts
verdreven
Mgr. Nicolaas Corona, bisschop van Pa-
pautla in den staat Vera Cruz, die zijn
zetel naar Tezintla in Puebla had overge
plaatst, heeft bevel ontvangen, om den
staat Puebla binnen 72 uur te verlaten.
Hij werd ervan beschuldigd, dat hij de wet
op den eeredienst zou hebben geschonden.
Het gemeentebestuur van Durango gaf des
avonds om 11 uur bevel, het Seminarie
in die stad te ontruimen. In het holst van
den nacht werden de studenten op straat
gezet en daar alle verkeersmiddelen ont
braken konden de jonge mannen niet naar
huis terugkeeren. De inwoners van Du
rango waren minder wreed dan hun over
heid en namen de studenten in hun hui
zen op.
Kerk ontwijd.
In Mexicali (Beneden Californië) is
pastoor José Torres over de grens naar de
Vereenigde Staten gevlucht. De Nationale
Revolutionaire Partij heeft zijn hoofdkwar
tier ondergebracht in de kerk, waar deze
pastoor zijn ambt uitoefende.
Als rede voor de inbeslagname van de kerk
v/er opgegeven, dat pastoor Torres in een
toespraak vanaf den kansel de rechter der
kerk verdedigd had.
De zwart-roode emblemen van de revo
lutionaire partij hebben het kruis vervan
gen, terwijl de heilige beelden werden ver
wij derd en portretten van Rodriguez en
den gouverneur van Clachea daarvoor in
de plaats werden gestelid.
Weer een bisschop die Mexico
moet verlaten.
Zijne Hoogw. Exc. Mgr. Antonie Guizary
Valencia, bisschop van Chihuahua, is in El
Paso (Texas) aangekomen.
Toen de Bisschop door de Katholieken in
El Paso werd ontvangen, vertelde hij, dat
de Commissaris van Politie kwam mede-
deelen, dat hij Chihuahua moest verlaten.
De kerkvorst werd evenwel in de gelegen
heid gesteld, den Staat te verlaten „als een
gentleman". Verkoos hij dit niet, dan zou
hij met geweld de grens worden overgezet.
De Bisschop besloot met den nachttrein
te vertrekken op voorwaarde, dat hij de
reis in Talleres, ten Noorden van de stad
Chihuahua zou mogen onderbreken. Twee
politiebeambten vergezelden den bisschop
naar het station, doch gingen niet mede
tot aan de grens.
Van den Amerikaanschen consul in Chi
huahua had hij een „bezoekers-kaart" ont
vangen, die voor één jaar geldig is.
Op zijn reis werd den bisschop geen ver
lof gegeven, de trein te verlaten, zelfs niet
om een kaartje te nemen.
MINISTER MARCHANT OVER
HET KABINET
De beide Vrijzinnig-Democratische Mi
nisters mr. H. P. Marchant en mr. P. J.
Oud zijn Zaterdag voor het forum van hun
partij getreden bij gelegenheid van de al-
gemeene vergadering, welke de Vrijzinnig-
democratische Bond tegen Zaterdag en
Zondag heeft belegd.
Eerste spreker was Minister Marchant,
die allereerst de al of niet-homogeniteit
van het kabinet in bespreking nam. Het
is maar wat men onder dit woord ver
staat, maar bedoelt men er mee een gelijk
gericht inzicht in de actueele vraagstuk
ken, dan is dit kabinet homogeen. Maar
deze homogeniteit is volgens spr. ook de
eenigste, welke mogelijk is. Zaken van he
terogeniteit moeten achterwege blijven en
gehouden worden. Er zijn struikelblokken
genoeg. Men werpe geen nieuwe op.
De partij mag wel met haar critiek voor
den dag komen. Zonder critiek zou de poli
tieke democratie dood zijn. Maar na alles
gehoord te hebben, dient men zich uit te
spreken, voor of tegen het kabinet. Geen
tweeslachtige houding, geen van-twee-wal-
letjes-tegelijk-eten, zoo was spr.'s stand
punt.
Er is in dit* kabinet, zoo is spr.'s erva
ring, iets goeds: de solidariteit, het zich
eendrachtig toewijden aan 's lands belang
met een op-zij-zetten van eigen meening.
Sinds 26 Mei 1933 hebben tien mannen sa
mengewerkt. En het eerste harde woord
moet nog vallen. En dit, terwijl elke week
toch grooter moeilijkheden zijn te over
winnen, dan anders in een heele kabinets
periode. Inderdaad is waar wat Colijn zei-
de: het kabinet voert alleen kabinetspoli-
tiek, geen ministerspolitiek. Het is niet
mogelijk geen fouten te maken, doch alle
ministers komen daar solidair voor op.
