DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 26ste Jaargang MAANDAG 19 NOVEMBER 1934 No. 7968 3)e Ceid&elieGoti/fca/fit DE ABONNEMENTSPRIJS bedrtagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bat dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 9.50 DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. Volkenbondsproblemen. DE MOORD OP KONING ALEXANDER VOOR DEN VOLKENBOND. Genève zal deze week voor moeilijke pro blemen worden gesteld, nu verluidt, dat, na vele berichten dienaangaande, die tel kens weer werden tegengesproken, Yoego- Slavië a.s. Woensdag de koningsmoord te Marseille voor den Volkenbond zal bren gen. De Saarkwestie, waarmede de heeren in Genève de handen reeds meer dan vol heb ben, wordt dan een oogenblik onderbroken ter behandeling van de Joe go-Slavische nota. Deze nota schijnt in internationale krin gen nogal met bezorgdheid te worden tege moet gezien, daar men hierdoor een erns tige verslechtering voorziet van den inter nationalen toestand in Centraal Europa. De zaak is deze, dat Joego-Slavië be weert te beschikken over belangrijk ma teriaal voor een aanklacht tegen Italië en Hongarije. Wat Italië betréft, berust bij den Volkenbond de taak om deze groote mo gendheid een vernedering door een zijner kleine bondgenooten te besparen. Trou wens Belgrado zelf heeft er wel eenig be lang bij om Italië niet al te onaangenaam te zijn. Nog pas heeft Gömbös een zeer vriendschappelijk bezoek aan Mussolini gebracht en waar de politiek van Hongarije alleen revisionistisch is, heeft Belgrado er dus belang by Hongarije niet geheel en al in de armen van Italië te drijven, waardoor het de politiek van Hongarije, zijn aarts vijand, tegemoet zou komen. Dit is waarschijnlijk dan ook de reden, waarom de Joego-Slavische bladen in al lerlei toonaarden tegen Hongarije te keer gingen en dit zelfs verantwoordelijk stel den voor den moord op Koning Alexander, terwijl van de Italiaansche terroristen kampen weinig gerept werd. En het is dan ook duidelijk dat de dood van Koning Alexander door de Joego- Slavische Staatslieden gebruikt word tegen de revisieplannen van Hongarije. Wat Frankrijk betreft, kwam daar nog bij, dat deze de Joego-Slavische regeering adviseerde vooral gematigd op te treden te Genève, niet omdat men Hongarije wil de beschermen van Frankrijk heeft Hon garije niet veel goeds te verwachten maar omdat Frankrijk's politiek gericht was op een betere verstandhouding met Italië en deze nota de moord geschiedde toch op Frankrijk's bodem deze politiek van Frankrijk zeer waarschijnlijk zou ver storen. Wat nu Hongarije betreft, Belgrado zou dit land heusch niet ontzien, ware het niet dat het tegen Italië niet zóó scherp zal kunnen optreden als het wel wenschte te doen tegen Hongarije. Het gaat hier om het terroristenkamp te Janka-Puszta, waarvan Joego-Slavië be weert, dat dit door de Hongaarsche regee ring gefinancierd werd, zelfs, dat Hongaar sche officieren de terroristen aldaar ge oefend zouden hebben in de wapenhandel. Aannemend, dat de Kroatische terroris ten al te Janka-Puszta geopereerd zouden hebben, dan is het van een revisionistische regeering als de Hongaarsche toch moeilijk aan te nemen, dat zij zóó dom zou zijn en zóó tegen haar eigen plannen in, om te doen als Belgrado gelieft aan te nemen. Immers zou de uitkomst van dit terroris tisch streven, zooals nu bij den moord op Alexander, een geduchte klap beteekenen voor de revizionistische idee. En deze uit komst zou toch van te voren vrijwel zeker te verwachten zjjn. Men kan deze kwestie echter ook uit een ander oogpunt bezien. En dan moet men even terug gaan in de geschiedenis. Want dan staat het historisch vast, dat Frankrijk de eerste steen heeft gelegd voor dezen toe stand van onrust tusschen al deze verschil lende landen. Het is toch Frankrijk-aan-het-hoofd-van- de-geallieerden geweest, dat aan de bond genooten Servië, Roemenië en de Tsjechen 72% van het oude duizendjarige Hongarije ten geschenke gaf. En in de veertien