25ste Jaargang
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1934
No. 7905
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
)e verspreiding der
;atholieke waarheid
Centrale Raad van de Hanze
3)e CckUcfieCoii^cMit
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooriii betaling
or Leiden 19 cent per weekÜO per kwartaal
onze Agenten 29 cent per week 2.69 per kwartaal
anco per poet 235 per kwartaal
A Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's ver-
Ugbaar tegen betaling van 59 cent per kwartaal, b<j
Afzonderlijke nummer* S cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gtvom Advrrtrnlten 30 ccnl per rcg-l
▼oor Ingernoden Mededeelingen wordt
het dubbele van bet tarief berekend.
TWl.rrOOWT.nra van tan hoogst* 30 woorden, waarin ba-
betrrkkingcs worden aangeboden of gevraagd, huur ca
verbuur, koop en verkoop: 939
De A V. Petrus Canlslus heett over
het geheele land vertakkingen.
Van het jaarverslag van de Apologeti-
ic Vereeniging „Petrus Canisius", die
haar vergadering houdt, wordt het
ontleend:
Iet Hoofdbestuur vergaderde dit jaar
eemaal. 13 November en 1 Juni.
n de plaats van Mgr. Dr. G. van Noort,
statutair niet herkiesbaar was, werd
W. Nolet benoemd tot lid van het
)fdbestuur. Op verzoek van onzen voor-
Ier bewerkte P. Kasteel Mgr. Besson's
Route Aplanie" onder den titel „De
:g bereid"; het is een uitstekende refu-
le van Dubuis' „Le Voile déchirc", in
Nederlandsche vertaald door N. Oos-
loo, getiteld „Het Voorhangsel ge
Aan alle predikanten in ons
d heeft P. C. door middel van den boek-
idel dit werk per circulaire bekend ge-
akt. Van groote beteekenis is de reor-
der bestaande inlichtingcn-bu-
ux in vijf diocesane afdeelingen, die
ens de propaganda ter hand nemen in
en milieu. De Commissie voor Israel
opnieuw opgebouwd en haar taak
omschreven. Met de afgevaardigden
groote standsorganisaties werd ondcr-
ideld over het plaatsen van artikelen
eigen bladen en tijdschriften. Omtrent
Commissie van Voorlichting in het
orden is een nieuwe regeling getroffen
»r vorming van provinciale afdeelingen
verschillende propagandaclubs werd
verleend en veel steun werd ge-
onken aan dc conferenties voor niet-
holieken.
De commissie voor Inlichting
en Propaganda.
T zijn thans v^jf diocesane afdeelingen
een priester als leider. Deze heeft tot
k de aanvragen tc beantwoorden, een
trale met verzendhuis voor lectuur in
richten, geschikte leckcn te assumee-
de propaganda te leiden en contact te
ken met de bestaande katholieke vcr-
i gingen.
.an alle parochies werden z.g. cartons
zonden, om dc katholieken bekend te
met alle inlichtingcnburcaux, waar
zij dan hun niet-katholickc kennissen
incn wijzen. Reeds nu is gebleken, dat
e werkwijze succesvol is en dat meer
vragen binnenkomen. De afkondiging
de H. Mis-uitzending door den KRO.
cht bij het secretariaat een 270 aanvra-
binncn, waardoor ccnigcn tot de Kerk
toegetreden, anderen tot onderzoek
werden.
