DE STRIJD OM HET SAARGEBIED.
DE RAMP VAN DE „MORRO CASTLE",
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1914
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD. PAG. 6
Een aanslag op dronken passagiers de oorzaak?
Een onderzoek naar den brand.
III.T VERHOOR VAN Hl N
I'LAATS VERVANGKNDEN KAPITEIN.
In de stikvolle zittingszaal van het New
Yorkache douanekantoor ia gisteren onder
voorzitterschap van den adjunct-directeur
van de koopvaardd-inapectie, Dec kersen
Hoover, het onderzoek begonnen naar de
catastrofe van de „Morro Castle".
Als eerste getuige werd de plaatsvervan
ger van den kapitein, Warms, gehoord.
Toen hj het overlijden van zijn vriend,
den kapitein Wilmott aan den vooravond
der catastrofe schetste, brak hij in snik
ken uit. Hij verklaarde dat Wilmott Vrij
dagavond geheel onverwachts tengevolge
eener acute spysverteringaatoornis was ge
storven. Bij de uitreis was Wilmott vol
komen gezond geweest.
Warms verklaarde voorts, dat hij brand
stichting als oorzaak van den brand be-
schouwt. Dit vermoeden grondt hij op net
feit, dat reeds op een vorige reis een po
ging tot brandstichting werd gedaan. Van
het inslaan van den bliksem is geen spia-
ke. Hu werd om 2 uur 45 door een nacht
waker van den brand in kennis gesteld.
Hij zond een tweeden stuurman om zich
persoonlijk op de hoogte te stellen. Om 3
uur gaf hij den nachtwaker bevel de be
manning en de passagiers te wekken.
Warms deelde voorts nog mede, dat h(j
geloofde, dat iemand In het kabelhuis iets
had neergelegd dat brandde en lang heeft
gc-smeuld.
Het eerste draadlooze signaal werd om
kwart over drie gegeven; vervolgens kwam
de operateur bij mij, aldus Warms, en vroeg
orders.
Waarom vroeg hij orders? zelde de
voorzitter. Dat weet ik niet, antwoordde
Warms.
Warms zeide. dat h(J volkomen vertrou
wen had in zyn bemanning. Ik weet niet,
zeide hij. dat de reddingbooten een buiten
sporig aantal leden der bemanning zouden
hebben bevat in verhouding tot de passa
giers. De sloepen werden slechts op een
van de brug gegeven bevel gestreken. Ik
zag ecnige paniek onder de passagiers. De
machinekamer stond vol rook; de mannen
konden niet doorwerken.
Op een vraag naar den staat der brand-
kranen antwoordde Warms dat vijf wer
den gebruikt en onder zeer sterken druk
stonden.
Ten Motte zeide Warms nog, dat sommi
gepassagiers hun hutten niet wilden ver
laten toen er alarm was gemaakt. „Ik ge
loof dat er vele dronken lieden waren. Ik
deed wat ik kon". Zes of zeven jonge vrou
wen had men laat op den avond vóór de
ramp volkomen dronken naar haar hutten
moeten brengen.
Warms vertelde nog hoe zijn weg ver
sperd werd door vlammen. Hij moest, na
dat hij zich aan de hand had verwond, zijn
pogingen opgeven om het lijk van den ka
pitein Wilmott te vinden. Het verbrandde.
's Middags legden andere officieren van
het schip getuigenissen af. Een van hen,
Hackney, verklaarde, dat hij zag dat cr
reddingbooten neergelaten werden vóór dat
de kapitein order ertoe had gegeven. Hij
is van oordeel, dat alle passagiers hun hut
ten hadden kunnen verlaten, maar dat ve
len het weigerden.
Er was, zoo voegde Hackney er aan toe,
weinig werkelijke discipline onder de be
manning. doch er kan onder dcrgeluke om
standigheden geen georganiseerde discipli
ne zijn.
Freeman, een andere officier, meende,
dat de brand met opzet werd verbreid. Een
sigaret zou hem niet hebben kunnen ver
oorzaken.