jaren, die over deze misdadige politiek zijn heengegaan, is hjet wel allerduidelijkst gebleken, dat Servië met dit kostbare geschenk geen raad heeft geweten. Men heeft zelfs met behulp van een dictatuur gepoogd van dit volk van 12 millioen menschen, waarvan slechts 6 millioen Serven, één geheel te maken en evenals de Tsjechen dat probeeren door de onderdrukking van de Katholieke Slo- waken, is dit in Joego-Slavië gebeurd ten koste van de 4 millioen Katholieke Kroaten en Slovenen, de 500.000 Hongaren en an dere volkeren, die met geweld tot het veel lagere cultureele peil der Serven werden omlaaggetrokken. Evenals thans in Duitschland het geval is, waar men de een heid van de Staat ook in een nationale Kerk tot uiting wil doen komen, wilde men in Joego-Slavië slechts de nationale ortho doxe Kerk, waarin de millioenen Katho lieke Kroaten natuurlijk niet konden toe stemmen. Dit is een strijd geworden van terrorisme, niet alleen van Kroaten tegen Serven, zooals 'men liefst wil doen geloo- ven, maar vooral van binnenlandsche twis ten en sluipmoorden, die zelfs tot in het Parlement werden voortgezet, waar zoo nu en dan de revolver een woordje mee sprak. Dit was natuurlijk koren op de molen der Hongaren, die altijd nog hopen hun geroofde land terug te zullen krijgen, daar deze voortdurende binnenlandsche twisten in Joego-Slavië het beste bewijs zijn voor de stelling van Hongarije, dat de door het verdrag van Trianon samengevoegde vol ken geen eenheid vormen. De nota tegen Hongarije moet nu na tuurlijk de schuld, die ligt bij het verdrag van Trianon, op de Hongaren werpen, om dat Joego-Slavië wil behouden, wat zij in 1920 gekregen heeft. In dit verband is het interessant te wij zen op het pas verschenen boek van den Franschen publicist Henry Pozzi „La guer re revient" (Er komt weer oorlog), waarin deze het samengaan van een groot chris telijk blok aanbeveelt n.L van Hongarije, Polen en Kroatië om Europa voor de or thodoxe Pan-Slavische stroom, die dreigt, te bewaren. Het zou niet de eerste keer zijn, dat Hongarije Europa voor een barbaarsche inval bewaren moest, zij deed dit reeds eenmaal tegen de Turken. Pozzi zegt in zijn boek niet meer of min der, dan dat in Belgrado, Boekarest en Praag zelfs met de meest ongeoorloofde middelen gewerkt wordt aan een Europee- schen oorlog. Zoo dreigen nu voor Europa de geesten van den onchristelijken Balkan, die Europa zelf bij het verdrag van Tria non in 1920 heeft opgeroepen. Van den an deren kant laat intusschen Hongarije het by de nota van Joego-Slavië niet zitten. Ook de Hongaarsche regeering zal zich tot den Volkenbond richten met een klacht over de uitwijzing van honderden Kroaten uit Joego-Slavië, die als repressaille van den kant van Belgrado slechts 6 uren krij gen om zich uit Joego-Slavië te verwijde ren, met het gevolg, dat zij al hun bezittin gen moeten achterlaten en totaal berooid in Hongarije aankomen. Dit is een openlijke schending van art. 73 van het Minderheden-verdrag, waarbij ook Joego-Slavië beloofd heeft de nieuwe minderheden dezelfde rechten toe te zul len kennen als het oorspronkelijke volk. Wat er van deze plechtige belofte in Tsjecho-Slowakije, Roemenië en Joego- Slavië is terechtgekomen is maar al te dui delijk gebleken. Verdrukking der minder heden tot zelfs op barbaarsche wijze toe, is gedurende 14 jaren aan de orde van den dag geweest, maar nu Joego-Slavië zich tot den Volkenbond wendt, nu blijft Hongarije natuurlijk niet achter en komt eveneens met een aanklacht van de verdrukking dv Minderheden. Intusschen zit de Volkenbond met de nota van Joego-Slavië te kijken en zal hij moeten bewijzen, dat de openbare meening, die van de onmacht van den Volkenbond rept, niet heelemaal juist is. Want al moge de Volkenbond positief wij denken aan de ontwapening nog weinig of geen re sultaten te boeken hebben gehad, negatief kan de Volkenbond toch nog altijd goed werk doen, door de krachten te bezweren, die oproepen ten oorlog. In 1920 hebben Frankrijk c.s. de drie