No. 7931
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
Zöste Jaargang
VRIJDAG 5 OCTOBER 19j%
S)<2 £etdóclo£6oti/tamt
D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per reg*J
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin b*-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
duitsch clearing-verdrag v De doode-handbeiasting. Stoomschip met man en muis vergaan
Heit Duitsch-Nederlandsche clearing-ver
drag is geleidelijk aan algemeen bekend ge
worden. Er is een grenslijn getrokken voor
de wederzijdische verplichtingen vóór en
nó den 24sten September 1934; bovendien
mogen Duitsche schuldenaren aan Neder
land slechts in de clearing betalen, wanneer
zij een desbetreffende vergunning van de
officieele Duitsche instanties verkregen heb
ben. Dit laatste is een geweldige rem voor
het goed functionneeren van het onderlinge
goederenverkeer. Immers de Duitschers
mogen niet vrijelijk importeeren, wat zij
willen en de verrekening van dien import
aan de olearing-instanties opdragen, neen,
zij mogen alleen invoeren, waartoe zij toe
stemming ontvangen hebben, in welk ge
val de betaling via de clearing zal plaats
vinden. De clearing is dus geen vrijbrief
voor eiken import; het is slechts een ver-
reken-instituut voor de goederen, die een
maal in Duitschland zijn toegelaten.
De richtlijnen van den import in Duitsch
land zélf zijn ten opzichte van ons land
vastgelegd in het handelsverdrag, dat eind
van dit jaar expireert en welk verdrag
tegen dien tijd verlengd zal moeten worden
onder de voorwaarden, die door onderling
overleg zullen dienen te worden vastge
steld. Naar verluidt zullen deze onderhan
delingen binnenkort een aanvang nemen.
Het bovenstaande dient goed te worden
begrep>en, alvorens men het clearingverdrag
tusschen Duitschland en Nederland naar
waarde kan schatten. De clearing betee-
kent slechts het betalen van de bedragen,
die door den goederenruil zijn ontstaan.
Want ook de betaling van schulden, rente,
dividenden etc. blijven buiten de clearing
vallen. Het gaat hier alleen om de betaling
van de goederentransacties, hoofdzakelijk
de transacties na 24 September j.l. De im
port van goederen in Duitschland en even
tueel de export van Duitsche goederen in
Nederland worden langs andere lijnen ge
leid; zijn de goederen eenmaal geëxporteerd
dan wel ingevoerd, dan pas begint de
olearing haar werk te doen.
Practisch gesproken vervalt het beschik
baar stellen van deviezen door Puitschland,
zooals vroeger geschiedde en waarvan het
beschikbaar te stellen bedrag hoe langer
hoe meer ging inkrimpen. Alles wordt over
de clearing verhandeld, met uitzondering
van de betaling van den doorvoer en van
den Duitschen import in Indië. Er worden
dus guldensbedragen gestort bij de Neder-
landsche Bank als bankier van het Neder-
landsche clearing-instituut en marken bij
de Duitsche Rijksbank. Van de guldens in
Nederland wordt eerst een vastgesteld be
drag de hoegrootheid hiervan is nog niet
gepubliceerd ter vrije beschikking van
Duitschland gehouden. Daarna vindt de
onderlinge verrekening plaats dus van de
goederen-transacties, na 24 September j.L
afgesloten.
Er bestaan echter nog gtroote vorderingen
uit oude transacties. Men denke in dit ver
band aan het feit, dat het hier slechts gaat
om goederen-zaken met' alle daarmede ver
bonden handelingen als verscheping, assu
rantie, opslag etc. Toen het vorige verdrag
werd afgesloten, werd bepaald, dat de Duit
sche goederen-crediteuren hun verplichtin
gen zouden nakomen in Marteen op 't Son-
deroonto van de Nederlandsche Bank bij de
Duitsche Rijksbank, later aangevuld met
Sonder-rekeningen, ook bij de particuliere
banken als tusschenschakeLsZooveel moge
lijk zouden de Nederlandsche crediteuren
bij de Nederlandsche Bank in guldens stor
ten, zoodat de hier gedeponeerde guldens
zooveel mogelijk zouden worden verrekend
met de in Duitschland gedeponeerde mar
ken. Dezie regeling bleek stroef te loopen.
