DE SCHAT IN HET
OUDE HOLLAND
MAANDAG 15 OCTOBER 1934
JE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD. - PAG. 10
Het Eucharistisch Congres
SPELEND TE WATER GERAAKT EN
VERDRONKEN.
Zaterdag heeft zich aan den dag van
Columbus de Maria-dag gerijd. Op het
hoofdaltaar in het Palermo Park prijkte
Zaterdagmorgen de kleine porceleinen
beeltenis van Onze Lieve Vrouw van Lu-
jan, patrones der Argentynsche republiek.
Rondom schaarden zich het leger van
Argentinië, de president met zijn mili
tair huis, het gansche garnizoen van de
hoofdstad, meer dan twintig generaals en
admiraals, honderden officieren en de mi
litaire attaché's van de ambassades der
vreemde staten.
Daarachter een dichte menigte van Ar
gentijnen en pelgrims, vereenigd in de
hulde aan de Moeder Gods.
Tienduizend soldaten ontvingen de H.
Communie, welke hun door een groote
schare van priesters werd uitgedeeld.
Het was een militaire plechtigheid, die
echter het doel had van Maria, de Ko
ningin des Vredes, den bijstand af te
smoeken voor den vrede in Zuid-Amerika.
Op zijn troon woonde de kardinaal
legaat de plechtigheid bij. Ook de vier
andere kardinalen waren aanwezig.
„Tyd."
KERKNIEUWS
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot: kapelaan te Overveen: den
weleerw. heer Th. Lampe;
te 's-Gravenhage (O. L. Vr. van Goede
Raad) den weleerw. heer B. J. van Hou
ten;
te Voorburg (H Hart): den weleerw. heer
J. Verhaar, die «rapelaan was te Overveen.
GEMENGDE BERICHTEN
KIND DOOR AUTOBUS OVERREDEN.
Aan dc gevolgen overleden.
Zaterdagavond heeft op den Eindhoven-
scheweg onder de gemeente Nunen een
ernstig verkeersongeluk plaats gehad.
Het 6-jarig dochtertje van den heer v. d.
B. was op den weg aan het spelen zonder
acht te slaan op het verkeer. Plotseling
werd het gegrepen door een uit de rich
ting Eindhoven komende autobus. De
chauffeur trachtte nog uit te wijken doch
een aanrijding was niet meer te voorko
men. Dr. Andcrnegg die onmiddellijk ter
plaatse was, verleende de eerste hulp en
liet het kind naar het ziekenhuis te Eind
hoven vervoeren. Laat in den avond ls het
aldaar aan de bekomen vei'wondingen
overleden.
Bij het politie-onderzoek is komen vast
te staan, dat den chauffeur van de auto
bus geen schuld treft.
MAN OVERREDEN EN GEDOOD.
Zaterdagmiddag te ongeveer drie uur
had op het kruispunt van den Steiderweg
en den Kooiweg, op de grens der gemeente
Beek een aanrijding plaats, waarbij de los-
werkman J. Ponders op slag werd gedood.
Penders reed per fiets op genoemd kruis
punt en werd daar aangereden door den
auto van de Rijkswaterstaat, die uit de
richting Beek naar Stein reed om aldaar
den directeur-generaal van de Rijkswater
staat, ir. Ringers, af te halen. De auto werd
licht beschadigd.
Zondagmiddag te half een is een viertal
spelende jongens door het kantelen van
een vlotje aan den Papaverweg nabij de
Fordfabriek te Amsterdam in het water
van het Papavcrkanaal geraakt. Drie hun
ner wisten aan wal te komen, doch de vier
de bleef onder water. De drie jongens
waarschuwden onmiddellijk omwonenden
en binnen zeer korten tijd was het lijk van
den 10-jarigcn C. Huisman opgehaald. Hij
woonde aan dc Weegbrugstraat.
HOTEL TE WOLVEGA IN DE ASCII
GELEGD.
Gisternacht is brand ontdekt in hotel
café-restaurant „Central" te Wolvega, toe-
behoorende aan den heer J. Krol. Dit hotel
is in de kom van het dorp gelegen.
Toen de brandweer op de plaats waar
het vuur woedde verscheen, was het res
taurant zoodanig in vlammen gehuld, dat
aan blusschen niet viel te denken. Men
heeft zich moeten beperken tot het nat
houden van de aangrenzende gebouwen.
