Advertentie ZATERDAG 24 NOVEMBER 1934 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD. - PAG. 10 BUITENLAND VOLKEN&OND. JOEGOSLAVIë'S AANKLACHT. Het standpunt van Berlijn. Met betrekking tot Joegoslavië's stap by den Volkenbond schrijft de officieuze „Deutsche diplomatische Korrespondenz": „De geheele wereld, die diep medegevoel heeft met de smart van het Joegoslavische volk over het verlies van koning Alexan der, verlangt een strenge en rechtvaardige bestraffing van allen, die rechtstreeks of indirect bij de misdaad van Marseille wa ren betrokken en hoopt, dat dergelijke zware misdaden in de toekomst onmogelijk zullen worden gemaakt. Hoe begrijpelijk ook de groote opwin ding moge zijn, ware toch een kalm onder zoek nuttiger voor den gang van zaken. Door het beroep op den Volkenbond heeft men de aangelegenheid op een zuiver poli tiek gebied overgebracht, hetgeen de kiem voor verdere complicaties in zich kan dra gen, daar bijv. Tsjechoslovakije en Roeme nië den Joegoslavischen stap ondersteunen, terwijl de Volkenbond, die in het leven is geroepen voor het waarborgen van den vrede, aan den eisch van Joegoslavië nau welijks recht kan doen wedervaren, want deze is van zoodanigen aard, dat de politie ke onrust veeleer er door zal worden ver groot. Een geruststelling uit Belgrado. De geheele Joegoslavische pers begeleidt de door Jeftitsj in Genève overhandigde aanklacht tegen Hongarije met zeer scher pe commentaren. In regeeringskringen wordt echter ver klaard, dat in dien scherpen toon geens zins een bedreiging van den vrede gezien moet worden. De Joegoslavische regeering heeft om redenen van binnenlandsche po litiek de volkomen opheldering van de ach tergronden van den moord op koning Alexander noodig. Zij wenscht echter in geen geval den Europeeschen vrede door haar stap te Genève in gevaar te brengen. De nota heeft slechts ten doel te verhin deren, dat de kwestie van den moord op de lange baan geschoven wordt. DUITSCHLAKD. DE STAATSGEVAARLIJKE KLOOSTER ORDEN. De K.W.P. publiceert de volgende gehei me circulaire aan de geheime Staatspolitie, uitgaande van de rijkspartijleiding der N.S.D.A.P. te München: „Ingevolge een besluit van het Ministerie van Binnenlandsche Zaken mogen Retraite huizen niet door de politie gecontroleerd worden. Het is echter gebleken, dat de re- ligieuse orden en congregaties beschouwd moeten worden als centralen van waar uit reactionnairen het programma der Natio naal Socialistische Wereldbeschouwing on dermijnen. Hun werk is nog des te gevaar lijker, daar de kloosterorden hun vernieti gend werk in alle stilte en zonder dat men het merkt verrichten. Voor iedereen, die het begrijpt, is het duidelijk, dat deze con gregaties de grootste bron van gevaar vor men voor ons cultureel opbouwend werk. Vooral daar deze Orden heel vaak ver bonden zijn aan scholen, die soms ook in het buitenland gelegen zijn. De Geheime Staatspolitie wordt thans opgedragen om de Rijkspartijleiding (Cultureel Politieke Af- deeling) zoo spoedig mogelijk een volledig overzicht te geven over hetgeen de Or den en Congregaties in uw district op cul tureel gebied verrichten: van alles wat er zich in deze congregaties afspeelt moet een uitvoerig rapport worden opgemaakt, terwijl vooral inlichtingen moeten worden verschaft over hun relaties met hun kloos ters in het buitenland. Een juiste samen vatting van hun leerplan, inhoud en politie ke opvatting en levensbeschrijving van hun leeraren is onmisbaar. Wij verzoeken deze inlichtingen zoo spoedig mogelijk te verstrekken zonder dat het de aandacht trekt. In begin Januari moet de Rijksparty- leiding al het materiaal in handen