25ste Jaargang
VRIJDAG 30 MAART 1934
iMo. 7774
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbar- fegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruit ng. AfzonderlijKe nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin ba-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, Luur «o
verhuur, koop en verkoom S 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V Godsdienst en Socialisme,
Dezerzijds wordt niet veel aandacht meer
geschonken aan beweringen van de socia
listische dame mevr. B. Buising van Be-
souw, die nog onlangs van zichzelf getuigde,
dat zij is „belijdend lid der Katholieke
Kerk" en dat zij „haar Geloof niet verloren"
heeft.
Wij schenken aan wat deze dame schrijft
en zegt niet veel aandacht meer, omdat zij
teiKens weer hetzelfde beweert, daarbij
blijk gevend van verwarring van begrippen
zoowel wat betreft het Katholiek-zijn
als wat betreft het Socialisme, en van
een onevenwichtigheid tusschen verstand
en gevoel.
Wij willen hartelijk hopen, dat zij, van
wie wij gaarne veronderstellen, dat haar
bedoeling goed is, ook nog 'ns den goeden
weg moge vinden, om die bedoeling te
effectueeren, in practijk om te zetten....
Als wij nu even reflecteeren op een rede
van genoemde dame, dan doén wij zulks
omdat e*n verslagje daarvan is opgenomen
in een in Leiden verspreid propagandablad
van de S. D. A. P.
In bedoelde rede zei de de spreekster
eenige dingen, waarmede wij het, vanzelf
sprekend, eens zijn Wie zal b.v. bestrijden
een bewering, als deze: „Wie open oog
heeft, moet zien het onrecht in de wereld
en moet dat helpen opheffen."
Maar ergerlijk is, dat deze dame die
zich noemt: belijdend lid der Katholieke
Kerk nóg durft beweren: „Socialisme is
niet in strijd met den Godsdienst". En....
„De buitenlandsche leiding der Katho
lieke Kerk is dan ook in deze beter ge
oriënteerd dan in Nederland". Verregaande
arrogantie of angstwekkende oppervlak
kigheid!
De buitenlandsche leiding der Katholie
ke Kerk!Laten wij nog 'ns even her
inneren, zij 't dan ook ten overvloede, aan
wat Paus Pius XI schrijft in zijn encycliek
„Quadragesimo Anno".
Nadat de Paus eerst het meer consequent
doorgevoerde socialisme heeft veroordeeld,
bespreekt Hij he. gematigd socialisme en
zegt hiervan:
„Maar ook al waren het socialisme,
ten opzichte van den klassenstrijd en
den eigendom, inderdaad zóó gematigd
en gelouterd, dat er in dit opzicht niets
meer in af te keuren was, heeft het
dan daarmee in eens zijn anti-christe-
lijken geest afgelegd? Deze vraag houdt
velen in onzekerheid. En ontelbare Ka
tholieken, die er diep van overtuigd
zijn, dat de christelijke beginselen
nooit mogen prijsgegeven worden of
vervlakt, richten hun blikken naar
den H. Stoel en vragen dringend, dat
Wij een beslissend antwoord zullen ge
ven op de vraag, of dit socialisme zoo
danig van zijn valsche leerstellingen is
teruggekomen, dat het, zonder gevaar
voor welk christelijk beginsel ook, kan
aanvaard en, om zoo te zeggen, geker
stend worden. Om aan deze Katholie
ken, overeenkomstig Onze vaderlijke
bezorgdheid, tegemoet te komen, ver
klaren Wij: hetzij men het sociaisme
beschouwt als stelsel of als historisch
verschijnsel, of als „beweg:ng", zoo
lang het 't echte socialisme blijft, is het
ook nadat het in genoemde opzichten
tegemoet kwam aan de waarheid en
de rechtvaardigheid, onvereenig baar met
de leer der Katholieke Kerk, omdat de
opvatting, die het heeft van de maat
schappij, lijnrecht in strijd is met de
christelijke waarheid".
Wij drukken enkele woorden vet in deze
klare uitspraak van dert Paus.
„Waarheid en Leven"
Psychosophische Verhandelingen, onder
redactie van prof. J. P. Verhaar.
De eerste blauwe bandjes zijn er!
Neen, dat is geen nieuw soort taxi, maar
het begin van een nieuwe brochuren-serie.
