De Nederlandsche pioniers van het luchtruim.
Bij het derde lustrum der K. L. M.
Holland-lndië
De stuwkracht van Nederlands vliegwezen
Op Schiphol en Waalhaven komen en geen de
machines, de „kisten".
lederen deg. In de cockpit zitten de mennen, na
zaten ven het roemryk geslecht der oude Indiè-
vaarders, die met veste hand hun verantwoorde
lijke lest duizenden kilometers de lucht invoeren, om hen
ergens, ver weg. in Londen, Perijs, Berlijn oI Batavia, veilig
terug te geven aan den vesten grond.
Zooais in vroeger eeuwen de zeevaarders de helden der
natie waren, zoo zijn het thans onze piloten, de kerels, die
de elementen trotseeren tot heil van ons volk. tot heil der
menschen. Aan hen past bij het 15-jarig bestaan der KXM.
een eere-saluut.
Wat energie en moed tot stand brachten
Het zal den 7den October as. 15 jaar
geleden zijn, dat de Koninklijke Lucht
vaart Maatschappij werd opgericht. De
geschiedenis omtrent den groet cn de ver
dere ontwikkeling dient feitelijk ieder
rechtgeaard Nederlander bekend te zijn.
Tot de oprichters en aandeelhouders
van de K.L.M. behooren de Rotterdam-
sche Bank vereen iging, de Twentsche Bank,
de firma Lipmann, Rosenthal en Co.. het
Administratiekantoor „Unitas", de Bank-
Associatie, de Holland-Amerika lijn, de
Bataafsche Petroleum Maatschappij, de
Nederlandsche Handel-Maatschappij, de
Nederlandsch-Indtsche Handelsbank, de
A. Plesman, Directeur der KLM.
firma Wm. H. Müllcr en Co., de Maat
schappij „Nederland", de Koninklijke
Stoomboot Maatschappij cn de Koninklijke
Paketvaart Maatschappij.
De luchtvaart-tentoonstelling, welke In
1919 te Amsterdam werd gehouden, cn de
eerste internationale luchtvaart-tentoon
stelling, welke na den oorlog In ons land
plaats vond. had allcrwcgc de levendige
belangstelling voor het luchtverkeer wak
ker geroepen. De stichters van de Ko
ninklijke Luchtvaart Maatschappij waren
van oordeel, dat Nederland in het inter
nationale luchtverkeer een eigen rol moest
gaan spelen, overtuigd als zij waren, dat
dit nieuwe verkeer een groote toekomst
inhield De overheid nam terstond de or
ganisatie van vliegvelden, draadloozen
dienst, weer berichtgeving enz. ter hand
en verklaarde zich al dadelijk bereid om
tot een zekere grens twee derden van de
verliezen der maatschappij te dekken.
Sedert 1927 is het Huk zelf grootaan
deelhouder In de maatschappij, terwijl in
1929 bij bijzondere wet de gelegenheid
werd geschapen de exploitatie van de lijn
Amsterdam—Batavia voor te bereiden.
HET PRILLE BEGIN
De eerste vllegdienst werd geopend op
18 Mei 1920. toen het eerst gecharterde
toestel van Amsterdam naar Londen ver
trok. Vervolgens werd de exploitatie uit
gebreid tot de lijnen op Bremen. Ham
burg. Kopenhagen. Brussel Parijs, Malmo.
Bazel. Zurich en Berlijn.
Maar tusschcn het oogenbllk. dat het
eerste vliegtuig van Schiphol los kwam
en koers zette over zee naar Londen cn
den dag. dat het Europeesche vliegnet de
afmetingen had aangenomen al# boven
tusschcn neus en lip voor u is uilgrp*™*-
lag een lange weg. Een weg van gestaag
zoeken, experimrntecren, van vechten te
gen allerlei en haast onoverwinnelijke
moeilijkheden. En toch kwam dat alles,
tóch en hoe kon het anders' is be
reikt. wat koene jongens als hun ideaal
hadden gesteld: het Nederlandsche vlieg
tuig overal in de lucht, op «lk vliegter
rein in Europe. Het is steeds
SEMPER CRESCENDO!
gegaan, zoodat In den zomer van het Jaar
1929 de volgende diensten met een regel
maat van de kloken werden gevlogen:
Het luchtnet van den zomer van 1929
gaf de volgende diensten: Amsterdam
Londen v.v. vijf maal (één vrachtdtenst);
Amsterdam—Brussel—Parus v.v, drie maal
daags: Amsterdam—Bremen— Hamburg,
v.v.; Amsterdam—Malmo v.v.; Amsterdam
-Berlijn v.v.; Amsterdam—Zurich v.v.
ieder één maal daags, waarbü de doorver
bindingen Londen—Berlijn v.v., Londen—
Malmo en Parus—Malmo van het groot
ste belang waren.
