ZATERDAG 27 OCTOBER 1934
DE LE1DSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
BAROMETER.
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 27 Oct. 1934, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met Inst. te De Bildt
Hoogste barometerst.: 770.3 te Boedapest.
Laagste barometerst.: 719.5 te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 29 Oct.:
Meest krachtige tot
matige Zuid-Weste
lijke wind, zwaar be
wolkt of betrokken
met tijdelijke opkla
ring. Enkele regen
buien. Weinig ver
andering in tempera
tuur.
De depressie in het Noorden ligt thans
ten Oosten van IJsland met een kern be
neden 720 m.m. Het minimum verplaatst
zich slechts weinig meer. Een nieuw daal-
gebied van den luchtdruk trok langs de
Zuidrand over Schotland naar de Noor-
sche kust en het Kattegat en deed den wind
op de Noorsche kust en tot in het Kanaal
weer tot stormachtige kracht aangroeien.
De hooge druk over Centraal Europa en
over Spanje nam nog toe. In tegenstelling
tot het onstuimige weer ten Noorden van
den 50sten breedtegraad is het ten Zuiden
daarvan nagenoeg windstil en rustig weer.
De toestand van prachtig weer met hooge
temperaturen en een windstille heldere at
mosfeer op de Alpenstations houdt aan.
De depressie ver in het Zuid-Westen kwam
een weinig naar het Noorden en ligt thans
tusschen de Azoren en de kust van Portu
gal. Het is te verwachten, dat het onstui
mige weer met nu en dan regen nog zal
aanhouuen met in het Noorden wellicht
stormachtige winden.
LUCHTTEMPERATUUR
Temperatuur de* middags te half dria
12.4 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.
Van Zaterdagnamiddag 5.12 uur tot
Zondagmorgen 6.17 uur; van Zondagnamid
dag 5.10 uur tot Maandagmorgen 6.19 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk: op Zondag 28 Oct. voorm.
5.30 uur en nam. 5.56 uur; op Maandag 29
Oct. voorm. 6.18 uur en nam. 6.42 uur.
een bepaalde seingeving. Dat deze rege
ling alleen geldt voor de polders ten Zuiden
van den Rijn, komt omdat de kaden van
die polders lager zijn dan die van de pol
ders ten Noorden van den Rijn. Deze toe
stand is nog een overblijfsel van de vroe
gere scheiding tusschen Noord en Zuid.
Voor de polders ten Noorden van den
Rijn bestaat geen maalpeil met seinge
ving.
Contact met de gemeente Leiden.
„Die kwestie van het herstel van den
ouden Hoogen Rijndijk heeft nog aanlei
ding gegeven tot een conflict tusschen Rijn
land en de gemeente Leiden. In 1916 wilde
Leiden n.l. vergunning hebben om het
terrein, dat voor de H. B. S. en het Invali
denhuis aan den Hoogen Rijndijk gebruikt
moest worden, te egaliseeren. Rijnland
wilde aanvankelijk geen toestemming ge
ven, maar in 1918 toen men het herstel-
denkbeeld had laten varen, heeft het toe
gegeven."
„Rijnland heeft overigens wel meer recht-
streeksch contact gehad met de gemeente
Leiden.
Zoo hebben wij indertijd met de
gemeente Leiden een regeling getroffen, om
samen te werken tegen de vervuiling van
het grachtwater. Wij zouden daartoe op
aanvraag en op kosten van Leiden ons
stoomgemaal bij Katwijk in werking
stellen om het vuile water weg te zuigen.
Doch het helpt weinig, want wij malen
wel veel water weg, doch in verhouding
niet veel uit Leiden. Het grachtwater heeft
bovendien de neiging heel spoedig telkens
opnieuw zwart en stinkend te worden.
Om redenen van bezuiniging doet
Leiden thans geen aanvraag meer en wij
doen het uit onszelf ook niet, omdat ons
stoomgemaal nu eenmaal dient om de wa
terhoogte op peil te houden en niet spe
ciaal om Leidens grachtwater te verver-
schen. Overigens wordt thans veel meer
dan vroeger aandacht geschonken aan de
kwaliteit van het boezemwater, en wel
wegens de daarbij betrokken belangen van
land- en tuinbouw en veeteelt. Zoo wordt
ook gelet op het zoutgehalte. De cultures
te Aalsmeer zijn bijv. zeer gevoelig voor het
zoutgehalte van het water. Wordt dat ge
halte te hoog, dan stellen we het stoomge
maal te Halfweg in werking."
