25ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE FINANCIËN DER PLATTELANDS
GEMEENTEN
DINSDAG 27 FEBRUARI 1934
No. 7747
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «n
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Inkomsten der Gemeenten
DE PERSONEELE BELASTING.
A. A. C. M. VAN IERSEL
Burgemeester van Noordwijkerhout.
v.
De personeele belasting, eertijds geheven
ten behoeve van 's Rijks schatkist en
waarop de gemeenten en provinciën opcen
ten konden leggen, komt thans geheel en
uitsluitend ten bate van de gemeenten. Op
het belastingbiljet, dat men van den rijks
ontvanger krijgt toegezonden, staat zelfs
uitdrukkelijk vermeld: „Belasting, geheel
ten behoeve van de Gemeente". Doch al
komt de opbrengst ten goede aan de ge
meenten, de heffing geschiedt naar grond
slagen vermeld in de rijkswet. Die grond
slagen zijn huurwaarde, meubilair, dienst
boden, paarden, motorrijtuigen,* pleizier-
vaartuigen en biljarten.
De beide eerste grondslagen huurwaar
de en meubilair zullen wij vandaag be
spreken. Voor de toepassing der belasting
op die grondslagen zijn de gemeenten in
gedeeld in klassen. Die indeeling geschiedt
door den Gemeenteraad. Er zijn negen klas
sen. Waartoe die classificatie dient, zullen
wij aanstonds zien.
De belasting naar den grondslag huur
waarde bedraagt 10 pet. dier waarde. Onder
huurwaarde wordt verstaan de huur, die
een perceel opbrengt. Wordt een perceel
niet gehuurd, doch door eigenaar bewoont,
dan wordt de huurwaarde bepaald door
vergelijking met gehuurde perceelen van
dezelfde soort in de gemeente of zoo
noodig in een naburige gelijksoortige ge
meente. Alvorens echter de huurwaarde
met 10 pet. wordt belast, wordt zij met een
bepaald bedrag verminderd. Dit bedrag is
verschillend naar den aard der klasse,
waarin de gemeente is ingedeeld. De ver
mindering bedraagt voor de negende klasse
45.en voorts 25.meer voor iedere
klasse, dat de gemeente hooger is inge
deeld, dus voor de achtste klasse 70, voor
de zevende klasse 95.enz. Perceelen
met een huurwaarde, die niet meer be
draagt dan ƒ5.boven het bedrag der
even bedoelde vermindering, worden niet in
de belasting aangeslagen.
Het is dus van zeer veel belang, in welke
klasse de gemeente is ingedeeld. Als b.v.
tengevolge van een besluit van den ge
meenteraad, een gemeente van de zesde
naar de zevende klassé verhuist, brengt de
belasting beduidend meer op, want de ver
mindering of aftrek wordt dan zooveel klei
ner en het bedrag, waarvan 10 pet. wordt
geheven, wordt dus zooveel grooter. Boven
dien wordt zooals wij straks zullen zien
bij overgang naar een lagere klasse de
kinderaftrek kleiner, waardoor de belas
ting natuurlijk meer opbrengt. De wet laat
toe, dat verschillende deelen van één ge
meente in verschillende klassen zijn inge
deeld. Reden daartoe kan zijn, dat het in
het eene gedeelte der gemeente veel duur
der wonen is dan in het andere en er dus
aanleiding is om den aftrek te vergrooten.
Het wil mij echter voorkomen, dat in den
tegenwoordigen tijd, nu er allerwegen over
vloed van woningen beschikbaar is en
dit zeer zeker als men komt in de catego
rie van woningen, die iets boven het laagste
peil liggen er geen aanleiding is om in
verschillende deelen van één gemeente een
verschillende classificatie toe te passen. Als
niet heel bijzondere omstandigheden aan
wezig zijn is dit zeer zeker af te raden,
want het komt hierop neer, dat de inwo
ners van het eene deel der gemeente meer
belasting betalen dan die van het andere
deel.
In deze streek zijn de gemeenten, krach
tens besluit van den Gemeenteraad, aldus
ingedeeld:
Leiden en Wassenaar 4e klasse.
Gedeelte Stompwijk 5e klasse.
Hillegom, Lisse, Noordwijk, Noordwijker
hout, Oegstgeest, Sassenheim, Veur, Voor
schoten, gedeelte Alphen en gedeelte
Stompwijk 6e klasse.
Alkemade, Bodegraven, Hazerswoude.
