1'
i
26ste Jaargang
DONDERDAG 18 OCTOBER 1934
No. 7942
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gewon* Advertentiën 30 cent per regal
Voor Ingezonden Mededeel ingcn wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, wsarfn bet-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur au
verhuur, koop en verkoop: 0.5t
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIEF
BLADEN.
V Classificatie der gemeenten.
Er zit veel willekeur in de classificatie
der gemeenten, waarnaar de loonen en sa
larissen van de door het Rijk betaalde
ambtenaren en werklieden worden gere
geld.
Dit kan niet worden ontkend.
Wij zouden daarom niet die classificatie
geheel willen doen vervallen, 't Is een te
wijde conclusie, dat, omdat er in de classi
ficatie veel willekeur zit, deze classificatie
in zich totaal willekeurig is. Dit is niet
waar. 't Is aannemelijk, dat in Amsterdam
het leven duurder is, dan in een klein dorp.
Hoewel ouders, die kinderen moeten laten
studeeren, goedkooper in Amsterdam kun
nen wonen, dan in een ver afgelegen klei
ne gemeente!
Dat echter het leven in Leiden b.v. goed
kooper is, dan in Amsterdam, zal o.i.
iedereen betwijfelen, en eveneens dat
men in Leiden goedkooper kan leven dan
b.v. in Hillegom.
Waar de classificatie gaat onderscheiden
in gemeenten 1ste, 2de en 3de klasse is ze
vaak heel willekeurig! En hu wil de re
geering, naar verluidt, er nog een onder
scheiding in 4de klasse bij gaan voegen!
Wij hopen, dat dit bericht onjuist zal
blijken. Omdat de invoering van een vier
de klas de classificatie nóg onredelijker zal
maken, dan zij nu in vele gevallen al
thans reeds is.
Sociale rechtvaardigheid
Bij de diesviering aan de R. K. Univer
siteit heeft Prof. Mag. Dr. J. B. Kors een
rede uitgesproken over „Sociale rechtvaar
digheid".
Wij ontleenen aan een verslag dezer rede
het volgende:
Spreker zou de sociale rechtvaardigheid
willen defineeren, als de deugd welke
's menschen wil blijvend geneigd maakt de
rechten der gemeenschap op zijn uiterlijke
menschelijke werkzaamheid ten bate van
het algemeen welzijn te eerbiedigen en zich
daarnaar te gedragen.
Het is geen geringe verdienste van de
niet genoeg te prijzen pauselijken zendbrief
„Quadragesimo Anno", dat hij de huidige,
in het liberalistisch individualisme opge
voede menschheid weer eens wijst op haar
plichten ten opzichte van de gemeenschap.
Deze allernoodzakelijkste deugd is ook door
moralisten wel eens te veel verwaarloosd.
De leer van sommigen over den plicht van
belasting betalen zou hier ter illustratie
dienst kunnen doen. Ook wy waren aange
tast door de leuze: ieder voor zich en God
voor ons allen.
Zoo dus hebben de rijken naar de ondub
belzinnige leer der H. Schrift en der Kerk
vaders, de allerstrengste verplichting om
aalmoezen te geven, de liefdadigheid te be
oefenen en wèl te doen in grooten stijl.
Al degenen, zegt Gillet, die deel uitma
ken van een gemeenschap, moeten dus, in
hun eigen belang, aan de gemeensohahp
geven, datgene, wat men aan de gemeen
schap schuldig is, al datgene zonder het
welk deze gemeenschap zou ophouden te
leven en te bloeien.
Daar gaat heden ten dage een nieuwe
strooming door de volkeren, een sterker
drang naar nationale eenheid, naar hechter
gemeenschapsband, naar versterking van
het corporatief besef. Deze bewegingen
dreigen te vervallen in een ander uiterste,
dat van den totalen staat, van kudde-ge
meenschap, niet van saamhoorigheid maar
van de alle beweging belemmerende saam
gebondenheid der romeinsche fasces. Daar
tegen vermag alleen de echte beleving van
de sociale rechtvaardigheid een dam opwer
pen.
Als wij gelooven, dat de natuur niet
doodt, maar vervolmaakt, dat Christus niet
gekomen is om de natuurwet op te heffen
doch ze te volmaken, laat dan onze belij
denis van de gemeenschap der heiligen, van
het Corpus Christi mysticum ook terugstra
len en verwarmend werken op het burger
lijke gemeenschapsleven.