hebben". BISSCHOP MULLER LEIDT OPNIEUW EEN ECHEC. Eenlge maatregelen ingetrokken. Rijksbisschop dr. Müller heeft een nieu we nederlaag geleden. Naar de „Reichs- bote" meldt, heeft professor dr. Noak, een der vooraanstaande nationaal-socialistische juristen, die rapport moest uitbrengen over den juridischen toestand op kerkelijk ge bied, medegedeeld, dat hij hetzelfde stand punt inneemt als de juridische deskundi ge van de Belijdeniskerk, dr. Flor. Deze kwam, zooals men weet, tot de conclusie, dat de houding van de rijkskerk in strijd is met de wet. In verband hiermede heeft rijksbisschop Müller eenige vroeger door hem uitgevaar digde bepalingen weder ingetrokken. Zoo heeft hij de Oud-Pruisische Unie die eerst bij decreet werd ontbonden, thans weer in het leven geroepen. Voorts krijgt de Prui sische landsbisschop weder de bevoegdhe den die destijds op dr. Müller werden over gedragen. Dit heeft op het oogenblik slechts theoretische beteekenis, daar dr. Müller zelf ook landsbisschop is. De conferentie van evangelische lands- bisschoppen, die gisteren te Berlijn zou plaats vinden, is als gevolg van deze ge beurtenissen, uitgesteld. Deze conferentie zou zich bezig houden met een ministerie van predikanten. Als reden van het uitstel worden „juridische gronden" opgegeven. Men is van meening, dat de nederlaag die dr. Müller thans heeft geleden de ern stigste is Welke hij tot dusverre als kerk leider heeft ontmoet. Er doen dan ook op nieuw geruchten de ronde, dat hij het plan zou koesteren af te treden. FRANKRIJK. FRANSCH—RUSSISCHE MILITAIRE SAMENWERKING Echter geen bondgenootschap Tijdens de behandeling van de oorlogs- begrooting door de Fransche Kamer heeft de rapporteur, Archimbaud, bij de bespre king van de nationale verdediging ook de algemeene politiek van Frankrijk te berde gebracht. Archimbaud verklaarde, dat Rusland en Frankrijk hun vrijheid wenschten te waar borgen. „Er bestaat", aldus vervolgde hij, „een niet te ontkennen entente tusschen de twee landen. Ik gebruik niet het woord al liantie en spreek evenmin van een militair accoord. Ik stel slechts vast, dat het Russi sche leger zeer sterk en volmaakt uitgerust is en dat men ons dit leger heeft aangebo den voor het geval van een conflict met Duitschland. Archimbaud, zijn rede voortzettend, zeide, dat Rusland de beste luchtmacht heeft, waarop die van Frankrijk volgt. In dien beide landen samengaan, kan men thans gerust zijn. Van officieele Fransche zijde worden de na de rede van Archimbaud in de Kamer verspreide geruchten over het sluiten van een Fransch-Russisch militair bondgenoot schap onjuist genoemd. SPANJE. OOK SPECIALE VOLMACHTEN IN SPANJE? Voorstel van Gil Robles De leider der katholieke volksactie, Gil Robles, heeft in een conferentie met het kabinet het voorstel aan de hand gedaan, aat het ministerie aan het parlement spe ciale volmachten op economisch gebied zal vragen. Tevens stelde hij de instelling van een commissie voor ter bestudeering van grondwetsherziening. Het bekend worden dezer voorstellen heeft in de Cortes groote beroering ver oorzaakt. ROEMENIE. COMMUNISTISCH COMPLOT TE GALATZ ONTDEKT Koning Carol stond op de lijst der te vermoorden personen De politie heeft te Galatz een nieuwe communistische samenzwering ontdekt. In de woning der samenzweerders, zijn vijf bommen en een hoeveelheid ontploffings middelen gevonden, alsmede een in ge heimschrift geschreven lijst van personen, %.p wie aanslagen zouden worden gepleegd Onder hen bevindt zich ook koning Carol. Reeds zijn negen personen in hechtenis ge nomen. Men verwacht, dat nog tal van ar restaties zullen volgen. (Tel.) JAPAN. „JAPAN ZAL HET