NA DEN DOOD VAN PRESIDENT
VON HINDENBURG
HITLER ONDERWERPT ZIJN PRESIDENTSCHAP
AAN EEN VOLKSSTEMMING
25ste Jaargang
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1934
No. 7879
S)e Gcicbeh^0oii^ciitt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DC ABONNEMENTSPRIJS bedrugt bij voonitbttaliaf
Voor Leiden 19 cent per week2J9 per kwerteel
Bü onze Agenten 29 cent per week 1M por Itwartiel
Franco per poet 2-91 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van SO cent per kwartaal, bd
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummer* S cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACT:
Gewone Ad vertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt
hot dubbele van het tarief berekend.
TELBFÖONTJB8 van tm hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur co
Torhuur, koop en verkoop: 0,50
DE TITEL VAN RIJKSPRESIDENT WORDT AFGESCHAFT
Hitler's verzoek om een
volksuitspraak.
ZUS TITEL BLIJFT „FÜHRER" OP
RIJKSKANSELIER.
Adolf Hitler heeft den rijksminister van
Binnenlandsche Zaken, dr." Frick, het vol
gende schrijven doen toekomen.
„De wettelijke regeling van het probleem
van het staatshoofd noodzakelijk geworden
door het ongeluk, dat ons volk heeft ge
troffen, geeft mij aanleiding de volgende
bepalingen uit te vaardigen:
1. De grootheid van den overledene heeft
aan den titel van rij kspresident een unieke
beteekenis gegeven. Deze titel is, in hetgeen
deze ons zeide, naar ons aller gevoelen on
verbrekelijk verbonden met den naam van
den grooten doode.
Derhalve verzoek ik, er voor te zorgen,
dat ik zoowel wat het officieele, als wat het
buüenambtelijk verkeer betreft, zooals tot
dusver uitsluitend wordt aangesproken als
„Führer" en rijkskanselier. Deze regeling
moet voorgoed van kracht zijn.
2. Ik wil, dat de overdracht van de func
ties van den vroegeren rijkspresident aan
mij, en zoodoende aan den rijkskanselier
als zoodanig, waartoe het kabinet heeft be
sloten en die op grond van de constitutie
recht geldig is, de uitdrukkelijke goedkeu
ring van het Duitsche volk verkrijgt
Daar ik doordrongen ben van de over
tuiging, dat ieder staatsgezag van het volk
uitgaat en door het volk in vrije stemming
moet zijn bekrachtigd, verzoek ik u, het
besluit van het kabinet met de eventueel
noodzakelijke aanvullingen onverwijld aan
het Duitsche volk voor een vrij referendum
te doen voorleggen.
Plebisciet op 19 Augustus.
Op 19 Augustus zal het Duitsche volk bij
plebisciet moeten beslissen, of het al dan
met zijn goedkeuring hecht aan het decreet,
waarbij het ambt van rijkspresident en de
functie van rijkskanselier in den persoon
van Adolf Hitler met elkaar zijn vercenigd.
Rouwzitting van het kabinet.
Tot het houden van dit plebisciet is be
sloten in een gisteren gehouden zitting van
het rijks kabinet, welke overigens geheel in
het teeken stond van den rouw om het ver
scheiden van den rijkspresident.
Zeer ernstig en zichtbaar bewogen open
de de „Führer" en rijkskanselier Adolf Hit
ler de zitting met een korte toespraak,
waarin hij er op wees, dat door den dood
van rijkspresident von Hindenburg het ge-
heele Duitsche volk een ontzettend zwaar
verlies heeft geleden. In den rijkspresident
had spreker, naar hij verklaarde, zijn vader
lijken vriend verloren.
„Wij mogen niet vergeten", aldus HiUer,
„dat zonder rijkspresident von Hindenburg
de huidige rijksregeenng niet tot stand zou
zijn gekomen".
Staande hoorden de leden van het rijks-
kabinet deze toespraak aan.
WEERMACHT LEGT EED VAN
TROUW AF.
Aan Hitier, leider van Rijk en Volk,
opperbevelhebber.
De minister der ryksweer, Von Blomberg,
heeft op grond van de wet met betrekking
op het staatshoofd de onverwijlde beeedi-
ging van de soldaten der weermacht bevo
len.