De matroos Arthur Bagley heeft aan dc
„New York Evening Post" verklaard, dat
naar zijn overtuiging de brand is veroor
zaakt door dronken passagiers, die bran
dende cigarcttcn in papiermanden wief-
pen. Een andere matroos en ik. aldus Bag
ley, poogden deze passagiers te verwijde
ren, maar zij verzetten zich cn gingen den
steward halen. Toen ze terugkwamen
brandde het tapijt reeds.
Sutphin. afgevaardigde voor New Jersey
In het Congres, heeft Hoover, den voorzit
ter van dc enquêtecommissie, telegrafisch
medegedeeld, dat hij over inlichtingen be
schikt, waaruit hij dc conclusie trekt, dat
de bemanning van dc „Morro Castle" uit
nieuwe manschappen bestond zonder dis
cipline. De maatschappij nam voor elke
reis een nieuwe equipage in dienst.
aagiers, doorweekt van den regen en om
geven door de vlammen, neerknielde op de
brug om, voor zy te water sprongen, den
zegen van een jongen geestelijke te ont
vangen.
Een lid der bemanning vertelde: Ik werd
gewekt door het brandalarmsignaal en zag
den weerschijn van het vuur in het water.
Ik trachtte met drie maats de ons aange
wezen plaats bij het blusschingswerk te be
reiken, maar werd door het vuur hierin
verhinderd. Wy gingen toen naar dek B
en vonden een aantal passagiers, die bezig
waren reddingsgordels om te doen.
Enkele vrouwen güden. Ik greep een
man. die neergeknield was. bij den kraag
en zei hem mee te gaan cn later te bidden.
Officieren trachtten de passagiers gerust
te stellen; een oogopslag overtuigde mij
echter, dat de toestand hopeloos was. Wy
zagen een paar jonge meisjes overboord
springen en besloten hetzelfde te doen.
Toen ik in het water lag zag ik dat het
schip van voor- tot achtersteven brandde.
Sommige passagiers staken hun hoofd uit
dc patrijspoorten en nepen om hulp, an
deren liepen op het dek radeloos heen en
weer.
Wij zwommen naar de kustlichten. Een
jong meisje, dat by ons was, wilde het on
geveer twee mijlen van dc kust opgeven,
wy vuurden haar aan om door te zetten
en spoedig daarop werden we door een
reddingboot opgepikt. Alles wat ik over
heb is een horloge van een dollar, dat ech
ter in het water nog drie uur geloopcn
heeft.
Een ander vertelde: Ik hoorde twee
vrouwen in een hut gillen en sloeg met
een byl de deur open. Met de vlammen
om ons heen brachten wy ze in een red
dingboot en trachtten die te stryken. De
touwen stonden in brand en ik vreesde, dat
dc boot zou vallen voor wy haar te water
konden laten. Het geloei van de vlammen
overstemde den storm en het geklots van
de zee. Het vuur verspreidde zich snel.
Een groot aantal passagiers, wel hon
derd, die in staat waren aan dek te komen,
konden het sloependek niet meer bereiken.
Deze passagiers moeten toen allen in het
water gesprongen zijn.
Vele overlevenden lagen langer dan vijf
uur in het water voor zy opgepikt werden.
Hartroerende tooneclen speelden zich at op
het schip dat een goedkoope vacantietrip
maakte. Heele gezinnen sprongen tegelyk
in het water; de leden er van zagen elkaar
niet meer terug.
Het vuur sneed spoedig de communicatie
met dc brug af, zoodat het voor de officie
ren onmogelyk was het reddingswerk te
leiden.
Het schijnt vast te staan, dat de passa
giers draalden met in de reddingbootcn
plaats tc nemen, daar zi) meenden dat het
vuur bedwongen kon worden.
