Advertentiën \j7boety Mq /RIJDAG 16 MAART 1934 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 3 STADSNIEUWS DE TAAK DER R. K. STAATSPARTIJ. Dr. L. p. Kortenhorst spreekt voor „Dr. Schaepman". De tweede ontwikkel Lngsa vond van de Alg. R. K. Prop. Club „Dr. Schaepman", gisteravond in de kleine Stadszaal gehou den, stond wegens verhindering van den voorzitter, mr. H. F. A. Donders, onder lei ding van den heer H. Lombert. Deze wees er tot zijn spijt op, dat de be langstelling nu niet zoo groot was als op den eersten ontwikkelingsavond. In het bijzonder heette spr. vervolgens welkom den spreker van den avond, dr. L. G. Kor tenhorst. Deze verkreeg hierna het woord om te spreken over „de taak der R. K. Staats partij in onze dagen". Spr. ging hierbij van de veronderstelling uit, dat de R. K. Staatspartij, gezien deze vraag, toch nog wel een taak blijkt te heb ben, ondanks de meening van velen, dat men beter deed zich maar aan te sluiten bij de nationaal-socialisten. Dezen wilden zich dus maar overgeven zonder strijd. Spe ciaal ir. Beekman heeft hierbij verwezen naar hetgeen met het Centrum in Duitsch- land is geschied. Spr. meent, dat er zoo ooit, dan nu een reden is om trouw te blijven aan de ééne Staatspartij. De tijd van crisis, van economische en po litieke crisis, is een bij uitstek geschikte tvcL om zich te beraden. De menschheid heeft den laatsten tijd ge knield voor verschillende goden, als cultuur techniek, dempcratie. Maar dat alles heeft niets geholpen. De cultuur bracht heidensche beschaving, de techniek bracht inperking der productie, de democratie, speciaal de sociaal-democratie wordt uitgeroeid van de Oostzee tot de Middellandsche Zee. Maar nu kijkt de menschheid, aangetast door de zucht naar een zuiver ras, weer op naar de staats-almacht. Temidden van deze ontredderde maat schappij vragen de Katholieken zich thans af: Wat is hier nu de taak der R. K. Staats partij? In het bekende manifest heeft de partij leiding overduidelijk doen blijken, dat zij zich door alle nieuwe theorieën niet zal Jat en overrompelen. Met omzichtigheid uit ziende naar wat rondom ons gebeurt, zal zij de historische trAditie handhaven. Wij hebben ondanks numerieke minder heid een sterke positie in ons land gekregen, welke katholieken in andere landen ons be nijden. Nu voelt de Staatspartij, dat het tijd is voor regeneratie, van een herboren wor den ook op politiek terrein. Spr. zet dan uiteen hoe de positie der Ka tholieke Staatspartij op het politieke erf thans is. Het feit, dat drie Katholieke Mi nisters zitting hebben in het huidige kabi net, wijst er toch op, dat de Katholieke Staatspartij een zekere verantwoordelijk heid voor het kabinet-Colijn aanvaardt. Sinds de zes maanden dat dit kabinet aan het roer is, is er hier en daar reeds ver andering te bespeuren. De omgang tusschen kabinet en Tweede Kamer is veel gemakkelijker geworden. En ook de daden spreken duidelijk, waarom spr. verwijst naar Minister Marchant, die een rede te Nijmegen hield, welke men eer der van een christelijk staatsman verwacht had. Van de zijde der openbare School ver wijt men dezen minister zelfs een bijzon dere voorliefde voor het bijzonder onder wijs. Minister Oud kreeg het gedaan de ge- heele handelspolitiek in een andere rich ting te leiden en van passieve tot actieve te vervormen, waarvoor door de katholie ken reeds jaren lang geijverd was, doch waarvoor men aan de linkerzijde niets wil de weten. Het parlement staat mede door radio en persdienst veel dichter bij het volk dan vroeger. Het ingrijpen op allerlei gebied,- als het uniform-verbod, het tegengaan