Grootere bedragen werden in Duitschland
in marken op het Sonderkonto gedeponeerd
dan in guldens bij de Nederlandsche Bank
werden gestort. De reden hiervan is niet
voldoende bekend. Men veronderstelt, dat
Duitschland bij den export andere condi
ties heeft gesteld, terwijl het ook mogelijk
is de waarheid zal ook hier wel in het
midden liggen dat de Nederlandsche cre
diteuren goedkooper op andere wijze kon
den remitteeren dan door het koopen van
bankmarken, zooals de op Sonderkonto ge-
stortte Marken werden genoemd.
Gevolg was een stagnatie in het uitbeta
len van de Nederlandsche vorderingen en
een toename van het saldo Sonderkonto-
Marken in Duitschland. De uitbetaiingsstag-
natie in ons land werkte belemmerend op
den goeden gang van zaken, men voelde,
dat de regeling op de een of andere wijze
werd gesaboteerd terwijl Nederland het
volle risico had te dragen van mogelijke
koersfluctuaties van de Mark, welk risico
ongetwijfeld zeer groot werd geacht in ver
band met de groeiende tendenz in de goud
landen om ook daar den gouden standaard
noogedwongen te verlaten.
Dit werd oorzaak van het instellen van de
claering.
Zooals gemeld, is de belasting op de
doode hand door de Eerste Kamer aange
nomen.
Ondanks veel verzet buiten de Kamer.
Een verzet, dat, helaas, van vele zijden zóó
laat tot uitdrukking is gekomen, dat het
niet meer het effect kón hebben, dat men
er zich van had voorgesteld. Een verzet,
dat voornamelijk gekomen is, n ad a t de
Tweede Kamer de wet had aanvaard, en
daardoor al niet op het juiste moment is
ingezet.
Onze Tweed e-Kamerfractie was vóór,
terwijl de c.-h. en a.-r. fracties daar tegen
waren. Van onze Eerste-Kamerfractie
bleek twee' derde tegen de wet, benevens
de heele c.-h. fractie, op den voorzitter na,
en de heele a.-r.-fractie was op één na,
voor.
De Katholieke senator mr. F. Janssen
verklaarde in de motiveering van zyn
vóór-stemmen, dat hij aan het t ij d e-
1 ij k karakter der voorgestelde maatrege
len zeer wezenlijke beteekenis gaf. Het
zelfde hadden in de Tweede Kamer de Ka
tholieke woordvoerders Fleskens en Gose-
ling verklaard. 't Zyn geen... kinde
ren in de politiek, die aldus spreken! En
toch wagen wij het, hier te denken aan
een zekere naiviteit een naiviteit, die
men zichzelf gaarne wilde op>dringen!
Wij zijn, zooals onze lezers kunnen we
ten, niet voor deze belasting, omdat de
principieele grondslag er van ons niet sym
pathiek is, en omdat in de uitwerking van
het beginsel, dus in het nu aangenomen
wetsontwerp, nog vele bepalingen liggen
(ondanks de mede op aandrang van de Ka
tholieke Tweede-Kamerfractie daarin aan
gebrachte werkelijke verbeteringen), wel
ke aanleiding kunnen geven tot onge-
wenschte practijken, tot misbruiken, zoo
als o.i. zeer juist is uiteengezet in een
door ons j.l. .Zaterdag uit het „Huisgezin"
overgenomen artikel.
Hoewel men in het algemeen genomen,
gaarne gelooft, wat men wenscht
kunnen wij nog niet gelooven in het tijde
lijke (vijfjarig) bestaan van deze belas
ting. Zou 't er niet mee gaan, zooals 't ge
gaan is en gaat met „tijdelijke" loonsverla
gingen?
