De vlucht naar de Stratospheer.
WAARIN PICCARD
DE WETENSCHAP
IS VOORGEGAAN
De macht van het ge
heimzinnige onbegrensde.
In de laatste Jaren, waarin de lucht
vaart met zulke raaache schreden vooruit
ia gegaan, m er een bijzondere bclangetci-
ling on Lat aan voor atratoafecrvluchten.
Deze belangstelling hoeft zich uitgebreid
over byna alle landen der wereld, waar
de luchtvaart zich voldoende heeft ont
wikkeld. Alvorens over te gaan tot de ver
melding van de prestation, geleverd door
verachillervde koene luchtvaarder», wil
len wU het een en ander publlceeren over
de itratoefcer zelve.
WAT DE STRATOSFEER FEITE
LIJK IS.
Zooala men weet, wordt de aarde om
ringd door een gasvormig omhulsel, damp
kring genaamd. De gezamenlijke gassen
van de/en dampkring vormen de atmosfe
rische lucht. Alle verschijnselen, welke in
Ir. Cosijns, die met 22.000 M. het
hoogterecord op zijn naam heeft.
en door da lucht worden waargenomen,
worden samengevat onder den naam
dampkring-verschijnselen. Dnmpkringlucht
bestaat nlzoo uit een mengsel van gassen.
In hoofdzaak uit zuurstof en stikstof en
voorts uit geringe hoeveelheden minder
bekendo z g. zeldzame gassen. Deze damp
kring, welke onmisbare elementen Inhoudt
voor de inademing van het menschelijk
lichaam, wordt ook wel de troposfeer ge
naamd. In deze troposfeer hebben voort
durend veranderingen plaats tengevolge
van de zonneschijn, regen, sneeuw, wind,
•nz.
HET ONTSTAAN VAN ONWEER.
SNEEUW- EN HAGELBUIEN.
In de troposfeer, welke onder de stratos
feer is gelegen, ontstaan, doordat b.v. de
vochtige lucht snel afkoelt, nevels; er vor
men zich wolken, neerslug vindt plaats in
de vorm van mist, regen, sneeuw cn hagel.
In de troposfeer ksn
het natuurlijk blikse
men en donderen, het
geen in de stratosfeer
niet mogelijk is, dam
de temporatuur in doz«-
ruimte geen Invloed
meer heeft.
De grens tusschen
troposfeer cn stratosfeer
Is nu eens scherper, dan
weer minder scherp.
Terwijl in do tropen dc
troposfeer eindigt op
circa 17 KM, ligt de
grens in do subtropen
op 14 K.M., in de ge
matigde zono op gcm.
10 K M.
Van de twee damp
kringen. welke de narde
omgeven, Is de tropos
feer, dus de tempera
tuur. waarin wij leven,
het belangrijkste, omdat
dezo alle physische
processen bevat, welke
voor het menschelijk
lichaam noodig zijn
Doordat de terugkaat
sing der verschillende
gassen In dc nabijheid
van den evenaar het
grootst is, wordt de
stratosfeer, welke abso
luut geen gassen in
houdt, als "t ware om
hoog gedrukt. Een der
voornaamste kenmerken
der stratosfeer is de ab
soluut droge tempera
tuur, terwijl de lucht
bewegingen horizontaal
zijn in tegenstelling met
de verticale luchtbewegingen in de tropos
feer. De droge atmosfeer in de stratosfeer
belemmert den mcnsch hierin te leven.
Daarom Ls het noodzakelijk, dat lucht
vaarder». die voornemen» zijn meer dan
6 K M. te stijgen, voorzien ritn van de
noodige zuurstofapparaten, willen zij in
Wat eenige jaren geleden nog als
een waaghal/tg experiment werd
verafschuwd, blijkt thans voor dc
wetenschap van onschatbare waarde
te zijn. Met machtige natuurelemen
ten kampend cn in allerlei ontbering
met den dood voor oogen, stegen
koene luchtvaarder» tientallen K M.
