25ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN ZONDAGSBLAD DINSDAG 10 JULI 1934 No. 7858 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toorutbetaüng: Voor Leiden 19 cent per week2-50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal Franco per post 2-95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is toot de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij Vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 fl GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACT: Gewone Adrertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «a verhuur, koop en verkoop: 9.50 DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. Een dringend verzoek aan de regeering De Overheid mag niet wijken voor ge- weid. En 't heeft er ook zelfs den schijn niet van, dat de Nederlandsche Overheid één stap wijken zal voor de opstandige com munistische actie in Amsterdam en elders. Krachtig en vast-beraden staat de Ne derlandsche Regeering daar tegenover. Doch nu mogen scherpslijpers hieruit niet concludeeren, dat de Regeering geen ver beteringen zou mogen invoeren van de steunuitkeeringen, niet op de ingevoerde verslechteringen geheel of gedeeltelijk zou mogen terugkomen. Indien de Regeering daartoe zou wor den bewogen door wenschen en critiek, die haar bereiken op de door de democra tische beginselen aangegeven wijze, dan mag zij niet terugdeinzen voor de over weging: als men deze veranderde houding nu maar niet boekt als winst van het re volutionair optreden! Het ministerie van Hervormde predikan ten te Amsterdam heeft gisteren een tele gram gezonden aan den voorzitter van den ministerraad, dr. H. Colijn, dat als volgt luidt: „Het ministerie van hervormde predi kanten te Amsterdam, voor zoover tegen woordig op zijn vergadering van heden, diep getroffen door de droeve gebeurtenis sen der laatste dagen, gezien den nood, die in breede kringen wordt geleden, welke zoovelen tot verbittering heeft gebracht en waarvan zij uit eigen ervaring dagelijks kennis nemen, wendt zich hierbij tot uwe hooge overheid met het dringend verzoek de steunuitkeeringen, die dreigen beneden het bestaansminimum te komen, op haar vorig peil terug te brengen, ook al mocht dit tot scherpere bezuinigingen en ver zwaring der belastingen van de hoogere in komens aanleiding geven". Het telegram had denzelfden wensch kunnen uitspreken, zonder eenig heen wij zen naas de revolutionaire gebeurtenissen te Amsterdam. Dit ware beter geweest. Maar het ontslaat geenszins van den plicht, om ernstig te overwegen de rede lijkheid van wat bedoelde Amsterdam - sche predikanten aan de regeering dringend verzoeken! BINNENLAND DUITSCHLANDS AARDAPPELGEBREK. Invoerrecht gedurende Juli met 66 pet. verlaagd. De Duitsche regeering heeft voor het tijdperk van heden tot 31 Juli het invoer recht op aardappelen verlaagd van 6 tot 2 mark per 100 K.G. Contingent met 35 wagons per dag verhoogd. Het D.N.B. seint uit Berlijn d.d. 9 dezer: In verband met de tijdelijke schaarschte aan aardappelen, vooral in het Rijnland, is aan Nederalnd een aanmerkelijke verhoo ging van het aardappelen contingent toe gestaan. Deze verhooging bedraagt 35 wa gons per dag. SNEL RECHT! De relletjes te Haarlem. De Haarlemsche politierechter heeft gis terenmorgen een buitengewoon staaltje van snelrecht gewezen. Zaterdagavond werd een man uit Krommenie, die pam fletten verspreidde en relletjes maakte, gearresteerd. Gistermorgen werd hij in een buitengewone zitting van den politierech ter te Haarlem veroordeeld tot drie maan den gevangenisstraf. Eisch zes maanden. Dat is voorbeeldig vlug! STRAFVERVOLING VAN MINDER JARIGEN. Men schrijft ons: Met instemming lazen we, dat de Minis