Eerst na afloop van de vier jaren kan
gevraagd worden of het kabinet in het
belang van het volk heeft geregeerd. Toen
wij in dit kabinet traden, wisten wij, dat
we geen toejuichingen zouden oogsten.
Maar de overweging was: wat zullen wij
zijn, als wij er buiten blijven.
Zie naar de partijen, die in de oppositie
bleven. Negatie is de eenige eenheid in de
S. D. A. P. Eer medelijden dan afgunst past
hier tegenover.
In dezen tijd is voor alles zedelijke
moed noodig. Een regeering wordt ten
hoogste geduld. Doch gezorgd moet wor
den, dat men geen koren brenge op den
molen van het fascisme. Hoe meer wij af
geven op dit kabinet, hoe meer de mole
naar daarvan zich de handen wrijft.
Tijdens de rede van Minister Marchant
werd er achter in de zaal nu en dan geïn
terrumpeerd door opposanten of fascisten.
Een enkele maal, als er werd gelachen,
reageerde Minister Marchant daarop met
een „Daarom kan alleen de domheid
lachen."
Na afloop van Marchant's rede stond de
vergadering op en juichte hem langdurig
toe.
Minister Oud, die vervolgens op het
spreekgestoelte verscheen, begon zijn rede
met te herinneren aan de laatste alge-
meene vergaderingen, waarop spr. steeds
op een verslechtering van den economi-
schen financieelen toestand had moeten
wijzen. Ook nu is de toestand weer zoo
veel erger en het laat zich aanzien, dat hij
het volgend jaar nog moeilijker zal zijn.
Minister Oud over de nieuwe
organisatie van het bedrijfs
leven.
Het tijdperk van de individualistische
economie is voorbij en wij gaan thans naar
een bedrijfsordening. Maar daarbij waar
schuwt de historie om niet in uitersten te
vervallen: het groepsegoisme der beroeps
standen werd als reactie gevolgd door de
individualistische economie. De nieuwe or
ganisatie van het bedrijfsleven mag niet
stranden op die klip.
Deze tijd is een moeilijke, geweldige,
maar ook een groote tijd, een tijd van ba
rensweeën, waaruit een nieuwe tijd ko
mende is.
Onder daverend applaus besloot Minister
Oud zijn rede met merkwaardig! het
gedicht van den Vlaamschen priesterdich
ter Guido Gezelle:
„Het leven is de vrede niet,
Geen wapenstilstand vragen,
Het leven is de Kruisbanier
Tot in Gods handen dragen."
Als derde spreker trad ten slotte het
Kamerlid mr. A. M. Joekes op, die deed uit
komen, de zware taak van het Landsbe
stuur, dat de Landshuishouding in over
eenstemming moet brengen met de vermin
derde welvaart en tevens heeft zorg te dra
gen voor de groote groep van meer dan
300.000 werkloozen met hun gezinnen, tot
een overmaat van critiek met de voor ve
len daaruit voortvloeiende pijnlijke gevol
gen aanleiding geeft. Tegen critiek heeft
de V. D. B. geen bezwaar; zij is heilzaam
en voor een goed staatsbestuur zelfsonmis-
baar. Echter moet de eisch worden gesteld,
dat de critiek in woord en beeld niet het
rakter krijgt van smaad, opruiing of ver
dachtmaking.
Spr. wijdde ook een beschouwing aan de
geestelijke vrijheid, waarbij hij den toe
stand te dien aanzien in Duitschland als
een voorbeeld aanhaalde, hoe het niet moet
zijn. Wij wenschen zeide spr. niet al
leen op religieus gebied de geestelijke vrij
heid te handhaven, wij wenschen dat ook
met betrekking tot de vele en dringende
vragen op cultureel, sociaal, economisch
en staatkundig gebied. In dit verband wees
spr. op de N. S. B., die in haar orgaan de
bij ons bestaande vrijheid misbruikt. Zij
roept de Nederlanders op tot tucht en zelf
tracht zij in woord en geschrift het staats
gezag met onwaardige voorstellingen te
ondermijnen.
Er kwam tijdens deze rede protest van
de in de zaal aanwezige nationaal-socialis-
ten. Er ontstond rumoer en op vrij hard
handige wijze werden een 6-tal N. S. B.'ers
uit de zaal verwijderd.
Dioc. Land- en Tuinbouwbond
De Dioc. Land- en Tuinbouwbond kwam
hedenmorgen te Haarlem in algemeene ver
gadering bijeen.
