26ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
HET FEEST VAN CHRISTUS KONING
MAANDAG 29 OCTOBER 1934
No. 7951
3)e £eicbeh£0oti/ïa/rit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco 'per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 U
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. li'
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regal
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
De Kerkvervolging in
Mexico
De Mexicaanche Kamer van Afgevaar
digden heeft behalve het voorstel tot ver
banning van alle katholieke priesters (dat
intusschen reeds verworpen werd) nog
verschillende andere wetsontwerpen aan
president Rodriguez voorgelegd.
Deze bevatten o.m. het onmiddellijk ver
bod van de verschillende dagbladen waar
onder de toonaangevende „Excelsior" en
„El Universal"; de oprichting van gewa
pende troepen, gerecruteerd uit boeren en
arbeiders „om een afweer te vormen tegen
de katholieke studenten en andere gevaar
lijke katholieke elementen"; het ontslag
van alle ambtenaren, die de revolutie niet
steunen; de benoeming van een commissie,
die de vroegere gedragingen van deze
ambtenaren zal onderzoeken en ten slotte
de uitsluiting uit regeeringskringen van
alle Ridders van Columbus, Zuster van
Maria en leden van andere, dergelijke or
ganisaties.
Seminarie gesloten.
Het katholieke Seminarie van Pueblo is
door het gouvernement gesloten, terwijl
het gerucht de ronde doet, dat ook alle
overige seminaries gesloten zullen worden,
zoodat de opleiding der Mexicaansche gees
telijkheid voortaan weer in het buitenland
zou plaats hebben.
Mgr. Ignacio Plancecia y Moreira, bis
schop van Zacatecasg, is uit zijn diocees
verbannen en naar de hoofdstad Mexico
gevlucht, waar h:j vermoedelijk wel zal
kunnen blijven.
In de hoofdstad Coluns heeft geen en
kel kind sinds 15 September de school be
zocht, zoodat de ouders zich thans gedwon
gen zien om zelf het onderricht voort te
zetten totdat de regeering haar besluit tot
invoering van socialistisch onderwijs zal
intrekken.
In Monteru hebben de studenten van de
Universiteit gestaakt terwijl afgevaardig
den van de ouders zich naar den gouver
neur hebben begeven om te protesteeren
tegen de socialistische opvoedingsmetho
den.
Rouw verboden.
De gouverneur van den staat Tabasco
heeft een besluit uitgevaardigd, waarbij
het verboden wordt om bij overlijden van
een familielid rouw te dragen; als reden
van dit verbod wordt- opgegeven: „dat het
dragen van rouw een uiting is van een be
paald godsdienstig streven."
Dit decreet wordt sterk in het belache
lijke getrokken door het katholieke dag
blad „Excelsior". Dit blad herinnert zijn
lezers er aan, dat rouw een menschelijke
uiting is, die zelfs bij de meest barbaar -
sche volkstammen wordt waargenomen.
„De gouverneur van Tabasco regeert als
een dwaas en een tyran", zoo besluit het
dagblad. Het volk is het absoluut niet
eens met de maatregelen der regeering.
Maar deze vormt een kleine brutale meer
derheid, die de politiek verdeelde katho
lieke gemakkelijk kan terroriseeren!
Protest der Amerikaansche
Katholieken.
President Roosevelt heeft een der meest
vooraanstaande Katholieke geestelijken in
de Vereenigde Staten, dr. John Burke, in
audiëntie ontvangen en een langdurig on
derhoud met hem gehad over de huidige
situatie der Katholieke Kerk in Mexico.
Dit inderhoud acht men van zeer groot
belang omdat door talrijke katholieke or
ganisaties bij den president er op aange
drongen is, dat mr. Daniels, ambassadeur
van de Vereenigde Staten in Mexico on
middellijk zou worden teruggeroepen, daar
hij openlijk zijn sympathie zou hebben be
tuigd met de anti-godsdienstige maatrege
len van de Mexicaansche regeering.
