GEBROEDERS AMAR Het Ned.-Historisch-Natuurweten- schappelijk Museum te Leiden. De mooiste Circus van Frankrijk BEZOEKT DE MOOISTE FRANSCHE MENAGERIE NIET VOOR KORTEN TIJD! ZATERDAG 28 APRIL 1934 DE LEIDSCHE COURANT (TIERDE BLAD. PAG. 13 Opening der geschiedkundig- geneeskundige afdeeling te LEIDEN (Schuttersveld) Voorstellingen ^ede" «m 2.30 uur l Avondvoorstelling om 8 uur GROOTSCHE CIRCUS TAFEREELEN, BEROEMDE MENAGERIE De volmaakte Circus 7«i 16 OLIFANTEN 16 Dagelijks geopend vanaf de aankomst van 10 uur voorm. tot 8 uur 's avonds Bevat de zeldzaamste soorten wilde dieren. Dwerg- en reazen OLIFANTEN, DROMME- DARISSEN geschenk van den Kadi van Marakech, LAMA'S uit Thibet; een SCHITTE RENDE RUITERIJ, bestaande uit TIJGER- en VOSPAARDEN, GEVLEKTE ENGELSCHE- ARABISCHE- en VOLBLOED FRANSCHE PAARDEN, SHETLANDSCHE PONEYS, enz. enz. MORGEN (Zondag) Avondvoorstelling om 8 uur Voorverkoop: Sigarenmagazijn H. ZIRKZEE, Nieuwe Rijn 63, LEIDEN, Telefoon 197 Vanmiddag ls in tegenwoordigheid van tal van autoriteiten en genoodigden, on der wie een groot aantal leden van het Genootschap der Geschiedenis der Ge nees-, Natuur- en Wiskunde, dat vanavond en morgen zijn voorjaarsvergadering houdt, de nieuwe geschiedkundig-genees kundige afdeeling geopend, alsmede de tentoonstelling, betrekking hebbende op den in 1534 te Groningen geboren genees kundige Volcher Coiter. De opening had plaats in een der zalen van de tegenover gelegen sociëteit Ami- citia met een rede van dr. J. G. de Lint, die als volgt sprak: Van den aanvang af heeft bij de oprich ting van het Natuurwetenschappelijk Mu seum de bedoeling voorgezeten om ook een geschiedkundig-geneeskundige afde ling aan het Museum te verbinden en he- een geschiedkundig-geneeskundige afdee ling te mogen openen. Wij zijn daar dank baar voor en wel in de allereerste plaats aan den directeur van het museum, dr. C. A. Crommelin, die met zoo grooten ijver en enthousiasme het museum gesticht heeft en tot zoo grooten bloei wist te brengen, in de laatste jaren krachtdadig bijgestaan door zijn mede-directeur dr. C. J. van der Klaauw. Medische instrumenten. Om een medico-hïstorische afdeeling te stichten is materiaal noodig en met dit doel voor oogen hadden wij in het Insti tuut voor Geschiedenis der Genees-, Na- tuur- en Wiskunde geregeld bijeengebracht alles, wat, hoewel niet rechtstreeks be- hoorende tot de taak en documentatie, die het Instituut zich gesteld heeft, even tueel voor een geneeskundige afdeeling van het Museum in aanmerking zou kun nen komen en met goedvinden van de Curatoren van het Instituut zijn in de eer ste plaats deze voorwerpen afgestaan. Leiden's Universiteit herbergt verschil lende verzamelingen van groote geschied kundige waarde. Hiertoe behoort de be roemde verzameling anatomische praepa- raten, door de opvolgende hoogleeraren in de anatomie te Leiden bijeengebracht, die met de kast van Albinus onder het be heer van prof. Barge in zijn nieuw ana tomisch laboratorium een waardige plaats verkreeg, nu wetenschappelijk geordend en volkomen up to date bewaard. Door de vastlegging als deel uitmakende van het Natuurwetenschappelijk museum zijn deze collecties voor verwaarloozing door latere, eventueel niet historisch voelende anato men, gevrijwaard. De verzameling van verloskundige in strumenten is bij de overbrenging van het oude naar het nieuwe ziekenhuis in een groote, buitengewoon practisch inge richte museumzaal van de nieuwe verlos kundige afdeeling, onder de goede zorgen van prof. P. C. T. van der Hoeven, uiterst overzichtelijk gerangschikt. Ook deze ver zameling