S> e £eidócfie(3oti/ïci/tit 25ste Jaargang No. 7843 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN HET SPELLINGSVRAAGSTUK IN DE TWEEDE KAMER BERICHT VRIJDAG 22 JUNI 1934 D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voormtbetaHng: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per reeel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea verhuur, koop en verkoop: 0.50 DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. V Een les uit de bussenvleesch- historie Deskundigen, die tevens belanghebben den zijn, staan aan het gevaar bloot, dat hun adviezen zullen lijden aan gebrek aan objectiviteit tengevolge van den drang naar persoonlijk voordeel, welke nu eenmaal in hen leeft. Met dit psychologisch feit moeten reke ning houden zij, die van zulke deskundigen adviezen wenschen in te winnen. Maar, dit vooropgezet, zijn ook de ad viezen van de hier bedoelde deskundigen an vele gevallen van onmisbare waar de al moeten deze met zekere voorzich tigheid, zekere reserve worden aanvaard. De regeering moet b.v. voor haar maat regelen inzake vleeschdistributie e.d. ad vies inwinnen bij de slagers, enz. enz. In dien zij dit niet doet of deze adviezen zon der meer naast zich neerlegt, stelt zij zich ibloot aan het gevaar, dat de door haar te treffen maatregelen niet de goede zullen blijken te zijn. Dat is gebleken om bij het* gegeven voorbeeld te blijven uit de debacle van het bussenvleesch. Er dreigen thans meer dan 14 millioen overtollige bussen te be derven! Verschrikkelijk! Niet omdat het vleesch ondeugdelijk zou zijn. Neen, het is heel goed. En terloops, maar met veel ernst wij hopen, dat al degenen, die er voor in aanmerking komen, niet zoo onver antwoordelijk zullen handelen, om zich de gelegenheid, om zoo goedkoop goed vleesch te kunnen bekomen, te laten ontgaan! Waarom is dan toch eigenlijk dat bus- senvleesch niet in trek? De heer J. ,G. van Eeden, secretaris der Commissie van Over leg van de slagerorganisaties, geeft de reden daarvan aan in de „Maasbode": Bij ons heeft zich de overtuiging ge vestigd dat met het bussenvleesch den onderstand behoevenden consument 'n product is gegeven dat niet voorziet in een bepaalde behoefte. De Commissie van Overleg, samen- gestold uit den Ned. Slagershond, den Ned. R. K. Hanzebond van Slagerspa troons en den Ned. Grossiersbond voor den Vleeschbandel, heeft dat voorzien en hiertegen op duidelijke wijze de Regeering en de Crisis-Rundvee-Cen trale gewaarschuwd. Immers, in een uitvoerig rapport dd. 12 September 1933, door genoemde Commissie aan de C. R. C. gericht, betreffende het in dis tributie brengen van het bussenvleesch, staan de veelbeteekenende woorden: „De verstrekking mislukt als het plan wordt uitgevoerd, daarvan zijn zij, die, meer dan eenig andere college, re gelmatig met de breede groepen der Ibehoeftigen in aanraking komen, over tuigd". En verder: „Inmiddels is vrij algemeen bekend, diat zelfs bereid vleesch, worst, gehakt, etc. niet populair is. (Hiermede doelde onze C. v. O. op de fabricage van een heidsworst en zoo meer, met welke plannen toenmaals de Regeerdng zich ging bezig houden. De eenheidsworst der oorlogsjaren heeft dit duidelijk ge demonstreerd). Op zichzelf spreekt dit boekdeel en". Maar die C. R. C., noch de toenmalige Minister van Eoonomisohe Zaken, heto- iben deze woorden ter harte genomen, net zoo min als voldoende nota geno men is van de voorstellen van meer genoemde Commissie, welke voorstel len beoogden de distributie van de overtollige runderen te doen geschie den in den