DE SCHAT IN HET
OUDE HOLLAND
MAANDAG 12 NOVEMBER 1934
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD. - PAG. 9
GEMENGDE BERICHTEN
AUTO TEGEN MELKTANKWAGEN.
Eén doode.
Gisteravond omstreeks 10 uur heeft op
den nieuwen rijksweg DelftOverschie
een verkeersongeval met doodelijken af
loop plaats gehad.
Een personenauto bestuurd door den heer
J. uit Den Haag, reed in volle vaart tegen
een melktankwagen op waarvan een band
gesprongen was en die onverlicht langs
den weg stond. De bestuurder poogde nog
uit te wijken, doch hij kon niet meer ver
hinderen, dat de auto met de achterzijde
tegen de tankwagen aanbotste. Een der in
zittenden, de heer G. uit Rotterdam werd
zwaar gewond en in ernstigen toestand
naar het gasthuis te Delft overgebracht,
waar hij is overleden. De bestuurder en de
overige inzittenden, twee dames, liepen
lichte verwondingen op. De beide wagens
werden zwaar beschadigd en werden later
wegesleept. De politie stelt een uitgebreid
onderzoek in.
AUTOBUS OMGEKANTELD.
Jeugdige wielrijder gedood.
Zaterdagmiddag heeft op den Kerkra-
derweg te Heerlen een doodelijk ongeluk
plaats gehad. Voor een gemeentelijke
autobus reeds een jongen op een rijwiel
waaraan van achteren een koffer was los
geraakt. De jongen maakte zulke bewe
gingen, dat de chauffeur opeens zijn rich
ting moest veranderen en van den weg
week. De autobus kantelde, met het ge
volg, dat de jongen met zijn rijwiel er
onder kwam. Hij werd deerlijk verminkt
en er dood onder vandaan gehaald. Hij
bleek te zijn de 14-jarige M. uit Schaes-
berg.
De chauffeur en de eenige passagier
kwamen met den schrik vrij.
ERNSTIGE AANRIJDING.
Gisteravond om zeven uur zijn twee da
mes, die op de fiets langs het Winschoter-
diep tusschen Groningen en Hoogezand re
den, door een vrachtauto met aanhangwa
gen, bestuurd door den 34-jarigen J. S uit
Hoogezand, aangereden. De dames werden
Vein de fiets geslingerd, met het gevolg,
dat de 22-jarige mej. G. Kloosterman uit
Groningen een ernstige schedelbreuk be
kwam en in zorgwekkeriden toestand naar
het Academisch Ziekenhuis te Groningen
is vervoerd. De 36-jarige weduwe B. de
Jong uit Borgercompagnie werd licht ge
wond. De auto is in beslag genomen.
TREINONTSPORING TE LOTTUM.
Twee conducteurs gewond.
Zaterdagavond te 6.23 uur reed de per
sonentrein komend uit de richting Nijme
gen en op weg naar Venlo aan het station
Grubbenvorst-Lottum op de eerste lijn op
een aldaar stilstaanden goederentrein, die
even te voren uit Venlo was binnen geloo-
pen. De machines schoven in elkaar doch
de treinen bleven in de rails.
Ondanks de groote materieele schade
aan beide treinen aangebracht, werden
slechts twee personen gewond, n.l. een be
geleidende postconducteur, die wonden aan
zijn hoofd kreeg en een hoofdconducteur,
die aan zijn .boven-beenen weed ge
kwetst.
De reizigers waren zeer overstuur; zij
konden direct overstappen op een sneltrein,
die om 6.50 uur vandaar vertrekt.
Via een zijspoor passeerde deze trein het
station. Een hulptrein uit Venlo was spoe
dig aanwezig om het ontzette spoor vrij te
maken. De oorzaak van het ongeval is on
bekend.
SCHIPPER VERDRONKEN.
Gistermiddag is de 38-jarige schipper J.
