DE LEIDSCHE WINKELWEEK
ZONDAGSBLAD
26ste Jaargang
DONDERDAG 11 OCTOBER 1934
No. 7936
Ste Geid^eh^Gou/^ct/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. H'
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevrnngd, huur «a
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Hulde aan de Leidsche Winkelweek
commissie, die georganiseerd heeft een
winkelweek en een lichtweek in Leiden
van 10 tot 20 October!
Waarom wij zoo nadrukkelijk op deze
plaats die hulde willen uitspreken?
Omdat degenen, die voor deze week het
initiatief hebben genomen, deze week heb
ben georganiseerd en er aan meewerken,
aan deelnemen een algemeen be
lang dienen op voortreffelijke wijze!
Dat willen wij even nader verklaren.
Zeker, men heeft direct op het oog en
bedoelt, te dienen de belangen van den
Leidschen middenstand, van de Leidsche
winkeliers.
Ook dat op zich is een goede zaak een
ondernemen, dat waardeering en sympa
thie verdient.
Maar indirect dient men aldus ook een
algemeen Leidsch belang, zelfs een
algemeen belang, dat niet alleen Leiden
betreft.
Het is een algemeen Leidsch belang, in
dien meer bekendheid wordt gegeven aan,
indien figuurlijk en ook letterlijk in het
klaarste licht wordt gezet dit f e it,- dat
Leiden een uitstekenden winkel
stand bezit, dat men in Leiden goed
en goedkoop terecht kan op allerlei
gebied, dat de Leidenaars en zeer velen uit
den wijden omtrek voor zeer vele artike
len nergens beter kunnen koopen dan in
Leiden.
Natuurlijk, Is het een algemeen Leidsch
belang, daarvan het groote publiek te
overtuigen, te doordringen. Want: een wel
varende handeldrijvende middenstand
waarborgt welvaart ook voor duizenden
buiten dien middenstand. En een gemeen
te, als zoodanig, zal 't over het algemeen
niet slecht gaan, als 't den winkeliers in
die gemeente goed gaat!
Maar 't is ook een belang, dat niet alleen
Leiden betreft, indien het koopen wordt
aantrekkelijk gemaakt en gepropageerd.
't Is nu nu, in dezen tijd vooral, zoo
noodig, dat.... de dubbeltjes rollen! Ze
ker, ze moeten goed rollen, men mag er
niet onverschillig voor zijn, hoe ze rollen,
't is een zedelijke plicht, ook juist nü van
hooge beteekenis, om er op te letten, o p
welke wijze het geld het best wordt
uitgegeven. Maar dat het geld wordt
uitgegeven, is voor het herstel of voor de
tempering van de gevolgen der oeconomi-
sche crisis van groote wezenlijke waarde!
En, om al deze redenen, moet men den
Leidschen winkeliers erkentelijk zijn voor
het organiseeren van deze winkelweek en
lichtweek.
En 't is geen chauvinisme, het is geen
onredelijke, overdreven voorkeur voor
eigen gemeente, als wij hier neerschrijven
voor Leidenaar en niet Leidenaar:
Overtuigt u vooral in deze week 'ns van
de beteekenis, de nuttigheid, de doelma
tigheid van den Leidschen middenstand!
De actie van den Leidschen middenstand
heeft gisteravond ondanks de weinige
medewerking van het weer zeer velen
op de straat gebracht
De winkelétalages en de lichtreclames
noopten daartoe en velen, zeer velen neb
ben met onverminderde belangstelling
staan kijken naar de meest attractieve pun
ten dezer reclame. En daar waren er ver
schillende.
Noemen we in de eerste plaats den
kunstmatigen waterval, die de Lichtfabrie
ken op het Galgewater heeft opgericht. In
groene en roode kleuren spoot het water
uit honderden fonteinen om dan als dui
zenden kristallen vonken uiteen te spatten.
Dat was een pakkende lichtreclame, die
honderden en honderden belangstellenden
trok en een drukte van jewelste veroor
zaakte op het Kort Rapenburg en de Prin-
cessekade. Noemen we voorts de poort met
kwiklicht op het Stationsplein, de poort
van de S.L.F. aan de Haarlemmerstraat,
de kwikverlichting van Donkersteeg en
Lange Diefsteeg, de verlichting van de bo
gen van Vischbrug en Korenbeursbrug,
welke laatste tevens weer electrisch geïl
lumineerd is. Dat zijn alle min- of meer
officieele verlichtingsobjecten, maar daar
naast hebben ook verschillende firma's van
deze lichtweek gebruik gemaakt om haar
producten naar voren te brengen.