vorm van versch vleesch, een zeer gewild volksvoedsel. Onze Commissie heeft dd. 3 Augustus 1933 uitvoerig haar voorstellen terzake de distributie van versch vleesch by de C. R. C. aanhangig gemaakt en in een rapport dd. 19 Augustus 1933 heeft zy o.m. het volgende voorstel gedaan: „Indien uw college (C. R. C.) den slagers het vleesch in vierendeeien, dus in de beenderen, kan leveren voor 30 cents per kg., dan zijn zij bereid dit vleesch, geheel naar voorschrift ver werkt, dus uitgebeend, voor 50 cents per kg. aan de consumenten af te le veren". Hieruit moge blijken, tot welke medewerking de slagersstand zich be reid heeft verklaard, teneinde dit so ciale werk vlot te doen slagen. Een kg. Minister Marchant verklaarde, per 1 September a.s. de keuze te willen laten tusschen de spelling van De Vries en Te Winkel en die van het „compromis". De heer Til an us heeft een motie ingediend mede onderteekend door de heeren Suring, Zijlstra, Wende- laar en Feber waarin de Kamer zegt, dat niet moet worden overgegaan tot toelating der spelling volgens het „compromis" der commissie-Marchant. Gistermiddag heeft dan een deel van het spellingdebat plaats gevonden. Men is naar onze bescheiden meening geen stap verder gekomen. Hiermede zou eigenlijk volstaan kunnen worden. Ten bewijze hier van moge hier een overzicht volgen van wat er zoo al gezegd is. Naar gewoonte hield eerst de interpel- lant, dus de heer Til anus, een rede ter motiveering zijner interpellatie. Na een lange inleiding, waarin spr. de revo- lutionnaire en anarchistische beweging op politiek gebied, welke by ons haar culmi natiepunt gevonden had in „de Zeven Pro vinciën", in haar historische ontwikkeling vergeleek met wat er op taalgebied was gebeurd, kwam hij tenslotte tot zijn vra gen: 1. of minister Marchant van plan was de compromis-spelling door te voeren, 2. of deze doorvoering geen hernieuwde groo- te verwarring zou stichten, 3. of het wel verantwoord was de uitgevers, gemeenten en oudens een aanzienlijke schadepost te bezorgen, 4. welk het standpunt der Re geering in deze was, en of de nieuwe spel ling aan alle departementen zou worden doorgevoerd. Hierna was het woord aan minister Marchant, die een nog langere rede hield, echter meer onderhoudend, al werd bij tijd en wijle de grens tusschen het gees tige en het clowneske wel eens overschre den. De vragen werden als volgt beant woord: 1. by het onderwijs zal de compro mis-spelling doorgevoerd worden, terwijl naar keuze ook De Vries en te Winkel kan onderwezen worden. Maar de spelling, waarop de keuze valt, moet consequent ge leerd worden. 2. de verwarring zou niet toenemen; er zal integendeel orde en rege ling komen. Als de christelijk-historisohen meenden, dat door de nieuwe spelling een traditioneel, voorvaderlijk erfgoed zou ver loren gaan, dan kunnen zij nu hun onder wijskrachten aansporen de oude spelling te onderwijlen. De regeering, of liever dezen minister, zou geen verwijt gemaakt kunnen* worden. 3. door de keuze tusschen de twee spellingen zouden geen extra-uitgaven noo- dig zyn. Wie er niets voor over heeft, kan de leerboeken verbeteren. 