Wij .vreezen het. Al desespereeren
wij, natuurlijk niet aan een andere moge
lijkheid.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Een Belgisch schip
met 9 opvarenden?
EERSTE KAMER
HET VERKEERSFONDS AANGENOMEN.
De vergadering van gisteren werd be
steed aan de behandeling van het in de
Tweede Kamer en ook daarbuiten zoo veel
omstreden Verkeersfonds. Ook hier kwa
men ongeveer dezelfde bezwaren te berde:
de vrees, dat het bij de instelling van het
Verkeersfonds zal blijven, dat de beroemd
geworden coördinatie de spiering en de
dekking van het Spoorwegtekort de kabel
jauw zou blijken te zijn. De minister van
Waterstaat verzekerde echter met klem,
dat hij het Verkeersfonds noodig had om
tot coördinatie te - komen. Ook bedenke
men, dat het wegverkeer niet ten achter
gesteld wordt bij het railverkeer, maar dat
integendeel het railverkeer achtergesteld
is geweest bij het wegverkeer, aan welken
toestand een einde dient gemaakt. Men ziet,
het is een kwestie van appreciatie en van
vertrouwen in den minister.
De twee sprekers van Katholieke zijde,
de heeren Visser en Michiels van Kesse-
nich, waren het met den minister volko
men eens, dat de ordening van het ver
keer noodig is. Maar, vroegen zij zich af;
is het nu noodig, dat het wegenfonds daar
voor afgeschaft wordt. Gelijk eenige leden
der Tweede Kamer, wezen ook zij op het
feit, dat de wegenbelasting op het oogen-
blik zoo graag betaald wordt, omdat men
ziet, dat men waar voor zijn geld krijgt.
I Zal dit echter zoo blijven, als het Verkeers-
fonds er is? De Minister stelde hen gerust
door te verklaren, dat er geen vrees be
hoeft te bestaan, dat de wegenbouw ach
teruit zal gaan. Het is echter in het geheel
niet onmogelijk, dat de beperkte geldmid
delen in de uitgebreide plannen eenige wij
ziging doen komen. Bovendien is de nood
zaak van betere wegen niet zoo bijzonder
groot. Er is ook geen denken aan, dat
auto's geweerd of tegengewerkt zullen
worden; wel zal er een eerlijke concurren-
tie moeten zijn, waarbij in de eerste plaats
Op de Noordzee, ten Noordwesten van
het vuurschip „Haaks", ongeveer ander
halve zeemijl hiervan verwijderd, heeft
gisteravond tijdens den hevigen Zuidwes
ter-storm een scheepsramp plaats gehad.
Een onbekend stoomschip is hier met man
en muis vergaan, nadat vergeefs getracht
was van den Helder uit hulp te verleenen.
Omstreeks acht uur Donderdagavond
werd op het vuurschip „Haaks" waargeno
men, dat op genoemden afstand een vuur
pijl door een in nood verkeerend schip
werd afgegeven. Onmiddellijk werd het
bericht van dit noodsein doorgegeven naar
de kustwacht te Den Helder, waar onmid
dellijk hulp werd gezonden. De motorred
dingboot „Dorus Rijkers" van de Noord
en Zuid-Hollandsche Redding Maatschap
pij en de sleepboot „Utrecht" van het Bu
reau Wijsmuller vertrokken onmiddellijk
ter assistentie.