De commissie voor Uitgaven.
e oplaag van Het Schild is 11500 ex.
van Apologetisch Leven 2700 cx Het
ild verscheen maandelijks, Apologc-
h Leven viermaal in het jaar.
erkocht werden 171.IJ 4 brochuren, cn
000 blaadjes. Het aantal vaste abonné's
G.G G. steeg van 957 tot 983.
e verkoop van de brochuren uit de
G.-serie neemt elk jaar gestadig toe.
blijkt, dat G G.G. in een behoefte voor-
We hopen slechts, dat steeds meer ge-
sgenooten mogen overtuigd worden
het nut van de lectuur verspreiding,
geloofsverdieping cn geloofEvcrbrei-
door lectuur kan zoo vruchtbaar gc-
eden door middel van de bockcnstal-
van propagccring. van colportage,
het afnemen van exemplaren uit het
zendhui* in Den Bosch hebben dc 1c-
recht op een korting van 20 pet.
oor het lidmaatschap wende men zich
het Secretariaat: Prins Hendriklaan
Utrecht. Volledige cataloog is gratis
aan het Verzendhuis, Jans-
el, Den Bosch.
belfonds.
tweede druk van het Nieuwe Testa-
is in den loop van dit jaar bijna gc-
uitverkocht. Zoo moet dus het vierde
na het eerste verschijnen begonnen
met den derden druk. Dc oplaag
wederom worden 15.000 cx. Dit jaar
men geen buzondcrc giften in voor *t
«Honds.
De commissie voor Israël.
eer dan voor een actie, zooals soma
-katholieken ontvouwen, voelt de Com
ic voor een gezonde idceen-voorlich-
bij katholieken, niet-katholickcn. spc-
I Joden. Dit wil zij. daarbij vooral in-
-apologetisch werkend, voornamelijk
iken door woord en geschrift In die
hebben zich de werkzaamheden
Commissieleden in de afgeloopcn rnaan-
ontwikkeld.
a. Door 't woord. De zomermaanden zijn
minder geschikt voor preek- of spreek
beurten; doch voor priesters wordt voor
de komende wintermaanden op dit punt
de aandacht gevestigd in een der komen
de nummers der Ned. Kath. Stemmen.
b. Door geschrift. Hierin zijn de afgeloo
pcn maanden een teeken geweest van her
nieuwd leven.
Het contact met meerdere Joden werd
op sympathieke wijze geschapen.
De Commissie stond in relatie met den
Directeur van het „Pauluswerk" te Wee-
nen, Joh. Oesterreichcr, met den bekeer
ling-publicist Dr. W. H. Friedemann, stich
ter der Eucharistische vereenigingen voor
Jodenapostolaat in Duitschland, met de
Priesters van N. D. de Sion te Leuven en
Pargs.
De commissie voor redactie
G.G.G.
Dc redactie heeft zich beraden over ver
schillende onderwerpen en staat met ver
schillenden van de beste schrijvers in con
tact.
Om echter meer systeem ln de verschil
lende uitgaven te brengen, heeft de redac
tie gemeend de uitgaven in verschillende
rubrieken te moeten onderverdeelen; wel-
kel rubrieken in de binnenkort verscho
nende catalogus zullen zijn opgenomen.
Drie van deze rubrieken bestonden
reeds: n.l. Samenleving en beginsel Zoe
kende Zielen Liturgische uitgaven; de
zen bluven ook bestaan.
Van nu af zullen er dertien van deze
rubrieken zijn en wel:
1. Samenleving cn beginsel.
2. Zoekende Zielen.
3. Liturgische Uitgaven.
4. Heiligenlevens.
5. Jeugdlectuur.
6. Lezingen uit Bubel en Kerkvaders.
7. Moderne Stroomingen.
8. Kath. NederL Schrijvers.
9. Leer cn leven.
10. Apologetiek.
11. Kerkgeschiedenis.
12. Varia.
Waar het aantal uitgaven in verband
met het abonnementsgeld beperkt ia, zul
len cr per jaar in iedere rubriek niet meer
dan een tweetal brochures worden uitge
geven. Natuurlijk wordt hieraan met streng
de hand gehouden. Naar omstandigheden
zullen in sommige rubrieken eens meer,
en in andere minder uitgaven verschUnen.
De rommbwir tot voorlichting
in de noordelijke provincies.
Na de vestiging van het klooster te
Drachten, stond de commissie voor de
vraag: „Wat zullen wij nu verder doen?"