is uit een geschiedkundig oog punt uiterst belangrijk. Een derde Leidsche medico-historische verzameling van een zeer speciaal karak ter is die van de chirurgische instrumen ten, gewoonlijk de „Solingen-Collectie" genoemd. Tijdens de geschiedkundige ten toonstelling ter gelegenheid van het elfde Nederlandsche Natuur- en Geneeskundig congres, in 1907 hier ter stede gehouden, is een groot gedeelte van deze instrumen ten door dr. F. N. G. de Feyfer gecatalo giseerd en tentoongesteld. Daarna is de geheele collectie wederom opgeborgen in een viertal vitrines op een zolder van het oude academische ziekenhuis. Bij de ver huizing van de 'heelkundige afdeeling, heeft prof. Suermond de instrumenten door een zijner assistenten laten uitzoe ken en in eenige glazen kasten doen plaatsen. Door de groote welwillendheid van prof. Suermond, werd ons vergund de doubletten voor ons museum te verkrij gen, in totaal ongeveer 125 stuks. Waar deze verzameling van oude chirurgische instrumenten de kern vormt van de nieu we afdeeling, deelde spr. hierover tal van interessante bijzonderheden mede. De Fey fer heeft in de bovengenoemde catalogus een artikel geschreven onder den titel van: „Solingen's nalatenschap", waarin hij een korte biographie geeft van Solingen, die in 1641 te Gorinchem geboren werd, zelf zijn instrumenten gesmeed en ver vaardigd heeft en deze. bij testament, van 30 Mei 1685, gepasseerd bij notaris J. van Cleybergh, aan het Collegie of te die van de faculteit op de universiteit te Leiden, vermaakt heeft. Deze collectie is in den loop der tijden steeds uitgebreid met de heelkundige werktuigen van latere chi rurgen aan de Leidsche Universiteit o.a. van den hoogleeraar F. B. Albinus, in het jaar 1778, welke in 1782 nog aanmerke lijk vermeerderd werd door de overne ming van de verzameling van den hoog leeraar E. Sandifort. De instrumenten van Solingen, die in het museum te zien zijn, zijn eenvoudig van vorm en van prachtig staal vervaar digd, ze geven een solieden indruk en zouden, het slot der tangen en de hand vatten der messen uitgezonderd, aan de eischen der asepsis kunnen voldoen. De instrumenten van Solingen zijn bij een geplaatst met een reproductie van zijn door Bary geschilderd portret en alle van een korte beschrijving voorzien. De zelfde methode is in de geheele afdeeling toegepast, maar de overige instrumenten zijn in groepen, op bepaalde operaties be trekking hebbende, bijeengevoegd. Zoo geeft een groep van instrumenten een goed overzicht van de geschiedenis der steenoperatie. Hoe men vroeger Iemand een kies trok De tandheelkundige instrumenten zijn in een afzonderlijke vitrine geplaatst en hier zijn fraaie voorbeelden van oude pe likanen, koevoeten en sleutels te zien, die ons een beeld kunnen geven van de ver schrikkingen van vroegere tijden loen met een kies ook gewoonlijk de kaakrand werd weggerukt. Rondreizende tandtrek- kers gebruikten wel een degen om mede te trekken en dit reclame-instrument werd met de punt onder de kies gestooten. Door de degen bij het handvat te nemen, werd door een langen hefboom een ont zettende kracht uitgeoefend en de kies vloog in de lucht. Wij willen trachten om onze verzameling uit te breiden met re producties van nog oudere instrumenten en vooral op het gebied van prenten en caricaturen is nog heel wat bijeen te bren gen. Een verzameling brillen. Toen het Instituut pas opgericht was, heeft prof. Weve de vriendelijkheid gehad zijn belangstelling te toonen door een ver zameling brillen als een historisch over zicht van evolutie van den bril, te schen ken. Ook deze