Het werd een zeer zware tocht, die he
laas geen resultaat heeft opgeleverd. Toen
de reddingboot door het Molengat naar
buiten voer, en tegen de zeer hooge zeeën
worstelde om de plaats des onheils te be
reiken, werden op het vuurschip „Haaks"
van het in nood verkeerende schip twee
roode lichten boven elkaar waargenomen,
hetgeen beteekent dat het schip stuurloos
was. Voortdurend werden nog vuurpij
len afgeschoten. Dank zij het feit, dat de
„Dorus Rijkers" een installatie voor draad-
looze telefonie aan boord heeft, kon schip
per C. Bot voortdurend van Den Helder
uit op de hoogte worden gehouden van de
berichten, die via het vuurschip „Haaks"
werden ontvangen. Gemeld werd, dat zich
in de buurt van het in nood verkeerende
schip een groote stoomboot bevond, die
echter tengevolge van de hooge zeeën niet
bij het schip kon komen, noch sloepen kon
uitzetten.
Ongeveer een half uur voordat de „Do
rus Rijkers" bijna tegelijk met de sleep
boot „Utrecht" op de plaats van de ramp
aankwamen, zag men een laatste vuurpijl
afschieten en daarna verdwenen de roode
lichten in de zee.
Toen men na een half uur ter plaatse
kwam, was niets meer van het in nood ver
keerd hebbend schip te zien. Aangenomen
moet worden dat het onbekende vaartuig,
vermoedelijk een klein zeeschip, met man
en muis is vergaan.
Eenigen tijd werd nog op de plaats des
onheils rondgevaren, doch toen men niets
vond werd in overleg met de plaatselijke
commissie van de Noord-Zuid Hollandsche
Reddingmaatschappij te Den Helder beslo
ten naar Den Helder terug te keeren.
Om kwart over twee vannacht werd de
gedacht wordt aan behoorlijke arbeids
voorwaarden.
Sommige leden, o. a. de heer van Citters
(A.-R.) vreesden, dat vele bedrijven het
door de nieuwe belasting op de auto's niet
zouden houden, en dat daarmee het aantal
menschen, die aan de deuren van de werk
loosheidssteun kloppen nog vermeerderd
zou worden. Als dat waar is, zoo sprak de
heer Oud, minister van Financiën, dan
bewijzen die bedrijven, dat zij niet econo
misch werken. Een verkeer dat den Staat
meer kost dan het opbrengt is economisch
niet verantwoord.
Vooral van sociaal-democratische zijde
maakte men zich bezorgd over de behan
deling van het personeel door den centra-
len raad, die in verband met de coördina
tie zal worden benoemd. Dat op de toe
stand van het personeel vooral in de par
ticuliere verkeersbedrijven heel wat aan te
merken valt weet iedereen; men denke
maar even aan de vele ongelukken die ver
oorzaakt zijn door het in slaap vallen door
oververmoeidheid van chauffeurs. Minis
ter Kalff vond het echter zeer vanzelfspre
kend, dat een onderneming er belang bij
heeft zijn personeel goed te behandelen,
zoodat men zich daarover geen zorg be
hoefde te maken. Het is heelemaal niet uit
gesloten, dat een vakvereenigingsvertegen-
woordiger plaats zal krijgen in de Centrale
Commissie.
Tenslotte zegde de minister van Water
staat uitdrukkelijk toe, dat na de instel
ling van het Verkeersfonds geen moment
zal gewacht worden met een begin te ma
ken met de coördinatie van het verkeer. Dit
zal echter langzaam en met partieele rege
lingen geschieden, aangepast aan de om
standigheden.
Het wetsontwerp werd z. h. st aangeno
men.
Er staat nog 'maar een ontwerp op de
regeling van werkzaamheden, zoodat het te
verwachten is, dat de Senaat eenigen tijd
zal pauseeren.
terugtocht aanvaard en om half vijf heden
ochtend liepen de „Dorus Rijkers" en de
„Utrecht" de haven van Nieuwediep weer
binnen.
Schipper Bot van de „Dorus Rijkers", die
voor geen kleintje vervaard is, en die niet
gauw spreekt van moeilijke tochten, ver
klaarde na terugkeer, dat hij en de vijf j
andere leden van de bemanning der red- i
dingboot een zeer zware tocht hadden ge
had en tegen ongekend hooge zeeën heb
ben moeten strijden. Ondanks dit, hadden
zij echter doorgezet om te trachten de in
nood verkeerenden te redden. De beman
ning der reddingboot betreurde dat haar
tocht vergeefs was geweest.