De formule van den eed luidt:
Ik zweer bij God dezen heiligen eed. dat
ik den leider van het Duitsche Rijk en volk,
Adolf Hitler, den opperbevelhebber der
weermacht, onvoorwaardelijk zal gehoor
zamen, en als moedig soldaat bereid zal
zijn, ten allen tijde met mijn leven in te
staan voor dezen eed
In aansluiting op deze beëediging wordt
hoera uitgeroepen voor den nieuwen op
perbevelhebber der weermacht, daarna
volgen de twee nationale liederen.
PROCLAMATIE VAN RUDOLF HESS.
De plaatsvervanger van Hitler heeft een
proclamatie tot de nationaal-soieolisti.schc
beweging gericht, welke alt. volgt luidt:
„Hindenburg is dood. Hindenburg leeft
in zijn volk. Hij leeft in onze harten voort
als het symbool van roemrijke Duitsche ge
schiedenis, hij leeft voort als de over
winnaar van Tanncnberg, hij leeft voort
als de generaal-veldmaarschalk van den
wereldoorlog, hij leeft als de vader van
een groot volk. De strijders voor Duitsch-
lands vrijheid laten de vanen in rouw, eer
bied en dankbaarheid voor den grooten
Duitscher zinken. Hindenburg riep den lei
der Hindenburg leidde daarmede de
nieuwe Duitsche geschiedenis in. Hinden
burg» levende nalatenschap voor Durtech-
land is de Leider. Trouw aan Hindenburg
d.wz. trouw aan den Leider d.wz trouw
aan Duitschland.
Wij zetten ons schrap voor nieuwen
strijd om de toekomst van ons volk".
WORDT GENERAAL VON BLOMBERG
HITLERS PLAATSVERVANGER?
In zekere kringen te Berlijn verluidt, dat
Hitler vóór hij over kon gaan toe de samen
smelting van de functie van rijkskanselier
en rijkspresident aan generaal von Blom
berg zekere belofte heeft moeten doen be
treffende de positie van de rijksweer in de
toekomst. In deze kringen acht men het
zelfs zeer waarschijnlijk, dat generaal von
Blomberg door Hitier zal worden benoemd
als zijn plaatsvervanger, gelijk dit wordt
bepaald in de wet betreffende de staatslei
ding. Een dergelijke benoeming zou dan tot
gevolg hebben, dat niet meer de nationaal-
socialistische party, doch de rijksweer de
steunpilaar zou worden van het Hitier-
regiem. Verder merkt men op, dat voor de
nieuwe functie van Hitler geen termijn is
gesteld. Het moet dan ook in de bedoeling
van Hitier liggen levenslang Reichsführer
te blijven.
Bezorgdheid in het
buitenland.
FRANKRUKS OPINIE.
De Parijsche correspondent van de
„Msb." meldt:
De gevolgtrekking, die hier algemeen
wordt gemaakt, is, dat Hitier door de ver-
eeniging van de functies van kanselier cn
staatshoofd een soort absolutisme door
voert, waardoor gezegd moet worden, dat
de Duitsche republiek verdwenen is.
Geen grondwet meer, geen constitutio-
neele regeering meer. slechts de Reichs
führer. Zelfs wordt hier in dc diploma
tieke kringen opgemerkt, dat Hitier thans
over een macht beschikt, die zelfs de Ho-
henzollern nooit gekend hebben.
Maar een victorie ziet men in deze aan
den top verheffing voor Hitier niet. Men
neemt een afwachtende houding aan bij
de beoordeeling van den toestand, zeer on
der den indruk als men is. dat dc vereen i-
ging van de beide functies voor Hitler dit
zeer gevaarlijke insluit, dat hij genood
zaakt zal zijn een deel van zijn macht te
de le geer en cn daardoor kans loopt, den
persoon of de personen n^r voren te ha
len, die hem noodlotting kunnen worden.
Het Hit Ier isme is op het oogenblik in de
periode getreden, dat bewezen moet wor-
den, dat Duitschland dat regime kan ver
dragen.
Men is overtuigd, dat in Duitschland nog
zeer groote krachten schuilen, voor wis de
overwinning van HitJcr onduldbaar is.
Eerst wanneer blijkt, dat die categorieën
afstand zullen doen van elke restauratie-
gedachte van de Hohenzollorns, en zich
zullen vereenigen met de sociale revolutie,
waarin het Reich zich thans wel moet gaan
bewegen, zal een oordeel over dc gebeurte
nissen kunnen worden uitgesproken.
