NEDERLAND BOUWT BRUGGEN.
De Rijnbrug te Arnhem. De Waalbrug te Nijmegen.
De uitvoering van dit werk, alsmede van
het mJreii, van fundecringspuiten als eer
ste werken voor d~n aanleg van de brug,
werd door den Minister van Waterstaat
°PC Ecn aan de N. V. Aannemings-Mij.
v/h. Zanen en Verstoep 'te GOUDA, voor
de so*n van 124.000. Hierna werd be
gonnen met het laken van de fundee
ringen vc de beide landhoofden. Het
eerst kwam het landhoofd aan de Lent-
t sche zijde aan de beurt, waarna met het
Dat de moderne techniek met rassche reed zijn, inden men dezen bouw als werk-1 delijk landhoofd en het viaduct, de over-1 zaamheden voor den bouw van de nieuwe Zuidelijk landhoofd te NIJMEGEN een
schreden voorgang vindt en dat men steeds verschaf.ing beschouwt, en men das niet brugging van de Marktstraat, welke laat- Wa Lrug nabij Nijmegen. Deze werkzaam- aanvang werd gemaakt. Voor de fundee-
op: i:uw pogingen aanwendt haar tot de zoozeer let op het arbeidersaantal dan'ste aan^e.tedi.ig tevens de belangrijkste I heden bestonden in het afbreken van de ring werden eerst honderden betonnen
trap der vervolmaking te brengen, wordt wel op de kosten van den bouw en de mag worden genoemd. Het landhoofd van terreinen, waarvan verschillende perceelen palen in den grond gedreven, waarna er
wel het duidelijkst bewezen in den heden-1 hcoge loonen. De vrij strenge vorst, wel- deze Rijnbrug komt te staan midden in werden onteigend. Hierna werd in Sep-1 ongeveer 4000 M2 beton werd gestort
daagschen btupgenbouw. Vcoral ons kleine ke wij in December en de eerste helft het b.u zencomplex tussch.n Marklstraat temeer van genoemd jaar een aanvang voor elk der landhoofden. Het Zuidelijk
landje met zijn rivieren en kanalen kan van Februari j.l. hebben gehad, waren en Rijnkade, zoodat deze perceelen tegen gemaakt met den arbeid voor de z.g. landhoofd te NIJMEGEN is eenige meters
hiervan bewijzen. Men denke slechts aan evenwel oorzaak, dat het geheele werk 1 Mei a.s. door de bewoners moeten zijn
ont.uimd, waarna met het sloopingswerk
een aanvang zal worden genomen. Over
den duur van dezen bruggenbouw is er,
zooals men zich wellicht nog kan her
inneren, in c!e:i zomer van 1932 nog eenige
onee..igi.eid ontstaan tusschen Rijksbrug.
genbureau en het Cellege van B. en W.
te ARNHEM, welke laatsten zich niet kon.
den vereenigen met genoemd tijdsbestek,
wa rli :nen het we k gereed moest komen.
B. en W. van Arnhem wilden aanvanke
lijk op een langzamer tempo van den
bouw aansporen; men had gedacht, dat
de aflevering van het geheele week eerst
in 1935 zou kunnen geschieden. Men had
dit wsnschelijker geacht, niet alleen in
verband met het tempo der door de ge
meente uit te voeren werken, maar ook,
omdat de financieels lasten, welke uit
dezen brugbouw voor de gemeente voor
komen, dan naar een later tijdstip zouden
kunnen worden verecho ven. Deze mee-
ningsverschillen werden later evenwel tot
tevredenheid van beide partijen bijgelegd,
zoodat men thans alle hens aan dek zet
om de oplevering van het werk op den
bepaalden datum te doen geschieden.
Hebben wij hierboven een beknopt over-
zisht gegeven van de werkzaamheden van
Rijn nabij
een overzicht
De Rijnbrug in wording. Wat er nog te zien is van de Lauwergracht, welke thans
een geheel ander beeld heeft dan voorheen.
de schitterende bruggen, welke in de af- J wekenlang moest blijven stilliggen, waar-den bruggenbouw over den
na men opnieuw met bekwamen spoed ARNHEM, thans willen wij e
De Waalbrug in wording. Nadat de werkzaamheden met de heimachine
zijn voltooid, ziet men op de foto de werklieden bezig met den aanleg voor
de beonstortting.