Dr. Burke heeft destends ook besprekin
gen gevoerd met Calles, waardoor in 1928
een einde werd gemaakt aan de bloedige
vervolgingen, waaraan de Katholieken
sinds 1926 bloot gesteld stonden.
Volledig verbond van alle
godsdienstoefeningen!
De strijd tegen de Kerk neemt met den
dag scheper vormen aan. De „Excelsior"
meldt uit Culiacan in den staat Sinaloa,
dat de gouverneur daar alle godsdienst
oefeningen heeft verboden en den stede
lijken autoriteiten opdracht heeft gegeven,
de kerken te sluiten. Ook uit Acapulco zijn
berichten ontvcangen, over een volledig
verbod van alle godsdienstoefeningen. In
Mexico-City is men zoover nog niet gegaan.
WA1 ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
TECHNIEK EN CULTUUR.
De Gelderlander wijst in een arti
kel op „de meest schrille tegenstellingen"
tusschen cultuur en techniek:
„De mensch van de twintigste eeuw
bouwt wolkenkrabbers, hooger dan de to
rens der middeleeuwsche kathedralen, hij
voelt zich heerscher van het luchtruim,
afstanden bestaan practisch voor hem niet
meer, zijn machines Verrichten wonderen.
Benzine, electriciteit, ijzer en beton zijn de
bouwsteenen voor zijn technisch vernuft.
Hij droomt van raketten-vliegtuigen, die
hem in staat zullen stellen zich buiten de
aarde, naar de maan of misschien zelfs
naar een der minst ver gelegen planeten
te begeven! We lezen al van statosfeer-
tochten per vliegtuig van Italië naar Zuid-
Amerika, van bereikte snelheden van meer
dan 700 kilometer per uur!
Menschelijke vooruitgang om van te dui
zelen.
Technische wonderen, die ouden van
dagen paf doen staan, en de jeugd door
gloeien van een belangstelling, die als een
prikkelende sensatie door de aderen jaagt.
Dat is het eene beeld.
Onmiddellijk-er naast staat een ander.
Een leger van millioenen werkloozen.
Millioenen, die hunkeren naar arbeid,
naar een menschwaardig bestaan. Doch
dat de wonderbaarlijke technische vooruit
gang hun niet vermag te geven.
Niet, omdat die vooruitgang in zich te
veroordeelen is. Dat allesbehalve!
Maar omdat die vooruitgang meent geen
rekening te behoeven houden met God en
Zijn geboden.
De honderdduizenden soldatengraven
van den wereldoorlog teekenen den zwar
ten karrt van de wonderen der techniek.
Waren er geen kanonnen, die vijftien en
meer kilometer ver hun projectielen weg
schoten? En lezen we niet, als gold het de
meest gewone zaak ter wereld, dat de
luchtmacht van dit of dat land onvoldoen
de is om zooveel gasbommen en granaten
te kunnen uitstrooien, om het leger van
een vijand te kunnen verpletteren?
Geven we er ons wel genoeg reken
schap van, dat een techniek, ook al reikt
ze torenhoog, toch niet de hoogste wijs
heid is? Als tegenover of beter gezegd
naast dat geweldige technisch kunnen een
Godsgeloof staat en een beleven van het
geloof, dat bij maar al te velen niet eens
de hoogte bereikt van een kapelletje, dan
gaat de wereld ondanks alle techniek en
alle wetenschap haar ondergang tegemoet.
Moet het niet tot ernstig nadenken stem
men, dat een Spengler zijn „Untergang des
Abendlandes" kon schrijven nog vóórdat
de economische crisis tot uitbarsting
kwam? En dat duizenden en duizenden
zijner lezers zich door zijn pessimisme lie
ten meevoeren? En dat eenvoudig, omdat
zij niet zagen of niet wilden zien, dat de
menschheid haar wezenlijken vooruitgang
moet putten uit de altijd levenskrachtige
en levenwekkende leer van den Christus".