Dc brand werd om 2 uur in den nacht
bij de ronde ontdekt. Om 2 u. 19 werd per
radio een verzoek om hulp uitgezonden,
maar eerst twee uur later, toen het schip
van voor- tot achtersteven brandde, het
dringend S O S -sein. Spoedig hierop sein
de de marconist: „Het vuur tast de radio
hut aan. het is onmogelyk om hier langer
te blyven". Hij bleef tot het laatste op zyn
post.
Dc meeste passagiers zijn door het vuur
in hun slaap verrast cn waren niet meer
ui staat te ontkomen.
Nog 29 passagiers en 31 leden der
bemanning vermist.
Gisterochtend was het voor mannen met
gasmaskers nog onmogelyk om overal op
het brandende schip door te dringen, zoo
dat hot onmogelijk is den geheelen omvang
van de ramp vast te stellen.
Deze scheepsbrand behoort tot de meest
tragische rampen die dc Amcrikaanschc
koopvaardijvloot getroffen heeft
Volgens de jongste berichten zyn er nog
77 dooden geïdentificeerd. Vermist werden
toen nog 29 passagiers cn 31 leden der be
manning.
Dc ..Morro Castle" werd voor een van
dc snelste cn meest luxueuse schepen, die
ooit op een Amerikaansche werf gebouw!
zyn, gehouden. Het schip werd in 1930 te
New port News gebouwd cn kostte 5.000.000
collar. Het deed de overvaart van New
York naar Havanna in den recordtijd van
58 uur. Het had twee schoorstcencn. zeven
dekken, waarvan vier voor passagiers cn
bemanning, cn een groote laadruimte. Er
was accomodatic voor 468 passagiers, 378
eerste klas cn 90 touristenklas.
Een bom de oorzaak?
Uitspraak van den bisschop
van Trier
IIL1 OPTREDEN VAN DE VOLKEN-
ItONDSRECiKEKINCJ.COMMISSIE.
(Van een specialen K.W.P.-Correspondent)
Een der middelen, waarmede het Duit
se he Front in het Saargebied vat op de
groote massa der Saarlandcrs gekregen
heeft, is ongetwijfeld de organisatie der
verschillende beroepen en bedryven in dc
nstionasl-socislistische bedryfsorganua-
ties. Daarmee is het den nationaal-socialls-
.ten zeer voor den wind gegsan. Allerlei
factoren hebben hier medegewerkt. Eers
tens zijn groote santsllen werknemers in
het Saargcbied nimmer georganiseerd ge
weest. Dc bijzondere status van het Saar
gcbied en dc wetenschap, aan handen en
voeten gebonden, overgeleverd te zyn aan
de Franse he machthebbers, die zich san het
scheppen van goede sociale voorzorgen
we! het minst hebben laten gelegen liggen,
hebben een flinke ontplooiing van het «r-
gan laat iele ven steeds verhinderd. Zoowel
de christelijke als de marxistische organi
saties hebben dan ook steeds een macht.g
bestsan geleid. Nu komt daar de nieuwe
Dultsche beweging, de propaganda voor
den terugkeer bij Duitschland, de actie
tegen dc huidige machthebber», dc groote
werkloosheid die nutuurlyk op de rekening
der huidige hecrschcrs geschreven wordt,
dc geweldige Duitsche propaganda, tenge
volge waarvan talloozcn In het Suargebird
tot de overtuiging zijn gebracht, dut, sla
Hitier ook daór maar eens hccrschcn zul,
dc goede dagen zijn aangebroken.aller
lei oorzaken van den spocdigon snellen
bloei van dc nationaal -socialistische orga
nisaties In Saarbrücken, waar de burcuux
van deze organisatie zijn gevestigd,
hcerscht vooral een geweldige bedrijvig
heid. Typecrcnd voor de troebele verhouding
ui hit ImigtMsd li i'v. M hal t. dit
we, toen wc op een dier bureaux een be-
ick brachten, ontvangen werden door den
algemccncn leider van een der vakgroe
pen. die voorheen secretaris was van 'le
Katholieke (christelykc) Transportarbci-
dtrsbond. Iemand die door zyn pastoor
werd afgeschilderd sis een flink katholiek,
iemand die trouwens in dc kringen der in
ternationale Christelijke vakvcrocnigingt n
een goeden naam bezat. Nu la hij over
tuigd leider ccncr belangrijke nationaal-
socialistische bedrijfsorganisatie, die hij.
dat moet erkend worden, in de perfectie
heeft georganiseerd.
