ST.
25ste Jaargang
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1934
No. 7727
5)c £cidóoHc Sou^o/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
hij onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal
Franco per post S 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiëo 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 3U woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF
BLADEN W.O. GEILL. ZONDAGS
BLAD.
Vóór alles: de waarheid.
Als wü lezen, dat het aantal werkloozen
in ons land bedraagt 400.000, dan opent
zich vóór ons een perspectief van de aller
droevigste ellende.
Maar dat aantal werkloozen geeft nog in
de verste verte niet den toestand aan, die
crisis en malaise in ons land hebben ver
oorzaakt!
Naast dat leger van werkloozen zijn nog
velen, die niet werkloos zijn, zelfstandige
ondernemers, die niet meer of ook in vele
gevallen nóg minder inkomsten hebben
dan de werkloozen; en de velen die in loon
dienst zyn, maar wier loon is gedaald tot
de grens van het gebrek.
De waarheid is, dat in- ons land de nood
van velen groot en ernstig is.
Die waarheid te verdoezelen of te mas-
keeren, zou nutteloos en doelloos zijn.
Maar daarnaast moet óók worden erkend
dje andere waarheid, n.L dat in verge
lijking met andere land'en in Nederland
de toestand niet ongunstig is.
Wij constateeren dit niet om ons te
troosten; zulk 'n troost is te schraal! Maar
wij willen dit feit vastleggen tegenover de
onwaardige en onware agitatie, die van
verschillende zijden wordt gevoerd
tegen onze huidige regeering.
In het naburige Duitsehland bijvoor
beeld is de toestand volstrekt niet
beter, noch voor de werkloozen, nóch vóór
de arbeiders, nóch voor de middenstanders
én anderen. In vele opzichten is de toe
stand daar beslist slechter.
En in het communistisch Rusland...,
Een propagandist van Sovjet-Rusland, een
zekere heer Peter Alma, zeide dezer dagen
in een lezing voor den Soc. Kunstenaars-
Kring over den toestand in Rusland:
„In het bedrijf, waar men werkt,
krijgt men levensmiddelenboekjes voor
een bepaalde coöperatie, waar men zijn
levensmiddelen, kleeding e.d. kan koo-
pen tegen matige prijzen. Men krijgt
op zijn bonnen voldoende. Wil men
echter boven het toegewezen rantsoen
koopen dan is men aangewezen op de
„open" magazijnen, die ook aan de
trusts en de coöperaties behooren; die
waren zijn ook niet bovenmatig duur,
maar kosten toch meer dan die van
het levensmiddelenboekje.
Bovendien bestaat-er nog een derde
soort magazijnen, dat zijn winkels van
.Torgsin". Deze zijn zeer duur. Men
koopt daar voor goud, zilver of voor
vreemde valuta."
De arbeiders in ons land zouden bij een
ruil met die in het communistisch Rus
land er niet beter op worden. De tijd van
levensmiddelenbonnen hebben wij hier ge
lukkig niet meer. In Rusland krijgt men
voor arbeid uitsluitend dergelijke bonnen,
in plaats van geld, waarover men de vrije
beschikking heeft.
Onze regeering heeft een haast boven-
menschelijke taak, ze werkt met de uiter
ste krachtsinspanning ze begaat fouten
en tekortkomingen, waarom critiek op haar
beleid redelijk en zelfs vereischt kan zijn.
Maar met die critiek moet steeds samen
gaan de levendige overtuiging, dat we le
ven in een.... wereld-crisis; dat het in
andere landen niet beter is feitelijk
slechter! dan hier
te N00RDWIJKERH0UT
1013 Febr. Jonge Mannen 6.50
1316 Febr. Gehuwde Vrouwen 6.50
17—20 Febr. Jongel. v. 15-17 j. 6.50
20—23 Febr. Meisjes boven 17 j. 6.50
2427 Febr. Gehuwde Mannen 6.50
36 Maart Heeren Middenstand 10.
6—9 Maart Meisjes boven 17 jaar 6.50
IN DE KNEL.
De Middenstand zit in de knel reeds
jarenlang, maar nu in deze voor menig
zakenman wanhopige jaren, wordt de knel
ling een dagelijksche kwelling, welke tot
uiting komt in vele grieven en klachten.
Men moet deze klachten niet lichtvaar
dig van zich af wuiven. Wanneer de win
kelier op het eind van het jaar de balans
opmaakt en de uitkomst rondom het vries
punt blijkt, dan is er alle reden tot klagen.
