DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
25ste Jaargang
MAANDAG 4 JUNI 193*
No. 7827
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is toor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 V
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gevone Advertentiën 30 cent per rege]
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJE8 van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur e*
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
KERK EN NATIONAAL-
SOCIALISME.
VERKLARING DER GEESTELIJKHEID
VAN AARTSBISDOM KEULEN.
Thans zijn ook in Beneden-Beieren aan
de Katholieke jeugdorganisaties alle an
dere dan zuiver religieuse activiteiten „tot
nader order" ontzegd.
Hiermede is artikel 31 van het concor
daat, waarover de onderhandelingen tus-
schen Kerk en Staat nog voortduren, voor
geheel Beieren, dat voor ongeveer 70 per
cent een katholieke bevolking heeft, een
zijdig geïnterpreteerd, zoo niet (tot nader
order) opgeheven.
Van den kansel werd Zondag j.l. in alle
kerken van het aartsbisdom Keulen de
volgende verklaring voorgelezen:
In school en werkplaats wordt, den
laatsten tijd, een buitengewoon sterke
druk uitgeoefend op onze kinderen en
onze opgroeiende jongens en meisjes, om
toe te treden tot de „Hitier-Jeugd", het
„Jonge Volk" en den „Bond van Duitsche
meisjes".
Op zeer veel plaatsen wordt zelfs on
omwonden gezegd: „Gij moet lid worden
van de Hitler-Jugend!"
Daartegenover constateeren wij, dat shet
Concordaat en de uitdrukkelijke_ wil van
den rijkskanselier het goed recht der Ka
tholieke jeugdorganisaties waarborgen.
Over de andere bijzonderheden duren de
onderhandelingen tusschen de regeering
en de Kerk nog voort. Er kan derhalve
geen sprake van zijn, dat er dwang zou
mogen worden uitgeoefend om onze kin
deren te doen toetreden tot de Hitler-
Jugend.
Evenmin kunnen de ouders gedwongen
worden, om aan propaganda-vergaderin-
gen van de Hitier-Jeugd deel te nemen.
Plichtsgetrouw en gehoorzaam aan den
H. Vader en de bisschoppen maken wij
thans evenals vroeger propaganda voor
de Katholieke Jeugd.
In de opvoeding en vorming in een ka
tholieke jeugdorganisatie zien wij de ga
rantie, dat Christus voor onze jeugd be
houden blijft.
Op verschillende plaatsen is bij de pro
paganda voor de Hitier jeugd tot onze kin
deren en onze opgroeiende jongens en
meisjes gezegd, dat ze tevens lid konden
blijven van de katholieke organisaties.
Daartegenover moeten wij verklaren, dat
het verbod van dubbellidmaatschap, dat
door den leider van de Duitsche jeugd is
uitgevaardigd, nog steeds van kracht is.
Ongetwijfeld zullen onze Katholieke
kinderen en opgroeiende jongens en meis
jes, die zich op grond van dergelijke be
loften bij de Hitler jug Aid hebben aange
sloten, spoedig gedwongen worden, het
lidmaatschap der katholieke organisaties
op te zeggen en de K.J.V. te verlaten.
Katholieke vaders! Katholieke moders!
Het is onze heilige plicht, onze kinderen
door middel van onze katholieke vereeni-
gingen nader tot Jesus Christus te bren
gen.
De geestelijkheid van het
aartsbisdom Keulen.
HERDERLIJK SCHRIJVEN VAN
KARD. BERTRAM.
Kardinaal Bertram heeft een herderlijk
schrijven gepubliceerd, waarin hij opkomt
tegen de leerstellingen, die door sommige
nationaal-socialistische schrijvers verkon
digd worden.
De kardinaal bestrijdt scherp het denk
beeld van een „nationale Kerk" en wijst
er op, dat Christus het Evangelie tot alle
volkeren der aarde heeft gericht.
Hoe staat het met Therese
Neumann?
De K. W. P. bericht uit München:
Van verschillende zijden werd ons de
vraag gesteld: hoe gaat het met Therese
Neumann? We hebben daarover in den
laatsten tijd niets meer vernomen. Bij in
formatie ter bevoegder plaatse is ons ge
bleken, dat zich in de opzienbarende ver
schijnselen bij Therese Neumann nog geen
veranderingen hebben voorgedaan. De ex-
tasen en visioenen duren nog steeds voort
en keeren elke week terug: men mag ge
rust zeggen, dat deze verschijnselen zich
nog veelvuldiger voordoen dan vroeger.
