WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1934
DE PERS OVER DE
TROONREDE
De bladen rijn vrijwel eenstemmig ln hun
oordeel det de Troonrede weinig of geen
concrete mededeel tag cn bevat
Het oordeel van het Hendeleblad
(liberaal) b.v. «temt overeen met het onze:
Resumeercnd kunnen wij van deee
troonrede dit zeggen: Zy bevat goede
en gezonde gedachten en zy drukt dtot
voorzichtig ud; maar zU zegt enkele
belangrijke dingen niet, of niet duide
lijk genoeg, en de toon ia matter dan
wy gehoopt hadden op een oog en blik
dat ons volk ten hart onder den riem
vraagt van zijn wettige leidera.
Nadat de Maaabode (RK.) gewezen
heeft op de paaaage, waarin wordt aange
kondigd. dat grootere aandacht aan de b»n-
nenlandache markt zal worden geschonken,
conatateert ook dit orgaan:
Realia biedt de Troonrede verder
niet: om nadere aangrijpingspunten
voor een beoordeeling van het komend
politiek beleid te vinden, zullen wi) de
mlilioenennota moeten afwachten, al ia
onze Indruk, dat ook dit Staatastuk geen
verrassingen zal bevatten, nu belas-
tingvcrhooging wordt tegengehouden
en bezuinigingen blijkbaar geen sa
larisverlagingen „in bewerking"
heeten.
De Troonrede achljrrt overigens sa
mengesteld met de uitgesproken bedoe
ling, alleen groote UJnen van het re-
gecrbeleld te trekken, zoodat vanouds
bekende wendingen als die over de
„vrindschappelijke betrekkingen" en
aankondiging van wetsontwerpen op
zettelijk schijnen achterwege gelaten.
En de aanhef van een beschouwing ln de
NI u weRott. Crt. luidt:
De rede, waarmede H. M. de Konin
gin de gewone zitting der Staten-Gene
raal pleegt te openen, krUgt in de laat
ste Jaren allcnga een anderen aard. dan
zij vroeger had Vooral dit jaar la dit
in sterke mate het geval. Het stuk, dat
het prachtige, welluidende orgaan On
zer Koningin heden door de historische
zaal deed klinken, bevat zoo goed als
niets poaltiefa meer. Werd de opening
van de sitting vroeger gebruikt tot
aankondiging van wetsontweren, waar
voor de goedkeuring der Staten Gene
raal zou worden verzocht, duidelijke
uitstippelIng van eene bepaalde regee-
nrigaetaat kunde, waarvoor medewer
king werd verwacht thans ls daarvan
Jn de Troonrede weinig of niets meer
ie vinden, en waar nog Jets van die
•trekking ln bedekten vorm ia onder
gebracht tast men ln het duister om
trent dr eigenlijke bedoeling Dc Troon
rede heeft het karakter gekrogen van
moderne kunst: geen duidelijke wel
gevormde boeiden, geen scherp omlijn-
dp gedachten, doch stemming, sfeer
(zooals we dat tegenwoordig dan gaar
ne noemen), weergeving vnn algernee-
nc aandoeningen van het gemoed.
BIJ het Vaderland (liberaal) heeft de
Troonrede bevrediging gewekt, met name
.uok de paragraaf over de defensie:
Bevrediging kan Voorlooplg ook dc
defensie-paragraaf wekken, ln zoover
de regeer ing skftt verplicht acht reke
ning te houden met bijna allerwegen
herleefden drang naar sterke bewape
ning „by de uitvoering van hare aan
vankelijke voornemens" met betrekking
tot de nationale verdediging. Dit be-
toekent. dat de perspectivische bezuini
ging op defensie, welke ln het vorige
Jaar tot onderwerp van een commisso
riaal onderzoek ia gemaakt, voor hot
grootste deel wel aan dc kim zal onder
gaan. Ken volk, dat niet besehikt over
de middelen om *i)n historisch bezit te
verdedigen en in verband daarmede elk
militair zelfbewustzijn verliest, ver
keert dan ook in het grootate ge
vaar geheel onder den voet te worden
gcloopen. De door onze voorgeslachten
nagelaten geestelijke en materieclc er-
fenia verdient een beter lot. Ook mot
betrekking tot de begrooting van de-
fenaie zullen echter nadere gegevens
afgewacht moeten worden.
