MELBOURNE-RACE BEGONNEN
Zbste Jaargang
ZATERDAG 20 OCTOBER 1934
No. 7944
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
B« onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededocllngen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 90 woorden, waarin ba-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 9.59
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF
BLADEN W.O. GEILL. ZONDAGS
BLAD.
De eenheid van het Volk
Ons Volk moet, vóóral in dezen tijd,
naast en boven de part ij-verdeeldheid zich
levendig bewust zijn van zijn éénheid.
Waar het nation aal-socialisme ver
klaart, dat het naar een éénheid vein
het Nederlandsche Volk streeft daar ligt
in deze verklaring iets sympathieks.
Neen waarde lezer of lezeres, wij ma
ken geen draai naar het nationaal-socialis-
me. Heusch niet! Niet in het minst. Inte
gendeel, wij gevoelen ons nog steeds ver
plicht, naar eerlijke wei-overwogen over
tuiging handelend, beslist en krachtig stel
ling te nemen tegenover deze beweging.
Maar dat wil natuurlij kl niet zeg
gen, dat wij niets goeds in het nationaal-
socialisme zouden mogen erkennen!
Ongetwijfeld, is een goed ding in deze
beweging, zooals gezegd, dat zij de eenheid
van het Nederlandsche Volk naar voren
wenscht te brengen.
Daarmede vereenigen wij ons gaarne.
Met dat doel maar niet met de mid
delen.
Omdat door de negeering, de ontkenning
èn de onderdrukking van de feite
lijk bestaande principieele verschillen on
der het volk op staatkundig en sociaal ter
rein, voor een groot deel voortvloeiende of
nauw samenhangende met de principieele
verschillen op godsdienstig gebied, de een
heid, welke w ij wenschen en beoogen, niet
bereikt kèn worden. Een eenheid, welke
door deze middelen wordt bereikt, zal zijn
een dwang-van-bovenaf, een terreur.
Dit is, héél kort en wij erkennen het
graag: ook onvolledig gezegd, waarom
wy ons met de partijen-looze eenheid van
het nationaal-socialisme niet kunnen ver
eenigen.
Maar daarom heeft niet alles in het fei
telijke partij-wezen onze instemming.
Er zijn, eerstens, te veel partijen. Er zijn
partijen gevormd, die geen bestaansrecht
hebben, omdat zij niet gegrond zijn op
wezenlijk beginsel-verschil met andere,
bestaande partijen.
En, vervolgens, is ten onzent te vaak ver
loren gegaan in de partijen-verdeeldheid
het bewustzijn, dat naast en boven de par
tijen moet staan de eenheid van het Volk
de eenheid en het gemeenschappelijk
belang van het Volk. Zooals naast en boven
de verdeeldheid van naties en rassen moet
staan de eenheid en het gemeenschappelijk
belang van het menschdom. Dèt is de ka
tholieke opvatting.
En als wij, vooral in dezen tijd, die hoo-
gere eenheid der menschen onderling als
DE MISSIE-ZONDAG
die door Z.H. den Paus voor de geheele
katholieke wereld is ingesteld, wordt mor
gen weer gevierd,
Dringend vragen wij aan de Katholieken
van Nederland, om dien Algemeenen Mis
sie-Zondag waardig te vieren: door gebe
den en H. Communie voor de uitbreiding I
der Missiën en door een milden steun aan I
de collecte, die morgen in alle kerken ge
houden wordt ten bate van het Genoot
schap tot Voortplanting des Geloofs (Broe
derschap v. d H. Geest) voor de groote
nooden der Missiën.
De bedoeling van den H. Stoel is op dien
dag allen in de gelegenheid te stellen door
gebed en aalmoes iets bijzonders voor de
missiën te doen.
En de toestand in de missiën is op dit
oogenblik van dien aard, dat èn geestelijk
èn stoffelijk van een uitersten nood moet
worden gesproken.
Gebed en aalmoes mag dus terecht van
allen gevraagd worden.
De Nederlandsche Natio
nale Raad tot Voortplan
ting des Geloofs.
VLOTTE START VAN UIVER EN POSTJAGER.
Het weer Is gunstig
Hedenmorgen vroeg heeft te Mildenhall
de start plaats gehad van de groote Mel
bourne-race.