Reeds sedert September 1927 heeft The
rese Neumann geen voedsel meer tot zich
genomen. Dus gedurende de bijna zeven
jaar heeft zij absoluut geen spijs of drank
meer genuttigd. Deze periode werd geen
enkele maal onderbroken. Op verzoek van
den Bisschop van Regensburg worden
geen bezoeken toegelaten dan met schrif
telijke toestemming der kerkelijke autori
teiten.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
NEERKNALLEN.
DeUtrechtscheCourant schrijft:
„Een paar malen is door ons blad be
zwaar ingelegd tegen het lichtvaardig
schieten op menschen aan de grens. Het
overbrengen van een kilo suiker of een paar
pond koffie kost soms het leven aan een
huisvader en het ongeluk van een talrijk
gezin.
Wat de beroepsslinkers op groote schaal
betreft, die bijna uitsluitend met auto's
smokkelen, er zijn toch waarlijk wel an
dere middelen om een wagen tot stilstand
te brengen dan den chauffeur door het
hoofd te schieten; het leggen van planken
met opstaande spijkers dwars over den weg,
het aanbrengen van barrières van prik
keldraad zijn middelen met meestal vol
doende uitwerking.
In de grensgewesten zelve, waar men aan
dat summier toepassen van een ongewet
tigde doodstraf gewoon is geraakt, begint
zich verzet te openbaren. In den „Limb.
Koerier" lezen we het verslag eener zitting
van de Kamer van Koophandel voor het
district Maastricht, waaruit blijkt, dat ook
in dit college uitingen van ontevredenehid
rezen over de fiscale gewelddadigheid aan
de grens. Reeds dezen winter was door ge
noemde Kamer v. K. bij den minister van
financiën geklaagd over het levensgevaar,
waaraan eerlijke handelaren bij het pas-
seeren van de grens waren blootgesteld
vanwege schietlustige kommiezen. Maar
min. Oud wees die met kracht af met de be
wering dat de belasting-ambtenaren steeds
met voorzichtigheid gebruik maken van
him vuurwapenen. Hetgeen niet precies
klopt met het door talloozen waargenomen
feit, dat midden op de markt en midden op
den dag te Maastricht schoten knalden uit
de karabijn van een kommies, die tot zoo
ver een smokkelaar achtervolgde.
In de jongste zitting der genoemde K.
v. K. werden door verschillende sprekers
meerdere dergelijke feiten aangehaald, o.a.
dat er bij Eysden geschotqg werd op twee
eerzame industrieelen, die daar over de
Belgische grens kwamen.
Ook het Maastrichtsche gemeentebestuur
heeft reeds twee malen bij den minister ge
protesteerd tegen het lossen van aohtervol-
gingsschoten door zijne kommiezen midden
in de stad.
De Kamer van Koophandel zal zich nu
nog eens mondeling, door middel van een
deputatie, met den betrokken minister in
verbinding stellen en, baat dit wederom
niet, zich rechtstreeks tot de Kroon wen
den.
Uit dit alles blijkt, dat het gesignaleerde
euvel ernstige ontstemming in de grensge
meenten wekt Men trekt er zeer zeker
geen partij voor den sluikhandel, maar men
kan zich moeilijk ermee vereenigen, dat op
een vergrijp als het ontduiken van belas
tinggeld maar summier de toepassing der
doodstraf wordt gesteld, te minder waar
daarbij nog onschuldigen ernstig levensge
vaar loopen".
SURSEANCE VAN BETALING
Wetsontwerp ingediend tot wijziging van
de regeling
DWANGACCOORD BUITEN
FAILLISSEMENT
Ingediend is een wetsontwerp tot nieu
we regeling van de surcéance van betaling,
de gelegenheid tot accoord openend.
Aan de Memorie van Toelichting ont-
leenen wij het volgende:
Tot voor korten tijd werd van de bij
de wet van 1925 geboden gelegenheid
slechts sporadisch gebruik gemaakt. In
den laatsten tijd is dit echter anders ge
worden en er gaat thans haast geen week
voorbij, waarin niet eenige verzoeken tot
verleening van surséance worden inge
diend.
De minister van Justitie meent dan ook,
met de Staatscommissie-Limburg, van wier
werkzaamheid dit ontwerp de vrucht is,
dat met eenige voorziening niet langer kan
worden gewacht.