Eenheid der katholieken
Ook in politieke organisatie
Hoe buitenstaanders denken over de po
litieke eenheid van Neer lands katholieken
moge blijken uit een artikel van de libe
rale „Avondpost", waarin de redactie de
„gelijktijdige deining" onder anti-revolu
tionairen en katholieken bespreekt maar
„uit geen van beide iets concreets van be
lang (ziet) voortkomen".
En wij voor ons aarzelen niet te er
kennen wat wij vroeger reeds deden
dat, vooral in de bewogen tijden
welke wy beleven en met het oog op
de machten, die ons uit den communis-
tischen en fascistischen hoek bedrei
gen, de eenheid der katholieken inder
daad een nationaal belang van de eer
ste orde is.
Dit onverdacht getuigenis moge in onze
kringen, waar men zich blijkbaar niet over
al de onschatbare waarde onzer politieke
eenheid zoo realiseert als achter een niet-
katholieke redactietafel, ernstige overwe
ging vinden merkt de „Maasbode" hier
bij op.
Pater Henricus O.Cap. heeft voor „Geloof
en Wetenschap" te Treebeek een rede ge
houden, waarin hy o.m. heeft gesproken
over het parlementaire stelsel en over de
R. K. Staatsparty. Hy verklaarde zich met
beide solidair:
„Geen katholiek, die erkennen moet wat
de Staatsparty in het verleden deed en nu
nog doet voor het katholieke volk, kan haar
zonder meer verlaten.
En 't katholieke volk overleveren aan het
fascisme, al zou dat met de beste bedoelin
gen geschieden, zou in ons land, met zijn
gemengde bevolking, een salto mor tale be-
teekenen. Waren alle katholieken voor 100
pet. katholiek, levende monumenten van
katholiciteit, dan zou het devies gegeven
kunnen worden, ook op politiek gebied:
verspreidt U en doordeesemt ons volk van
onze beginselen. Maar we hebben elkaar
noodig, eikaars kracht, eikaars schouders.
Het communisme begint te ontnuchteren.
Het socialisme krijgt overal geweldige klap
pen: ook in ons land heeft het geen werke
lijk program. Hier geldt: geeft ons enkele
generaties om de geesten gewillig te ma
ken voor het socialisme. Hier ook eet de
S.D.AP. uit de handen van het parlement.
Onze tijd is gekomen. Kunnen we nu uit
eengaan? Nooit! Gezamenlijk en op politiek
gebied in één organisatie dienen we op te
stuwen, het oude Evangelie weer nieuw te
maken op sociaal en politiek terrein, 't Is
een enorme, een ernstige taak. Maar we
moeten er voor staan met een blij hart, ons
eigen maken het voorbeeld van Uilenspie
gel, die den berg optorsende met zyn krui
wagen, zich toch verheugde, dat het straks
van zelf zou gaan".
DRIE JUBILARISSEN BIJ DE N.Z.H.TJVL
Morgenavond zullen drie zilveren jubila rissen bij de N.Z.H.T.M. in een feestelijke
bijeenkomst in de Stadsgehoorzaal gehuldigd worden. De drie jubilariseen:
Doodzwijg-taktlek
De „N. Venl. Courant" vraagt zich af,
waarom de groote niet-katholieke pers
niets of nagenoeg niets heeft gemeld van
het Internationaal Eucharistisch Congres
te Buenos Aires.
Waarom, zoo lezen we, meldt deze pers
niets van het Internationaal Eucharistisch
Congres te Buenos Aires? Een congres,
waar de grootste manifestatie gegeven
wordt, die Zuid-Amerika ooit zag; waar
de heele regeering zich schaart om den
vertegenwoordiger van den machtigsten
souverein ter wereld: den Paus van Rome;
een congres, waar meer dan een millioen
menschen knielen om Christus, Die alleen
de redding uit de geestelijke en ook uit de
economische ellende kan geven.
Als wat oud-katholieken een z.g. katho
lieke kerk los van Rome willen stichten in
Duitschland, hebben ze aanstonds groote
berichten; als een priester eens een misstap
begaat tegenover de 300.000 die slechts
goed doen wordt dat uitgebazuind; als
een capucyner pater een wat robuste rede
houdt spreekt de „TeL" van een demagoog
in monnikspij en bewierookt het „Volk"
hem; als een Pater Buys zich slachtoffert
voor de kinderen vertelt men hier weinig
van, doch kondigt met groote letters aan,
dat hy voor het gerecht zal moeten vere-
schynen doch over dit wereld-congres te
Buenos Aires, dat gedurende een jaar open
lijk werd voorbereid, dat bovendien door
de radio over de heele wereld uitgezon
den wordt, waar Z. H. de Paus zelf als 't
ware spreekt, waar Christus Zijn genaden
en hulp uitdeelt, welke de wereld alleen
kunnen redden: daér meldt men echter
niets of zoo goed als niets van.