Te 6.30 uur startten de Mollisons als
eerste en om 6.47 uur waren alle 20 vlieg-
gers in de lucht. De beide Hollandsche
vliegtuigen maakten een schitterende start.
De ex-Postjager vertrok het eerste (No. 4),
daarna (No. 7) de Uiver Beide vliegtuigen
kwamen vlot los. Het weer was uitstekend
er hing slechts een lichte nevel, die later
optrok.
De „Irish Swoop" afgekeurd.
De Amerikaansche „Bellanca", waarme
de de Iersche piloot Fitzmaurice voor de
Iersche Sweepstake zou uitkomen in de
vlucht naar Melbourne, Is door de wed
strijdleiding van deelneming uitgesloten.
Fitzmaurice is van deze beslissing in be
roep gegaan.
De „Bellanca", welke machine de „Irish
Swoop" was gedoopt, gold als een der
snelste van de wedstrijd.
De vliegtuigen en de volgorde waarin
zij starten.
D. H. Comet (Mr. en Mrs. Mollison).
Boeing Transport (Col. Roscoe Turner). D.
H. Comet (Ken Waller en E. H. Fielden).
Pander S 4 (G. J. Geysendorffer en D. As
jes). Airspeed A.S. 8 (Capt. T. Neville
Stack en S. L. Turner). D. H. Comet (C. W.
A. Scott en T. Campbell Black). Douglas
D.C. 2 (K. D. Parmentier en J. J. Moll).
Granville Monoplane (Miss J. Cochran en
Wesley Smith). Lambert Monocoupé (John
H. Wright). Fairy Illf (C. G. Davies). Fai-
rey Fox (H. D. Gilman). Lockheed „Vega"
(H. C. Miller en J. Woods). D. H. Dragon
(J. D. Hewett en C. E. Kay). Fairey Fox
(R. Parer en G. E. Hamswort). Desoutter
Mark II (It. M. Hansen). Miles „Falcon"
(H. L. Brook). Miles Hawk (Gipsy III)
(Malcolm Mc.Gregor en Henry Walker).
British Klemm „Eagle" (G. Shaw). Air
speed Courier (A. L. Naish). D. H. Moth
(Gipsey) (C. J. Melrose).
De afstanden voor den snelheidswedstrijd.
De verdeeling der étappes van de race is
als volgt:
I.. LondenBagdad 4107 K.M.
2. BagdagAllahabad3700
3. AllahabadSingapore 3571
4. SingaporePort Darwin 3354
5. Port DarwinCharleville 2235
6. CharlevilleMelbourne 1273
Totaal 18240 K.M.
De afstanden voor den handicapwedstrijd.
Mildenhall—Marseille 1000 K.M.
MarseilleRome 625
RomeAthene 1135 m
AtheneAleppo 1208
AleppoBagdad 1300
BagdadBoesjir 785
BoesjirDjask 805
Djask—Karachi 953
KarachiJodphoer 615
JodhpoerAllahabad 872
Allahabad—Calcutta 750
CalcuttaRangoon 1078
Rangoon—Bangkok 580
BangkokAlor Star 900
Alor StarSingapore 650
SingaporeBatavia 950
BataviaRembang 500
RembangKoepang 1200
Koepang—Darwin 600
DarwinNewcastle Waters 500
Newcastle WatersCloncurrey 600
Cloncurrey—Charleville 600
CharlevilleNarromine 500
NarromineMelbourne 500
Volk en als menschdom voor oogen houden,
dan zal niet het feitelijk noodzakelij.
k e partij-wezen in ons Volk ergerlijk ont
aarden in enge partij-zucht, evenmin als
dan het gezonde nationalisme krom zal uit
groeien tot een onchristelijk chauvinisme
en een barbaarsche rassenhaat
Met verstandelijk inzicht en breede naas.
tenliefde bezien en beleefd zal het partij -
wezen een Volk niet in den weg staan in
het streven naar eenheid In de dingen,
waarin dat Volk één kan en moet zijn.
10—1 GEWED OP DE „CIVER"!
De eenigen, die vannacht in de omge
ving van het vliegveld Middenhall gesla
pen hebben, zijn misschien de aan de
luchtrace deelnemende piloten, die zich
gisteravond laat, nadat de laatste formali
teiten waren vervuld, nog een korte rust
gunden. In vele gevallen bleven de tech
nische helpers der piloten ook gedurende
deze uren van rust voor de deelnemers
nog aan het werk om de laatste hand te
leggen aan de machines, waarvan aan
stonds een zoo groote krachtprestatie zou
worden geëischt.