Van meet af aan heeft de Koninklijke
Luchtvaart Maatschappij nauwe samen
werking gezocht met de buitenlandsche
maatschappijen en zoo exploiteert xu de
lyn MalmöAmsterdam tezamen met de
Zweedschc maatschappijen .ABA" en de
luchtlun Amsterdam Zurich tezamen met
de Zwitacrsche ..Balair".
Wie herinnert zich nog den tijd. dat Ne
derland slechts één luchthaven telde:
Schiphol?
Deze vlieghaven droeg toen nog een uit
sluitend militair karakter. Aan de KLM.
werd evenwel toestemming gegeven van
dit vliegterrein gebruik te maken
In 1921 stichtte Rotterdam als eerste ge-
emente hier in Nad ar land aan aigan vlieg
veld. en wel Waalheven. thans even be
langrijk als het vliegveld Schiphol
In 1927 nam de gemeente Amsterdam
een gedeelte van het militaire vliegveld
Schiphol over, en verbeterde de inrich
ting daarvan aanzienlijk.
Allengs en vooral de laatste Jaren
zijn over geheel Nederland luchthavens
gebouwd, zooals bU Enschedé, Eindhoven.
Haamstede en wederom zit een vliegveld
in Limburg in de pen.
DE EERSTE MACHINE
De KLM gaf aan de fokker-fabriek ln
1920 opdracht verkeers-vliegtulgen te ont
werpen en inderdaad kwam deze fabriek
in het midden van het Jaar voor den dag
met type F H, een ééndekker roet een ka
juit voor vier passagiers, welk type de
grondvorm is geworden voor de verdere
verkeers-machines dezer maatschappij,
welke terecht een wereldvermaardheid
hebben gekregen. In 1924 werd het eer
ste type F VII In de vaart gebracht en het
was met dit ln onze oog en thans trage toe
stel. dat Van der Hoop. Van Weerden
Poelman en Van der Brockc de eerste
vlucht Amsterdam—Batavia uitvoerden.
En het sucer». hetwelk deze drie moedige
mannen mochten boeken, maakte hun
naam en dien der K L M. beroemd In bin
nen- en buitenland
Vanaf dien tijd dateert ook het geest
driftig meeleven van het Nederlandsche
volk met alles wat de K LM. betrof. Hoe
hebben wij niet dc ..Zilvermeeuw" begroet
en de „Postjager". Met hoeveel Intcrerv
belangstelling heeft een leder de verrich
tingen van de F XXXVI gadegeslagen. En
de nieuwste aanwinst van de KX M.-vloot,
de Douglas-mach Ine. een wonder van »nc!
held. techniek en comfort heeft dermate
de interesse van het publiek op rich ge
vestigd. dat de prestatie, welke dit toestel
in de Melbourne-race zal moeten leveren,
en zoo zU slaagt, een geweldig enthou
siasme zal ontketenen
Een gevolg van het beginsel om
luchtvloot zoo klein en toch tegelijkertijd
zoo modem mogelijk te houden
noodzaak om materiaal, waar mogelijk, te
verkoopen aan kleinere bultenlandsche
maatschappijen, welke het voor hun doel
einden nog goed kunnen gebruiken. Op
deze Wtjre is de K L M. er ln geslaagd een
belangrijk aantal vliegtuigen van de hand
te doen en met de opbrengst daarvan de
vloot met nieuwere typen en zoo mogelgk
van verbeterde constructie, aan te vullen
Nog geen twee Jaar geleden werden er
opnieuw een vijftal nieuwe Fokkers ln
cebrutk gesteld op de route Amsterdam—
Batavia Deze toestellen zijn van het type
F-XV7II en uitgerust met dezelfde Wosp-
vjjf Fokker-toestellen werden de F-VIIV*
uit den dienst genomen, roodst er alleen
nog toestellen overbleven met groote ca
paciteit. terwijl het aantal te vervoeren
passagiers ook grooter kon worden.
NAAR DEN GORDEL VAN
hMARAGD.
Tot de belangrijkste feiten uit de laat
ste Jaren van K L M 's 15-Jarig beslaan
behooren ongetwijfeld: het instellen van
een geregelde verbinding van Nederland
met zun kolomen in Oost-Indié. Op 1 Oc
tober 1924 startte Van der Hoop naar Ba-
lav la. met welke vlucht de luchtpostdienst
werd ingeluid want de F VII vervoerde
de eente luchtpost van Nederland voor
Oost-lndié ln November van 1928 ving
de Indische Maatschappij haar enkcldaag-
schen dlen*t Batavia Bandoeng v.v. en
l.aar dagelijkschen dienst Batavia—Sema-
rang v v aan Binnen anderhalf jaar Heeft
dit bedrijf zich tol vyf vertakkingen uit
gebreid. hetgeen pleit voor de vooruit
strevendheid van onze kolonién Werden
in de Jaren, welke na de eerste succes
volle tocht van Van der Hoop volgde,
slecht» enkele vluchten naar ons Indi* on
dernomen. op 25 Bepiembrr 1930 begon
regelmatige veertien daagsehe dienst,
welke zulke mooie reauliaten opleverde,
dat hij op 1 October 1931 dus precies re
ven Jaar. nadat Van der lloop zijn Indie-
reis begon, omgezet in een wekehjkechen,
hetgeen hu lot nu toe la gebleven, al heb
ben de in December
van het vorig jaar wel hewezm. dat een
re;» begort omgezet werd ln 'n wekelykschen
langer behoeft te duren dan 4K dag!