Vrachtauto in het Boterdiep
Twee inzittenden verdronken
Hedenmorgen te omstreeks half negen is
een vrachtauto van de N.V. Moorlach's
Transportbedrijf te Uithuizermeeden, wel
ke geladen was met veekoeken, op weg
naar Groningen, op 2 K.M. afstand van
Bedum van den weg gegleden en in het
Boterdiep geraakt.
Bij het passeeren voor een auto in een
flauwen bocht van den weg begon de aan
hangwagen te slingeren, gleed van den weg
en trok het voorstel gedeelte mee in het
Boterdiep.
De dagen werd bestuurd door den 23-ja
rigen ongehuwden J. Vos uit Uithuizermee
den, terwijl mede-inzittende was zijn pa
troon de 30-jarige gehuwde heer W. Moor-
lach, wonende te Uithuizermeeden. Zij
kwamen mede in het water terecht. Hoewel
van alle kanten direct hulp kwam opda
gen, mocht men er niet in slagen de beide
personen uit de cabine te bevrijden. Eerst
een uur later zijn zij levenloos naar bo
ven gebracht. De lijken zijn tijdelijk naar
een nabij gelegen boerderij vervoerd. Met
een kraanwagen uit Groningen is men be
zig de vrachtauto op het droge te bren
gen.
Christus Koning!
Het feest, dat de laatste jaren door de
Katholieken steeds meer en grooter werd
gevierd, naarmate de wereld steeds meer
weigerde Christus als Koning te erkennen,
dat feest is gisteravond in de groote Stads
gehoorzaal te Leiden openbaar en op
grootsche wijze gevierd.
Christus Koning!
Honderden Katholieken van Leiden heb
ben gisteravond de Stadsgehoorzaal gevuld
om dien eersten openbaren feestavond,
waarop Christus openlijk als Koning zou
worden uitgeroepen bij te wonen.
De groote zaal was geheel bezet, zoodat
het met zorg en smaak gekozen programma
de aandacht had van vele honderden. Bij
het podium was een eenvoudige versiering
van palmen aangebracht rond de vaandels
der Katholieke vereenigingen.
Behalve afgevaardigden van Katholieke
vei'eenigingen waren op dezen avond aan
wezig Mgr. H. J. M. Taskin, President van
het Theologicum te Warmond, Prof. A.
Cleophas, hoogleeraar aldaar, de Zeereerw.
heeren Pastoor Th. Beukers, Pastoor S.
Smitz O.F.M., Pastoor I. Smeets O.F.M.,
Pater E. v. d. Snoek O.F.M., Pater N. Geise
O.F.M., Kapelaan A. Leenders en Kapelaan
H. Schrama.
Voor den aanvang werd Z. D. H. Mgr.
Taskin, die in 't purper gekleed was, door
het bestuur binnengeleid, waarbij de
Graalmeisjes den Romeinschen groet brach
ten en door het orchest de Kriegsmarsch
van Mendelssohn werd uitgevoerd.
Dan opende de waarnemend voorzitter
van „Katholiek Leiden", de heer W. Kriek,
den avond met den chr. groet „Geloofd zij
Jezus Christus", om vervolgens allereerst
Mgr. Taskin te begroeten, die zoo spon
taan erin toestemde dit feest van Christus
Koning mee te vieren.
Spr. stelde de vraag: wat komen wij hier
doen? Een gro'ote openbare hulde brengen
aan Christus Koning. En hij sprak den
wensch uit, dat allen geestdriftig van de
zen avond in hun binnenste zouden mee
dragen het voornemen al hun werken te
doen voor Christus Koning.