ter van Justitie dezer dagen in een rond schrijven aan de procureurs-generaal ter mededeeling aan de Parketten, gewezen heeft op de wenschelijkheid, alvorens tot strafvervolging van minderjarigen over te gaan, te overwegen of niet langs anderen weg iets kan worden bereikt, met name wanneer het betreft minderjarigen van jeugdigen leeftijd of feiten van geringe be- teekenis. Dit schrijven kan kinderleed voorkomen. Voorheen zijn wel eens al te vlug kinderen ter beschikking van de Regeering gesteld, zij 't met de beste bedoelingen. Men be schouwde dwangopvoeding als een wel daad en was er dies zeer gul mee. 't Was en is evenwel een weldaad met zooveel schaduwzijden, dat men ze pas moet schen ken, indien metterdaad „langs anderen weg" niets kan worden bereikt. Ook in 't belang van 's lands financiën is de wenk van minister van Schaick be hartigenswaardig, want dwangopvoeding, in welken vorm ook, is vrij prijzig, zoodat slechts de noodzaak hier tot toepassing mag gebieden. Voor zoover bedoelde minderjarigen bo ven 18 jaar zijn, zoodat eventueel louter de gevangenisdeur voor hen open staat, is er nog een reden te meer om de woorden van den minister in acht te nemen, want 't is werkelijk een weldaad, iemand „langs anderen weg" uit den kerker te houden mits natuurlijk der gerechtigheid hierbij geen geweld wordt aangedaan. Dit kan in- tusschen met een gerust hart aan onze DRIE EN TWINTIG JAREN WETHOUDERSSALARIS. Als legaat vermaakt. Mr. N. J. Hoffmann heeft aan de ge meente Rotterdam gelegateerd een som van 40.000, vertegenwiordigende het geheele bedrag, hetwelk hem aan salaris enz. als wethouder uit de gemeentekas is uitbe taald, onder recht van levenslang vrucht gebruik ten behoeve van zijn echtge- noote. Volgens de bepalingen moet het legaat diensbaar gemaakt worden aan inrichtin gen op het gebied van onderwijs, kunst of wetenschap. Voorgesteld wordt nu door B. en W. van Rotterdam het legaat te bestemmen voor huisvesting, inrichting en eventueel ex ploitatie van het Natuurhistorisch Museum uitgaande van de afdeeling Rotterdam der Nederlandsche Natuurhistorische Vereeni- ging. Voorop heeft steeds gestaan de be doeling de verzameling dienstbaar te ma ken aan het onderwijs. De gebrekkige huisvesting vormde echter een beletsel. „Msbd." TARWE ONBRUIKBAAR GEMAAKT. Voldoende broodgraan aanwezig. Op de vragen van het Tweede Kamerlid Duymaer van Twist betreffende de onlangs te Oud-Beijerland plaats gehad hebbende onbruikbaarmaking van 100 ton tarwe voor menschelijk voedsel, heeft Minister Steenberghe het volgende geantwoord: Niet alleen in Oud-Beijerland, doch in meerdere plaatsen van ons land wordt tar we voor menschelijk voedsel ongeschikt gemaakt, en wel door denatureeren, zoo als dit bij beschikking is voorgeschreven in een z.g. denaturatiereglement. Deze tar we, gelijk ook rogge, wordt gedenatureerd om het graan te bestemmen voor dierlijk voedsel, zulks overeenkomstig den wensch van de bezitters, die het graan ter denatu- ratie aanbieden. Vrees, dat niet voldoende broodgraan zal zijn, behoeft niet te bestaan. De inheem- sahe graanoogst is nog belangrijk grooter dan noodig is om te voorzien in de behoefte van het voorgeschreven percentage in- heemsahe tarwe, dat in het brood moet worden verwerkt. CIJFERS OVER ONZE SPOORWEGEN. Een nergens geëvenaarde veiligheid. De bladen vermeldden reeds het finan- cieele gedeelte van het verslag, dat som bere klanken laat hooren. Hier en daar is (gelukkig een enkeling) met het verwijt naar voren gekomen, als zouden de tekorten aan een minder goede exploitatie te wijten zijn. Dit is natuur lijk absurd, alleen reeds de samenstelling van den Raad van Commissarissen, waarin de