Volgens rapport van een later gepas
seerd Duitsch stoomschip heeft dit in de
omgeving van de plaats van de ramp veel
wrakhout aangetroffen.
Omtrent de nationaliteit van het gezon
ken schip is niets bekend.
Het laatste bericht omtrent den onder
gang van het onbekende stoomschip nabij
het vuurschip „Haaks" is afkomstig van
het Duitsche stoomschip „Rhein", dat rap
porteerde bij het aanbreken van den dag
op de plaats des onheils veel wrakhout te
hebben waargenomen. Dit wrakhout
droeg echter geen enkel kenmerk van
nationaliteit of naam. De laatste uren
aan boord van het onbekende vaar
tuig, dat in den donkeren nacht verging,
met hulp op korten afstand, moeten ver
schrikkelijk geweest zijn. Van 8.05 uur
Donderdagavond af tot na middernacht
werden voortdurend vuurpijlen en flam
bouwen aangestoken. Het in nood verkee
rende schip was op niet meer dan 1 of 1.5
mijl afstand van het /uurschip „Haaks".
Voor zoover men aan boord van dit vuur
schip heeft kunnen waarnemen, schijnt het
gezonken schip gedurende eenigen tijd op
zijn zij te hebben rondgedreven. De red
dingboot „Dorus Rijkers" heeft den afstand
van Den Helder naar de plaats des onheils,
ongeveer 15 mijl, gezien de omstandighe
den, zeer vlug afgelegd. De omstandighe
den waren buitengewoon moeilijk. In den
Zuid westerstorm kwamen zware buien vo ti
met windkracht 9. De „Dorus Rijkers"
moest bijna recht tegen den storm in en
daar wind en tij tegen elkaar waren, was
het water, zooals de zeeman zegt, zeer
moeilijk. Het zicht was zeer slecht. Toen
de „Dorus Rijkers" vlak bij het vuurschip
„Haaks" was, kon de wakkere bemanning
van de reddingboot bijna voortdurend niets
zien.
Gevaren werd op kompas en op de draad-
looze aanwijzingen van het vuurschip
„Haaks", de kustwacht te Kijkduin en den
loodscommissaris te Den Helder. Voortdu
rend stonden deze drie posten draadloos
met elkaar in verbinding en hieraan is het
te danken, dat de „Dorus Rijkers" zoo vlug
ter plaatse kon komen.
Eenigen tijd nadat de eerste noodseinen
waren gegeven, is het Duitsche stoomschip
„Bachara" van Hamburg op ongeveer
een mijl afstand van het in nood verkee
rende schip bijgedraaid. Groote lichten
werden buitenboord gehangen en men
schijnt pogingen te hebben willen doen om
hulp te verleenen, pogingen, welke ook aan
boord van het gezonken vaartuig moeten
zijn opgemerkt. De zee was echter te hoog.
De „Bachara" durfde niet dichter bij het
in nood verkeerende schip te komen en
reddingssloepen konden niet worden uit
gezet. Toen het schip was ondergegaan,
heeft de „Bachara" zijn reis voortgezet.
De bemanning van de „Dorus Rijkers",
bestaande uit schipper, machinist, stuur
man en drie „opstappers", was na den zwa-
ren tocht zeer vermoeid.
In den loop van den ochtend zal schip
per Bot rapport van zijn tocht aan den
loodscommissaris uitbrengen.
EEN GEREDDE.
Vermoedelijk negen man verdronken.
Het Duitsche stoomschip „Wildenfels",
rapporteerde aan het Loodswezen te Den
Helder, dat het Belgische stoomschip
„Charles José," gezonken is vier mijl Wes
telijk van het lichtschip „Haaks" te 23 uur
Greenwichtijd.