In tegenstelling met het hierboven geci
teerde liberale orgaan ia do Tijd (KK)
ïulat voorloopig niet ingonomen met de
defensie-paragraaf. Het blad constateert,
dat alle departementen zullen moeten be
zuinigen, behalve Mn:
De aanvankelijke voornemens met
betrekking tot de nationale verdedi
ging worden niet nageleefd. Ze heeten
achterhaald door dc mislukte ontwape
ningsconferentie en den nieuwen wed
loop naar het alagveld. De burgemees
ters van het Zuiden en de marine-dag
van Den Haag begonnen een propagan
da, waarvan men den weerslag ln drce
Troonrede vindt Of de democratie
wordt geprikkeld door nieuw schatkist,
geld voor de defensie zaI blijken, maar
het rapport-Idenburg is in elk geval
van de baan. Waarom heeft men dan
den heer Idcnburg aangezocht, als men
thans generaal Snijders tegen hem uit
speelt?
Ook wij zijn overtuigde voorstanders van
internationale ontwapening en van een,
zoover maar eenigaxin* mogelijk ls. door-
ifrvoerde nationale vermindering van be
wapening Wy wenorhen het uiterste van
alle mocolijke Inperking op het terrein on
zer nationale bewapening. Maar en hier
op willen wy even wijzen In dit verband
moet men toch liefst niet spreken over
democratie", zooals onze collega dc „Tyd"
doelt. Democratie heeft met d;t vraagstuk
geen of slechts ccn zeer indirect verband.
Het Volk keert zich vanzelfsprekend
uit traditie scherp tegen de militaire
paragraaf. En hst blad beoluit:
Somber la de troonrede. Nog somber
der dreigt de thans te verachynen Mli
lioenennota te 'worden, waarin de mid
delen der steeds verdere aanpassing
vermeld zuilen staan.
De Rotterdammer (AR) ls ook al
niet opgetogen met het zwijgen ln de Troon
rede betreffende belangryke vraagitukken:
Uitvoerig wordt gesproken over de
moeilyke situatie; weinig of niets
wordt gezegd over wat de Regeering
denkt te doen.
Dit echryve men niet zonder meer op
de debetzydc van 't kabinet. Het vorig
Jaar is ln de eerste troonrede uitvoerig
gehandeld over de verschillende pro
blemen en de voornemens der regee
ring; wanneer er mi over gezwegen
wordt, beteekent zulks ongetwyfeld.
dat de Ingeslagen weg verder zei wor
den bewandeld.
Thans wordt absoluut niets gezegd
van dc werkloosheid en haar bestrij
ding, zelfs in de voorlaatste paragraaf,
welke spreekt van gevatelyke verwar
ring, wordt het woord „werkloosheid"
niet genoemd.
Het vorig Jaar was dat anders. Toen
werd veel aandacht geschonken aan dit
vraagstuk: de bedoeling zal zyn, dat
voortgewerkt wordt ln dezelfde richting
en naar wy hopen met groote voort
varendheid.
Ook wordt niet met zooveel woorden
gesproken over het gaaf houden van de
gulden; by het kabtaet-Coiyn zit dit
vast aan dc zorg voor gezonde finan
ciën en herhaling van de telkens her
haalde betuiging zou slechts verzwak
king beteeken en.
Kunnen we dit rwljgen dus verkla
ren en tot op zekert hoogte waardee-
ren; over andere vraagstukken hadden
we toch wel iets meer willen hooren,
dan de troonrede geeft.
De Volkskrant (RK.) geeft haar
oordeel over de ln de Troonrede gedane
mededeellng als volgt:
Op onderwys, volksgezondheid, so
ciale en cultureel# uitgaven bezuinigd,
voor defensie alleen, in het gunstigste
geval, het volle behoud.