Katwijk, Koudekerk, Leiderdorp, Nootdorp,
Voorhout, Warmond, Zoeterwoude, Zoeter-
meer, Zegwaart, gedeelte Alphen en ge
deelte Stompwijk 7e klasse.
Ter Aar, Leimuiden, Nieuwkoop, Nieuw-
veen, Rijnzaterwoude, Uithoorn, Woubrug-
ge en Zevenhoven, 8e klasse.
Zooals ik straks vermeldde, bedraagt het
Hoe wordt de personeele belasting
- geheven? Op deze voor alle be
lasting-betalers niet onbelangrijke
vraag wordt in dit artikel een ant
woord gegeven. Ook geeft de
schrijver een overzicht van de clas
sificatie, enz. in de gemeenten on
zer omgeving.
percentage, dat op volgens bovenstaande
regelen verminderde huurwaarde wordt ge
legd 10 pet. De gemeenteraad is echter be
voegd, dit percentage te wijzigen, lager of
hooger te stellen. Van deze bevoegdheid
hebben slechts twee gemeenten in deze
streek gebruik gemaakt en wel Wassenaar
en Warmond. In Wassenaar bedraagt het
percentage 1417 al naar gelang de huur
waarde van het perceel, in Warmond be
draagt het 18 pet. Toch is in deze gemeen
ten het totale bedrag dat men aan perso
neele belasting moet betalen niet hooger
veeleer lager dan in andere gemeenten, om
dat deze gemeenten zooals wij in een
volgend artikel zullen zien geen opcen
ten op de personeele belasting heffen.
De tweede grondslag van de personeele
belasting is, zooals wij straks zagen, mo
bilair. Onder mobilair is begrepen de ge-
heele stoffeering van een gebouw, met uit
zondering van schilderijen. Ook rijtuigen
geen motorrijtuigen zijnde worden
voor de toepassing der belasting als mobi
lair beschouwd, voor zoover zij niet uit
sluitend worden gebezigd voor de uitoefe
ning van een beroep of bedrijf. De belas
ting op het mobilair bedraagt ongeveer
1 y2 pet. van de geschatte waarde, nadat
deze geschatte waarde met 100.is ver
minderd. Van een waarde aan mobilair van
ƒ500.wordt dus ƒ6.aan belasting be
taald.
Dit is evenwel niet in alle gemeenten al
dus. Ook hier kan de gemeenteraad een an
der tarief bepalen. Dit is geschied in Was
senaar en in Warmond, waar men voor een
waarde aan mobilair van 500.respectie
velijk 9.60 en 10.80 belasting betaalt
Verwoont men in een gemeente der ne
gende klasse niet meer dan 80.per
jaar, dan behoeft men voor het mobilair
geen belasting te betalen, ongeacht de
waarde daarvan. Voor elke klasse, die de
gemeente hooger is ingedeeld dan de ne
gende wordt dit bedrag van 80.met
25.verhoogd. Zoo betaalt men in een
gemeente der zesde klasse geen belasting
voor mobilair, als men niet meer dan 3.
per week verwoont, dit mede in verband
met de omstandigheid, dat weekhuur tot
jaarhuur wordt herleid door vermenigvul
diging met 50.
De praktijk leert, dat bij de schatting van
het mobilair over 't algemeen zeer billijk
wordt te werk gegaan. (Wij hebben er wel
'ns hooren klagen, dat in bepaalde streken
van ons land de schatting van mobilair veel
hooger is, dan in andere. Drenthe werd toen
genoemd als voorbeeld van hooge taxa
tie. Red.).
De personeele belasting kent voor de
grondslagen huurwaarde en mobilair een
ruimen kinderaftrek. Voor de meer eenvou^
dige woningen kan die aftrek zelfs 14 pet.
voor ieder kind beneden den leeftijd van
20 jaren bedragen. Hier geldt, hoe hoogere
huurwaarde hoe lager het percentage dat
voor ieder kind wordt afgetrokken; tot dat
het bij woningen met zeer hooge huurwaar
de geheel vervalt.
Ook by den kinderaftrek oefent de clas
sificatie der gemeente grooten invloed uit.
Is een gemeente ingedeeld in de zesde
klasse, dan wordt bij een huur van 5.
per week nog het maximum of 14 pet. per
kind afgetrokken. Om voor dien aftrek in
aanmerking te komen mag men in een ge
meente der zevende klasse niet meer dan
4.in een gemeente der achtste klasse
niet meer dan 3.per week verwonen.
Het zoude te veel plaatsruimte vergen
om de tarieven van alle klassen hier op te
nemen. Om een juist inzicht van den kin
deraftrek te geven, zal ik echter het tarief
van ééne klasse vermelden.
