25ste Jaargang
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1934
No. 7884
3)e £ckióelveGoti/fca/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEIN EN OMSTREDEN
BE ABONNEMENTSPRIJS Ixdruft bij
Toor Leaden 19 cent per weeki ZJ4 per kwartaal
Bf onze Agenten 39 cent per week 1 2.69 per kwartaal
Franco per poet 2-95 per kwi tal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ie roor de Abonné's bcr-
krggbaar tegen betaling ran 59 cent per kwartaal, bij
■MN Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 n
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. U
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
GlWoni Advrrtentien 30 unl per regel
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
bctrekkingen worden aangeboden ot gevraagd, huur en
verhuur, koop en eerkoop: 9.S9
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
|V „Bevriende mogendheid"
In het Algemeen Weekblad voor „Chris
tendom en Cultuur" lezen we een ironisch
prtikel over het begrip „bevriende mogend-
tieid", zooals dat In onzen tijd wordt be
leefd in de practgk:
„In Den Haag is, volgens krantenberich
ten, een nummer van een vrijmoedig blad
r. beslag genomen, omdat het naar het
ordeel van de politie zich in zoo krasse
trmen over de gedragingen van Hitler's
Igeenng uitliet, dat daardoor de gevoe-
m* van de autoriteiten eener bevriende
Dgendhcid gekwetst kunnen worden.
Dat moet natuurlijk vermeden worden.
Bn zou ook wel graag willen, dat de
jtoriteitcn van bevriende mogendheden
I gevoelens en meer! van duizen-
van haar eigen onderdanen een beetje
len ontzien: maar dat is een interne,
:asu slechts Duitsche, aangelegenheid,
zelfs zou men gaarne wenschen, dat
igde autoriteiten met de gevoelens der
:1e menschheid een weinigje rekening
•n houden-, maar ook "voor dien wcnsch
tn officieele vorm In eenig diploma-
protoool ter werekl te vinden. En
komt het op aan.
tuaschen kon men in het verslag der
>ke rede, die de oud-minister Mr.
rse de vorige week te Breda voor zijn
hield, niet alleen leta onhartelijks
als dit: „Het Duitsche stelsel weert
en controle, maar de corruptie en
ïrwildering stijgt er dan ook on-
end"; deze uitlating, kan men ver-
tnd opmerken, houdt alleen zijde-
critiek in op de voor gezegd atcl-
ant woordelij ken. Wat echter te zeg-
gotn een directe desapprcciatie van het
goftnement dezer bevriende mogend-
hegls te lezen valt in de volgende zin-
sng „Wanneer we hier zoo'n regeering
haei, werd ze weggevaagd door de ver-
achg van het volk". (Verslag Alg. Hen
nen dat maar zéggen? Wat er In
I over den beruchten 30en Juni
pvordt, is 'n publiek geheim. Maar
preken en neerschrijven van dje
i zou dat niet duizenden schul-
aan het kwetsen van Berlijn-
sche Delen*? En die moeten immers, wijl
het L,bevriende mogendheid" betreft,
ontzArordcn?
Zn^| het ook wel onvermijdelijk zijn,
dat oignkelc weken de Troonrede weer
gewa|ga! van den „vricndschappelijken
aard''fj betrekkingen met de buiten-
ogendheden. De Staat schijnt
aarden aan zijn vriendschap te
|llcn; ook niet jegens een ande-
lie, volgens een oud-minister
nrdt door een naar Nederland-
verachtelijke regeering.
j dat door zulk acn officieele
jlbetuiging hier en daar in Ne
derland wat gevoelens gekwetst wor
den Br wie zou van de Staatkunde
willen *tr. dat zü met zulke sentimen-
talitcitepening houdt?"
Is droeve ernst, dst er eigen
ende mogendheden meer be
en de volkeren staan te-
ir, in vijandschap of in
inallsme.
er niet mede eens, dat de
mcnschclukcrwijs bezien
alleen en uitsluitend kan
i of verzacht, indien de
wereld, de invloedrijke re
lt thebbers uit dc verschll-
[eerlgk en vredelie-
tnichen, broeder-
zouden samenwerken en
wereld-el
en beooi
worden
heerschi
geerders
einde lai
rend,
1 ij k met
berp.^bi
In plaatsldat zulks gebeurt, kan men
over de gel wereld constateeren haat
en nijd en mst. Zoodat dus een oplos
sing der vM-crisis niet kan worden
verwacht? tt mcnschclgker-
w ij s bezien en beoordeeld, helaas, niet,
naar onze meening.