4. het onderwijs volgt het taalleven, de regeering volgt het onderwijs, en de ministerieele departemen ten zullen doen wat onvermijdelijk blykt op den daarvoor aangewezen tijd. Dit is het korte resumé van de door vele lach salvo's en een incident met den voorzitter onderbroken rede, dit laatste eerst, omdat de minister zich meer tot de leden, die ach ter hem stonden wendde dan tot den voor zitter, later, omdat de minister den voor zitter niet liet uitspreken, toen deze wilde zeggen, dat de minister niet moest ingaan op interrupties. De heer Til anus was echter niet vleesch voor 50 cents is vanzelfspre kend een hooger bedrag dan 35 ots., die een bus vleesch van hetzelfde ge wicht moet opbrengen. De verwerking dier runderen tot bussenvleesch brengt zoodanige kosten met zich mede, dat deze nauwelijks door de opbrengst van het ingeblikte product te dekken zijn. Tot deze kosten kan die vensohe distri butie natuurlijk noodt komen, zoodat vanzelfsprekend het versohe product belangrijk goedfcooper in consumptie had kunnen worden gebracht. Ook wij hdbiben van den beginne af aan voor het optreden van minister Verschuur ten deze weinig bewondering kunnen koes teren. En van den beginne af aan het ver moeden gehad, dat hij aan adviezen uit de ééne richting veel meer waarde hechtte, dan aan die uit een andere richting ter wijl toch beide hun waarde hadden en ter wijl ook beide met de hierboven bedoel de reserve moesten worden aanvaard. De bussenvleesch-hdstorie leert dat ook een advies van deskundigen-belanghebben den van heel groote waarde kan zijn, ter wijl het niet-navolgen ervan groote schade kan brengen, niet allereerst voor de be langhebbenden zelf, maar voor het volk, voor de gemeenschap. tevreden, vond dat er nu een nog groo- tere chaos zou komen en diende tenslotte een motie in, waarin de Kamer meende, dat niet behoort overgegaan te worden tot invoering van de regeling, zoo als minister Marchant deze uiteengezet had. De heeren Feber (R.K.S.P.) en Wen- delaar (V.B.) zetten uiteen waarom zij de motie onderteekend hadden. De laatste vond het een kabinetszaak, verlangde naar een alzijdige regeling van deze kwestie. De heer Feber zag de noodzaak van een rege ling niet in, en meende, dat de huidige toe stand geen schade zou brengen aam de Ne- derlandsche taal. Spr. vroeg om een na dere en betere fundeering van het nood zaak van een regeling. Ook de heer Wes terman bleek tegen de voorgestelde re geling te zijn. De vriend en partijgenoot van den mi nister, de heer Ketelaar (V.D.) verde digde het voorstel, waarbij zijn voornaam ste argument was, dat bij de invoering van de spelling-de Vries en te Winkel precies dezelfde bezwaren als nu te berde waren gekomen. Spr. wees op de vele verande ringen, welke onze taal in den loop der eeuwen had ondergaan. Waarom dus nu niet? Ook de heer Thijssen (S.D.A.P.) verklaarde zich voor de regeling van Mar- ahant. Het ziet er niet naar uit, dat het debat over deze kwestie spoedig afgeloopen zal zijn. Er schijnen integendeel nog verschil lende liefhebbers op het lijstje te staan. Wy kunnen ons indenken, dat professor van Ginneken, die op de gereserveerde tri bune zat, eigenaardige gevoelens moet ge had hebben over de wijze, waarop gister middag zijn geliefde taal is behandeld! BINNENLAND ZESDE NEDERLANDSCHE KATHOLIEKENDAG. Kenteeken voor motorrijtuigen. Het Uitvoerend Comité van den Katho liekendag verzoekt bestuurders van motor rijtuigen die op Zondag a.s. naar Den Bosch komen om op him voertuigen een vlaggetje, liefst een geel-wit, te voeren. Dat zal het werk der orde-commissaris sen ten zeerste vergemakkelijken en bo vendien strekt het tot verhooging van het enthousiasme. HAKENKRUIS VLAGGEN. Nadere instructie van Minister van Schaik. In een rondschrijven aan de procureurs generaal bij de gerechtshoven brengt de Minister van Justitie onder de aandacht, dat zich den laatsten tijd moeilijkheden hebben voorgedaan met hakemkruisvlaggen onder meer in