Balkanbondgenooten ieder een meer dan vijfmaal grooter en zwaarder bewapend leger toegestaan, dan b.v. Hongarije. De Volkenbond zal deze krachten nu moeten bezweren en dat kan hij door de aanklacht, vervat in de Joego-Slavische nota, te be antwoorden met een uiteindelijke resolutie over de mogelijkheid terroristische organi saties van nu af aan te onderdrukken. F. S. OVERSTROOMINGEN IN ZUID FRANKRIJK. PARIJS, 19 Nov. (V.D.) Tengevolge van den voortdur-enden regenval zijn de rivie ren in Zuid-Frankrijk sterk gezwollen. Op vele plaatsen staan de wegen onder water. Ook het oefenveld en het vliegveld van de marine-steunpunten Fréjus en St. Raphael zijn overstroomd. Kardinaal Gasparri t EEN STAATSSECRETARIS VAN GROOT FORMAAT. Hij verzoende Italië met de Kerk. Kardinaal Pietor Gasparri, de vroegere staatssecretaris van den Paus, is Zondag avond om 10 uur 30 aan een longontste king overleden. Woensdag heeft Zijne Emnentie nog een voordracht gehouden voor het Int. Katho lieke Juristencongres te Rome over een van zijn gewichtigste werken uit zijn le ven, n.l. de codificatie van het canonieke recht voor de Latijnsche Kerk. De 82-jarige kardinaal liep bij die gelegenheid bron chitis op, welke uitliep op longontsteking. Kardinaal Pietro Gasparrie werd op 5 Mei 1852 te Ussita in Umbrië geboren. Zijn theologische studies begon hij op het seminarie van Nepi en later behaalde hij aan het Romeinsche seminarie den doc torsgraad in de filosofie, theologie en het kanoniek recht. Nadat hij eenigen tijd secretaris was ge weest van kardinaal Mertel, werd hij be noemd tot hoogleeraar in het kanoniek recht aan het Katholiek Instituut te Pa rijs, waar hij jarenlang, tot 1898, werk zaam was. In 1898 werd hij benoemd tot titulaii> aartsbischop van Caesarea en tót aposto lisch delegaat bij de republieken Peru, Ecuador en Bolivia. In 1901 aanvaardde hy de functie van secretaris van de congregatie voor buiten gewone aangelegenheden. In deze functie deed hij het voornaamste werk bij de toen maals plaats hebbende codificatie van het kanoniek recht. In het Consistorie van 16 December 1907 werd hij kardinaal gecreëerd, zoodat hij dit jaar ook nog zijn zilveren jubileum als kardinaal zou vieren. Na de beëindiging van de werkzaamhe den voor de codificatie van het kanoniek recht, werd hij in 1916 onderscheiden met de waardigheid van Camerlengo der Katho lieke Kerk. In 1914 benoemde Paus Benedictus XV kardinaal Gasparri tot zijn staatssecretaris. Kardinaal Gasparri en het Kerkelijk Recht. Een naam, die in de geschiedenis van het kerkelijk recht ten eeuwigen dage zal vortleven, is van den onvermoeibaren kar dinaal Pietro Gasparri. Een ieder, die eenigszins met kerkelijke aangelegenheden op de hoogte is, kent het groote aandeel dat deze werkelijk eminen te Eminentie gehad heeft in de codificatie van het Westersche kerkrecht.^Als geen an der was hij de aangewezen man om leiding te geven aan deze grootsche onderneming. Na een vruchtbaar professoraat in het ker kelijk recht (te Parijs 18801886) was hij onder Leo XIII in den Pauselijke diploma- tieken dienst getreden. Hier had hij ruim schoots gelegenheid met de practijk van het kerkelijk recht op de meest belangrijke punten proefondervindelijk kennis te ma ken. In het bijzonder hield hij zich bezig met de dikwijls verwarde kerkrechtelijke aangelegenheden van de Zuid-Afrikaan- sche republieken. Als apostolisch delegaat werkte hij in Ecuador, Bolivië en Peru. Zijn groote theoretische zoowel als prac- tische kundigheden op kerkrechtelijk ge bied deden hem vervolgens in aanmerking komen voor den belangrijken post van se cretaris van de congregatie die de „Buiten gewone kerkelijke aangelegenheden" be handelt, Toen Paus Pius X reeds kort na den aanvang van Zijne Pontificaat de ge dachte had opgevat om de wetgeving der Westersche Kerk te uniformeeren, werd Mgr. Gasparri als spoedig belast met het voorzitterschap van de daartoe ingesteld commissie, waarop in 1907 zijn kardinaals benoeming volgde. Zeven jaren