Meer dan een uur hebben we met dozen
leider zitten praten, die ons nis ijverig
nieuw apostel van de nstionasl-socislisti
sche beweging heeft onthaald op lange be-
toogen over de voortreffelijkheid der nieu
we leer, soortgelijk als we die in Duitsch-
land hoorden ten vorigen jarc, toen daur
de zaak nog nieuw was cn het geloof nog
gaaf. Opwerpingen werden met breed ge
baar weggevaagd. Al wat cr slechts cn ge
meens In Duitschland gebeurt, wordt -
kenschetsend is zulkj voor de mentaliteit
in het Saargcbied niet op rekening van
lliller geschreven. Hitler heeft den 30cn
Juni niet gewild. Hitier heeft ook met den
moord op Dollfuas niets te maken. Alle be-
toogen daartegen in z(jn tevergccfsch. Het
Duttscho Front heeft nu eenmaal den wind
in de zeilen, men wil slechts de groote lijn
zien, men is de spil der tcrugkccrbewu-
gir»g naar de Hcunut cn over „kleinighe
den" maakt men zich niet druk. Men gaat
cr zelfs prat op. dat men zelfs geen pro
paganda meer behoeft tc maken, dat dc
c.indidaten voor de verschillende organisa
tie. vanzelf komen.
Hoe staat het daartegenover met de oude
vakorganisaties, dc ehristclykc cn marxus-
tl.tuhc? De Duitschc Frontcis beweren, dat
cr vskafdcclingcn ztyn, die nog geen tien
leden meer tellen. Dc leiders der vakorga
nisaties van hun kant echter houden vol,
dat het hen nog steeds naar den vloezc
gaat. Wat we zelf hebben kunnen conata-
tceren ia, dat in de bladen der socialisten
cn communijten wordt geschreven, alsof
men nog over een krachtige vakorganisa
tie beschikt, cn dat men b(j optochten cn
vergaderingen nog heel wat aanhangers op
dc straat kan brengen. Niet allen echter
zyn dsn steeds Saarlandcrs. Velen onder
hen zyn, wat men In het Saarland „emi
granten" noemt, terwijl ook de vskorgam-
f ities uit Klzos Lotharingen dan geregeld
Iccntje buur achynen te spelen. Steekproe
ven onder arbeiders genomen (die natuur
lijk niet absoluut opgaan) hebben ons in
tusschcn dc overtuiging gogcvcn. dat dc
groote massa in het Dultsche Front Is on
dergebracht. Weer laten we in het mid-
d« n, alsof dat uit gehcclcr harte cn steeds
zender dwang gebeurd is. al kan dit b(j
dc globale beoordccling een rol spelen.
Politiek zijn de tegenover elkaar staan
de groepen duidelijker te herkennen en te
verdcclen. De groote kwestie, die eigcnlyk
de drijfveer is van sllea, la van geheel po-
lit.ekcn aard en daarvoor gast men thans
niet plezier de straat op.