van extre mistische excessen enz., wijst er op, dat- er een sterke regeering aan het bewind is. De kwesties der werkloosheid, de gezins politiek en het vraagstuk van de aanpas sing bij anderen, hebben weliswaar nog geen overeenstemming gebracht tusschen katholieke kamerfractie en regeering, doch er is hoop, dat een oplossing niet zal uit blijven. Het orgaan der R. K. Staatspartij geeft in zijn laatste aflevering een overzicht van hetgeen in de laatste zes maanden is ver anderd en bereikt door allerlei genomen maatregelen en gemaakte wetten. Daaron der is niet genoemd het sluitend maken van het budget der rijksfinanciën. Een van de voordeelen daarvan is het handhaven van den gouden standdaard. Zonder over de al- of niet wenschelijkheid van de hand having van den gouden standaard te wil len spreken, wijst spr. er toch op, dat de handhaving ervan toch dit ééne groote voor deel reeds heeft, dat het rijk een leening van 900.000.000.heeft kunnen sluiten ter converteering van diverse oude leenin gen, waardoor een belangrijke rente-be sparing kan worden verkregen. Dat intusschen deze regeering ook niet aan critiek ontkomt bewijst de storm tegen het wetsontwerp op de naamlooze ven nootschappen. Minister Oud heeft intus schen reeds verstaan, dat hij voor goede wenken ten deze vatbaar is. Evenwel, het is niet te ontkennen, dat wij leven in een liberale staatsvorm, erf deel van de Fransche revolutie. Wanneer wij, Katholieken, ons tegen dien liberalen staat stellen, dan apen we niet de N.S.B. of de fascisten na, maar dan komt die critiek voort uit onze eigen principieele bezwaren, die niet van den laatsten tijd zijn. Spr. werpt dan 'n blik terug in de histo rie en wijst op de grondwet van 18148, die ns tal van vrijheden bracht, welke wij tot MINISTER VERSCHUUR OVER ONDERHANDELINGEN MET FRANKRIJK EN ENGELAND. Minister Verschuur heeft gisteren in de Eerste Kamer gesproken, ter zake van de economische onderhandelingen met Frank rijk en Engeland. Zijn woorden kunnen thans naar de let ter worden weergegeven: „Op het oogenblik zijn wij er in ge slaagd m.i. bevredigende resultaten te krij gen ten aanzien van Duitschland, België, Zwitserland, Italië en enkele andere landen. Wij staan nu nog voor groote moeilijk heden, vooral ten aanzien van Frankrijk en Engeland. Met Frankrijk zijn onderhandelingen gaande van een uitermate moeilijk en ge vaarlijk karakter. Het is zelfs niet uitge sloten, dat Nederland nu eens zeer tegen mijn zin het schouwspel zou gaan beleven van een Economischen oorlog. Bijna zou ik wel eens willen beleven, dat wij de ruïnes eens zagen: de gevolgen van een toestand, die de heer Blomjous zoo ge makkelijk riskeert, een oorlog op econo misch gebied, met een land als Engeland. Ik voor mij acht dat op het oogenblik niet eens uitgesloten, omdat de onderhan delingen met dat land zich ongunstig laten aanzien. Ook de ontwikkeling van de onderhan delingen met Frankrijk is nog niet gunstig. Men moet zich maar eens realiseeren wat het beteekent aan wederzijdsche schade, die twee landen elkander kunnen toebren gen, als zij niet tot het sluiten van een han delsverdrag kunnen komen. Daarom hoop ik, dat geen enkel ander lid van deze Kamer over deze zaken op een zoo gemakkelijke wijze zal oordeelen als de geachte heer Blomjous. Ik voor mij hoop althans in 's Lands be lang nimmer de harmonie van verschillen de belangen uit het oog te verliezen en ik hoop de groote risico's in het oog te hou den, die ik ons Vaderland niet te lichtvaar dig zou mogen aandoen". Tot zoover de woorden van den Minister, die op het oogenblik, dat hij over de han