lang had men gewerkt, toen de groote wereldoorlog uitbrak en Paus Pius het moede hoofd te rusten legde. Onder zijn opvolger Benedictus XV, die in de uiterst moeilijke dagen van den al- gemeenen wereldbrand moest omzien naar een geschikten staatssecretaris, werd kar dinaal Gasparri tot dit hoogst verantwoor delijke ambt geroepen. Onder Paus Pius XI bleef hetgeen slechts hoogst zelden gebeurt Gasparri als staatssecretaris ge handhaafd. Midden onder den oorlog had de kardinaal nog tijd gevonden, om de werkzaamheden van het nieuwe wetboek voort te zetten, en onder Paus Benedictus XV mocht hij het genoegen smaken den reuzenarbeid voltooid te zien. Op dezelfde wijze wist hij naast zijn arbeid als staats secretaris onder Pius XI den tijd te vin den om in vier zware boekdeelen de bron nen van het kerkelyk wetboek uit te ge ven. Intusschen had de laatste Paus het plan opgevat om naast het Kerkelyk Wetboek voor de Westersche kerk, een soortgelijke codex te ontwerpen voor de met Rome vereenigde kerken van het Oosten. Ook voor deze aangelegenheid werd wederom een beroep gedaan op de onvermoeibare werkkracht van den kardinaal-staatssecre taris. Overtuigd van de belangrijkheid van deze Pauselijke opdracht, nam de kardi naal het werk op zich. Doch inmiddels na dert hij reeds den tachtgijarigen leeftijd,.en alle menschelijke energie heeft ten slotte hare grenzen. Daarom was het een hoogst welkome verlichting voor dezen buitengewonen werker, toen eindelijk in 1930 het staats secretariaat werd overgenomen door zijn vriend en leerling kard. Pacelli, den hui- digen kardinaal-staatssecretaris. RECHTZAKEN KANTONGERECHT TE LEIDEN. Overtreding aardappelenwet. Voortgezet werd allereerst de zaak tegen L. K. te L e i d e n, die 400 kg. aardappelen had vervoerd zonder een geldig geleidebil- jet. Verdachte had wel een bewijs bij zich maar dit was niet geldig voor deze partij van 400 kg. Als getuige werd nog gehoord een con troleur der Crisis-akkerbouw Centrale, die verklaarde, dat hier geen vergissing in net spel was, maar dat men het maar probeert met een ongeldig bewijs en dan denkt, dat men het als een vergissing zal aanrekenen. Eisch 10 subs. 10 dagen met verbeurd verklaring der aardappelen. Uitspraak 25 met teruggave der inbeslaggenor..en aardappelen. G. J. de R., te No o rd w ij k aan Zee, heeft 35 kg. aardappelen vervoerd zonder geldig geleidebiljet te kunnen toonen. Eisch 10 subs. 10 dagen met verbeurd verklaring der inbeslag genomen aardap pelen. Uitspraak conform. Een zieke koe op de markt gebracht. G. R. en A. S. resp. te Zandvoort en Win schoten, die niet waren verschenen, hadden op de markt te Leiden een zieke koe aangevoerd. Nadat de koe was afgekeurd was hij naar het slachthuis overgebracht te ongeveer 9 uur en daar gestald. Toen om 11 uur de veearts de koe nogmaals wilde onderzoeken, was deze spoorloos verdwe nen, zoodat het vermoeden bestond, dat de verdachten haar weer hadden meegeno men. Eisch voor ieder 10 sub. 10 dagen hechtenis. Uitspraak 20 sub. 10 dagen. Gecollecteerd zonder vergunning. A. F. te 's Gravenhage heeft op 3 October te Leiden laten collecteeren door een drietal personen ten bate van een Evange- listisch Kerkgenootschap zonder hiervoor vergunning te hebben van B. en W. van Leiden. Verdachte dacht, dat zulks op 3 Oc tober wel geoorloofd was en dat hij dan geen vergunning noodig had. Eisch 5 sub. 3 dagen. Uitspraak conform en met terug gave van de inbeslag genomen collectebus sen. Verkeersovertredingen. D. v. d. L. te Utrecht heeft als bestuur der van een auto geen gelegenheid gege ven aan een achter hem rijdende auto om te passeeren, alhoewel deze auto voortdu rend signalen gaf. Dit spelletje heeft hij volgehouden van Woerden tot Leiden. Te vens was hem ten laste gelegd, dat hij op verzoek der politie geen rijbewijs heeft ge toond. Een drietal getuigen, in deze zaak ge- hoord, verklaarden eenparig, dat verdachte j het deed om te plagen, terwijl verdachte zich verweerde met te zeggen, dat de weg daar te