Voor papieren propaganda wordt op het
oogenblik door dc commissie alsnog wei
nig gevoeld. Wel zal men met de opportu
niteit cn sommige gevallen rekening hou
den, maar onze actie heeft nog steeds het
meeste succes door stil door te werken.
Het was ook het verlangen van de Frie-
schc commissie om een beknopte en bevat
telijke uitleg van ons H. Geloof in een
brochure het licht tc doen zien. Kapelaan
Graafsma werd dit werkje opgedragen cn
het nu weldra de pers verlaten.
Op verzoek van de Friesche commissie
heeft Pater Dr. Nicomedes Sanders O F M.
lector in de Dogmatiek te Wychen zich be
reid verklaard om in het dagblad „Ons
Noorden" een apologetische rubriek te be
ginnen. Dc meening van de Friesche com
missie was, dal dit ook naast dc anders
denkenden onze eigen gcloofsgenootcn
zeer ten goede zou komen.
Binnen niet al te langen UJd zal een
Pater Franciscaan wetenschappelijke pu
blicaties het licht doen zien over dc oude
Friesche geschiedenis. Hoe meer het rOke.
Roomschc leven uit vervlogen tgden aan
dc andersdenkenden bekend wordt, des tc
heter en gemakkelijker zullen zc eens ken-
nis willen maken met het katholieke ge
loof.
Tenslotte Is dit Jaar weer een jaar van
beteekenis geworden voor de Friesche
commissie, doordal de Zusters Carmelites-
sen (There»laantjes) uit Den Bosch zich in
Drachten hebben gevestigd.
Mogen de Thcresiaantjes veel zegen
brengen aan us dierbaar Heitclan!
Commissie B (Drente en Z.O.
Groningen).
Haar doel: de nict-katholieken voor te
lichten inzake het katholiek geloof, streef
de de Commissie na door:
le. het weerleggen van onjuiste voor
stelingen van katholieke geloofszaken in
de neutrale pers. Met dat doel abonneer
de het klooster te Merkelbeek zich op de
neutrale bladen: het „Nieuwsblad van het
Noorden", de „Provinciale Drentsche Cou
rant" en de „Drentsche Courant" e a.
2e. het geven van conferenties Vorigen
winter run er drie conferenties voor niet-
katholieken gehouden door pater Dommer-
huysen n.l. te Meppol, Klazicnaveen en
Munsterscheveld. In Meppol was de op
komst goed; eerst een honderd, later nog
meer. In Klazicnaveen was, ondanks de
vele reclame, de pkomst veel geringer.
In Munsterscheveld was ^e opkomst ook
niet zoo groot, toch nog wel een zestig.
Met eenige niet-katholieken wordt er nog
contact gehouden.
WaarschUnlijk zullen den komenden
winter weer conferenties gehouden wor
den te Meppcl. op verzoek van de niet-
katholiekcn. te Assen cn le Emmen.
Deze conferenties werden nog weer bij
zonder door H li. Pastoors aanbevolen.
3e. door colportage. Besloten werd een
colporteur aan te stellen, die van huia tot
huis katholieke boefjes en brochures zal
aanbieden.
Ook zal een begin gemaakt worden met
een overzicht van godadienslige gezind
heid in de provincie Drente.
De Commissie voor Bijbel
vertaling.
Dit Jaar kwamen gereed het boek der
Psalmen en Ezechiel. Flinke vorderingen
maakten de boeken Exodus, Samuél cn
Rechters.
Op de laatste algemeene vergadering
van P. C. is de wensch geuit de Psalmen
alvast afzonderlijk te doen verschijnen,
welk voorstel met algemeene instemming
werd begroet Daaromtrent wordt nog on
derhandeld.