VLOOTPACT OPZEGGEN" Besluit door gezant Saito bevestigd Het Japansche kabinet heeft besloten, naar de Japansche gezant Saito te Phila delphia verklaarde, het verdrag van Washington formeel op te zeggen en zich daardoor te bevrijden van den dwang der vlootverhouding 5:5:3. Wanneer wy, aldus Saito, tot de conclusie komen, dat wij het niet eens kunnen worden, dienen wij er voor te zorgen, dat hierdoor geen weder- zijdsche kwade wil ontstaat. Ik zie niet in, waarom de groote vloot-mogendheden thans zouden moeten beginnen met een be wapeningswedloop. Het zal de taak der leidende staatslieden zijn een dergelijk onheil te voorkomen. MEXICO. DE KERKVERVOLGING De regeering van den Mexicaanschen bondsstaat Thihushua heeft voor alle Ka tholieke en Protestantsche geestelijkan het verlof om hun geestelijke bediening uit te oefenen ingetrokken. In Thibushua kunnen dus geen gods dienstoefeningen meer plaats vinden. BUITENLANDSCHE BERICHTEN. Instorting op Brussels expositie-terre n. ACHT DOODEN EN TWINTIG GEWONDEN GEBORGEN. Belgisch paviljoen bezweken. Op het tentoonstellingsterrein te Brus sel, waarop in 1935 de groote expositie zal' worden gehouden, is gisterenmiddag het groote Belgische paviljoen, waarvan het metalen geraamte een oppervlakte van 10.000 M2 beslaat, ten deele ingestort. Tot nu toe werden acht lijken geborgen. Een twintigtal gewonden moest in het Brijg- man-ziekenhuis worden opgenomen. Een groot aantal arbeiders was op het tentoonstellingsterrein aan het werk, toen eensklaps een donderend geraas weerklonk. Het bleek, dat een der overspanningen was doorgebroken en de andere had meegerukt. Onmiddellijk snelden de overige arbei- Onder de vele geschenken, welke den beroemden gezagvoerder van de „UIVER" Parmentier en zijn bemanning werden aangeboden, was ook de volgende aardige attentie. De firma Johan Parmentier te Leiden (de bekende Parley-Wol-Fabrie- ken), bood de bemanning de eerste pakken aan van haar nieuwste breiwoL de K.L.M.- wol. Dit geschenk was vergezeld van het vol gende leuke rijm van den bekenden dichter Clinge Door en bos: Dapp're mannen van de UIVER! Hart'lijk, hart'Iijk welkom hierl Ieder brengt U dank en hulde, Ieder 4<>et 't op zyn manier. Nu Gij na Uw Tropen-tocht weer Op den dr assen bodem staat, Wil ik U mijn dank betuigen Door mijn eigen fabrikaat. Leiden is van ouds het stadje, Waar de spinkunst heeft geleefd, Waar men op den dag van heden Nóg de beste wolsoort weeft, Van de hitte komt g' in koude, Van de droogte in het nat, Daarom dient U stoere lichaam In de beste wol gevat. In het land, dat Gij bezocht hebt Leeft het schaap, een nuttig dier; Het heeft mij zijn wol gezonden, 't Is mijn grondstof-lev'rancier. 'k Heb er draden van gesponnen, K. L. M.-wol opperbest. Lieve, rappe vrouwenhanden Doen voor U nu wel de rest. Nederland moet zuinig wezen Op de mannen van Uw slag, Die hun stoere krachten geven Voor de Nederlandsche vlag. Als Uw das of vest dan klaar is, En U wandelt over straat, Zal men fier van U geiuigen: Daar gaat „Néérlandsch fabrikaat". Deze wol heet K. L. M.-wol, U begrijpt wat dit beduidt: Sterk, solide en onmisbaar En vèr „boven alles uit". 