1 t f
BUITENLAND
Nu de eerste spanning voorbij is.
DONDERDAG 25 OCTOBER 1934
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD. - PAG. 6
DUITSCHLAND.
DE KERKENSTRIJD IN HET
DERDE RIJK.
Geen ontslag verwacht van bisschop
Miiller en dr. Jager.
Naar in kringen van de kerkregeering
en van de Duitsche Christenen verluidt is
een vrede in den geest der oppositie, een
vrede welk slechts tot stand kan worden
gebracht op grond van het ontslag aan
rijksbisschop Miiller en zijn juridischen ad
viseur dr. Jager, voorloopig niet te ver
wachten.
In een mededeeling, welke heden de
ronde doet onder de buitenlandsche corres
pondenten, verklaarde dr. Jager, dat de
bewering, dat hij streeft naar de vorming
van een inter-confessioneels nationale kerk
„volkomen uit de lucht was gegrepen". Hij
zeide, dat de kerkelijke oppositie eindelijk
moest inzien, dat het kerkconflict slechts
betrekking heeft op de organisatie en dat
geen aanvallen op het geloof zelf zijn ge
daan.
Nastef, de op een na hoogste leider van de
Imro en Drangof, eveneens een der leiders
van de Macedonische organisatie. Laatstge
noemde maakt vermoedelijk deel uit van de
groep terroristen, die den aanslag op ko
ning Alexander hebben gepleegd en die vo
gelvrij zijn verklaard.
OOSTENRIJK.
DE WEENSCHE FEBRUABI-REVOLUTÏE.
Kardinaal Innitzer en de slachtoffers
der revolutie.
In een onderhoud met den Weenochen re
dacteur van de „Catholic Times" verklaar
de kardinaal Innitzer:
„Het lijdt geen twijfel, of de Februari-re-
volutie was door de 3ociaal-democraten ge
organiseerd. Deze opstand heeft heel wat
ellende en leed veroorzaakt in de rangen
der arbeiders zelf en vooral onder de fa
milieleden der gearresteerde opstandelin
gen, die door de regeering wegens revolu-
tionnaire daden bestraft moeten worden en
ook bestraft zullen worden.
Wanneer de staat echter genoodzaakt is,
mpt alle geweld de revolutie den kop in te
drukken en de schuldigen te straffen, dan
is daar weer de Katholieke Kerk, om zich
met groote naastenliefde ter beschikking
te stellen van de familie der slachtoffers,
die gedood of gevangen gezet werden.
Wij hebben voor deze slachtoffers een
eigen hulpfonds gesticht en wij verdoelen
het geld onder de behoeftigen, zonder te let
ten op hun godsdienstige overtuiging. Wij
vragen niemand naar zijn godsdienstige ge
zindheid; bij heel onze hulpactie wordt geen
onderscheid gemaakt tusschen katholieken
en niet-katholieken.
Tegenover de beschuldiging als zou deze
hulpactie speciaal zijn georganiseerd om
zieltjes te winnen antwoordde de kardinaal:
„Dergelijke beschuldigingen zijn absoluut
ongegrond. Het is wel waar, dat duizenden
arbeiders, die onder den druk der commu
nistische invloeden uit de kerk waren ge
treden, thans weer tot de kerk wenschen
terug te keeren, maar aan dit verlangen
was geen enkele verplichting verbonden.
Zij waren absoluut vrij in hun keuze, zoo
dat de kerk dan ook niet van proseliet
makerij beschuldigd kan worden. Overigens
zijn in Weenen de voorwaarden om weer
in de kerk opgenomen te worden, nog ver
scherpt. Degenen die weer opname i.i de
kerk verlangen, nadat zij vroeger onder
communistische invloeden waren afgeval
len, moeten eerst een proeftijd doormaken,
die veel moeilijker is dan vroeger".
In het verder verloop van de besprekin
gen bepleitte de kardinaal op warme wijze
zijn hulpactie voor de slachtoffers van den
hongersnood in Rusland.
SPANJE.
WEER MILITAIRE DICTATUUR?