In het hotel was een groot aantal stoelen
in een der bovenzalen opgesteld, hetgeen
het vuur tot voedsel strekte.
De brandspuit van Wolvega kreeg assis
tentie van de brandweer uit Heerenveen.
Beiden bestreden het vuur met al het tot
haar beschikking staande materiaal, zoodat
de brand in een uur tijd gebluscht was.
Het geheele hotel is tot den grond toe
afgebrand. Omtrent de oorzaak van den
brand tast men in het duister.
GRAANSTAPELS VERBRAND.
Door onbekende oorzaak is gisteravond
omstreeks kwart voor acht brand ontstaan
in een graanstapel, die was opgeslagen in
den boomgaard van den heer F. Borm, te
Boschkapelle by Terneuzen. De vlammen
sloegen, aangewakkerd door den feilen
wind over naar een zevental andere graan
stapels, die alle een prooi der vlammen
werden.. Ook een aantal fruitboomen moes
ten het ontgelden. Door de brandweren uit
Kloosterzande en Stoppeldijk kon voorko
men worden dat de brand oversloeg naar
den grooten schuur, welke behouden kon
blijven. De schade welke nog niet vast
gesteld kon worden, doch die zeer aan
zienlijk moet zijn, wordt vermoedelijk
grootendeels door verzekering gedekt.
MISHANDELING MET DOODELIJK
GEVOLG
In het ziekenhuis te Kerkrade ls Vrijdag
middag overleden de gehuwde mijnwer
ker van E., wonende in de Platanenlaan
aldaar, die, zooals indertijd werd gemeld, in
den avond van 9 September j.l. bij een
huiselijken twist door zyn stiefzoon Wal
ter met een strijkijzer op het hoofd was ge
slagen. De schedel was ingedeukt. Ofschoon
de toestand van van E. zich in den beginne
niet ernstig liet aanzien, ging de patiënt de
laatste dagen zoodanig achteruit, dat hij in
levensgevaar verkeerde. De dader, die niet
door de politie was gearresteerd, heeft
blijkbaar uit wettige zelfverdediging ge
handeld. Van E., die weer onder den in
vloed van drank verkeerde, had zijn huis-
genooten met een broodmes bedreigd en
zijn stiefzoon met het mes rond de tafel
achtervolgd. Het strijkijzer was destijds
door de politie in beslag genomen. De com
missaris van politie heeft het lijk vrijge
geven,
VALSCnE OORMERKEN
Daders na lang zoeken gevonden
Na een speurtocht, welke door de ambte
naren van het regeeringsbureau voor nale
ving der crisiswetten en de rijksveldwacht
te Weesp reeds eenige maanden gehouden
is, om, in verband met de telkens weer ge
constateerde valsche merken in varkens-
ooren, de werkelijk schuldigen by den
kraag te kunnen pakken, heeft men ten
slotte wederom een goede vangst gedaan.
Het was n.l. niet voldoende, om de vee
houders te bekeuren, bij wie de varkens
met valsch gemerkte ooren werden aange
troffen, want doorgaans bleken deze var
kenshouders het slachtoffer geworden te
zijn van de eigenlijke valsche merkers.
Ruim twee maanden geleden slaagden de
ambtenaren en de rijksveldwacht erin, op
een der ware schuldigen (in de Horster-
meer) de hand te leggen, maar toen reeds
liep het spoor ook raar de Bullewijk te
Oudcr-Amstel, waar de veehouder v. d. Kr.
reeds lang onder verdenking stond, zich
schuldig te maken aan het aanbrengen van
valsche oormerken. Telkens weer werden
valsch gemerkte varkens aangetroffen, o.a.
te Weesp, Weesperkarspel, Nederhorst den
Berg, Ouder-Amstel en 's Graveland, en
in vele gevallen bleken de betrokken vee
houders die varkens gekocht te hebben van
voornoemden v. d. Kr.
