DE FINANCIËN DER PLATTELANDS GEMEENTEN. 26ste Jaargang VRIJDAG 26 OCTOBER 1934 No. 7949 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco 'per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 De uitgaven der gemeente De kosten van verpleging voor behoeftige krankzinnigen, door A. A. C. M. VAN IERSEL Burgemeester van Noordwijkerhout. XXXV. De kosten, voortvloeiende uit de over brenging van arme krankzinnigen naar en hunne verpleging in gestichten voor krank zinnigen worden, indien daarin niet op an dere wijze wordt voorzien, voldaan uit de kassen der gemeenten, waar de verpleeg den wettige woonplaats hebben ten tijde, dat de rechterlijke machtiging om hen in een gesticht te plaatsen wordt aange vraagd, zegt o.m. art. 39 der Armenwet. Daarmede zijn de gemeenten aanspra kelijk gesteld vow de verplegingskosten van behoeftige krankzinnigen. Indien iemand krankzinnig wordt en te vens gevaarlijk is voor z>ch zeLve of voor zijn omgeving, dan wordt hij op last van den burgemeester onmiddellijk naar een krankzinnigengesticht overgebracht. De burgemeester geeft hiervan binen 24 uren kennis aan den Officier van Justitie. Gaat deze laatste met de beslissing van den bur gemeester accoord, dan vraagt hij aan den President der betrokken Arrondissements rechtbank de noodige rechterlij*ke machti ging aan. Is iemand geestesziek, zonder onmiddel lijk gevaar voor zich zelve of voor zijn omgeving op te leveren, dan beslist de kantonrechter omtrent de plaatsing in een krankzinnigengesticht en wel op> verzoek van de nabestaanden van den païiënt. Ook kan een krankzinnige zelve aan den kan tonrechter vragen om in een gesticht ge plaatst te worden. De financieele zijde dezer kwestie be hoeft niet vooraf geregeld te worden. Als de plaatsing geschied is en de patiënt zelve of zij, die tot zijn onderhoud verplicht zijn, zijn niet in staat de verplegingskos ten te betalen, dan is de gemeente zonder meer aansprakelijk. De uitgaven voor krankzinnigenverple ging vorderen van de meeste gemeenten een zeer belangrijk bedrag, want de ver pleging dier patiënten is in ons lieve va derland allesbehalve goedkoop. Om de verpleegprijs van enkele ge stichten uit de omgeving te noemen: Het gesticht Endegeest te Oegstgeest vraagt 765.per patiënt, benevens 30. kleedgeld. Het Sint Bavogesticht te Noordwijker- De uitgaven voor krankzinnigen-ver- pleging vorderen van de gemeenten een zeer belangrijk bedrag. hout (voor mannelijke patiënten) 722. (inclusief Meeding). Het Sancta Mariagesticht te Noord wijk (voor vrouwelijke patiënten) 800.(klee ding inbegrepen). De Mr. Dr. v. d. Bergstichting te Noord- wijk ƒ725.(kleeding inbegrepen). Het is geen wonder, dat de budgetten van sommige gemeenten door de kosten van krankzinnigenverpleging buitenge woon worden bezwaard. Ik zag van som mige gemeenten, want het is een eigen aardig verschijnsel, dat relatief in de eene gemeente veel meer krankzinnigen voor komen dan in de andere. Om daarvan een sprekend voorbeeld te noemen. In 1929 kwamen op rekening van het eiland Texel 62 krankzinnigen op een bevolking van 7486 zielen, terwijl Marken met 1401 inwo ners geen enkele krankzinnige telde. (Rap port der Centrale Vereeniging ter behar tiging van Maatschappelijke belangen van zenuw- en zielsziekten). Het gemiddelde aantal krankzinnigen over alle gemeenten kan men stellen op 3 a 4 per 1000 inwoners. Sommige gemeenten komen hier ver bo ven, andere blijven er stukken onder. Daarom ware het beter, dat het Rijk de verplegingskosten betaalde. Zij werden dan meer gelijkelijk verdeeld. Bovendien het Rijk stelt eischen omtrent de krankzin nigengestichten, het bepaalt het aantal art sen, dat aan een gesticht verbonden moe ten zijn. Ook op dien grond was het billij ker en redelijker, dat het Rijk de kosten der krankzinnigenverpleging betaalde dan dat deze op de schouders der gemeente worden afgewenteld. Een aantal jaren geleden betaalde het Rijk ƒ40.in de verplegingskosten van iederen armlastigen patiënt. Toen evenwel tijdens en kort na den oorlog de verpleeg- prijzen met sprongen de hoogte ingingen (ik herinner mij nog