WAAL
UITNOODIGING
TENTOONSTELLING
ZATERDAG 6 OCTOBER 1934
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. Z
TOT EEN BEZOEK AAN DE
VAN FRAAIE HANDWERKEN
ALSMEDE TOT BIJWONING
VAN DE
DEMONSTRATIES VAN
MODERNE HANDWERK
EN WEEFTECHNIEKEN.
GEOPEND MAANDAG 8 TOT EN MET ZATERDAG 13 OCTOBER
■S MORGENS 10—12 EN 'S NAMIDDAGS 2—8 UUR.
DE TENTOONSTELLING ZOOWEL ALS DE DEMONSTRATIE ZIJN
ZEER INTERESSANT EN VARIEEREND EN VERSCHAFFEN U ONDER
HET GENOT VAN EEN GEURIG KOPJE THEE EEN HOOGST AAN
GENAME EN NUTTIGE VERPOOZING. 3445
HAARLEMMERSTRAAT 130—136 - LEIDEN
BAROMETER.
naar waarnemingen verricht ln den
morgen van 6 October 1934, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Inst. te De Bildt.
Hoogste barometerst!: 772.4 te Toulouse.
Laagste barometerst.: 748.5 te Reykjavik.
Verwachting tot den avond van 7 Oct.:
Zwakke tot matige
later weer toene
mende Westelijke tot
Zuidelijke wind. Aan
vankelijk licht tot
half bewolkt. Later
opnieuw toenemende
bewolking. Aanvan
kelijk weinig of geen
later toenemende
kans op regen. Kans
op nachtvorst, iets
zachter overdag.
De barometerstijgingen hielden aan; voor
al in het Zuiden en Westen steeg de lucht
druk veel. Terwijl de depressie naar de
Poolzee verdwijnt, verplaatste de hooge
druk bij de Azoren zich naar Zuid-Frank
rijk en ligt thans bij de Pyreneeën. Een
nieuwe diepe depressie vormde zich in het
Westen en ligt met een minimum beneden
740 m.m. over 55 gr. N.Br. en 25 gr. W.L.
In Ierland zijn tengevolge van de vorming
van dit nieuwe gebied van lagen luchtdruk
de winden weer naar Zuid gekrompen en
is opnieuw een regentoestand ingetreden.
De neerslag bleef nog zeer verspreid; de
grootste hoeveelheden vielen thans in
Zweden. Terwijl het overal op het vaste
land en in Schotland nog kouder werd,
steeg de temperatuur in het Zuid-Westen.
In de Poolzee komen zeer hooge temperatu
ren voor (Janmayen 9 gr. C.). De tempe
raturen in de bovenlucht namen boven 2000
m. nog verder af. Op 5000 m. was het he
denmorgen 29 gr. C. tegen gisteren 20
gr. C. Het is te verwachten dat de opkla
ringstoestand nog eenigen tijd zal aanhol
den, doch dat de depressie in het Westen
zijn invloed ook tot onze omgeving zal gaan
uitstrekken.
LUCHTTEMPERATUUR
Temperatuur de* middags t« half dri*
14.2 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.
Van Zaterdagnamiddag 6.57 uur tot
Zondagmorgen 5.40 uur en van Zondagna
middag 5.55 uur tot Maandagmorgen 5.41
uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk: op Zondag 7 October voorn-,
1.30 uur en nam. 1.48 uur; op Maandag 8
October voorm. 2.03 uur en nam. 2.19 uur.
WE ZOUDEN DEN PUT GRAAG UIT!
EEN STRIJDKREET VAN
PATER HENRICUS O.CAP.
Ter gelegenheid van dien Socialen Zon
dag te Helmond hoeft de zeoreerw. pater
Hcnricus O.Cap. voor de Commissie van
Samenwerking een rede gehouden, welike
gedachten bevat, welke een zeer mime ver
spreiding verdienen. Aan een uitvoerig ver
slag mogen hier ter plaatse daarom de vol
gende passage worden ontleend:
Godsdienst verliezen is alles
verliezen.
