Pzcmnebrand
\PUR0L
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct
ZATERDAG 7 JULI 1934
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD. PAG. 13
DE AFGELOOPEN WEEK IN HET BUITENLAND
HITLER ALS DE BLIKSEMENDE GOD DER GERMANEN. EXECU
TIES TE MÜNCHEN EN BERLIJN. DE WERELD STAAT VOOR
RAADSELS. DE GROOTE SPHINX ZWIJGT. DE ORGANISATIE
DER S.A.
De bliksemende Hitier. Verle
den week Zaterdag heeft er plotseling een
bliksemslag geknald over Duitschland, die
op twee plaatsen insloeg, te Berlijn en te
Miinchen. Het was een bliksemslag bij hel
deren hemel, want hij kwam totaal onver
wacht.
Hitier reisde in West-Duitschland en be
zocht eenige arbeidskampen. Alles was rus
tig. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
brak de rijkskanselier evenwel zijn reis
plotseling af, stapte te Bonn in een vlieg
tuig en vloog naar München, waar hij in
den vroegen ochtend arriveerde. Onmid
dellijk begaf hij zich naar Wiessee, een aar
dig dorpje aan het idyllische Beiersche meer
Tegernsee, waar zich de chef van den S.A.-
staf Röhm bevond voor een kuur. Er zijn
daar ml. geneeskrachtige bronnen, die voor
al gebruikt worden door hen, die aan een
te hoogen bloeddruk lijden. De Führer vond
daar zijn staf-chef en nog enkele andere
hooge SA.-leiders volgens de eerste offi-
cieele en zeer openhartige berichten in
een compromifteerend gezelschap en liet
hem onmiddellijk in hechtenis nemen.
Röhm kreeg gelegenheid zich te verant
woorden; hem werd een revolver voorge
legd en toen hij zichzelf niet doodschoot,
werd hij neergeschoten. Toen volgde de
eene arrestatie en executie na de andere.
Te 12 uur hield de rijkskanselier in het
Bruine Huis te München een rede tot de
ontboden S.A.-leiders en vervolgens vloog
hij naar Berlijn.
Daar in Berlijn had inmiddels Hitiers
paladijn generaal Göring huis gehouden.
Arrestaties waren verricht en naar al spoe
dig bekend werd, hadden deze voor den
arrestant vaak een doodelijken afloop ge
had. De voormalige rijkskanselier generaal
von Schleicher werd zonder vorm van pro
ces doodgeschoten, evenals zijn vrouw."De
vioe-kanselier von Papen werd in „Schutz-
haft" genomen, diens secretaris werd ge
ëxecuteerd, een andere medewerker van
hem gevangen genomen.
Kortom er is Zaterdag links en rechts
gegrepen en geschoten onder de hoogere
kringen.
Wat was er in 's hemels naam aan de
hand?
TeMünchen. Men kan ruw weg ge
nomen drie groepen onderscheiden, waar
tegen de bliksemflitsen van Hitier waren
gericht.
De eerste groepeert zich rondom den
SA.-hoofdman Röhm, de tweede rondom
von Schleicher, de derde rondom von Pa
pen.
Wat was er aan de hand met Röhm?
Hij was na Hitier de opperste chef der
S.A. en zou volgens de officieele bericht
geving pogingen om scheuring te bren
gen tusschen de SA. en den nationaal-
eocialistischen staat niet onderdrukt maar
integendeel aangemoedigd hebben. Vervol
gens was hij een man met een tegennatuur-
lijken aanleg, die op moreel gebied een ge
vaar was voor zijn omgeving. Er heerschten
allerlei wantoestanden in de kringen der
SA.-leiders. Bachanalen werden er gehou
den, voor feesten en drinkgelagen werden
duizenden uitgegeven. „Het weelderige
kwartier van den staf te Berlijn aldus
Hitler zelf in een bevel aan den nieuwen
staf-chef der S.A. Victor Lutze waar,
naar thans gebleken is, maandelijks een be
drag van 30.000 Mark placht te worden be
steed voor banketten enz., moet terstond
worden gesloten". Dergelijke kankerge
zwellen moesten uitgebrand worden.