Maar....-er is één groote Mogendheid,
Die zonder dc aardsche mogendheden, die
hun bestaan en hun macht niet uit zichzelf
bezitten, de wereld kan redden, op een tijd
en op een wijze, welke voor ons mensche-
lijk oog en voor ons menschelgk begrip
verborgen en onbegrijpelijk zijn.
Als wij ons deze Mogendheid maken tot
een bevriende dan springt er een licht
bundel open over de toekomst, dan mogen
wij verwachten een beteren tijd
Wie op God heeft gehoopt, zal niet wor
den beschaamd, in eeuwigheid niet....
Aanvulling van vacatures.
B. en W. van Amsterdam hebben, naar
het „Volk" meldt, een circulaire gericht tot
de directeuren van de gcmccntelgkc
diensten en bedrijven, waarin wordt te
kennen gegeven, dat bij vervulling van
vacatures aan mannelijk personeel boven
vrouwelijk de voorkeur behoort te worden
gegeven.
Uitzondering mag slechts worden ge
maakt bij de vervulling van de vacatures,
die uitbuitend door vrouwen kunnen wor
den vervuld.
Het blad voegt daarbij:
„Met deze beslissing bevestigt het college
zijn in meerderheid rechtseh karakter".
Zouden alleen „nechtschen" er zóó over
denken?
Zouden ook niet anderen Indezen tijd
aan mannelijke arbeidskrachten praktisch
de voorkeur willen geven, terwijl zij
in normalen tijd m&nneltjke en vrou
welijke arbeidskrachten gelijkelijk be
oordeelden en behandelden? Welk stand
punt voor bepaalde betrekkingen verde
digd kan worden en ook door ons wordt
aanvaard.
O.L zullen niet alleen .nechtschen" in
zien, dat, in dezen cneis-tgd. langdurige
werkloosheid zonder perspectief voor vrouw
of meisje, die voor zichzelf moeten zorgen,
heelerg is, maar werkloosheid voor man
of jongen, die een gezin moet onderhouden
of een gezinsvorming in het vooruitzicht
heeft, nóg erger!....
V Baatbelasting.
Er is een beroep gedaan op de Kroon, om
het door den Gemeenteraad van Leiden
aangenomen bob uit tot heffing cn invor
dering van een baatbelasting op te heffen
en niet goed te keuren. Zie dc rubriek
Stadsnieuws.
Onze lezer» weten, dat wij geen bewon
deraars zijn van het bedoelde Raadsbesluit;
wij meencn, dat in dit bepaalde geval de
rechtsgrond voor een dergelijke belasting
ontbreekt, althans niet kan worden aange
wezen.
Van een bepaalde caUttorie gebouwen
aan het Levendaal. de fabrieken aldaar, kan
zelfs positief worden aangetoond, dat zij,
zoo al geen nadeel, dan toch zeker geen
voordeel hebben van de demping.
t Verwondert ons daarom, dat de Leid-
sche Voreeniging van Indus triooien niet tot
de adressanten aan de Kroon behoort.
Wij hadden van deze vereeniglng meer
activiteit verwacht ook vóórdat het Raads
besluit inzake baatbelasting werd ge no-
LUCHTVAART
RECORDPOGING VAN TWEE
CANADEESCHE VLIEGERS.
Lange-afsiandxvlurht met bet toestel
der Mollteona.
Twee Canadccschc vliegers, dc kapiteins
Leonard Rod en Ayling. z(Jn gisterenmor
gen om 5.12 uur van Wasage Bcach in Ca
nada, opgestegen om te trachten het we
reldrecord voor lange afstandsvluchten,
dat thans op naam staat van Cod os cn Rosai
te slaan.
MARCONI DOET EEN NIEUWE
VOORNAAMSTE NIEUWS.
VINDING OP TELEVISIE-GEBIED.
WANNEER KRIJGEN WIJ EEN TELEVISIE
TOESTEL IN ONZE HUISKAMER?
Sedert enkele dagen spreekt men in de
omgeving van Marconi over belangrijke
proeven, welke de groote uitvinder dezer
dagen zou hebben gedaan. Het zou betrek
king hebben op een zeer belangrijk* toe
passing van microgolven op het gebied der
televisie, waardoor een perfecte weergava
van bewegende beelden mogelijk zou zijn.