verzameling is nu in het museum ondergebracht en in een tweetal vitrines opgesteld. Modellen en reproduc ties van de oudste vormen, origineele bril len en lorgnetten van later tijden tot on geveer 't midden der vorige eeuw maken ook deze verzameling tot een historisch zeer belangrijke. „Curiosa". Ten slotte hebben wij nog een afdeeling „Curiosa". Hier kunnen wij het kussen sloop van Boerhaave zien, ons door een zijner nazaten geschonken; een brief en een gedicht aan A. van Royen door den praeceptor mundi geschreven en ten ge schenke gegeven door prof. van Leersum; verder een chirurgijnsbul van een Duit- scher, die, wilde hij zich kunnen onder werpen aan het examen voor chirurgie te Amsterdam, natuurlijk eerst poorter van die stad moest worden! Het merkwaar dige van dit geschenk van dr. Hendriks uit den Haag is wel, dat het bewijs van poorterschap er bijgevoegd is. Alle voorwerpen in de geneeskundige afdeeling zijn met een verklarend bij schrift voorzien en getracht is om ze zoo overzichtelijk mogelijk te rangschikken. Voor ieder instrument is gezocht naar de oorspronkelijke beschrijving en afbeel ding, wat in menig geval lang geen ge makkelijke taak was. Een woord van war men dank mag hier niet ontbreken aan den heer Steffelaar, die met groote zorg en nauwkeurigheid ons hierbij geholpen heeft. Tenslotte vroeg spr. de aandacht voor iets, wat aan deze opening een eenigszins feestelijk cachet geeft. Collega Nuyens heeft in het Tijdschrift tot bevordering der Geneeskunde van De cember 1933 n.l. de aandacht gevestigd op een grooten Nederlander, den te Gronin gen in 1534 geboren anatoom Volcher Coiter. Ter eere van dezen man, die voor 400 jaren het levenslicht aanschouwde, is een kleine tentoonstelling in het Museum bijeengebracht van zijn zoo uiterst zeld zame werken. Bovendien hebben wij het groot voorrecht, al is het maar voor korten tijd het geschilderd portret van Coiter te kunnen tentoonstellen, ons daartoe met groote vriendelijkheid door het Stadtisches Museum te Neurenberg afgestaan. Ter gelegenheid van de tentoonstelling betreffende dr. Volcher Coiter heeft hier na de voorzitter van het Genootschap voor de Geschiedenis der Genees-, Natuur - en Wiskunde, dr. B. W. Th. Nuyyens uit Amsterdam, een inleiding gehouden over dr. Volcher Coiter. Hierna begaven de aanwezigen zich naar het tegenover gelegen Museum, waar de nieuwe afdeeling en de Volcher Coiter-tentoonstelling werden bezichtigd. KERKNIEUWS MGR. KORDAC t De voormalige aartsbisschop van Praag, Z. H. Exc. mgr. dr. Fraincisous Kordac, is gisteren, in don ouderdom van 82 jaren, na een langdurige ziekte overleden. De voormalige aartsbisschop van Praag, titulair -bisschop van Amasia, mgr. dr. Fran- ciscus Kordac, behoorde ongetwijfeld tot de meest markante figuren van den Tsjechi- sdhen olerus. In Praag en in geheel Tsjecho-Slowakije was mgr. Kordac alom bemind om zijn een voud, zijn moedig optreden en vooral ook zijn rechtvaardigheidszin tegenover de beide naties, Tsjechen en Duitschens; en zeer zeker heeft dat optreden van den Praagschen aartsbisschop er veel toe bij gedragen, de in dien tijd zoo hoog noodige ontspanning tusschen beide rassen in Bo- hamen tot stand te brengen. Francisous Kordac werd den 11 den Janu ari 1852 in Seletitz (Bohemen) geboren. Hij studeerde oa. iin het Collegium Germani- cum te Rome, waarna hij aan de Gregoriama tot doctor in de filosofie en theologie pro moveerde. Na jarenlang als kapelaan werkzaam te zijn geweest in de industrie-stad Reichen- berg, in Noord Boheimen, was hij van 1885 tot 1905 rector van het priesterseminarie