Hier hebben wij dus officieel twee oor
zaken: rotte plekken in de S.A. en poli
tieke samenzwering. Het heeft er allen
schijn van, dat het scherp belichten van de
moreele decadentie der doodgeschoten S.A.-
leiders heeft moeten dienen om de krasse
maatregelen beter ingang te doen vinden
bij het volk. Het volk moest kunnen zeg
gen: „Dat dergelijke vuile kerels worden
opgeruimd, is een zegen voor den staat".
Maar aan den anderen kant staat vast,
dat de moreele decadentie dezer heeren
reeds lang bekend was, ook aan den Führer
zelf. Met name was de immoraliteit van
Röhm reeds bekend, toen hij tot staf-chef
werd 'aangesteld!
Is het dus in ieder geval een blamage
voor de beweging, dat zulk een corruptie
kon bestaan in een partij, die zoo streng
elke corruptie van het voormalige „sys
teem" heeft afgekeurd en zoo prat heeft
gegaan op eigen integriteit het staat ook
als een paal boven water, dat het uitsnij
den van deze rotte plekken niet het eigen
lijke doel kan zijn geweest van deze „zui
veringsactie". Dat is ongetwijfeld het on
derdrukken van een gevaarlijke oppositie
geweest. Jammer bewaart de Duitsche re
geering hierover een absoluut stilzwijgen.
- TeBerlijn. In Berlijn was het ge
neraal van Schleicher, die het midden
punt moet geweest zijn van de ontdekte in
triges tegen het Hitler-bewind. Zooails thans
meer en meer waarschijnlijk wordt, is hij
met zijn vrouw eenvoudig neergeknald op
een wijze als met den eersten den besten
boef nog niet gebeurd zou zijn. Wat hij met
Röhm te maken heeft gehad en wat de be
doeling van de beweerde samenspanning is
geweest, is tot nu toe een volkomen raad-
sel.
Men spreekt van monarchistische stre
vingen en denkt daarbij aan den ex-kroon
prins en aan prins August Wilhelm (kort
weg prins Auwi genaamd), over wie aller
lei geruchten loopen. Een officieel commu
niqué heeft gesproken van een buiten-
landsche mogendheid, die met von Schlei
cher in contact zou hebben gestaan. Dat
moet Frankrijk geweest zijn. Allerlei com
binaties worden gemaakt, maar omdat de
regeering zwijgt, ontbreekt de noodige hou
vast.
Wij kunnen niets anders doen dan af
wachten of ons eindelijk de oplossing van
het raadsel zal worden gegeven.
Want ëen raadsel is het, evenals de rol,
die de kringen van von Papen zouden heb
ben gespeeld. Wat hebben de Katholieke
leiders Klausener, die aan zijn bureau is
doodgeschoten, von Kahn en de priester
Muhler, beiden uit München, de medewer
kers van von Papen Bose en Jung misdaan?
Zij zijn allen gedood.
Wat heeft von Papen, die eerst gear
resteerd, later vrijgelaten is en die ondanks
zijn verzoek om ontslag als vice-kanselier
toch gehandhaafd is, uit te staan gehad met
die geheele geheimzinnige beweging? De
stilte rondom de mannen aan de spits is on
heilspellend.
V
Wat te denken. Omdat wij niets
meer weten, dan wat hierboven is uit
eengezet, zijn conclusies uiterst moeilijk.
Dat er eenige rotte plekken zijn uitge
brand uit het SA.-leger, kan niet anders
dan goed genoemd worden. Een verdere
radicale zuivering wordt waarschijnlijk
doorgevoerd, waardoor de linksche ele
menten in dat revolutie-leger worden
uitgestooten. Men noemt die elementen wel
eens de nationaal-bolsjewisten en op hun
rekening komen heel wat wandaden, die
het nationaal-socialisme in discrediet heb
ben gebracht Een opruiming onder hen
kan geen kwaad.
Vervolgens is het 't goed recht van elke
regeering om samenzweringen uit te roeien.
Dat in zulke oogenblikken krachtig wordt
ingegrepen is vaak bittere nooiizaak. Maar
dat hier zonder vorm van proces mannen
worden vermoord, van wie wij achteraf
hooren, dat zij samenzweerders zijn, wat
wij nauwelijks kunnen gelooven van som
migen, is toch wel heel kras.
