COLIJN SPREEKT PARMENTIER.
26ste Jaargang
DONDERDAG 25 OCTOBER 1934
No. 7948
Ste CclcbeHe0oi4^atit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco 'per post 2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gtwone Advertentiën 30 cent per regol
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V De politiek der regeering.
In een der laatste nummers van het
weekblad zijner partij constateert prof.
Veraart wij wezen er reeds met een en
kel woord op dat de regeering tot taak
heeft, om ons land weer te doen zyn het
exporteerende land van voorheen.
Wij moeten, aldus deze oeconoom, onzen
export handhaven en uitbreiden en daarop
allereerst moet de regeeringspolitiek ge
richt zijn.
In een te Helmond gehouden rede (wij
geven een verslag daarvan in dit num
mer) constateerde het Tweede Kamerlid
Max van Poll, dat de regeering niet op de
eerste plaats alles er op moet zetten, om
onzen export te behouden en te vergrooten.
Dat is, aldus dit Kamerlid, een fiasco ge
worden, zooals te voorzien was. Neen, be
scherming, uitbreiding der eigen binnen-
landsche markt daarheen moet de re
geering haar politiek op de eerste plaats
inspannen.
Men ziet het: een verschillend oordeel.
Naar 't schijnt, geheel en al tegenover
gesteld.
Naar 't schijnt, want men kan nog een
andere meening er naast plaatsen, en wel
deze: dat de regeering het eene moet doen
en het andere niet mag nalaten. Zou
déze politiek niet de juiste zijn? En nu,
waar gebleken is, dat, ondanks èlle pogin
gen, krachtig ter hand genomen, in uit
breiding van onzen export niet de oeco-
nomische redding gevonden kan worden,
althans niet dadelijk of spoedig, zal de re
geering, meer dan zij tot nu toe heeft ge
daan, hare activiteit moeten ontwikkelen
voor handhaving en uitbreiding der eigen
binnenlandsche markt.
Wat betreft een ander deel in de rede
van het Tweede Kamerlid Max van Poll
willen wij nog 'n enkele opmerking maken.
Als hij zoo positief er van overtuigd is,
dat de regeering in haar bezuiinigings-po-
litiek inconsequent is, heeft hij daarvan
dan zoo vragen wij, eenvoudige kiezers,
ons af in zyn positie van Kamerlid
niet op een duidelijker, ook een meer ef
fectieve wijze blijk kunnen geven, dan hij
gedaan heeft?....
wy de film voor kinderen en alle jeug
dige personen positief aanbevelen of goed
keuren!
Ten slotte vestigde de heer Van Sta
veren er de aandacht op, dat de ouders
hun kinderen kunnen brengen tot andere
vormen van ontspanning, die hen evenzeer
bevrediging bieden, doch niet in gelijke
mate gevaren bevatten, als de bioscoop.
Ook wat deze laatste opmerking betreft,
is het niet heelemaal ondienstig, ze ook
onder de bijzondere belangstelling der Ka
tholieken te brengen!
Wij wijzen er weèr 'ns op met nadruk:
ook door z.g. goede en zélfs door waarlijk
goede films kan de teere, licht-geraakte
kinderlijke phantasie in de war worden
gebracht, het kinderlijk denken uit het
evenwicht worden geslagen.
Kinderen in de bioscoop.
De Voorzitter van de Centrale Commis
sie voor Filmkeuring heeft dezer dagen
over een brandend vraagstuk gesproken:
het bezoek van kinderen aan de bioscoop.
Het komt ons voor aldus het „Huis
gezin" dat het oordeel van den voor
zitter der Centrale Commissie voor Film
keuring elementen bevat, die ook in on
zen kring overweging verdienen.
En wij zijn het met die waard^erin,
voor het oordeel van den voorzitter der
Centrale Commissie eens.
De heer Van Staveren aarzelde niet te
erkennen, dat de film in het algemeen,
zooals zij nu door de keuringscommissie
wordt vrijgegeven, zelfs voor alle leeftij
den, niet iets goeds voor het kind kan
worden genoemd.