Nemen we allereerst dc katholieken. Wu
hebben in ons eerste artikel reeds doen
uitkomen, dat voor de groote mas»a der
Saar-katholiekcn geen gewetenskwestie be
stast ten aanzien van dc stemming. Zy
zullen op 13 Januari onvoorwaaniclyk
Duitsch stemmen cn voelen zich daarin
volkomen gerust. Er is echter in het gchecle
Saargcbied een groot aantal katholieken,
dat wel voor een gewetenskwestie staat,
voor hetwelk Hitler-Duitschland zoo on
aanvaardbaar is. dat het de vragen del*
Eeuwigheid meent tc moeten laten gelden
De gunstige positie van het
Duitsche Front
vóór de vragen van het tijdel yke aardse he
bestaan. Deze groep katholieken ia na de
bekende gebeurtenissen tn Duitschlard
ontegenzeggelijk aangegroeid. Tot deze
groep behooren ook verscheiden geestelij
ken
Speciaal hebben we getracht tc weten te
komen, hoe de geestelijke overheid tegen
over de kwestie der atemmlng staat. In het
algemeen huldigt zij het standpunt, dut zjj
zich daar beter buiten kan houden. Ver
scheiden pastoors eahter mengen zich
ostentatief in den strijd, zoowel pro als
oontra Duitschland. Dut geharrewar onder
een is voor het katholieke leven in het
Suurgebied natuurlijk allerminst bevorder
lijk en men keek dan ook verlangend uit
naar de bisschoppen, opdat z(J zouden aan
geven, hoe men zich sla katholiek te hou
den zou hebben.
De bisschoppen hebben gesproken. In
Saarbrücken werd voor ongeveer ccn
maand een groote Katholiekendag gehou
den. Men wist dat mgr. Bornewasser, bis
schop van Trier, er h« t woord zou voeren.
De katholieke separatisten hebben ver
wacht. dat mgr. Bornewasser nu de Duit
sche fronters zou aanpakken en bepaalde
lijk dat katholieke separatisten gelijk zou
geven. Het Is juist andersom geweest.
Openlijk heeft mgr. Bornewasser verklaard,
dat dc Saarlandcrs Duitsch zijn en blijven
en niet anders dun Duitsch kunnen stem
men.
In den kring der geestelijkheid heerscht
over dit bisschoppelyk optreden ontstem
ming. Men lieeft het m(J niet verheeld. De
gewone geloovigen echter zijn met deze
bisschoppelijke woorden hoogst tevreden.
Het zul intusschcn in het belang der Ka
tholieke Kerk in het Saarland zijn, wan
neer dc geestelijkheid zich buiten deze
kwestio houdt Hoe dc stemming ook uit
vallen zal, nooit kan het voor het katho
lieke geloof in het Saarland goed zyn, wan
neer de geestelijke herders cr het hunne
toe hebben bijgedragen om de stemming
naar de een of dc andere zijde te doen
uitvallen. Deze meening hebben verschei
dene geestelyken zonder ecnig voorbehoud
onderschreven, cn men betreurt het zeer,
dat ecnige pastoors in hun actie tegen Hit
ler-Duitschland zoover gaan, dat zij op
trekken met socialisten cn zelfs commu
nisten, met hen tezamen meetings beleg
gen cn manifestceren vor den status quo.
De socialisten en communisten worden na
tuurlijk nikt geplaagd door de bedenkin
gen, die <lc katholieken tegen Hitler-
Duitschland koesteren. Hun bezwaren ver
laten het terrein van het politieke cn eco
nomische niet. Tallooze uit Duitschland
gevluchte leiders onder opperaanvoering
van Max Braun, voormalig Duitsch rijks
daglid. voeren thans ijverig actie. Zij hob-
bcn in het Saargcbied nog het laatste stuk-
Je grond waarop zij vrij kunnen leven cn
waarop men hun organisaties leven laat
cn het is aldus bcgrypelijk, dat zy in de
eerste rangen vechten diergenen, die den
hukiigcn toestand willen gchandhaufl
zien. Zwakke plekken in dit marxistisch
verweer zijn, dut dc kopstukken byna al
len „emigranten" zyn, mcnschcn die geen
Saarlanders zyn en dus op 13 Januari geen
stemrecht hebben. Voorts geven zij bladen
uit, waarvan niemand weet, uit welke ba
ten zij bekostigd worden. Advertenties
hebben ze niet, abonné'.i zeer weinig, cn
zoo wordt voet gegeven aan dc beschuldi
ging, dat zij met Fransch kapitaal gedreven
worden, dat zij putten uit dc Fransche
fondsen die beschikbaar zyn voor al de
genen die actie willen voeren voor het be
houd van den status quo.