Deze tegenstelling zal voor velen
moeilijk te aanvaarden zyn, en menig
een die het overigens met de regeering
goed meent zal het betreuren, dat zy
voor de extra-parlementaire actie van
burgemeester* en andere autoriteiten
of zich autoriteiten wanenden ls ge
zwicht.
Eén lichtpunt vertoont de Troon
rede, te danken, althans wellicht ten
deele, aan de persoonsverwisseling aan
Economische Zaken.
Ten opzichte van onze handelspoli
tiek zal men don koers wyzigen: er
kend wordt dat onze handelsvcrdragcn-
polittek niet gelukkig ls geweest niet
geheel bevredigend, heet dat in parle
mentairen styi en dat voortaan
grootere aandacht zal worden geschon
ken aan behoud en verruiming van
den afzet ln het binnenland.
Zal men dan eindelijk den weg van
rationeel# en blyvende werkverruiming
opgaan en daardoor do werkloosheid
ln haar hartader pogen aan te tasten?
HM 7 ANDERE HLADEN
SC HH1JVKS
AUTORITEITEN UIT DEN VREEMDE
Dc Limburger Koerier wyst op
het feit, dat de n a trt>naai-socialisten voort
durend met allerlei aanhalingen van bui-
tcnlandache katholieken propaganda ma
ken. Het blad schryft:
„Vooral pastoors en paters zUn erg
in trek. Nog nooit hob ik zooveel bul-
tenlandechc pastoors en paters lecren
kennen als tegenwoordig. Menschcn.
die er vroeger nooit aan dachten zich
op een pastoor to beroepen, halen hem
nu uit zyn schuilhoek van verafgelegen
steden cn dorpen. Als ze hem niet
compromitteeren kunnen, citeercn ze
hem als den erkenden wyze. Den
oenen dag is het er een te Brcalau. dan
weer woont hy ln een parochie waar
van men zelfs nooit den naam heeft
gehoord. Maar 't is een echte pastoor!
cn daar is voor hem. dia citeert, wat
mee aan te vangen!"
KERKNIEUWS
BENOEMINGEN IN HET AARTSBISDOM
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft op zyn verzoek om gezondheidsra
denen eervol ontslag verleend aan den
Zeereerw. Heer R. H. I. Bruning als pas-
twoor te Gellicum, cn heeft bcnoëmd tot
pastoor te Gellicum den Zeereerw. Heer
B. Rouwhorst en tot pastoer te Delfzyi
den Zeereerw. Heer B. E. Boerrigter; tot
kapelaan te Tubbergcn den Weleerw. heer
I*. F. A. Tillemans en tot kapelnan te An-
kevecn den weleerw. heer H. J. A. A.
Smulders (neom.).
NAAR DE MISSIE.
Pater Oscar Crcmcrs O F Mleeraar aan
j het Missiecollege „Sint Willibrord" te Kat-
wyk aan den Rijn, zal op 19 October as. te
Napels aan boord gftan in de Poulau Lant
van dc maatschappij ..Nederland", om zich
als missionaris te vestigen in het Missie
gebied der Franciscanen op Java.
DE LEIDSCHE COURANT
BUITENLAND
VOLKENBOND.
Litwinof doet z'n entree
.EEN KEERPUNT IN DE
GESCHIEDENIS".
Sovjet-Rusland wil vredesfactor zijn.
„De achttiende September 1934, de dag
waarop een staat van honderd zestig mil-
Hoen zielen tot den volkenbond is toege
treden, beteekent een keerpunt ln de ge
schiedenis van den bond", verklaarde gis
teravond voorzitter Sandler, toen hij, uit
naam van de volkenbondsvergadering de
sovjetdelegatie het welkom toeriep.
Hy verklaarde persooniyk zich hierover
ten zeerste te verheugen, geloovend. dat
deze samenwerking tusschen den volken
bond en sovjet-Rusland de menschheid
tot zegen zou zyn, doch hy verzweeg niet,
dat de toekomst ook andere mogeiykhedcn
biedt.
Niemand kan thans weten, wat de ware
uitwerking van de groote gebeurtenis van
dezen dag zyn zal, zeide Sandler, „doch
leder deelt zeker dezen wensch, dat het
lidmaatschap van sovjet-Rusland ertoe
moge bijdragen, dat de volkenbond aan de
wereld den vrede en den volkeren het ge
luk moge verzekeren.