En daarom legde hij er den nadruk op,
dat de ouders ten aanzien van him kinde
ren een plicht van leiding en toezicht be
houden met betrekking tot de bioscoop-
vertooningen, zelfs al is er filmkeuring.
De toelating voor vertooning door de
filmkeuring sluit nimmer een aanbeve
ling in.
Wat hier gezegd wordt, is ook in ons
blad meermalen betoogd.
Over het algemeen is de film niet
geschikt voor kinderen, niet geschikt voor
vele jeugdige personen.
Wij geven in onze courant ook een eigen
recensie van de films. En wij zijn met het
„■vrijgeven" van alle leeftijden niet zoo
royaal als de Centrale Keuringscommissie.
Maar toch houdt ook de kwalificatie „voor
alle leeftijden" of het niet beperken
„voor volwassenen" onzerzijds niet in, dat
V De vooruitgang
De geslaagde Melbourne-race kan ons
trotsch maken op den vooruitgang in het
menschelijk denken en handelen.
Maar er wordt voor gezorgd, dat wij ons
niet al te zeer verhoogvaardigen over dien
vooruitgang van het menschelijk geslacht!
Daar zorgt voor Thea Rasch, de Duit-
sche vliegster, die met de „Uiver" naar
Australië is gevlogen. Zij geeft in de „Daily
Mail" een relaas, dat uit Albury, waar het
Douglas-toestel de gedwongen tusschenlan-
ding moest maken, werd verzonden. Wij
lezen daarin:
Indien wij alle -mascottes hadden mee
genomen, die ons waren gegeven, dan
zouden wij zeker te zwaar zijn ge
weest. Zij kwamen overal vandaan
Duitschland, Nederland, Engeland,
Amerika.
Ik bên niet bijgeloovig, maar één
ding moet ik toegeven. Ik had een
klein stukje hout meegenomen, gevat
in koper. Ik hield hout vast, toen wij
over de Timor-zee vlogen, welke de
ondergang voor vele vliegers is.
Overal vandaan werden mascottes ge
zonden, die de vliegers zouden moeten be
houden en de vliegster zelf (die niet bijge
loovig is, zegt ze!) verwachtte haar be
houden overkomst van een klein stukje
hout, gevat in koper.
Commentaar overbodig!
De aartsbisschop van Oaxaca heeft bij
het ministerie van Binnenlandsche Zaken
een pas aangevraagd om naar Guatemala
uit te wijken. Als motief hiervoor gaf hij
op, dat door het Huis van Afgevaardigden
een resolutie was aangenomen, waarin de
uitwijzing van alle bisschoppen en aarts
bisschoppen uit Mexico wordt verlangd,
met de motiveering, dat de leden van het
katholieke episcopaat geen Mexicanen zijn,
doch slechts als vreemdelingen en als aan
hangers van het Vaticaan beschouwd moe
ten worden.
Weg met de heiligennamen.
Het parlement van den Mexicaanschen
staat Zacatecas behandelt thans een wets
ontwerp, waarin bepaald wordt, dat de
naar heiligen genoemde steden een ande
ren naam zullen krijgen.
Als nieuwe namen zullen de namen van
bekende mannen uit de Mexicaansche ge
schiedenis worden gebezigd.
Studentenstaking tegen socialistisch
onderwijs.
De studentenbonden te Mexico City heb
ben met meerderheid van stemmen beslo
ten tot staking wegens de afschaffing van
de vrijheid van onderwijs en de invoering
van uitsluitend socialistisch onderwijs. De
studenten in de chemie hebben met veront
waardiging de beschuldiging van het hoofd
der politie afgewezen, als zouden zij bom
men hebben vervaardigd.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
De heele bemanning aan het woord.
DANK AAN AUSTRALIË EN AAN DEN
BURGEMEESTER VAN ALBURY.
De godsdiensthaat in
Mexico.
SLUITING VAN ALLE KATHOLIEKE
KERKEN GEëlSCHT.
Senaat verzet zich tegen uitwijzing van
alle priesters.
De Mexicaansche Senaat heeft het voor
stel verworpen, om den president te ver
zoeken alle katholieke priesters het land
uit te wijzen.