'k Hoop, dat U 't wüt accepteeren, Dan doet U mij gróót plezier, 't Is spontaan en goed bedoeld hoor, Enik heet óók 1748 PARMENTIER. CLINGE DOORENBOS. ders hun makkers, van wie er verscheiden onder de puinhoopen bedolven waren, te hulp. Ook de brandweer was spoedig ter plaatse. Er heerschte op het expositie-ter rein een dichte mist, waardoor hetred dingswerk ten zeerste werd bemoeilijkt. Met behulp van sterke schijnwerpers ge lukte het echter, een twintigtal gewonden te bevrijden en de lijken van acht doode arbeiders te bergen. Een sterk cordon marechaussee's en agen ten zorgde voor de afzetting van het ter rein. De organisatoren van de tentoonstel ling, alsmede burgemeester Max, waren op het terrein van de ramp aanwezig. Het ongeluk heeft in Brussel groote be roering verwekt, want sedert het jaar, dat men met de voorbereidende werkzaam heden voor de tentoonstelling bezig is, heeft zich nog geen enkel ongeval voorgedaan. Omtrent de oorzaak van de instorting tast men nog in het duister. Het parket stelt ter plaatse een onderzoek in. Meerdere instortingen. Het is helaas niet by één instorting ge bleven, en, naar thans is uitgemaakt, zijn het twee volgende instortingen, die het grootste aantal slachtoffers hebben ge maakt. Van alle zyden ijlden de op de tentoon- stellingensterreinen aanwezige arbeiders naar de getroffen zijhal toe om er hulp te bieden. Daar het inmiddels donker was geworden en de in aanbouw zijnde hall het paleis der electriciteit moest worden, waarin de elec- trische lichtinstallatie was aangebracht, moest men zich aanvankelijk van inder haast bijeengebracht toorsten bedienen. De mist was zoo zwaar, dat men geen paar •meter voor zich uit kon zien. Het was met een ware doodsverachting, dat de redders tusschen de verwrongen stukken en hoopen ijzer, planken, steen en, enz. zijn gekropen, om hun verongelukte makkers te hulp te snellen. Het is onmogelijk den chaos te beschrij ven, waardoor deze moedige mannen zich een weg wilden banen. Intusschen waren ook verschillende in de omgeving wonende geneesheeren ter plaat se gekomen, om de gekwetsten te verzor gen. Ook geestelijken waren er spoedig aan wezig. Toen de redders volop aan het werk wa ren, deed zich de tweede instorting voor, waarvan tal van redders het slachtoffer werden. Een ontzettend gehuil steeg uit de puinen op. Zware stukken ijzer waren als lucifers doorgebroken, of als ijzerdraad verwron gen. Verschillende arbeiders, die vóór de in storting zich voordeed op het dak aan het werk waren, waren in de ruimte aan afge broken stukken ijzer blijven hangen, bloe dend en smeekend, dat men hen zou komen bevrijden, want loslaten durfden zij niet, daar zij dan te pletter zouden zijn geval len. De eerste lyken werden naar buiten ge bracht. Er waren er, waarbij het hoofd heelemaal was platgedrukt, bij anderen ontbrak het hoofd, dat door de neerplof fende stukken ijzer letterlijk was afgesne den Alle lichamen waren gewoonweg gerad braakt. Dit afschuwelijk schouwspel belette even wel de redders niet, in de geteisterde hal door te dringen om gewonden, die men hoorde kermen, uit de puinen te bevrijden. Er waren zoo een 100-tal mannen bezig, toen de derde instorting zich voordeed en de rest van het dak naar beneden stortte. Hierbij werd evenwel niemand meer ge wond, omdat ingenieurs, die ook bij de red ding aanwezig waren, het gevaar bijtijds hadden voorzien en den redders verboden hadden op het bedreigde punt in de hal te vertoeven. De meeste slachtoffers zijn bij de tweede lawine van yzer en staal gevallen. Alleen de muren van wat het Paleis moet worden zijn overeind gebleven. De reddingswerkzaamheden werden met verdubbelden ijver voortgezet, toen brand weerlieden ter plaatse verschenen en even later ook militairen uit de naburige kazer ne sterke zoeklichten in werking stelden. Het schouwspel was tragisch-grootsch. Priesters begaven zich bij de gewonden, of verrichtten gebeden bij de lyken, die naast elkaar waren gelegd. Men zegt, dat de slechte gesteltenis van den bodem mogelijk aan de catastrofe niet vreemd zou zijn. Men heeft namelijk, al vorens tot bouwen te kunnen overgaan, uitgebreide grondwerken