De voorzitter, de heer G. W. Kamp-
schoër, verwelkomde alle aanwezigen, in 't
bizonder den nieuwen geestelijk adviseur,
prof. Cleophas. De organisatie heeft heel
veel goeds van dezen nieuwen adviseur te
verwachten. (Applaus).
De toestand in den land- en tuinbouw is
in scherpe mate minder geworden. Spe
ciaal in tuinbouw en veehoudersbedrijf zijn
groote verliezen geleden. Doordat de prij
zen van de granen op de wereldmarkt ge
stegen zijn, hebben de akkerbouwers een
voordeel gehad, waardoor deze tak renda
bel is geweest.
De toestand op het platteland is slecht.
Er is reden tot groote waakzaamheid gebo
den, nu de regeering overweegt blijkens
de Troonrede de heffingen ten bate van
land- en tuinbouw te verlagen. De steun is
nog steeds onvoldoende geweest; de produc
tie-kosten zijn niet gedekt.
Door het terugloopen van de export is
de tuin aan den rand van den afgrond ge
bracht.
De Regeering zal een ander standpunt
hebben in te nemen. Met de toegezegde 3
millioen kan niet worden volstaan. Spr.
heeft vertrouwen in dezen Minister, maar
er zal een groote actie moeten worden ge
voerd.
Wat het veehouders-bedrijf betreft, ook
hier zal het H.B. op de bres staan.
Ten opzichte van het bloembollenbedrijf
verwacht spr., dat de saneeringsmaatrege-
len een gunstige uitwerking zullen mogen
hebben. Het H.B. beijvert zich echter om
aan de vele bezwaren een oplossing te
geven.
Inkrimping van tuinbouw en veeteelt is
noodzakelijk. Er zal echter voldoende gel
delijke steun moeten worden geboden in
het overgangstijdperk.
De vaste lasten.
Behalve de loonen, zijn de vaste lasten
niet verlaagd. Spr. had van de Regeering
hier een ingrijpen verwacht, vooral ten
aanzien van een wettelijke regeling tot ver
laging der hypotheekrente.
Bij de Kamerdebatten is echter gebleken,
dat van A.R. en C.H. in de Tweede Kamer
voor zulk een regeling geen steun is te ver
wachten. Spr. citeerde, wat door de woord
voerders dezer partijen in de Tweede Ka
mer is verklaard.
Daartegenover heeft prof. Aalberse na
mens de Katholieke fractie een ander ge
luid doen hooren.
Het antwoord van Minister Colijn was
teleurstellend.
In de Troonrede van 1932 was de anti-
executiewet aangekondigd. Deze dagen
werd nu aangekondigd, dat deze regelma
tig „in onderzoek" is. (Gemompel). Even
eens wacht men nog steeds op de pachtwet.
De regeeringsmolen maalt zeer langzaam.
Intusschen verarmt 't platteland verschrik
kelijk ook de middenstand.
De Regeering heeft de helpende hand ge
boden. Van den nieuwen Minister heeft spr.
den indruk, dat hij een open oog heeft voor
de plattelandsbelangen. Spr. uitte ook zijn
instemming met de benoeming van den
heer Roebroeck tot directeur van den
Landbouw.
Auto tegen een huis gereden
en vernield
Een doode vier gewonden
Hedennacht omstreeks drie uur kwam de
heer A. de Jong uit Goirle met zijn auto,
waarin een gezelschap van zes personen uit
Tilburg was gezeten, uit Antwerpen.
In de Bergstraat te Goirle reed de auto.
vermoedelijk door het te ruim nemen van
een bocht, met het achterwiel tegen het
huis van den slager van Erven, waardoor
de linker zijwand van den wagen werd in
gedrukt. De aohterwand werd als 't ware
weggescheurd.
Door den harden slag werden de bewo
ners van de in de buurt liggende huizen
gewekt. Men vond een zestal personen ver
spreid over de straat liggen. Direct wer
den Dr. Daniels, een geestelenke en de po
litie gewaarschuwd. Bij onderzoek bleek,
dat de heer Oerlemans uit Tilburg op slag
was gedood. Zijn vrouw was ernstig ge
wond.
De chauffeur, de heer A. de Jong, hing
nog achter het stuur. Toen hij met veel
moeite er achter vandaan was gehaald,
bleek, dat hij zware inwendige kneuzingen
had opgeloopen. De heer Bezems had een
gebroken arm, terwijl zijn echtgenoote met
den schrik vrijkwam. Van de verdere in
zittenden bekwam de weduwe Smit—Van
Rooy geen letsel, terwijl haar broer, de heer
van Rooy, verwondinggen opliep.
Het voorste deel van de auto werd door
den slag nog een eind meegesleurd en kwam
met het voorste deel tegen een huis aan,
waardoor ook dit deel van de wagen deer
lijk beschadigd werd. Alleen de motorkap
bleef heel. De lichten van de auto brand
den nog.