Regeeringsvertegenwoordigers de meer derheid hebben (zeven tegen zes) is een waarborg dat het beheer in goede handen is. Zooals het Verslag zegt, zijn er drie oorzaken van den gestadigen achteruit gang, van welke wel de economische in zinking de voornaamste is. Dit wil even wel niet zeggen, dat zoodra de crisis voor bij zal zijn, aan de tekorten een eind zal komen. Neen, zonder krachtige Regee- ringsmaatregelen zal het niet gaan. Het verslag vergelijkt de personeeluit- gaven en het aantal indienst zijnde perso nen met dat van 1932, maar uit een ver gelijking met 1929 blijkt beter hoe intens er bezuinigd is. Op 31 December 1929 waren in dienst 40302 personen tegen 36465 op 31 Dec. 1031 of bijna 4000 man meer. In 1929 werd aan personeelkosten uitgegeven rond 96 mil lioen gulden of rond 15 millioen meer dan in 1933. In 1933 bedroegen de exploitatiekosten in totaal rond 109 millioen gld. in 1929 rond 130 millioen of 21 millioen minder. Deze cijfers spreken voor zich zelf. Maar eens komt de tijd dat de bezuniging zijn hoogste (of diepste) punt bereikt en dat de citroen uitgeknepen is. Ook in 1933 Is men, wat ongevallen be treft, weder bijzonder gelukkig geweest. Geen enkel ongeval van eenige beteekenis vond plaats. Op de circa 400.000 treinen, die, naar schatting rond 100 millioen rei zigers vervoerden, verloor niet één reiziger het leven door een spoorwegongeval. Voor waar een nergens geëvenaarde veiligheid. Volgens het verslag verminderde de rei zigersontvangsten procentsgewijze met 15.73 pet. voor de eerste klasse, 13.48 pet. voor de tweede klasse en 10.79 pet. voor de derde klasse, evenals in de jaren 1929 t.m. 1932 wijst dit op een verdere verschuiving van de hoogere naar de lagere klasse. Er waren in 1933 aanwezig rond 1230 locomotieven, ruim 3000 rijtuigen en 33149 goederenwagens. Nog een respectabel aan tal, als men in aanmerking neemt dat, achter elkaar gezet, deze voertuigen 350 K.M. lengte zouden beslaan. In totaal werden uitgegeven rond 50 mil lioen plaatsbewijzen, tegen rond 49.5 milr lioen in 1932 en 59 millioen in 1930. Hier bij zijn de re tour bil jetten voor 2 plaatsbe wijzen geteld, terwiji daaronder natuurlijk niet begrepen zijn de houders van allerlei soorten van abonnementskaarten. In totaal werden vervoerd rond 18 mil lioen ton goederen tegen rond 18.3 millioen in 1932 en rond 22,5 millioen in 1930. In Amsterdam (alle stations) werden uitgegeven rond 4.300.000 plaatsbewijzen tegen rond 4.2 millioen in 1932. In Rotter dam (alle stations) 2.3 millioen tegen 3 millioen in 1932. In- Utrecht (alle stations) 1.6 millioen tegen, 1.5 millioen in 1932. In Zwolle 273.000 tegen 259.400 in 1932. In Breda 328.000 tegen 383.000 in 1932. In Leiden 830.000 tegen 856.000 in 1932. In Den Bosch 318.000 tegen 314.000 in 1932. In Apeldoorn 175.500 tegen 172.000 in 1932. In Den Haag (alle stations) 2.99 millioen tegen 2.97 millioen in 1932. VROUWENARBEID IN FABRIEKEN. Op desbetreffende vragen van het Twee de Kamerlid Hermans heeft minister Slo- temaker de Bruine geantwoord, dat door de Arbeidsinspectie regelmatig wordt ver zameld hetgeen omtrent aard en omvang van vrouwenarbeid binnen de sfeer harer bemoeienis te harer kennis komt. Gegevens nopens hetgeen aldus langs administratie ven weg of bij inspectiebezoek wordt ver kregen, plegen periodiek in het centraal verslag der Arbeidsinseptcie te worden openbaar gemaakt. Een bijzonder onder zoek heeft niet plaats gehad. Wel wordt echter thans door de Arbeidsinspectie na gegaan, in hoeverre in sommige indus- trieele centra, met name in de zuidelijke provinciën, belangrijke verschuivingen in de samenstelling der fabrieksbevolking hebben plaats gehad. Het ligt in het voornemen