moeten verrich ten op een vochtig terrein, vol kuilen en het is zeer goed mogelijk, dat de grond, die nog zeer onvast is, aan het verschuiven is gegaan, aldus dwarsbalken uit hun voe gen rukkende. Dit is echter vooralsnog niet meer dan een veronderstelling, die nog zal moeten bewezen worden. FILM VAN HET HEILIG JAAR GEEN HANDELSOBJECT. Verordening van den Paus. Naar vernomen wordt heeft de Paus be vel gegeven, dat de film, waarin verschil lende gebeurtenissen uit het Heilige Jaar worden weergegeven, alleen mag worden vertoond op bijeenkomsten van katholie ken, in seminaria, en andere religieuze in stellingen. Dit is een ernstige tegenvaller voor Ame- rikaansche filmexploitanten, die het voor nemen hadden opgevat een grootsche cam pagne met deze film te voeren. Toen de Paus van deze plannen vernam, heeft hij den verkoop der films aan filmonder nemers verboden. De Paus wenscht niet, dat een film, waarin religieuse handelingen worden weergegeven, een object wordt van winstbejag. GEMENGDE BERICHTEN TWEE JONGEMANNEN LEVEND VERBRAND. Bij auto-ongeluk te Arnhem Gistermiddag omstreeks half drie is op den Arnhemschen weg ter hoogte van Boschhuizen een vrachtauto, die bestuurd werd oor den 25-jarigen A. Aartsen in vol le vaart tegen een boom aangereden, ten gevolge waarvan de benzinetank ontplofte en de auto binnen een oogwenk in lichter laaie stond. De bestuurder vond den dood in de vlammen, evenals de mede-inzitten de, zijn 23-jarige broer, J. Aartsen. De ge heel verkoolde lijken zijn overgebracht naar het ziekenhuis Olteveer te Arnhem. Het ongeluk is vermoedelijk te wijten aan het breken van den stuurstang. Het ge schiede op den Rijksweg ArnhemApel doorn, op het gedeelte dat ligt onder de gemeente Ede. De 23-jarige J. Aartsen werd geheel verkoold uit de wrakstukken van den vernielden wagen te voorschijn ge haald. Zijn broer, de 26-jarige A. Aartsen, werd deerlijk gewond en in zorgwekken- den toestand door den Geneeskundigen Dienst van Arnhem naar het Gemeente ziekenhuis vervoerd, waar hij eenige uren later aan de gevolgen zijner verwondingen is bezweken. De eerste hulp werd verleend door den gemeente-arts dokter Kan. De beide slachtoffers waren afkomstig van het gehucht „De Woeste Hoeve", gele gen onder de gemeente Ede. TWEE DOODEN Als slachtoffer van het verkeer Donderdag begaf de 64-jarige werklooze arbeider A. Sibma, wonende te Hardega- rijp. zich per fiets naar het stempellokaal op Quatrebras. Bij het café Wind gekomen wilde hij den weg oversteken, waarbij hij werd aangereden door een uit de richting Groningen komende auto, Onmiddellijk werd de getroffene naar het Diaconessen- huis te Leeuwarden overgebracht, waar hij echter in de loop van den middag over leed. Op den rijksweg bij Sittard is gister morgen de 45-jarige v. d. L. uit Lutterade cp zijn rijwieldoor een luxe auto uit Venlo aangereden. De man werd naar het zieken huis te Sittard overgebracht, waar hij en kele oogenblikken later overleed. De ongelukkige had een autobus laten passeeren, maar had de achter de bus ko mende auto niet bemerkt. DE ONBEWAAKTE OVERWEG EISCHT WEER SLACHTOFFERS Eén doode, één gewonde. Gistermiddag is op den onbewaakten overweg nabij Nunspeet om pl.m. 3 uur 15 de auto, waarin de teekenaar Funke Küp- per en de jèurnalist P. Bakker, beiden van de „Arbeiderspers" een rondreis door Ne derland maakten, door een passeerenden trein gegrepen. F. K. werd op slag .gedood; P. B. werd slechts licht gewond. De toedracht van het ongeluk was als volgt: De beide journalisten hadden den ge heel en dag doorgebracht bij een bekende van hen, die een huis bewoont, dat in de onmiddellijke nabijheid van