Drukke conversatie tusschen generaals.
Volgens uit Madrid aangekomen reizi
gers, wordt als gevolg van den jongsten
marxistischen opstand met de mogelijkheid
van een tweede militaire dictatuur in Span
je gerekend. Het plan zou bestaan om eerst
president Alcala Zamora ai te zetten. De
kwestie wordt druk door vooraanstaande
generaals besproken en slechts aan per
soonlijke ambities onder hen zou het toe te
schrijven zijn, dat het plan nog niet vol
komen vast staat.
JOEGOSLAVIË.
ARRESTATIE VAN PRIBIT8JEVIT8J.
Is deze oud-minister medeplichtig aan
den moord?
Uit Belgrado wordt vernomen dat de oud
minister Pribitsjevitsj te Parijs gearresteerd
is, in verband met het verloop van het on
derzoek betreffende de uitvoering van den
aanslag te Marseille.
Men wijst er met grooten nadruk op dat
Pribitsjevitsj een zeer bekende persoon
lijkheid in het politieke leven is; hij was
talrijke malen minister van justitie tot 1930.
In dat jaar werd hij door koning Alexander
verbannen, omdat hij tegen hem openlijke
actie voerde.
Nog meer arrestaties.
De Bulgaarsche premier Georgief deelt
mede, dat men meent twee vooraanstaande
leiders van de Macedonische revolution-
naire organisatie gearresteerd te hebben.
Bulgaarsche soldaten hebben namelijk twee
mannen aangehouden, die trachtten de ri
vier de Toendja bij Adriaropel te passee-
ren, om zich op Turksch gebied in veilig
heid te brengen.
Men vermoedt, dat de arrestanten zijn:
GROOTE VELDSLAG IN ZUID-CHINA.
Communistisch leger wil Kwantoeng
binnenrukken.
In het Zuiden van de provincie Kiangsi
wordt op het oogenblik hevig gestreden
tusschen troepen der Cantonregeering en
een sterk communistisch leger van naar ra
ming ongeveer 80.000 man.
De communisten hebben nabij Anjuen,
een stad op 300 K.M. afstand ten Noorden
van Canton, een aanval ondernomen op de
stelling der regeeringstroepen en een po
ging gedaan haar te doorbreken teneinde
dan de provincie Kwantoeng te kunnen
binnenrukken. Aanvankelijk behaalden zij
door hun groote overmacht enkele kleine
successen, maar toen de positie der regee-
ringstroeipen gevaarlijk begon te worden,
brachten eenige bommenwerpers uitkomst.
Het bombardement, waartoe deze overgin
gen, bracht den communisten enorme ver
liezen toe. Althans voorloopig is hun op-
marsch hierdoor tot staan gekomen, doch
over het geheele front wordt de strijd met
de grootste verbitterdheid voortgezet.
AMERIKA.
DE STABILISATIE VAN DEN DOLLAR.
Nog geen bedult der V.S.
De Amerikaansche gezant te Londen,
Bingham, heeft een rede gehouden, waar
in hij zich uitsprak voor een stabiliseering
van de verhouding -tusschen dollar en pond
door middel van een zoo spoedig mogelijk
te sluiten bilateraal verdrag. Naar in het
Witte Huis te Washington werd verklaard,
is deze rede niet aan het Witte Huis ter
goedkeuring voorgelegd. Bingham heeft
ook geenerlei instructie gehad, een derge
lijke rede te houden. Nog steeds is de toe
stand zoo, dat de Amerikaansche regee
ring inzake de stabilisatie geen definitief
besluit heeft genomen.
WERELDEXPOSITIE AAN DEN VOET
VAN DEN EIFFEL-TOREN.
Parijs' grootscheepsche plannen voor 1937.
De Internationale Tentoonstelling van
1937 zal over een oppervlakte van 10 H.A.
in het centrum van Parijs worden gehouden
en wel op het Champ de Mars, aan den
voet van den Eiffeltoren, aan de oevers
van de Seine.
De eereplaats zal worden ingenomen door
het Trocadero-paleis, waarop een reusach
tige lichtinstallatie zal worden aangebracht,
die op grooten afstand zichtbaar zal zijn.