Ondanks de groote vorderingen, welke
de televisie in den loop der jaren heeft
gemaakt, moet zu nog worden beschouwd te
zun in haar beginstadium Wanneer men
televisie-uitvinding zou willen vergelijken
met de radlo-uitvindlng, dan bevindt zich
de televisie momenteel in het radiojaar
1915. Toentertijd beperkte de radio zich
nog tot een enkel radio-telefonisch ge
sprek. Weldra bleek echter, dat vele ama
teurs in de opkomende radiowereld groote
belangstelling koesterden voor de vorde
ringen en vernieuwingen op radiogebied.
Hieraan is het ook stellig te danken, al
thans voor een groot deel, dat de radio
zoo'n snel verloop heeft gehad en thans
haar vervolmaking nadert Wat betreft
de televisie, ook hiervoor bestaat een groot
enthousiasme bi) duizenden amateurs. Ho-
penlgk zal dit hetzelfde resultaat voort
brengen als destijds bij de radio, zoodat
over een 10-tal jaren dc televisie even po
pulair en in een even vérgevorderd stadium
zal verkeeren als de radio thans.
De uitvinder der „televisie" is de Dult-
acher Ntpkow, die ong 50 jaar geleden op
het denkbeeld kwam r«-n beeldlijn over te
brengen door middel van lichtpunten. Zijn
pogingen heeft hg echter ronder belangrij
ke resultaten moeten etaken, aangezien
toentertijd de versterker zoowel als de on
ontbeerlijke Neonlamp nog niet bekend
waren. In het kort ia dc werking der tele
visie als volgt: de over te brengen figuur,
meestal een menschelijk gelast, wordt door
een sterken lichtbundel van kleine door
snede verlicht, zoodanig, dat de lichtstraal
alle punten van het beeld regelmatig ach
ter elkaar beschijnt, bgv. beginnend met
den linker bovenhoek in een rechte lijn
naar den rechterbovenhoek, onmiddellijk
daarna in een evenwgdige lijn icu daar
onder, enz. en tenslotte van den linkerbo
venhoek. onmiddellijk daarna in een even
wijdige lijn iets daaronder, enz., en ten
slotte van den linkerbovenhoek naar den
rechterbenedenhoek, waarna onmiddellijk
weer ln den linkerbovenhoek wordt !>•-
gonnen. Het over te brengen beeld reflec
teert daardoor licht van snel wisselende
sterkte, naarmate lichte of donkere par
tijen door den straal worden beschenen.
Dit wisselend licht wordt omgezet in een
overeenkomstig wisselende stroom, welke
naar het ontvangend toestel wordt overge
bracht, hctzi) per draad, hetzij per radio.
In het ontvangend toestel wordt deze plec-
trische stroom omgezet in overeenkomstig
wisselend licht Het ontvangende toestel is
zoodanig ingericht dat dr verschillende
punten van een scherm gelijktgdig en op
gclgke wijze als in het uitzendend toestel
achtereenvolgens worden beschenen met
het ontvangen licht Door de traagheid van
het oog (ong 15 beelden per seconde zijn
hiervoor noodig) verkrijgt men dan den
indruk, dit bewegend beeld te zien
Voor de omzetting van lichtwisselingen
ln stroom wisselingen wordt dc foto-clec-
trische cel gebezigd (dezelfde cel bevindt
zich ook ln het oog. waardoor het „zien"
wordt bewerkstelligd) terwijl voor de om
gekeerde omzetting dc glimlamp of de
Kerrccl dienst doet Voor bestudering van
den lichtbundel bezigt men de Nipkowschc
schijf of het spicgclrad van Tclcfunkcn.
Dc clcctrizche stroom moet zelfs voor ze< r
grove beelden een uiterst groote frequentie
bezitten. Dit is de groote moeilijkheid bij
het beelden-overbrengen over een zeer
gnooten aflatend. Ka zeer veel proeven
bleek op ong. 100 mijlen, boven het aard
oppervlak een electron cn laag te zijn, de
z g. „gcavisidclaag", welke verschillende
golven terugkaatste, zoodat deze golflengte
geheel ongeschikt waa voor dc televisie.
Eindelijk werd de meest doelmatige golf
lengte ontdekt, nl. die van 140 meter. Voor
groote afstanden gebruikt men nog kor
tere golven. Sinds eenigen Ujd neem: dc B
B C. viermaal per week proeven op de
golflengte vsn Londen National, 2613 m.,
welke zich in een levende belangstelling
zoowel in Engeland zelf als in het buiten
land mogen verheugen. In den loop der
jaren zijn natuurlijk reeds verscirller.de
veranderingen en groote verbeteringen aan
dc televisiostoea'cllcn aangebracht. Een
der grootste verbeteringen werd aange
bracht door Dr. Mac Farlarvd Moore door
zijn uil vinding van den Neonlamp. Ook dr.