Eenige malen reeds had deze verdachte niet
op voldoende wijze kunnen aantoonen, hoe
hij in het bezit was gekomen van de valsch
gemerkte varkens, welke door hem verhan
deld werden, en waarbij het vooral de aan
dacht had getrokken, dat alle varkens van
v. d. Kr. afkomstig, eenzelfde nummer
droegen, terwijl bij het aanbrengen van
oormerken door de rijksmerkers, alle var
kens opeenvolgende nummers krijgen. Hoe
wel men hierin reeds voldoende aanwijzing
ha.', kon men toch geruimen tijd er niet in
slagen, tegen v. d. Kr. voldoende bewijs
materiaal te verzamelen. Een dezer dagen
zijn echtei de genoemde ambtenaren, die
niet stil zaten, er in geslaagd, op deugde
lijke gronden v. d. Kr. te arresteeren. Hij
werd naar Amsterdam overgebracht, maar
in verband met huiselijke omstandigheden
werd hem toegestaan, zich voor een paar
dagen naar huis te begven, waarna hij op
nieuw in het Huis van Bewaring te Am
sterdam is .ingesloten.
Voor tal van boeren heeft het misdrijf,
waarvan v. d. Kr. verdacht wordt, nog een
dun staartje, want zij zien zich voor de
noodzakelijkheid geplaatst, alle varkens
met valsche oormerken, welke zij indertijd
van v. d. Kr. hebben gekocht, te laten over-
merken, hetgeen hun 10 per varken kost.
Een veehouder te 'sGravenhage heeft hier
door een strop van 280, een keine varkens
houder te Ouderkerk moet f 50 betalen, een
ander ruim 100 enz. Maar dit offer bren
gen de boeren nog liever, dan dat zij de
varkens zonder meer mceten afstaan Een
en ander is ongetwijfeld voor varkenskoo-
pers een goede aanwijzing, om terdege op
te letten op de oormerken, alvorens zij tot
aankoop van varkens overgaan.
UIT DE RADIOWERELD
Programma's voor Dinsdag 16 October.
Huizen, 1875 M.
K.R.O.-uitzending.
8.00 Morgenconcert.
10.00 Gramofoon.
11.30 Godsdienstig halfuurtje door pas
toor Perquin.
12.15 De K.R.O.-boys.
1.00 Gramofoon.
I.20 Het K.R.O.-orkest.
2.00 Vrouwenuurtje.
3.00 Mode-cursus.
4.00 Afgestaan aan de H.I.R.O.
5.10 Het K.R.O.-orkest.
6.40 Esperanto-cursus.
7.15 Pater lector A. Vismans O.P. over
het priesterschap, waarna gramofoon.
7.45 De K.R.O.-boys.
8.15 Margie Morris en Else d'Heureuse
met liedjes.
8.30 Vaz Dias, waarna A. v. Domburg
over de Nederlandsche film.
8.50 Vervolg liedjes en gramofoon.
9.15 Gustav Mahlers 4e Symphonie door
het K.R.O. Symphonie-orkest.
10.00 Gramofoon.
10.25 Vaz Dias en vervolg K.R.O.-Sym-
phonie-orkest.
II.15 Gramofoon.
Hilversum, 301 M.
A.V.R.O.-uitzending.
8.00 Gramofoon.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoon.
10.30 Kook- en bakpraatje.
11.00 Orgelconcert m. m. v. Mevr. E.
Glastra van Loon (sopraan).
12.00 Rembrandt-Theater-orkest.
I.45 Kamermuziek d. h. Residentie
kwartet.
3.004.00 Knipcursus.
4.15 Gramofoon.
4.30 Radio-Kinderkoorzang.
5.00 Voor de kleine kinderen.
5.30 Jeugdhalfuur v. d. V.P.R.O.
6.00 Omroeporkest.
7.30 Engelsche les Fred Fry.
8.00 Vaz Dias.
8.05 Causerie.
8.15 Omroeporkest m. m. v. H. Leydens-
dorff (viool).
9.00 „Don .Quichotte", naar Cervantes.
9.35 Kovacs Lajos en zijn orkest m. m.
v. d. AVRO-Girls.
10.15 Tusschenspel.
10.30 Kovacs Lajos en zijn orkest m. m.
v. Topy Glerum (zang).
II.00 Vaz Dias.
11.1012.00 Gramofoon.
Droitwlch 1500 M.
10.3510.50 Morgenwijding.
11.05 en 11.20 Lezingen.