Dat het Duitsche volk zoo maar goeds
moeds het neerschieten van mannen,
waarop het heeft vertrouwd of van hoo-
ger hand heeft moeten vertrouwen, zal
verdragen, is nauwelijks te gelooven.
Wij waren op dien bewusten Zaterdag
toevallig in München en konden zelf waar
nemen, dat het volk de afzetting van Röhm
en der andere SA.-leiders kalm opnam en
er zelfs mee ingenomen was. Maar toen
was nog niet bekend, dat het aantal exe
cuties zóó hoog was en evenmin wie er
allemaal waren terecht gesteld en hoe. Dat
alles wordt slechts langzamerhand bekend
en hoe meer er bekend wordt, des te meer
begint het volk zich met verwondering af
te vragen, hoe het 't heeft. Er begint een
ondergrondsch gemor te grommen, wat
gevaarlijk kan worden, als niet spoedig
opening van zaken wordt gegeven.
De S.A. Nu de SA. zoo herhaalde
lijk wordt genoemd, is het misschien wel
interessant, nog eens iets op te halen over
het ontstaan dezer organisatie.
In de eerste jaren der Hitler-beweging
liepen Hitier en andere partijleiders, wan
neer zij zich in het publiek vertoonden, op
vergaderingen het woord voerden, ernstig
gevaar om door tegenstanders aangevallen
te worden. Om deze lëiders daartegen te
beschermen, werden door Hitier een aan
tal partijleden uitgezocht om de orde en
de veüigheid in de bijeenkomsten te be
waren. Op een vergadering in München,
in het begin van 1921, waarop Hitier sprak,
trachtten een groot aantal sociaal-demo-
Dom30-6(LTubê80ct
craten Hitier het spreken te verhinderen,
door een gevecht met bierflesschen en an
dere projectielen te beginnen. Hitiers
„Ordner", een vijftig man, pakten de rust
verstoorders bij him kraag en zetten ze
de zaal uit. Sedert dien dag noemde Hitier
zijn ordebewaarders: Sturm-Abteilung (S.
A.). Sedertdien breidde zich het arbeids
veld der SA lieden meer en meer uit, en
werd zij tot de kern der nat.-socialistische
partij.
Naast deze S. A. vormde zich weldra een
keurcorps, „Schutz-Staffel" (S.S.), bestaan
de uit de betrouwbaarste partijleden, wel
ke in den loop der jaren, toen de partij zich
uitbreidde, bij uitstek de lijfwacht van
Hitier en de andere hoofdleiders werden.
Ter onderscheiding van de S. A Bruin-
hemden, draagt deze „Pratorianer-Garde"
een zwart uniform.
In den beginne was het niet moeilijk om
lid van de S. A. te worden; een ieder die
zich opgaf, werd daarin opgenomen. Lang
zamerhand werden er strengere voorwaar
den gesteld. Volgens de laatste opgave
telde de SA. een kleine drie million le
den.
De „Oberster S. A. Führer" is Hitier.
„Stabchef" was voor kort Ernst Röhm,
thans opgevolgd door Victor Lutze.
SPORT
VOETBAL
DIOC. HAARL. VOETBALBOND.
Wedstrijden afgelast
De voor as. Zondag vastgestelde wed
strijden zijn wegens het overlijden van Z.
K. H. Prins Henrik, afgelast.
UIT HET LEIDSCHE DISTRICT.
De vastgestelde wedstrijden voor morgen
om den L. C.-Beker zijn uitgesteld.
Het districtsbestuur vergadert as. Don
derdag 12 Juli in hotel „Royal" te Leiden
om 8 uur.
De jaarvergadering van het District
wordt gehouden op Donderdag 19 Juli a.s.
eveneens in Hote l„Royal" te 8.30 uur.
CLUBNIEUWS DER
KATH. SPORTVEREENIGINGEN.
WAT ER MORGEN GESPEELD WORDT.
„Van Nispen": Morgen speelt het eerste
wederom voor het touraooi van N.V.C. te
Noord wij kerhout en wel tegen NVC I. Daar
het eerste volledig uitkomt, belooft een en
ander een spannende strijd te worden, te
meer daar het nu om den eersten prijs
gaat.