en theologie-professor in Leitmeriitz; van 1905 tot 1919 doceerde hij filosofie en fundamen- teele theologie aan de Tsjechische theologi sche faculteit te Praag. Den l&den September van laatstgenoemd jaar benoemde heon Z. H. Paus Benedictus XV tot aartsbisschop van Praag, als opvol ger van mgr. Huyn. Sinds hij, den 13den Juli 1931, te Rome ontslag verzocht, hetwelk door den H. Va der den 21 Juli werd ingewilligd, leefde hij teruggetrokken in Brezany, in gebed en stu die. Eenige dagen na zijn aftreden, den 23en Juli 1931, verleende de H. Vader hem den titel van aartsbisschop van Amasia en be noemde Hij hem tevens tot Pauselijken troonassdstent. Bij den zeer omvangrijken arbeid van zijn priesterlijk en bisschoppelijk ministe- rium vond mgr. Kordac nog gelegenheid, een aantal belangwekkende werken, o.a. „Der Mensoh", „Die Kirche", „Got", en ar tikelen in theologische tijdschriften en vak bladen te schrijven. MGR. W. PANIS M.S.C. Z. H. Exc. zal in zijn Missie zelve door Mgr. Aerts tot bisschop worden gewijd KINDERCOMMUNIE VOOR RUSLAND. Evenals in de afgeloopen jaren zullen de kinderen over geheel de wereld ook dit jaar en wel op 8 Mei de H. Communie op dragen voor hun Russische broertjes en zusjes, om Gods barmhartigheid af te smee- ken voor de leniging van hun lichamelijken en geestelijken nood. Ongetwijfeld zullen talrijke kinderen in alle werelddeel en zich met elkander in het gebed vereenigen, omdat de nood der Rus sische kinderen steeds hooger stijgt en ook omdat het 8 Mei 50 jaar geleden zal zijn, dat de kleine H. Theresia haar eerste H. Communie deed. KarmelEgmond 1725 Mei. Onze vriendelijke kloosterklokjes zullen binnenkort weer 'n blijde tijding mogen uit galmen door zonnige Meiluchten.het begin n.L van de Nationale Noveen ter eere v. d. Kleine H. Theresia. Velen zullen ongetwijfeld al naar die tijding hebben uitgezien. Zij behoeft bijna geen verkla ring meer. Zooals 'n vroom christen, bij 't kleppen van 'n Angelusklokje, 'n oogenblik z'n arbeid onderbreekt om 't hart te verheffen in 'n stille bede, zoo zijn de dagen dier Noveen voor de velen (Goddank!) die ze reeds meerdere malen meemaakten, dagen in het jaar, waarop, tusschen 't gedruisch van altijd weer opeenvolgende zaken en plichten, tusschen drukkende levenszor gen, hart en geest 'n verademing, 'n stille verheffing vinden, door zich te richten naar 'n klein heiligdom aan den voet der duinen, waar men z'n toevertrouwde gees telijke en tijdelijke belangen speciaal be hartigd weet door zielen, die dichter bij den hemel leven. Uw vertrouwen zal niet beschaamd wor den! Hoevelen hebben, na de vorige Noveen in October, weer spontaan hun dank ge uit, dank aan de machtige hemelsche Be schermster, voor verkregen betrekkingen, voor genezingen, bekeeringen, voor uit komst in financieele moeilijkheden, voor licht in roeping of beroepskeuze enz Sint Theresia helpt degenen zoo gaarne, die, evenals zij, Gods goedheid verheerlij ken, doordat zij weten te bidden en ver trouwen Zij, die zich bij deze Noveen willen aan sluiten, gelieven duidelijk en tijdig, naam, straat en woonplaats aan ons op te geven. Zij ontvangen dan 'n mooi plaatje, waar op Noveengebed. Alle brieven met inten ties worden gedurende de Noveen bij een reliquie der Heilige aan den voet van Haar versierde beeltenis gelegd. De deelname is geheel kosteloos. Vrijwillige offertjes tot bestrijding der onkosten worden echter dankbaar aanvaard. De algemeene intentie dezer Noveen is: „dat door vermeerdering van liefde tot God in de zielen, het uur van Gods erbarming over de wereld moge ver haast worden". Ieder kan eigen intenties daarbij óf voor zichzelf vormen, óf aan ons opzenden. Elk dier negen dagen wordt de H. Mis in onze Theresia-kapel voor die in tenties opgedragen, evenals alle gebeden en goede werken onzer Communiteit. De No veen is van 1725 Mei a.s. ZRS. KARMELITESSEN, Heerenweg, Egmond a. d. Hoef (N.