„Een ander contact met Leiden van re-
centen datum vormt de centrale rioleering.
De gemeente heeft voor de loozing toestem
ming van Rijnland noodig, welke voorloo-
pig vergund is. Door de loozing van de
Leidsche rioleering op één punt krijgen we
natuurlijk een sterke verontreiniging op
een bepaalde plaats, wat een vraagstuk
vormt, waarvoor een oplossing moet wor
den gezocht. Ook hier is samenwerking en
een wederzijdsch tegemoetkomende houding
noodzakelijk."
De nieuwe Diesel te Gouda.
De dijkgraaf herinnerde vervolgens aan
het nieuwe Dieselgemaal te Gouda, dat het
volgend jaar in werking zal treden, waar
door het loozings- en inlatingsvermogen
geweldig zal stijgen.
„In den zomer worden reusachtige mas
sa's water door de "binnen Rijnland gelegen
polders aan Rijnland's boezem onttrokken,
doch 's winters werpen niet minder dan 220
waterschappen hun overtollig water op
den boezem.
In Juli van dit jaar is te Gouda niet min
der dan 38.840.000 M3. wa^er ingelaten om
den boezem aan te vullen. Het Dieselgemaal
zal bij gunstige omstandigheden ongeveer
3 millioen kubieke meter water per etmaal
kunnen verwerken en terwijl het oude ge
maal bij een waterstand van 2 M. plus N.
A. P. in het buitenwater, nl. de Hollandsche
IJsel, moet uitscheiden, behoeft het nieuwe
pas bij 2.50 M. plus te stoppen. Ook de wa-
terinlating bij het nieuwe gemaal te Gou
da zal een veel grooter capaciteit bezitten,
dan vroeger. Het vraagstuk van de
water ver versching krijgen we dus belang
rijk beter in de hand."
De financiën staan stevig
„Dat zal een niet onaanzienlijke uitgave
zijn, in dezen crisistijd", waagde ik op te
merken. „Heeft Rijnland nog niet te lijden
onder den druk der tijden?"
„Onze financiën staan stevig", was het
antwoord.
„Voor dit belangrijke werk hebben we
natuurlijk een leening gesloten en zullen
we waarschijnlijk een 2e leening moeten
aangaan. Afgezien van deze leening zijn wij
nog steeds zonder schuld geweest en viel
er jaarlijks een batig saldo te boeken."
„Waaruit betrekt Rijnland zijn inkom
sten?"
„Vooreerst hebben wij onze bezitsinkom-
sten. Deze bestaan uit inschrijvingen op het
Grootboek der Nederl. Werkelijke Schuld.
Verder uit de opbrengst van pachten, hu
ren, visch- en jachtrechten, opstalrechten,
opbrengst van sluisgelden, bruggelden
enz. Verder hebben wij de jaarlijksche onv
slagen, het z.g. bundergeld, dat 2 jaren ge
leden verlaagd is tot 3.per bunder. En
tenslotte hebben wij onze contractueel ge
regelde bijdragen voor bewezen diensten.
Er is ook een bemalingsfonds, waarin de
vergoedingen voor dempingen van boezem
water worden gestort. Aan dit fonds wordt
niet geraakt; het moet, wanneer het groot
genoeg is, dienen als tegemoetkoming in de
bemalingskosten.
„Het bestuur van Rijnland staat onder
toezicht van Ged. Staten, niet waar?"
„Ja, zoowel van Zuid-Holland als van
Noord-Holland, omdat ons gebied in beide
provincies ligt. Het bestuur wordt ge
vormd door den dijkgraaf, zes hoogheem
raden en zestien hoofdingelanden (met
zestien hoofdingelanden-plaatsvervangers)
Dijkgraaf en hoogheemraden vormen het
dagelijksch bestuur, te vergelijken met
burgemeester en wethouders eener gemeen
te. Het dagelijksch bestuur wordt door de
Kroon benoemd op voordracht van de ver
gadering van hoofdingelanden. De veree-
nigde vergadering van het college van da
gelijksch bestuur met de hoofdingelanden
maakt de verordeningen en van deze ver
ordeningen zijn de z.g. keuren of politie
verordeningen (d. w. z. waaraan strafrech
telijke bepalingen verbonden zijn) onder
worpen aan de goedkeuring van Ged. Sta
ten. Dat alles wordt, zooals voor ieder wa
terschap, geregeld door het reglement".
Een verdere uiteenzetting van de interne
inrichting en organisatie van het Hoog
heemraadschap zou ons te ver voeren. Even
zoo een beschrijving van het zoo mooi in
ouden stijl bewaard gebleven Gemeene-
landshuis, met z'n kunstschatten en z'n
waardevol archief.