11.40 Gramofoon.
11.50 Voor de scholen.
12.10 J. Reijnders' orkest.
1.20 Het Birmingham Hippodrome Or
kest.
2.25 Voor de scholen.
4.20 Gramofoon.
4.50 Het Britsche Strijkkwartet.
5.35 Het B.B.C.-Dansorkest.
6.20 Berichten.
6.50 Cembalomuzlek.
7.10 Fransche les.
7.40 Gramofoon.
7.50 Lezing.
8.20 De Radio-zangers.
8.50 Ethel Smyth-concert.
9.50 Berichten.
10.20 Causerie.
10.40 L. Bridgewater's Kwintet.
11.30 Voordracht.
11.3512.20 Lew Stone en zijn Band.
„Radio Paris", 1848 M.
7.20 en 8.20 Gramofoon.
12.20 Orkestconcert.
8.20 „Mon aimée, hoorspel.
10.50 Dansmuziek.
Kalundborg, 1261 M.
11.201.20 Concert uit Rest. „Ritz".
2.204.20 Omroeporkest.
7.20 Oude volksdansen.
7.35 Liederen van Mozart.
7.50 HoorspeL
8.50 Viool- en cembalorecital.
9.30 Noorsche muziek d. h. Omroep
orkest.
10.2011.50 Dansmuziek.
Keulen, 456 M.
5.20, 6.40 en 9.50 Gramofoon.
11.20 Omroeporkest.
12.20 Omroeporkest.
1.202.05 Omroepkwintet.
3.20 Omroepkleinorkest.
4.35 Zang en piano.
6.45 Volkshumor en volksmuziek.
7.30 „Wo der Marker Eisen reckt", re
portage.
8.50 Gramofoon.
Rome, 421 M.
8.05 Concert (fluit, viool, clavecimbel,
sopraan). Hierna dansmuziek.
Brussel, 322 en 484 M.
322 M.: 12.20 Gramofoon.
1.302.20 Omroeporkest.
5.20 Gramofoon.
6.50 Salonorkest.
7.35 Dito.
8.20 Gramofoonpl.
9.20 Symphonieconcert.
10.3011.20 Gramofoon.
484 M.: 12.20 Salonorkest.
1.05 Zangvoordracht.
I.302.20 Gramofoon.
5.20 Orgelconcert.
6.35 Gramofoon.
6.50 Kamermuziek.
7.20 Gramofoon.
8.20 Salonorkest en zangvoordracht.
9.35 Salonorkest.
10.3011.15 Gramofoon. A
Deutsehlandsender 1371 M.
7.20 Kernspreuk, berichten.
7.35 Volksliederenconcert.
8.20 „Schwatzmann und die Magd", spel
van Schafer.
9.20 Berichten.
9.50 Sportpraatje.
10.05 Weerbericht.
10.2011.20 Gramofoon.
Gemeentelijk Radiodistributiebedrijf
en de R.O.V. Radio-centrale.
3e programma.
8.0011.20 Hamburg.
II.20—12.20 Kalundborg.
12.2014.20 Luxemburg.
14.2016.20 Kalundborg of Luxemburg.
16.20—^-17.20 Keulen.
17.20—18.05 Brussel VI.
18.05—19.20 Brussel Fr.
19.2021.20 München of Luxemburg.
21.20—22.20 Brussel Fr.
22.20afl. Hamburg.
4e programma.
8.208.50 Parijs-Radio.
12.1014.20 Droitwich.
14.20—16.20 North Reg.
16.2018.20 Droitwich.
18.2018.50 Deutschl. Sender.
18.50—19.00 North Reg.
19.0019.30 Loc. uitzending: Tuinpraatje
door den heer J. Jonker,
Chef afd. Gem. Plantsoenen
19.3023.00 Brussel Fr.
23.00afl. Droitwich.
FEUILLETON.
(Een geval uit de practyk van
Wil. J. Sanders, detective),
door.
UDO VAN EWOUD.
21)
Het geluk bleek mij gunstig, want nau
welijks was ik het kleine portaal binnen
gegaan, of ik zag Sanders de trap afko
men, welke naar de eerste verdieping in
het portgebouw leidde. Hoewel hij onge
twijfeld verrast was mij zoo plotseling voor
zich te zien, liet hij dat toch niet blijken.