Wij hebben in onze bespreking van de
jongste Schild-aflevering de aankondiging
van deze serie aangehaald. Men zal zich
herinneren, dat er daar drie reeksen wer
den aangekondigd, n.l. „Katholieke Levens
wijsheid", „Niet-katholieke Levenswijsheid"
en „Modern Apostolaat", alles onder den
algemeenen titel van „Waarheid en Le
ven".
Twee exemplaren van de eerste reeks
(welke reeks kenbaar is aan een blauwen
band om den omslag) liggen thans voor ons.
Het eerste is een korte inleiding van prof.
J. P. Verhaar, onder wiens redactie de ge-
heele uitgave staat en die in dit boekje den
naam „Psychosophische Verhandelingen"
nader toelicht. „Psycho-sophia" is een
woordkoppeling welke „ziele-wijsheid" be-
teekent. Katholieke wijsheid nu is levens
wijsheid, welke in haar wezen ziele-wijs
heid is, want de ziel is het doel, het stoffe
lijk lichaam slechts middel. „Waarheid en
Leven" luidt de titel van de brochure
serie, omdat de katholieke levenswijsheid
wordt samengevat in twee hoofdstukken:
geloofsleer en zeden-leer, waarvan de eer
ste wijst naar de waarheid en door de waar
heid de weg gevonden wordt naar het le
ven.
Deze eerste brochure is dus een beginsel
verklaring en een program. De tweede is
een uiteenzetting van het Evolutie-vraag
stuk van de hand van den Warmondschen
hoogleeraar prof. P. J. M. Heskes. Het is
een boekje van een goede 50 bladzijden,
waarin natuurlijk op beknopte wijze
het Evolutie-vraagstuk van verschillende
zijden wordt belicht en bekeken. In al z'n
beknoptheid is het boekje toch volledig wat
de hoofdpunten betreft. Onderscheid wordt
gemaakt tusschen de ontwikkelingshypo
these van de planten, van de dieren en van
den mensch. Voor de planten- en dieren
wereld neemt prof. Heskes een zekere evo
lutie als waarschijnlijk aan, en wel de z.g
polyphyletische levensoorsprong, waarme
de wordt aangeduid, dat er waarschijnlijk
meerdere oorspronkelijke stamsoorten zijn
geweest, waaruit de tegenwoordige varië
teiten zijn ontstaan. Voor de menschelijke
afstamming staat de zaak anders. Hier be
schouwt prof. Heskes de kwestie eerst van
natuurwetenschappelijk standpunt en con
stateert dan, dat een- zekere evolutie van
het menschelijk lichaam weliswaar niet on
mogelijk is, maar dat elk redelijk bewijs
tot nog toe ontbreekt. Van wijsgeerig stand
punt bekeken wordt deze evolutie echter
zeer onwaarschijnlijk geacht in verband
met de innige verbinding van het lichaam
met de ziel, welke laatste voor geen evo
lutie vatbaar is.
Tenslotte wordt de kwestie nog be
schouwd van theologisch standpunt.
Het is ongetwijfeld een groote verdienste
van den schrijver dit vrij ingewikkelde
probleem op een zoo heldere en voor
wat de essentie&le punten betreft volle
dige wijze te hebben uiteengezet, zonder de
verhandeling te uitvoerig te maken. Gevaar
voor afdwaling in details die interessant
genoeg zijn was er op iedere bladzijde
ruimschoots, doch de schrijver heeft zich
weten te beheerschen. De lezing van deze
brochure zal den ontwikkelden leek echter
een prikkel zijn om hier en daar wat dieper
op de materie in te gaan. Slechts op een
punt zouden wij ons een aanmerking willen
veroorloven. De schrijver veronderstelt een
flinke dosis talenkennis bij zijn lezers. Wij
hebben volstrekt geen bezwaar tegen cita
ten in vreemde talen, doch geven in over
weging zulke cita'ten van een vertaling te
voorzien, daar lezers, voor wie een derge
lijke summiere brochure voldoende is, niet
altijd de capaciteit hebben en als zy dat wel
hebben, zich gewoonlijk niet de moeite ge
ven, om wetenschappelijke citaten in
West-Brabant roept om een
kanalensysteem,
De Verbondsraad van het Verbond van
Zuidelijke Kanaalcomité's heeft een nota
gepubliceerd over ,.De Waterwegen, waar
aan West-Brabant behoefte heeft".