De beide Nederlandsche vliegtuigen ge
noten echter een zelfde rust als hun ge-
manning, want reeds gisteren, toen aan
elke machine nog koortsachtig gewerkt
werd, stonden zij kant en klaar gereed
voor de start De gunstige indruk, die dit
op het publiek maakte, was mede oorzaak
dat laat in den avond de stand der wed
denschappen 101 voor de „Uiver", de
groote Douglas-machine der K.L.M. werd.
Den geheelen nacht door arriveerden de
duizenden belangstellenden voor den
start, die terecht vreesden, dat zij vroeg
in den ochtend geen behoorlijke plaats om
het vertrek te volgen, meer zouden kun
nen vinden.
Tegen 4 uur begon de aandacht zich op
het vliegveld zelf te concentreeren. Het
veld is met behulp van schijnwerpers vrij
goed verlicht en de eerste machines wor
den naar buiten gereden en geleidelijk
icharen zich de twintig toestellen langs
de startlijn.
De menigte rondom het vliegveld is in
middels aangegroeid tot naar schatting
150.000. In het Zuidwesten hangt een
zware wolkenbank, doch daaronder ziet
men de zon boven de horizon komen,
Behoudens deze wolkenbank ia de he
mel licht bewolkt en op sommige plaat
sen geheel klaar; er is bijna geen wind en
het is ook niet opvallend koud, in één
woord: een prachtige Octobermorgen,
Naarmate het startuur begint te nade-
rein, vervult meer en meer het geronk
der motoren de lucht Alle machines la
ten hun motoren warm draaien, geven
meer gas en dresselen bij, en naar ons
blykt doet zich geen enkele storing voor
en steken althans bij de start de motoren
geen spaak in het wiel.
HET UUR VAN VERTREK
Het is 6 uur geweest en de deelnemers,
de meesten gehuld in hun zware vlieg
pakken en de kap reeds op het hoofd, ne
men afscheid en drukken handen.
Er is nu spanning overal op en om het
vliegveld, en men zou, wat het publiek
betreft, van een ademlooze stilte kunnen
spreken, indien deze beeldspraak geen in
breuk maakte op de werkelijkheid, waarin
van stilte geen sprake was, maar slechts
van een oorverdoovend gedender der meer
dan dertig motoren, die nu op volle toeren
draaien.
Dan, te 6.30 uur precies, dus op het vast
gestelde uur, geeft de waarnemende Lord
Mayor van Londen, Sir Alfred Owers, het
starteeken en de .geheel aan den buiten
kant opgestelde Comet van het echtpaar
Mollison schiet naar voren »n gaat met
een fraaie start de lucht in. De betoove-
ring van het publiek is verbroken en een
luid gejuich stijgt op als het toestel laag
over de menigte omhoog schiet.
Precies 45 seconden later volgt de
Boeing van Kolonel Turner, en weer 45
seconden later vertrekt het tweede Cornet-
toestel, van Waller en Fielden, van de
startlijn. Het toestel heeft een langere
loop noodig dan de beide vorige, het
taxiet eenige honderden meters verder
dan zijn voorganger doch komt niet los.
Een teleurgesteld gemompel stijgt uit de
menigte op, en men vreest, dat na het te
leurstellende uitvallen van de Bellanca-
machine van Fitzmaurice reeds de tweede
machine nog voor te zijn vertrokken, den
strijd zal moeten opgeven, doch Waller
trekt zijn toestel in een wijde boog om en
taxiet opnieuw tegen de zwakke wind in,
zoodat men weldra ziet, dat zijn vorige
start te kort was en dat het zijn bedoe
ling is, thans met een nieuwen langeren
aanloop opnieuw te starten. Dit alles kost
echter tijd en de volgende deelnemer hoeft
hiervan de dupe niet te worden.
„ONZE JONGENS" SCHIETEN WEG
Onze jongens," die onzichtbaar voor ons
in de cockpit van den Panderjager zitten,
die thans aan de beurt is om te starten,
z(Jn dat ook blijkbaar niet voornemens,
want als de 45 seconden na Waller's ver
trek van de startlijn voorbij zijn, geeft
Geysendorffer gas en weg schiet de zilve
ren vogel, even over het veld en dan, zon
der dat hy óvertrokken wordt, schuin de
lucht in, waar de zilveren vogel in een
oogwenk in Zuidoostelijke richting uit het
gezicht verdwenen is.