Er zullen congressen en lezingen worden
gehouden over sociale kwesties en de ten
toonstelling zal een beeld geven van tech
nische en artistieke prestaties. De Jena-
brug over de Seine wordt verbreed en
tevens wordt een tunnel gegraven.
,Aan den voet van den Eiffeltoren, die
dan vijftig jaar oud zal zijn, zal het groote
paviljoen worden gebouwd, dat 350 meter,
lang en 120 meter breed wordt en waarin
plaats zal worden gegeven aan alle vor
men van publiciteit. Langs de Seine komt
een woonwijk met straten, pleinen en kruis
punten, waarvan de huizen volgens de
modernste stijlen worden opgetrokken en
waar ook de bouwwijzen van de verschil
lende Fransche provincies vertegenwoor
digd zullen zijn.
MATUSCHKA NAAR HONGARIJE
UITGELEVERD.
Silvester Matuschka, Je pleger van ver
scheidene spoorwegaanslagen, is Dinsdag
aan de Hongaarsche autoriteiten uitgele
verd. Hij werd door Oostenrijk, waar hij
nog de rest van een zesjarige kerkerstraf
moet uitzitten, ter beschikking van Hon
garije gesteld.
ITALIAANSCHE DUIKBOOT BEREIKT
EEN RECORDDIEPTE.
De Italiaansche duikboot „Gallileo Fer
raris" heeft bij duikproeven een diepte van
bereikt van 109 meter. Daarmede heeft de
onderzeeër het tot dusver door duikbooten
bereikte diepterecord gebroken.
Waar ligt Amerika
Tommy.
Paar juffrouw.
Hoe weet je dat
zoo precies Tommy?
Paar lag het gister
ook al, juffrouw.
(Tits Bits),
Wachtend op het binnenkomen
der achterblijvers.
De les der Melbourne-race
DE BRITSCHE ZEGE WAS FRAAI....
„Maar de Hollanders zijn ons vóór", zegt
de Brit.
Nu de eerste golf van enthousiasme over
de ongetwijfeld schitterende zege van Scott
en Campbell Black en hun ranke, lichte
race-machine geleidelijk begint weg te
ebben, herkrijgt het Engelsche publiek, dat
zich terecht laat voorstaan op zijn nuch
terheid, zijn zakelijken kijk op de dingen.
En dan komt steeds krachtiger en scher
per geformuleerd de overtuiging tot uit
drukking, dat, hoe onbetwistbaar fraai de
Britsche overwinning ook moge zijn, de
Melbourne-race voor de Engelsche lucht
vaart ten slotte een gevoelige les is ge
weest. Geen blad, of het wijst op den angst,
dien Scott den geheelen langen weg naar
Australië heeft uitgestaan, dat zijn spe
ciaal op snelheid gebouwd wedstrijdtoestel
zou worden ingehaald door de comforta
bele Nederlandsche lijn-machine, bestuurd
door twee simpele piloten van een lucht
vaartmaatschappij. Men kan dan ook
veeleer spreken van opluchting over het
feit, dat deze grievende teleurstelling Bril-
tannië gespaard is gebleven, dan van wer
kelijke voldoening over den behaalden
triomf. Men geeft er zich rekenschap van,
met welk een geringe marge men feitelijk
een nederlaag is ontgaan; hoe veeleer de
mannenmoed, de bovewmenschelijke in
spanning van Scott en zijn tochtgenoot zijn
geweest, die de Comet met half defecte mo
toren als eerste te Melbourne deed tanko
men.