om, wanneer de resultaten van het zooeven bedoelde onderzoek, dat dus een beperkte strekking heeft, daartoe aanleiding geven, deze te publiceeren. Prof. dr. Alph. Steger 60 jaar. Gisteren vierde prof. dr. A. M. A. A. Steger, hoogleeraar in de technologie aan de Technische Hoogeschool te Delft en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, zijn zestigste verjaardag. Ter gelegenheid hiervan werd in de pa rochiekerk van St. Bavo te Heemstede een plechtige H. Mis ter intentie van de fami lie opgedragen. Reeds gistermorgen mocht de jarige stroomen van brieven, telegrammen, bloemstukken en andere blijken van be langstelling en waardeering te zijnen huize aan de Lanckhorstlaan te Heemstede ont vangen; de besturen van den R. K. Volks bond, de Verkenners in het bisdom Haar lem, het leekenapostolaat, afdeeling Haar lem, R. K. Propagandaclub Haarlem-Noord zonden bloemstukken. De receptie was buitengewoon druk be zocht; van de vele bezoekers vermelden wij Z. H. Exc. mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop van Haarlem. De begrafenis van Prins Hendrik Défilé van duizenden Vandaag was er van 9 tot 4 uur weder- gelegenheid om langs de lijkbaar van Prins Hendrik te defileeren. De toeloop was ook weder groot. On danks het zeer vermoeiende weer, liet het publiek zich niet weerhouden aan den doode op deze stilzwijgende manier zyn laatste hulde te brengen. Het défilé is, dank zij de uitstekende maatregelen van de politie, op een zeer waardige wijze verloopen. De bij de plech tigheid behoorende stemming is geen oogenblik verstoord, integendeel heeft zich de houding van het publiek voortdurend door ernst en eerbied gekenmerkt. Verscheidene dames, en verder jongens en meisjes hebben kleine ruikers van teere Lathyrus, rood, wit, paars, en van witte anjers, of een enkele draagt behoedzaam een prachtige orchidee of een blanke, witte lelie. En al die bloemen werden neergevleid aan den voet van de baar, of in de naaste omgeving daarvan. En gedurende den geheelen dag werden gisteren door deputaties of wel door de bloemenmagazijnen, indrukwekkende bloem stukken en kransen het paleis binnengedra gen. Even een plechtig oogenblik, als dc Broe ders van St. Joannes de Deo uit de Paleis straat in hun zwarte habijten komen aan- geschreden en voor de lijkbaar hun eerbie digen afscheidsgroet komen brengen. Later komen de zusters van het ziekenhuis van St. Joannes de Deo en indrukwekkend is het défilé van de Graalmeisjes met hun omfloerste, kleurige vaandels Ontroerend is het als een klas schoolkin deren, niet ouder dan een jaar of acht, ne gen, een eenvoudige, maar kleurige veld- bouquet komen neerleggen aan den voet van de baar. Toen de politie gistermiddag om 4 uur, volgens afspraak, den toegang tot de kana len wilde afsluiten, bleek de toevloed van het publiek nog zoo groot te zijn, dat be sloten werd het défilé met een uur te ver lengen. Zoo bleef het een uur langer publiek stroomen, met tweeën tegelijk, langs de baar van den Prins-Gemaal. Men schat, dat er gisteren een 14 15.000 personen aan de baar voorbijgetrokken zijn. De burgemeesters. Eenals bij de uitvaart van de Koningin- Moeder is ook thans weer een plaats be schikbaar gesteld voor de burgemeesters tegenover het paleis Noordeinde (aan de rechterzijde van het paleis uit gezien) op het trottoir, van den bekenden kastanje boom of langs den tuin en het gebouw van de Nederlandsche Bank. Klokluiden in de gemeenten. Namens de regeering hebben de commis sarissen der Koningin in de verschillende provincies de gemeentebesturen verzocht om op den dag van de bijzetting de klok ken te doen luiden van 8 tot 9, van 12 tot 13 en van 16 tot 17 uur. Burgerwachten langs den