Litwinof antwoordde met een uitvoerige
redevoering, waarin hy herinnerde aan de
aanvankelijke vijandschap die de sovjet-
regeering tegen den volkenbond gekoes
terd had, waarvan vele machtige leden
ook allerminst vriendschappeiyke bedoe
lingen jegens sovjet-Rusland hadden ge
toond.
Litwinof achtte echter thans samenwer
king zeer wel mogeiyk, omdat er tegen
woordig overeenstemming bestaat, dat de
verschillende staten elkanders staatsper-
sooniykheld zullen eerbiedigen en omdat
thana onder den indruk van het steeds
meer dreigend geworden oorlogsgevaar
het gemccnschappeiyke doel van de sa
menwerking allen veel duideiyker voor
oogen staat.
Litwinof verzekerde, dat sovjet-Rusland
ln den volkenbond alles doen zal, om het
oorlogsgevaar af te wenden en het te ver
minderen. Sovjet-Rusland wil een mach
tige vredesfactor zyn.
Litwinof hoopte, dat de toevoeging van
nieuwe frissche krachten aan de gemeen-
•chappeiyke vredeszaak dezen dag tot een
eervolle in de geschiedenis van den vol
kenbond zal maken.
Do volkenbondsvergadering deed vrlen-
deiyken doch niet overmatigen bijval hoo
ren, zoowel toen Litwinof voor het eerst
de sprefktribune in de vergaderingen be
trad, aLs na zUn redevoering.
Aan deze begroetingswoorden over en
weer waren nog twee eindstemmingen
voorafgegaan over de toelating van sovjet-
Rusland cn over den permanenten raads-
zetc!.
Do stemmingen geschiedden by hoofde-
lykcn omroep. Finland, dat in de zesde
commissie afwezig was, voegde zich thans
by de echt en dertig voorstanders, zoodat
thans negen en dertig staten zich ten gun
ste van de toetreding van sovjet-Rusland
hebben uitgesproken.
De tegenstanders bleven tot drie be
perkt, Nederland, Portugal en Zwitser
land.
Evenals eergisteren waren er zeven
stemonthoudingen, namelijk Argentinië,
België, Cuba, Luxemburg. Nicaragun, Peru
en Venezuela. Vier staten, namelyk Boli
via. Panama, Paraguay en Siam waren af
wezig.
Met negen eh dertig tegen drie stemmen
was sovjet-Rusland dus definitief tot den
volkenbond toegelaten. Het was juist even
voor zevenen, toen dit belangryke feit was
geschied.
De permanente raaduetel.
Onmiddellijk hierop vond de stemming
plaats over den permanenten raadszetel.
Het besluit van den volkcnbondsraad tot
toekenning van een permanenten zetel
werd met veertig stemmen tegen nul goed
gekeurd.
De drie tegenstanders van de toelating
van sovjet-Rusland hadden zich gevoegd
by de zeven stemonthouders. Inziende, dat
nu eenmaal sovjet-Rusland was toegela
ten, ccn permanente raadszetel aan deze
groote mogenheid niet kon worden ont
houden. Er waren ditmaal dus tien stern-
onthoudingen.
Bolivia, dat by de vorige stemming af
wezig was, was thans tegenwoordig en
stemde voor. Hierdoor was dus het getal
van veertig voorstemmers bereikt.
De Valera tegen de godsdienstvervolging.
Een der indrukwekkendste oogenblik-
ken van den dag was het, toen Dc Valera,
voordat gestemd werd, onder doodsche
stilte der vergadering, nogmaals een over
tuigend pleidooi hield voor godsdienstvry-
heid ln Rusland.
De Valera die zelf een voorstander van
de toetreding van sovjet-Rusland tot den
volkenbond is, herinnerde aan de door
Motta geuite ongerustheid, of de opneming
van sovjet-Rusland wel verstandig is.