De marge was klein, zelfs, zoo is het
algemeene oordeel: te klein geweest. Zie
hier twee toestellen, zoo verklaren de En
gelsche bladen als om strijd, die als volko
men onvergelijkbare grootheden moeten
worden beschouwd. De Havilland Co-
met: een toestel, bij welks bouw alles ten
offer Is gebracht aan snelheid en nog eens
snelheid; welks geheele last werd gevormd
door benzine, zelfs met uitsluiting van de
op een dergelijk traject en op nachtelijke
vluchten toch feitelijk onmisbare radio;
een toestel, uitsluitend bemand met zijn
beide bestuurders. En daarnaast De
„Uiver", zoo uit den gewonen dienst weg
gehaald, met zeven personen aan boord,
honderden kilogrammen post, met het ge
raffineerde comfort van een modernen
luoht-pullmann; een vliegtuig, dat zestien
tusschenlandingen volbracht (Albury niet
medegerekend) tegen de Cornet vijf!
Het is begrijpelijk, dat men allerwege de
vraag hoort: waarom deed er geen En-
gelsch verkeerstoestel mee, om te zien, wat
dit er van terecht zou hebben gebracht?
De „Daily Express" herinnert eraan, dat
verleden jaar een machine van de Imperial
Airways voor den tocht van Engeland naar
Australië een-en-twintig dagen noodig had,
en vergelijkt dit met de 64 H uur, waarin
de „Uiver" het traject Mildenhall-Port
Darwin aflegde. Dat is achttien-en-een-hal-
ve dag minder, merkt het Londensche blad
droogjes op.
Het is niet de eenige vergelijking, welke
gemaakt wordt. Men wijst op de zenuw
spanning, waarin Scott en Campbell Black
sinds hun start hebben verkeerd; op hun
drie dagen zonder rust en slaap, him haas
tige reparaties aan de motoren, hun
struggle for life in de nauwe cockpit, him
uitputting bij aankomst. En men zet daar
naast de indrukwekkende, kalme regelmaat
van de vlucht der Hollanders.
Turner en de Hollanders.
Reuters bijzondere dienst seint uit Mel
bourne: Er was een enorm verschil: Roscoe
Turner kwam uit z*n vliegtuig, het zweet
drihpende van zijn ongeschoren gezicht,
moe, maar wel gelukkig. Daartegenover de
beide Hollandsche vliegers keurig gekleed
in hun nette blauwe uniformen, witte boor
den, clean shaven.
Toch vlogen beide deelnemers verkeers-
machines!
SIR MACPHERSON INGENOMEN MET
PRAESTATIE „UIVER".
Uit Melbourne wordt gemeld, dat Sir
Macpherson Robertson heeft verklaard,
dat het Nederlandsohe vliegtuig heeft vol
bracht, wat hij zich voor oogen had
houden, toen hij de race uitschreef: geen
dolle race door de wereld, maar de moge
lijkheden voor een verbetering van den
luchtdienst.
INDIë BEREIDT HULDIGING VOOR.
Men is te Batavia begonnen aan de voor
bereiding van een grootsche huldiging,
welke men op 7 November a.s. de „Uiver"-
bemanning hoopt te brengen, tijdens hun
verblijf in Ned.-Indië op den terugweg
naar Nederland.
Het bericht van de aankomst van de
„Uiver" te Melbourne bereikte de beman
ning van het K.LJM.-vliegtuig de „Kwar
tel", toen zij op het punt stonden hun re
tourvlucht naar Nederland te beginnen, op
het vliegveld Andir te Bandoeng. De ge
zagvoerder van de „Kwartel" uitte zijn
vreugde over deze prestatie door boven de
stad een soort „stunten" uit te voeren.
De geheele stad leeft mee met de ge
beurtenis, overal zijn de vlaggen uitgesto
ken.
WELKEN PRIJS KRIJGT DE „UIVER"?
De tweede snelheidsprijs, 8750.
De „Uiver" heeft in ieder geval recht op
den tweeden prijs in den snelheidswed
strijd, Deze bedraagt 1500 Australische pon
den, of ongeveer 8750.
Of het Nederlandsche toestel den handi-
capprijs zal winnen, is nog niet zeker,
doch lijkt wel wat onwaarschijnlijk. Eén
machine kan slechts één prijs winnen.