Deze zijn de volgende:
Honing's Bouillon (Steenstr. Boerhave-
plein), fa. Wijtenburg Sigaren (idem),
Groentenveiling (Beestenmarkt), fa.
Leeuwin Meubelen (Blauwpoortsbrug), fa.
Ladan, Markiezen (Galgewater), Tieleman
en Dros Conserven (Galgewater), fa. Ku-
perus Wijnhandel (Galgewater), Felix Kat
tenbrood Natrium verlichting (Stille Mare
hoek Stille Rijn), van Rijn's Mosterd
(Hoogstraat), fa van der Kloot Melkflesch
(Korev aarplein), Leidsche Broodfabriek
(Steenschuur), Fa. Zaalberg Dekens
(Vischmarkt), Fokker rijwielen (Oude
Vest), Leidsch-Dagblad (Noordeindsplein),
Jan Dekker Zeepfabriek (Havenplein).
Verder zal vanavond ook de sociëteit
„Minerva" met natriumlicht verlicht zijn.
Wij zijn gisteravond door de Winkel
weekcommissie in de gelegenheid gesteld
op zeer gemakkelijke wijze al deze objec
ten van verlichting in oogenschouw te ne
men.
Daartoe had de Commissie een rijtoer
georganiseerd, waaraan behalve door en
kele leden der Winkelweek-Commissie
werd deelgenomen door vertegenwoordi
gers van verschillende takken van dienst,
van politie, gemeentewerken en lichtfabrie
ken, door vertegenwoordigers van de Ka
mer van Koophajndel, de Leidsche Midden-
standsccntrale en vertegenwoordigers van
Philips.
Na den rijtoer, die vanaf het Gebouw
der K. v. K. begonnen was, stapte men in
„Zomerzorg" uit, waar een gezellig sa
menzijn volgde, waar verschillende spre
kers het woord voerden en gewezen werd
op de zoo noodige samenwerking tusschen
de verschillende diensten en den midden
stand en op de goede verhouding, welke
er op het oogenblik bestaat.
Voor den middenstand werden tevens
de beste wenschen geuit vooral in deze
dagen van de Winkelweek.
De attracties voor het publiek.
Het koopen in deze Winkelweek-dagen
is al bijzonder aantrekkelijk gemaakt. Gis
teren vermeldden we reeds de bonnen-re
clame en in de courant ingevouwen vond
men een genummerden bon, waarop men
de gelukkige winnaar (res) zou kunnen
worden van een fractie doos bonbons.
Ech.ter, deze bon is niet geldig.
Men doet dus goed hem te ver
nietigen.
Vandaag is een nieuwe geldige bon in
gesloten. Men beware dezen dus met de
courant van gisteren enwachte af of
men tot de gelukkigen behoort.
Behalve door middel van deze bons is
er nog een ander attractie-middel om den
kooplust te verhoogen. Wie n.L in koopen
doet bij de deelnemers aan de
Winkelweek, te herkennen aan de
rood-witte schilden aan de gevels, krijgt
voor iedere bestede 50 cent een bon. Die
bons moeten verzameld worden en hierme
de kunt u inschrijven naar een der 1500
waardevolle geschenken der Winkelweek.
Wanneer u dus een aantrekkelijk ge
schenk in een etalage ziet kunt u hier
voor inschrijven, b.v. met twee gulden bon
nen. Een ander heeft er echter vijf gulden
bonnen voor over, weer 'n ander tien gul
den. Wie nu de meeste bonnen geboden
heeft, krijgt het geschenk.
De voorwaarden en het inschrijvingsfor
mulier kunnen bij de deelnemende win
keliers worden bekomen.
'n Aantrekkelijke reclame, die dwingt tot
het zien naar de étalages en tot.... koo
pen, want daarom is het deze dagen toch
vooral te doen, nietwaar?
Niets voor niets. Dus koopt bij den mid
denstand, die u het beste brengt van het
geen er te brengen is!
De muziekommegangen zullen morgen
avond te 8 uur worden voortgezet door
Werkmans Wilskracht. Vertrek 8 uur van
het Stationsplein met de volgende route:
Stationsplein, Stationsweg. Steenstr.,
Ha a rlemm erstrDonkersteeg. Hoogstr., N.