Rijnland, die eigenaardige staat in den
staat, met z'n historisch gegroeide rechten,
heeft z'n bestaan door de eeuwen gehand
haafd in een taaien en koppigen strijd te
gen het water. Het heeft den ouden vijand
gedwongen tot dienstbaarheid. De zetel van
deze oer-Hollandsche organisatie in Leiden
verhoogt de historische beteeken is onzer
Sleutelstad.
Mr. H. F. A. GEISE.
DE KERKVERVOLGING IN MEXICO.
Ook optreden tegen Protestantsche
geestelijken.
MEXICO CITY, 27 Oct. (VU.) Uit Chi
huahua wordt gemeld, dat in dezen staat
thans ook eenigen Protestantschen geeste
lijken de ambtsvergunning is ontnomen.
De Katholieke bisschop van Chihuahua
heeft zich reeds naar El Paso in Texas be
geven en de overige Katholieke geeste
lijken zullen hem binnen enkele dagen vol
gen, zoodat dan waarschijnlijk geen gees
telijken meer in den staat zullen overblij
ven.
LEEST DE ADVERTENTIES
IN UW DAGBLAD.
V Christus-Koning.
De instelling van het feest van Christus'
Koningschap, dat morgen wordt gevierd,
heeft de bedoeling, om ons er van te door
dringen, dat wij altijd en overal ons be
wust moeten zijn van het, ons leven dra
gende, feit, dat wij onderdanen zijn van
Christus; dat wij ons altijd en overal, als
zoodanig, moeten gedragen; dat de wet
ten van Christus altijd en overal door
ons moeten worden onderhouden en op
gevolgd.
Een goed onderdaan, een goed vader
lander verloochent zy'n Koning nooit
duldt ook niet, dat de eer en het recht van
zijn Koning door anderen wordt gesmaad
of aangerand.
Zoo staat ook de christen tegenover
Christus.
Met nóg meer gewetensvol plichtsbesef
en nóg meer geestdriftige toewijding, om
dat Christus is de Koning der koningen!
Alle macht op aarde heeft haar oorsprong
en haar doel in Hem; alles bestaat uit en
in en om Hem
Morgen doordringen wij ons op bijzon
dere wijze van Christus' Koningschap
Koning is Hij in den meest absoluten zin
over ons, over èlle menschen, over hèèl
de wereld. Wij doordringen ons daarvan
tijdens de H. Mis, waarbij de Kerk ons in
haar schoonen rijkdom van gebeden koste
lijke geestes-spijze verstrekt, en bij de
andere feestelijke plechtigheden, die in
veel kerken plaats vinden.
In Leiden zal bovendien dit feest wor
den gevierd in een b^eenkomst in de
groote Stadsgehoorzaal, waarin de katho
lieken hun feestelijke stemming uit de
kerk zullen meedragen, om deze weer
naar andere zijde te laten richten; om Ko
ning Christus zoo mogelijk nog intenser
te erkennen, volkomen, onder èlle omstan
digheden, op elk levensterrein, niet alleen
in, maar evenzeer ook buiten de kerk.
Als Christus feitelijk wordt erkend als
Koning door heel de wereld dan zou
de wereld-crisis gauw zijn opgelost....
Als Christus feitelijk wordt erkend als
Koning door den enkeling dan wordt
voor dien enkeling de zwaarte van elk
kruis, dat hij te dragen heeft, lichter.,..
De loons- en salarisverlagingen
„De „aanpassing" kan niet al
leen worden geëischt van de
werkende menschen"
In een redactioneel artikel van de
Maasbode, dat overigens niet zonder
waardeering is voor de politiek der regee
ring, trof ons de volgende passage:
„De „aanpassing" in het binnenland
kan niet alleen worden geëischt van de
werkende menschen. Er komt een eind
aan loons- en salarisverlagingen, temeer
omdat men niet vergeten moet, dat deze
loonen en salarissen weer deel van het
volksinkomen uitmaken. Er komt ook een
eind aan belastingverhooging, zelfs al
geeft men toe, dat niet alle belastinghef
fing met kapitaalsvernietiging mag wor
den gelijk gesteld. Maar wil men het aan
passingsproces niet ondragelijk maken van
spanning tusschen crediteur en debiteur,
tusschen werkenden en niet-werkenden,
dan zal men niet kunnen ontkomen aan
ingrijpen in de civielrechtelijke contrac
ten, zij het met de zorg en de voorzichtig
heid, door de teere en moeilijke materie
geëischt. Dan zal men, evenals de pach
ten, ook de hypotheeklasten moeten ver
lagen en de huurcontracten moeten ver
minderen en de executies moeten voorko
men en dan zal Rijk zelf, mitsgaders zijn
geldschietende lichamen met wat minder
hooge rente genoegen moeten nemen, als
thans nog van de leenende gemeenten
wordt gevraagd. Natuurlijk: geen den
kend mensch ontkent daarvan de moei
lijkheden. Maar de omstandigheden drin
gen ze ons op. Oorlog en mobilisatie bren
gen óók hun moeilijkheden. Als het om
ons leven gaat, zullen wij die moeilijk
heden hebben te dragen en, al moest de
regeering een propaganda-ministerie in
stellen om haar politiek duidelijk te ma
ken, beter dót dan half werk".