En wanneer zulk een toestand jarenlang
voortduurt, kan men begrijpen, dat de
Middenstand langzaam-aan den moed ver
liest.
Laten wij onmiddellijk eraan toevoegen,
dat het met vele winkeliers niet zóó schrik
aanjagend is gesteld. Er zijn nog vele mid
denstanders, en wij verheugen ons oprecht
daarover, die van de crisis wel een zware
last ondervinden, maar wier zaak toch
niet in haar bestaan wordt bedreigd.
In dezen Middenstand nu van winke
liers en kleine zakenlui, die het óf goed óf
tamelijk óf slecht óf heel slecht hebben en
op 't randje dobberen, heerscht een una
nieme ontevredenheid een ontevreden
heid, die bij voorkeur in volle stroomen
wordt uitgegoten over de Regeering.
Er is niets op tegen, dat men grieven en
bezwaren bij de Regeering kenbaar maakt.
Als men zijn verlangens niet op de Mi
nistertafel legt en dat liefst, gedachtig
het eendracht maakt macht, langs organi-
satorischen weg kan de Regeering ook
moeilijk weten, wat de Middenstand wil
en wenscht. Maar laten wij het toch allen
ééns zijn over dit feit: dat de Regeering
de crisis niet heeft uitgevonden. En ten
tweede moet de Midenstand nimmer uit
het oog verliezen, dat er nog andere volks-
genooten in Nederland leven dan Midden
standers. De Regeering heeft uitsluitend
rekening té houden met het algemeen be
lang, met het belang van het volk in zijn
geheel.
Tegen deze, door niemand ooit bestre
den stelling, zal men opwerpen, dat de
welvaart van het geheel afhankelijk is
van de welvaart der deelen. Volkomen
juist. Het typische van den Middenstand
is echter, dat zijn welvaart slechts gedeel
telijk uit eigen werkzaamheid voort
vloeit, doch voor het overgroote deel van
de welvaart der andere bevolkingsgroepen
afhankelijk is. Wanneer het den arbeiders,
den boeren en den groote ondernemingen
goed gaat, gaat het vanzelfsprekend
ook den Middenstand goed.
Wanneer men dus op hoogen toon rond
bazuint, dat het een schande is, dat de Re
geering niets voor de Middenstand doet,
dan is dit bazuingeschal een schetterende
leugen. Wat zouden alle maatregelen der
Regeering voor den Middenstand baten,
indien niet tevoren de andere bevol
kingsgroepen geholpen werden? Wat zou
de Middenstand zijn zonder werkloozen-
steun, zonder landbouwsteun en tuinbouw-
saneering, zonder diep-ingrijpende contin-
genteering?
Wel zijn we het met de Middenstands
critici eens, dat er niet indirect, maar ook
langs den directen weg nog het „een en
ander" voor den'Middenstand te doen valt.
Ook wij keuren het af, dat met de wijzi
ging der Winkelsluitingswet (een boven
dien nog onvoldoende wijziging) zoolang
getreuzeld is, dat nog steeds niet van
kracht zijn een verbod op het cadeaustel
sel, een regeling van het uitverkoopsy
steem, scherper bepalingen tegen de on
eerlijke concurrentie. Een wettelijke rege
ling van het rabat- en kortingsstelsel en
verwijdering uit de warenhuizen van
lunchrooms, postkantoren, kapsalons e.d.
komt ons noodzakelijk voor, om door al
deze maatregelen de strijd van den klein
handel tegen het groot-kapitaal niet zoo
moeilijk te laten, als deze nu is. De Re
geering zal ook haar aandacht moeten
schenken aan een vereenvoudiging van
het innen van kleine vorderingen, aan een
verbod tot neringdoen van ambtenaren,
en aan een rechtvaardiger belastingheffing
op de N.V.'s.
Wij zijn echter van meening, dat deze
Middenstandsverlangens weliswaar zeer
wenschelijk zijn en ook binnenkort vervuld
moéten worden (verschillende der genoem
de onderwerpen zijn reeds in een voor
ontwerp van wet geregeld), maar dat de
levensbelangen van den Middenstand daèr-
in niet gelegen zijn evenmin als het le
vensbelang van den Midenstand gelegen is
in de invoering van een „spertijd" voor de
vestiging van Middenstandszaken e.a.
Het levensbelang van den Midden
stand ligt zonder eenige twijfel in de wel
vaart van anderen.