Spreker wijst er allereerst op, dat het nut
tig en noodig is, het half vertwijfeld volk
in te spuiten met religie; diep-godsdienstig
zijn is ook zoo natuurlijk, een mensch zon
der God levend is eigenlijk dood. Als God
in onze dagen belet wordt gegeven, komt
dat niet omdat de geest zoo sterk is, maar
omdat het hart zoo zwak is. De ridders uit
de Middeleeuwen hadden liet nog zoo ver
niet mis, toen zij hun zwaaad wetten aan
een kerk-kalom! De Tien Geboden zijn geen
dwangbuis, doch geven ons schatten icn de
armen. Als je van alle kanten in den put
der zorgen zit, kun je wel eens in de bio
hartelijk gaan laohen met Mickey Mouse
cn dat mag gerust doch de echte opkik-
kering vind je alleen in den godsdienst.
Trapt hot geloof de deur uit, dan komt het
ongeloof door het venster naar binnen. Je
geld kwijt raken is erg, een been verliezen
is ontzettend, doch je godsdienst verliezen
is alles verliezen. Zonder God wordt dé we
reld een ijskelder.
Maar de boterham is ook noodig.
Goed katholiek wil niet zeggen een mod
dervette ziel in een scharminkel van een
lichaam! Spreker heeft in Seppe de Sociale
Studiedagen meegemaakt en in dat retraite
huis, waar anders slechts gepredikt wordt:
,,Wat baat het den mensoh" enz., heeft men
'1 drie dagen lang alleen over den boter
ham gehad. Daar, waar er anders steeds op
gewezen wordt, dat de communiebank de
centrale van het leven is, werd toen gezegd,
dat men zonder geld niets opschiet! Spreker
wil hiermee zeggen, dat de godsdienst niet
fanatiek is en 't oer-echte katholicisme zich
niet behoeft op te sluiten achter Clarissen-
tralies of te vluchten in de woestijn. In
onze kérken brandt dc oude waskaars naast
dc PhiLipslamp!
We mogen God niet verronselen tegen
goud, niet voor financiën ons geweten rui
len, maar wij Roomschen hebben juist in
dezen bizar afgezaagden tijd den plicht de
huidige heidensche economie naar de doop
vont te dwingen en de Kerk er peetoom
van te maken.
Spreker zegt het luid, dat degene, die
tegenwoordig alles in het werk stelt en uit
zoekt om meer werkgelegenheid te vinden,
een apostolaat voert. De Kerk is niet tegen
stoffelijke cultuur, als deze maar niet ver
stof fel ijkt.
Deze beste wijze om het communisme te
bestrijden is: geef ons een land van ver
diepte en verstevigde industrie; zoek alle
mogelijke werkgelegenheden en wijzig 'n
boel dingen! Zet het heele Bankwezen om
en dwinig onze banken tot een meer natio
nale geldpolitiek.
Een economisch sterker volk.
Hiermede heeft spreker als monnik dui
delijk genoeg gezegd, dat de Kerk niet
tegen welvaart is.
We moeten in en buiten de Kamer, in en
buiten de gemeenteraden, in en buiten de
Bonden alles doen om ons volk economisch
meer weerbaar, sterke te maken, want dat
zal ons op den duur beter helpen dan re
traites en missies alléén.
We zitten diep in den put en het zal niet
gemakkelijk zijn eruit te komen, maar we
moeten
er voor werken.
En dan zij er volgens spreker te veel
katholieken, die in dezen tijd te veel wijzen
op het Evangeliewoord, dat God die rrfen-
schen voedt en de lelies kleedt. Als deze
heerlijke tekst im z'n echte beteekenis wordt
gebruikt, geeft spr. er zijin zegen op, doch
passen allen, die hem gebruiken, hem wel
op zichzelf toe? Als zij er de bedoeling mee
hebben de aandacht van den balabberden
toestand af te trekken, dan is het niet min
der dan struisvogelpolitiek. Bij lieden, die
stikken van den kommer en straks weer
vader en moeder worden met vreugde en
wanhoop tegelijk, moet men niet eenzij
dig aankomen met dergelijke intenties, als
men zelf meer vertrouwen stelt in een
banksaldo. Dat is een blasphemie! We kun
nen van den Hemel niet verlangen, dat Hij
telkens restitutie doet voor hetgeen dieven
van de maatschappij afnemen. Rooven in
den naam van Satan en vertrouwen op God
dat is een vloek! Neen, we moeten bid
den als engelen en vechten ais duivelen
voor onze katholieke beginselen op econo
misch gebied.