Een der vindingen uit dr vorige
eeuw, welke thans nog hel meest
de fantasie vsn het publiek |MM
gen houden, te wel de televisie met
fissr onbegrensde mogelijkhcvten.
Ilaar toe passing in de artueele foto
reportage der dagbladpers levert
reed» vrij goede resultaten op. Wan
neer wij echter in ome woonkamer
evenals van de radio van haar «ui
len kunne» profilrerrn. laai «Ich
nog voorspellen. In bijgaand arti
kel willen wij de kansen berekenen
van haar ontwikkelingsgang.
Ka» olm te Leipzig bracht veranderingen
aan door zUn experimenten op gob'ed van
lichtgevoelige cellen. De hoofdingenieur
der General E!eclric Cy te Schenccladv.
die reeds in da ;aren 1915 -1915 r.iet de
trtrbladlBf tuüchta
Schenectady en New York begon, zit r.ct
sti! en werkt ges'atig door aan da verwe-
-enigking van zgn ideaai: het televisie toe-
sir. een plaats u- geven in iedere huiska
mer naast hel radiotoestel Dat dl*, ideaal
nog niet zoo gauw verwezenlgkl zal worden
loonen de vele moellgkheden. welke nog
mi*ten worden overwonnen, wel aan De
..Radio" heeft echter ook onverwacht snel
de wereld veroverd. Een der nleuwate en
mtest belangrijke uitvindingen op het le-
Vv .ziegebied in den loataten tijd n de
Braunache Buis. Deze kathodeatraalbui*
wordt zoowel aan de ontvang- ala aan de
zend zijde opgesteld, daar deze een fluores-
ceerend scherm kan doen oplichten a«n de
ontvangzgde) en tevens als een foto-elee-
trisch reageerende laag kan aftasten (aan
de zendzgde). Ook de Neon lamp, welke
de traditioneels lichtbron van hel «mtvang-
apparaat was. te verbeterd. 2SooaU dr/©
oorspronkelijk wils. bestond het bezwaar,
dat de oppervlakte-helderheid zeer gering
was en dat het licht ra* was gekleurd. De
ontlading la thana geconcentreerd in een
lava-cylmdertjc met een kleine opening,
waardoor het licht naar bulten kan treden.
Hierdoor worden betere contrasten en
grooter# beelden bereikt In dere richting
zgn ook proeven genomen met de K err cel.
welke kan worden boachouwd sis een ideale
door electrische spanningen geregelde lichte
klep Als lichtbron gebruikt men dan een
booglamp Gezien de vele groote vorderin
gen. welke de televisie de laeUle jaren
heeft gemaakt, mag men wel verwachten,
dat het niet lang meer zal duren, of ook
van de televisie zal een algemeen gebruik
worden gemaakt Perspectief zit er ge
noeg ln: bijna onbegrensd zullen de mogo-
lgkhodcn z(Jn!
LETTEREN EN KUNST
i
liet ftchild Apologetisch Maand-
•rhrift. Uitgave der A V. Petnis
Coruajus.
„Groote veldheer. ga thana in tot het
Walhalla" sprak de Duitoche rijkakanaeiier
Adolf HM lev aan het emde van zgn lijkrede
tijdens de bijzetting vin Hindenburg* stof-
lelijk overschot ln het Tenncnberg-monu-
ment.
Wanneer de doode maarschalk en presi
dent. d^ ©en dp°r en door geloovtg man
waa. zijn gebcokr leven lang het had kun
nen hoaren. dat zijn opvolger hem niet den
hemel, waarop hg zijn leven had Ingesteld.
Uxtatnacht©, maar den godenhemel van de
oude Germaanuche heidenen, hij zou krach
tig geprotesteerd hebben Zijn doode mond
kan echter mat meer protesterrm cn de le
vende monden, die h«M wagen durfden,
zouden spoedig gcpn'WTd worden
In verbond met dit moderne heidendom,
dat in Duitochlond thana zoo driest den kop
opsteekt, is het interewant in het Schild
van desa maand een artikel te leren van
Piet Kasteel, waarin hg een overzicht geen
van een boekje van kardinaal Faulhober,
get.-'.eld Judentum. Christcntum. Germa-
nentum". In dat boekje zgn de adventapra-
dikoiies van den kardinaal gebundeld, om
dat tg waard r4jn m breeder©n kring ge
hoord en rustiger bestudeerd t© worden,
dan hot gevo! kon zgn door het beperkt©
gehoor in de St. Micheotekerk t© MUnchen.