uit mijn Brabantsche praktijk, dat de verpleegprijs van een krankzinnige in het gesticht „Voorburg" te Vught ƒ240.per jaar bedroeg) en de rijkssubsidie van 40.in verhouding van de kosten, die de gemeente had te betalen niet veel meer beteekende, heeft het Rijk in plaats van de bijdrage te verhoogcn, deze geheel ingetrokken. Wèl dragen de Provinciën sommige zelfs in aanmerkelijke mate bij in de verpleegkosten. Zuid-Holland restitueert 1/3 van de ver pleegkosten aan de gemeenten, Noord-Bra bant draagt 30 pet. bij. Noord-Holland houdt er een zeer eigen- DE BONNENREGEN ALS RESULTAAT DER LEIDSCHE WINKELWEEK Sedert eenige dagen heerscht in het ge bouw van de Middenstandsbank aan de Turfmarkt een buitengewone drukte. Gis teren was de uiterste termijn verstreken waarop nog bonnen van gedurende de win kelweek gekochte artikelen konden wor den ingeleverd. Duizenden brieven waren en worden geopend en gesorteerd. Op bo venstaande foto zien we het personeel der Middenstandsbank daarmee bezig onder toezicht van secretaris en penningmeester der winkelweekcommissie. Vandaag is de heele commissie druk in de weer om de hoogste inschrijvingen op de diverse ge schenken uit te zoeken, een onmogelijk werk, waarmee zeker een gedeelte van den nacht zal zijn gemoeid. Vanaf morgen middag 2 uur zal het publiek in de etalages kunnen zien of het tot de gelukkige prijs winnaars behoort. Dat belooft dus morgen middag en -avond op straat weer een ge zellige drukte te worden. aardige regeling op na. Deze provincie be taalt aan de gemeenten het bedrag terug, dat de verpleegprijs meer dan ƒ850. heeft bedragen. Noor.d-Holland exploiteert een drietal provinciale krankzinnigengestichten, waar de verpleegprijs, inclusief kleeding, 1150.— per jaar bedraagt. Dit zal wel de oorzaak zijn van de ietwat vreemde Noord-Hollandsche subsidieregeling. Ten gevolge dier regeling hebben de gemeenten er niet zoo veel interesse by om voor de patiënten een- zoo voordeelig mogelijk ge sticht op te zoeken. Anders zouden de pro vinciale gestichten wel eens leeg kunnen loopen! De Noord-Hollandsche regeling heeft ver der practisch tot gevolg, dat deze provin cie voor hare katholieke ingezetenen niets betaalt. Immers de voor Noord-Hollandsche katholieke patiënten in aanmerking ko mende gestichten zijn de Sint Willebrör- dusstichting te Heilo, het Sint Bavoge sticht te Noordwijkerhout, het Sancta Ma riagesticht te Noordwijk en het gesticht „Huize Assisië" te Udenhout, waarvan de verpleegprijs, inclusief kleeding, respec tievelijk 750.—, 721.—, 800.— en 600.—bedraagt. •Verder zijn de provinciale Noord-Hol landsche gestichten en de daarmede ver band houdende provinciale subsidierege ling oorzaak, dat het budget der Noord- Hollandsche gemeenten ter zake van krankzinnigenverpleging pl.m. 30 a 35 pro cent zwaarder is belast dan dat van hare zustergemeenten in Noord-Brabant en Zuid-Holland. Overigens doet het min of meer vreemd aan, dat de Overheid ƒ22.per week be taalt voor de verpleging van een krankzin nige in de provinciale ziekenhuizen, ter wijl een werkelooze met een groot gezin ten plattelande van Noord-Holland met 15.of minder moet zien rond te schar relen! Voor de verpleegkosten is die gemeente aansprakelijk, waar de patiënt op het oogenblik, dat de rechterlijke machtiging tot plaatsing ui een krankzinnigengesticht wordt gevraagd, wettige woonplaats heeft. Waar op dat moment het feitelijk verblijf van den patiënt is, doet niets ter zake. Dat is dus geheel iets anders, dan bij de armenzorg. Om dit met een concreet voorbeeld te verduidelijken: A., wonende te X.,. leeft, hoewel wette lijke scheiding niet heeft plaats gehad, sinds jaren gescheiden van. zijn vrouw, die te IJ. bij hare familie, verblijft. De vrouw wordt ziek en moet naar een ziekenhuis. Dan moet de gemeente U. daarvoor zor gen. In het ziekenhuis wordt de vrouw krankzinnig, zoodat..overbrenging naar en verpleging in een. krankzinnigengesticht noodzakelijk is. De .kosten van die over brenging en verpleging komen voor reke ning der gemeente Z. Altijd natuurlijk- verondersteld, dat de vrouw behoeftig is en er geen andere mid delen zijn, waaruit..hare verpleegkosten worden voldaan. Al moet de gemeente de kosten van be hoeftige krankzinnigen betalen, dat wil nog niet zeggen, dat zij voor de door haar betaalde kosten op.