Rijn, Watersteeg, Hoogewoerd, Kraaierstr.,
Plantsoen, Korevaarstr., Breestr., Noord-
einde, Noordeindsplein (K.), Noordeinde,
K. Rapenburg, Apothekersdijk, Vrouwen-
steeg, Haarlemmerstr., Hooigracht, N. Rijn,
Koren beursbrug, Botermarkt, Gangetje (E)
V De vrijheid.
In een artikeltje, overgenomen uit de
„Residentiebode", in ons nummer van gis
teren, werd o.i. terecht veroordeeld als on
beschaamd en onbeschaafd het feit, dat
men bij de ontgroening in het Delftsch Stu
dentencorps een groen, zoon van een be
kend N.S.B.-er, had gedwongen met de
„Tribune" te colporteeren.
In ons land van vrijheid natuurlijk
binnen r e d e 1 Ij k e grenzen mpet een
dergelijk plagen en spotten met anderer
overtuiging niet voorkomen.
Wij komen hierop nog even terug, nu wij
in dit nummer melding maken van een
„manifest", geteekend door een aantal Ned.
Herv. predikanten. In dit manifest wordt
in naam van het Recht en de Waarheid op
gekomen tegen ietwat vreemde combi
natie! cumulatie van tractementen en
pensioenen, dubbele inkomens (man en
vrouw) en het „ambtenaren-verbod",
„waarmede de regeering de N.S.B. heeft
getroffen".
Wat dit laatste betreft ook wij zijn van
meening, dat het bedoelde „ambtenaren
verbod" door de regeering wel nog 'ns op
nieuw bekeken mag en móet worden! Als
de regeering meent, dat verbod ongewij
zigd te moeten handhaven, dan is zeer
zeker gewenscht, dat zij daarvan geeft een
nadere motiveering, welke geen plaats laat
voor de bewering van de manifesteerende
predikanten, dat de regeering handelt in
strijd met recht en waarheid.
't Moet vast staan en vast blijven staan,
dat in ons land van vrijheid met anderer
overtuiging niet alleen niet wordt geplaagd
en gespot, maar dat zij volkomen gelyk-be-
rechtigd is indien die overtuiging
zich loyaal plaatst op de basis van en
zich loyaal houdt binnen de omgrenzing
van: de Grondwet en 's Rijks wetten. Dan
blijft de vrijheid binnen redelijke grenzen.
KERKNIEUWS
EUCH. CONGRES GEOPEND
Meer dan driehonderdduizend mcnschen
woonden de luisterrijke plechtigheid bij
Gisterochtend heeft in het groote Paler
mo-Park de plechtige opening van het
Eucharistisch Congres plaats gehad. Om
10 uur woonde de samengestroomde me
nigte, die de groote vlakte rondom het
monumentale kruis vulde, de H. Missen
bij, die aan de altaren rondom het kruis
werden opgedragen. Ongeveer driehon
derd-duizend congressisten waren aan
wezig. Onder hen bevonden zich vier kar
dinalen en talloos vele Bisschoppen, waar
onder ook de Nederlandsche Bisschoppen,
de President der Republiek en verscheide
ne Ministers.
Terstond na de H. Mis zong een koor
van vijfhonderd seminaristen het „Veni
Creator" in de vierstemmige toonzetting
van Perosi. Wonderbaar klonk de mach
tige aanroeping van den Heiligen Geest
door de klare voorjaarslucht boven de in
getogen menigte.
Daarop volgde de voorlezing van de
breve, waarmede de Paus Zyn staatssecre
taris als Legaat naar het Congres heeft
benoemd.
De voorzitter van het Permanente Co
mité opende daarna het congres, waarna
de hymne gezongen werd, die door de Ar-
gentijnsche dichteres Sara Montes de Os-
ca is gedicht en door den musicus José
Gil is getoonzet.
In den namiddag bezocht de Kardinaal-
Legaat de stad en ontving verschillende
pelgrims.
Om negen uur gisteravond werd in de
verschillende kerken een aanbiddingsuur
gehouden voor de geestelijkheid en voor
de pelgrims.
De geestelijken, waarbij ook de Kardi
naal-Legaat en de Nederlandsche Bis
schoppen, verzamelden zich in de basiliek
van het Allerheiligst Sacrament.