verband met het nieuwe artikel 433 a van het W. van S. De Minister wijst er op, dat Hakenkruis- vlaggen, die hier te lande door Duitsche staatsburgers worden gevoerd binnen het raam der internationaal rechterlijke usance, bij voorbeeld het meest voorkomende geval als nationale vlag op handelsschepen, door art. 435 a van het W. v. S. niet worden getroffen. Voor de gevallen van gebruik buiten de grenzen van de internationaal rechterlijke usance stelt de Minister o.a. de volgende instructie vast: De politie trede ook in deze gevallen in het algemeen niet op tenzij er aanleiding bestaat aan te nemen, dat de vlag ge voerd of gedragen wordt: a. door niet-Duitschers of b. met de subjectieve bedoeling te ge tuigen voor of blijk te geven van aanhan kelijkheid aan bepaald staatkundig stre ven. In de gevallen omschreven onder a. en b. rich te men naar omstandigheden een waarschuwing tot de betrokkenen of ma ke proces-verbaal op tot het uitlokken van een rechterlijke uitspraak. PATER JOS. VAN DER SCHOOT. De weleerw. parter Jos. van der Schoot van de Sociëteit der Witte Paters, die op 29 Juni a.s. de H. Priesterswijding hoopt te ontvangen. PROF. MAG. J. B. KORS. O.P. Rector-magnificus der R. K. Universiteit. Het bestuur der St. Radboudstichting heeft benoemd tot rector-magnificus der R. K. Universiteit te Nijmegen voor het studiejaar 19341935 den zeereerw. hoog- gel. heer Prof. Mag. J. B. Kors O.P. DR. COLIJN. 65 jaar. Heden vierde Dr. H. Colijn, minister van Koloniën en voorzitter van den Raad van Ministers, zijn 65en verjaardag. BOUWPATROONS EN AANNEMERS. In de te Vlissingen gehouden algemeene vergadering van den Patroonsbond voor de Bouwbedrijven in Nederland zeide de bondsvoorzitter, de heer J. Ringers, dat de omstandigheden, waaronder een vergade ring wordt gehouden, misschien nog nooit zoo klemmend zijn geweest als op dit oogenblik. Zeer veel leden, die zich vroeger niet op dat terrein bewogen, hebben zich op den woningbouw geworpen. Vandaar dat in 1933 het aantal door particulieren gebouw de woningen (de z.g. eigenbouw) grooter was dan in 1931 en 1932. Er zijn door par ticulieren rond 51.000 woningen ter hand genomen tegen 42.000 in 1931 en 32.000 in 1932. Deze gang van zaken welke voor een deel wordt opgeheven door het feit, dat gemeenten en woningbouwvereenigingen weinig aan de markt brengen, schijnt op buitenstaanders wel eens den indruk te maken, dat in de bouwbedrijven de toe stand is verbeterd. Dit is echter niet zoo, want er is een groote wanverhouding ontstaan tusschen de hoeveelheid werk, welke op de markt komt en het aantal patroons, dat zich als gegadigde voor die hoeveelheid werk aan biedt. In het bouwbedrijf zyn thans ruim 43.000 ondernemingen, waarnaast de veel werk aan zich houdende overheidslichamen, lederen dag staan nieuwe patroons op, veel al zonder vakkennis. De producten, welke worden afgeleverd, zijn beneden peil. So ciale bepalingen worden door hen niet nageleefd. Zelfs zijn er arbeidsbeurzen, die particulieren van timmerlieden voorzien, met het gevolg, dat zij het bedrijfsleven van zich vervreemden. Spreker protes teerde daartegen. Er wordt geen steun aan het bouwbe drijf verleend en die is tot nu toe ook niet gevraagd. Lang kan het teeren op de re serves echter niet meer duren. In dit ver band is ook spoed noodig met de uitvoe ring van het 60 milioenen plan en spr. acht het vanzelfsprekend, dat deze werken aan de particuliere werkgevers worden opge dragen en niet in eigen beheer of door bui ten het bedrijfsleven staande lichamen wor den