Waarom durft men niet?
Over het al of niet gebruik van het let
tertje n is tegen een minister uitgepakt als
nog nooit is geschied. Er werd zelfs ge
zegd: zouden we hem niet naar huis sturen?
W aar om durft men hierom zoo beleedigend
en cynisch te zijn, terwijl als 't over levens
kwesties gaat. men dien toon nooit hoort en
liever den schijn aanneemt en moeilijk
heden omzeilt? Is de regeering niet van
plan voor 100% eerlijk spel te spelen, om
drastische maatregelen te nemen, dan dient
ze ertoe desnoods gedwongen te worden en
wel in samenwerking met allen, die voor
onze desiderata zijn. Geef ons een paar hon
derd van die radicale priesters als Carl Som-
nenschein, voor wien thans nog in Berlijn
kaarsen gebrand en bloemen op het graf
worden gestrooid. Diens begrafenis was 'n
volksverhuizing, zeide een communist, en
dat kwam, omdat Sonnenschein gedurft
heeft, den kastegeest aantastte en spuwde
op degenen, die dachten hun vingers vuil
te maken door voor het plebs te werken.
Hij was het ook, die zeide, dat nooit met
den gummiknuppel het communisme uit el
kaar te ranselen zal zijn doch verdwij
ning ervan slechts mogelijk is, als we zelf
katholiek-revolutionnair worden. Bezuini
ging is goed, maar dan bij de allerhoogsten
beginnen cn niet zoolang nog de champag
neelazen rinkelen!
m
We hébben te komen tot een organisch
ingerichte maatschappij, maar als het in
nerlijk van ons allen niet beter wordt heb
ben we daar niks aan. Aan de liefde van
mensch tot mensch ontbreekt nog al te veel!
Nu moet er weer 130 millioen bezuinigd
worden, 't Kan hard noodig zijn, maar toch
meent spreker, dat de regeering veel te
veel het snoeimes gebruikt. Als zoo wordt
doorgegaan, krijgen we in Nederland 8 mil
lioen zigeuners en ergens in een hoekje de
gave gulden!
Worden we met al die verlagingen en
versoberingen iets welvarender? Krimpt er
de werkloosheid iets door in? Wat geschiedt
er om productie ven arbeid te krijgen? Is
men bij het neerhalen van het levenspeil al
tijd bedacht op de verdeelende rechtvaar
digheid? Men weet de inkomsten uit ar
beid wel te belasten, maat die uit geld
ook?
De werkloosheid naar beneden!
Onze politiek moest jve^en: tot eiken prijs
de werkloosheid naar beneden; een meer
sterke, intensieve industrie trachten te krij
gen. Daartoe is noodig een omzetting der
bedrijven, nu betonnen muren den wereld
handel belemmeren. We worden op ons
eigen huishouden aangewezen; dus zal er
een stuk van ons boerenbedrijf af moeten,
de industrie moeten worden omgezet. Alles
dient gericht op de vraag: hoe kan Holland
het meest produceeren voor eigen Hollan
ders.
We moeten, zooals Max van Poll zegt,
naar autarkie en omdat ons landje alleen
te klein is te zamen met Oost- en West-
Indië een economische drie-eenheid vor
men; een groot huishouden vam 70 millioen
menschen, dat grootendieels zich zelf kaïn
voorzien.
Wij als katholieken, nu we den heelen
boel zien verworden, moeten ons openhar
tig afvragen: wordt door de regeering vol
doende het sociale karakter van den eigen
dom begrepen? De staat kan toch bindend
ingrijpen en doet hij dat voldoende? Wordt
door onze regeering het privé-rechtelijke
van den eigendom tegenover het algemeen
belang van den staat niet schandalig over
dreven; het sociale karakter van den eigen
dom niet te veel uit 't oog verloren?