De Indlé-vluchlen hoe gewóón zijn
zit nu geworden zijn een voortdurende
manifestatie geworden van Nederlands
kunnen en Nederland s moed Dit zijn
geen individueel# prestaties: de nationale
volkskracht Is erin tot uiting gekomen.
De Nederlandsche ondernemingsgeest, zoo-
als deze bestond ln de Gouden Eeuw. toen
enze zeevaarders den weg zochten naar
|Indii. heeft zich gekristalliseerd in
DE KEREI.ft IN DE COCKPIT
7.ij vooral zijn het. die bij dit 15-jarig
Jubileum een eere-saluut in ontvangst
turaiueerd. ook als Nederlander beschou
wen willen, zijn thans alle gezagvoerders
der verkeer»-vliegtuigen van de Koninklij-
ke Luchtvaart» j van Nederlandsche na-
UunaliteiL
CIJFERS. DIE STREKEN.
De afgeloopcn jaren zijn voor de Ko
ninklijke Luchtvaart Maatschappij ruk aan
ervaring geweest, hetgeen begrijpelijk ia.
daar dz KLM de eerste en MtUftf*
luchtvaart-matoschappu 1» ln Nederland
en dus met moeilijkheden te kampen
kreeg welke nog nimmer waren overwin
nen Menigmaal moest een ernstige mate
worden doorgemaakt, doch stood* heeft de
K L M het hoofd weten te Meden aan de
mededinging van andere buitenlandse!»*
maatschappijen, welke hel oog hadden ge
richt op cms klein welvarend landje.
Hoe het luchtverkeer In on* land zich ln
de laatste Jaren heelt ontwikkeld, moge
duidelijk blijken uit de onderstaande cij
fer» Gevlogen KM 1920 82 000. In 1929
tot October 1644 800: vervoerde paaMgier»
1920 343 1929 tot October 18 236. in 1920
werden 22 000 KG goederen er-transpor-
teerd. in 1928 tot October 708 905! In 1920
bedn-eg het aantal kilogrammen der lucht
post 2900. In 1929 tot October was dit aan
tal 37 636 liet aantal kilogrammen der
pakket pust ln 1922 bedroeg 27 000 en in
1929 lot October 32 061 Het aantal pleister-
vlieger* waa ln 1821 150 en ln 1928 tot Oc
tober 9250
En nu tot besluit vergelijkende cijfers
ever het eerste half jaar 1823 met die van
1834
Gedurende de eerste 8 maanden van
1933 werden 12 976 passagier» vervoerd te
gen 22.101 In dit jaar. hetgeen neerkomt
op een vooruitgang van 127 prt
De po»i vermeerderde van 63 847 in 1823
tot 107 480 K G over het eerste half jaar
van 1924. een stijging van 25 pet
liet goederenvervoer leed ook dit Jaar
DE K. L M.
VIJFTIEN JAAR
Asjeblief, steeds nieuwe vluchten
Onversaagd en onbeducht.
Sneller dan de snelste vogel
ls de K LM-sche vlucht
Korter moet de afstand worden.
En soo hechter steeds de band,
Tusschcn t groote Insulinde
En hel kleine Moederland.
En doteindeloos# luchten
Vbegt die vogal danr ■Item
ln steeds razervd-vlugger tempo
Naar ons Insuitivde heen
Wat al grtwie mog lijk heden
Oop'nen zich op du gebied.
Wat een nauwe samenwerking
Mgt er thans in het verschiet
Wat een vreugd* nu Insulinde
Door het groote lucht domein
Met haar goede M<wdcr Holland
Altijd mag verbonden zijn.
SpooXg zal het snel genoeg gaan.
En dan gaan ook wij te gast
Even met een vliegmachine
ln Mama s provisiekast
Wat zal cr dan wel gebeuren*
Dan weerklinkt van «Hen kant
Onze naam ala een triomfkreet:
Da s de naam Groot-Nederland.
Vijftien jaar lang lucht veroverd!
Dreunend bromt de motorstem:
Nederland en Insulinde
Eén land. door de K L M.