Scott, die den eersten prijs heeft gewon
nen in de snelheidsrace, en deze natuurlijk
accepteert, komt dus automatisch voor den
handicap-prijs te vervallen. Roscoe Turner
deed alleen mee aan de snelheidsrace. Zoo
als reeds gezegd, kan eerst aan het einde
van de handicaprace worden vastgesteld
wie de winnaar in deze race is, daar alleen
de werkelijke vlieguren in aanmerking ko
men.
De handicap-prijs is 3000 pond sterling.
DE PANDERJAGER ZET DE REIS
VOORT.
Reparaties thans voltooid.
Het Nederlandsche vliegtuig, de Pander
jager, bestuurd door de piloten Geysendorf-
fes en Asjes, zal aan het einde dezer week
zijn reis naar Australië voortzetten. Be
houdens enkele kleinigheden zijn de repa
ratiewerkzaamheden voltooid. Het toestel
zal met uitgetrokken landingsgestel vlie
gen, daar men herhaling van het euvel,
dat zich te Allahabad heeft voorgedaan,
wil voorkomen, ook al wordt de vliegsnel-
heid hierdoor verminderd.
In een interview met een vertegenwoor
diger van United Press verklaarde de eer
ste piloot van den Panderjager, dat hy
groote waardeering had voor de hulp, die
hij had ondervonden, zoowel van de zijde
van de autoriteiten op het vliegveld als
van die te Calcutta.
DE TEGENSLAG DER MOLLISONS.
De Mollisons zouden gisteravond per
trein naar Calcutta gaan, waar zij waar
schijnlijk een week zullen blijven. Wat
hun toekomstplannen aangaat, zij willen
nog altijd gaarne den tocht voortzetten, zij
het ook niet als officieele deelnemers aan
den wedstrijd, daar hun machine officieel
is geschrapt. Alles hangt af van de aan
komst der reparatiedeelen.
WRIGHT MOEST IN ZUID-PERZIE
NOODLANDING MAKEN.
Wegens gebrek aan benzine.
De beide Amerikaansche vliegers Wright
en Polanto, die aan de Melbourne-race deel
nemen en Dinsdagmorgen om tien uur te
Boesjir zijn opgestegen, hebben naar eerst
thans bekend wordt in de nabijheid van
Abadan in Zuid-Perzië wegens gebrek aan
brandstof een noodlanding moeten maken
Het is nog niet bekend of de beide vliegers
inmiddels weer zijn opgestegen. Daar men
sedert hun vertrek uit Boesjir niets van de
vliegers had gehoord, koesterde men reeds
de vrees, dat zij waren neergestort en men
overwoog reeds de mogelijkheid een aantal
vliegtuigen uit te zenden om het verdwe
nen tweetal op te sporen.
De Iersche vlieger Fitzmaurice, wiens
toestel niet aan de eischen had voldaan, die
gesteld waren voor deelneming aan de Mel-
bournerace, heeft thans te kennen gegeven
vandaag te willen starten en te zullen
trachten het record van Scott en Campbell
te verbeteren.
De landingsproeven op het vliegveld te
Portsmouth heeft hij gisteren met succes
afgelegd, waarna hem door den vertegen
woordiger van het Amerikaansche depar
tement van luchtvaart een luchtwaardig
heidscertificaat is verstrekt.
HET TRAGISCH EINDE VAN DE
FAIREY FOX.
Wat aan het droevig ongeval voorafging.
Omtrent het noodlottig ongeval met de
Fairey Fox, bestuurd door vliegofficier Ha
rold Darwin Gilman en luitenant J. K. C.
Baines, die bij Napels neerstortte, meld de
correspondent van de „Daily Express" nog
tet volgende:
Baines was 29 jaar oud en Gilman 28
jaar.
Reeds by het begin van den tocht kon
den ze van geen geluk spreken. Zij hadden
or alles op gezet den wedstrijd te winnen.
„We zullen óf verongelukken óf er ko
men", waren de besliste, bijna wanhopige
woorden van Baines.
Twintig uur voordat het startsignaal voor
de race zou worden-gegeven, werd een lee
ning, welke hun was beloofd, plotseling in
getrokken. Nu stonden ze dus voor een on
gedekt bedrag van meer dan duizend pond.