Hierna werd aller aandacht opgeëischt
voor mej. Jo Stallinga, die, op den vleugel
begeleid door mej. Cor Bots, zong „Ave
Maria" van Cherubini, en Aria „Höre Is
raël" uit Paulus van Mendelssohn. Mej. Jo
Stallinga heeft met haar fraaie stem de
volle zaal weten te boeien en vast te hou
den tot de laatste toon verklonken was.
Het was stil, doodstil, toen zij zong. Haar
gemakkelijke, aangename en zeer melo
dieuze stem toonde oefening en begaafd
heid: geen oogenblik behoefde ze haar stem
geweld aan te doen, ook niet bij de zware
hooge passages. Zij zong soepel en met een
goede voordracht. Mej. Bots gaf blijk de
moeilijke kunst van het begeleiden ten
volle te verstaan. Zij ondersteunde slechts
en vulde op de juiste wijze aan, en zij deed
dit met veel gevoel en een zeer juist be
grip van haar moeilijke taak. Een zeer har
telijk applaus beloonde dan ook beide
dames voor deze kunstzinnige en hoog
staande uitvoering.
De Graalmeisjes gaven hierna een zeer
geslaagde uitvoering van „Zonnewende";
een spreekkoor, waarbij de gebaren zegden
wat de stemmen zongen. De Graalmeisjes
stelden nu bloemen voor, die zich in den
morgen wendden naar de opkomende zon.
Een begroeting van de zon door het spreek
koor werd begeleid door de beginsuite uit
„Morgenstimmung" van Grieg, gespeeld op
den vleugel door den heer N. Opdam en
begeleid op de viool door den heer L. Ver-,
schragen. Het was een zeer schoon samen
gaan van woord en zang en muziek en ex
pressieve bewegingen naar de mooie eind
verzen:
Totdat o God, naar U gewend
Mijn duisterheid den dag herkent,
En ik, naar U mijn oog gericht,
Ik adem hale in 't zonnelicht.
Nadat het orchest onder leiding van den
heer M. van Well nog had gespeeld „Ave
Verum" van Mozart, was het woord aan
den weleerw. Pater Evodius van
der Snoek O.F.M., tot het uitspreken
zijner rede: „Koning der Koningen".
Zoo zijn wij dan met honderden bijeen
om onzen eed van trouw te gaan hernieu
wen aan Christus onzen Koning. Het is een
Openbare viering in de
Stadsgehoorzaal te Leiden
tref fend-juiste gedachte van „Katholiek
Leiden" om juist nu, in dezen tijd, de ka
tholieken te samen te roepen rond den Ko
ningstroon van den Christus. De huidige
wereld immers gelijkt in menig opzicht op
de volksmenigte voor het rechthuis van
den Romeinschen landvoogd, Pontius Pila-
tus. Daar verwierp het Joodsche volk, in
blinde verdwazing hun Heer en Koning,
den besten volksvriend, het heil der we
reld.
Herhaalt zich dit vreeswekkend tooneel
van een volk dat zijn God en Redder
verwerpt niet op droevige wijze in onze
wereld van dezen tijd? Is niet de groote
zonde van deze radelooze Wf reld, waar
iedereen het spoor bijster is, waar ver
warring en verwording heerscht op bijna
elk gebied van menschelijke levensuiting,
waar onze hooggeroemde Europeesche be
schaving tot een bespotting is geworden,
is niet de groote zonde van deze wereld, is
niet de diepste oorzaak van haar tegen
woordige ellende hierin gelegen: dat men
Christus den Koning heeft verdreven uit
de politiek en de economie, u't den handel,
uit de huisgezinnen en uit het heiligdom
van het eigen hart?
Na een uitwijding over de wereld, die
verworden is, omdat zij Christus Koning
schap verwierp, vervolgt spreker. Onder de
encyclieken, wonderen van vaderlijke
goedheid en hemelsche wijsheid, vraagt on
ze geheel bij zonetere belangstelling de en
cycliek „Quas Primas" van den roemrijk
regeerenden Paus Pius XI. Ter vijl de zoe
kende wereld haar koningen en keizer*
heeft onttroond komt de Paus opnieuw het
Koningschap vap Christus bevestigen.