V. E. P.: Morgen krijgen we 't slot van
Afd. I voor het senioren-tournooi. Zooals
bekend gaat de finale hier tusschen de
Utrecivtsche eerste klasser H. M. S. en de
Amersfoortsche tweede klasser „Amers
foort" Als II. M. S. volledig uitkomt, lijkt
ons de uitslag niet twijfelachtig. De club
van de De Hossons zal dan zeker met den
De wedstrijd vangt om 3 uur aan.
Door het bestuur Is de Utrechtsche ver
eend ging Semper Avanti aangezocht om 'n
voorwedstrijd te /pelen tegen V. E. P. I.
Deze wedstrijd begint om 1 uur.
Majclla: Majella 2 speelt om 1 uur een
vriendschappelyken wedstrijd tegen D. O.
S. 5.
Majella A blijft thuis en speelt een com
petitie-wedstrijd tegen D. O. S. b. Aan
vang half drie.
Het schijnt niet overbodig, er eens op te
wijzen, dat er niet gespeeld dient te wor
den om te winnen, maar om het spel. Dit
wordt den laatsten tijd nog al eens verge
ten!
N.V.C.: Zondag a.s. zal om half drie de
wedstrijd N.V.C. I tegen Van Nispen I ge
speeld worden, t Belooft een spannende
strijd te worden, en daar de opbrengst ten
bate is van liefdadigheid verwachten we
te meer van de zijde van 't publiek veel be
langstelling.
A.V.V.: In verband met het overlijden
van Z.K.H. Prins Hendrik zijn alle wed
strijden voor Zondag afgelast.
OJ>J.: O.D.I. I speelt morgen te Ouder
kerk haar laatste serie wedstrijd om den
2en of 4en prijs. Gezamenlijk vertrek per
bus 12.45 uur.
O.D.I. H en OD.I. III gaan een vriend
schappelijken wedstrijd spelen tegen S.H.
n en S.H. Hl te Rijpwetering.
O.D.I.a speelt uit voor de competitie
tegen D.E.S. b. Aanvang 1 uur.
Voor zoover ruimte kunnen supporters
met de bus mee.
D.O.S.: Heft programma voor morgen is
als volgt:
D.O.S. I ontvangt in een vriendschappe
lijke ontmoeting Lisse I. Lisse onderbreekt
in de Veen haar reis met de plezierboot om
D.O.S. partij te geven. Het belooft dus een
aardige ontmoeting te worden. Aanvang
3 uur.
D.O.S. 3 moet voor de promotie Lisse 4
gaan bekampen. De wedstrijd wordt ge
speeld op het Telingen-terrein.
Eventueele meerdere senioren-wedstrij
den worden nog bekend gemaakt.
Junioren 1 uur Majella aD.O.S.b.
Junioren vriendschappelijk D.O.S.a
Alph. Boys a.
„Foreholte": Morgen om 12 uur begint
Foreholte Jun.Teylingen Jun.
Foreholte I gaat er wederom op uit, nu
voor de tweede ronde om den Leidsche
Courantbeker. Om half drie vangt deze
ontmoeting aan op het Sportpark „Haag-
weg" tegen Leiden II. Oppervlakkig beke
ken weer een gemakkelijke wedstrijd?!
Laat toch vooral deze gedachtegang niet
algemeen worden. Onze eerste elftallers
moeten nu eens hun beste beentje voorzet
ten, om een zoo goed mogelijk succes te be
halen in dit tournooi! Voor morgen een
overwinning alvast! Daar rekenen we op.
ATHLETIEK
DIOC. HAARL. ATHLETIEKKRING.
KAMPIOENSWEDSTRIJDEN AFGELAST
In verband met het overlijden van Z.K.
H. Prins Hendrik zijn de wedstrijden om
de kampioenschappen van den D.HA.K,
welke morgen op het R.K. Sportpark aan
dij Haagweg zouden worden gehouden, af
gelast.
Zoo spoedig mogelijk zal worden mede
gedeeld, wanneer de wedstrijden nu ge
houden worden.