Is een gemeente in gedeeld indezeven-
d e klasse dan bedraagt de kinderaftrek
per kind, kleinkind of pupil on
der de 20 jaren:
bij een weekhuur van 4.of minder 14%
4.01 t/m. 6 12%
6.01 „ƒ8 10%
8.01 ƒ10 8%
ƒ10.01 ƒ12 6%
ƒ12.01 ƒ14 4%
ƒ14.01 ƒ16 2%
m meer dan 16 nihil
Perceelen en gedeelte van perceelen, uit
sluitend dienende tot uitoefening van het
bedrijf van logementhouder of tot winkel
worden voor de toepassing van de belasting
op de huurwaarde slechts voor 1/3 bere
kend. Hetzelfde geldt voor perceelen, ge
legen op badplaatsen, die uitsluitend die
nen voor uitspanning of gezellig verkeer en
niet dan gedurende een korten tijd van
het jaar in exploitatie zijn. Deze gunstige
bepaling geldt niet voor restaurants en
café's, die het geheele of het grootste ge
deelte van het jaar geopend zijn. Zij staan
er dus heel wat ongunstiger voor dan de
winkels, ofschoon zij toch ook uitsluitend
in de uitoefening van een bedrijf gebruikt
worden. De wetgever heeft dit blijkbaar als
een onbillijkheid gevoeld, vooral in dezen
tijd, nu de opcenten die door de gemeenten
op de personeele belasting worden gelegd,
steeds stijgende zijn, terwijl café's en res
taurants hun debiet regelmatig zien terug-
loopen. Bij de wet van 28 Juli 1933 St.bl.
388 is dan ook den gemeentebesturen b e-
voegdheid gegeven om dezelfde gunst4.
ge bepaling, die voor winkels geldt, ook op
café's en restaurants van toepassing te ver
klaren. Wenscht een gemeenteraad ge
zien den zorgelijken toestand der plaatselij
ke financiën van deze bevoegdheid geen
gebruik te maken, dan laat de wetgever
hem nog de vrijheid om café's en restau
rants voor 2/3 inplaats van voor 1/3 of vol
te belasten.
Toen deze wetswijziging was afgekon
digd hebben zich de diverse organisaties
van café- en restauranthouders gehaast om
bij de gemeenteraden er op aan te dringen
om de café's en restaurants de personeele
belasting te verminderen. Hoe redelijk die
verlangens ook waren, toch vrees ik, dat
zij lang niet overal het verwachte succes
hebben gehad. De slechte positie, waarin
in vele gemeenten de financiën verkeeren,
zal ook hier wel weerhouden hebben de
billijkheid te betrachten.
Over de andere grondslagen der perso
neele belasting benevens voor de opcen
ten, die de diverse gemeenten op de perso
neele belasting leggen, hoop ik een volgen
den keer te spreken.
V Tweeërlei maatstaf.
Een jeugdig fabrieksdirecteur in onze
residentie zocht zijn heil in de N. S. B.
van den heer Mussert. Daarmede niet te
vreden, wilde deze novitius, den heer Pan
der Jr., ook zijn ondergeschikten tot de
nieuwe partij bekeeren. Hij trok de ver
schillende afdeelingen van zijn bedrijf rond
en noodigde zijn arbeiders uit tot een ver
gadering, waar „leider" Mussert zou spre
ken. Moge we de roode pers gelooven, dan
zou vooral tot de jongeren deze uitnoodi-
ging met meer dan gewenschten nadruk
zijn geschied.
Niet zonder voldoening meldt het soc.-
dem. „Volksblad", dat de oudere werkne
mers onmiddellijk eenstemmig geweigerd
hebben de daarvoor bestemde formulieren
(n.l. om plaatsen te reserveeren) te teeke
nen.
„Twee ongeorganiseerde jongens", zoo
voegt het blad hieraan toe, „beroepen zich
als goede katholieken op het ker
kelijk verbod tot deelname aan de N.S.B.
en weigerden eveneens".
....Als goede katholieken!
Deze woorden moeten we even vasthou
den, merkt de „Utrechtsche Courant" op,
waaraan wij het bovenstaande ontleenen.
