25ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VRIJDAG 13 JULI 1934
No. 7861
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetafing:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week S 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 H
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur tm
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
De werkloozen-steun.
Uit de (liberale) „Avondpost":
Dat onder deze omstandigheden de
Regeering de jongste steun-maatregelen
niet ongedaan kan maken, zelfs al zou
zij het willen, ligt voor de hand. Con
cessies aan oproerkraaiers? „Wij zijn
niet bevreesd, dat de Regeering een
dergelijke fout zal begaan", zegt de
„Nederlander" volkomen terecht, en
geeft daarmede tegelijk een zachten tik
op de vingers van de geestverwante
Amsterdamsche dominees, die een tele
gram aan de Regeering hebben verzon
den, dat meer van hun goede hart dan
van juist inzicht getuigt, al krijgen zij
er dan ook in de roode pers een pluim
voor.
Een straffe hand ziedaar het eeni-
ge middel waarmee de Overheid in
zulke momenten kan regeeren.
Nu was dat adres van Amsterdamsche
predikanten, zooals wij reeds schreven,
heelemaal niet gelukkig gesteld! Wij wil
len het niet ernstiger diskwalificeeren, om
dat wij „hun goede hart" waardeeren, zéér
waardeeren.
Vandaag wordt gepubliceerd een adres
van het R. K. Werkliedenverbond over het
zelfde onderwerp aandringende bij de re
geering op herziening van de steunuitkee-
ringen. Maar dat adres beschouwt en be
handelt deze zaak, geheel los van de
opstandjes. Zoo behoort het.
Zoo behoort ook de regeering de zaak te
bezien. Als zij de steunmaatregelen zou
willen verbeteren, omdat zij meent, bij
nader inzien in de practijk, dat deze ver
beterd moeten worden dan mag zij
zich daarvan niet laten afhouden door de
overweging, dat zij misschien wel 'ns den
s c h ij n zou kunnen wekken, voor geweld
te zijn geweken, door angst te worden ge
dreven.
„Een straffe hand" is het eenige middel
om in omstandigheden als de door de
„Avondpost" bedoelde te kunnen regeeren.
Volkomen juist. Maar dat middel moet re
delijk en rechtvaardig blijven, de straffe
hand mag niet hardvochtig maar luk-raak
slaan! En het zou onredelijk en hardvoch
tig zijn, indien de regeering door haar
noodzakelijk erkende verbeteringen in de
steunregeling zou nalaten, om bovenbedoel
den s c h ij n te vermijden.
TWEEDE KAMER
MinisterSteenberghe in de Kamer
Uitbreiding winkelverkoop
op Zondag
Het Ls zeer begrijpelijk en het had ook
groote instemming, dat de Voorzitter der
Kamer een voorstel deed om de interpella
tie van communistische zijde over de steun
verlaging en de gevolgen daarvan niet toe
te staan. De socialisten waren er tegen, het
geen echter niet kon voorkomen, dat het
voorstel van den Voorzitter werd aangeno
men.
Mevr. B a k k e r-N o r t (V.D.) kreeg toe
stemming minister Marchant te interpel-
leeren over de subsidiekwestie met het Lo-
rentz-lyceum te Eindhoven. Toen interpel-
lante opmerkte, dat d ebetrokken minister
niet aanwezig zou kunnen zijn op den voor
de interpellatie vastgestelde tijd, was het
bescheid van den Voorzitter, dat zij, die bij
de interpellatie betrokken zijn, hun werk
zaamheden zoo moeten regelen, dat zij op
den gestelden tijd aanwezig zijn.
Bij de besprekingen over de centralisatie
in de Landbouwcrisis wet door de intrekking
der Tarwewet, der Crisis-Zuivelwet en der
Crisis-Varkenswet kwam niet veel nieuws
aan het licht; ministerSteenberghe
kreeg ook niet de gelegenheid uitvoeriger
zijn plannen uiteen te zetten, en beperkte
zich dan ook tot de meer speciale punten,
die door de verschillende sprekers waren
aangeraakt. Het is zeer wel te begrijpen,
dat spr. ook over verschillende van die pun
ten geen afdoend antwoord kon geven.
Wel bleek dat de nieuwe minister van
plan was de sociale positie der landarbei
ders, waarvoor vooral de heer Loerak
ker (R.K.S.P.) gepleit had, te verbeteren
en te beschermen. Een begin werd daarmee
reeds gemaakt.