Ondanks het feit, dat wij ons alleen in het
portaal bevonden, nam hy dc uiterste voor
zichtigheid in acht en met een raadsel
achtig, maar voor mij begrijpelijk: „Je
bent prachtig op tijd; ik ben net uitgeke
ken", trok hij my onmiddellijk mee naar
buiten, waar ik hem in korte trekken myn
ontdekking meedeelde.
Sanders' plan was in een minimum van
tijd gereed en tot mijn voldoening kwam
het geheel overeen met dat, wat ik zelf ge
vormd had.
„Ga jij naar het hotel terug, Miel; ik
neem den man verder voor mijn rekening,
wy kunnen voorloopig niet veel anders
doen dan oogen en ooren den kost geven,
maar ik moet me al heel sterk vergissen
als deze Noorsche professor ons niet wat
nader tot den grooten onbekende zal bren
gen."
Eerst tegen het middagmaal keerde San
ders in hotel „Schwarzer Adler" terug, on
geveer een kwartier na den Noorschen ge
leerde, die zich onmiddellijk naar zyn ka
mer had begeven. Wy mochten dus ver
wachten, dat de detective er in geslaagd
was zijn gangen geheel na te gaan en dat
bleek dan ook inderdaad het geval te zijn.
Toen ik me daarover een waardeerende
opmerking liet ontvallen, zei Sanders even
wel, dat voor een compliment niet de min
ste reden bestond, omdat de oude heer hem
geen enkele moeilijkheid in den weg had
gelegd. Geen moment had hij zelfs ge
tracht zijn omgeving te suggereeren, dat
zijn bezoek aan Preussisch Holland iets
anders ten doel had dan een onderzoek
naar de verborgen schat. In het Heimats-
museum had hij zich blijkbaar onmiddel
lijk onder den ook ons bekenden naam
voorgesteld aan den daar als gids dienst-
doenden heer, die hem op zijn rondgang
langs de vele bezienswaardigheden als
„Herr Professor" had aangesproken. Er
waren hem, op zyn verzoek, eenige ge-
schriftjes over de geschiedenis en de om
geving van Pr. Holland ter hand gesteld,
waaronder ook die, welke ik door middel
van den hotelier in mijn bezit had weten
te krygen en ten slotie hadden de beide
heeren onder vele buigingen en wederzyd-
sche dankbetuigingen voor het bezoek en
de geleide afscheid genomen.
Van het Heimatsmuseum was de Noor
rechtstreeks naar het raadhuis gegaan,
waar hij zich bij den- burgemeester had la
ten aandienen. Het doel van deze visite
had Sanders voor een deel slechts kunnen
gissen, voor een ander deel echter ook
kunnen opmaken uit het onmiddellijk hier
op volgend bezoek aan het oude slot, waar
de vreemdeling op vertoon van een hem,
ongetwijfeld door den burgemeester ver
strekt passé partout, ook werd toegelaten
tot die gedeelten, welke anders niet voor
eiken belangstellende toegankelijk zijn.
Hoewel de detective zich reeds bij zijn eer
ste bezoek aan de plaatselijke politie in
het bezit had weten te stellen van die legi
timatiepapieren, welke hem ongetwijfeld
in staat zouden hebben gesteld hier even
eens ongehinderd te passeeren, had hij het
toch raadzamer gevonden den „bescha
duwde" hier niet te volgen, daar dit arg
waan zou hebben kunnen wekken. Uit in
formaties bij een der bewakers, die in dit
'slot dienst deed, was hem echter geble
ken, dat de professor voor alles groote be
langstelling aan den dag had gelegd en zich
in het bijzonder lang had opgehouden in
den Westelijken vleugel van het voorma
lige huis Pazlok, waarin zich vroeger de
onderaardsche gang moest hebben bevon
den, welke met de buitenwereld in verbin
ding stond.
Ook tegenover dezen bewaker had de
geleerde de grootste openhartigheid aan
den dag gelegd, zooals wel bleek uit het
feit, dat deze man Sanders wist te ver
tellen, dat het bericht van de verborgen
schat zelfs tot in Oslo was doorgedrongen
en den geleerde aanleiding had gegeven,
mede in verband met de historische betee
ken is van dit geval, ter plaatse eens een
onderzoek te gaan instellen.