delsbetrekkingen me tFrankrijk sprak nog geen kennis had kunnen nemen van de laatste berichtan, welke op een gunstige wending in de thans te Parijs gevoerd wor dende onderhandelingen wezen. dien niet gekend hadden. Na de scheiding van Noord-Nederland van Zuid-Nederland in 1830 verminderde de invloed der katho lieken in Nederland zichtbaar, zoodat de grondwet van 1848 herademing bracht. Toch durude het tot 1853, aleer de kerke lijke hiërarchie werd hersteld. Nadien heb ben wij ons doen gevoelen. Nederland kreeg een schoolwetgeving dien ergens ter we reld haar evenknie heeft gevonden. De Katholieke pers en de Katholieke radio uit de laatste jaren worden ons door de katholieken in tal van andere landen be nijd. Wat het kiesrecht betreft, onzen katho lieken staatslieden uit 1918 treft geen ver wijt, dat het algemeen kiesrecht werd inge voerd, want hieraan zat gedeeltelijk vast de pacificatie op onderwijsgebied. Spr. wijst dan op de partij groepeeringen in een gemengden staat als de onze, maar de gedeeltelijke mislukking van het alge meen kiesrecht is vooral daaraan te wij ten, dat het stelsel is misbruikt voor eigen partij-belangen en niet voor algemeene landsbelangen is aangewend. Wanneer er een wijziging werd voorgesteld, waardpor dergelijke belangenpartijtjes geen recht meer zouden hebben op een bestaan, zou spr. ten zeerste toejuichen, al ontveinst hij zich niet, dat hieraan tal van moeilijkheden verbonden zijn. Spr. wijst nog de aarzelende houding, de tweeslachtigheid der sociaal-democratie, waardoor de uitwassen van het algemeen kiesrecht wel duidelijk worden gedemon streerd, terwijl hij daarnaast aantoont, hoe de katholieken steeds eerlijk getracht heb ben een parlementair kabinet te vormen. De katholieken toch steunen altijd en over al het wettig gezag. Intusschen meent spr., dat het nu tijd wordt te komen tot reorganisatie van den staat, wijl uit de liberale staatspartij alles gehaald is wat er uit te halen was. Bij de algemeene beschouwingen der rijksbegrooting heeft prof. Aalberse een stap in die richting gedaan, zonder even wel van de regeering daarin steun te krij gen. De basis, waarop de organische instelling van den staat moet worden opgebouwd, zal echter niet moeten zijn die, waarop een Mussolini of Hitier heeft gebouwd. Maar dan zal tevens het vraagstuk der bedrijfs organisatie ter sprake moeten komen. Wanneer deze lang uitblijft, dan moet men dit niet de staatkunde aanwrijven, maar den mensch zelf. Hoelang toch heeft het niet geduurd alvorens de arbeiders, de middenstanders, de werkgevers en de boe ren zich organiseerden? Zoo gaat het ook hier. Bedrijfsorganisatie zonder organisatie is niet te maken. Hoe verder de politieke constellatie, de indeeling van de parlementen zal moeten zijn? Spr. meent, dat de Tweede Kamer volgens het algemeen kiesrecht met uit snijding van de ingeslopen excessen kan behouden blijven, maar dat daarboven ko men een sociaal-economische kamer. In zijn slotwoord wees dr. Kortenhorst er op, dat elke landkaart, waarop het land VAN ONZE ADVERTEERDERS. HEROPENING BIJ LOEB. 