Naar aanleiding van de bekende knoeie
rijen, waarop de heer Duys (S.D.A.P.) de
aandacht vestigde, betoogde spr., dait men
terecht twijfelen kon aan het gezonde ver
stand van iemand, die meent in geweldige
organisaties als van de Landbouwcrisis-
dienst corruptie en geknoei te kunnen voor
komen. Wel zal ieder geval, waarvan aan
wijzingen bestaan, tot het uiterste ge- en
vervolgd worden.
De heer van Voorst (R.K.S.P.) werd
gedeeltelijk gerustgesteld met de mededee-
ling, dat de inderdaad funeste toestand van
dubbele prijzen voor de varkens zoo spoe
dig mogelijk zou ophouden te bestaan.
De juiste juridische construotie van de
tuchtrechtspraak bij de crisisvoorschriften,
welke probleem door den heer Goseling
(R.K.S.P.) aan de orde gesteld was, bleek
voor spr. van minder belang te zijn dan de
noodzakelijkheid van die rechtspraak. De
door genoemde spr. aanbevolen samenwer
king in deze met het departement van Justi
tie werd door den nieuwen minister toege
zegd.
Spr. had zich verwonderd over de be
richten in de bladen, nog geen twee weken
na zjjn optreden verschenen, welke de aan
kondiging van de benoeming van een direc
teur-generaal van den Landbouw bevatten.
Dit zou een ongekende prestatie zijn voor
iemand, die zoo kort minister is. Neen,
eerst na rustige overweging en kalm be
raad zou deze benoeming plaats hebben.
Naar aanleiding van een wijziging in het
ontwerp stelde de Voorzitter voor de
verdere beraadslagingen over deze zaak
heden te houden.
De contingenteering van veekoeken werd
door verschillende sprekers een minder ge-
wenschte instelling geacht; liever zagen zij,
o.a. de heeren Schilthuis V.D.), Van
Voorst (R.K.S.P.) en v. d. Heuvel
(A.R.), een monopolieheffing of iets derge
lijks. Deze wensch werd, mirabile dictu!,
door de heer Kortenhorst (R.K.S.P.)
bestreden, daar hij moeilijkheden verwacht
te met Amerika, dat zonder twijfel re-
pressailies zou treffen. MinisterSteen
berghe zeide, dat men nog twijfelde bij
de keuze tusschen contingenteering en mo
nopolie, daar het moeilijk is van beide
systemen het voor en tegen af te vragen.
In het begin der vergadering kwam de
jaren-oude kwestie van de Strooppot weer
eens ter sprake. De conclusie, welke daar
omtrent was uitgebracht, waarin voorge
steld werd een arbitrage-commissie te be
noemen tusschen regeering en betrokken
benadeelde, werd door minister Kalff
geweigerd. Ten eerste was den betrokkene
vroeger reeds een som geboden welke
geweigerd was ten tweede was den be
trokkene in hoogste rechtelijke instantie
schadevergoeding geweigerd. Spr. be
schouwde de zaak als uit. Een amendement
van den heer van Dijken (A.R.) in den
zin der Regeering leverde staking der stem
men op, zoodat hierover heden opnieuw zal
worden gestemd.
Het betreft een verzoek van G. Rijsdijk
te Zwijndrecht om opnieuw in openbare
behandeling te nemen zjjn adres, om het
daarheen te leiden, dat alsnog door arbi
trage worde vastgesteld, welke schadever
goeding aan requestrant dient te worden
uitgekeerd, in verband met de uitvoering
der afdammingswerken in den Strooppot,
waaromtrent de Kamer op 12 Feburari 1932
een conclusie heeft aangenomen.
De Kamer heeft zich nog vereenigd met
het wetsontwerp, dat de mogelijkheid opent
om 4Va pet- en 5 pet. Indische leerlingen met
garantie van het moederland in 4 pet.
schuld te con verteeren.
's Avonds ging een heele serie kleingoed,
vooral contingenteeringen, voorop.
Het was reeds vrij laat in den avond, toen
de wijziging van de Winkelsluitingswet de
aandacht kwam vragen. Zooals de regeling
nu wordt voorgesteld, is tijdelijk een ver
ruiming van den Zondagsverkoop in een
gemeente toegestaan, als een gemeente
raad oordeelt, dat daartoe aanleiding be
staat. De gemeenteraad moet, alvorens die
verruiming toe te staan, eerst hert advies
van de winkeliers in het betrokken bedrijf
inwinnen.
De heer Drop (S.D.A.P.) diende een
amendement in om bij het advies aan den
gemeenteraad ook de winkelbedienden in
te schakelen.