De genoemde maatregelen zijn allen zéér
toe te juichen, omdat in dezen zwaren tijd
alle beetjes helpen, maar een levensbelang
vormen zij niet, noch afzonderlijk, noch
te zamen.
Een „spertijd" van twee jaren, zooals
deze door den Ned. Kath. Middenstands
bond wordt gepropageerd in het „Orde-
nings-, Saneerings- en Beschermings-pro-
gram" (gekscherend de O. S. B. genoemd),
kan zeer zeker nut afwerpen om aan de
beunhazerij en het winkeliersbedrijf een
einde te maken. In Zwitserland, Duitseh
land en Oostenrijk is een dergelijke sper
tijd reeds ingevoerd.
Het tweede punt van de „O. S. B." het
stellen van vestig'ingseischen in de toe
komst ziet er zeer aanlokkelijk uit en on
getwijfeld zouden deze punten in een cor
poratief gebouwden staat het best tot hun
recht kunnen komen. Bij deze vestigings-
eischen, door eventueele beroepsstanden
voor te schrijven, zouden ook de groot-
ondernemingen betrokken kunnen worden,
zonder dat wij zoo ver zouden willen gaan
als het O. S. B. programma, dat een ver
gunning voor een grootonderneming al
leen kan worden afgegeven, „als de wen-
schelijkheid van de betreffende vestiging
of uitbreiding in sociaal-economisch op
zicht positief is aangetoon d".
iedere winkelier stemt, zeer begrijpelijk,
luidkeels in met de leuze: Weg met de wa
renhuizen. Uit sociaal oogpunt bezien, zijn
de grootbedrijven zeker af te keuren, maar
van economisch standpunt bekeken niet,
zeker niet in ieder opzicht. Men leze wat
Dr. Jansen en Prof. dr. Koenraadt over
deze kwestie zeiden op het laatste Congres
van den Katholieken Middenstand te Bre
da. Ook de tegenwoordige Duitsche regee
ring, die bij de verkiezingsactie den Mid
denstand 't hoofd op hol bracht, met haar
programmapunt: „onmiddellijke" opruiming
van de warenhuizen en verhuring van de
ruimte aan kleine winkeliers", heeft „na
de „Natie" door Nazi's vervangen te heb
ben" de warenhuizen rustig laten voort
bestaan en volgens een der laatste decre
ten verboden om over de verhouding
grootbedrijf-kleinbedrijf in het openbaar
te dis cu s s i e er eh.
Dit laatste is in Nederland gelukkig niet
verboden. Critiek, en vooral gegronde cri
tiek, wordt in ons land nog beschouwd als
een gezond en normaal verschijnsel in een
samenleving van'vrije menschen. De cri
tiek van den Middenstand op de Regee
ring de verlangens en wenschen van
dien stand ook voor de toekomst zullen
ingeleid en besproken worden op het groot-
sche congres, dat de Nederlandsche R. K.
Middenstandsbond Dinsdag in den Haag
heeft belegd. Den Middenstanders, en on
der hen vooral dengenen, die met hun tijd
mee willen gaan, raden wij aan dit con
gres bij te wonen. Veel, wat tot nog toe
*niet begrepen of slechts half-begrepen
werd, zal daar duidelijk worden.
Katholieke Raad voor den Handel.
Naar aanleiding van de instelling van den
Katholieken Raad voor dien Handel schrijft
„De Nieuwe Eeuw":
,,'t Is inderdaad te hopen, dat dit insti
tuut een belangrijke plaats zal gaan inne
men in het katholieke gemeenschapsleven.
Die diepe kloof tussohen persoonlijke be
ginselen en handelsmoraal moet gedempt
worden, die juiste opvattingen van recht
vaardigheid en dienende liefde kunnen dan
meer kans op erkenning krijgen.
Het is onderhand een afgezaagd thema,
dat van vain „tijd der groote beslissingen".
Maar het blijft niettemin waar, dat er juist
thans, nu zoo veel van het oude vermolmd
en voos is gebleken, nu jarenlang beleden
beginselen wankelen in den storm der ge
beurtenissen, aan. het Katholicisme een
kans geboden wordt, om een grooten slag te
winnen voor den Meester. Mits de katho
lieken maar voluit en in alles katholiek
durven zijn, mits ze ook breken met de han-
del-is-handel-code en de verschrikkelijke
aanklacht van Mgr. Callier z.g. te niet wil
len doen: „Door de Katholieke Handels-
hoogeschool zal juist het terrein worden
betreden van handel en koopmanschap, op
welk terrein wij tot heden wel veel katho
lieken ontmoetten, maar helaas de katho
lieke moraal dikwijls moeilijk te vinden
BINNENLAND
PRODUCTIE-REGELING IN DE
STEEN-INDUSTRIE.