Wanneer we dc werkzaamheden eens
overzien, dan is de voortgang zeker niet
onder alle opzichten i vredigend. Men mag
echter de moeilijkheden van het werk niet
onderschatten. Ziet men. dat voor den ver
leden Jaar uitgekomen Afrkiaanschen bu-
bel vuf vertalers tien Jaar lang al hun tod
aan de overzetting hebben besteed, dan
mag men de commissieleden, die allen hun
andere bezigheden hebben, over dc lang
zame voortgang niet te hard vallen.
Redactie Het Schild.
De toestand en bloei van Het Schild be-
oordeelen naar het getal redactie-verga
deringen. zou tot een heel verkeerde con
clusie leiden. Er werd en wordt weinig
vergaderd. Schriftelijk contact, vooral tus-
schen hoofdredactie en secretaris was er
vrij geregeld.
Er werd ook besloten om meer dan tot
nu toe. korte en heldere dogmatische ar
tikelen tc geven, vooral met het oog op
de vele nict-katholiekc lezers van Het
Schild". De aanwinst van abonné's was
grooter dan het verlies
Nieuwe propaganda-middelen werden bo-
sproken en vooral in het Zuiden beston
den hoopgevende plannen.
Prof. Mets zegde toe. dat hij zou zorgen
voor een Register op do vUf laatste Jaar
gangen. In verband met de gezagskwestie
had cr een Interessante bespreking plaats
over de N S B -beweging Ook kwam breed
voerig de actie onder dc Israëlieten ter
sprake.
Propacanda-aecretariaat en
Adminri! atlt H» t S< hlld
Het aantal abonnen-.enten bedroeg den
lsten Juli 1933 10568; het vermeerderde
met 1063 en verminderde met 1015, zoodat
Jrg 15 den lOden Juni sloot met een to
taal van 10616 abonnementen.
Deze waren verdeeld ala volgt:
Nederland 9160, waarvan 1464 gratis. 15
recensie-exemplaren, 32 nulnummers cn 3
archief-abonnementen.
N. O. I. 996 abonnementen, waarvan 72
gratis.
N. W. I. 129 abonnementen, waarvan 13
gratis; Curacao heeft hiervan 103 abonne
menten. waarvan 4 gratia.
Buitenland 331 abonnementen, waarvan
124 grat:«
Van de 9160 abonné In Nederland be-
hooren 1994 tot de R K. geestelijkheid en
wel: in het aartsbisdom 553. bisdom Haar
lem 695. 's Hertogenbosch 353, Roermond
258. Breda 135.
Een circulaire, gericht aan 68 vereenI-
gingen voor OdldOC cn Wetenschap. Katho
liek Leven, R K. Ontwikkelingsclubs en
dergelijke met een verzoek om medewer
king ten einde Het Schild onder haar le
den meer bekendheid te geven, werd door
11 besturen beantwoord, waarvan 9 haar
ledenlijst zonden of proefnummers vroe
gen om zelf uit te Piifcsn; dc meeste met
de belofte in een hunner vergaderingen
Het Schild te zuilen bespreken en aanbe
velen. Jong Limburg deer! dit door een
verzorgd artikel m zijn Fcbr.-Maart-afla-
verlng. Op de 57 tot dusver rwOgende se
cretariaten zullen we ln hel najaar een
hernieuwden aanval doen.
Een groote verandering onderging het
correspondentschap in N. O. L
De heer F. Meijer, zou voorgoed re pa
trieeren en moest dus zijne werkzaamhe
den voor Het Schild neerleggen. Met
achrik vernamen wU deze tiding, want
wat deze correspondent voor Hel Schild
heeft gedaan, moge bluken uit het volgen
de staatje:
1 Juli 1927 bedroeg het aantal abonné's
aldaar 100.
1 Juli 1928 233.
1 Juli 1929 550
1 Juli 1930 1103.
1 Juli 1931 1306.
Tengevolge van de economische crisis
verminderde het aantal daarna weliswaar,
maar dank zu den volhardenden Uv*r v*n
den heer Meuer, bleef het zeer aanzienlijk.