De gewonden zijn per auto van den G.
G. D. naar het St. Elisabeth Ziekenhuis te
Tilburg vervoerd.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Hongarije eischt onmiddellijke behande
ling van Joegoslavië's aanklacht tegen Hon
garije inzake den koningsmoord. (2e blad).
Het Chaco-rapport aangenomen. (2e blad)
Mijnramp in Japan. Meer dan 40 dooden.
(Buitenl. Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
Hedennacht reed te Goirle een auto tegen
een huis, waardoor één der zes inzittenden
werd gedood en vier gewond. (1ste pag.)
Cacaofabriek „Hollandia" te Koog aan de
Zaan in vlammen opgegaan. (Gem. Berich
ten, 3de blad).
Gecompliceerd auto-ongeluk op den rijks
weg GraveDen Bosch (Gem. Berichten,
3de blad).
Jongen redt drie kinderen uit brandend
huis te Oss. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
ZWEMMEN: Fraaie successen van Itic
Mastenbroek: nieuw wereldrecord geves
tigd en 'n overwinning tegen acht Duitsche
tegenstandsters (2de blad).
WINTERSPORT: De kunstijsbaan te
Amsterdam officieel geopend. (2de blad).
VOETBAL: De voetbalcompetities bren
gen nieuwe verrassingen (2de blad).
Een levenskwestie.
Een enkel woord sprak spr. over de ex
port. Deze is voor ons land levens-kwestie.
Daarom dienen de vaste lasten worden
verlicht, om de productiekosten te verlagen.
Men zij echter bezadigd in zijn critidk op
de Regeering, want het is duidelijk, dat het
de buitenlandsche maatregelen zijn,
die onze toestand zoo nijpend maken.
In deze moeilijke tijden ontstaat bij boe
ren en tuinders een zekere ontevredenheid
en onverschilligheid. Spr. wekte de leden
op toch vertrouwen te stellen in de Godde
lijke Voorzienigheid vertrouwen te be
waren in een betere toekomst.
De notulen en het jaarverslag werden
z.h.st. goedgekeurd.
De rekening en verantwoording en de
begrooting werden na eenige opmer
kingen vastgesteld.
Speciaal werd hierbij aanmerking ge
maakt op het feit, dat de L.T.B.-sccreta-
taris, ir. Dekker, benoemd was tot secre
taris van den Prov. L. C. O. in Noord-Hol
land. Men gaf als zijn meening te kennen,
dat deze functies niet wél vereenigbaar
zijn.
De voorz. antwoordde, dat de L.T.B. zich
steeds beijvert om invloed te krijgen in de
crisis-organisaties. Daarom heeft 't hoofd
bestuur de benoeming van ir. Dekkers toe-
gejuicht. De werkzaamheden aan de L.C.O.
zijn in 't begin veelvuldig geweest. Het
H. B. wil de vereeniging van deze functies
nog even aanzien. Mocht de werkkring in
Alkmaar te veel eischen, dan zal het H.B.
nader overwegen.
Hierna kwam de oud-geestelijk adviseur,
pastoor J. P. Kok, ter vergadering, wiens
komst met applaus werd begroet. Bloemen
werden op de groene tafel geplaatst.
De voorz. richtte zich tot den oud-ad-
vinseur.
Pastoor Kok was met hart en ziel aan
onze organisatie verbonden. Op een zeer
bijzondere wijze heeft hij de organisatie
willen dienen en dat in een periode, waar
in de L.T.B. een schok had gekregen zoo
hevig, dat veel vertrouwen in de organisa
tie was verloren gegaan. Hij is erin ge
slaagd, de L.T.B. niet alleen op de been te
houden, doch heeft kans gezien zoodanigen
arbeid te verrichten, dat het vertrouwen
volkomen is teruggekeerd.
Insiders vooral erkennen gaarne, dat
door hem ontzaggelijk veel arbeid is ge
leverd voor de organisatie en haar leden.
Bovendien hadden wij in pastoor Kok
een hartelijke vriend. Spr. zegt den rector
besten dank voor alles wat hij voor de
organisatie heeft willen doen. Zijn moe
dige arbeid zal in dankbare herinnering
blyven.. (Daverend applaus).
Als huldeblijk werden den oud-geeste
lijk adviseur drie borden van Delftsch
blauw aangeboden.
Spr. had moeilijk weerstand kunnen
bieden aan de uitnoodigng om op deze ver
gadering te komen. Spr. zegt dank voor de
aanhankelijkheid en trouwe vriendschap
al die jaren ondervonden. Spr. geeft de