In de eerste plaatst dient de mogelijk
heid te worden geschapen, dat zoo spoe
dig mogelijk, ook vóór de raadpleging van
de crediteuren, aan dien door den schul
denaar krachtens zijn surséance-request in
het leven geroepen toestand een einde
wordt gemaakt, waar zulks noodig mocht
hliiken. Verder is 't gewenscht, dat, daar
de surséance van betaling hoe langer hoe
meer toepassing vindt op de boedels, waar
bij algeheele voldoening der schuldeischers
niet te verwachten is, bepalingen worden
opgenomen, welke de gelegenheid geven,
de belangen van den boedel beter te be
veiligen dan bij de bestaande regeling het
geval is en de wederzijdsche aanspraken
nauwkeuriger en vollediger af te bakenen.
Is deze wijziging van de surséance van
betaling op zichzelf reeds noodzakelijk,
de eisch van herziening klemt nog te meer,
nu het gewenscht is de gelegenheid te
scheppen, om ook buiten faillissement een
dwangaccoord tot stand te doen komen.
Het Nederlandsche recht kent een dwang
accoord alleen in geval van faillissement.
Voor deze beperking bestaat, naar het
oordeel van den minister, geen goede
grond. Zij leidt er toe, dat faillietverkla
ringen die als oneervol worden be
schouwd en de betrrokkenen niet zelden
blijven schaden in hun crediet moeten
worden uitgesproken in gevallen, waarin
het ook voor de schuldeischers beter ware
geweest, indien dit voorkomen had kun
nen worden.
De minister acht een tusschenoplossing
gewenscht, welke als regel stelt, dat het
acoord eerst in behandeling komt na de
definitieve verleening der surséance, doch
den rechter de bevoegdheid geeft, om, in
geval het ontwerp van accoord tegelijk
met het verzoekschrift tot het verkrijgen
van surséance ter griffie is nedergelegd, de
behandeling van het accoord in de plaats
te doen treden van die der surséance.
Is eenmaal definitief beslist over het
aangeboden accoord, dan kan de surséance
vervallen, niet alleen wanneer het ac
coord is tot stand gekomen, doch ook in
het tegenovergestelde geval. In het laat
ste geval moet worden aangenomen, dat
er geen vooruitzicht meer bestaat, dat de
schuldenaar in staat zal zijn, zijn schuld
eischers te bevredigen.
De ontworpen regeling van het accoord
kan executie van den schuldenaar voorko
men, terwijl gewaarborgd is, dat de
schuldeischers niet onredelijk worden be
nadeeld. Zij mag gelden als een voorzie
ning op het gebied van het executierecht,
gelijk in de jongste Troonrede bedoeld,
welke, in de bizondere tijdsomstandig
heden van groote waarde, ook voor meer
normale tijden haar beteekenis houdt.
BINDENDVERKLARING OF
VERNIETIGING BEDRIJFS-
AFSPRAKEN.
Wetsontwerp het departement verlaten.
Naar wij vernemen heeft het wetsont
werp strekkende tot het openen van de mo
gelijkheid om in het algemeen belang be-
drijfsafspraken verbindend te verklaren of
te vernietigen, het Departement van Econo
mische Zaken verlaten.
INVOERRECHTEN OP THEE, SUIKER
EN KOFFIE.
Voor thee en suiker lager, voor koffie
hooger.
-We hebben melding gemaakt van een
bericht, dat met ingang van 1 Juli de ac
cijns op suiker zou worden verminderd.
Thans bereikten ons geruchten, dat ook
voor thee de opcenten zouden worden ver
laagd, terwijl op koffie een nieuwe heffing
zou worden gelegd.
In verband met dit alles mogen wij het
volgende opmerken:
Met 24 December 1932 werd voor 1 jaar
(1933) besloten tot de heffing van opcen
ten op een aantal invoerrechten, o.a. op
thee en suiker.
De bedoeling van den minister was, om
deze heffing zoo spoedig mogelijk te doen
plaats maken voor een herziening van het
tarief van invoerrechten.
Op 1 Januari 1934 was die technische
herziening nog niet gereed en, daar de mi
nister de opcenten niet kon missen, zijn de
opcenten met 6 maanden verlengd, dus tot
1 Juli a.s.
De minister verwacht nu, naar wij ver
namen, dat de technische herziening vóór
dien datum de Tweede Kamer zal kunnen
bereiken. Als dat is geschied, kan de minis
ter dan op grond van de Tariefsmachti
gingswet, die herziening met 1 Juli doen
ingaan.