We staan voor het ontstellende feit, dat
onze magazijnen vol eetwaren en onze zol
ders vol confectie zitten en toch loopen dui
zenden met honger in de maag en vodden
aan het lijf. Het wil er bij spreker niet in,
dat het niet anders kan. Kan er geen groote,
goedkoope leening uitgeschreven worden?
Het geld is er en komt er voor los ook.
Kunnen Nederland met Oost- en West-
Indië niet economisch sterker gemaakt en
bij elkaar gebakst worden? Kan het Bank
wezen niet sterker aan banden gelegd door
een verbod om nog te leen en aan het bui
tenland en een nationale doelstelling te
geven aan onze geldpolitiek? Kan de immi
gratie en emigratie (kapitaal-vlucht) niet
geregeld worden?
Een radicaler geluid bij de
R. K. Staatspartij.
Kan onze R. K. Staatspartij geen radica
ler geluid doen hooren en zijn we niet veel
te bang, o.a. van een kabinetscrisis, vraagt
spreker verder. Wat ergert, dat is de klap-
looperij bij Kamerleden; het loopen met
oogkleppen, zoodat men den waren toestand
niet durft zien; de verwaarloozing der
groote gezinnen; het groeps-egoïsme in onze
Roomse he bonden, want het dient hier ook
maar eens gezegd: ook onze Roomsche bon
den hebben bonzen!
Het werkloosheidsleed.
Spreker vraagt z'n gehoor of het weet
wat werkloosheid is. Weet men dat? Maar
weet men dan ook, dat, als 't eene oog
schreit, 't andere niet kan fuiven? Spreker
schetst dan de werkloozen, zooals ze ook
hier rondloopen: de een vertwijfeld, de an
der bot en afgestompt; weer 'n ander vol
schaamte; Jan karakterloos; Kees nog vol
galgenhumor, terwijl de ziel aan 't stikken
is: Karei één bonk onverschilligheid, Ties
een schurftige hond, die zuipt nog lang na
't op is en z'n gezin de enkele centjes ont
houdt en Fons loopt langs 't kanaal of staat
aan de gaskraan stil.
Onze bedrijven zijn bloedarm, hopelijk
niet alle, maar er zijn er ook die doodbloe
den. Onze keuterboertjes krijgen telkens
nieuwe opstoppers en onze middenstanders
zijn 'n groote brok zenuwen. Spreker ziet
machines stil staan; huizen met vensters als
licbtüooze oogenHij wil de werkloozen,
die na zooveel jaren bleven bidden, vanaf
zijn podium kronen, want dat zijn kranen!
Maar feit is, dat een boel werkloozen dag
en nacht aan de komende revolutie den
ken. Spreker wou, dat er veel meer ge
praat, geschreven, gecongresseerd werd!
We zouden graag den put uit!
RECHTZAKEN
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Een zenuwstillend middel
Waar ben je nu met al je praatjes, infor
meerde de politierechter, mr. v. d. Boom,
tegen den 27-jarigen inwoner van P ij n-
acker, die zich op 14 Juni 1.1., op den
openbaren weg als een wild beest had aan
gesteld.
Het heerschap, dat een rijwiel met zeer
breed stuur bereed, was door eigen schuld
in aanraking gekomen met de fiets van
een hem op den smallen weg passeerenden
jongeman, die met een drietal vrienden uit
Delft kwam rijden.
Deze laatste was door verd. op lieder
lijke wijze uitgescholden en daarmede niet
tevreden had de rabouw den jongeman nog
ernstig mishandeld en o.a. diens bril stuk
geslagen.
Op de verdere vraag van den politie
rechter waarom de man als een beest was
te keer gegaan, bracht deze de meer ge
bruikelijke verontschuldiging, dat de ze
nuwen hem parten hadden gespeeld ten
berde.