't Is slechts vijf jaar geleden, dat de ma gazijnen der fa. Loeb, Breestraat 161, in wendig geheel werden verbouwd en ver groot en reeds nu vraagt de firma weer onze aandacht voor de moderniseering ha- rer zaak. Zij is thans aangepast aan de nieuwste eischen, die 'n dergelijke zaak kan stellen. Dit is in Je eerste plaats bereikt door 'n niet onbelangrijke vergrooting der etala ges. De linkerportiek is verdwenen en de winkelpui heeft daardoor 'n geheel nieuw aanzien verkregen. De linker etalage is nu zoo groot, dat zoo noodig een geheele wo ning-inrichting kan geëtaleerd worden. Daarin bevinden zich thans keurige ameu blementen van de fijnste houtsoorten, alles van Nederlandsch fabrikaat. Meubelen, die tot voor korten tijd alleen in het buitenland werden vervaardigd, zijn thans ook in de Hollandsche werkplaatsen te maken. De plafonds in de etalages en den gehee- len winkel zijn bovendien verlaagd, zoodat het aanzicht veel aantrekkelijker is gewor den. In den diepen winkel zijn voorts boxen aangebracht, alle vervaardigd in eigen werkplaatsen, waardoor de verschillende kamers alle in eigen interieur bijeen ge bracht kunnen worden. 'n Geheel nieuwe electrische verlichting zet de etalages bij avond in een zee van licht, terwijl ook boven het looppad in den winkel een sterke lichtgang is aangebracht. De verbouwing is onder leiding van den architect, den heer Ponsen, uitgevoerd door de firma Bik en Breedeveld, het schilder werk is van den heer D. Zandvliet uit Kat wijk aan Zee, het, glas in lood van de fa. Dullaert en de nieuwe verlichting van het electrisch installatiebureau D. Teske. Utopia ontbreekt, geen goede landkaart is. Na een korte pauze werden door ver schillende aanwezigen vragen gesteld naar aanleiding van het gesprokene door dr. Kortenhorst en betreffende verschillende kwesties van den hedendaagsche tijd, ook van 'n enkel vraagstuk dat geen verband hield met het behandelde onderwerp. Dr. Kortenhorst beantwoordde de vragen stellers naar best vermogen en de voorzitter der vergadering dankte den spreker harte lijk voor zijn objectieve voorlichting, waar mede de vergadering eveneens hartelijk instemde. Hierna volgde sluiting der vergadering. OUDE ASTRONOMISCHE INSTRUMENTEN. De directeur van het Needrlandsch rus- torisch Natuurwetenschappelijk: Museum te Leiden is er in geslaagd, aan de hand van een der documenten, geëxposeerd op de tentoonstelling „De Leidsche Academie 18061815" die gehouden wordt in het Academisch Historisch Museum, de oor sprong van eenige oude astronomische in strumenten, die tot nu toe niet bekend was, vast te stellen. Het betreft een tweetal groote globes van Adams en een kleine Newtoniaansche spiegeltelescoop. Deze stuken zijn, blijkens bovengenoemd docu ment, afkomstig van de in 1811 opgehe ven Hoogeschool te Franeker en op verzoek van den naar Leiden gekomen hoogleeraar in de Astronomie, C. Ekema, naar Leiden overgebracht. De drie stukken berusten, als bruikleen der Sterrewacht in het Ne derlandsch Historisch Natuurwetenschap pelijk Museum. Thans is de spiegelteles coop tijdelijk aan de tentoonstelling in het Aacademiegebouw toegevoegd. Op den 15den Maart waren 3432 (v.j. 3406) werkzoekenden ingeschreven. Bij he examen voor koorleider, uitgaan de van den Bond van Chr. Zang- en Ora- toriumvereenigingen in Nederland is ge slaagd de heer He"ri Welbooren, alhier. De gemeenteraad zal a.s. Maandag verga deren in de Graanbeurs, inplaats van in het gebouw „Tot Nut van 't Algemeen". De mogelijkhek" is niet uitgesloten, dat de ge meenteraad in den Burcht zal blijven ver- Mr. v. Eek (S. D. A. P.) is voornemens in de raadsvergadering van a.s. Maandag B. en W. te vragen, wat de reden is, die B. en W. heeft bewogen, om per adverten tie alleen mannelijke gegadigden op te roepen voor de betrekking van directeur van den dienst van Maatschappelijk Hulp betoon, niettegenstaande de voorzitter van den raad uitdrukkelijk in de raadsverga dering heeft verklaard, dat de benoe ming van een vrouw niet uitgesloten is. Men verzoekt ons te willen verwijzen naar de in dit blad opgenomen annonce betreffende de plaatsbespreking voor de uitreiking