Het is te verwachten, dat het nieuwe ta
rief voor thee en suiker iets lager zal zijn
dan het tegenwoordig tarief plus de opcen
ten.
Voor koffie zijn geen opcenten geheven.
Daar het nieuwe tarief over het algemeen
een tendenz heeft van verhooging, is het te
verwachten, dat het tarief voor koffie iets
hooger zal worden. „Msbd."
ONDERSCHEIDING VOOR
PROF. N. GREITEMANN.
Bekroning van een tweetal
wetenschappelijke werken door het-?
Dr. Nuyensfonds.
In een der zalen van hotel „Het Kasteel
van Antwerpen" te Utrecht werd Zater
dagmiddag een bijzondere vergadering ge
houden van het Dr. Nuyensfonds ter be
kroning van een tweetal wetenschappe
lijke werken, ingekomen op prijsvragen
die door het bestuur van het Dr. Nuyens
fonds twee jaar geleden waren uitge
schreven.
Een dier prijsvragen luidde: „De ge
schiedenis van de Bijbelkennis en het bij
bellezen in de Nederlanden vóór de Her
vorming, bijzonder in verband met de mo
derne devotie".
Het antwoord, dat hierop was ingeko
men, was een uitgebreid wetenschappelijk
werk van de hand van Prof. N. Greite-
mann, hoogleeraar in de H. Schrift aan het
Seminarie te Warmond.
De tweede prijsvraag, die bekroond
werd, was: De restituties der Kerken in
ons land in den Franschen tijd, waarop
een antwoord was ingekomen van den
heer P. Noordeloos, gemeente-secretaris
van Grootebroek (N.-H.).
Een uitgelezen gezelschap, vooral uit
universitaire en andere wetenschappelijke
kringen, woonde deze oficieele bekronin
gen bij.
Daar waren o.a. behalve het bestuur
van het Dr. Nuyyensfonds, Mgr. H. J. M.
Taskin, president van het Seminarie te
Warmond, Mgr. P. G. Groenen, oud-hoog
leeraar in de Exegese te Warmond, Prof.
dr. Gerlach Roy en O.F.M., hoogleer aar
aan de Universiteit te Utrecht, Prof. dr.
Desiderius Franses O.F.M. en Prof. dr. R.
Jansen O.P., beiden hoogleeraar aan de
R. K. Universiteit te Nijmegen, de Pro
fessoren J Henneman, C. van Trigt, en
Z. de Korte, hoogleeraren aan het Theolo-
gicum te Warmond en J. Niekel en A.
Cleophas, hoogleeraren aan het Philoso-
phicum te Warmond, dr. J. Witlox, hoofd
redacteur van „De Maasbode" vertegen
woordigers van de R. K. Studentenver-
eeniging te Utrecht en vele anderen.
Bericht van verhindering was ingeko
men van Prof. mr. v. d. Heijden, rector
magnificus der R. K. Universiteit te Nij
megen, Prof. dr. G. Brom, Prof. dr. W. H.
Keesom en Jhr. Bosch van Oud-Amelis-
weert.
De aanwezigen werden verwelkomd
door den voorzitter dr. G. Gorris S.J., die
met name de bekroonden met hun familie
leden verwelkomde en voorts uit de aan
wezigheid van zoo velen daadwerkelijke
sympathie voor het Dr. Nuyensfonds con
cludeerde.
Hierna verzocht spr. de commissie voor
het werk van Prof. N. Greitemann haar
rapport te willen uitbrengen. Deze com
missie bestond uit Dom. J. Huyben O.S.B.,
Prof. dr. R. Jansen O.P. en Pastoor W.
Nolet. Rapporteur was Prof. dr. R. Jan
sen. Het rapport luidde als volgt:
Op de door het bestuur van het Nuyens
fonds in 1931 uitgeschreven prijsvraag:
„De geschiedenis van de bijbelkennis en
het bijbellezen in de Nederlanden vóór de
Hervorming, bijzonder in verband met de
moderne devotie", kwam slechts één ant
woord in, onder het motto: „Inerrabilia
verba tua. Sap. 17, 1".
De commissie, die door het bestuur van
het Nuyensfonds voor de beoordeeling
van het ingekomen antwoord werd be
noemd, heeft met groote voldoening van
dit antwoord kennis genomen.