De heer S m e e n k (A.R.) sprak het leed
wezen van zijn fractie uit, over de voorge
stelde verkoopverruiming op Zondag. Hij
wilde van crisisnoodzaak niet hooren en
zou met de zijnen zonder aarzeling tegen
stemmen.
Ook de C.H. bezwaren zijn, naar de heer
SnoeckHenkemans mededeelde, door
de wijzigingen van minister Steenberghe
niet geheel weggenomen.
De heer T e u 1 i n g s (R.K.S.P.) vond het
jammer, dat de strijd nu naar de gemeen
teraden is verplaatst, doch had natuurlijk
geen bezwaren tegen de nu voorgestelde
regeling, doch hij zou zich verzetten tegen
het amendement-Drop.
M inistei Steenberghe hield zich
terecht buiten de principieele kwestie en
bepaalde rich strikt tot de over zijn wijri-
gingsnota gemaakte opmerkingen en noem
de het amendement-Drop onaanvaardbaar.
De regeering wil geen verdere verruiming
dan door minister Verschuur is voorgesteld,
doch ook geen verdere beperking en deze
zou het gevolg kunnen zijn van medezeg
genschap van het personeel. Bovendien
zullen de meeste desbetreffende winkels
wel geen personeel hebben.
De vergadering is hierna verdaagd, de
stemming wordt hedenmiddag gehouden.
EERSTE KAMER.
Gisteravond kwam de Senaat in een kor
te vergadering bijeen.
Het eenige op de agenda staande ont
werp was dat betreffende de aankoop van
een gezantschapsgebouw te Londen. Het
werd z.h.st. aangenomen.
Hierna was de vergadering ten einde, en
trok men rich in de afdeelingen terug.
DE UITVAART VAN PRINS HENDRIK.
Waarom de minister van Defensie niet
te Delft aanwezig was.
Het is dengenen, die Woensdag bij de
plechtigheid der begrafenis van Z. K. H.
Prins Hendrik te Delft tegenwoordig wa
ren, opgevallen, dat in de Nieuwe Kerk alle
ministers aanwezig waren met uitzondering
van minister Deckers.
Inderdaad was de minister van Defensie
niet bij de plechtigheid in Delft tegenwoor
dig.
Zooals men weet, waren voor den dag der
begrafenis vreemde troepen naar den Haag
gedirigeerd ter versterking van het plaat
selijk politie-corps.
Voor het geval, dat deze troepen hadden
moeten ingrijpen, werd de aanwezigheid
van den minister van Defensie in den Haag
gewenscht geacht. „Msb."
DE „TRIBUNE" EN DE OPSTANDIGE
BEWEGING.
De regeering overweegt wetswijziging.
In verband met de in Amsterdam plaats
gehad hebbende onlusten, heeft het Twee
de-Kamerlid, de heer Westerman, tot den
minister van Staat, den heer Colijn, schrif
telijke vragen gericht, welke gisteren door
den heer Colijn zijn beantwoord.
Op de vraag of de minister niet van oor
deel is, dat een rechtstreeksch verband
bestaat tusschen de actie van de Commu
nistische Partij Holland, gelijk deze zich
den laatsten tijd heeft geopenbaard in het
dagblad „De Tribune" en de genoemde on
lusten, antwoordt de minister, dat hij het
aannemelijk oordeelt, dat de opruiende taal
in de artikelen van het dagblad „De Tri
bune" het ontstaan der onlusten bevordert,
hoewel niet met zekerheid valt te zeggen,
of er rechtstreeksch verband bestaat.
De vraag, of de minister zou willen me-
dedeelen, of op grond van het voorgeval
lene een verbod van de Communistische
Partij Holland in overweging zal worden
genomen, beantwoordt de minister aldus:
„Het in deze vraag gestelde heeft blijkbaar
betrekking op een aanvulling van de wet
van 1855, daar vereenigingen, strijdig met
de openbare orde, als in die wet bedoeld,
verboden zijn. Het vraagstuk of het wen-
schelijk is die wet aan te vullen, heeft de
aandacht der regeering".
REISWEEK IN NEDERLAND.
Redactie op vacantiekaarten.
Naar men aan de „Msb." mededeelt,
hebben de Ned. Spoorwegen besloten, iri
navolging van Zwitserland, een Nederland-
sche Reisweek te houden en wel van 20
tot en met 27 Augustus, gedurende welken
tijd de Ned. Spoorwegen op Vacantiekaar
ten en achtdaagsche abonnementen een re
ductie van 25 pCt. verleenen.
Het plan is nog niet in bijzonderheden
uitgewerkt, doch deze zullen weldra be
kend gemaakt worden.
Graan in de Wieringermeer.