De Valera zeide, dat Motta met 't uit
drukken van deze ongerustheid niet slechts
de gevoelens van het Zwitsersche volk,
doch ook van driehonderd milliocn Ka
tholieken en die van nog meer millioenen
van alle verschillende soorten van gods
dienst had vertolkt, de gevoelens van alle
menschen. die zich volgelingen van Chris
tus noem»'n en die al hun hoop hier op
.ïardc en hiernamaals in de waarheid van
dc christeiyke leer hebben geplaatst.
Dc Valera geloofde den volkenbond geen
grooteren dienst te kunnen bewyzen. dan
nogmaals aan de noodzakelijkheid te her
inneren, dat sovjet-Rusland dc godsdienst
vervolging zou staken. Anders zal sovjet-
Rus lands intreden in den volkenbond niet
den gewenschtcn vrede kunnen brengen,
die immers van den goeden wil tusschen
de volkeren afhankelijk is.
Er kan echter geen goede wil jegens
sovjet-Rusland bestaan, wanneer daar de
heiligste goederen der menschheid voort
durend worden aangevallen. Daarom richt
te De Valera, als enthousiast voorstander
van den volkenbond en als vertegenwoor
diger van een land, dat geenerlei geschil
met sovjet-Rusland heeft tot de sovjet-re-
geerlng het dringende verzoek, om by
deze gelegenheid uit eigen vryen wil de
verklaring af te leggen, dat voortaan alle
burgers van Rusland, onderdanen van
vreemde staten of Russen zelf, vryheid
van geweten en vryheid van godsdienst
oefening zullen hebben.
Aan deze uitnoodiging heeft Litwinof
helaas geenerlei gevolg gegeven.
DUITSCHLAND.
WANNEER IS GELOOF „POLITIEK"?
Bisschoppelijk schrijven ln beslag
genomen.
De Aartsbischop van Freiburg Dr. Con
rad Grober heeft een brochure uitgegeven,
getiteld: „Slecht* één is uw leermeester,
Christus", waarin hy ernstig waarschuwt
tegen de heftige propaganda van de z.g.
„Duitsche Geloofsbewegmg".
Mgr. Gröber schryft hierin o.*.:
„Wy moeten helaas constateeren, dat
men een verwoede strijd heeft ontketend
tegen den Christus, een stryd voor „ra* en
bloed" die in alle rangen en standen haar
aanhang vindt en vooral by de Duitsche
Jeugd reeds veel slachtoffers heeft ge
maakt Het is een stryd om de grondbegin
selen van het Christendom, om de persoon
van Christus, een stryd om Zyn leer en
Zyn werk. Men verwerpt de opzet en de
fundamenten van het leergebouw van Je
zus Christus terwijl men het geloof aan
één God en de onsterfelijkheid van de ziel
ontkent bovendien wordt de persoon van
Christus ouderwetsch. vreemd aan dezen
tyd en vyandig voor de volk genoemd.
Men bestrijdt de geloofsleer van Jezus
Christus, door ieder dogma als zynde tegen
het Duitsch geloof te verwerpen of door
de christclyke grondbeginselen te bestry-
den als stellingen, die niet met de leer van
„ras en bloed" overeenkomen, doch af
komstig zijn van een minderdaardig vóór-
Aziatisch ras.
Ten slotte beweert men dah nog van de
Kerk van Jezus Christus, dat lrzy een sek
te ls van buitenlandschen oorsprong" en
dat zy, door haar Internationale ver-
apreidheid nadeelig werkt op de Duitsche
volksaard, terwijl zy door haar optreden,
de gehcele geschiedenis door, een ramp
voor het Duitsche volk is gewecet. en ver-
antwoordciyk moet gesteld worden voor
den ondergang van het Noorsche ras.
Zoo is overal den strijd ontbrand, vol
haat tegen Christus en Zyn leer. Hy ondrc-
scheidt zich nog ln zooverre van vooraf
gaande aanvechtingen, dat zij vroeger de
Christenen nog de gelegenheid schonk, om
zich te verdediger, terwyl men haar dat
thans verbiedt onder het voorwendsel, als
zou dst „politiek" zyn.
De Bisschop gaat nog dieper ln op den
stryd van deze nieuwe heidenen, doch weet
deze telkens weer op onweerlegbare wyze
te ontzenuwen.