De erkenning van Christus' Koningschap,
ziedaar de leuze die onze Paus Pius XI
aan de wereld gegeven heeft tot redding
en uitkomst in deze donkere tijden. Christus
is Koning. Eeuwen vóór zijn komst op
aarde werd Hy aldus voorspeld. Koning
zou Hij zijn over alle geslachten en vol
keren, Koning der eeuwen wiens rijk zou
blijven tot in eeuwigheid.
Ja, Christus is Koning. Heerlijk straalt
ons het Koningsbeeld van den Christus te
gen uit de bladzijden van het Evangelie. Bij
zyn komst in deze wereld verkondigden de
engelscharen den luister en grootheid van
dat Kind in de kribbe. Maar werd ooit een
koningszoon geboren bij wiens geboorte
God zijn afgezanten zond?
In de woestijn nadert Hem na een vas
ten van 40 dagen iemand die machtig is,
een vorst, de vorst der duisternis. Deze wil
den jongen man van Nazareth aan zich
dienstbaar maken. Maar Christus de Ko
ning wijst met een enkel woord, met een
enkelen blik zyner oogen den vorst der
duisternis van zich en de engelen komen
en dienen Hem. Een Koning voorwaar, die
over de hemelsche legermachten bevel
voert en den machtigen vorst der duister
nis met een enkel woord van zich wegslin
gert.
Een Koning is de Christus in alle om
standigheden van zijn leven. Bij zijn intocht
te Jerusalem, in zijn lijden en sterven.
Daar staat het als een bespotting boven
zijn hoofd geschreven: „Jesus van Naza
reth, koning". Dat was als spot bedoeld.
Maar hoe waar is deze eeretltel! Want of
schoon zijn koningsmacht vernietigd
schijnt, straalt toch door de smaad en ver
nedering van zijn sterven op het harde
doodsbed des kruises de luister van zyn
koningschap. Nog op het kruis schenkt Hy
zijn koninklijke gaven: het hemelrijk aan
den boetvaardige naast hem, met luider
stem roept hij als laatste woord zijn zege
kreet. Bij zulke koningsmacht erkent en
gelooft de heidensche hoofdman en hij,
'i keizers officier, salueert vo den gekru-i
sigden koning.
Waarop steunt die koninklijke macht van
Christus en zijn koninklijke waardigheid?
Allereerst op Christus' machtig woord.
Verhaalt ons het Evangelie niet, hoe de
duizenden urenlang naar zijn woord luis
terden, hoe zij dagenlang bij Hem bleven,
voedsel des lichaams, de zorgen des levens,
den arbeid van hun beroep vergaten, om
toch maar geen enkel zijner woorden te
missen.
Die koninklijke macht van het woord
openbaart zich bij den Christus niet alleen
in lange redevoeringen, waarin alle mid
delen worden gebruikt om de harten der
toehoorders te beinvloeden. Neen, een en
kele zin, een enkel met majesteit uitge
sproken woord is voldoende. Denk slechts
aan zijn lijdensnacht! Gevangen en ge
boeid staat Hij weerloos te midden zijner
vijanden en antwoordt op de vraag wien zij
boeken, met het eenvoudige: „Ik ben het".
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Koning Leopold van België voor een
sterk leger. (4de blad).
De voorbereidende vlootbesprekingen te
Londen in een impasse geraakt. (4de blad).
De koning van Siam wil aftreden. (4de
blad).
Nederlandsche delegatie inzake onder
handelingen met Duitschland over de clea
ring heeft geen succes. (Fin. en Econ. 4de
blad).
De Melbourne-race. (1ste blad).
BINNENLAND.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., 3de blad).
Vrachtauto in het Boterdiep gereden.