weg. De burgerwachten uit de volgende plaat sen zullen deelnemen aan het eerbetoon bij de begrafenis van wijlen Z. K. H. den Prins der Nederlanden: Amsterdam, Rot terdam, 's Gravenhage, 's Gravenzande, Voorburg, Roermond, Nijmegen, Rcnkum, Wageningen, Voorschoten, Hoogevecn Eindhoven, Breda, Dordrecht, Molenaars graaf, 's Hertogenbosch, Den Briel, Haar lem, Velscn, Middelburg, Vlissingen, Lei den, Delft, Alphen a. d. Rijn, Wou- Brugge, Utrecht, Bodegraven, Wad- dinxveen, Reeuwijk, Boskoop, Hille- gom, Bloemendaal en Kampen. Het totale aantal deelnemers van boven genoemde burgerwachten bedraagt 2000, welk aantal, door nog te verwachten deel name- van andere burgerwachten vermoe delijk nog grooter zal worden. Herinneringsmedaille. De Koninklijke Begeer te Voorschoten heeft een herinneringspenning in den han del gebracht op de voorzijde waarvan het portret van Z. K. H. is afgebeeld, geboet seerd door den medailleur Jac. van Goor, terwijl op de keerzijde een simpele tak met rouwlint voorkomt, en de geboorte- en sterfdata. De grootte bedraagt 60 m.m. Weekabonné'i, dia geabonneerd zijn op het Zondageblad, worden er aan herin nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent betaald moet worden. DE ADMINISTRATIE. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Pater Glanfranccschi, directeur van het Vaticaansche radiostation, overleden. (3de blad). Reorganisatie der S.A. een impopulaire maatregel. (3de blad). Verzoenende predikatie van kardinaal Faulhaber. (3de blad). BINNENLAND. Hel contingent betreffende den uitvoer van aardappelen naar Duitschland is met 35 wagons per dag verhoogd cn het in voerrecht verlaagd. (1ste blad). Het is gisteren te Amsterdam weer tot nieuwe onregelmatigheden gekomen, waar bij twee gewonden vielen. Ook te Rot terdam en in andere plaatsen is het rumoe rig. (2de blad). Motorrijders op onbewaakten overweg gedood. (Gem. Ber., 2de blad). De droogte veroorzaakt weer boschbran- den. (Gem. Ber., 2de blad). Dc inzet der internationale kampioen schappen te Noord wijk (2de blad). De beurzen gesloten. De Minister van Financiën heeft bepaald, dat op Woensdag a.s. de beurzen voor den geld- en fondsenhandel zullen zijn gesloten, alsmede dat die dag voor de geldleeningen als bedoeld in afdeeling V der Beursvoor- schriften 1914, niet als werkdag zal wor den beschouwd. Rijksdiensten gesloten. Ter gelegenheid van de begrafenis van Z. K. H. den Prins op Woensdag zullen dc te 's-Gravenhage en Delft gevestigde Rijks diensten en instellingen gesloten zijn. Personeel bij in andere plaatsen geves tigde diensten en instellingen behoort, voor zoover het de begrafenisplechtigheid wenschl bij te wonen, daartoe, voor zoo ver de belangen van den dienst zich daar tegen niet verzetten, in de gelegenheid te worden gesteld. Bezichtiging van de rouwversicring. Wij vernemen, dat de Nieuwe Kerk te Delft, evenals na de begrafenis van Ko ningin Emma, voor het publick te bezichti gen zal zijn. De mogelijkheid is zeer groot, dat reeds Woensdag, onmiddellijk na het vertrek der genoodigden, dit het geval zal zijn. De kerk en de ingang van den graf kelder zijn mooier versierd dan in Maart het geval was. ACADEMIENIEUWS LEIDEN. Geslaagd: R Schmall, Voorburg; Schmall, Voorburg; Candidaatsexamen indisch recht de hee- ren: A. C. Koreman, Leiden, S. Soedar- mo, Leiden, Mas Harmani, Leiden; Candidaatsexamen rechten: Mej. C. A. L. P. de Stoppclaar, Den Haag en de heer W. B. Meyboom, Amsterdam; Doctoraalexamen rechten de hecren J. G. de Beus, cum laude, Leiden, Mej. J. M. Koch, Wassenaar, A. W. Lazonder, Rotterdam; Doctoraalexamen Ncd. Ietteren, dc heer J. H. Hoornweg, Rotterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1