„proef.elasling*', hetgeen de eerste stap langer dsn het Noordelijk te LENT, daar
was voor de tot-tsnlkoming van de brug. aan de draagkracht van dit deel groolere
geloopen jaren voor het verkeer werden
opengesteld, zooals de brug over de Maas J aan den arbeid ging. Begin der vorige geven van den bouw der monumental
te MAASTRICHT, de brug bij het Kei- J maand kon men dan ook weer voortgaan brugoverspanning over de Waal nabij
zersveer, de Merwedebrug te MUI DEN,met het te lonsiorten voor de fundamenten Nijmegen.
de Waal'; rug te ZALTBOMMEL, enz. der brugpijlers, waarna de eerste aanbe-1 Zooals men weet, vormt de brug over Deze proef belasting dient tot het verkrij- eiechen worden gesteld. Geheel volgens
Ei.snen afzienbaren tijd zal Nederland stading (Juli 1933) als voleind kan wor- de Waal nabij NIJMEGEN een overspan. gen van gegevens omtrent de vereischte de berekeningen kwam dit werk één dag
weer twee prachtige bruggen rijker zijn den beschouwd. Op 7 Maart j.l. vond ning tusschen genoemde stad en LENT, zwaarte der fundeering voor het land- voor Kerstmis 1932 gere Het wachten
en wel de brug over den Rijn nabij de tweede aanbesteding plaats en wel die t Volgens contract moeien de werkzaamhe- hoofd aan de Lent.ciie zijde. Deze werk- was toen op de gunning van den afbouw
ARNHEM en de brug over de Waal nabij L-:j- £,~-
NIJMEGEN.
Omtrent den bouw dezer twee voor
beelden der moderne techniek willen wij
thans het een en ander, zij het dan slechts
in beknopten zin, vertellen.
De aanbesteding, gunning, materiaal
levering, enz- wordt in ons land, tenminste
wanneer het Rijksgrondgehied betreft, ver
zorgd en geleid door het Rijksbruggen-
bureau. Dit bureau belastte zich omstreeks
Juli 1932 met de aanbesteding van den
bouw van een brug over den Rijn nabij
ARNHEM. De aanbesteding dezer mach
tige brug, welke bestaat uit een land
hoofd aan beide zijden en vijf pijlers aan
de Zuidzijde, alsmede drie pijlers, waar
van één op den Zuidelijken oever en
twee in de rivier, geschiedde evenwel in
gedeelten, daar het materiaal en de werk
zaamheden, zooals bij den bouw van ieder
grootsch werk, door verscheidene firma's
moest worden aangenomen. Bij de aan
neming van dit machtig bouwwerk werd
door den Rijksbruggenbouw den wensch
te kennen gegeven de brug einde 1934
gereed te zien, hetgeen, gezien de om
vangrijke arbeid, geen ruim tijdsbestek
kan worden genoemd. Men stelde aldus
vast, dat de oplevering van het geheele
werkin December a.s. kon geschieden.
iThans rees evenwel de vraag, of de ge
meente ARNHEM dezen snellen gang wel
zou kunnen bijhouden met haar eigen
werkzaamheden, daar ook de gemeente
een belangrijk aandeel in den arbeid had,
zooals de inpoldering van Malburgen en
de slooping van ettelijke huizen, welke een
sta.in-den-weg voor de bruggenhoofden
vormden. En djt alles moest geschieden
met de grootst mogelijke bezuiniging in
een crisistijd als deze, waarin het Rijk
ieder jaar opnieuw te kampen heeft met
belangrijke tekorten. Deskundigen waren
voor den opbouw en het Zuidelijk land
hoofd en van ee.i vijftal pijlers op de
gereed gekomen fundamenten en voorts
voor den bouw van eenige pijlers op den
Zuidelijken oever en in den Rijn zelf.