„Tijd"
MISSIEZONDAG 1934
Zondag 21 October wordt op verlangen
van Z. H. den Paus de jaarlijksche Mis
sie-Zondag gehouden. De H. Stoel zelve heeft
innig verband gelegd tusschen de viering
van het Jubeljaar der Verlossing en de
aansporing tot hernieuwde MisSieactie, en
daarom als leidende gedachte voor dezen
Missiezondag aangegeven het grond-dog
ma der Verlossing, dat Christus gestor
ven is voor alle menschen.
Zoowel de dankbaarheid voor de over
vloedige zegeningen der Verlossing welke
wij genieten, als het onomstootelijke feit,
dat de groote meerderheid der menschen,
gedeeltelijk door eigen verblindheid, maar
hoofdzakelijk zonder haar schuld, in de
zichtbare zegeningen dier Verlossing, d.i.
in de heilzame prediking, leiding en ver
zorging der Katholieke Kerk nog niet dee-
len, zullen ons, kinderen dier Kerk. ge
makkelijk aansporen om ons aandeel in
de uitbreiding van het verlossingswerk,
dat wij mogen en moe te n geven, door
hartelijke gebeden en milde offers in edel
moedigheid te brengen.
Een intens medeleven en medewerken
met den missiearbeid der Kerk moge het
succes zyn van den komenden Missie-
Zondag.
In alle kerken zal op 21 October de Vo-
tiefmis tot Voortplanting des Geloofs wor
den opgedragen, over de Missiën worden
gepreekt en een collecte voor het Pause
lijk Genootschap tot Voortplanting des Ge
loofs worden gehouden.
De Nederlandsche Na
tionale Raad tot Voort
planting des Geloofs.
BINNENLAND
DE WINKELSLUITING OP ZONDAG
De gemeenteraad van Haarlem heeft
met groote meerderheid 26 tegen 11
stemmen aangenomen een voor
stel van B. en W. om te besluiten
tot verruiming van verkoopgelegenheid op
Zondag voor winkels voor brood, banket,
enz. en voor vergunningen. De meerder
heid der Katholieken ging mede met het
inwilligend voorstel van B. en W.
De gemeenteraad van D e 1 ft heeft met
nog grootere meerderheid 24 tegen 4
stemmen aangenomen een voorstel
van B. en W. om niet te besluiten tot
verruiming van verkoopgelegenheid. Alle
Katholieken gingen mede met het afwij
zend voorstel van B. en W.
EEN MANIFEST.
Een aantal predikanten heeft zich in een
manifest gericht tot het Nederlandsche
Volk.
Tien van de negentien onderteekenaars
van het manifest zijn predikant van de
Ned. Herv. Kerk te Amsterdam, de andere
zijn predikanten in andere plaatsen, één
in Leiden, n.l. dr. W. Th. Boissevain.
In dat manifest wordt geconstateerd, dat
het Recht en de Waarheid in gedrang zijn
gekomen.
En dit wordt aangetoond in een drietal
concrete punten. Wij ontleenen aan het ma
nifest de hier volgende passages.
„Daar is, vooreerst, de kwestie der
verlaging van de ondersteuningen onzer
werklooze en andere behoeftige medebur
gers tot een peil, waarop niet alleen van
eenigen welstand hoe gering ook geen spra
ke meer is, maar bittere en bijtende ar
moede moet geleden worden en daar
naast de nog altijd gehandhaafde cumula
tie van traktementen en pensioenen uit de
berooide kassen van Gemeenten, Provin
ciën, Rijk en Overzeesche Gewesten.
Wy weten, hoezeer dit door talloos ve
len met ons als onrechtvaardig gevoeld
wordt en dies verbittering blijft wekken.
Wij zeggen niet, dat radicale afschaffing
dier cumulatie belangrijke financieele ba
ten zou opleveren, die onzen werkloozen
noemenswaard ten goede komen konden;
eerder nemen wij het tegendeel geteede-
lijk aan. Maar wel houden wij staande, dat
onder de noodmaatregelen die de harde
werkelijkheid dwong te nemen, de af
schaffing der cumulatie in ieder geval had
behooren vóór te gaan, opdat de door steun
verlaging getroffenen gezien hadden dat,
aleer aan hun toch reeds zoo schamele be
staansmogelijkheid geraakt werd, éérst
aan de opstapeling van inkomsten uit pu
blieke kassen een einde was gemaakt.
Ligt op diezelfde lijn, ten tweede,
ook niet het feit der z.g. dubbele inkomens,
der gehuwde vrouwen die naast hare
cchtgenooten in Overheidsdienst staan?