Wu zUn hem dan ook in de hoogste mate
dankbaar voor alle moeite en zorgen die
hij geheel belangeloos en met zooveel op
gewektheid aan het Correspondentschap
heeft besleed.
Het ledenaantal der A V.PC bedraagt
thans 1499, n.L 5 eerelcden. 1297 leden a
5 en 197 beschermende leden 10 of
meer. Vorig jaar waren deze cufers reap.
5, 1226 en 263. te ramen 1514 We hebben
dus een klein verlies van 15 ledrn. wat
gezien de ongunstige tijdsomstandigheden
geen enkele reden tot klagen geeft! Behal
ve de leden telt de P. C. nog 67 donateurs
5-.
We wenschen aan het einde van dit ver
slag een woord van dank te brengen aan
allen, die ons apologetisch werk dit Jaar
op eenige wUze gesteund hebben, moreel
en financieel, aan alle leden en begunsti
gers, aan hen. die meer actief deelnamen
door hun werkzaamheden in de Commis
sies. buzonder aan professor Verhaar, den
hoofdredacteur van „Het Schild" en prof.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Zwitserland heeft thans besloten tefen
toelating van Rusland tot den Volkenbond
te atamni» (3de blad).
Brand in het paleis van den keiier van
Mandajoekwo. (3de blad).
De textielstaking In de Vereen. Hiaten.
(2e blad).
BINNENLAND.
Jaarvergadering van de Apol. Ver. „Pe-
irua tanislus" (la blad).
Jaarvergadering van dr llante in het
Bitdotn Haarlem (lste blad).
BIJ den brand ln de Cunerakrrk te Rhr
nen werd het dak door bei vuur vernield.
(Gem. Bcr. 3de blad).
Otten. den Vragenbus-redacteur, aan de
leidsters van ons Propaganda-sceretariaat
en da «srw. cuaters van O. L Vrouw te
Amersfoort, die allen op hun eigen wu*e
met de grootste toewijding getracht heb
ben het doel der A. V. P. C. le dienen en
te bevorderen!
Secretaris A. V. P C.
H. Til METS.
DE HANZE IN nET BIHDOM HAARLEM.
In Huize „De Liefde" te Amsterdam 1*
heden de Centrale Raadsvergadering ge
houden van de Hanze in het Bisdom Haar-
OPENINGSWOORD VAN DEN
VOORZITTER.
Bij de opening der vergadering wees de
voorzitter, de heer C. J. Struuckrn er op.
dat in de bUecnkomst geen inleidingen zul
len gehouden worden, omdat aan de ver
gadering een bezoek aan do „Almltenlo"
U vastgekoppeld.
Vervolgens herdacht spr. in treffende
woorden het overlUden van de Koningin-
Moodcr en van Pr ma Hendrik.
Voortgaande memoreerde spr. het heen
gaan van den hoer Boon. als bondssccreu-
ria. dat van den directeur, Mr. Back, die
benoemd werd tot directeur van het bureau
van den NederL R. K. Middenstandsbond.
Voorts w«« spr. er op dit 1934 tot nu toe
een Jaar van groote activiteit en propagan
da is geweest. In dit verband wees spr. op
het congres in Den Hsag. naar san leiding
van het O S B - program «*n op den Katho
liekendag te '»- Hertogenbosch.
Minder aangenaam is het voor spr. nog
maals te moeten herinneren aan de misère
met de Winkelsluitingswet.
Minister Verschuur trad om ge
zondheidsredenen af. De wyziging ln dc
Winkelsluitingswet, die neerkwam o.m. op
wat meer vcrkoopgclegenhead op Zondag
voor slechts enkele branches, die zeer bij
zonder door de crisis werden geteisterd, blo
ven liggen. Minister ColUn wcnschle deze
wUzlging om prlnclpioclc redenen niet uit
te voeren. Zoo moest worden gewacht op
den nieuwen minister. Mr. ven Steenberghc.
die lot eerste taak kreeg een einde tc ma
ken aan deze misère en de winkelsluitings
wet. in alweer gewijzjgden vorm, ln het
staatsblad te brengen.