De met graan bebouwde oppervlakte in
den Wieringermeerpolder bedraagt thans
4870 bunder, waarvan 3020 tarwe, 1165
gerst, 600 haver en 85 rogge.
Verder is er- 380 bunder koolzaad, 5 gele
mosterd, 1190 roode klaver, 510 lucernekla-
ver, 155 witte klaver en 4330 grasland. Alles
bij alles 10.540 bunder, zoodat ongeveer de
helft in cultuur is.
CONTRIBUTIE VOOR ZIEKENFONDSEN
VOOR WERKLOOZEN.
De gemeentebesturen kunnen tegemoet
komen.
De minister van sociale zaken heeft aan
de gemeentebesturen medegedeeld, dat van
de zijde van verschillende gemeentebestu
ren zoowel als van den kant der vakccn-
tralen hem is medegedeeld, dat werklooze
arbeiders, Lid van een ziekenfonds, dikwijls
niet meer in staat zjjn de contributie voor
dat fonds te betalen en zich mitsdien ge
noopt zien, zeer tot hun leedwezen, voor
het lidmaatschap van hun fonds te bedan
ken. Verscheidene gemeentebesturen ach
ten het van groot belang, dat bedoelde ar
beiders hun lidmaatschap blijven behou
den, mede omdat de kosten van genees
kundige behandeling enz. anders voortaan
geheel ten laste van de gemeente zullen
komen, hetgeen voor de gemeentekas een
niet gerirtg nadeel kan beteekenen. De ar
beiders stellen eveneens prijs op behoud
van hun lidmaatschap, omdat zij gaarne on
der behandeling wenschen te blijven van
hun fondsarts.
De minister erkent de groote beteeken is
van het feit, dat een belangrijk aantal ar
beiders zich voor geneeskundige behande
ling enz. heeft verzekerd en acht bevorde
ring van de instandhouding van het zieken
fondswezen een groot sociaal belang. Op
grond daarvan heeft hij er geen bezwaar
tegen goed te keuren, dat gemeentebesturen,
indien zij hiertoe besluiten, de genoemde
werkloozen in de premiebetaling tegemoet
komen, door b.v. een gedeelte van de con
tributie voor huil ziekenfonds voor reke
ning der gemeente te nemen, zoodat der
halve deze tegemoetkoming niet in minde
ring wordt gebracht op den steun ingevol
ge de steunregeling, doch ten volle boven
de uitkeering wordt genoten. Van Rijks
wege zal uiteraard geen subsidie in deze
gemeentelijke bijdrage kunnen worden ver
leend, aangezien hert een maatregel betreft,
tengevolge waarvan eventueel meerdere
uitgaven dei* gemeente voor kasten van ge
meentelijke geneeskundige verzorging wor
den voorkomen.
De minister neemt hierbij aan, dat tevens
ter zake een regeling met de fondsen wordt
getroffen, zoodat de lasten van de verze
kering worden verdeeld over de gemeente,
de verzekerden en de fondsen.
De minister verzoekt van eventueele be
sluiten in bovenbedoelden zin mededeel ing
aan zijn departement.
WERK VOOR JEUGDIGE
WERKLOOZEN.
Naar de „Tel." verneemt, zal het ge
meentebestuur van Amsterdam aan den
Raad credieten aanvragen voor het doen
uitvoeren van verschillende werken door
jeugdige werkloozen. De werken zullen
worden geleid door het Subcomité voor
Werkobjecten, gevormd uit het Centraal-
Comité voor Jongere Werkloozen.
Het werk zal bestaan uit:
1. het draineeren van de baggerplaats
in den Noordelijken IJpolder;
2. het gelijkmaken en afdekken van
eenige onbebouwde terreinen in Amster
dam-Zuid;
3. uitbreiding van het sportgebouw op
het sportterrein aan het Olympiaplein;
4. het vervaardigen van een hek om
het sportveld op het Parkschouwburgter
rein.
Voor dit werk zullen aLs regel worden
uitgekozen de jongere werkloozen, die
deelnemen aan cursussen voor ontwikke
ling en voor vakopleiding. De jongeren
zullen heele dagen werken met 33 werk
uren per week en de ploegen zullen om de
vier weken wisselen.
De bedoeling is niet, dat het werk tegen
vol loon wordt verricht, doch er wordt
een vergoeding verstrekt van 3.per
jongen per week van heele dagen. De kos
ten van materialen, gereedschappen, schaft-
keten etc. drukken op het werk, de werk-
kleeding zal gedeeltelijk door de jongeren
worden vergoed. Het werk wordt be
schouwd als zomerwerk en verwacht wordt
dat het binnen een half jaar zal zijn beëin
digd.