Koning te Groningen, die met zijn schip in
het Winschoterdiep lag, bij het verrichten
van werkzaamheden over boord gevallen
en verdronken. De man, die goed kon
zwemmen is onder de boot geraakt. Het lijk
is later opgehaald.
Kloosterorde schandelijk
opgelicht
Misbruik van vertrouwen
gemaakt door jongmensch
De koninklijke marechaussee te Oss is
een zeer omvangrijke oplichting op het
spoor gekomen, welke door een 17-jarig
jongmensch, een zekeren v. d. A. uit
Heesch is gepleegd en waardoor o.m. een
klooster te Heesch, alsmede verschillende
andere personen en tevens een groote in
dustrie- en handelsmaatschappij ernstig
zijn gedupeerd.
De jongeman was als kantoorbediende
werkzaam bij een industrie- en handels
onderneming te Oss. Hij had daar het be
heer van de postzegelkas, waaruit hij tel
kens postzegels ontvreemdde. Op een ge
geven oogenblik had hij een bedrag van
900 a 1000 aan gestolen postzegels in
zijn bezit. Thans achtte hij den tijd geko
men, de ontvreemde zegels ten gelde te
maken. Dit ging niet zoo gemakkelijk, als
hij aanvankelijk had gedacht.
Hij bood de postzegels bij verschillende
postkantoren in de omgeving ten verkoop
aan, doch óveral ving hij bot. De loket
ambtenaren weigerden op de aanbieding
van het jongmensch in te gaan. Hij liet
zich echter niet uit het veld slaan en be
sloot het langs een anderen weg te pro-
beeren.
Als zelateur stond hij in relatie met de
Broeders der Orde Jean Baptist de la
Salie, de z.g. Broeders van Liefde, die in
het klooster te Heesch zijn gevestigd. Dien
tengevolge was het voor hem een klein
kunstje, in het bezit te komen van brief
papier met briefhoofd van het bewuste
klooster.
V. d. A. typte een keurigen brief, waar
in hij vriendelijk aan het postkantoor in
wisseling der postzegels verzocht en die hij
onderteekende met de handteekening van
broeder Henricus.
In dit schrijven deelde de broeders z.g.
mede, dat zij een inzameling hadden ge
houden, waarbij voor een groot bedrag
aan postzegels was ontvangen. Terwille
van het liefdadig doel, waarvoor de inza
meling was bestemd, werd verzocht, dit
maal een uitzondering te maken en de
postzegels te verzilveren.
Met dit schrijven wist hij één der post
ambtenaren zoodanig te beinvloeden, dat
deze laatste van zijn voorschrift afweek en
uit goedhartigheid de postzegels van hem
kocht.
Ook wist hij een rijwielhandelaar te
Heesch op te lichten, eveneens met behulp
van het briefpapier van de Broeders van
Liefde. Opnieuw werd een brief getypt,
ditmaal gericht aan een rijwielhandelaar
te Heesch, en geteekend met de namen
van twee fraters.
De broeders gaven in dit schrijven op
dracht voor de levering van twee prima
rijwielen, die door v. d. A. werden afge
haald.
Door deze en volgende manipulaties
bracht hij de eerw. Broeders in groote
moeilijkheden.
Zoo was hij bevriend geraakt met een
collega, die in zijn vrijen tijd een handel
drijft in kantoorbenoodigdheden en foto
artikelen.
V. d. A. bood dezen collega-boekhouder
aan in zijn vrijen tijd de genoemde arti
kelen tegen een zeker percentage provisie
te zullen verkoopen. Al spoedig boekte hij
een flinke order. Volgens zijn zeggen, zou
hij aan het Broederklooster te Heesch
hebben verkocht: een schrijfbureau, een
schrijfmachine, een cyclostyle, fototoestel
len enz.
De Broeders zouden dit noodig hebben
voor administratieve doeleinden, ter ver
spreiding van hun blad „De Bode".
Een en ander werd opnieuw bevestigd
met vervalschte brieven van de Broeders.