Alweder niet om het financieel meer of
min belangrijke, maar om rechtvaardig
heid gaat het ons hier, en dat op denzelf
den grond als in het hierboven gezegde. Is
het recht, dat in tallooze gezinnen zoo bit
ter geleden wordt, terwyl in, naar verhou-
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Weekabonné'i, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE AOMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
liet lijk van koning Alexander wordt
aan boord van den Joegoslavische» kruiser
„Dubrovnik" naar Spalala gebracht. Ko
ning Peter begeeft zich na.r Belgrado. (2de
blad).
Nog gevechten In Asturië (2de blad).
ding, weinige de weelde van het dubbel
inkomen uit de publieke kas genoten
wordt, en dit nog altijd om motieven van
„verkregen rechten" en wat dies meer zij
in stand blijft, en daardoor ook dc moge
lijkheid eener broodwinning aan werkloo
ze mannen blijft versperd?
Daar is, ten derde, de kwestie van
het ambtenarenverbod waarmede onze Re
geering de Nationaal-Socialistische Bewe
ging heeft getroffen. Geen onzer is van
die Beweging lid, maar dit mag ons niet
beletten om der waarheid en om des
rechts wille uit te spreken, dat ook dc fel
heid van den politieken strijd die om deze
Beweging is ontbrand, nimmer had mogen
leiden tot een maatregel, die in het licht
der bloote feiten moet genoemd worden in
strijd met de gerechtigheid en dc waarheid
genomen te zyn.
Met de gerechtigheid in strijd, omdat de
N. S. B., vaderlandslievend, getrouw aan
Oranje, en die den politieken strijd langs
den wettigen weg wil strijden, door een
zoo harden maatregel werd getroffen, en
daarnaast de S. D. A. P. aan welke blijkens
zoo talrijke uitlatingen van hare voorman
nen en hare pers deze eigenschappen niet
zijn toe te kennen, buiten schot kon blij
ven.
En met de waarheid in strijd, omdat dit
ambtenarenverbod op de N. S. B. word toe
gepast op een grond, die duidelijk geble
ken is géén grond te zijn. Was eerst een
hoogstaand Eerste Kamerlid als prof. jhr.
mr. dr. de Savornin Lohman overtuigd van
het recht der Regeering, op grond van
hare mededeelingen in het Parlement, la
ter heeft deze zelfde Senator openlijk ver
klaard, dat die mededeelingen in strijd
met de feiten waren geweest en hij des
wege zijne instemming terug moest nemen
Terwijl ook mannen als Generaal Snijders
en prof. jhr. mr. dr. Rengers Hora Siccama
dit ambtenarenverbod voor dc N. S. B. en
het betreffende Regeeringspcrscommuni-
qué als in strijd met recht en waarheid
hebben gedisqualificeerd."
„ONS ZIEKENHUIS".
Verschenen Ls hel eerste nummer van
„Ons Ziekehhuis", officieel orgaan van de
Vereeniging van R.-K. Ziekenhuizen.
De redactie is samengesteld uit de hee-
ren dr. J. F. J. ten Berge, den Haag, ir. H.
J. Engeler, Amsterdam, J. G. A. Honig,
arts, Zevcnaar, dr. L. A. Vecger, Nijme
gen, A. J. Wecssels, S.J., Den Haag.
In dit eerste nummer treffen wij artike
len aan van verscheiden aard: over „de
vorming der ziekenhuisverplcegster", over
het Katholieke Ziekenhuis te Eindhoven en
over dat te Venray, over rcligieusc huis
kunst in het ziekenhuis, over „godsdienst
en moraal", enz.
Pater Wcssels S.J., dc secretaris van bo
vengenoemde vereeniging schrijft een arti
kel, getiteld „Mijn taak", waaraan wij het
volgende ontleenen.
Uit art. 1 van de Statuten der Vereeni
ging van R.-K. Ziekenhuizen, meen ik te
mogen afleiden, dat het allereerste en al
lervoornaamste, wat ik te doen heb, is: mij
geregeld op de hoogte te stellen van den
toestand van het R.-K. Ziekenhuiswezen;
dat immers is noodzakelijk om ook de
rest van mijn taak naar behooren te kun
nen vervullen, voorlichting en inlichtin
gen te verstrekken en adviezen te geven
aan de leden der Vereeniging en te bevor
deren het streven naar een gemeenschap
pelijk optreden ten behoeve van gemeen
schappelijke belangen.
Nu is mij uit gesprekken met dc verschil
lende instanties van diverse ziekenhuizen