TROUBADOUR.
minderde van 687 888 K G gedurende de
eerste 6 maanden van 1822 tot 531 251 KO
in 1834
Het totaal aantal pa aasgier» over 1922
4 1701; reeds te de 2e week van
Juli 1934 is dit aantal overtroffen en werd
de 417024e pa»agier geboekt
De maand Juli bracht levens de 200 000e
pa*K»gtrr der KLM strvds den 17den Mei
1920. toen de eerste vlucht gemaakt werd.
Ook op de Indié-lijn vertoonde het ver
voer een stijging over de geheel# linie
ln Juli van du Jaar heeft de K LM. de
50 OoOe passagier geboekt
Het zijn prachtige resultaten. Vooruit
K LM Semper crescendo in de toekomst.
De heer A Pleiman
De KLM zinder Pteaman? Neen dat
is niet mogelijk. Wie zegt KLM. of het
denkt «egt Pleeman en denkt aan hem.
„PInaman'" Hoe heeft deze naam een klank
gekregen ln het Internationaal luchtver
keer
7 October as heef! hij 15 Jaar het roer
In handen beter gezegd het hoogteroer.
Want rijn vaste hand heeft onze Neder-
Undschr civiele luchtvaart opgevoerd tot
een hoogte, zoowel technisch ala organise-
knap en niet bijzonder dom middel
matig.
Pteaman wilde soldaat worden en ala
30-jarige jongeling kroeg hu de luitenen la-
sier op zijn krssg
In den wereM-orloog maakte hij voor
goed kennis met het vliegen, eerst alt of
ficier-waarnemer. later ook ala officier
vlieger.
Na den oorlog rijpten grootarhe plannen
ln Plaaman'g brein: da stichting 91 880
luchtvaartmaatschappij Aanvankelijk Had
hij weinig succes m veel tegenstand. Maar
Hoilaaderhe vruchten
lodie! Hei vervoer van aardbeien per vllegtng.
hebben te nemen Het moge waar zijn. dat
de moderne techniek, vooral op het ge-
h.ed der radio, de gevaren van de lucht
tot een minimum heeft verkleind het vlie
gen. zoowel op de Europecsche als op de
Indische lijnen, blijft een moed vergen,
die den slouden naam van het pioniers-
volk aan de Noordzee eer aan doei.
In 1920 had de maatschappij vliegtuigen
__r mét bemanning gecharterd van buiten-
motoren als de Fokker XII's. waarmede landache maatschappijen. Toen zij in 1921
men reed# eerder zeer goede resultaten
bereikte. De toestellen F-XVlil hebben
hetzelfde laadvermogen als de XII. doch
bezitten 15 20 km. hoogcre krulwnelhcid
'totaal bijna 200 km waardoor bet ook
mogelijk werd met den dienst op Indié
met nog grooterc regelmatigheid uit te
I voeren. Mét de ln gebruikname van deze
met haar eigen vloot h-gon te werken,
was zij wat bemanning betreft, nog op het
buitenland aangewezen, aangezien men ln
ons land slechts weinig piloten telt, al
thans In die Jaren.
Gaandeweg >t evenwel het aantal Ne
derlandsche vliegenier* toegenomen en In
dien wij Smirnoff, dia Intuaachcn is gena-
'arisch. dat haar weerga niet vindt ln
Europa en zelfs op de geheel# wereld
Van groote mannen gaan verhalen, h"<*
men. volgens hun Inzicht, In de wereld
arriére kan maken. Hesman is Iemand.
Jle aan menig jongeling van vandaag te
'-arbeeld kan worden g«-«teld De heer
Plasman Heeft inderdaad veel bereikt Dal
heeft hij te danken aan zijn voornaamste
karaktertrek: doorzetten. Ko»t wat koet.
met op zij schuiven van veel bezwaren en
.rel eng» persoonlijke belangen ten uit
voer brengen, wat eenmaal tn z»jn hoofd
h komen vast te «taan. En als die plan
nen hun beslag hebben gekregen weer Iets
andera!
Plessnan was vroeger een doodgewone
Jongen, Hij ging naar school zs.'-alg wij
alle gedaan hebben, waa niet bijzonder
toen hij de eerste luchtvaart-tentoonstel
ling te Amsterdam had georganiseerd,
sloeg het enthousiasme los De noodtg*
Odsen rrden bijeengebracht en de K X
M gesticht
De nauwelijks 30-Jarige Plesman werd
benoemd tot directeur.
Dat was het begin Hesman had een
zware taak. maar hi) heeft deze tot eert
"bitterend einde gebracht De KLM.
beeft zich een wereldnaam verworven.
Pijman energie en ondernemingsgeest
reeft de lucht vaart'maatschappij groot en
krachtig gemaakt
Dat de hc#r Hesman en de KLM nog
lang aan elkaar verbonden mogen zijn.
II. P. B.