De handelaar in kantoorbenoodigdheden
was niet weinig in zijn nopjes, over de ac
tiviteit van den jeugdigen van der A., die
een dergelijke aanzienlijke transactie met
het ter goeder naam bekende Broeders
klooster had weten af te sluiten. De leve-
ring geschiedde, doch van der A. zorgde
er wel voor, dat hij zelf met de verzending
werd belast. Het hoeft geen betoog, dat de
goederen niet te bestemder plaatse arri
veerden.
Door deze knoeierijen, heeft hij aldus
zijn collega voor een bedrag van circa
12001500 weten op te lichten.
V. d. A. die in zijn woonplaats gunstig
bekend stond, had het volle vertrouwen
weten te verwerven van de Broeders van
Liefde te Heesch.
In zijn functie van zelateur van het ker
kelijk blad „De Bode" behoorde het tot
zijn werkzaamheden de abonnementsgelden
van het kerkelijk tijdschrift „De Bode", dat
door de Broeders wordt uitgegeven, te in-
casseeren. De ijverige zelateur stelde de
Broeders voor een rekening-courant te
openen bij de Twentsche Bank en maakte
hen wijs. dat zij dan 10 pet. rente van hun
geld zouden ontvangen. Deze truc mislukte
echter. De Broeder-Overste ging op dit
voorstel niet in, daar deze hooge rente
hem eenigszins fantastisch voorkwam. Niet
temin is de ontrouwe zelateur er in ge
slaagd een bedrag van 2000 aan ontvan
gen abonnementsgelden te verduisteren,
ten nadeele van het klooster. Dit geld heeft
hij eveneens ten eigen bate aangewend.
De aartsoplichter wist den Broeders zand
in de oogen te strooien, door af en toe
kleine bedragen van ontvangen abonne
mentsgelden afvte dragen. Bovendien had
hij op zijn eigen houtje aan den kantoor
houder der posterijen in zijn woonplaats
opdracht gegeven, dat correspondentie,
gericht aan de administratie „De Bode"
aan zijn particulier adres bezorgd moest
worden. Op deze wijze bleven de Eerw.
Broeders volkomen onkundig van de mal
versaties van hun zelateur.
Inmiddels was de vervalschte brief van
het Broederklooster uit Heesch waarop
een specificatie van de ingewisselde post
zegels was vermeld, in handen gekomen
van een controleerend ambtenaar der pos
terijen. Bij controle kwam aan het licht,
dat in de optelling een fout school. De be
drieger had ook den postambtenaar, die
hem zoo ter wille was geweest bedrogen.
Er was voor de zegels ongeveer 25 te
veel betaald. De bewuste ambtenaar stelde
zich met het klooster in verbinding met
het verzoek deze fout alsnog te willen her
stellen en het teveel ontvangen bedrag
terug te betalen. Wie schetst echter de ver
bazing der Broeders, die van de postzegel
affaire niets afwisten.
Intusschen was ook op het kantoor,
waar de jeugdige employé eveneens zoo
zeer het vertrouwen genoot, de aanzien
lijke postzegeldiefstal aan het licht geko
men.
V. d. A. werd ter verantwoording geroe
pen en moest tenslotte bekennen. Het
jongmensch had het geld opgemaakt aan
feestjes, autotochten, terwijl hij een meisje
met fraaie cadeaux had vereerd.
Uit medelijden met de familie hebben
de Broeders het geval niet bij de politie
aangegeven en de schade voor eigen re
kening genomen.
Intusschen kwamen ook de andere mani
pulaties van v. d. A. aan het licht. Bij de
Broeders werden de kwitanties gepresen
teerd van de fietsen en de kantoorbenoo
digdheden. V. d. A. had in zijn briefje aan
den rijwielhandelaar de namen opgegeven
van twee broeders, die in het geheel niet
bestonden. Door een en ander kreeg de
Broederschap groote onaangenaamheden.
De marechaussee van Oss heeft thans
deze zaak in handen genomen en onder
zoekt, of de bedrieger nog meerdere slacht
offers heeft gemaakt.