van Mobilisatiekruisen aan de oud-gemobiliseerden te Leiden, en er te vens nog op te willen wijzen dat ook voor de leden van den Bond de plaatsbespre king is opengesteld tot 5 uur en niet zoo als op de toegezonden programma's staat vermeld tot 7 uur. Verdacht van diefstal van 25.ten nadeele van D. K. uit de Diefsteeg is door de politie aangehouden de 23-jarige A. v. BURGER! IJKE STAND BEIDEN. Geboren: Robert, z. van A. G. Lucas- sen en E. Kloos Johanna Petronella, d. van P. Willemse en C. P. Franke Pieter, z. van A. v. Soest en S. v. Dijk Willem, z. van W. v. Weerlee en N. Ouwersloot Theodorus Jacobus, z. van Th. J. A. Roest en A. J. v. d. Linden. O-n d er tr o u wd: S. W. Tromp jm. 25 j. en M. de Blauw jr. 25 j. J. C. Rijsber- gen jm. en C. J. de Haas jd. Overleden: C. L. de Graaf zn. 36 j. M. Angenent ongeh. vr. 67 j. F. J. Bc.ijersbergen van Henegouwen m. 52 j. C. J. L. Gottner wedn. 69 j. Door de politie is aangehouden J. K. uit Alphen aan den Rijn, van beroep scheepmaker, die zich den laatsten tijd aan verschillende overtredingen had schuldig gemaakt en daarbij valsche namen had op gegeven. LAATSTE BERICHTEN De Koningin-Moeder ongesteld. Naar wij vernemen is H. M. de Koningin- Moeder ten gevolge van ongesteldheid, ver oorzaakt door bronchitis, de laatste paar dagen bedlegerig en onder medische behan deling. CRISISBOTERMERK. De Crisis-Zuivel-Centrale deelt mede, dat de prijs van het crisis-botermerk en die van de vervoervergunning voor buiten- landsche boter voor de week van 18 tot en met 24 Maart onveranderd is vastgesteld op 1.per K.G. TELEGRAMMEN OPSTAND TEGEN DE MANDSJOE- RIJSCHE REGEERING? CHARBIN, 16 Maart. (V.D.). Volgens een telegram uit Kirin is een opstand tegen de Mandsjoerijsche regeering uitgebroken. De opstandelingen staan onder bevel van generaal Liu Si Chan. Een Japansch ka pitein, die als bemiddelaar tusschen de re geering en de opstandelingen wilde optre den, werd door de opstandelingen ver moord. De Japansche bevelhebber heeft de troe pen geconsigneerd om den opstand te on derdrukken. DE IN BESLAG GENOMEN WAPENEN VAN DEN SCHUTZBOND. WEENEN, 16 Maart. (V.D.). Van officiee- le zijde wordt medegedeeld, dat men tot nog toe 800 machinegeweren, 44.500 repe teergeweren en 2.134.000 patronen infante- rie-munitie van den Republikeinschen Schutzbund in beslag heeft genomen. SPOORWEGAANSLAG IN MANDJOEKWO. Twaalf personen gedood. MOEKDEN, 16 Maart. (V.D.). Op een personentrein op het traject Moekden- Hailoeng is gisteren met behulp van spring stoffen een aanslag geplegd tengevolge waarvan twaalf personen om het leven kwamen. MARKTBERICHTEN LEIDEN, 16 Maart. Vee. Aanvoer: 1102 runderen, 367 kalveren, 1215 schapen, 978 varkens, 555 biggen, 13 paarden, 1 veulen, 1 bokken of geiten. Prijzen: 5 stieren f 65 120, 217 kalf- en melkkoeien f 125235, handel matig; 679 varekoeien f- 90160, handel vlug; 189 vette ossen en koeien f 130 240, schoon aan de haak 3260 cent, handel stug; 12 pinken; 15 vette kalveren f 4570, schoon aan de haak 6290 cent, 352 nuchtere kalveren f 35, handel ma tig; 1115 vette schapen f 1524, handel ma tig; 100 weideschapen f 1014, handel ma tig; 15 lammeren; vette lammeren f 1426 handel matig; 423 mestvarkens f 1422; 555 biggen f 5.007.50., handel matig. Kaas. Aangevoerd 42 partijen w. o. 33 partijen Leidsche en 9 partijen Leidsche kaas. Besteed werd voor: le soort Goudsche kaas f 2122, 2e soort f 1920, le soort Leidsche kaas f 1922, Handel voor Goud sche en Leidsche kaas kalm. ALKMAAR, 16 Maart. Kaas. Aangevoerd 35 stapels, zijnde 46.000 kg. Fabriekskaas kleine f 20.en fabriekskaas commissie