En over geloofsvervolgingen tegen ka
tholieken zwijgt die pers. Het betreft im
mers de Katholieke Kerk, die men helaas
niet kent, veracht en haat.
Gelijk Genève 'n mislukking werd, om
dat men den Paus van Rome èn Christus
buiten de deur sloot, zoo zal de wereld met
uit de ellende komen, omdat ze De Weg,
De Waarheid en Het Leven niet wil zien.
J. v. DRONGELEN,
Voorman bovenleiding.
A. KRUIT.
Tech. ambt. Ie klasse.
G. A. BRANDT,
Voorman-monteur.
TWEEDE KAMER
Militaire oud-gepenslonnoerden.
Onderwijs-debat.
Twentsche kanalen.
De debatten over het voorstel tot ver
hooging van de uitkeeringen aan militai
re oud-gepensionneerden bewogen zich
geheel rond de van ouds bekende kwesties.
De heeren ter Laan (S.D.A.P.), Wes
terman (N.-H.) en de Visser (C.P.)
brachten wederom het .recht" van de oud-
gepensionneerden naar voren op hetzelfde
pensioen als de gepensionneerden volgens
de huidige pensioenwet.
Minister Deckers verwierp dit be
roep op het „recht". Een minister, zeide hy,
zou niet met opgeheven hoofd voor de Ka
mer kunnen verschijnen, wanneer hy niet
zijn taak vervulde: dienaar van het recht
te zijn. Daarom verwierp hy ook uit alle
kracht de beschuldiging als zou hy aan
het recht der oud-gepensionneerden tekort
doen: hij zorgde er integendeel voor, dat
zy volkomen kregen datgene, waarop zij
volgens de wet recht hebben.
Het is telkens weer duidelijk, dat hier
langs elkaar heen geredeneerd wordt. De
eene partij heeft het oog op een moreele
aanspraak tot gelijke behandeling, welke
zy eisch van rechtvaardigheid acht; de an
dere vat het „recht" op in den zin van po-
aitief, op de bestaande wetgeving geba
seerd recht. Het is overigens de vraag, of
in den ruimeren zin hier wel van recht
kan worden gesproken. Zij, die dit bestrij
den, wyzen er op, dat degenen, die volgens
een vroegere wet werden gepensionneerd,
de hun tevoren bekende contra-prestatie
voor hun diensten ontvangen. Wanneer nu
later voor die diensten een hoogere contra
prestatie wordt vastgesteld, kunnen de eer
sten op grond daarvan, geen aanspraak
doen gelden op die later vastgestelde hoo
gere uitkeeringen.
Het tweede punt waaromheen zich de
debatten bewogen, en dat o.a. door den
heer Suring (RJC.S.P.) ter aprake werd
gebracht, is de ongelijkheid tusschen de
uitkeeringen aan twee categorieën oud-ge
pensionneerden: de burgerlijke en de mili
taire. Zooals men weet, verkceren de eer
sten in een gunstiger positie dan de laat
ste. Dit wordt algemeen toegegeven. Het
bezwaar tegen gelijkstelling zit in de kos
ten, die door minister Deckers globaal op
10 millioen worden geraamd.
Het derde punt, dat vooral door den oud-
minister van D|jk (AJL) in het debat
werd betrokken, is de noodzakelijkheid
van differentiatie tusschen militairen van
hoogcren en die van lageren rang: een cor-
poraal-kok kan, met de uitkeering krach
tens de Stichtingswet en de nu voorgestel
de verhooging erbij, een even hoog inko
men hebben als een opper-wachtmeester
van de marechaussee, die in zulk een func
tie nog wel hulp-officier van Justitie was.
Heelemaal geen ongewone figuur, voerde
minister Deckers hiertegen aan: er
zijn heel wat kapiteins, die evenveel pen
sioen hebben als een generaal. En bij de
weduwen is het nog erger: de weduwen
van een luitenant ter zee tweede klasse, die
acht dienstjaren had, heeft evenveel pen
sioen als een admiraals-weduwe.
De Kamer, die zeer goed begreep, dat er
bij deze herziening van een begrootings-
post geen amendementen mogelijk waren,
koos de verstandigste partij, repliceerde
niet en inkasseerde, wat aangeboden werd.