Thans vernemen wij, dat dit moedig
achryven. waarby zooveel mogelyk iedere
politieke inslag vermeden is, door de Staats
politie als een „politiek" geschrift in be
slag is genomen.
OOSTENRIJK-
VIERHONDERD ARRESTATIES IN
OOSTENRIJK.
Uit Linz wordt gemeld, dat in verband
met een waargenomen oplevende activiteit
in Opper-Oostenryk vierhonderd sociaal
democraten en communisten zyn gearres
teerd en aan de Justitie zyn overgeleverd.
Meer dan dc helft der gearresteerden
zou reeds ln spoed processen veroordeeld
zyn.
AMERIKA.
HET ONDERZOEK NAAR DE WAPEN
LEVERANTIES.
Vllegtalg-leverlngen aan Duitvhland.
In de gisteren gehouden zitting der Ame-
rikaansche Senaatscommissie van onder
zoek in zake de bewapeningsindustrie is
o.m. de horbewapening van Duitachland op
luchtvaartgebied ter sprake gekomen.
Ter tafel werd een contract gebracht
tusschen de Amerikaansche vliegtuigmaat
schappij United Aircraft Export Company
en de Bayerische Motoren-'Werke (B. M.
W.) te Munchen. Volgens deze overeen
komst verkregen de Bayerische Motoren-
Werke tegen betaling van een royalti van
50 000 dollar per jaar de Pratt-Whitney
Hornet-machines te vervaardigen. Voor
ieder dezer door de B. M. W. verkochte
machines moest laatstgenoemde aan de
United Aircraft Export Company een be
drag van 200 dollar uitkeeren. De Duit
sche maatschappij was derhalve in staat,
250 vliegtuigen per jaar uit te rusten.
„Dc mij ter beschikking staande gegc-
vena dulden aan", aldus senator Nye. de
voorzitter der commisaie, „dat Duitachland
in staat is, een luchtmacht van 1000 toe
stellen of meer ln een jaar of twee te or
gan isee re r.
De directeur van de Pratt-Whitney Com-
nay dec We In antwoord op een vraag van
senator Nye mede dat de Bayerische Mo
toren Werke nauwe relaties onderhouden
met Krupp.
Dc directeur van de United Aircraft Exl
TWEEDE BLAD. - PAG. 6
port Company Love verklaarde, dat zijn
maatschappij dit jaar tot nu toe 176 vlieg
tuigmotoren en acht vliegtuigen aan
Duitachland heeft verkocht
Het ging hier volgens dezen getuige om
leveringen voor handelsdoeleinden; tevens
ontkende hy, dat de machines in oorlogs-
vliegtuigen waren veranderd.
De Europeeeche vertegenwoordiger van
die maatschappy, Hamilton, meldde in
Maart 1933 aan zyn maatschappy: „Duitsch-
land is vastbesloten een luchtmacht te vor
men. Dit besluit begon toen vasten vorm
aan te nemen en uit zijn besprekingen
met verschillende Duitsche ministeries
bleek, dat de belangstelling verder ging,
dan tot verkeersvliegtuigen."
Vervolgens vestigde senator Nye de aan
dacht der commissie op de groote hoeveel
heid wapens en munitie, die door de aan
Duitsch land grenzende staten worden ge
ïmporteerd. Zoo werden door Luxemburg
in 1930 voor 500 000 dollar wapens en mu
nitie door Fransche firma's ingevoerd. In
Polen bedroeg de import 1.150.000 dollar
en in Nederland 225.0000 dollar.
In totaal beliep dc export van wapens
en munitie in 1930 uit Groot-Brittannië 10
mil Hoen dollar, uit Frankryk eveneens 10
miUioen dollar, uit de Vereenigde Staten
3 millioen dollar en uit Zweden bijna 4 mil-
lioen dollar. De voornaamste invoerende
landen wame China en Japan, benevens
de staten van Zuid-Amcrika.
BUITENL- BERICHTEN.
Een stad in vlammen
GROOTE RAMP IN ALASKA.
Een paniek onder de bevolking.