In verband met den huidigen stand van
het onderzoek, kunnen omtrent de resul
taten van deze zaak nog geen verdere in
lichtingen worden verstrekt.
Nader verneemt de „Maandagmorgen"
nog, dat Broeder Henricus uit het klooster
UIT DE RADIOWERELD
Programma's van Dinsdag 6 November.
Huizen, 1875 M.
KRO-uitzending.
8.00 Morgenconcert.
10.00 Gramofoonplaten.
11.30 Godsdienstig halfuurtje door pas
toor Perquin.
12.15 Lunchconcert door de KRO-boys.
2.00 Vrouwenuurtje.
3.00 Modecursus.
4.15 Het KRO-orkest, afgewisseld door
Gramofoonplaten.
6.40 Esperanto-cursus.
7.15 H. A. Haarmans over de sociale en
economische beteekenis van vakonderwijs;
daarna Gramofoonplaten.
7.45 De KRO-boys. Te 8.00 uur Vaz Dias.
8.30 Harmonie-concert.
8.50 Solistenconcert door het KRO Sym-
phonie-orkest m.m.v. Rosa Spier, harp en
Cor Kwant, fluit.
9.35 A. v. Domburg „Uit de wereld van
de film", waarna vervolg Symphonie-orkest.
10.35 Vaz Dias, waarna Gramofoonplaten.
10.45 Marek Weber en zijn orkest, afge
wisseld door Gramofoonplaten.
Hilversum, 301 M.
AVRO-uitzending. 5.30—6.00 VPRO.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonplaten.
10.30 Kook- en Bakpraatje.
11.00 Orgelconcert.
12.00 Ensemble Rentmeester.
2.00 Voordracht en concert door J. Wolf
(tenor), E. Veen (piano) en B. Lensky
(viool).
3.004.00 - Knipcursus.
4.15 Gramofoonplaten.
4.30 Radio-Kinderkoorzang.
5.00 Voor kleine kinderen.
5.30 VPRO. Jeugdhalfuurtje.
6.00 Kovacs Lajos en zijn orkest.
7.00 Piano-recital.
7.30 Engelsche les.
8.00 Vaz Dias.
8.05 Omroeporkest.
9.00 Negro-Spirituals door Marion An
derson (alt).
9.15 Gramofoonplaten.
9.20 „Tartarin de Tarascon", hoorspel.
10.00 Omroeporkest m.m.v. A. Anderson
(alt).
11.00 Vaz Dias.
11.1012.00 Kovacs Lajos en zijn orkest.
Droitwich, 1500 M.
10.3510 50 Morgenwijding.
11.05 en 11.20 Lezingen.
11.40 Gramofoonplaten.
11.50 Voor de scholen.
12.10 Het Olof Sextet.
I.20 Het Birminghamsch Hippodrome-
orkest.
2.25 Voor de scholen.
4.20 Gramofoonplaten.
4.50 Strijkkwartet.
5.35 Het Sharpe Sextet.
6.50 Koorconcert m.m.v. bariton en luit.
7.10 Fransche causerie.
7.40 Gramofoonplaten.
8.20 Pianoduetten.
8.50 Variété-prijsvraag.
9.50 Berichten.
10.40 Concert.
II.30 Voordracht.
11.3512.20 Lew Stone en zijn Band.
„R a d i o-P a r i s", 1648 M.
7.20 en 8.20 Gramofoonplaten.
12.20 Orkestconcert.
te Heesch. dezer dagen een dankschrijven
ontving van een typiste, welke op hetzelf
de kantoor te Oss werkzaam is, als van
der A.
Het meisje dankte voor het fototoestel,
dat zij van den Broeder ten geschenke zou
hebben gekregen, als belooning voor ad-
ministratiewerk, door haar in opdracht van
V. d. A. voor de administratie van het
tijdschrift „De Bode" verricht. Het blijkt
thans, dat de jeugdige bedrieger de bruta
liteit heeft gehad, namens Bfoeder Henri
cus een verduisterd fototoestel aan derden
ten geschenke te geven.