Dat In ieder geval deze „partij" door dc
Saorlandautoriteitcn met groote welwil
lendheid behandeld wordt, is ccn niet te
verloochenen feit. De regecringscommissie
treedt zeer scherp op tegen dc doden van
het Duitsche Front, tegen diverse bladen
van dit front enz. Herhaaldelijk worden
bladen verboden cn men weet ook, dat dc
politic nog niot zoo lang geleden ccn in
val heeft gedaan in dc bureaux van het
Duitsche Front, dat togen leiders van het
Front is opgetreden cn dat ook tegen di
verse ondcrorganisatics van het Duitsche
Front maatregelen genoincn zyn. Wanneer
men de methoden kent. die de Nazis in het
Duitsche ryk toepassen, dan bcgrypt men
wel. dat hun optreden in het Saarland wel
niet veel beter is en dat dus dc regecrings
commissie zeer terecht togen hun metho
ds ll—'Wtl maakt.
Doch dc regecringscommissie heeft al
ecnige malen op zeer duidclyke wyze ver
zuimd ook even scherp op tc treden tegen
da pers van de andere partij, wanneer
deze haar boekje tc builen ging. of tegen
sprekers van dc andere party, wanneer
deze op ontoelaatbare w yzc tc keer gingen.
Zoo heeft zich in het Saarland de overtui
ging gevestigd, dat dc toch al weinig po
pulaire volkcnbonds-rogccrings-comnnssie
niet onpartijdig is. Die overtuiging is wel
scherp tot uitdrukking gebracht in het
adze*, dut het Duitsche Ku nt op 1& Augus
tus IJ. aan den Hoogcn Raad van den Vol
kenbond gericht heeft, cn waarin byzon-
dcr de rogecringspresidcnt Knox cn de
politiecommissaris van het Saargcbied
Macht» het ontgelden moeten.
De regecringscommissie is op dat adres
het antwoord ook met schuldig gebleven
en gelastte de bladen van het Duitsche
front in de avondbladen van Zaterdag 18
Augustuj op te nemen don geheelen inhoud
van het verbod van alle inrichtingen van
ders zou zyn dan,een verkapte instelling
tot africhting van Saarlandschc jongelui
voor den strijd „om dc Saarlandschc onaf
hankelijkheid". Deze verplichte publicatie,
die in het Saarbruckcr Abcndblatt meer
dan 2 pagina kleinen druk besloeg, is
Gevaarlijk bluvehingswerk.
De brandweerlieden zyn cr in geslaagd
aan boord van de „Morro Castle" te komen,
er brandslangen op te hyschcn cn eenigc
gedeelte te bespuiten. Kort daarop sloegen
de vlammen uit een ruim. dat tot dujvcr
nog onaangetast was.
Met het oog op het gevaar voor nieuwe
ontploffingen heeft de brandweer order
gekregen het verder leggen van brandslan
gen binnen in het schip te staken. Ook de
wacht, die het gehcele schip wilde door
zoeken. mag dit niet eerder betreden vóór
dat het vuur is uitgebrand.
Verbalen van geredden.
Aan de relazen van geredden in de bla
den, onllccnen wy nog. dat een aantal pas-
intusschcn een zeer interessante literatuur
en men kan na lezing ervan zeer goed be-
grypen, dat vele katholieken in 't Saargc
bied van het nationaal-.socialistische
Duitschland weinig moeten hebben.
Over dc oorzaak van dc ramp tast men
nog steeds in het duister. Er bestaan drie
mogelykheden. Dat het ongeluk te wyten
zou zyn aan een achteloos weggeworpen
eigaret, aan het inslaan van den bliksem
in een olietank, of door het ontploffen van
een bom geplaatst bij het olie-reservoir
voor het schip Havanna verliet, door sta
kende Cubnanschc havenarbeiders uit wrok
tegen de Ward line.