Zooals men weet, heeft de regeering een
som van 60 millioen ter beschikking gesteld
voor de bestrijding der werkloosheid door
het ondernemen van groote openbare wer
ken. Op het program komen o.a. voor de
versnelling van den aanleg van den scheep
vaartweg van Amsterdam naar den Boven-
Rijn, de versnelling van de Maasverbete
ring, den aanleg van een nieuwe haven te
Terneuzen, de scheepvaartverbinding van
Groningen met de Zuiderzee en het IJssei-
meer, veerhavens bij Hansweert en Wals
oorden, een afwateringskanaal voor de Gel-
dersche Vallei en verscheidene wegverbe-
teringen.
West-Brabant komt daar echter niet op
voor en dit is voor genoemden Raad aan
leiding geweest om zijn klacht in een nota
neer te leggen.
Voor deze klacht is inderdaad grond aan
wezig, omdat Brabant en meer in het bij
zonder het Westelijk deel daarvan steeds
ietwat stiefmoederlijk is bedeeld en er op
de tweede plaats zeer zeker ook in dit
grensgebied van Nederland zoo veel te
doen valt tot wederopbloei van de streek
en haar bevolking.
Zooals overal elders is de werkloosheid
er ontzettend, West-Brabant heeft officieel
ruim 13.000 werkloozen. Op zich zelf zou
dit reeds een reden zijn om ook dit gebied
in een werkverschaffingsregeling op te re-
men, maar er is meer. West-Brabant wacht
reeds jaren op een goede organisatie ten
aanzien van de ontwatering, een gebrek,
waarvan wij in ons waterrijke Holland de
zwarte ter dege kunnen meevoelen.
De nota wijst erop, dat door den groei der
bevolking en de gehechtheid der inwoners
aan hun voorvaderlijken grond de bestaan
de landbouwbedrijven in de laatste tiental
len jaren zoozeer versnipperd zijn, dat de
boerenbevolking welhaast geen bestaans
mogelijkheid meer kan verwerven. De
eenige uitweg is ontginning van nieuwe
gronden, maar deze bestaan uit lage, dras
sige weiden, rietvelden en moerassen, waar
op de uitbreiding der cultuurgronden dnor
onvoldoende ontwatering en gevaar van
overstrooming verhinderd wordt.
Om hieraan tegemoet te komen zijn eeni
ge nieuwe waterverbindingen noodzakelijk,
n.l. van de Mark met den Vliet en vandaar
naar Bergen op Zoom, dat in open verbin
ding moet worden gebracht met de Wester-
schelde.
Door een doelmatige ontwatering zal de
mogelijkheid worden geschapen speciaal
voor de landbouwers uit het geheele stroom
gebied van Mark en Dintel expansie te vin
den voor hun landbouwbedrijf op voorva
derlijke gronden, waardoor den huidigen
exploitanten, hun kinderen en verder na
geslacht, 'n onschatbare dienst wordt bewe
zen, Immers, een verdere splitsing der be
drijven kan worden voorkomen en uitbrei
ding der huidige geringe oppervlakte, wel
ke beneden het bedrijfsoptimum ligt, is
mogelijk, terwijl daarnaast werkverruiming
is gevonden voor de landarbeiders, wier
werkloosheidsleed door de uitvoering in
werkverschaffing der werken eenigszins is
verzacht.
De ontwatering van het Markgebied zal
als eerste stap naar algeheele ontwater5ng
van West-Brabant zijn aan te vatten. Hier
toe is opgemaakt het plan voor het kaneal
Terheijden's-Heerenhuis; een werk, dat
op 2 millioen wordt geraamd. Dit werk is
de sleutel voor de doeltreffendheid der an
dere werken, welke beoogen:
Mark-Vliet verbinding, verbinding Vlie-t-
Bergen op Zoom en de open verbinding van
Bergen op Zoom met de Westerscheide.
Behalve het belang van den West-Bva-
bantschen boerenstand noemt de nota nog
verschillende andere gunstige perspectie
ven, zooals de vestiging van industrieën
lanes de georojecteerde kanalen en de doel
matige verbinding voor de binnenscheep
vaart van Brabants westwal met Oost-
Brabant en Limburg.
Deze summière uiteenzetting toont vol
doende het groote belang, dat een uitge
strekt gebied van ons Zuidelijk Nederland
heeft bij de uitvoering van de genoemde
plannen. Moge de regeering, die anders op
het stuk van kanalen, vooral van die welke
Antwerpen met den Rijn verbinden, dit
deel van Brabant waarlijk niet vergeten
heeft men herinnert zich de oppositie
daartegen thans meer aandacht schenken
aan dit kanalen-plan.