9.05 „La Grand'mère", en „Absudité",
hoorspel.
J0.50 Dansmuziek.
Kalundborg 1261 M.
11.201 20 Concert uit Rest. „Wivex".
2.204.20 Omroeporkest.
7 20 Weensche Operettemuziek.
8.20 Hoorspel.
8.45 Saxofoonsoli.
9.00 Zangvoordracht.
9.50 Kamermuziek.
10.2011.50 Dansmuziek.
Keulen. 456 M.
5.20 Gramofoonplaten.
6.35 Orkestconcert.
11.20 Orkestconcert.
12.20 Ruhrland-orkest.
3.20 Omroepkleinorkest.
4.35 Trioconcert.
6.20 Omroepkoor en -kwintet.
7.30 Concert uit Breslau.
Rome, 421 M.
8.05 Concert m.m.v. Trio en zangsolisten.
9.05 Hoorspel.
9.35 Concert.
B r u s s e 1 322 en 484 M.
322 M.: 12.20 Omroeporkest.
1.302.20 en 5.20 Gramofoonplaten.
6.50 Salon-orkest.
7.35 dito.
8 20 Omroeporkest.
10.3011.20 Gramofoonplaten.
484 M.: 12.20 Gramofoonplaten.
I.302.20 Salon-orkest.
5.20 Symphonieconcert.
6.35 Gramofoonplaten.
8.20 Symphonieconcert.
10.3011.15 Gramofoonplaten.
Deutschlandsender, 1571 M.
7.30 Zie Keulen.
8.35 „Ein Dorf musiziert", hoorbericht.
9.20 Berichten.
9.45 Wintersportpraatje.
10.05 Weerbericht.
10.2011.20 Gramofoonplaten.
Gemeentelijk Radiodistributiebedrijf
te Leiden.
3e Programma.
8.0012.20 Een der Duitsche zenders.
12.2014.20 Luxemburg.
14.2015.20 Kalundborg of Luxemburg.
15.2017.20 Deutschl. sender.
17.20—18.20 Brussel (VI.).
18.2020.05 Deutschl. sender.
20.0522.20 Milaan of Luxemburg.
22.20afloop Stuttgart.
4e Programma.
8.208.50 Parijs Radio.
II.05—17.35 Londen Reg.
17.35—18.20 Droitwich.
18.20—19,00 Brussel (Fr.).
19.0019.30 Loc. uitz. Tuinpraatje. door
den heer J. Jonkers, Chef Afd. Gem.
Plantsoenen.
(Wijzigingen voorbehouden).
UITZENDING VAN EEN ACTE VAN
„DIE FLEDERMAUS"
Naar wij vernemen heeft de AVRO zich
bereid verklaard, Maandag 19 November
een van de twee acten uit te zenden van
de „Fledermaus", welke dien avond in den
Amsterdamschen Stadsschouwburg door 't
Leidsch Studenten Tooneel in samenwer
king met de leidende artisten van het gezel
schap van Fritz Hirsch onder de auspiciën
van het I.C.A. zal worden opgevoerd. De
opvoering geschiedt naar men weet
ten bate van het Amsterdamsche Crisis-
Comité.
DE NIJMEEGSCHE DEVIEZEN-
SMOKKELAARS.
Gevangenisstraf kwijtgescholden.
De acht Nijmegenaars, die twee weken
geleden door de rechtbank te Kleef tot lang.
durige gevangenisstraffen en hooge geld
boeten werden veroordeeld wegens het
smokkelen van Sperrmarken, hebben
kwijtschelding van de gevangenisstraf ge
kregen. Dc geldboeten moeten echter wor
den betaald. Is aan deze voorwaarde vol
daan, dan zullen zy direct op vrye vopten
worden gesteld. Een der veroordeelden is
reeds Zaterdag te Nijmegen aangekomen.
FEUILLETON.
(Een geval uit de practijk van
Wil. J. Sanders, detective).
door
UDO VAN EWOUD.