Twee inzittenden verdronken. (1ste blad)
Nog meerdere slachtoffers van den weg.
(Gem. Ber., 3de blad en Laatste Ber.).
En alle wijken terug voor den majesteit van
dit eene woord.
Dit koningschap van het woord oefent de
Christus ook nog heden uit.
Maar niet alleen de macht van het woord
kroont den Christus tot Koning, hij ver
bindt daarmede ook de machtige, koninklij
ke daad.
Hem is „alle macht gegeven in den hemel
én op aar-de". Hij gebiedt over de krachten
der natuur. Wie heerscht er in het rijk der
}ucht, is het niet de storm die het lucht
ruim vervult met zijn machtigen stem en
groeit tot een orkaan die de zeekasteelen
met ondergang bedreigt en het luchtschip
uit de wolken ter aarde stort?
Is ook de zee geen geweldige macht, wan
neer de storm de golven torenhoog opeen
stapelt, als bergketenen, met een spook-
achtigen schemer op de met schuim bedek
te toppen? Toch bestaat er geen heerschap
pij voor den storm, noch voor den mach
tigen Oceaan. Koning is alleen Hij, die zijn
hand uitstrekte en den storm gebood te
zwijgen. Hij die op de zee wandelde en die
zeide: „Mij is gegeven alle macht in den
hemel en op aarde." Hij is alleen de Heer,
de Koning der Koningen.
Daar is nog een andere macht in deze we
reld, waartegen de mensch zich zoo klein
gevoelt: zijn Majesteit de Dood. Hij is een
macht, waartegen niemand bestand s,
waaraan ook niemand zich kan onttrek
ken. Hij is de heerscher over de millioenen
menschenkinderen. Tegen dezen koning
strijdt de mensch tevergeefs.
Slechts Een is er die sterker is: het is
de Koning der Koningen, de Heer des Le
vens, Jezus Christus. Hij heeft de dooden
doen opstaan uit het graf. Hij is zelf op den
blijden Paaschmorgen glorievol ten leven
verrezen.
Christus is Koning ook en vooral
over de mensch. De Fransche Revolutie
begon met het proclameeren der rechten
van den mensch. Een herhaling van de eer
ste Revolutie op deze wereld, toen in het
aardsch paradijs de Satan zelf de rechten
van den mensch stelde boven de rechten
van God. Daartegenover moeten voor elk
menschengeslacht in iederen eeuw steeds
opnieuw woelen afgekondigd de eeuwen
oude rechten van God. Ja, God is de Heer
over mij. Alleen over mijn persoonlijk le
ven? Neen, veel verder strekken die rech
ten Gods. Hij is opperste Heer in het huis
gezin, in het openbare leven, in de ver
houding der standen in de maatschappij,
op sociaal en politiek terrein. Hij is de Ko
ning over de genieën der wetenschap, over
de vorsten in het rijk der kunst. Koning
over heel het menschdom. Dit erkennen:
daarin bestaat de beteekenis van het feest
van Christus Koningschap.
Christus is de Koning der huisgezinnen!
Als een beeld van de volmaakte eeuwige
liefde, die Christus met zijn Bruid de Kerk
verbindt, zoo staat het christelijk huwelijK
voor ons. Zóó stelde Christus het ideaal.
Maar Hij deed meer. Hij maakte door zijn
genade dat ideaal tot werkelijkheid, Hij
maakte het huwelijk tot een Sacrament.
Dat wil zeggen: by omgaf de levensgemeen
schap van de echtgenooten met zooveel ge
naden dat man en vrouw in hun huwelijks
leven ook zijn verhouding tot zijn Kerk
konden uitbeelden. Christus heeft het hu
welijk gemaakt tot Zijn Sacrament, waarin
de band der ouders gezegend, de liefdes
eenheid der ouders geheiligd, de taak der
ouders gewijd is geworden. Daar op de tre
den van het altaar, wordt de toekomstige