den overweg is gelegen. De oorzaak van het feit, dat hun auto desondanks door een goederentrein gegre pen werd, moet dan ook worden gezocht in de omstandigheid, dat het betrekkelijk mistig was, waardoor het anders ter plaat se uitstekende uitzicht belemmerd werd en bovendien het publiek de klaphekken waarmede de onbews ïkte overweg is af gesloten en die in normale omstandigheden door hen die willen passeeren zelf moeten worden opengedraaid, door het publiek wa ren opgebonden, zoodat een vrije door gang was ontstaan. Waarschijnlijk zijn de journalisten dan ook, in de overtuiging, dat alles in orde was, zonder al teveel vaart te minderen doorgereden, zoodat zy door een juist naderende goederentrein in de flank gegrepen werden. De heer Funke Küpper, die de auto bestuurde, werd deer lijk verminkt en op slag gedood. P. Bak ker bekwam, althans voor zoover voor- loopig kon worden gechstateerd slechts lichte verwondingen, hoofdzakelijk aan het hoofd. De machinist van den goederentrein had oorspronkelijk niets van het ongeval bemerkt, doch werd gewaarschuwd en stopte toen in het station Nunspeet om 2.53 uur. Er was onmiddellijk medische hulp ter plaatse, die verleend werd door de dok toren van Loon, Versohoor en Plomp. Het lijk van den verongelukte is overgebracht naar het lijkenhuisje op de begraafplaats te Nunspeet. De heer P. Bakker werd voor. loopig verbonden in een particuliere wo ning nabij den overweg. WONING AFGEBRAND Gistermorgen om negen uur is brand uit gebroken in de landbouwerswoning van Th. Beskers te Sanbeeksche Hoek onder Oploo. Het woonhuis brandde geheel uit. De inboedel ging in de vlammen op. Het vee kon nog tijdig worden gered. Het huis was verzekerd, De oorzaak van den brand is niet bekend. VERDUISTERING VAN MEER DAN 20.000 Twee gemeenten gedupeerd De onlangs gearresteerde, klerk van den gemeenteontvanger te Heerenveen, ver dacht van verduistering van ren bedrag van ongeveer drieduizend gulden ten na- deele dier gemeente, heeft, naar thans be kend wordt, ook de gemeente Schoterland, waar hij eenige jaren tijdelijk ontvanger is geweest, voor twintig duizend gulden be nadeeld. DE AANHOUDING VAN DEN ALKMAARSCHEN WISSELLOOPER Nog een arrestatie In verband met de verduistering, welke door den Alkmaarschen wissellooper A. G. werd gepleegd, en welke persoon Woens dagmiddag door de Alkmaarsche recherche in Den Haag werd gearresteerd, is Don derdag door de politie nog een tweede ar restatie verricht. Het betreft hier n.l. een zekeren L. M. uit Amsterdam, die, zooals uit het verder onderzoek bleek, zich schul dig had gemaakt aan heling. L. M. had namelijk van A. G. geld aangenomen tot in totaal ongeveer een paar honderd gul den, terwijl hij wist, dat dit geld van ver duistering afkomstig was. L. M. was om in verband met deze zaak gehoord te worden, naar Alkmaar ontbo den. Hij werd tijdens dit verhoor gearres teerd. Beiden zijn in het Huis van Bewaring opgesloten. HET EINDE VAN STRAATDIEFSTALLEN De politie te Zwolle heeft huiszoeking gedaan bij de vrouw van een los arbeider wonende aan den Molenweg aldaar. Het resultaat was verrassend. Er werd op zol der een groote voorraad goederen van ver schillenden aard gevonden; o.m. waren aan wezig mantels, schoenen, gedemonteerde rijwielen, regenjassen enz. De vrouw is naar het politiebureau gebracht en, even als haar man, in hechtenis genomen. Door een toeval is de politie deze vangst op het spoor gekomen. Reeds eenige maan den was men op zoek naar een aantal per sonen, die straatdiefstallen pleegden. In dezen man heeft men waarschijnlijk den dader te pakken gekregen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 10