44)
Gisteravond om acht uur verliet hij zijn
woning met een kleine koffer. De beide
rechercheurs, met zijn bewaking belast,
volgden hem, eerst door de stad naar het
station en vandaar met den trein naar Am-
stredam ,waar hij den koffer aan het ba
gage-depot op het Centraal Station in be
waring gaf. Daar werd het ding in beslag
genomen. De inhoud bestond uit een grijze
pruik van hetzelfde haar als dat,, wat ik
in den gehuurden auto in Pr. Holland vond,
wat schmink en voorts de bril en eenige
kleedingstukken, welke de pseudo-prof.
Christiansen droeg en die jij vermoedelijk
ook wel zult herkennen.
Dat was de laatste avond, dien Nieuwen-
huis als vrij staatsburger doorbracht."
Sanders wenkte den kellner om af te
rekenen en van de pauze, welke daardoor
ontstond, maakte ik gebruik, alles nog eens
in mijn gedachten te ordenen. Inderdaad,
er was geen enkel duister punt meer in
den loop der gebeurtenissen, waarvoor de
detective geen verklaring had weten te ge
ven. Het leek nu alles zoo eenvoudig, het
geheele geval had zoo weinig meer van een
raadsel, dat ik mij er haast voor schaamde
zelf niet achter de waarheid te zijn ge
komen.
Als resultaat van mijn overpeinzingen
merkte ik ten slotte schuchter op, dat het
waarschijnlijk geen tweede maal zou voor
komen, dat iemand om in het bezit te ge
raken van een schat, waarvan het bestaan
nog niet eens vast stond, zijn toevlucht zou
nemen tot een dergelijke misdaad, maar
zelfs dit bleek Sanders niet geheel met mij
eens te zijn.
„Neen, Miel", zei hij, „de statistiek der
criminaliteit leert ons, dat er zelfs om heel
wat minder dan een verborgen schat ge
moord en geplunderd wordt. Bovendien
moet je niet vergeten, dat de inzet van
Nieuwenhuis meer was dan dat. Het Wo
ningbureau en Assurantiekantoor „Her
mes" is een bloeiend bedrijf, waarin twee
menschen gemakkelijk een bestaan kunnen
vinden. Het overlijden van Van Dobben
maakte Nieuwenhuis tot eigenaar van deze
zaak, waardoor zijn inkomsten zouden ver
dubbelen. En ten slotte bleek ook bij hem
de kiem tot de misdaad aanwezig. Voor
zoover ik zijn antecedenten heb kunnen
nagaan, moet hij in zijn jeugd reeds vreem
de neigingen'hebben vertoond. Zijn ouders,
die niet onbemiddeld waren, hebben heel
wat met hem te stellen gehad. Kleine
diefstallen waren oorzaak, dat hy van
school werd gejaagd en ook op lateren
leeftijd toonde hij zich oneerlijk, eigenwijs
en wreed. Ten einde raad schijnen zijn
ouders, die inmiddels overleden zijn, hem
in het Woningbureau, dat door Van Dob
ben is opgericht, te hebben ingekocht. Van
Dobben had kapitaal noodig voor uitbrei
ding en zoo werd Nieuwenhuis mede direc
teur. Dat is intusschen al weer tien jaar
geleden en gedurende dien tijd schijnt hij
zich vrij behoorlijk te hebben gedragen, al
was zijn privé leven dan ook niet van alle
smetten vry. Gewoonlijk zocht hij zijn
amusement in Amsterdam, zoodat er in
zijn woonplaats weinig van hem uitlekte Ik
vermoed, dat speelschulden hem al eeni-
gen tijd met het plan, zijn compagnon van
het leven te berooven, hebben doen rond-
loopen en dat hij deze gelegenheid heeft
aangegrepen om aan dit plan uitvoering
te geven.
„En dit Miel", zoo besloot de detective,
terwijl hij zich gereed maakte om te ver
trekken, „is dan het ontsluierde g»eheim
van den verborgen schat, waarvan ik mor
gen de eerste berichten in de „Mercuur"
hoop aan te treffen. Je ziet, dat je ook
ditmaal niet tekort bent gekomen, on
danks je vergeefsche reis naar Oost-
Pruisen."