Wanneer ook dit werk voltooid zal zijn, lijk hebben de werkzaamheden door op-
echter van meening, dat het werk wel j vindt onmiddellijk de derde aanbesteding gang en vorst ook hier te lijden gehad,
degelijk in December a.s. zou kunnen ge-1 plaats, n.l. voor den bouw van het Noor- doch tot nu toe is de arbeid nog geheel
volgens contractregelingen kunnen verloo-
pen. Over den aanleg van deze brug is
heel wat te doen geweest. De besprekin
gen tucschen het Rijk, de Provincie en
de gemeente betref.'ende de overbrugging
van de Waal nabij NIJMEGEN namen
reeds in 1929 een aanvang. Het grootste
struikelblok bij de onderhandelingen vorm
de het bedrag der schadeloosstelling aan
de gemeente NIJMEGEN betreffende de
derving van de inkomsten van het veer-
recht bij den bouw eener brug over de
Waal. De gemeente had kelijk als
bacis der onderhandelingen een schade
loosstelling van 1.030.000 gulden gesteld,
tegen welk bedrag het Rijk bezwaren
maakte. Na langdurige onderhandelingen
kwamen de partijen tenslotte dot een over
eenkomst. De kosten van den brugge-
bouw werden geraamd op 7.000.000 gld.
waarvan 80 voor rekening van het Rijk
komt en 20 voor rekening der Provin
cie Gelderland en de gemeente NIJME
GEN. De brug, welk. een lengte van 620
M. en een breedte van 20 M. zal berei
ken, wordt gebouwd onder leiding van
den hoofdingenieur van den' Rijkswater
staat, Ir. W. Harmscn. In begin April
1931 werd van de zijde van den Rijks-
De Rijnbrug in wordingDe betonhelh'ng voor den brugopgang in aanbouw. waterstaat begonnen met de eerste werk-
van de beide landhoofden en de vervaar
diging van de vier pijlers in de rivier
voor de verdere voltooiing van de brug.
De aanbesteding van dit werk werd den
29en November '32 gehouden; einde De
cember kwam van het Ministerie van Wa
terstaat het bericht, dat de uitvoering was:
opgedragen aan de N.V- J. P. Broekhoven
en Zn. te Nijmegen, voor de som van
f 1.098.600. Dit was nog beneden de ra
ming, waarbij de kosten van dit deel der
werkzaamheden waren geraamd op
f 1.355-000. Volgens contract moest dit
werk den 15en Januari 1933 aanvangen,
terwijl het op 1 Maart "1935 moet zijn
voltocid. Deze werkzaamheden nemen
dus ongeveer twee jaar in beslag. Deze
brug over de Waal wordt in het geheel
door vier pijlers gedragen, waarvan één
aan de Lentsche zijde, op de plaats, waar
vroeger het oude dijklichaam lag, vast
in de rivier, terwijl de vierde pijler aan
Nijmeegscke zijde verrijst. De pijler aan
de Lentrche zijde kon reeds in October
j.l. worden opgeleverd, terwijl de daarop
volgende nog deze maand gereed zal moe
ten zijn. Dan volgt de pijler op den Nij-
meegsc'.en oever, welke op 15 September
a.s. voltooid moet zijn, terwijl 1 Jan. 1935
de laatste pijler in de rivier klaar moet
zijn. De onderbouw van de brug neemt
nog den grootsten tijd in beslag; dit werk
duurt n.l. drie jaar. Hoewel waarschijn
lijk niet vóór het voorjaar van 1935 met
den bovenbouw van de brug kan worden
begonnen, is reeds aan het t in van het
vorig jaar aan „Werkspoor" te AMSTER
DAM opdracht gegeven in samenwerking
den aan deze brug op 1 Maart 1935 be-1 zaamheden werden uitgevoerd door de met eenige brugbouwfabrieken, den bo-
eindigd zijn, doch indien de arbeid een Holl. B-ton Mij. te DEN HA'.3, welke venbeuw samen te stellen. Deze opdracht
gunstig verloop zal hebben, komt men met'maatschappij cok de nieuwe brug ovei betrof de levering van vier overspanningen,
den bovenbouw aan Lentsche zijde reeds de Maas te MAASTRICHT tot stand n.l. twee va** meter en twee van 95
in den loop van dit jaar gereed. Natuur-
De Waalbrug in wording. De werkzaamheden aan deze massa1e brug vorderen s-el, zoodat binnen afzienbaren tijd een
groote verkeersverbetering tot stand zal komen.
De Waalbrug in word'ng.
Een overzicht van de werkzaamheden aan Nij-
meegsche rijde.
bracht. Eerst toen men 'omtrent de te
bezigen fundeering zekerheid had gekre
gen, werd een aanvang gemaakt met de
omlegging van den Waaldijk bij LENT.
meter lengte. Over de midden-overspan
ning ter lengte van 244.10 :ter is tot
heden toe nog geen beslissing genomen,