Immers, Hitler, thans van elke voogdU
bevryd, zal aan zyn troepen nu dc voldoe
ningen moeten verzekeren, die In de toe
komst lagen zoolang Hitler's revolutie
slechts politiek bleef.
Men volgt dc Duitsche gebeurtenissen
nu in groote spanning in de overtuiging,
dat de ontwikkelingsgang van de tegen
woordige dictatuur nu een nog sneller
tempo zal nemen.
OOK ITALIË IS NIET GERUST.
Dc algemeene opinie in Italië is, dat pre
sident von Hindenburg gestorven is juist
op het moment, dat Duitschland hem het
meeste noodig had. Dc Italianen zyn dan
ook ten zeerste verontrust, omdat zij vree
zen, dat het verdwenen van von Hinden
burg uit het Duitsche politieke leven, aan
leiding zal zun tot een nieuwe periode van
agitatie en spanning in Europa. Er wordt
daarom rekening gehouden met de moge
lijkheid, dat de Italiaansche troepen nog
langer aan de Oostenrijkach-Italiaanxchc
grens geconcentreerd zullen blijven dan
aanvankeiyk in de bedoeling lag.
DIEPE BEZORGDHEID VAN DEN PAUS.
„Hindenburg'* dood verduistert den
horizon".
t De bezorgdheid van den paus over den
dood van von Hindenburg kwam duidelijk
tot uiting in de verklaringen, die hy gis
teren aflegde tegenover twee Amerikaan-
schc bisschoppen.
Tot dr. Mahoney zeide hU: „President
von Hindcnburg's dood zal ernstige moei-
ïykheden scheppen" en tot den bisschop
van Oklahoma, dr. Rummel: „Dc toestand
baart ons ernstige zorg. Hy be teekent
moeilijkheden voor oen reeds zoozeer be
drukt Duitschland. Pas is ons dr. Dollfuss
ontvallen, die onze geliefde dienaar in
God was. Dit was buitengewoon pynlijk
voor ons, doch president von Hindcnburg's
dood verduistert den horizon cn ik zie dc
toestand met bezorgdheid in".
In dc koffiehuizen en restaurants te
Weenen werden de gevolgen, die dc dood
van den rijkspresident zou kunnen heb
ben, met gedempte stem besproken.
Steeds weder keerde dc bezorgde vraag
In de gesprekken terug, of dc overname
van het ryksprcsidcntschap door Hitler
zou lelden ten nadeclc van Oostcnryk. Men
vreest, dat Hitier na den dood van den
rijkspresident, die nog eenigszins remmend
werkte, den Anschluss met Oostenrijk nog
meer zal voorstaan, om zijn populariteit
te vei grooten.
De Oostenruksche leiders wachten even
tueel rustig een optreden van dc groote
mogendheden af. indien Hitier bepalen
zou. dat Oostenrijk on voorwaarde! yk on
der de heerschappij van het nationaal-so-
cialisme moet komen.
In officieele kringen is men nog niet ze
ker ervan, of de dood van von Hindenburg
op de benoeming van von Papen tot gezant
te Weenen nog invloed zal hebben. >!cn
gelooft evenwel, dat dit van de gebeurte
nissen in de eerstkomende dagen in
Duitschland zal afhangen.
Alle Oostenrijkers prijzen eenstemmig
Hindenburg*» karakter, zjjn vastberaden
heid en wijsheid.
De rouwplechtigheden
UITVAART TE TANNENBERG.
Waar hij zijn grootste overwinning
behaalde.
In een Donderdagavond gehouden bU-
©enkomst van departementschefs onder
voorzitterschap van den Rykspropaganda-
minister dr. Gocbbcls zyn dc officieele
rouwplochtighedcn vastgesteld, in overeen
stemming met den wil van de familie.
Maandag 6 Augustus des middags te 12
uur wordt in den Ryksdag een rouwzitting
gehouden, waarbij ook het diplomatieke
corps, leden van Ryksregeenng en lands-
rcgecringen cn dc hoogste Ryksautoritei-
tcn worden uitgenoodigd. Adolf Hitler zal
het woord voeren en er zal treurmuziek
ten gehoore worden gebracht.