ROEIEN
DE HENLEY REGATTA
De HoopTwee uitgeschakeld
Voor de Silver Goblets werd de Hoop
twee Dekker en Jens uitgeschakeld door
de Duitschers Braun en Möller, die ge
makkelijk wonnen. De Duitschers won
nen in 8 min. 35 sec. In het sciffnummer
won Rutherford van Winstone in den tijd
van 8 min. 9 sec. In de andere halve
finale won dr. Buhtz van den Tsjech Za-
vrel in 8 min. 56 sec.
FEUILLETON.
HET GOUDEN WAAGSTUK
door
J. S. FLETCHER.
37)
Ditmaal viel er aan een weigering niet
te denken en een oogenblik later leidde hij
Charity en haar broer zijn kamer binnen.
Juffrouw Delomosne, zei hij, dit zijn
twee heel goede kennissen van me.Juf
frouw Charity Wraye en haar Broer Dic
kie. Zij komen mij iets vertellen van Bed
ford.... evenals u. Spreek vrij uit, vrien
den, wees maar niet bang, Je kunt me
moeilijk iets te vertellen hebben, dat mij
nog meer zal doen schrikken dan zoo
even het geval is geweest.
Vertel mijnheer Workman maar, wat
je vanmiddag gezien hebt, Dickie, zei het
meisje, en Dickie vertelde van het bezoek
van John Bedford in de werkplaats.
Maar die sleutels dan! riep Laurence
verwonderd uit. Ik had de sleutels in
mijn zak.
Charity vertelde hem, wat zij dien vori-
gen dag op de lessenaar van John Bed
ford had gezien. Met een uitdrukking van
groote verbazing in zijn oogen luisterde
Laurence naar haar verhaak En plotseling
scheen hij licht te zien:
Goede hemel! Dat is het werk van
Groot! Hem en hem alleen heb ik die sleu
tels een paar uur afgestaan, toen ik in
Carlton moest gaan dineeren. Groot....
de man dien ik boven alle anderen ver
trouwde, met wien ik langer dan drie jaar
heb samengewerkt, in de vaste overtui
ging, dat ik hem nog meer kon vertrou
wen dan mezelf. De man die alles wist
van mijn groot werk, behalve dan dat ééne
geheim. Groot! Dat had ik nooit kunnen ge
looven, al had men mij er toe gedwongen.
Neen, al had men mij er toe willen dwin
gen, dan had ik het nog niet kunnen ge
looven.
Hij liep een paar maal met gejaagde
stappen in zijn kamer heen en weer en zijn
toorn scheen zóó groot te zijn, dat Charity
zich afvroeg of zij niet beter had gedaan
met niets te vertellen.
Maar dan zouden de gevolgen ook niet
uitgebleven zijn.
En den geheelen middag heb ik aan het
ziekbed gezeten, ging Laurence bitter
voort, van een man, die my verkocht en
verraden heeft. Ik heb u nog niet verteld
juffrouw Delomosne dat Groot vanmiddag
een ongeluk gekregen heeft en op het
oogenblik buiten kennis in het ziekenhuis
ligt. Er zijn menschen, die zouden zeggen,
dat dit zijn straf is.
Dat is heel jammer, antwoordde Lilian
Delomosne. Wij zouden op het oogen
blik gebruik van hem hebben kunnen ma
ken.
Gebruik maken van zoo'n man!
Ja, aangezien Groot de eenige man
ter wereld is geweest, die n heeft gehol
pen toen uw plannen nog klein waren,
moet hij ook de persoon zijn geweest, die
u van het eerste oogenblik af heeft verra
den.
Ik herinner me nog heel goed, dat
Groot mij werd aanbevolen door Francis
Armadale. Ik heb hem gevraagd mij een
mecaniciën aan te wijzen en toen koos hij
Groot voor me uit.
Ja, en dat deed hij alleen om op de
hoogte te blijven van de vorderingen welke
u maakte. Maar wat bent u van plan te
doen, mijnheer Workman?
Laurence begon weer met groote stap
pen heen en weer te loopen.
Het eenige waarvoor ik werkelijk
bang ben, zei hij eindelijk, is de groote
kennis van een man als Sabatier. Ik heb
natuurlijk heel veel van dien man ge
hoord en heb zelfs werk gezien dat uit zijn
handen kwam. Als het Sabatier gelukt is
mijn geheim te distilleeren uit de gege
vens welke men hem in handen speelde,
dan heeft hy dat geheim natuuriyk on
middellijk medegedeeld aan de regeering
aan wie zij de uitvinding wenschen te ver-
koopen.