Na deze mededeelingen van den detec
tive, waardoor wy weliswaar niet veel wij
zer waren geworden, maar welke den per
soon van den Noorschen professor toch
steeds meer in een merkwaardig licht
plaatsten, rees vanzelf de vraag hoe wij
nu verder zouden moeten handelen. Ons
aanvankelijk gekoesterd plan een nader on
derzoek in te stellen naar de plaats, waar
de schat zou kunnen zijn begraven, moes
ten wij voorloopig laten rusten.
„Er zal ons niets anders overblijven
dan de oude heer voor ons te laten wer
ken", meende Sanders. „Wij zullen hem
althans buiten het hotel, geen moment uit
het oog trachten te verliezen. Lukt ons dat,
dan zullen wij ook onmiddellijk ontdekken
wanneer hy van plan is iets te onderne
men. Daarnaast is het zaak, dat wij ten op
zichte van uw veiligheid, meneer Van
Dobben, de noodige maatregelen treffen.
Waagt u zich in geen geval alleen op een
plaats, waar het voor u gevaarlijk zou kun
nen zijn. Ik zou er zelfs een lief ding voor
over hebben, wanneer ik er u toe zou kun
nen bewegen voor eenigen tijd uit Pr. Hol
land te verdwijnen, maar ik vrees, dat me
dit toch niet zal gelukken."
Van Dobben strekte afwerend de handen
uit en antwoordde lachend:
„Alsjeblieft, meneer Sanders, begint u
daar niet over. Dit is myn zaak en als
wij er in slagen een verklaring voor het
raadsel te vinden, wil ik althans in de ont
knooping eenig aandeel hebben gehad, al
is dat ook nog zoo gering."
Het kwam my voor, dat dit antwoord
Sanders eenigszins ontstemde, maar in
ieder geval deed hy geen poging om Van
Dobben tot andere gedachten te brengen.
„Goed", zei hy slechts, ,,op dit oogenblik
wil ik nog niet dwingen het werk in deze
zaak uitsluitend aan den heer Wils en aan
my over te laten, maar het zou me niets
verwonderen, wanneer ik al heel spoedig
m'n trouwe medewerkers hun congé moest
geven."
Ik staarde myn vriend verbaasd aan, wat
hem niet ontging, want zich thans tot my
wendend, vervolgde hij: „Ja, Miel, hoe zeer
het me ook spyt, onmogelyk lykt het niet,
dat ik ook jou op non actief zal moeten
setellen; maar wanneer het zoover mocht
komen, troost je dan met de gedachte, dat
het geen gebrek aan vertrouwen in je
capaciteiten is, dat me tot dien maatregel
heeft doen besluiten. Kyk eens heeren, de
zaak is deze, dat we wel wat heel licht over
onzen tegenstander denken. U vergeet, dat
het dien man vandaag of morgen, wanneer
wy voortgaan hem voortdurend te schadu
wen, wel moet opvallen, dat wij verden
king jegens hem koesteren. En dan is het
spel voor ons natuurlyk verloren. Ik wil
nog even de komst van den heer Nieuwen-
huis afwachten, maar dan zal ik ook on-
middellyk maatregelen moeten treffen. Op
dit oogenblik staan m'n plannen nog nfet
geheel vast, maar wel gewenscht lykt het
my nu reeds, dat wy den heer Nieuwenhuis
hier niet als den vierden man, die nog ver
wacht werd, ontvangen. Ik bedoel dit: de
heer Nieuwenhuis is de eenige, dien onze
hooggeleerde professor nog niet kent. Ons
daarentegen heeft hij steeds te zamen ge
zien en hy zal dus extra op zijn qui vive
zyn, wanneer wy iets ondernemen. Uw
compagnon, meneer Van Dobben, zal mij
dus als derde medewerker misschien nog
goede diensten kunnen bewijzen, hetgeen
overigens ik haast me om er dat aan toe
te voegen een uitzondering zal zyn,
want Wils weet woL, dat ik het over het
algemeen niet bijster op een groot aantal
vrijwillige medewerkers begrepen heb."
Ik beaamde dit met een hoofdknik.
(Wordt vervolgd).