Dc groote nationale rouwplechtigheid
zal Dinsdag 7 Augustus te 11 uur by het
Tannenberg-monumcnt te Hohenstein in
Oost-Pruisen worden gehouden. In den
voorafgaanden nacht zal h£ stoffelijk
overschot van den Ryksprcsidcnt onder
militair cere-escorte gedurende de eerste
en de laatste 2 K M. van den weg van Neu-
deck naar Tanncnberg worden overge
bracht cn worden opgebaard. De plechtig
heid wordt des morgens te 11 uur geopend
met het ten gehoore brengen van Bcetho-
vens „Eroica", waarna de EvangeLische
Hofbisschop van de Rijksweer een lijk
rede zal houden, gevolgd door het zingen
van „Een vustc Burcht is onze God". Dan
zal Adolf HitJcr het woord voeren, waarna
de muziek „Ich hatt' einen Kameraden" zal
spelen, tcxwyl een ecre-batlcrU tijdens
deze muziek een salvo zal lossen. Onder
dc tonen van de nationale liederen zal de
kist met het stoffciyk overschot naar den
Vcldhecrstorcn van het Tannenberg-monu
mcnt worden overgebracht.
Togelykcrtyd zal te 11.45 uur in geheel
Duitschland het gchcelo verkeer geduren
de één minuut stilstaan en een algemeen*
suite zal in acht genomen worden, dio
wordt aangekondigd door het luiden van
alle klokken gedurende een kwartier.
Alle rouwplechUghcden zullen door de
Duitsche zenders worden uitgezonden, ter-
wyi ook voor transmissie naar de andere
wcrelddeelen zorg zal worden gedragen.
Kerkdiensten en rouwplechUghcden te
Berlijn.
Donderdagavond te acht uur begonnen
alle Borlynsche kerklokkcn, zoowel de
Evangelische als de Katholieke, te luiden.
Het gelui duurde een uur. In alle kerken
werden avonddiensten gehouden, gewyd
aan dc herdenking van wylcn Ryksprcsi
dcnt Von Hindenburg. Alle kerken waren
druk bezocht, vooral dc Bcrlynsche Dom,
waar Rijksbisschop Muller een prcdicatic
hield naar aanleiding van den tekst: „Zij
getrouw tot in den dood, dan zal Ik u dc
Kroon dos Levens geven".
Ook in de Katholieke kerken kwamen
velen voor het zielehcil van den overle
dene bidden. Vrijdag cn volgende dagen
zal in dc SL Hedwiga Kathedraal ccn
plechtige Requiem worden gehouden.
In de Lustgartcn werd gisteravond een
groote militaire betooging gehouden, oor-
spronkclyk belegd ter herdenking van den
twintigstcn verjaardag van het uitbreken
van den oorlog, die echter oen plechtige
rouw-byeenkomst ter herdenking van den
overleden generaal-veldmaarschalk werd.
Behalve dc te Berlijn in garnizoen liggen
de Rykswccr-compagnieën waren delega
ties van S. A S. S., Kyffhttuserbund, Hit-
lcrjcugd, politic, landjagcr* en luchtafweer
met vaandels aanwezig. Het woord werd
gevoerd door oen Evangelisch cn een Ka
tholiek aalmoezenier cn door den dis
tricts-commandant Generaal-majoor Von
Wittlcben.
Opgebaard te Neudeck.
Het stoffelijk overschot van Rijkspresi
dent Von Hindenburg is gistermiddag in
het huis te Neudeck plechtig opgebaard.
Officieren houden dc ccrcwachL Uit de
trekken van het gelaat van den overledene
spreekt volkomen vrede. Dc handen zyn
mccngcsloton, zooals de rijkspresident ze
in zyn laatste nacht zelf gevouwen had. In
zijn laatste dagen had dc president in ccn
boek nog dc spreuk onderstreept: „Met de
cenc hand voerde hy het zwaard, met dc
andere werkte hij
Gisteravond is het personeel van hel huls
gelegenheid gegeven, langs dc baar te de-
f ïleer en.
Geen bloemen.
Dc familie van den overleden Rykspre-
sident von Hindenburg heeft het verzoek
gericht om af te zien van het zenden van
bloemen cn by deze droeve gelegenheid
liever ccn gift te geven voor hel noodlij
dende volk.