-H.) Giro: 39730. =3 GEMENGDE BERICHTEN POLITIE-AUTO OP HET TROTTOIR. Twee dames werden het slachtoffer. In de Jonker Fransstraat te Rotterdam moest een politie-auto die in de richting van het Noordplein reed, plotseling stop pen voor een vrachtauto die uit de Oudaen- straat kwam. Tengevolge van de gladheid van het wegdek slipte de wagen en reed achteruit het trottoir op. Drie menschen, die daar liepen, werden aangereden. Het waren de 60-jarige mej. J. G.M., die haar rechterknie brak en in het ziekenhuis aan den Bergweg moest worden opgenomen, de 49-jarige mej. M. G.de J., die door een etalageruit werd geduwd, daarbij verwon dingen aan het hoofd opliep en in het zie kenhuis aan den Bergweg is verbonden en de 33-jarige A. K., die wel een duw kreeg, maar met den schrik vrij kwam. DOOR USCOWAGEN AANGEREDEN. Door passeerende auto gedood. Op het Bagijnhof te Dordrecht heeft gis teravond een ongeval plaats gehad, dat den 63-jarigen loopknecht W. S. wonende ln de Leliestraat aldaar het leven heeft ge kost. De man reed per fiets over het Ba- gijnhof, toen hij door een ijsco-wagen werd aangereöer, waarbij hij dwars over de straat kwam te vallen, juist op het oogen blik, waarop een zwaarbeladen vrachtwa gen voorbijreed. Hij viel tusschen de wie len en kreeg het rechterwiel over het hoofd en lichaam. De ongelukkige was op slag dood. Hij was gehuwd en laat een vrouw en drie kinderen achter. SLIJPSTEEN GESPRONGEN. Werkman doodelijk getroffen. Gistermiddag om 3 uur heeft in de ga rage der fa. Beekman aan den Blauwen- daalsche weg te Bloemendaal een ernstig bedrijfsongeval plaats gehad. De 65-jarige V. was bezig met slijpen op een amaryl- steen. Door nog onbekende oorzaak sprong de steen eensklaps in stukken, waardoor V. zoo ernstig aan het hoofd werd gewond, dat hij bewusteloos neerviel. Een ontbo den geneesheer achtte overbrenging naar het ziekenhuis St. Joannes de Deo te Haar lem noodzakelijk. Daar is de man des avonds om half elf zonder tot bewustzijn te zyn gekomen over leden. BOOT-REIZIGER SPOORLOOS VERDWENEN. Uit Sunderland is te R'dam Donderdag het Engelsche stoomschip „Tynehome" aan gekomen. Op dit schip heeft zich de 19- jarige Engelsche student Horan Magnay uit New Castle ingescheept, die op weg was naar Keulen. Bij de ontscheping bleek de jongeman zich echter niet meer aan boord te bevinden en tot nog toe is het niet gelukt ook maar een spoor van hem te ontdekken. De veronderstelling ligt voor de hand, dat hij tijdens den overtocht op de een of andere wijze overboord is geslagen en ver dronken. INBRAAK TE ZWOLLE. Russische sieraden gestolen. Donderdagavond tijdens afwezigheid der bewoners hebben inbrekers met een val- schen sleutel zich toegang verschaft tot de woning van den heer dr. J. KI inker t lak- fabrikant te Zwolle. De inbrekers hebben kasten laden overhoop gehaald en zijn, be halve met eenige bankbiljetten van ƒ25 en 10 verdwenen met een aantal kost bare sieraden van mevr. K., die Russin van geboorte is. Onder de gestolen sieraden zijn o.m. een Russisch gouden collier met zwarten Oeralsteen, een gladde armband van gepolijst Russisch goud, gouden broche bezet met robijnen, gladde ring, halsket tinkje en twee spelden, alle van Russisch goud. De inbraak werd ontdekt toen om half 11 de dienstbode