En dan herhaalt zich met het Airspeed-
toestel van Turner en Neville Stack het
zelfde als met de Comet, n.l. het toestel
blijkt te zwaar te zijn voor een korte start,
komt niet los en moet opnieuw over het
veld taxiën om met een grooten aanloop
van den grsnd te komen. Het derde Co-
met-toestel is dan ook eerder de lucht in
dan Turner, en ook de Douglas is hem
voor.
EEN KREET VAN VERBAZING
Precies te 6.34 uur 30 sec. start de
„Uiver". Na het moeilijk loskomen van de
twee kleinere machines, die pas na een
zeer ruime start van den grond kwamen,
gaat een kreet van verbazing op als het
machtige Douglas-verkeerstoestel, bestuurd
door de vaste hand van Parmentier, na een
opvallend korten aanloop „los" blijkt te
zijn en dan snel de hoogte in wegschiet in
Zuidoostelijke richting.
De start van de beide Nederlandsche ma
chines heeft op alle deskundigen een bui
tengewoon gunstigen indruk gemaakt.
Vlot vertrekken de andere toestellen, al
leen de Fairy Fox van Gilman moet even
eens opnieuw starten omdat hij niet gauw
genoeg los komt. Precies 17 minuten na
het vertrek der Mollisons vertrekt de laat
ste deelnemer, de jonge Australiër Melrose,
die reeds een recordvlucht Australië-Enge-
land op zijn naam heeft staan, met zijn
Gipsey-Moth, om zijn geluk ditmaal in te
gengestelde richting te beproeven.
Tot kort voor den start was nog niet
bekend, welke route de deelnemende ma
chines zouden volgen. Aan de hand van
de weerberichten hadden de bestuurders
de keuze van den te volgen weg, waarbij
natuurlijk rekening moet worden gehou
den met snelheid en actie-radius der toe
stellen, zoodat de route aldus gekozen
moest worden, dat men tijdig geschikte
landingsplaatsen kon aandoen om brand
stofvoorraad aan te vullen.
Parmentier deelde kort voor den «tart
mede, dat zijn eerste doel Mar
seille was, waar hij zijn eerste
landing met de „Uiver" zou ma
ken.
Geysendorffer heeft een oostelijker rou
te gekozen en deelde mede, dat de Pan
derjager te Leipzig of te Rome
zal landen
Het echtpaar Mollison met hun Cornet,
zal evenals de bemanning van de beide
andere Cornet-toestellen trachten vandaag
nog door te vliegen naar Bagdad.
Roscoe Turner wil met zijn Boeing van
daag liefst zonder tusschenlandig Athene
bereiken, en de Amerikaansche Miss Co
chran met haar partner Wesley Smith wis
ten nog niet of zij de eerste landing met
hun Granville Monoplane te Boekarest of
te Athene zouden maken.
Alle overige deelnemende toestellen wil
len, evenals de Douglas, hun eerste lan
ding te Marseille maken.
DE PANDERJAGER RACET VERDER.
De Panderjager is te 11 uur (plaatsel.
tijd), na te Leipzig geland te zijn, weer
vertrokken.
DE EERSTE LANDING.
Van het vliegveld Mildenhall, wordt ge-
meldt, dat de Air Spcel-machine, ten ge
volge van het slechte weer gedwongen waj
te landen nabij Abbéville (Frankrijk). De
machine werd niet beschadigd.
DE „UIVER" TE ROME.
De „Uiver" is hedenmiddag te 12.10 uur
te Rome geland. Het toestel heeft dus geen
tusschenlanding te Marseille gemaakt.
Een Leldsch P.K. Palestrinakoor.
„neer Halcwijn song een liedekljn.
Al wie dit hoorde wou bi hem aljn".
Het openbare muziekleven in onze atad
vol', ekt zich buiten de katholieken.
Terwijl Jaarlijksch verschillende neutrale
of andersdenkende vereenigingen met min
der of meer succes het podium betreden,
bepalen de katholieken zich hoofdzakelijk
tot toeluisteren en applaudisecren.