In de gisteren te Arnhem gehouden ver
gadering van afgevaardigden der Neder
landsche baksteen- en kalkzandsteenindus-
trie, waarbij 90 pet. der geheele-steen-in-
dustrie vertegenwoordigd was, is met al
gemene stemmen tot productieregeling be
sloten. Door dezen maatregel zal de pro
ductie over het geheele land naar verbruik
worden geregeld.
.EEN COMMISSIE VAN ONDERZOEK
DOOR DE REGEERING BENOEMD
Bevoordeeling van fabrikanten in
vleeschwaren?
Bij de algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting over het jaar 1934 in de
Tweede Kamer werd de wenschelijkheid
uitgesproken om over te gaan tot het in
stellen van een commissie van onderzoek
naar de aanleiding van klachten, welke in
het land de ronde deden over minder juis
te toestanden, welke zouden zijn ontstaan
door bevoordeeling van bepaalde fabrikan
ten van vleeschwaren meer speciaal van
vakensvleeschwaren. Hoewel de regeering
aanstonds als haar overtuiging kon uitspre
ken, dat alle wantrouwen op dit gebied
ongegrond was en dat voldoene controle
wordt uitgeoefend heeft zij zich bereid
verklaard de instelling van een dusdanige
commissie te bevorderen.
Bij K. B. van 19 Januari 1934 is thans
de hierboven bedoelde commissie ingesteld.
Aan de commissie is een breedere taak
toegedacht an aanvankelijk was toegezegd.
Haar taak is aldus omschreven:
Een onderzoek in te stellen omtrent on
derwerpen, verband houdende met crisis
maatregelen, waaromtrent onze minister
van Economische Zaken oordeelt, dat het
algemeen belang een onderzoek vordert.
Hierdoor zullen aan de commissie ook
andere onderwerpen^ door den minister
van Economische Zaken ter onderzoek
kunnen worden voorgelegd.
In de commissie zijn benoemd tot voor
zitter mr. dr. E. J. Beumer, ondervoorzit
ter van den Centralen Raad van Beroep
te Utrecht en tot leden mr. dr. G. v
Bergh, oud-lid der Tweede Kamer te Am
sterdam, prof. mr. P. W. Kamohuisen,
hoogleeraar aan de R.K. Universiteit .e
Nijmegen, ingenieur G. A. Kessler, direc
teur der Koninklijke Nederlandsche Hoog
ovens- en Staalfabrieken te IJmuiden en
mr .J. H .Kuiper, lid van den Centralen
Raad van Beroep te Utrecht, terwijl als
secretaris aan de commissie is toegevoegd
mr. J. H. van Maarseveen, advocaat en
procureur te Utrecht.
BUITENGEWOON CONGRES NED.
R. K. MIDDENSTANDBOND.
Zeer groote belangstelling.
Voor het buitengewoon congres, dat de
Ned. R. K. Middenstandsbond op Dinsdag
a.s. in den Dierentuin te 's Gravenhage or
ganiseert, ter behandeling van zijn pro
gram tot ordening, saneering en bescher
ming van het middenstandsbedrijf, blijkt
in den katholieken midden stand van Ne
derland en ook buiten zijn kring!
een bijzondere belangstelling te bestaan.
Behalve uit het Limburgsche, zal ook uit
het Bossche en Bredasche diocees een ex
tra-trein de congres-gangers naar de re
sidentie brengen en ook uit de andere dio
cesen staat de deelneming op hetzelfde
peil.
Naar ons wordt medegedeeld, stond reeds
gisteren vast, dat de groote zaal van den
Dierentuin, tot op haar volle capaciteit uit-
gebrei, uitverkocht zal zijn.
Dit behoeft de katholieke middenstan
ders die zich nog niet van een toegangs
kaart voorzagen, niet af te schrikken: voor
meer vergaderruimte wordt zoo noodig ge
zorgd.
TEELTREGELING VOOR AARDAPPELEN
Naar wij vernemen, zal, in verband met
het advies door de Centrale Commissie in
gevolge art. 27 der Landbouwcrisiswet uit
gebracht, door de Regeering een teeltre
geling voor aardappelen worden uitgevaar
digd, waardoor uitbreiding van deze cul
tuur in 1934 zal worden voorkomen.