Dan zullen we je hier aan een zenuw-
stillend middel helpen, zei de politierech
ter, daarop het woord aan den officier ge
vend, die vervolgens zes maanden gevan
genisstraf eischte.
De politierechter maakte het zenuwstil
lend drankje een weinig slapper, door er
drie maanden onvoorwaardelijk plus drie
maanden voorwaardelijke gevangenisstraf
van te maken.
STADSNIEUWS
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN.
Het najaarsprogramma voor de Archaeo-
logische lezingen en cursussen luidt als
volgt:
23 October: Prof. Dr. J. Capart, Brussel,
Quelques sites d'Egypte peu connus.
6 November: Dr. W. D. van Wijngaarden,
De jongste opgravingen in het oude Perse
pólis.
27 November: Prof. dr. E. Krüger, Trier,
Römische Mosaiken in Germanien und
Gallia Belgica.
29 November: Die Entwicklung der galli-
schen Götterkulte.
11 December: Dr. J. H. Holwerda, Een
Gallisch vorstengraf bij Oss.
Zij, die één of meer lezingen wenschen
bij te wonen, gelieven zich daartoe op te
geven vóór 18 October a.s., hetzij schrifte
lijk bij de directie of door hun naam te
teekenen op de daartoe bij den Museumpor
tier gereed liggende lijst, onder bijvoeging
of betaling van 11.per persoon voor on
kosten. (Postrekening 171035). Zij ontvan
gen dan tijdig voor elke lezing gratis een
afzonderlijke toegangskaart.
Inschrijving voor deze najaars-lezingen
1934 zijn ook voor de voorjaars-lezingen
1935 geldig.
R.-K. STUDENTENVEREENIGING
„SANCTUS AUGUSTINUS".
Het nieuwe bestuur van de Roomsch Ka
tholieke Studentenvereeniging „Sanctus
Augustinus" is als volgt samengesteld: P.
B. A. Melief, Praeses; L. H. Geerdes, Vice-
Praeses; mej. J. M. de Vreede, Abactis I;
R. T. M. v. d. Lugt, Quaestor; Th. L. Kan-
ters, Abactis II; C. J. Alkemade, Assessor.
De weleerw. heer Kapelaan Schram a
deelt mede, dat Dinsdag 9 October 's avonds
om half 9 de eerste Congregatieoefening
zal plaats hebben van de nieuw opgerichte
Mariacongregatie voor heeren in de St. Lo
de wij kskerk op de Steenschuur. Het aan
tal leden bedraagt nu 70.
Men verzoekt ons het volgende mede te
deelen:
De opening van terrein D van de R. K.
Sportcentrale gaat a.s. Zondag niet door.
De muzikanten van de R. K. Harmonie-Ka
pel „Perosi" behoeevn morgen dus niet
uit te rukken.
BIOSCOPEN.
Trianon.
Wanneer Francisca GA1 in een film de
hoofdrol vertolkt, kan men er van verze
kerd zijn een van charme en vitaliteit
sprankelende film te zien, want dit zijn wel
de speciale eigenschappen, die het spel van
deze Hongaarsche filmster tot een genot
maken.
Zoo is het ook met de film „Popje", een
var haar beste films, die bovendien is ge
maakt op een goed sluitend vermakelijk
scenario.
Francisca Gal is hier een gevierde too-
neelspeelster, die na een succesvol optreden
te Parijs weer, naar haar moeder te Wee-
nen gaat. Zij telefoneert haar komst en nu
denkt de man, die met haar moeder zal
GEMEENTEL. AANKONDIGINGEN.
AFSLUITING ZOETERWOUDSCHE
SINGEL.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat het
gedeelte van den Zoeterwoudsche Singel,
tusschen de Van Disselbrug- en den Lam-
menschansweg, vanaf Maandag 8 October
1934 tot nadere aankondiging voor alle
rijverkeer zal zijn afgesloten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 6 October 1934.