smal is om iemand te laten pas seeren en hij het dus in het belang van 'e veiligheid van 't verkeer deed, welke ver onderstelling geen opgeld deed. Eisch voor het eerste feit 15 sub. 10 dagen, voor het tweede 10 sub. 5 dagen. Uitspraak 8 dagen. J. de T. te L e i d e n, die ook al niet was verschenen, heeft met zijn auto zoo dicht achter een voor hem rijdende auto gereden, dat toen de eerste op een stopteeken der politie moest stoppen, hij bovenop zijn voor gangers reed. Eisch 20 sub. 10 dagen. Uitspraak 15 sub. 10 dagen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Z.Em. Kardinaal Gasparri overleden. (Ie blad). Ongerustheid over het ter sprake brengen van den moord op Alexander in den V.B.- Raad. (4de blad). Opwinding in de V. S. over de Kerkver volging in Mexico. (4de blad). De typhoon over de Philippijnen heeft 236 dooden geëischt. (Buitenl. Berichten, 4de blad). BINNENLAND. Oude vrouw te Haarlem door kolendamp verstikt. (Gem. Ber. 3de blad). Gemeente-secretaris van Ubbergen-Beek op de jacht gewond. (Gem. Ber. 3de blad). Verscheidene verkeersongelukken. (Gem. Ber. 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Voetbal: Dc opening van het nieuwe terrein van v. Nispen. Interessant verloop der voetbalcompetities. Het Ned. elftal wint met slechts 10 van een verzwakt R'damsch elftal. (2de blad). Wintersport: De jaarvergadering van den Kon. Ned. Schaatsenrijdersbond en de wedstrijd-regeling. (2de blad). M. C. W. B. te Leiden heeft met zijn taxi op den Lage'Rijndijk onverwachts ge draaid althans naar links uitgehaald zon der daartoe vooraf eenig teeken te heb ben gegeven, zoodat een meisje, dat zich al reeds naast de auto bevond, werd aange reden en ernstig werd gewond. Na getuigenverhoor vroeg de ambtenaar een boete van 15 sub. 10 dagen. Uitspraak over 8 dagen. T. C. v. d. S. te L e i d e n, die werd bij gestaan door een gemachtigde, Mr. Goud smit, heeft met groote snelheid een wiel rijder die bij de Haagsche Schouw trachtte over te steken aangereden en diens fiets beschadigd. De aangeredene had zich reeds op den rijweg bevonden, doch daar van de andere zijde auto's naderden twijfelfde hij een moment, waarna de aanrijding ge schiedde. Mr. Goudsmit pleitte in een uitvoerig pleidooi vrijspraak, daar de schuld niet bij verdachte lag maar bij den wielrijder, die had moeten wachten. Het O.M., daarna aan 't woord komend, achtte het feit bewezen daar verdachte niet voldoende had opgelet en met groote snel heid was doorgereden; hij vroeg daarom een boete van 20 sub. 10 dagen. Uitspraak over 8 dagen. KANTONGERECHT TE ALPIIEN AAN DEN RIJN. Kantonrechter Mr. J. W. N. Nicolai. Al lereerst kwam aan de orde de uitgestelde zaak van het O. M. tegen Wed. Kr. te W o u- 'b rug ge, waarin als verdediger optrad Mr. la Gro. Het betrof hier een kwestie van overtreding der vleeschkeuringswet, n.l. het slachten van een kalf zonder ver gunning en hiervan aangifte te hebben ge daan. Verdediger had namens verdachte ontkend eigenares van het kalf te zijn. Het ging dus allereerst omtrent de vraag wie eigenaar van het kalf was of door wie de boerderij werd beheerd, nl. verdachte of haar zoon M. Kr., die ten dage van de over treding ziek was geweest. Verdediger tracht te een en ander aan te toonen aan de hand van een polis der brandverzekering enz. De kantonrechter noch ambtenaar achtte deze schrifturen niet voldoende. Ook toen de getuigen verbalisant Terh. en de rijks veldwachter D. waren gehoord kwam nog niet vast te staan wie het bedrijf exploi teert, wel dat de verdachte opdracht had gegeven aan den slager D. het kalf te slachten en hiervan vleesch had weggege ven aan een schc ïzoon genaamd T. Ten slotte werd de zaak opnieuw aangehouden tot het hooren van andere getuigen en ge tuigen a décharge. De slager D. uit W o u b r u g g e, die het kalf had geslacht, werd wegens het slach ten zonder vergunning veroordeeld tot 15.subs. 5 dagen. De eisch was 21) subs. 10 dagen hechtenis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1