^ anderen geen verhaal kan zoeken. De gemeente kan en dit geldt ook voor de uitgaven voor gewone armenzorg de door haar betaalde kosten verhalen: le. op den ondersteunde zelf, indien hij daartoe in staat.is; 2e. na zyn overlijden op zijn nalaten schap; 3e. tot de grens van hun wettelijken ouderdomsplicht op hen, die ingevolge de wet tot onderhoud van den ondersteunde verplicht zijn, onder dezen de echtgenoot en de echtgenoote inbegrepen. In gevolge de bepalingen van het Bur gerlijk Wetboek zijn de kinderen verplicht hunne ouders en ?ijn kleinkinderen ver plicht hunne grootouders te onderhouden. Omgekeerd zijn de ouders aansprakelijk voor het onderhoud hunner kinderen, en de grootouders voor dat hunner kleinkin deren. Dit zelfde geldt voor schoonzoons en schoondochters ten opzichte hunner schoon ouders en omgekeerd. Bij geschillen omtrent den onderhouds plicht doet de kantonrechter en in hooger beroep de Rechtbank uitspraak. Bij deze uitspraak wordt het bedrag, dat als bijdra ge in den verleenden onderstand aan de gemeente moet worden betaald, bepaald. Daar de verplegingskosten der krank zinnigen hoog zijn is het gewoonlijk maar een bitter beetje, dat de geemente van de tot onderstand verplichten terug krijgt. Dit geldt vooral voor den tegenwoordigen tijd, waarin de' inkomens van de groote massa der menschen zoo laag zijn geworden, dat zij voor andere doeleinden dan het nood zakelijk onderhoud van het eigen gezin niets meer missen kunnen. VAN DE MELBOURNE- RACE TELEGRAM VAN H. M. DE KONINGIN. Gistermiddag heeft de K.L.M. van Het Loo, waar H. M. de Koningin thans ver blijft, het volgende telegram ontvangen: „Met waardeering vernam ik de bij zondere wijze, waarop de bemanning van de .Uiver" de eer van onze, ons allen zoo dierbare driekleur heeft hooggehouden. Wilholmina". LORD-MAYOR VAN MELBOURNE ONTVANGT DE VLIEGERS. Een ongedwongen bijeenkomst. De lord-mayor heeft de bemanning van de drie eerst aankomende vliegtuigen, n.l. Scott en Campbell Black, Parmentier met de zijnen, alsmede Kol. Roscoe Turner en Pangborn de leidende piloten van de drie op luchtvaartgebied grootste landen ter wereld in zijn privé-ver trekken op volkomen ongedwongen wijze, dus zonder er een officieel karakter aan te geven, ont vangen. Daar, in de deftige entourage van de burgemeesterskamer werden handen ge drukt en grapjes gemaakt. Lach en vroo- lijkheid waren niet van de lucht. De eersten, die op uitnoodiging van den lord-mayor diens kamer binnenstapten, waren Turner en Pangborn. Turner keek de kamer eens rond, bemerkte, dat hij met zijn collega de eersten waren en schertste: „Men heeft ons gezegd, dat we nummer drie waren, maar hier ga ik gelooven, dat we nummer één zijn!" Parmentier en Mol waren de eersten om Scott. en Black met hun overwinning geluk te wenschen en vervolgens drukte Turner de bemanning van de „Cornet" ste vig de hand. „Mr. Scott", zei de kunstvlie ger-leeuwentemmer, die nog een hoofd boven den langen Scott uitstak, met krach tige stem, ,,'t spreekt vanzelf, dat ook ik u gclukwensch. 't Was mij waarlijk een eer 'n beetje vuur van u te krijgen, al was 't dan door middel van de uitlaatklep van uw machine", i De lord-mayor bood verfrisschingen aan. j De Engelschen namen een glas bier, de j Nederlanders hielden zich bij schuimende champagne, Turner nam van allebei een beetje.... Daarop stelde de lord-mayor een toast in op Koningin Wilhelmina en den Presi- dent der Vereenigde Staten. Parmentier j toaste op het Engelsche vorstenpaar, j Vervolgens nam de lord-mayor weer het woord om een dronk te wijden aan zijn gasten. Dit was, zeide hij, een van de speeches OIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Hitier heeft de Evangelische bisschop pen niet ontvangen, waardoor de oppositie in de Evangelische kerk versterkt is. (2de blad). Bloedige oogst van den opstand in Astu- rië. (2de blad). Nederlandsche, Amerikaansohe en Brit- sche protesten tegen voorgenomen olie monopolie in Mandsjoekwo. (2de blad). De Kerkvervolging in Mexico. (2de blad). BINNENLAND. Het ongeluk op den onbewaakten over weg bij Rijssen heeft een tweeden slacht offer gevraagd (Gem. Ber., 4de blad). Doodelijke aanrijding op onbewaakten overweg onder Aalsmeer. (Gem. Ber., 4de blad). Bij een brand te Landsmeer zijn een tim merfabriek, twee woonhuizen en een boer derij afgebrand. (Gem. Ber., 4de blad en lste blad). LEIDEN. Ambtsaanvaarding van prof. dr. A. E. van Ar kei (3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Ook het Ned. B.