„Tevergeefs was die reis geenszins",
protesteerde ik. „Zij heeft mij althans in
staat gesteld veel met eigen oogen te aan
schouwen, wat ik anders zeker voor on
mogelijk zou hebben gehouden."
„Ik hoop, dat dat dan aan de „Mercuur"'
ten goede komt", antwoordde Sanders
lachend. „Die bescheiden wensch ben ik
toch minstens aan een van haar, zoowel
als van mijn ijverigste medewerkers ver
plicht!"
Besluit.
De zaak-Nieuwenhuis vormde eenige da
gen lang de sensatie van het krantenle
zend publiek.
Mijn hoofdredacteur werd voor de ge
leden ergernis over mijn schijnbaar vruch-
telooze reis naar Oost-Pruisen ruimschoots
schadeloos gesteld door de intense belang
stelling, welke de lezers van de „Mercuur"
voor de artikelen over deze geruchtmaken
de zaak aan den dag legden, maar ten
slotte werd ook dit, zoo gretig aanvaardde
nieuws verdrongen door andere belangrijke
gebeurtenissen, welke de aandacht op-
eischten. Nog slechts twee maal daarna
werd de naam Nieuwenhuis opneiuw in de
„Mercuur" genoemd.
Den eersten keer was dit als gevolg van
een bericht, dat ik van den heer Muhlheim
uit Pr. Holland ontving. Deze deelde mij
n.l. mede, dat, zooals hij aanvankelijk
reeds vreesde, het onderzoek naar den ver
borgen schat vrijwel geen resultaat had
opgeleverd. Wel waren er onmiskenbare
bewijzen gevonden, dat eens de, in de do
cumenten aangeduide plek als bewaar
plaats moest hebben gediend van een hoe
veelheid waardevolle bezittingen, welke
zeker aan vroegere bewoners van het oude
Holland moeten hebben toebehoord, maar
van die bezittingen was niets meer over
gebleven dan een ijzeren kistje met oude
beschadigde vazen en.... wat vermolmd
hout. Vermoedelijk, zoo schreef de heer
Muhlheim mij, waren de voor eeuwen ver
borgen schatten grootendeels reeds onmid
dellijk door nabestaanden weggehaald.
Voor zoover uit aanteekeningen was na te
gaan, was althans gedurende de laatste
tweehonderd jaar op die plaats niet ge
graven. Na de tragische wending, die
deze zaak genomen had, betreurde hij het
overigens geenszins, dat de door hem ge
leide onderzoekingen slechts zoo weinig
resultaat hadden opgeleverd. Het bestuur
van de Oberlandische Geschichtsverein
had Nieuwenhuis aangeboden de kosten van
het opgravingswerk voor haar rekening te
nemen, mits deze laatste al het gevondene
aan de vereeniging wilde afstaan, de do
cumenten van Abraham Florisz. incluis.
En daar Nieuwenhuis dit aanbod had ge
accepteerd. was hiermede althans de ma
terieele zijde van deze schatgraverskwes
tie afgedaan.
De moreele zijde werd eenige maanden
later voor de réchtbank behandeld, doch
hierbij openden zich geen nieuwe gezichts
punten. Het bleek, dat Sanders' verklaring
over het geval geheel met de feiten over
eenstemde en dat Nieuwenhuis voorna
melijk tengevolge van financieele moeilijk
heden tot zijn daad was gekomen. Hij
werd lot een gevangenisstraf van vele ja
ren veroordeeld en daarna viel het scherm
voor de laatste maal in dit treurspel, dat
zoo lang duizenden had beroerd.
Ook de schat in 't oude Holland was,
als zoovele andere, die in den loop der
eeuwen reeds de begeerte van het mensch-
dom opwekten, ten slotte niet veel meer
dan een fictie gebleken....
EINDE.