Uit Ciudad Bravos in den staat Guerrero
wordt gemeld, dat de regeering van dien
staat heeft bevolen, dat de bisschop van
Chilapa en alle andere katholieke geeste
lijken binnen 72 uur dit gebied moeten
verlaten. Zij worden beschuldigd, in strijd
met de grondwet te hebben gehandeld.
In den staat Chihuahua heeft de regee
ring een kerk gesloten, waarin zich een se
minarium voor priesters bevond, dat niet
door de regeering was toegelaten. Bij het
binnenkomen der politie waren 22 semina
risten aanwezig, die evenals de geestelij
ken der kerk uit het gebouw werden ver
wijderd. De katholieke „Palabra" meldt uit
den staat Colima, dat aldaar de twee laat
ste kerken, die er nog bestonden, zijn ge
sloten en de resteerende geestelijken uitge
wezen.
Bij de Wetgevende Vergadering van
Mexico is een nieuw, nog verder strekkend
anti-clericaal wetsontwerp dan het reeds
bekende over de uitwijzing der bisschop
pen ingediend. Daarin wordt beoogd op or
der der regeering alle katholieke kerken
en kathedralen in geheel Mexico te sluiten
en het houden van katholieke godsdienst
oefeningen te verbieden.
In verschillende plaatsen en steden is het
tot een reeks ernstige botsingen gekomen
tusschen boeren en arbeiders die aanhan
gers zijn van de sociale-, landbouw- en on-
derwijswetgeving der regeering eenerzijds
en studenten en geestelijken anderzijds. In
vele gevallen moesten de katholieke pries
ters de vlucht nemen om aan de geweldda
digheden van de zijde der bevolking te ont
komen.
DE K.L.M. SCHENKT ƒ1000 VOOR DE
ZIEKENHUIZEN TE ALBURY.
De omroepers van de beide Nederland-
sche zenders, Huizen en Hilversum, moesten
gisteren voor den aanvang van het avond
programma tot hun spijt mededeelen, dat
de aangekondigde radio-telefonische toe
spraak van minister-president Dr. H. Colijn
tot de in Melbourne vertoevende bemanning
van de „Uiver", alsmede de huldiging door
den heer Plesman, directeur van de K.L.M.,
niet kon doorgaan, ondanks de hier te lande
tijdig getroffen voorbereiding, tengevolge
van den grooten afstand, het aanmerkelijke
tijdsverschil en den. korten tijd van voor
bereiding. De maatregelen, welke men in
Australië moest nemen, konden daardoor
niet volledig getroffen worden.
Het gesprek is thans heden te 13.20 uur
Amsterdamsche tijd gehouden.
Nadat eerst het Nederlandsche volkslied
was gespeeld, kwam de stem van minister
Colijn door en even later die van Parmen-
tier uit Melbourne.
„De heele bemanning van de „Uiver" is
hier", klonk het van de andere zijde der
aarde.
„Ik wil nog graag een paar woorden tot
u richten, aldus de minister-president, niet
alleen uit mijn eigen naam of namens de
regeering, maar namens het geheele Ne
derlandsche volk.
Er is hier een geweldige spanning ge
weest, het geheele volk heeft meegeleefd
met uw vlucht en met uw tegenslag in Al
bury. En er is een trilling van geestdrift
gegaan door het heele land, toen de tijding
van uw behouden aankomst te Melbourne
binnenkwam. Ik hoorde juist gisteren nog
een aardige anecdote. Maandagavond was
een dominee bezig met Catechesatie geven.
Hij had zijn leerlingen een les opgegeven
over Calvijn, en vroeg wanneer deze ge
boren was.
Daar hij wel zag, dat zijn leerlingen er
niet bij waren, vroeg hij opeens: „En waar
is de „Uiver" op het oogenblik?"
Heel de klas veerde op; dat wisten ze
allemaal
Het is vooral de moeilijke landing te
Albury geweest, die een diepen indruk
heeft gemaakt. De vlucht was mooi, maar
die landing onder zulke moeilijke omstan
digheden is een meesterstuk geweest.
Daar hebben wij diepe bewondering voor.
Dat wilde ik jullie zeggen namens het ge
heele volk.