Het stoomschip „Wildenfels" heeft op 53
graden 10 min. N.Br. en 4 gr. 33 min. O.L.
een boot geborgen, waarin zich één man
bevond. Een andere boot, waarin zich negen
leden der bemanning van het gezonken
stoomschip bevinden, wordt nog vermist.
Het Duitsche stoomschip „Rhein" heeft
een reddingboei gezien en negen deelen van
het wrak. Om 6 uur hedenochtend werd
het laatste hulpgeroep gehoord. Waar
schijnlijk zijn negen man omgekomen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Moeilijkheden bij de verzoeningspogingen
In het Gran Chaco-conflict. (2e blad).
Aigemecne staking in Spanje afgekon
digd als verzet tegen de nieuwe regcering.
(2e blad).
BINNENLAND.
Op de Noordzee Is gisterenavond een
Belgische stoomboot vergaan. Van de tien
opvarenden werd slechts één man gered.
(lste blad).
Op onbewaaktcn overweg bij Tilburg
werd een bakfiets door den trein gegre
pen; de berijder werd gedood. (Gem. Ber.
4de blad).
LEIDEN.
Samenvoeging van politie en brandweer.
(2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Enorme belangstelling bij de Harddrave
rijen te Lisse. (4de blad).
BURGEMEESTERS.
Bij K. B. is benoemd tot burgemeester
van Obdam J. de Boer en tot burgemees
ter van Abcoude-Baambrugge en Abcoude-
Proostdij mr. A. L. des Tombes.
De nieuwe burgemeester van Obdam, de
heer J. de Boer, werd 18 April 1893 te Wer-
vershoef geboren.
De heer De Boer is thans tuinbouwer te
Obdam en wethouder dezer gemeente.
De nieuwe burgemeester van Abcoude-
Baambrugge en Abcoude-Proostdij mr. A.
L. des Tombe, werd 19 Februari 1907 te De
Bildt geboren. De heer des Tombe studeer
de aan de universiteit te Utrecht. Hij is
thans adjunct-commies-redacteur ter ge
meente-secretarie van Zuilen.
UIT HET BOUWBEDRIJF.
Contracten een jaar verlengd.
De werkgeversbonden in het bouwbedrijf
hebben aan de organisaties een brief gezon
den, waarin zy verklaren het loopende con
tract niet te zullen opzeggen, hoewel zij
eigenlijk meenen, dat er reden voor ver
andering is, aldus meldt het „Volk". Aan
gezien ook de arbeidersorganisaties het
contract niet hebben opgezegd, is het daar
door automatisch tot 1 Maart 1935 ver
lengd.
Het contract in hot schildersbedrijf is
eveneens door geen van de betrokken par
tijen opgezegd, waardoor het tot einde 1935
is verlengd. De besturen van de werkge
vers- en werknemersorganisaties zullen de
zer dagen bijeenkomen om over enkele re-
dactioneele wijzigingen te beraadslagen.
N.V. FILMAFDEELING K. S. A.
Naar aanleiding van het droevig gebeu
ren te Hilversum, hebben wellicht verschil
lende onzer vereenigingen afgezien van
hun voorgenomen plan om dezen winter
door middel van de K. S. A. filmdienst een
filmavond te doen geven.
Wij willen er echter op wijzen, dat alle
vertooningen door de K. S. A., zoowel met
stomme als sprekende films te geven, ge
schieden met 171/2 m.M. Pathé-Rural
smalfilms, waarvan de projectie minstens
gelijkwaardig is als van vertooningen met
een z.g. kofferapparaat, terwijl practisch
door de moeilijke ontvlambaarheid der
films alle brandgevaar is uitgesloten.
Toestellen en films zijn dan ook zonder
belemmerende bepalingen door alle brand
weerautoriteiten van ons land, die met een
en ander in aanraking kwamen, zonder
reserve vrijgegeven om in iedere zaal te
gebruiken.