uitgevoerd. Daarbij komt nog dat veel arbeiders, die steun genieten als werkloo- zen, zich schuldig maken aan beunhazerij met de gevolgen van dien. Zelfs helpen arbeidsbeurzen hen daarbij. Hiertegen kan volgens spr. niet genoeg worden geprotes teerd. Van winstgevende bedrijven is geen sprake meer, men leeft op de reserves, maar dat kan ook niet al te lang duren. Het kan niet anders dan ook in het belang van het bedrijf zyn, dat er behoefte gevoeld wordt aan concentratie in het organisa- Zij die zich per 1 Juli a.s. wenschen te abonneeren op „DE LEIDSCHE COURANT", ontvan gen de voor dien datum verschij nende nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Geruchten over een moordaanslag op do chef van de geheime politie in Duitschland. (2de blad). De aanslagen In Oostenrijk duren voort. (2de blad). Tegenstrijdige berichten over den oorlog rond de Gran Chaco. (2de blad). BINNENLAND. Het Spellingsvraagstuk in de Tweede Kamer. Een motie om niet tot het com promis over te gaan. (1ste blad). Het bacon-schandaal voor de Rotterdam- sche Rechtbank. (Rechtzaken, 2de blad). Zware brand legt de Roblnson-schoen- fabrieken te Nijmegen in de asch. (Gem. Ber., 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Het Internationaal concours hippique te Amsterdam. (3de blad). tie-leven. En het doet weldadig aan, dat uit de leden de wensch naar voren is geko men of de Patroonsbond en de Ned. Aan- nemersbond tot één samen te voegen. Fusie met Aannemersbond. Hierna kwam het belangrijke punt aan de orde n.l. de bespreking van het rapport der commissie, ingesteld door Patroons bond en Ned. Aannemersbond over de wenschelijkheid en mogelijkheid van een nauwer verband tusschen beide bonden. Het voorstel van het Bondsbestuur luidde om in principe te besluiten op den grond slag van dat rapport over te gaan tot sa mensmelting met den Ned. Aannemers bond. Zooals te verwachten was, lokte dit voorstel vrij veel bespreking uit. Eerst werden voornamelijk voorstanders ge hoord en enkele personen, die inlichtingen vroegen, later kwam er critiek, o.a. meen de een der aanwezigen, dat men maar niet zoo makkelijk tot fusie moet overgaan, een ander betoogde, dat men niet voldoende rekening heeft gehouden met hen, die van beide organisaties lid zijn. Maar met het hoofdbestuur waren voor- en tegenstanders het eens, dat het bepalen van de plaats van vestiging en de naam voorloopig apart moeten worden gehouden. De afgevaardigde van Gouda wilde ook uit het ontwerp laten vervallen, de daarin op genomen bestuursvorming. De voorzitter en andere leden van het hoofdbestuur be toogden, dat men principe en grondslag tegelijk in stemming moest brengen. Bij de nu volgende stemming hield al leen de afdeeling Bussum zich buiten stem ming daarna werd het voorstel met alge meene stemmen aangenomen, want ook Gouda, dat stemming vroeg, stemde ten slotte voor. De voorzitter sprak de hoop uit, dat het volgende week op de algemeene vergade ring van den Aannmersbond ook zoo zal gaan. De voorzitter bracht dank aan de leden der commissie van voorbereiding dezer fusie. Besloten wordt op 't oogenblik niet over te gaan tot stichting van een onderling pensioenfonds. Herkozen werden de heeren J. Ringers, Alkmaar, als bondsvoorzitter, alsmede de heeren J. Berends, Deventer, H. A. Birza, Groningen, Jac. Klerk, Haarlem, H. J. Kreyenveld, Hengelo, C. Meyer, Hilver sum, A. den Ouden, Alphen aan den Rijn, A. Versteeg, Utrecht en A. Winters, Leeu warden als bestuursleden. „Hbld."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1