Dat geloof ik niet, meende Lilian De
lomosne. Als Sabatier succes had gehad
met zyn onderhoek zou John Bedford niet
naar mij gekomen zijn met het verzoek om
u over te halen de uitvinding aan hem te
te verkoopen. Als zij niets behoefden te
betalen zouden ze het niet doen ook. Het
is volgens my juist het bewy's dat Saba
tier het geheim niet heeft kunnen vinden.
Ja, ja, dat is allemaal wel waar, maar
ik vertrouw Sabatier niet. Als hy schurk
genoeg is om de uitvinding van een ander
te stelen en onder zijn ^laam aan de markt
te brengen dan is hij ook in staat om de
mannen die met hem in het complot zyn,
om den tuin te leiden. Sabatier heeft de
situatie geheel in handen zonder hem kun
nen zij niets aanvangen. Brémond zou er
misschien iets van terecht brengen, als
hymaar neen, u heeft me zooeven ver
telt, dat hij slechts de zaak financiert. Dan
behoef ik alléén maar bang te zyn voor
Sabatier.en dat ben ik ook. Bang, dat
hy me vóór zal zynl
Mynheer Workman, zei Dickie.
waarom zorgt u dan niet dat uw machine
eerder klaar is. dan die van Sabatier.
Ik kan het werk van Groot wel doen,
geloof ik, zei Dickie.
Laurence klopte den jongen vriendelije
op den schouder. Ik weet wel, dat jy ,je
best zult doen, Dickie, maar zelfs al had
Groot geen ongeluk gekregen en al hadden
wy nacht en dag doorgewerkt, dan zou het
nog een week geduurd hebben, voordat
wy heelemaal klaar waren. En ik weet
niet, hoe Sabatier met zyn werk staat.
Misschien heeft hy de machine al gereed en
behoeft hij alleen dat ééne kleine geheim
van mij nog maar te ontdekken om heele
maal klaar te zyn. Neenik weet heusch
niet wat ik doen moet, Sabatier! Dat die
man mij moet tegenwerken? Ik heb er nog
aan gedacht, om Brémond te laten arres
teer en wegens diefstal van mijn teekenin-
gen, maar dat gaat ook al niet. Ik kan het
niet bewijzen.
Neen, dat kunt u ook niet en ik kan
niet zweren, dat hy ze gestolen heeft, ant
woordde Lilian Delomosne.
Maar die-Sabatier! kreunde Laurence.
Die Sabatier!
Op dat oogenblik trad de hospita de ka
mer binnen en overhandigde Laurence een
telegram.
Deze scheurde het open, las het door en
wierp het op den grond.
Groot is overleden, zei hy. is ge
storven zonder by kennis gekomen te zyn.
Ik koester geen wrok maar ik kan geen me
delijden met hem voelen. Hy heeft altijd
goed voor me gewerkt; ik moet voor zijn
begrafenis zorgen natuuriyk. En vanavond
kan ik heelemaal niet meer denken.... ik
ben zoo doodmoe!
Charity stond op en gaf haar broer een
wenk.
Kom mee, Dickie. Wij moeten gaan.
Ja, ik ook, voegde Lilian Delomosne
daaraan toe.
Laurence bracht hen naar de voordeur,
maar zijn afscheid was zoo koel en nuch-
teh, dat zy voelden, dat de gedachten van
dien man op het oogenblik ergens anders
waren. Hy verzocht Dickie op den gewonen
tyd naar zyn werkplaats te willen komen
en liep toen weer de trap op naar zyn ka
mers. Hij vergat Lilian Delomosne te vra
gen, of hy misschien een rytuig voor haar
wilde bestellen.
Charity en haar broer verwyederde zich
m de ééne, Lilian Delomosne in de andere
richting. En toen zy haastig voortspoedde
over het plen, trad uit de schaduw van de
boomen in het plantsoen een man te voor-
schyn, die haar op eenigen afstand volgde.
(Wordt vervolgd).