ver het onbegrensde luchtruim in,
waarna eenigen hunner diep in den
schoot der aarde levenloos neerstort
ten. Onderstaand hoogst belangwek
kend artikel geeft een overzicht van
hetgeen hiermede tot op heden werd
bereikt.
leven blijven. De voornaamste kenmerken,
welke men ondervindt, wanneer oen
mensch zonder zuurstof-apparaten of in
een open gondel of ballon een tocht zou
maken, zijn de veranderingen In het bloed,
dat dik en moeilijk vloeibaar wordt, als
gevolg van <le vele gasblaasjes. welke er
In ontstaan. Dit i» weer het gevolg van
den hoogen luchtdruk. Hierdoor worden
de bloedvaten verstopt en indien niet
spoedig hulp zou worden verleend, treedt
d« dood reeds eenige oogenblikken daar
na in.
DOOD DOOR VERSTIKKING ALS
GEVOLG VAN GEBREK AAN
/I I I(S I KI
Deze verstopping In de bloedvaten
komt ook voor bij hooge bergbestijgingen.
Reeds vele toeristen, die een hoogtere
cord wilden behalen op 3 a 4000 meter,
vonden op zulk een hoogte den dood door
verstikking als gevolg van gebrek aan
zuurstof. Een dergelijke verstikking zou
echter kunnen worden voorkomen wan-j
neer men steeds lang en
krachtig ademhaalt,
want hierdoor wordt het
percentage der gassen
grooter en is de mensch
in staat nog verschil
lende uren op een hoog
te van 3 h 4000 meter
to leven. Doch men ver
liest al spoedig zijn
energie om krachtig
adem te halen.
Na dit vri) beknopt
overzicht over het we
zen en de werking der
stratosfeer, willen wij
hieronder nog een kort
overzicht geven van de
verschillende belangrij
ke stratosfeervluchten,
welke tot heden zijn
ondernomen en waarin
prof. Piccard de weten
schappelijke wereld is
voorgegaan. Het was in
Mei 1931. dat deze ge
leerde zijn eerste stra-
tosfecrvlucht waagde.
HU liet hiertoe een spe
ciaal geconstrueerde
gondel bouwen, waarin
twee drie personen
konden plaats nemen en
voorts de, noodige in
strumenten, welke hij
dacht noodig te hebben.
Het bericht omtrent de
voorgenomen vlucht van
Piccard werd lang niet door een ieder met
Hier ziet men een ballon opstijgen, naar
de stratosfeer met eronder de gondel.
gen, en kondigde op zekeren dag plots het
uur van zijn vertrek aan. Op zijn eerste
vlucht bereikte hu een hoogte van 15.781
meter. Bij zijn landing werd hij en zijn
assistent met gejuich begroet door een en
thousiaste menigte, die urenlang op zijn
terugkomst had gewacht
BELANGRIJKE WAARNEMINGEN
VOOR DE ONTWIKKELING DER
wi resii \i\
Op dezen eersten tocht heeft de koene
geleerde veel belangrijks ontdekt op we
tenschappelijk gebied. Piccard was even
wel niet tevreden met dit hoogte-record.
Hij wilde minstens 18.000 meter halen en
waagde in Aug. 1932 een poging om zijn
November te Akron op. De opstijging
geschiedde vlot en gemakkelijk, terwijl
de wind gunstig was. Hoewel Settle
vooraf bekend had gemaakt dat hij het
record van de drie Russen geenszin» zou
trachten te breken, gingen hardnekkige
geruchten als zou dit bericht op onwaar
heid berusten cn Settle wel degelijk 't plan
zou hebben gehad hooger te gaan dan ooit
een mensch was geweest. Door de bg uit
stek gunstige omstandigheden had Settle
reeds spoedig de hoogte van 16.000 meter
bereikt Men zag zich ter hoogte van 18 665
meter evenwel genoodzaakt weer te dalen.