STADSNIEUWS
R.K. COMITÉ VOOR WERKLOOZEN-
ZORG
Dezer dagen zal bij alle Katholieken on
derstaande circulaire worden bezorgd:
Aan Katholiek Leiden.
L. S.
Met zekeren schroom wenden wij voor
het vierde jaar ons tot onze katholieke
stadgenooten.
Het zal u bekend zijn, dat onze Com
missie vanaf Januari 1931 werkzaam is om
het leed van onze R.K. werkloozen te ver
zachten en hen te behoeden voor moreele
en financieele inzinking.
Wij trachten dit te bereiken door voor
hen een ontspanningslokaal in tact te
houden, ontwikkelings- en ontspannings
avonden te organiseeren. Jaarlijks de
mannen een triduum te doen houden, een
bedevaart naar St. Jeroen, huisvlijtten-
tconstellingen, enz.
Door onze R.K. werkloozen wordt dit
alles op zeer hoogen prijs gesteld, en ook
de periodieke gaven van een pakket le
vensmiddelen brengt in de gezinnen
vreugde, waar zooveel van het goede der
aarde vaak gemist wordt.
Voor dit alles is geld, veel geld noodig,
vooral daar het aantal bij ons ingeschre
ven R.K. werkloozen reeds de 350 is over
schreden.
Van vele zijden mochten wij reeds steun
ontvangen en doen daarom ook op u we
der een beroep.
Iedere gave, hoe klein ook, zal door ons
zoo noodig wekelijks aan uw huis worden
afgehaald.
Mogen wij eindigen met de woorden
van rector Brink, die zegt: „De Katholie
ken herkent men niet aan een kruisje,
maar aan de charitas of naastenliefde".
Het Comité.
Wij vertrouwen dat alle Katholieken
het bijgesloten invulbiljet, gereed zullen
leggen, zoodat het, wanneer het wordt op
gehaald, klaar ligt. Van alle bijdragen zal
een kwitantie worden bezorgd.
Iedere gave hoe klein ook, is van harte
welkom.
Katholieken, stelt uw daad!
Het is uw eereplicht!
R.K. werkloozen, die zich nog niet heb
ben laten inschrijven bij het Comité, kun
nen dit alsnog doen a.s. Maandag, Dins
dag en Woensdag van 23 uur aan het
gebouw van den R.K. Volksbond. Men ont
vangt dan tegelijk bewijs van inschrij
ving en toegangskaart voor ontspanning
en ontwikkelingsavonden.
„SLUIT DE GELEDEREN".
Naar wij vernemen, zal op 5 November
a.s. in de groote zaal der Stadsgehoorzaal
te Leiden, de vertooning plaats vinden van
de geluidsfilm van den Bijzonderen Vrij-
willigen Landstorm: Sluit de gelederen,
welke onlangs met groot succes voor de
eerste maal te 's-Gravenhage is vertoond.
Nadere bijzonderheden volgen Woensdag
avond per advertentie.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIJF BLADEN WAARONDER GE
ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
i -J-m
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Panderjager te Allahabad in brand
gevlogen en volkomen vernield. De beman
ning slechts licht gewond. (1ste blad).
Dr. Jaeger, een der meest omstreden figu
ren in den Duitschen kerkestrijd, Is afge
treden. (2e blad).
Nog steeds hongersnood in China. (2e
blad).
GEMEENTEL. AANKONDIGINGEN.
Hinderwet
B. en W van Leiden brengen ter alge-
meene kennis, dat door hen vergunning
is verleend aan: a Chr de Groot en recht
verkrijgenden tot het oprichten van een
kopergieterij in het perceel Vliet no. 52;
b. „La Vesdre", Société Anonyme Eelge de
Ppignage et Filature de Laine te Verviers,
en rechtverkrijgenden tot het oprichten
van een wolspinnerij in het perceel Zoe-
terwoudsche weg no. 3.