Het voorstel werd aangenomen z. h. si.
De voorzetting van het gisteren geschors
te onderwijs-debat werd een triomf
voor den katholieken afgevaardigde, den
heer Suring. Het overleg tusschen den
minister en hem had den minister de over
tuiging geschonken, dat de amendementen
van den heer Suring zoowel de grondwet
telijke bezwaren ondervingen, als zeer
reëele verbeteringen aanbrachten in het
wetsontwerp. Hij nam alle amendementen
een voor een ever. De debatten erover be
perkten zich tot allerlei practische details
en leidden allen maar tot een kleine, door
den heer Tilanus (C.H.) voorgestelde
wijziging en aanvulling van een der amen
dementen. Over dit wetsontwerp zal he
den om een uur worden gestemd; men kan
er wel van op aan, dat het met groote
meerderheid zal worden aangenomen.
Het derde wetsontwerp, dat daarna in
behandeling kwam, was een onschuldig
uitziend onteigeningsonrwerp, waaraan
echter heel wat vast zat. Het betrof n.l. de
onteigening van gronden voor den aanleg
van den zijtak der Twentsche kanalen,
naar Almelo.
Tot den aanleg dezer kanalen werd in
1919 besloten; cn in de desbetreffende wet
staat uitdrukkelijk vermeld, waar deze
kanaaltak naar Almelo in het kanaal naar
Zwolle moet uitmonden. In het nu voor
gestelde wetsontwerp echter wordt voor
gesteld het zij kanaal te doen eindigen op
eenige Kilometera afstand van de plaats,
die in de wet werd vastgelegd. Daardoor
komt het nu voorgestelde kanaal op ©eni
ge kilometers van Almelo uit en kunnen
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De uitvaart van koning Alexander ran
Joego-Slavle. (2de blad).
Men verwacht het aftreden van den
Spaanachen president Zimora. (2de blad).
LEIDEN.
Doodelijke aanrijding op den flaagweg.
(late blad).
de Almeloache Industrieën, die aan het be
staande kanaal naar Zwolle liggen er niet
in die mate van profiteeren als het geval
zou zyn geweest, indien het kanaal dade
lijk volgens het vroeger vastgestelde plan,
op grond waarvan ook de gemeente Al
melo haar subsidie had toegezegd.
Zoowel de heer Kryger (C.H.) als de
heer Bongaerts (R.K.) meenden hier
uit te moeten afleiden, dat de minister
eigenlyk een voorstel deed, dat in atrijd
was met dc wet van 6 Nov. 1919. Boven
dien betoogden zij en een geheclc reeks
van andere sprekers, de heeren W e i t-
kamp (C.H.), Ebela (V.D.). van
Voorst tot Voorst (R.K.), van
Dijk (A.R.), Duymaer van Twist
(A.R.), Westermnn (N.-H.) cn van
der Sluis (S.D.A.P.), dat het nu ont
worpen kanaal economisch een mislukking
zou blijken, omdat dc verwachting van
den Minister, dat de Almeloache indus
trieën zich b(j den ontworpen kannnlmond
zouden vestigen iedoren redeiyken grond
miste. De heer Bongaerts voegde
daarbij, dat het door den minister uitge
sproken voornemen, om, indien dit zou
geschieden, het kanaal niet door te trek
ken tot het kanaal naar Zwolle in ieder
geval met de wet van 1919 in stryd was;
daar deze uitdrukkeiyk deze verbinding
aangaf. Over dit laatste punt gleed de M i-
nister van Waterstaat in zUn ant
woord heen. Hy stond hier zwak! Op het
bezwaar van strydigheid van zyn voorstel
met de wet van 1919 antwoordde hy, dat
deze wet geen termyn stelde voor den aan
leg der werken. Het was dus volkomen in
den haak, dat hy voorstelde thans een deel
dier werken te doen uitvoeren en later een
volgend deel. Voor het gehccle kanaal,
t Is dl Bont
wat de klok
slaat!
Persianer.WhitCoat, Skunks
en Ind. Lam, alles even rijk,
even modieus in onze uit
gelezen collectie. Komt U j
maar eens kijken Mevrouw, 1
U vindt er stuk voor stuk J
Modejuweeltjes, tegen prij
zen die zich volkomen heb- i
ben aangepast aan deze
tijdenI Groote keuze,
voordeelige prijzen, U
dit
wéét 't al
A vindt U bij
HAARLEMMERSTRAAT 114