Beide officieren hadden dien morgen hun
auto's verkocht en de moeder van Baines
had een hypotheek op haar huis genomen
en hem haar laatste spaarduiten geleend.
Hun machine was een zeven jaar oude
„Royal Air Force, tweezitter".
Vanaf het oogenblik van den start te
Croydon hadden de vliegeniers met onge
luk te kampen.
Den eersten dag waren zij gedwongen te
Avord, nabij Lyon te landen wegens het
slechte weer. Later zijn ze op Marseille
aangevlogen.
Daar werd hun medegedeeld, dat de
staart der machine was beschadigd. In het
wrak van het vliegtuig werd een dames-
taschje en een armbandhorloge, dat me
vrouw Baines haar zoon had meegegeven,
gevonden.
RECORD REIZEN TACHTIG JAAR
GELEDEN.
ENGELAND—AUSTRALIË.
Toen en nu.
De geweldige prestatie, die de Engelschen
Scott en Campbell Black met hun „Cornet-
toestel" een speciale race-machine en
onze landgenooten Parmentier en Moll met
hun gewone verkeersvliegtuig hebben ge
leverd, wekt onwillekeurig herinneringen
aan vroeger tyden, toen op de afstand, die
Engeland van Australië scheidt bijna de
halve omtrek der aarde ook van tyd tot
tijd records werden gevestigd, al was het
dan ook niet door vliegtuigen.
Toen in het midden van de vorige eeuw
bekend werd, dat men in Australië goud
had gevonden, een omstandigheid, waar
aan zoowel de honderdjarige stad Melbour
ne als de staat Victoria een groot deel van
him snelle groei hebben te danken, emi
greerden binnen enkele jaren duizenden
en nog eens duizenden naar het verre land.
Zy wilden trachten fortuin te maken; de
verlokkingen van het goud, van een geluk
kige vondst, van een spoedige rijkdom,
dreven, de boeren van hun akkers, de kler
ken van hun kantoren.
Deze massale uittocht stelde niet alleen
zware eischen aan de Engelsche scheep
vaart en dus aan de Engelsche scheeps
bouw, doch bovendien trachtten de kapi
teins van de schepen elkaar de loef af te
steken door de overtocht in recordtijd te
volbrengen. Men ziet: het jagen naar re
cords is niet speciaal een verschijnsel van
onzen tijd.
Het meerendeel van de vaartuigen, die de
dienst EngelandAustralië onderhielden,
bestond uit zoogenaamde klipperschepen;
de geheele ruimte aap boord was op min of
meer primitieve wijze ingericht voor het
vervoer van passagiers.
Concurrentiestrijd was oorzaak.
Zooals gezegd; de groote vraag naar pas
sage voor Australië deed de concurrentie
strijd tusschen de kapiteins der klippers
ontbranden. En het merkwaardige was,
dat door deze felle onderlinge strijd, de
raisduur Engeland—Australië tot op de
helft werd bekort. De voor deze dagen ge
weldige tocht werd meermalen in zeven
tig tot tachtig dagen afgelegd.
Dat wil zeggen, dat de snelste zeilsche
pen omstreeks het midden van de vorige
eeuw meer dagen noodig hadden om Au
stralië te bereiken, dan Scott en Black met
hun „cornet" uren!
Record-reizen, die in de vorige eeuw
even groote bewondering en een even groot
respect hebben afgedwongen als de presta
ties van Scott, Black, Parmentier en Moll
thans, zijn o.a. gemaakt door het Engelsche
zeilschip „Marco Polo" en de Engelsche
klipper „James Baines". De „Marco Polo"
volbracht de reis van Liverpool naar Mel
bourne in 68 dagen. De „James Baines"
voer in 1854 in 63 dagen, achttien uur en
vijftien minuten van Liverpool naar Mel
bourne. Dit record werd in 1869 verbeterd
door de klipper „Thermopylea."
„Volk".
POLITIE-STOPTEEKENS
Voor verkeer, I Voorverkeer, dat I Voor verkeer,
dat den agent I f*cn aSent van I dat den agent
I voren en achteren I
achteren