De kleine stad Nome (Alaska) is door
een ontzettenden vuurstorm met een vol-
ledigen ondergang bedreigd. De zakenwyk
van Nome, die een centrum is van de in
dustrie in Alaska, is in enkele uren totaal
verwoest.
Vanuit den haard van den brand, die on
geveer ln het middelpunt van de stad gele
gen was, verspreidde het vuur zich met
een razende snelheid over het gcheele hui
zenblok, niettegenstaande alle beschikba-
de brandweermanschappen uit alle macht
by de eerste alarmsirene het vuur heftig
bestreden.
Door den stormwind werd het vuur ge
weldig aangewakkerd en spoedig waren
reeds tientallen lichtgebouwde houten hui
zen in een vuurpoel herschapen.
Ondersteund door vrywilligers uit alle
doelen van de bedreigde stad pakte men
het blusschingswerk met alle beschikbare
middelen aan.
Toen men evenwel begon tn te zien, dat
al hun manhaftige pogingen om den brand
te blusschen zonder resultaat bleven, be
perkte men zich er toe om de rest van de
stad, die nog niet door het vuur was aan
getast, te redden.
Men trachtte dit te bereiken, door de
huuen die op <ien weg van hel vuur lagen
en waardoor de brand zou kunnen over
slaan, door middel van dynamiet op te bla
zen.
Ondanks sl deze pogingen bleef het
vuur toch steeds voortwoekeren. Spoedig
waren de woonwyken van Nome bedreigd.
Om ten minste hun levens te redden vlucht
ten ongeveer duizend inwoners van Nome
uit hun bedreigde hulzen. De meesten van
hen konden alleen datgene van hun bezit
tingen redden, wat ze aan hun lichaam
droegen.
Onder het huiveringwekkende loeien
van de vlammenzee speelden zich ontzet
tende tooncelen af. Het angstgeschrei van
kinderen, die hun ouders kwijt geraakt
waren vermengde zich met het brullen
van het vee cn het gekraak van het in
storten der huizen.
Het had eenigen tyd den schyn, alsof
er van Nome niet één steen op den andere
zou blyven, niettegenstaande de brand
weerlieden nog steeds uit alle macht tegen
de vlammen streden om den brand mees
ter te worden.
Volgens de laatste blnnenloopende be
richten is het aan de met groeten moed
strijdende brandweermannen gisteren ge
lukt in de late avonduren de verdere uit
breiding van den brand, over de nog niet
door het vuur aangetaste woonwyken, te
verhinderen.
De brand is nu tot zijn haard beperkt
en kan nu onder controle gehouden wor
den.
Nome biedt overigens een tronsteloozcQ
aanblik. Het twee-derde gedeelte van dc
stad ligt in puin. waaruit nog steeds de
rook omhoog stygt.
Het geheele zakenkwartier, alle open
bare gebouwen en vele huizen, die in de
windrichting gelegen waren, liggen in
asch.
Het grootste doel der inwoners van de
stad Nome, by elkaar twaalfhonderd men
schen, zyn dakloos en kampeeren in tenten
in de nabyheid van de stad.
Er bestaat vrees voor dc gezondheid van
de Inwoners van de stad daar by den
brand ook het grootste deel der levensmid
del en voor raden zyn vernietigd.
Daar Nome zeer afgelegen ligt. zal het
nog eer. igen tijd duren, eer de hulpexpedi
tie uit Solomon aankomen kan.
Er is een oproep gedaan om de inwoners
van de ongelukkige stad te helpen en hun
levensmiddelen er. arbeidskrachten voor
den opbouw van de stad ter beschikking
t< stellen.
Naar verluidt, zouden er reeds hulpex
pedities uit Teileh en Igloo op weg zyn
r aar Nome.
In Nome zelf is men reeds bezig met
roodwonlngen te bouwen voor de dakloo-
ren. daar dezen niet allen in de nog door
!en brand gespaarde huizen kunnen onder
gebracht worden.
Op het oogenblik zijn de opruimings
werkzaamheden in vollen gang Een on
derzoek naar dc oorzaak van den brand
is gaande.