„Als goede Katholieken" Dat nu in den
vervolge de sociaal-democratische pers óók
schrijve, dat Katholieken zich „als goede
Katholieken" niet kunnen aansluiten bij de
S. D. A. P.! Ten deze hebben de Bisschop
pen een scherp geformuleerd verbod gege-
van voor alle Katholieken. Daar daarop
wil men in den socialistischen hoek maar
liever niet de aandacht vestigen. En, als
men er over praat, wordt er onmiddellijk
aan toegevoegd, dat de Katholieken zich
aan dat verbod niet hebben te storen! De
socialistische pers neemt dan de gewe
tens-bezwaren der Katholieken.... voor
haar verantwoording!
ZUIVERING REPRESENTATIEVE LICHAMEN.
Installatie van de staatscommissie door den minister van Justitie
Moeilijkheden liggen zoowel op staatkundig als op staats
rechtelijk en strafrechtelijk terrein
ling van een staatscommissie bevorderd,
aan welke de opdracht verstrekt is, de
noodzakelijkheid en doelmatigheid te on
derzoeken van wettelijke en andere voor
zieningen met betrekking tot het beklee-
den van het lidmaatschap van de vertegen
woordigende lichamen door personen, wier
staatkundig streven kennelijk is gericht op
verandering der staatsinstellingen met toe
passing of bevordering van onwettige mid
delen.
DE COMMISSIE BEVOEGD TOT
CONCRETE VOORSTELLEN.
Gistermiddag heeft de minister van jus
titie de reeds in ons blad aangekondigde
staatscommissie geinstalleerd, aan welke is
opgedragen de noodzakelijkheid en doelma
tigheid te onderzoeken van wettelijke en
andere voorzieningen met betrekking tot
het bekleeden van het lidmaatschap van
de vertegenwoordigende lichamen door
personen, wier staatkundig streven kenne
lijk is gericht op verandering der staatsin
stellingen met toepassing of bevordering
van onwettige middelen.
De minister hield daarbij de volgende
rede:
„Ten aanzien van de politieke meenings-
uiting en van de vertegenwoordiging der
staatkundige stroomingen huldigt onze
Grondwet een stelsel van bijkans onbe
perkte vrijheid. Sinds eenigen tijd hebben
zich evenwel verschijnselen voorgedaan,
die bij de regeering twijfel hebben doen
rijzen, of de wijze waarop bepaalde leden
van vertegenwoordigende lichamen zoowel
in die colleges als daarbuiten van hun poli
tieke vrijheid gebruik maken, wel steeds
strookt met den aard van de staatkundige
taak, die zij geacht moeten worden op zich
te hebben genomen en met het aanzien het
welk zoowel het betrokken lichaam als in
dividueel lid daarvan behoort te genieten
en zich waardig te betoonen. Zelfs is het
vermoeden niet ongegrond, dat er in de
vertegenwoordigende lichamen hier en
daar personen zitting hebben, die zich min
der ten doel hebben gesteld mede te wer
ken tot het welzijn van het nationale ge-
meenebest, dan hun lidmaatschap zooveel
mogelijk te benutten in den dienst van een
politiek streven, dat gerekend moet wor
den het Koninkrijk der Nederlanden met
zijn wettige instelingen en vrijheden als
zoodanig vijandig gezind te zijn.
Op grond van een en ander is de regee
ring van oorcjeel, dat de plaats, die de
zoogenaamde revolutionnaire volksverte
genwoordigers in ons staatsbestel inne
men, nader behoort te worden bezien, en
heeft zij, teneind zich omtrent de moei
lijke vragen, welke op dit terrein rijzen,
van voorlichting te doen dienen de instel-
Waarborg voor critische en
veelzijdige behandeling.
Dat de regeering u, mijne heeren, bereid
heeft gevonden in deze Staatscommissie
zitting te nemen, "vervult haar met dank
baarheid. Zij houdt zich overtuigd, dat in
de samenstelling van de commissie een
waarborg ligt voor een critische en veel
zijdige behandeling van het te dezen aan
de orde gestelde onderwerp. In het bijzon
der heeft de regeering ook gewaardeerd,
dat u, mr. Kooien, met uw rijpe ervaring
in die doornige materie en uw beproefde
talenten als leider van beraadslagingen,
het voorzitterschap der staatscommissie op
zich heeft willen nemen.