Zooals men weet is men reeds sedert
eenige weken bezig aan het aanleggen van
een fiets- en wandelweg op de Ceintuur
spoorbaan van af den Haarlemmerweg tot
den Amstel. Dit werk wordt uitgevoerd
voor rekening van de stichting „Stadswal
len", doch zal eveneens onder het Comité
voor Jongere Werkloozen komen te res
sorteeren.
Crixisbotermerk.
De Crisis Zuivelcentrale maakt bekend,
dat, behoudens tusschentijdsche wijziging
voor de week van 15 t/m 21 Juli as. de
prijs van het crisisbotermerk en die van de
vervoervergunning voor buitcnlandsche bo
ter zijn bepaald op een gulden per K.G.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Z. II. dc Paus gaat niet naar Castcl Gun-
dolfo. (2de blad).
Uniformverbod in België. (2de blad).
Hitler-jeugd in Zuid-Afrika verboden.
(2de blad).
BINNENLAND.
Adres van het R. K. Werkliedenverbond
aan de regeering inzake wcrkloozcnstcun.
(2de blad).
Fabriek te Stadskanaal door brandstich
ting verwoest. (1ste blad).
Bosch- en heidebranden bij Zeist cn Ecn-
lo. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De inschrijvingen voor dc Kaagweck.
Weer zesmeters van dc partij. (3de blad).
Nieuw wereldrecord 400 m. vrije slag
van Willy den Ouden (3de blad).
De Internationale Tenniskampioenschap
pen te Noordwijk. (3Jc blad).
Hoe oordeclen dc Kamerleden, afgevaar
digd door de R. K. Staatspartij, over de
regeeringsmaatregolcn inzake steunverla
ging voor dc werkloozen?
Deze belangrijke, actucclc vraag zal
HEDENAVOND worden behandeld door het
Kamerlid A. J. LOERAKKER in den
Burcht, te LEIDEN.
Deze bijeenkomst is kosteloos toeganke
lijk voor ALLE KATHOLIEKEN.
R. K. BOND VAN KLEERMAKERS
PATROONS IN NEDERLAND.
De tweede jaarlijkschc algemcene verga
dering van den R. K. Bond van Kleerma
kerspatroons in Nederland zal dit jaar te
Tilburg worden gehouden cn wel op Maan
dag 23 cn Dinsdag 24 Juli in Hotel de Lin
deboom.
Op 23 Juli zal het congres worden ge
opend met een H. Mis in de St. Annakcrk.
Om 10 uur zal de vergadering een aan
vang nemen cn om 12 uur zal een offi-
cicele ontvangst ten Stadhuize plaats heb
ben. Belangrijke cn ingrijpende voorstel
len komen in behandeling; drs. Jansen,
economisch adviseur van het nationaal
IJanzcbureau te Den Haag, zal een inlei
ding houden over „Het O.S.B.-program
voor de kleeding-naar-maat-bcdrijven. Om
één uur zal een gemeenschappelijke lunch
en om 7 uur een gemeenschappelijk diner
plaats hebben.
Dinsdag 24 Juli zal een gemeenschappe
lijk bezoek worden gebracht aan het Trap
pistenklooster met bezichtiging van de be
kende trappistenbrouwerij, terwijl verder
in hoofdzaak de tweede dag zal worden be
nut om een bezoek te brengen aan de ten
toonstelling, welke vooral voor de kleer
makerspatroons van zoo groote beteckenis
mag worden genoemd. Tot bijwoning van
dit congres worden alle R. K. kleermakers-
patroons in Nederland uitgenoodigd.
Onderwijs-bezuiniging te 's Gravcnhagc.
B. en W. van 's Gravenhage zijn voorne
mens, het onderwijs in de lichamelijke op
voeding aan dc leerlingen van de derde en
vierde klasse met ingang van 1 September
1934 in zijn geheel aan de(n) klasseondcr-
wyzer(es) op te dragen.
Door invoering van deze regeling zal het
door de vakonderwijzers te geven aantal
wekelijksche lesuren, dat nu 644 bedraagt,
dalen tot 404, terwijl aan ongeveer elf
leerkrachten eervol ontslag zal moeten
worden verleend.
Deze bezuiniging zal eerst op de begroo
ting van 1935 tot uitdrukking komen.
KERKNIEUWS
Z.H.Exc. dc Bisschop van Haarlem zal
dc volgende week Maandag, Dinsdag cn
Donderdag géén audiëntie verleenen.