thuis kwam. De politie heeft een uitgebreid onderzoek ingesteld. Van de inbrekers ontbreekt elk spoor. MILLIOENENSMOKKELARIJ. Groote hoeveelheden tabak naar Hamburg. Organisatie op het spoor. Uit Venlo werd aan het „Handelsblad" gemeld: De Hamburgsche douane-ambtena ren zijn omvangrijke smokkelarijen met uit Nederland afkomstige tabak op het spoor gekomen. Door medewerking van Düsseldorfsche rechercheurs is men erin geslaagd de geheele organisatie te ont maskeren. Men heeft kunnen vaststellen, dat groote hoeveelheden gesmokkelde tabak gedurende een jaar van Düsseldorf naar Hamburg vervoerd zijn. Uit het onderzoek bleek, dat vooral de reeds lang gezochte grootsmokkelaar F. Scheer bij elke over schrijding der Duitsche grens uit Holland groote hoeveelheden frauduleus invoerde. De omvang van deze groote smokkelorga nisatie heeft men door schatting op een ontduiking aan invoerrechten van meer dan M. 1.000.000 vastgesteld. Het onderzoek in deze zaak wordt door de betrokken instan ties met grooten ijver voortgezet. werk? Komt uit. Maar ik werk toch ook niet (Gringoire). Maar het geheele seizoen worden Vloerzeilen bij ons gekocht gratis vak kundig gelegd I Overgordijnen gratis gemaakt, Loopers gratis geboord ONZE PRIJZEN BLIJVEN SCHREEUWEND LAAG. De drommen menschen die dagelijks hun Behangsel, Karpetten, Balatum, Linoleum,Loopers, Vitrages, etc. bij ons koopen zeggen: „Er is te veel keus" Doet Uw voordeel en koopt daarom bij VAN DER KLUGT ZONEN, Haarl.straat 258 en 289 Naast an recht naar ie «Ion Pêre Kerk bi de Haven Behangers en Stoffeerders DUS VAKNIINSCHEH De eerste Apostolische Vicaris van het pas opgerichte Vicariaat Celebes, Z. H. Exc Mgr. W. Panis, M.S.C., titulair bisschop van Trisipa, zal in zijn Missie zelve tot Bisschop gewijd worden. Z. H. Exc. Mgr. J. Aerts, M.S.C., Apostolisch Vicaris van Nederl. Nieuw-Guinea, die tot dezelfde Congregatie der Missionarissen van het H. Hart behoort, zal de Consecrator zijn. Men zal van de dispensatie, die aan Mis siebisschoppen verleend wordt, om zonder Assistent-Bisschoppen geconsacreerd te worden, moeten gebruik maken, wijl het in de Indische Missies wegens de groote afstanden zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk zou wezen, dat drie Bisschoppen ter plaat se zouden zijn; ook bij de andere Bisschop pen, die tot nu toe in Nederl. Indië werden gewijd, n.l. H.H. Exc. Mgr. Bos en Mgr. Brans, geschiedde de consecratie zonder assistent-bisschoppen. De datum der wijding van Mgr. Panis is nog niet vastgesteld, doch hoogstwaar schijnlijk zal zij niet voor einde Juni plaats hebben. „Tijd". DOODEI IJK AUTO-ONGEVAL. Motor op stilstaande vrachtauto gereden. Gisteravond omstreeks negen uur bevond zich een vrachtauto uit Zutphen op den Amsterdamschen straatweg nabij de bui tenplaats Buitenzorg te Baarn. De chauf feur had de auto stopgezet om het achter licht na te kijken, daar dit niet branden wilde. Terwijl de man hiermede bezig was, kv. am uit de richting Amsterdam, uit Soest, een luxe-auto aangereden, die in volle vaart op de stilstaande vrachtauto botste. De chauffeur van de vrachtauto, die tusschen beide auto's bekneld geraakte werd dusdanig gewond, dat hij korten tijd later overieed. In de luxe-auto waren be halve de chauffeur drie personen gezeten, die lichte verwondingen bekwamen en na in het ziekenhuis tc zijn verbonden, huis waarts konden keeren. De chauffeur van de luxe-auto klaagde over inwendige pij nen en is in verband daarmede naar het zienhuis overgebracht. De luxe-auto werd zwaar beschadigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 13