In de machine was een defect ontstaan en
om levensgevaar te voorkomen, gooide men
alle overtollige ballast als meetinstrumen
ten. radiotoestel e.d. over boord om den
ballon lichter te maken. De landing ge
schiedde vrij wat moeilijker dan de stij
ging. De ballon kwam in een onbewoonde,
uiterst moerassige streek terecht en tenge
volge van de diepe duisternis konden Je
passagiers zich in het geheel niet oriëntee-
ren. Men moest zich den daaropvolgenden
dag een weg banen door de moerassen van
Bridgetnn (Staat New Jersey), terwijl de
kapitein met den verminkten ballon achter
bleef. Eerst op een afstand van ruim 5 km.
vond men een boerenhoeve en hulp was
spoedig verleend.
Een stratosfeerballon tijdens het oplaten.
instemming begroet. Vclcp meenden, dnt
een mensch zich aan dergelijke wanghal-
zige experimenten niet mocht bloot stellen,
terwijl anderen er een belangrijke stap in
zagen tot de ontwikkeling der wetenschap
en der luchtvaart. Prof. Piccard liet zich
evenwel door niets en niemand ontmoedi-
Mark Ridge, gehuld in een duikerspak met zuurstofappara
ten, traint zijn uithoudingsvermogen in een accllmatisecr-
tocstcl, gevuld met koolzuurhoudend Ijs.
eigen record te breken, hetgeen hem ook
mocht gelukken. Thans kwam hij tot 15.600
meter boven het aardoppervlak. Piccard
was de held van den dag en werd overal,
waar hij zich vertoonde, met gejuich be
groef
PICCARD'S PIONIERSARBEID
VINDT NAVOLGING.
Door het succes van Piccard aangemoe
digd, kwamen er nog eenige ondernemende
aviateurs, oa. Ln de V.S. en Rusland, die
het hoogterecord van Piccard's stratosfeer-
vlucht met eenigen honderden meters wil
den breken. Plannen werden beraamd,
voorbereidingen getroffen, uitge
steld en tenslotte weer afgesteld.
Thans ondernam kapt Uwins op
een Pegasus-Bristol van 550 P K.
een stratosfeer-vlucht (Aug.
1932), waarbij hij het hoogte
record met ruim 450 meter wist
te verslaan. Hij was voorzien van
een zuurstofapparaat en van
dec tri sc h verwarmde handschoe
nen. Hij steeg op te Bristol en
had twee uur noodig om een
hoogte vnn 13.500 meter te be
reiken. Na een voorspoedige reis
daalde hij weer te Evesham. Van
den voorgenomen stratosfeer
tocht van den Oostenrijker E.
Gucika. die omstreeks dienzelf
den tgd een nieuwe gondel naar
eigen model had gebouwd en
hiermede een vlucht hoopte te
ondernemen, werd later niets
meer gehoord. In September van
het vorig jaar slaagden drie
Russische ingenieurs, n.l. Pro-
kotief, Brinbaum en Godocnof.
rrin het record van Piccard met
2500 meter te breken. Thans had
men dus reeds 19.000 meter be
haald! Niet lang daarna, n.l. in
Nov. J.I., kondigde de Amerikaan
kapt. Settle een voorgenomen
tocht aan naar de stratosfeer.
Kapt Settle, die reeds in de
voorafgegane maand Augustus
een poging had gedaan het hoog-
i tcrccord te verbeteren, steeg op 21
TWINTIG KM. BOVEN
AARDBOL VERONGELUKT.
DEN
Rusland vestigde onlangs de Internationale
aandacht op zich door het bericht omtrent
een voorgenomen vlucht van drie technici
in Sovjetdie nat, n.L prof. Fedoseënko, lei
der der bemanning, dr.
Ilja Usiskin en Androj
Vasenko. Deze tocht,
welke zoo schitterend
beloofde te worden,
ïindigde eveenwel droe
vig. De ballon, „Syrius"
genaamd, bereikte een
hoogte van 20 600 me
ter en geregeld kwa
men gunstige berichten
naar de aarde over.