Havas meldt, dat de Cubaanschc politie
naar het laatste een onderzoek instelt,
evenals naar het gerucht, dat de stakende
havenarbeiders de bemanning zouden heb
ben opgestookt om het schip tc vernielen.
By onlusten tydens de staking in het
havenbassin van dc Ward te Havanna wer
den twee havenarbeiders gedood en een*
groot aantal gewond.
De plaats waar de „Morro Castle" op het
oogenblik by eb ongeveer drie meter diep
in het zand vast ligt u dicht by het cen
trum van den zecboulcvard cn het vuur
op het schip vormt ccn groot gevaar voor
dc groote hotels en bioscopen cn winkels
die daaraan gelegen zyn.
Ontploffing aan boord.
Gistermorgen vroeg had er een groote
ontploffing op het schip plaats.
Uit den tweeden schoorsteen schoot een
regen van vonken hoog in de lucht Men
vermoedt dat het grootste deel van het dek
ingestort is.
Telegrafist op zijn post verbrand.
De telegrafist Rogers is In zijn hut ver
brand. Hy weigerde zyn hut te verlaten,
totdat het reeds te laat was.
KERKNIEUWS
KAPITTEL DER PATERS
HNDBBBOSDBUL
Door het Kapittel der Paters Minder
broeders werden op 7 September nog de
volgende benoemingen gedaan:
In het klooster te Weert: Gardiaan Pater
Cajetanus Rciber; Vicaris P. Rudolph us
Terstappen; Lector H. Schrift P. dr. Cris-
pinus Smits; Loctor Dogmatiek P. dr. Ni-
comedes Sanders; Lector Kerkel. Recht P.
Protasius Willemse; Lector Moraaltheologie
P. Vincentius Heymans; Magister der Fra
ters en Magister v. d. Greg. Zang P. Ra-
nulphus Franssen;
te Maastricht: Gardiaan P. Meinardus
Broesen; Vicarius P. Anicetus Jong; Lec
tor Pastoraaltheologie P. Prudentius van
Leusden; Lector Gew. Welsprekendheid
P. Carolus Teaser; Lector Sociologie P. dr.
Cossianua Henlzen; Magister der Paters
studenten P. Prudentius van Leusden;
te Mogen: Gardiaan P. Salvator Booms;
Vicarius P. Theodorus van Rooyen; Rector
v. h. Gymnasium P. Geruntius Wismans;
te Vemaij (Klooster): Gardiaan P. Ar-
cadius van der Hoeven; Vicarius P. Benti-
volius HaenraeLs; Lectoren der philosophie
P. dr. Silvester Cocnen, P. dr. Hippolytus
Gerz, P. dr. Sigfridus Stokman, P. Ces la us
Ty nagel; Lector Patrologie en kerkgeschie
denis P. dr. Ephrem Sloots; Magister der
Fraters P. Hermanus Veldman; Magister
ier Gregor. Zang P. dr. Eliseus Bruning;
te Wychen-Alvcrna: Gardiaan P. Nico-
laas Lohuis; Vicarius en Novicenmeester
P. Eustrachius Janson; Lector H. Schrift
P. Probus van de Gnendt; Lector KerkeL
Recht P. Eulogius Seelen; Lector Apologe
tica P. dr. Apollinaris van Leeuwen; Lec
tor Moraaltheologie P. dr. Egbertus
Smeet»; Lector Dogmatiek P. dr. Donatia-
nus van der Haar; Lector Kerkel. Geschie
denis P. dr. Mag. Pontianus Polman; Ma
gister der Fraters P. Lucidius Verschue-
;en; Magister der Greg. Zang P. Arthur
Mertena.