Wordt dit gesprek nog gebroadcast in
Australië; of zitten jelui daar alleen. An
ders was ik van plan een paar woorden
in het Engelsch te spreken tot de Austra
lische autoriteiten."
„Neen, Excellentie", klinkt Parmentier's
stem weer. Alleen de bemanning is hier;
er wordt niet gebroadcast."
„Zeg dan maar tegen de autoriteiten,
speciaal van Albury, dat zij den dank heb
ben van de Nederlandsche regeering."
„Ik zal het zeker doen, Excellentie, spe
ciaal aan den burgemeester van Albury'
„Op den terugweg rustig aan, hoor. Je
hoeft niet in twee dagen van Batavia naar
Den Haag. Als je er opdracht toe krijgt, is
het wat anders. Maar wij willen je heel-
huidsch thuis hebben."
„U kunt gerust zijn, Excellentie, ook als
wij in twee dagen over vliegen, komen wij
heelhuidsch over. Wij nemen geen risico's.
Ik dank Uwe Exc. en de regeering voor
de onderscheiding en de gelukwenschen.
Wij waren diep ohder den indruk. Wij dach
ten, dat, wij een gewone Indië-vlucht maak
ten en hebben niet gedacht, dat er in Ne-
i derland zooveel aandacht aan geschonken
zou worden. Wij hebben geluk gehad en al
les is goed verloopen."
Daarna kwam de tweede piloot, Moll.
„Hallo, hier is Moll. Exc. ik mag u ook
wel hartelijk bedanken voor de onder
scheiding."
,Gaat het goed met de gezondheid. Geen
nadeelige gevolgen?"
„Wij hebben wel veel klimaatverande
ringen meegemaakt, maar wij hebben het
goed verdragen."
„Hier marconist v. Bruggen. Ik sluit mij
volkomen aan bij de dank door myn col
lega's uitgesproken.
Het was overweldigend. Het meest heeft
mij getroffen de geweldige medeleving uit
alle oorden van de wereld. Wij zyn blij, dat
het zoo magnifiek geloopen is".
„Hier mecano Prins. Ik wou u ook be
danken voor de onderscheiding en de ge
lukwenschen. Wij hadden een zeer vlotte
reis, alles verliep normaal, de motoren
hebben vlot gedraaid".
Minister-president Colijn: „Jullie gaan
eerst door Australië en Java en dan naar
huis. Nu, wij zien mekaar nog wel".
Parmentier deelt minister Colijn ver
volgens mede, dat de uitzending toch ge
broadcast wordt, zoodat hij zijn speech in
het Engelsch houden kan. Parmentier
geeft Z.Exc. in overweging om vooral den
burgemeester van Albury te bedanken,
die een oude man is, en half kreupel. Hij
heeft den geheelen nacht in de stroomen-
de regen gestaan om de bemanning te hel
pen, hetgeen buitengewoon op prijs is ge
steld.
Minister Colijn richt dan eènige woorden
in het Engelsch tot de Australische auto
riteiten en brengt den dank over van de
regeering en het volk van Nederland, en
spreekt een speciaal dankwoord tot den
burgemeester van Albury. Hij feliciteert
het Australische volk met het feit, dat een
der hunnen, n.l. Scott, de eerste is geweest
in deze enorme race. Wat hij deed was
bijna bovenmenschelijk.
Daarna sprak de directeur der K.L.M.,
de heer Plesman zijn mannen toe en vroeg
enkele bijzonderheden omtrent de start te
Albury en over den toestand der moto
ren.
De datum van vertrek was nog niet
vastgesteld, vernamen wij nog van Par
mentier: De machine moest nog grondig
worden nagezien. Het eenige defect aan de
machine was een gebroken „horizon".
„Laat 1000 toekomen aan de autoritei
ten te Albury voor de hospitalen aldaar",
zegt Plesman.
„Allright".
Wederzijdsche dankwoorden worden ge
wisseld.
Plesman geeft hun dan opdracht op 12
November uit Indië te vertrekken en in
kalm tempo langs de Indië-route te vliegen.
„Ik hoop u allen op 17 November op
Schiphol weer te zien in blakenden wel
stand."