TWEEDE KAMER.
De avondvergadering van Woensdag
werd, zooals reeds gemeld, begonnen met
een stemming over het wetsvoorstel tot
vereeniging van Enschede en Lonneker,
dat, zooals men weet, van verschillende
kanten ernstige bestrijding had ondervon
den. Toch werd het ontwerp met 49 tegen
21 stemmen aangenomen.
Het nu voor de tweede maal gewijzigde
ontwerp tot wijziging van de Woningwet
vond wederom bestrijding bij den heer
Vliegen (S.D.), die weliswaar een ver
betering bespeurde, maar het nog steeds
niet in orde vond, dat Gedeputeerde Sta
ten hier afhankelijk werden gesteld van
een inspecteur van Volksgezondheid. Na
een kort debat, waarbij de Minister
van Sociale Zaken er op wees, dat
dezelfde staatsrechtelijke figuur ook bij de
Drank- en Vleeschkeuringswet gevonden
werd, legde de heer Vliegen zich hier
bij neer. Bij de artikelsgewijze behande
ling diende de heer Vliegen nog een
amendement in tot overleg met de wonir.g-
bouworganisaties. Dit werd echter door
den minister bestreden, daar dit overleg
vanzelfsprekend is. Immers er wordt over
leg gepleegd met den Woningraad, waarin
de betreffende organisaties zijn vertegen
woordigd. Het amendement werd dan ook
terugetrokken. De wet kreeg een tijdelijk
karakter door een amendement van den
heer S m e e n k, dat verdedigd werd door
den heer G o s e 1 i n g (R.-K.) en overge
nomen door den Minister. Ten slotte
wordt het geheele wetsontwerp met 48 te
gen 20 stemmen aangenomen.
Nu was de beurt aan het kleingoed. Bij
een naturalisatie-ontwerpje meende de
heer Tilanus (C.-H.) zich te moeten
verzetten tegen het feit, dat iemand die 17
jaar geleden was gedeserteerd weer Ne
derlander werd. Ja zelfs diende spr. een
amendement in, waardoor deze man van
de lijst zou worden geschrapt, welk amen
dement natuurlijk door den Minister
v^n Justitie, den heer v. Schaik,
bestreden werd, bij welke bestrijding
bleek, dat de deserteur drie jaar had ge
diend, toen in een psychischen en physie-
ken toestand, die veel verklaart, gedeser
teerd was naar een ander land, doch in zijn
eigen land inmiddels reeds amnestie had
gekregen. Het amendement werd ver
worpen, en de man wordt genaturaliseerd.
De ontwerpen tot contingentesring van
zooileder, drijfriemleder, tuig- en zadel
leder, van overleder en ander leder, van
electrische stofzuigers, van huishoudelijk
glaswerk, van ongesmolten dierlijk vet en
boter worden zonder meer aangenomen.
Nog eenige kleine ontwerpjes werden z.
h.s. aangenomen, waarna de vergadering
tegen half twaalf werd gesloten.
Op reces tot 17 April.
De Voorzitter is voornemens de Ka
mer tegen 17 April weer bijeen te roepen.
Dan komen o.a. aan de orde de wetsont
werpen inzake winkelsluiting, cred ietver-
leening middenstand, bescherming der
openbare orde, verkeersfonds, credieten
voor werkverruiming, samenstelling Raad
van State, wijziging invoerrechten op kor
ten termijn, belasting goederen in de doo-
de hand, naasting van locaalspoorwegen en
eenige contingentseringen.
De vergadering wordt te 11.30 gesloten.
INVOER VAN BLOEMBOLLEN IN
FRANKRIJK.
CONTINGENT VOOR HET TWEEDE
KWARTAAL.
Blijkens bericht uit Parijs publiceert het
„Journal Official" een besluit, waarbij voor
het tweede kwartaal van 1934 de invoer in
Frankrijk wordt beperkt van bloembollen,
boLplanten, hyacinthen enz. Voor bollen in
„sluimerenden" toestand is het contingent
bepaald op 1500 kwintalen; terwijl planten
en bollen in bloei of in knop in het geheel
niet mogen worden ingevoerd.
DE RADIO-UITZENDING VAN DINSDAG.
Dank aan de omroepvereenigingen.
vreemde talen zoo door te lezen, dat zij
ze behoorlijk begrijpen.