De arbeid, welke de commissie wacht, de
vraagstukken, welke zij in studie zal heb
ben te nemen en tot oplossing zal trach
ten te brengen, zijn ver van eenvoudig. Zij
liggen zoowel op staatkundig als op staats
rechtelijk en strafrechtelijk terrein; zij
betreffen niet alleen het jus constitutum,
doch tevens het jus constituendum. Voor
zooveel noodig moge ik intusschen onder
uw aandacht brengen, mijne heeren, dat
het geenszins de bedoeling is, dat worde
getornd aan de historische en grondwette
lijke roeping van de vertegenwoordigende
lichamen en hun leden. De Overheid, die
haar taak verstaat, schroomt critiek, al
moge zij soms scherp zijn, door de vertrou
wensmannen des volks op haar beleid ge
oefend, niet. Zij erkent die critiek veeleer
als een stimuleerend en opbouwend ele
ment in het staatsbestuur. Doch wanneer
die critiek ontaardt in het dienen van revo
lutionnaire oogmerken of het bezigen van
revolutionnaire methoden, is zij destruc
tief en gevaarlijk voor de regelmatige en
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De enquête inzake de Stavisky-affaire in
Frankrijk begonnen. (2e blad).
Komt er weer monarchie in Oostenrijk?
(2e blad).
BINNENLAND.
De Crisis-Rundveecentrale over verplich
te beperking van den melkveestapel. (1ste
blad).
Commissie tot onderzoek van maatrege
len tegen bepaalde volksvertegenwoordi
gers geinstalleerd. (1ste blad).
Commissie geinstalleerd welke beoogt het
organiseeren van een historische tentoon
stelling: „De Abdij van Egmond". (L. en
K., 2de blad).
Noodlanding in een bloembollenveld te
Bennebroek. (Lucfht. 2e blad).
gezonde ontwikkeling der staatsinstellin
gen en derhalve in een ordelijke staatsge-
meenschap niet te dulden.
Bedoeling der regeering.
Voor het overige kan (het zal u uit de
redactie van het K. B. waarbij de commis
sie is ingesteld, zijn gebleken) het niet an
ders dan overeenkomstig de bedoeling der
regeering zijn, dat de commissie haar taak
ruim opvat en het aan haar onderzoek on
derworpen vraagstuk in zijn volle breedte
in studie neemt. De commissie is bevoegd,
aan haar advies al zulke concrete voorstel
len te verbinden als zij nuttig en oirbaar
zal achten.
Na het reeds opgemerkte behoef ik wel
niet nader in het licht te stellen, dat, al
dient uw wegwijzende arbeid uiteraard
met de noodige bedachtzaamheid te ge
schieden, u niet een louter academisch
vraagstuk is voorgelegd, doch integendeel
ten probleem, dat voor 's rijks welzijn van
dadelijk practisch belang is.
De hoop uitsprekende, dat zij er in moge
slagen (kan het zijn in eensgezindheid), tot
bevredigende uitkomsten te geraken, ver
klaar ik uwe commissie geinstalleerd.
De voorzitter der commissie, mr. dr. D.
A. P. N. Kooien, beantwoordde de rede.
BINNENLAND
KJt.O. TEGEN EEN RADIOBELASTING.
Zullen duizenden armen hun luidspreker
moeten opbergen?
In den „Katholieke Radio-Gids" treffen
wij een artikel aan, waarin o.a. de volgen
de passage voorkomt:
„De duizenden en nogmaals duizenden
armen, wier eenige afleiding in het tegen
woordig toch zoo moeilijke leven de radio
is (denk eens aan de bevolking op het
platteland), de duizenden werkloozen, die
de doodende verveling van het nietsdoen
voor een groot deel verdrijven door de ra
dio, de duizenden arme zieken, zooals wij
ze kennen uit hun brieven vol dankbaar
heid om den religieuzen troost dien zij ont
vangen, en die met een opofferingsgezind
heid, welke aan het onbegrijpelijke grenst
hun penninkske offeren om den hun zoo
dierbaren omroep in stand te houden
wat gaat met die allen gebeuren als de ra
diobelasting komt?
Of zij zullen hun toestel of radio-aan
sluiting gaan afschaffen, of zij zullen de
zoo zuinig bij elkaar verzamelde giften niet
meer aan den omroep geven. In het eerste
geval zal de staat niets trekken, maar al
léén heel die thans zoo groote categorie
van menschen berooven van wat hun lief
is en onontbeerlijk is geworden in hun le
ven. In het tweede geval zal bovendien de
omroep de dupe worden en minstens niet
meer in staat zijn zich te handhaven op het
hooge peil, waarop Nederland thans groot
mag gaan".
NIEUW EERSTE KAMERLID.
Door het Centraal Stembureau is in de
vacature, ontstaan door het overlijden van
den heer J. B. Westerdijk, tot lid van de
Eerste Kamer benoemd verklaard, de heer
ir. S. L. Louwes, te Zwolle.