„Het Duitoche volk zal christen zgn. zegt
de kardinaal, of het zal niet zijn. Een af-
val van het Christendom, een terugkeer in
BUITENLAND.
Von Papen aan zUn taak te tVeraro. (2a
blad).
Felle strijd bij rortajsu la China. (2de
blad).
BINNENLAND.
Een en veertig openbare scholen te Au
sterdam opgeheven. (2de blad).
Brand In ren vrtsmelterij t© Zaandam.
(Laatste Berichten. 1ste btod).
Verschillende vrrdrinklnjjongev allen.
(Gem. Bcr., 3e blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Dc Internationale Alpenrit. (3e blad).
De Europeesrhe rorlkampioenarhapprn
te Lutrrn. Dc loting. (3e blad).
Een nieuwe vinding op televisie
gebied. (Istc blad).
Dc mogelijkheid van regen-mnken.
(2de blad).
het heldendom ware het begin van het
eind© van hel Duitoche volk".
Der© trrugkfcr ln het heldendom manl-
fosioort zlrh ook in de aierjiteaiie wetten.
Hierover wordt in een artikel, getiteld „Ifot
hooglied van hot leven". door F. A Bnink-
laur het oordeel aangehaald van den IxOd-
schen tv->glooraar pref R P v. Calcar, die
op grond van zgn biologurhe etudioa de
atcriluatiowelgeving veroonMrlt „Met
eugenetische wettrn, zoo orhrgft hg in zgn
brochure „Natuurkennis en levensbaachou-
wing", bevinden wij ons op oen hellend, oen
Sterk hollend vlak. Ovar ern groot deel van
het fiagosierht wordt baallot.... bg maar-
dcrhoid van stemmen".
Verder treffen wg in d©ze Schtld-afleve-
ring aan een artikel van pr«>f mag B
Luyckx O P. over „Onze eenheid in Chris
tusvan B v. Meura S J. 0ver „Het mmarh
geworden Woord" cn van l'iet Vlaser over
„Bijbel en cultuur ln de Middeleeuwen".
ln de rubriek „Op den Uitkijkvinden
wg eenig© interessant© uitlatingen aan van
pmtostantarhc geestelijken uit Noorwegen,
waaruit bigkl. dal er bg verschillende
Noorache predikanten ern sympathieke
mentaliteit ten opzichte van de Katholieke
Kerk «cb aan het vormen te.
Tenslotte zgn er de Vrsgenbus, Boekbe
spreking en CrHTeopondente©
In de BoeMxwproking vinden wg om
tweetal borium over Beauraing vrij uitvoe
rig besproken door kop. W llmanng uM
Lotden Hg gaat na. wat prof Hrhetiinckx
van Leuven ©r toe brwwgen heeft om ern
gunstig oordeal over Beauraing uit ts spra
ken en zet daarnaast hot vernietigend oor-
d©©! van pator Bruno d© Jesua-Marie. prof.
de Gr©rff, Alois Janoams ©n prof. v. Ge
huchten. die t©zom©n „Los fait* mysterioux
de Beauraing" hebben uitgegeven.
bi.oi.mboi.i.enkui»:kkrh tmiiai.k
Da Nederlandsche Bloem bol len kweekers-
Centrale deelt san hare georganteoerden
mede, dst bij aflevering van lwerbere
Narcissen, het gewicht op de aflevering»-
nota's als op de contra-nota's moet worden
vermeid.
Dit moet ook vermeld worden op de
•snvoernota's bg de veilingen.
Tevens moeten voor leverbare Hyacin
then en Tulpen zoowel op de koopbriefJea
als op de aMeveringanols'a en contra-no
ta's de maten ©n prijzen worden vermeld.
Tegelijkertijd wordt er ultdrukkelgk op
gewezen, dat koopen onder minimumprij
zen niet toelaatbaar u Wanneer eventueeie
koopen onder de minimumprijzen zijn ge
schied moeten deze worden hersteld.
Dit geldt ook voor koopen waarbij '.©ge
lijkertijd een gefingeerde verkoop plaats
vindt.
Gelegenheid tot hendel vsn d© minlmum-
prgs zal gegeven worden tot 3 dagen na
het verjuütejnrn dezer publicatie, terwijl bij
nletehcrxW hiervan, de gevolgen voor r
kening van betrokkenen komen.