AGENDA
LEIDEN.
Zaterdag. Uitvoering van de Kon. Ver. „Lit-
teris Sacrum", Schouwburg 8 uur.
Zondag. Feest Christus Koningschap, Stads
gehoorzaal, 8.30 uur.
Zondag. Optreden van Louis Davids met
zijn Cabaret, Schouwburg 8.15 uur.
Dinsdag St. Barbara-vereeniging. Leden
vergadering R. K. Volksbond, 8 uur
Dinsdag, Alg. R.K. Propagandaclub „Dr.
Schaepman", Jacobazaal „Den
Burcht", 8.15 uur.
Woenslag, Openbare propagand'a-avond,
Sportfondsenbad Leiden. Foyer,
Stadsgehoorzaal, 8.30 uur.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
den wordt waargenomen door de doktoren:
Blanksma, Hovens Gréve, Nieuwzwaag,
'Rassers en Veldhuyzen.
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
te Oegstgee8t waargenomen door dr. Hu-
gen holz. Tel. 390.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 22 tot
en met Zondag 28 October a.s. waar
genomen door de apotheken: W. Pelle,
Kort Rapenburg 12, Telef. 594; J. E. M.
ten Dijk, Haven 18, telef. 85; en C. van
Zijp, Wilhelminaparkt 8, Oegstgeest, Tele
foon 274.
„KATHOLIEK LEIDEN".
Grootsche viering van „Christus-
Koningschap".
Namens het bestuur van „Katholiek
Leiden" wordt ons nog plaatsing verzocht
van het volgende:
Het groote feest van Christus' Koning
schap gaat naderen en dus ook de Herden
kingsavond, welke op luisterrijke wijze zal
worden gevierd.
De belangstelling is zeer groot en dat is
trouwens ook niet te verwonderen. Moeite
noch kosten zijn gespaard om dezen her
denkingsavond schitterend te doen slagen.
Voor de goede orde verzoeken wij allen,
om toch vooral op tijd, dit is 8.30 uur, aan
wezig te willen zijn. Mochten er zijn, die
nog een toegangsbewijs wenschen, dan
kunnen zij deze'uitsluitend bekomen tijdens
het plaatsbespreken in de vestibule van de
Stadsgehoorzaal en wel van 11 tot 2 uur
en zoo noodig ook 's avonds aan de zaal.
In ons programma maakte wij melding
van opvoering door „de Graal". Voor de
goede orde zij er op gewezen, dat de juiste
benaming is: Vrouwelijke Jeugdbeweging
voor Katholieke actie „de Graal".
Verder roepen wij aan alle Katholieken
toe een „Tot Zondagavond". Komt op tijd
en bespreekt uw plaats. (Hiervoor program
ma's medebrengen).
HET VERKEERSVRAAGSTUK.
Onderlicht noodzakelijk.
Dinsdagmiddag te half vier zal in den
Foyer der Stadsgehoorzaal een vergadering
worden gehouden, waar het brandende
verkeersvraagstuk zal behandeld worden.
Deze vergadering is uitgeschreven voor
onderwijzers uit Leiden en Omgeving door
de afd. Leiden van de Vereeniging Veilig
Verkeer.
Het woord zal worden gevoerd door den
voorzitter dezer afdeeling, burgemeester M.
J. E. Kwint uit Koudekerk, door den heer
H. van Slooten, voorzitter der Verkeers-
commissie, door burgemeester A. van de
Sande Bakhuyzen, door den inspecteur van
het verkeer, den heer D. W. v. d. Wal en
den heer Th. J. M. Donkersloot, hoofd eener
school te Haarlem.
Op deze vergadering zal de verkeerstafel
gedemonstreerd worden, terwijl bij vol
doende deelname cursussen voor het ver-
keersonderwijs zullen georganiseerd wor
den, waarbij inspecteur v. d. Wal en zoo
noodig een andere inspecteur als instruc
teur zullen optreden.
Leidsch Palestrina Koor
Men deelt ons mede, dat de eerstvol
gende repetitie van bovengenoemd koor
zal plaats vinden op Vrijdag 2 Nov. a.s.
te 8'A uur in zaal Ketelboetersteeg. In
studie zal worden genomen het „Gloria"
uit- de Missa Brevis van Palestrina en een
Chanson van Pierre Certin.