AUSTRALIË WEL VAN DE K. L. M. DE
DOUGLAS-MACHINE KOOPEN!
Naar wij vernemen heeft de directie van
de K. L. M. van den directeur-generaal
van de New England Airways Company te
Melbourne een aanbod ontvangen om de
Douglas-machine, waarmede Parmentier en
Moll met Prins als werktuigkundige en v.
Brugge als radiotelegrafist, naar Australië
zijn gevlogen, voor zijn maatschappij aan
te koopen. Hij zou voor het beroemd ge
worden toestel een bedrag van 20.000 pond
sterling hebben geboden.
BUITENLAND.
De kerkenstrijd in Duitschland. (2e blad)
Katholiekenvervolging in Mexico neemt
steeds scherper vormen aan. (1ste blad).
BINNENLAND.
Verder nieuws van de Melbourne-race.
(2e en le blad).
Op den onbewaakten overweg bij Rijssen
werd een auto door een trein gekraakt:
één dood, één zwaar gewonde, drie perso
nen ongedeerd. (Gem. Ber. 3de blad).
Branden te Tilburg, 's-Gravenzande en
Nijmegen. (Gem. Ber. 3de blad en Laatste
Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ned. A-elftal sloeg gisteren een Hon-
gaarsch amateur-elftal met 70. (3de blad).
Een ploeg van de Rott. Dames Zwem-
club verbeterde gisteravond het Ned. re
cord 10 X 100 M. estafette vrije slag. (3de
blad).
De meening van den heer Plesman.
Desgevraagd bevestigde de directeur van
de K. L. M., de heer A. Plesman, dat hem
inderdaad een Australisch aanbod om de
„Uiver" te koopen, had bereikt. Hij achtte
het zeer onwaarschijnlijk, dat de K. L. M.
tot verkoop van het vliegtuig, dat in het
hart van het Nederlandsche volk zich door
zijn buitengewone prestatie een bijzondere
plaats heeft veroverd, zal overgaan.
Inmiddels heeft men uit Australië om
een bespreking met de vertegenwoordigers
in Engeland der New England Airways
Company verzocht. De onderhandelingen
zijn echter nog niet begonnen, zoodat eerst
moet worden afgewacht, welke voorstel
len de Australische Maatschappij precies
zal doen.
TWEEDE COMET-VLIEGTUIG ALS
VIERDE AANKOMENDE TE
MELBOURNE GEARRIVEERD.
Donderdagmiddag te 15.00 u. plaatselijke
tijd, 5.20 uur. Amsterdamsche tijd, is het
D. H. Cornet-vliegtuig, bestuurd door de
Engelsche piloten Jones en Waller, te Mel
bourne aangekomen en daai^oor als vier
de toestel de eindstreep van het traject
Middenhall—Melbourne gepasseerd.
Het weer in de omgeving van Melbourne
was zeer ongunstig en er viel een hevige
regen, zoodat slechts enkele honderden
personen bij de aankomst van de Cornet op
het vliegveld aanwezig waren.
DE SLACHTOFFERS VAN DE
MELBOURNE-RACE.
Worden morgen te Napels ter aarde besteld
De lijken van de Britsche aviateurs
Gilman en Baines, die tijdens de deelname
aan de Londen -Melbuorne-luchtrace boven
Italiaansch gebied zoo ongelukkig om het
leven zijn gekomen, is per'trein te Napels
gearriveerd en van het station overge
bracht naar het palazzo San Gervasio al
daar.
Zeer vele belangstellenden waren aan
het station aanwezig, toen de trein met
het stoffelijk overschot arriveerde. Nadat
een Evangelisch dominee een rouwdienst
had geleid, werden de kisten met het stof
felijk overschot bedekt door Engelsche en
Italiaansche vlaggen op onder kransen be
dolven vrachtauto's en geëscorteerd door
troepen van de luchtvaart-afdeeling naar 't
Engelsche kerkhof overgebracht, waar zij
I werden opgebaard in een daar ingerichte
chapelle ardente in afwachting van de ter-
aarde bestelling, die morgen zal plaats heb-
1 ben.