-elftal versloeg de Hon- gaarsche amateurs (3de blad). Het Ned. elftal voor den wedstrijd tegen Zwitserland samengesteld. (3de blad). die hij het liefste hield. In geestige be woordingen prees hij de verrichtingen van deze winnaars. In 't bijzonder complimen teerde hij Parmentier met den dienst, aan het Australische toeristenverkeer bewezen, door een omwegje te maken, eerst in Al- bury een kijkje te gaan nemen en in den storm, bij maanlicht, te gaan zien wat de Australische beukenwouden waard zijn (gelacht). „Maar alle gekheid op 'n stokje", ver- PASTOOR IGN. SMEETS. Bij zijn 70sten verjaardag. Slechts ingewijden wisten, dat de zoo levenslustige pastoor der St. Leonardus- kerk aan den Haag weg de zeven kruisjes naderde, totdat Woensdagavond onze cou rant dit nieuws tot gemeengoed maakte. Men de belanghebbenden dan noemt de courant wel 'ns ondeugend, wan neer een of ander geheim verklapt wordt. Maar zelfs de 70-jarige pastor van den Haagweg zal het ons niet euvel duiden als we ditmaal zijn bescheidenheid geweld hebben aangedaan. 't Is wel eens goed, wanneer iemands leeftijd genoemd wordt. Zeker wanneer het iemand geldt van eerbiedwaardigen leef tijd, wanneer daarmede samengaat 'n le vensernst en levenslust, als pastor Smeets aan den dag legt. Wij zijn er van overtuigd, dat het verraden van dit geheim slechts ertoe zal bijdragen den eerbied, de achting en liefde voor dezen beminnelijken herder te doen toenemen, zoo zulks tenminste nog mogelijk is. Immers, de wijze, waarop zoo talrijk ve len vandaag van hun aanhankelijkheid en hoogachting jegens dezen zeventig-jarigen priester hebben blijk gegeven, levert vol doende het bewijs dat hij 'n algemeene achting ondervindt. De talrijke bewijzen van belangstelling voegden zich aaneen tot één, welgemeende hartelijke hulde zoowel van geestelijken als leeken. De eerste bewijzen daarvan ondervond de grijze herder reeds den avond te voren, toen het zangkoor zijn voorzitter op de repetitie- bijeenkomst huldigde om zijn vele verdien sten voor parochie en koor. Wegens ontsten tenis van den directeur, den heer Th. Brou wers, werd pastoor Smeets toegesproken door den heer C. P. de Heiden, die onder hartelijke geluk wenschen een mand met fruit aanbood. Vanmorgen getuigden vele parochianen van hun liefde voor den jubileerenden her der door het bijwonen der H. Mis, welke de pastoor te half acht aan het versierde hoofdaltaar opdroeg. Gedurende den geheelen dag stroomden de gelukwenschen binnen. Talrijke bloem stukken en andere geschenken zetten kracht bij aan die wenschen en zeer velen kwamen persoonlijk bewijzen van belang stelling toonen. In het middaguur merkten we o. m. op den hoogeerw. heer deken A. H. J. M. Ho- mulle, pastoor Beukers, rector Reijnen, de kapelaans Gudde en Dorbeck, de paters v. d. Snoek, Huihoven, Zonderland, v. Ge- nuchten en Geise. Voots kwamen de leden van het Kerk bestuur hun gelukwenschen aanbieden, dr. Simons, huisarts der Leonardus-pastorie, het college van collectanten gaf blijk van belangstelling, de Naaikrans Sancta Clara en de Paramentenvereeniging, terwijl we van de vele anderen nog wel mogen noe men mevr. Schrader, bijzondere weldoen ster van „Rozenhof". Morgen zal de pastoor gehuldigd worden door personeel en leerlingen der parochiee- le school en de bewaarschool. Alles bijeen zooals we hierboven reeds schreven een welverdiende hulde, die door den zeventig-jarige op bijzonderen prijs werd gesteld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1