Men seinde o.a., dat een
schat van nieuwe we
tenschappelijke ontdek
kingen waren opgedaan
en dat men spoedig
weer hoopte te landen,
zoodra alle waarnemin
gen waren verricht. He
laas verliep de landing
verre van gunstig. Men
had tijdens de daling
met machtige natuur
elementen te kampen
en op een gegeven
oogenblik hoorden de
draadlooze stations geen
nieuws meer omtrent
den ballon. In den na
middag van 31 Jan. j 1.
stortte de ballon in de
nabijheid van het dorp
Potisjki Ostrog neer,
op ong. 8 km. afstand
van het station Ka-
dosjk aan de spoorlijn
MoskouKazan. Alle
drie der opvarenden
werden met den ballon,
welke tijdens de neerstorting losscheurde,
enkele meters diep in den grond geboord.
De lijken der drie mannen waren onherken
baar verminkt. Vrijwel alle instrumenten
en andere voorwerpen waren versplinterd.
Wonderlijk is het wel. dat alleen de hoogte
meter, ©en hoogte aanwijzend van 20.800
nieter, nog intact was gebleven. Mèt den
dood van deze drie kranige mannen be
treurt men het verlies van al de kostbare
waarnemingen en ontdekkingen, welke
men op deze zoo noodlottige stratosfeer-
vlucht had opgedaan en die van zulk een
groote waarde moeten zijn geweest voor
de wetenschap. En doordat de geheele be
manning weid gedood, zal niemand van
dezen merkwaard ïgen tocht kunnen verha
len. De Spaansche luit-kol. Herrera was
reeds ln het najaar van 1933 voornemens
het hoogtcrecordvan de Rusien (18 400 M.)
te verbreken, doch zijn tocht ging tot nu
toe niet door. Op zijn vlucht wilde Herre
ra eenige proefnemingen verrichten, in
verband met de relativitoitsleer van Ein
stein. Het Spaanach Aardrijkskundig Ge
nootschap en de Spaansche Nationale Fe
deratie voor Wetenschappelijke Onderzoe
kingen hadden zich bereid verklaard alle
financieele kosten voor hun rekening te
Mark Ridge, die in ten open gondel
wil opstijgen.
DE EERSTE VROUW. DIE EEN
KIJKJE IN DE STRATOSFEER
wil una v
Mevrouw Piccard, gehuwd met den
broeder van prof. A. Piccard, Jean, die in
Amerika woont, achgnt de eerste vrouw
te zijn, die een kijkje wil nemen in de stra
tosfeer. ZD is n.l. van plan haar echtgenoot
te vergezellen op zijn eerstvolgenden tocht,
die ten doel heeft het hoogterecord te bre
ken.
Luitenant Settle vóór zijn vlucht, welke in zooveel angst
voor zijn leven eindigde.
Mark Edward Ridge wil als een echte
Amerikaan het hoogtcrecord breken door
er radicaal 40 K.M. van te maken! HU
hoopt zijn tocht te ondernemen en wel in
een open gondel, want, zegt hU. dan pas
kan men de verschillende instrumenten
goed waarnemen. Ridge wil zich bescher
men door middel van een duikerspak met
zuurstof-apparaten. In Engeland wil hy op-
stygen, terwül hy in het Zuiden van
Frankrijk denkt te landen. Voedsel wil
Ridge niet meenemen; hy beweert tien uur
zonder eten te kunnen. In zün duikerspak
kan Ridge zich vrij bewegen en de meteo
rologische en andere waarnemingen maken
met de toestellen, welke zich werkeiyk on
der stratosfeerdruk bevinden, ln plaats van
opgesloten te zUn in een stalen gondel, zoo
als by zgn voorgangers het geval was.
DE HOOGSTE VLrCHT, WELKE
OOIT WERD BEREIKT.
De plannen van Ridge zUn evenwel voor-
loopig op den achtergrond gedrongen door
de kort geleden zoo schitterend geslaagde
vhioht van ir. Cosijns, die op zUn laatsten
tocht een hoogte van 22.000 meter bereik
te. Doch Cosijns' tocht had niet het doel
het hoogterecord te breken, doch zUn
vlucht was van zuiver wetcnachappelijken
aard. H. P. B.
Prof. Jcen Piccerd ln gesprek met lijn tweelingbroer August* Piccixd.