In het Commissariaat van Brazilië werd
gekozen tot Commissaris-Provinciaal P. Se-
laphinus Lunter;
tc Divinopolis: Gardiaan P. Candid us
Vromans; Vicarius P. Ulricas Peters; Lec
tor H. Schrift P. dr. Ulricus Peters; Lector
Kerkel. Recht cn Moraaltheologie P. Sa-
hinus Staphorst; Lector Dogmatiek P. Nar-
cü .3 van Summercn; Lector Kerkel. Ge
schiedenis P. dr. Odulphus van der Vat;
Magister der Fraters P. Odulphus van der
Vat;
te S. Joao d'El Rey: Gardiaan P. Rufinua
Peters; Vicarius cn Rector v. h. Gymnasium
P .Laurentius v. Veen;
te Taquary: Gardiaan P. Leonardus Rc-
tèl; yicarius P. Gamaliel van Emmerik;
Novicenmeester P. Theodardus Emonds;
Rector v. r. College P. Leonardus Retèl.
In de Missie van Luanfu (China) werd
gekozen tot Reguliere Overste van de Mis
sionarissen P. Philotheus Bolander.
In de Missie van Java: Reguliere Overste
P. Flonbcrtus Schneiders.
In dc Missie van Karachi: Reguliere
Overste P. Valens Wienk.
Secretaris van de Provincie P. dr. Sa-
1 urn in us v. Egmond; Praefect van de stu
die P. Paulus Stein; Econoom van de Pro
vincie P. Rudolph us Terstappen; Commis-
i iris van de Derde Orde P. Euscbius Kemp;
Procurator van dc Missies P. Agnus Am-
brosius; Archivaris P. Cur.ibcrtus Sloots.
Op voordracht van het Hoogw. Kapittel
der Paters Minderbroeders heeft
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht
eervol ontslag verleend aan de Paters G.
A. Hacnraets als pastoor te Gorinchem;
V/. N. M. Pompen als kapelaan te Lichten-
v oorde; A. M. J. M. van Riet als kapelaan
to Duiven;
en benoemd de Paters J. C. J. Gilisscn
als pastoor te Gorinchem; A. A. A. Smitz
als kapelaan te Lichtenvoorde; H. J. Baas
als kapelaan te Duiven;
Z. H. Exc. de Bisschop van 's-Hertogen-
bosch eervol ontslag verleend aan dc Pa
ters R. F. M. Smitz als kapelaan te Am-
merzoden; M. A. P. P. Booms als kapelaan
tc Zaltbommel; J. W. H. Smits ais kapelaan
tc Wychen;
cn benoemd de Paters H. H. J. van Heus-
den als kapelaan te Ammerzodcn; J. P. M.
van den Berg als kapelaan tc Wychen; A.
P. Louwe als kapelaan te Zaltbommel;
Z. H. Exc. dc Bisschop van Haarlem eer
vol ontslag verleend aan de Paters C. J.
van der Valk als pastoor te Haarlem H.
Hart, J. A. Heiling als pastoor te Leiden
O. L. V. O. O A van Nistelrooij als Rec
tor tc Gouda H. Sacr.; A. A. A. Smitz als
kapelaan te Lelden O. L. V. O. O.; J.
C. .1. Gilisscn als kapelaan te Amsterdam
H. Antonius;
en benoemd dc Paters C. W. v. d. Bosch
als pastoor te Amsterdam H. Franciscus;
J P. Reynenberg als pastoor te Haarlem
H. Hart; Th. H. Roorda als pastoor te Haar
lem H. Antonius; R. F. M. Smitz als pas
toor tcLeidenO. L V. O 0:J. G. Tes-
34t als Rector te Gouda H. Sacrament; A.
G. van den Berg al* kapelaan te Amster
dam H. Anton.; W. N. M. Pompen als kape
laan te Rotterdam H. Rosalia; J. W. H.
Smitz als kapelaan te Leiden O. L V.
O. O.; J. H. van dor Snoek als kapelaan
tc Leiden O. L. V. O O W. J. van Buul
als kapelaan te Gouda H. Joseph; A. M. J.
M. van Riet als kapelaan te Delft H. Jo
seph.