Het bewustzijn, dat hier een terrein
braak lag, deed de idee geboren worden,
door een actieve daad aan dezeh ©enigszins
beschamend en toestand een einde te ma
ken. Dat hier op de eerste p! its aan een
Palestrinakoor werd g .t, is geen— u
toevallig.
Vooreerst I' Jezc muziek niet „alge-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De LondenMelbourne-race ts heden
morgen begonnen. (Luchtv. 1ste blad).
De goudblokkade te Brussel bijeen. (3de
blad).
Generaal von Kluck, bekend uit den
reldoorlog, overleden. (3de blad).
Geen Joegoslavlach ultimatum aan Hon
garije. (3de blad).
BINNENLAND.
Studiedagen van de Hanze ln het Bisdom
Haarlem. (3de blad).
zaagd" in de goede beteckenis. Welhaast
ieder Jaar vermelden onze concertprogram
ma's vocale werken van Bach, Weenscho
klassieken en modernen. Tusachen deze
overbekende en veelgezongen muziek ver
rukt de Palestrijnsche stijl door haar oor
spronkelijke frischheid.
Wat dr. Carl Sonnenscheln op sociaal ge
bied achreef over de terugkeer tot de Na
tuur, geldt evenzeer op het terrein van
de Kunst, waar zoo hartstochtelijk gezocht
wordt naar den weg tot de Natuur en den
eenvoud, dat men in de tuimeling van de
vaart den weg niet vindt Het is bi) erva
ring bekend, hoe weldadig de zuivere, na
tuurlijke samenzang der oude muziek
werkt ui onzen tijd, waar de hedonduag-
sche muziek de bewogenheid van haar felle
conflikten afspiegelt in het overmatig ge
bruik van de dissonant.
Het succes dat de Iiaagsche Palestrina-
vereeniging in het Kurhaus oogstte, of
waarmee het Utrechtache R.K. Koorcomité,
dat in een grandioze uitvoering de Pnpne
Marcelli in Tivoll ten gchoore bracht be
wijst hoe de publieke belangstelling spon
taan op deze oude muziektaal reageerde,
ofschoon deze betrekkelijk weinig wordt
gehoord of misschien Juist daarom.
Dat vóór Bach het bloeitijdperk van de
zuivere vocale kunst was, dat hoogtepun
ten als Josquin du Prés, Lassus, Palcstrixio,
evenzoo groote figuren zijn als Bach, Beet
hoven, Wagner is nagenoeg alleen bekend
aan degenen, die ooit voor een examen
muziekgeschiedenis studeerden. Toch bezit
de Palestrijnsche muziek werken, die even
belangrijk zijn als de Miasa Solemn is of de
Schöpfung.
Wij, katholieken, kunnen met roden
trotsch zijn op de voortbrengselen uit deze
periode en het is onze taak, wanneer an
deren dit niet doen, deze schatten niet dood
in de blbliotheekkast te laten liggen. Deze
te brengen tot klinkend leven ia een
ideaal, dut behalve historische beteckenis
ook muzikaal culturcele waarde bezit.
Het is niet de bedoeling alleen dc gees
telijke muziek, als Missen, Motetten, Anti-
phonen, enz. te gaan zingen. Ook de we
reldlijke madrigalen, de coquette chansons,
vilanellen, enz. zullen worden gestudeerd.
Van do buitengewone verscheidenheid in
dit genre zijn wij ons niet meer bewust.
Naast deze meer Ideëele redenen bezit
een Palestrina-vcreeniging een zeer prak
tisch voordeel. Zooals altijd, is ook hier
het beginnen een kwestie van veel liefde
en weinig geld. liet feit, dat alle muziek
a capclla is en dus geen orkest voor eva
uitvoering moet worden gehuurd, is een be
langrijk zakelijk voordecL Vele zangver-
eenigingen voor ons z(jn aan dergelijke
uitgaven ten gronde gegaan, terwijl een
Palestrinakoor slochts een podium behoeft
enzingt.
Wij hopen, dat alle goede krachten, die
nog iets voelen voor het zélf musiceer en,
die de vreugde van het zingen niet z(Jn ver.
leerd, zich aaneensluiten, om voor goed het
sprookje „Leiden non cantat" naar het rijk
der fabelen te verwijzen.
Eerste repetitie in Woensdag 24 Octo
ber, in de Kctclboetcrstecg, 's avonds te
hall negen.
JAN SMIT.
LEEST DE ADVERTENTIES
El l .7 r "RLAD.