Wie dit doet, eert het aandenken van
den gryzen en vereerden veldmaarschalk.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Zondag 19 Augustus ijl volksstemming
in Duitschland over het presidentschap van
Hitler. De uitvaart van president Hinden
burg sal Dinsdag ij. te Tanncnberg plaats
hebben. (Ie blad).
Dr. Schacht plaatsvervangend minister
van economische zaken. (2e blad).
Mislukte revolver-aanslag op mgr. Bares,
bisschop van Berlijn. (2e hlad).
Rede van den Oostenrtjkv-hc hondskan
selier Schuschnlgg over Hindenburg en
Dollfius. <2e blad).
Socialisten leiders te Weenen In vrijheid
gesteld. (2e blad).
BINNENLAND.
Versrhenen l* het rapport van de ('om-
mKsle Heumrr Inzake de Varkcnscentrale.
(lste blad).
Overleden D de eerw. Broeder l/Conardua
(Kcrkn 4de blsd).
Doodelilk verkeersongeluk te Amers
foort. (Gem. Ber. 3de blad).
Verschillende andere ernstige verkeers
ongevallen. (Gem. Ber. 3de blad)
Verdrinkingsongeval te den Bosch.
(Gem. Ber. 3de blad).
DE ONDERHANDELINGEN OVER EEN
HANDELSOVEREENKOMST
MET ENGELAND.
Onze vertegenwoordigers hebben zich In
Londen met een tydciykc overeenkomst
tevreden moeten stellen. Het ia niet ge
lukt met Engeland tot overeenstemming
te geraken wat betreft een handelsverdrag.
Deze tijdelijke overeenkomst bctcckcnt,
dat over ccnigen tyd de onderhandelin
gen zullen worden hervat, nadat beide
partyen de gelegenheid zullen hebben ge
bod om rypclijk le overwegen, hoe men
de thans gebleken geschilpunten het beat
zal kunnen overbruggen.
Het voornaamste punt, waarop Engeland
van geen toegeven wilde weten, waa dat
van de nieuwe methode van rontingcnlee-
ring in ons land. Gelijk bekend is het, op
grond van dc gewyzlgde crisis-tnvocrwct,
mogelijk geworden om een minimum con
tingent van invoer in ons land vast te stel
len. dat voor alle landen geldt. Boven dat
minimum contingent kunnen dan cxlra-
contingcnlen worden toegekend aan .ver
schillende landen, naar gelang, deze meer
Ncdcrlandschc producten afnemen of voor
ons in ander opzicht van belang rijn. Van
af Januari 1934 zyn vele van date mini
mum-contingenten afgekondigd, die meeat-
al op 35 pet van den normalen Invoer
worden gesteld. Dc Engolschc vertegen
woordigers wilden met deze methode geen
genoegen nemen, maar clachte, dat Enge
land op gelijken voet behandeld zou wor
den met andere landen. Kregen deze dus
een extra-contingent toegewezen, dan ver
langde Engeland automatisch ook d^zelfda
contingent Wij zullen ons niet met de ju
ridische zyde van dit vraagstuk bezighou
den, n.l. of deze contingenten van Invoer,
die aan bepaalde landen worden toegewe
zen. al dan niet t« rijmen zyn met het
stelsel der mccstbegunstiglng, waarop En»
geland aanspraak maakt. Zeker. Enge
land heeft niet veel recht hierop te staan,
waar het voorkeursrechten voor dc eigen
Dominions heeft ingesteld en eenzydigc
handelsverdragen met verschillende landen
heeft afgesloten.
Niet echter het recht, de macht la hier
de beslissende factor, en het behoeft geen
betoog, dat Engeland, met zijn veel groo-
tere markt dans ons land. hierbij aan het
langste eind trekt Wij zouden het als het
toppunt van een verkeerde politiek be
schouwen. wanneer het tot een conflict met
Engeland kwam. Naar onze mccning heb
ben wij van Engeland alles te verwachten
vor de toekomst van onze buitenlandachcn
handel en dienen wy de handelsbetrekkin
gen met dat land zoo nauw mogelyk aan
te halen, als het niet anders gaat dan
maar ten koste van de betrekkingen met
onze Oostelyke naburen Het gaat daarbij
niet om dc vraag, welk land ons tn de af-
geloopen Jaar het minst slecht heeft behan-