Met vreugde begroeten wij deze uitgave,
waaraan wij van harte veel succes wen-
schen.
Naar wij vernemen heeft de minister van
Binnenlandsche Zaken aan de vier groote
omroepvereenigingen een schrijven gezon
den, waarin Z.E. voor de uitnemende wijze,
waarop zij gezamenlijk de radio-reportage
vain de plechtigheden ter gelegenheid van
de begrafenis van de Koningin-Moeder heb
ben doen slagen, en waardoor honderddui
zenden luisteraars in den lande, die niet in
de gelegenheid zijn geweest, de plechtig
heden te aanschouwen, toch in staat zijn
gesteld deze op den voet te volgen, hare
erkentelijkheid heeft uitgesproken.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Een nieuw spoor ontdekt in de moord-
zaak-Prince? (2de blad).
Het Amerikaansclie Congres schuift een
veto van president Roosevelt terzijde, wat
een ernstige nederlaag voor den president
beteekent. (2de blad).
BINNENLAND.
Invoer van bloembollen In Frankrijk.
(lste blad).
Wetsontwerp inzake de verkoop door
middel van automaten (lste blad).
Mededeelingen over Staatsleeningen.
(2de blad).
Ernstige benzine-cntploffing te Nijmegen
maakt drie gewonden. (Gem. Ber. 3de
blad).
Gedeelte van den buit bij de inbraak te
Gemert teruggevonden. (Gem. Ber. 3de
blad).
Over de verhouding tusschen Ka
tholicisme en Socialisme, (lste blad).
Een nieuwe drieledige uitgave, on
der den titel „Waarheid en Leven"-
(lste blad).
Paaschgebruiken uit oude tijden.
(3de blad).
Een literaire cursus. (2de blad).
Slechts toegestaan op certificaten.
Naar wij vernemen is met ingang van 1
April a.s. een uitvoerverbod vastgesteld
voor leder naar België. Deze bepaling om
vat plantaardig gelooid leer, chroom gelooid
leer, afval van zoolleder, chroom gelooid
overleder en verlakt leder.
De uitvoer zal -slechts zijn toegestaan op
certificaten, welke afgegeven worden door
den heer mr. W. P. M. van der Loo te
's-Gravenhage.
HET CRISISPLUIMVEEBESLUIT.
Sluis' Technische Voorlichtingsdienst te
Weesper karspal schrijft ons:
Van meerdere zijden vernamen wij, dat
er tal van kippenhouders zijn, die veron
derstellen, dat door de regeeringsmaatrege-
len het houden van kippen aan banden is
gelegd. Men meent, dat men niet meer vry
is zelf het aantal hoenders te bepalen, dat
men wil gaan houden, maar dat de Regee
ring dit doen kan.
Dit is niet het geval bij de tegenwoordige
voorschriften. Het Grisis Pluimveebesluit
is wel een regeling, waarbij de totale groote
van den hoenderstapel kan worden beïn
vloed door niet meer dan een zeker aantal
eieren in de broedmachines te laten uit
broeden, doch het aantal hoenders, dat
ieder mag houden wordt bij dc thans gel
dende bepalingen vrijgelaten. Daarnaast
beoogt de regeling verbetering, van den
pluimveestapel, waarom alleen fokkers,
vermeerderaars en kuiikenbroeders onder
het besluit vallen.
Iedereen, die geen kuikens of broedeieren
verkoopt of een broedmachine in zijn bezit
heeft, dus iedereen, diq alleen kipperhouder
is, valt geheel buiten het genoemde Crisis
Pluimveebesluit en mag het aantal kuikens
koopen, dat hij wil, zonder dat dit door de
regeeringsmaatregelen wordt beinvloed.
Het broeden met kloeken valt eveneens
geheel buiten bovengenoemd besluit. Ook
is men geheel vrij, van wien men zijn kui
kens of broedeieren wil betrekken. Alleen
moet men zorgen, dat bij ontvangst van
i kuikens een geleidebiljet aanwezig is. Dit
biljet moet goed bewaard worden, opdat
bij eventueele controle door den ambtenaar
van de Pluimveecentrale getoond kan wor
den dat men zijn kuikens heeft gekocht.
Het gebruik maken van een broed
machine is alleen geoorloofd, indien deze
machine door den eigenaar is opgegeven
aan de Pluimveecentrale te Beekbergen en
I door deze een machtiging is verleend om
i deze machine te gebruiken.