Inmiddels hopen wU, dat de nieuwe mi
nister ons zal helpen zoo goed mogeluk door
dezen zweren tijd heen tc komen. Het beste
en meest afdoende zou dit kunnen gebeuren
door het Invoeren ven de publiek rechtelijke
bedrijfsorganisatie, in welke richting steeds
meer wordt geduwd en gedrongen Hierbij
stond spr. een: ge oogenblik ken stil
Op dit oogenblik kunnen wij echter nieta
anders doen dan een afwachtende houding
in deze aannemen, zei spr.
Zoo ook ten opzichte van het ingediende
wetsontwerp lot wettelUka regel mg van de
overeenkomst van koop en verkoop op af
betaling. alsmede tot regel mg van het afbe-
talmgsbodruL
Vergeten mag natuurlijk niet worden, dat
ook de regeer mg In deze lijden voor een
buitengewoon mociluke en verantwoorde-
lUke laak Is gestald. Tracht UJ aan den
oenen kant dc binnenlandse ha markt ge
zond le houden of tc maken door haar com-
üngcntocringspolitiek, waarin feitelijk de
behoeftefactor een groote rol spoelt, aan
den anderen kant heeft zij getracht zij
het ..schuchter" den middenstand te hel
pen door den Crisis-credietsleun, die echter
naar wU mcenen, den middenstand, althans
In dezen opzet cn op deze voorwaarden niet
voldoende zsl kunnen helpen.
Inmiddels houdt de malaise aan en heeft
bU velen onzer het water lot de lippen ge
bracht. bu anderen spoelde het cr over
heen en zu gingen onder, dikwijls na Jaren
van heel voel zorg.
Spr. memoreerde ln dit verband eenige
mededeel ingen, verstrekt door het Cen
traal Bureau van Statistiek.
Het is bemoedigend zegt spr. dat ondanks
de donkerte dezer tijden er toch nieuw
leven en actie ritselt ln onze middenstands-
bewegmg
De Almltento. de Algemeene Midden-
siandatentoonstelling, hier in Amsterdam,
is daarvoor wel een temr duidelijk bewijs.
Dat Is een daad van mood en durf en spr
stelt er prijs op, staande in de hoofdstad
des lands waar deze expositie wordt gehou
den. den Initiatiefnemers hulde te brengen
voor den mood, waarmede z(J het aange
durfd hebben thans een dcrgeluke groot
se he actie op touw te zetten.
Ken ander verblijdend feit is In aanslui
ting met onze enquete, de ministerieelc cir
cuiaire betreffende nevenwerkzaamheid
door ambtenaren Langen tijd reed* voeren
wy strijd tegen de onbillukheid, dat men-
schen mot oen behoorlijk en mensrhwoAr-
dig inkomen tevens trachten door het drij
ven van handel mm te verdienen en daar
door anderen hot lev rns bra taan zoo niet
onmogelijk, dan toch zéér moeilijk tc
maken Onze enquête, daartoe ingesteld, zal
er zeker Uw bijdragen san deze onbillijk
heid geheel cn al een einde te maken.
Steeds moer en meer beg.nt men to be
seffen. dat in deze dagen alleen langs den
weg der organisatie rog iets le brrrjkon
valt; dat men als enkeling zeker niet slaan
de kan blUven. en dal wij dus In onderling
begrijpen gezamenlijk onze beweging heb
ben op- en uit te bouwen.
Maar daarbij wil spr een ding nog «en*
sterk onder de aandacht brengen, sn flat is:
dat wU bij den strijd om onze materieels
belangen, het geestelijke belang niet mogen
vergeten; niet mogen vergoten, dat er een
Is, die uitkomst kan geven, maar de ook
gediend wd zijn.