Hinderwet.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat
door hen vergunning is verleend aan de
Coöperatieve Groenten-, Fruit- en Bloe-
menveilingsvereeniging „Leiden en Om
streken" en rechtverkrijgenden, tot het op
richten van een inrichting voor het rijp sto
ken van bananen en het koel houden van
fruit op het perceel Zoeterwoudsche weg
No. 2, Sectie O. No. 1425.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 6 October 1934.
AGENDA
LEIDEN.
Vrijdag, R.K. Ver. van Handelsreizigers
„St. Pancratius", Bondsgebouw 8.30
uur.
Dinsdag, R.K. Metaalbewerkersbond, afd.
Leiden, Bondsgebouw, 8 uur.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
den zal worden waargenomen door de dok
toren Jaspers, Kortmann, Meyboom, Poort
man en Verbrugge.
De Zondagsdienst te Oegstgeest wordt
waargenomen door dr. Varekamp, teL 1016.
De avond-, nacht en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Donderdag 4 tot
en met Zondag7 0ct. a.s. waargenomen
door de apotheken:
P. du Croix, Rapenburg 9, Tel. 807 en E.
M. de Metz, Korevaarstraat 51, tel. 3553.
BALLONNEN
In alle steden worden thans
door de Graal reclame-ballonnen-
vaarten georganiseerd.
Wij leven tegenwoordig niet
Alleen meer op den grond,
Waar eens in lang vervlogen tijd
Ons rieten wiegje stond.
Wij leven nu ook in de lucht
Met vliegtuig en ballon,
Wij leven nog wel onder de
Maar dichter bij de zon.
De vliegers schrijven ln de lucht
Oflaten iets omlaag,
Het is reclame uit de lucht
't Is aanbod voor de vraag.
Van alles komt van allen kant
Voortdurend op ons aan,
Om dringend aan te vragen om
Een nieuwen weg te gaan.
Wij kijken dus zoo nu en dan
Eens even naar omhoog,
Want wellicht komt er uit de lucht
Wat nieuws weer in ons oog.
Ook bij de Graal, modern van aard,
En die haar tijd begrijpt,
Is dit idee vanuit de lucht
Nu tot de daad gerijpt.
En als van haar eens iets omlaag
Daalt, wees dan niet verstomd,
Maar weet dan, dat de zegen steeds
Meestal van boven komt.
TROUBADOUR.
gaan trouwen en die niets van haar bestaan
wisrt, dat zij een kind van 14 jaar is. Csibi
(Francisca Gal) merkt dit hij haar thuis
komst en zij doet zich als een 14-jarig meis
je voor. Hieruit ontspringt de heele situatie
want nu ziet men haar als 14-jarige door
de geheele film heenhuppelen en zij speelt
dezen leeftijd zóó prachtig, zóó volmaakt,
d/at het een lust is om te zien.
Men moet haar aLs meisje van 14 jaar
zien loopen en hooren spreken, men moet
haar ihouding zien, het is zoo voil vitaliteit,
zoo natuurlijk en zoo grappig, dat men al
de dwaze verwikkelingen om haar char
mant persoontje volgt met één voortduren
de lach
Het is voorts Herman Thimig vooral, die
met haar deze film draagt. Francisca Gal
zingt daarbij nog aardige liederen, zoodat
deze film een lust is geworden voor oog,
oor en geest.
De voorfilm heet „College-humor" hoe
wel de humor nogal Amerikaansch is.
Het is hier meer het leven van studen
ten, die feest vieren en minnen en aan
sport doen en niet studeeren.
Het geheel draait om een wedstrijd tegen
een ander College, die na groote achterstand
door toedoen van de held van het verhaal
gewonnen wordt.
Met journaals een aanbevelenswaardig
programma maar om de film „College-Hu
mor" voor volwassenen.
Luxor.
De hoofdfilm van deze week is getiteld:
„Snelheidsduivel te water" met William
Colleyer, Joan Marsh en Heeler Oakman
in de hoofdrollen. Deze rolprent geeft de
geschiedenis weer van een jongeman, die
in een racebootje den Amerikaanschen
snelheidskampioen weet te verslaan on
danks de moeilijkheden, die hij daarbij
krijgt te overwinnen. Natuurlijk wordt hij