f 17.50 per 50 kg. Handel matig. DELFT, 15 Maart. Vee. Aangevoerd 1 paard, 154 runderen, 1 graskalf, 209 nuch tere kalveren, 390 magere varkens, 587 bivggen, 42 schapen of lammeren, 39 zuig- lammeren en 6 geiten of bokken. De prij zen waren: Kalf koeien f 115275, vare koeien f 70150, nuchtere kalveren f 28 magere varkens f 1228, biggen f 312, vette schapen f 2025, schapen met lam f 2432, alles per stuk, rundvleesch 40, 50 en 60 cent per kg. Kaas. Aangevoerd 2 stapels kaas, prijs 28 cent en 240 kg. boter f 1.45—1.52 y. per kg. Handel traag. ZOETERMEER—ZEG WA ART, 14 Maart Eierenveiling. Aangevoerd 7000 stuks. Prijzen kippeneiefen f 2.002.70 en een deneieren f 2.252.35 petr 100 stuks. NIEUWKOOP, 16 Maart. Eierenveiling. Op de eierenveiling werd deze week aan gevoerd 7300 eieren. De prijzen bedroegen: kippeneieren f 2.002.40, eendeneieren f 2.00—2.20 per 100 stuks. RIJNSATERWOUDE, 15 Maart. Eieren veiling. Aanvoer 4250 kippeneieren f 2.00 2.50, 330 eendeneieren f 2.002.20. WISSELNOTEERINGEN (AMSTERDAM) (Niet officieel) Berlijn 58.92l/2 Londen 7.56 New York 1.489/l(3 Parys 9 771/2 Brussel 34 63 Zwitserland 47 96 Milaan 12 75 Madrid 20 25 Oslo 38 Kopenhagen 33 80 Stockholm 39. Weenen Praag 6.171 /2 Boedapest Prolongatie 1 pet. BEURSOVERZICHT van gisteren. De Amsterdamsche fondsenmarkt had heden een ongeanimeerd verloop en de koersen stelden zich over het algemeen wat lager. De stemming in Wallstreet was niet bijster opgewekt, terwijl de zwakkere houding der goederenmarkt een minder prettigen indruk maakte. De ongunstige ontwikkeling van de Duitsche handelsba lans, die over Februari wederom een pas sief saldo aanwees ontstemde speciaal voor Duitsche obligaties, van welke Younglee- ning ongeveer 1 pet. daalde. Van de Mijnw. vonden groote omzetten plaats in Red- jangs; in de morgenuren steeg de noteering tot 196 pet., een koerswinst aanwijzend van 23 pet., doch deze koers kon zich in de officieele beursuren niet handhaven. De noteering schommelde omstreeks 190 pet., zoodat per saldo een winst van 17 pet. bleef bestaan. Van de Industrieelen open den Philips flauw en 3 pet. beneden het vorige slot, doch later trad een gedeelte lijk herstel in. Ned. Ford daalde pl.m. 6 pet. Aku's bleven op peil, Unilevers waren nauwelijks prijshoudend. Rubbers ver keerden in reactie als gevolg van den la- geren productieprijs. A'dam Rubbers ver loren 1 pet. Suikers kregen eveneens la gere noteeringen te incasseeren. H. V. A.'s stelden zioh een 4-tal pet. lager. Tabakken waren nauwelijks prijshoudend, de koers verliezen bleven beperkt. Oliewaarden werden bij beperkte omzetten algemeen iets lager afgedaan. Kon. Olies daalden 1 pet.. Amerikanen golden meerendeels een fractie lager. Het aanbod in Nederlandsche Staatsfondsen hield aan, zoodat wederom verliezen werden geleden. Deze bleven evenwel tot fracties beperkt. Ondertrouwd: T0 DE HAAS JOH. C. RIJSBERGEN Huwelijksvoltrekking Woens dag 4 April as. 10 uur in de Par. Kerk O. L. V. Onb. Ontv. (Hartebrug) 16 Maart 1934 Heijnsiusstraat 12 Rijn en Öchiekade 98 Toekomstig adres, N. Beesten- mar t 26. Algemeene kennisgeving aOcosBrood 1 Een nieuwe lekkernij voor de boterham I kon in heel dunne schijfjes qesneden worden ggct.p. stuk 1 p. zwaar d chocolade pastei ■Bij inlevering ledige pot 35 c ■Gebrande Cura9aotjes Taaie Babbels 15 et. p. half pond flRumtruffels 15c. 1| ons |Roma Pastilles 25 c.p.2ons |MelkTuttL-Frutti15c.p.ons lAnanasspek 5 c. per schijf ■Hazelnoolbanket 10 c. p. ons JCafé Noir-Biscuits, iTivoli Wafels of gFruta Wafels 15 cent per 2 ons

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 3