Reeds op het eerste gezicht maakt het
antwoord een goeden indruk met zijn 312
folio-bladz., zijn 7 af deelingen, - die ieder
weer in meerdere hoofdstukken zijn ge
splitst, en zijn zeer uitgebreide bijlage. De
schrijver heeft zich blijkbaar geen moeite
gespaard. Hij heeft getoond, dat hij hard
heeft gewerkt, en uitstekend werken kan.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het accoord Inzake de Saarkwestie. Duit
sche garanties. (4e blad).
De hitte-golf in Amerika heeft reeds 40
slachtoffers geëischt. (Buitenl. Ber. 4e blad)
Storm op de Koriaansche kust doet hon
derden visschers omkomen. (4e blad).
BINNENLAND.
Een wetsontwerp tot wijziging van de
surseance van betaling. (1ste -blad).
De subsidiën aan de werkloozenkassen.
(1st* blad).
De invoerrechten op thee, suiker en kof
fie. (1ste blad).
Concert in het Stadion te Amsterdam.
(lste blad).
De droogte veroorzaakt bosch- en heide
branden op de Veluwe en bij S oester berg.
(Gem. Ber. 3de blad).
Zwaar weer veroorzaakt veel waterscha
de te Venlo. (Gem. Ber. 3de blad).
UIT DE OMGEVING.
Uitvaart en begrafenis van Deken J. O»
F. Jansen, (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: In den strijd om het wereld
kampioenschap „bokst" Italië zich in den
eindstrijd tegen Tsjecho-SIowakije, dat
Duitschland met 31 klopte. Het Ned.
elftal, dat tegen „Roma" uitkomt, samen
gesteld. Naar beroepsvoetbal in Holland.
(2de blad).
KORFBAL: Nederland klopt België voor
de 13e maal, thans met 93. (2de blad).
TURNEN: Zwitserland wint het wereld
kampioenschap te Boedapest (2de blad).
ATHLETIEK: Prinses Juliana stelt de
K.N.A.U. een wisselbeker beschikbaar voor
het damesclubkampioenschap. (2de blad).
Aan dezen arbeid gaat heel duidelijk een
degelijke voorstudie vooraf, die echter
meer op het gebied der bijbelkunde dan
op dat der eigenlijke geschiedenis blijkt
te liggen. Het antwoord zelf getuigt van
diepgaande studie, onvermoeiden speur
zin, breedheid van onderzoek, uitgebreide
kennis der historische bronnen en bezon
ken oordeel. Het is een eigen, persoonlijke
behandeling van het vraagstuk, zooals het
door den schrijver is opgevat. Met deze
beperking kan ook gezegd worden, dat de
schrijver het feiten-materiaal over 't al
gemeen behoorlijk beheerscht, en goed op
de hoogte blijkt te zijn van de bestaande
literatuur. Hij weet de verkregen resul
taten van zijn voorgangers te benutten,
zonder in noodelooze herhalingen te val
len. Hij behoudt zich integendeel' op meer
dere gewichtige punten een eigen oordeel
voor, en weet vroegere opvattingen meer
malen op verrassende wijze te verbeteren.
De conclusies, waartoe schrijver komt,
zijn meestal juist, en vaak zeer belangrijk.
Het gemak, waarmede hij het onderzoek
naar de bijbelkunde in Nederland in het
algemeen kader der middeleeuwsche
schriftuurstudie weet te plaatsen, ver
hoogt zeker de belangrijkheid en de we
tenschappelijke waarde van zijn werk.
Deze studie brengt dan ook de wetenschap
beslist vooruit en zal bij verder onder
zoek niet kunnen worden gemist.
Hierna volgden een drietal meer alge-
meene bemerkingen, waarbij op enkele
tekortkomingen van het werk werd ge
wezen.
Vervolgens werd door Mr. C. Prinzen 't
rapport der commissie gelezen op het
werk van den heer P. Noordeloos, welk
werk niet minder dan 2157 folio's besloeg.
Door Dr. G. Gorris werd vervolgens
een woord van gelukwensch tot de be
kroonden gesproken. Tegenover Prof.
Greitemann gewaagde spr. van de historie
van Warmond's Seminarie, dat zoovele
uitmuntende beoefenaars der wetenschap
had voortgebracht en welke traditie Prof.
Greitemann nu geëigend was voort te zet
ten.
Spr. reikte hierna aan de bekroonden
de diploma's van het Dr. Nuyensfonds uit.
Vervolgens werden de aanwezigen in de
gelegenheid gesteld de bekroonden geluk
te wenschen.