Het ligt in de bedoeling het verbouwen
van aardappelen slechts toe te staan tot
een oppervlakte overeenkomende met die
van 1933.
De bij de Gewestelijke aardappedorgani-
saties aangesloten telers zullen via deze or
ganisaties in het bezit gesteld worden van
een teeltvergunning.
Mocht blijken, dat t.z.t. de omstandighe
den leiden tot een ontwrichting van de
markt, dan zal steun in den geest van de
voor 1933 getroffen maatregelen door de
Regeer ing toegepast worden.
De verbouw van fabrieksaardappelen
staat geheel buiten deze regeling.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Bulgaren van het Rijksdagbrandpro
ces naar Berlijn overgebracht. (3de blad).
Weer een nieuwe zwendel-affaire in
Frankrijk. (3de blad).
Engeland kondigt represaille-maatrege
len aan tegen de contingenteeringspolitiek
van Frankrijk. (3de blad).
BINNENLAND.
Teeltregeling van aardappelen. (1ste
blad).
Steun aan gewassen. (1ste blad).
Drie kinderen te Thorn door voedselver
giftiging in levensgevaar. (Gem. Ber., 4de
blad).
Gemeente-secretaris van Wychen wegens
fraude ontslagen. (Gem. Ber., 4de blad).
BENZINE-INVOER VOOR 20.000.000
Motorverkeer betaalde 28.230.000
invoer- en andere rechten.
Uit de gepubliceerde cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek blijkt, dat
over het jaar 1933 voor een waarde van
meer dan S 20.000.000 benzine is ingevoerd.
VERHOOGING VAN TUINBOUW-
STEUN
De regeering heeft met het oog op den
nood m den tuinbouw besloten den toe
slag over 1933, waarvoor een bedrag van
5 miillioen uit de schatkist beschikbaar was
gesteld, nog met een niet onbelangrijk be
drag te verhoogen. Hiervan mag worden
verwacht dat de overgang tot den nieuwen
oogst voor tuinbouwbedrijven er belangrijk
door zal worden verlicht.
Het tijdschrift „Wegen" heeft, aanne
mend, dat 80 procent van de totaal inge
voerde hoeveelheid benzine voor motorver
keer is gebruikt, berekend, dat aan invoer
en andere rechten totaal 28.230.000 door
de automobilisten is betaald.
Het blad merkt er bij op, dat sinds 1 Janu
ari j.l. de benzine nu tevens is onderwor
pen aan de Omzetbelasting, zoodat over
1934 het totaal bedrag weer aanzienlijk
hooger zal zijn.
STEUN AAN DE GEWASSEN.
Mededeeling van Minister Verschuur.
Op de vragen van den heer Lovink, be
treffende spoedige bekendmaking der van
Regeeringswege voorgenomen regelingen
ter zake van den aan de gewassen te ver-
leenen steun en van de voorwaarden, waaf-
onder die steun zal worden verleend, lui
dende:
1. Is het den Minister bekend, dat bij de
landbouwers, in verband met het opma
ken van het zaaiplan, groote behoefte be
staat, de regelingen te kennen ten aanzien
van den steun aan de gewassen en de
voorwaarden waaronder die steun zal wor
den verleend?
2. Is de Minister bereid die plannen met
den meesten spoed bekend te maken?
heeft Minister Verschuur als volgt ge
antwoord:
1. Deze vraag wordt bevestigend be
antwoord.
2. Hoewel thans nog niet ten aanzien
van alle producten de gevraagde inlichtin
gen kunnen worden gegeven, kan reeds het
volgende worden medegedeeld:
a. Voor de tarweteelt zal weder 1/3
deel van het bouwland mogen worden be
nut, terwijl de richtprijs van 12.zal
worden verlaagd op een nader vast te stel
len bedrag.
b. Roggemeel Gest. De verbouw van
deze producten zal niet worden gelimi
teerd, terwijl voor den te verleenen steun
voor deze producten het bedrag nog nader
zal worden vastgesteld.
c. Aardappelen. Er zal, om te voorko
men, dat het totaal de hoeveelheid van het
vorige jaar zal overschrijden, een teelt be
perking gelden van 100 pet. van 1933, ter
wijl in den geest van de voor 1933 getrof
fen maatregelen steun zal worden verleend
indien zulks noodig mocht blijken.
d. Vlas. De regeling van dit product zal
in hoofdzaak overeenkomen met die van
het jaar 1933.
e. Suikerbieten. De beslissing te dezen
aanzien zal zoo spoedig mogelijk door den
Minister worden medegedeeld.
