EEN TERUGBLIK OP
HET GRAALWERK.
25ste Jaarj?ansr
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1934
No. 7725
3>e£eid^ofieSou^cml
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week1 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week S 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGPACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 3U woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur m
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
V De S.D.A.P. en het
„Wilhelmus"!
De sociaal-democraten in Leiden hebben
verklaard wat we trouwens al lang wis
ten dat ze niet bij nationale herdenkin
gen of officieele plechtigheden tegenwoor
dig willen zijn, als daarbij het Wilhelmus
wordt gezongen. En als de Koningin of
iemand van het Koninklijk Huis bij zulk
*n plechtigheid tegenwoordig is dan is
't teneenenmale uitgesloten, dat zij, de so
ciaal-democraten, er bij willen zijn!
Dat is het nationale standpunt, waarop
de S. D. A. P. in Leiden zich stelt;
Nu willen wij beginnen, met toe te ge
ven, te erkennen, dat feitelijk Oranjefees
ten, Koninginnefeesten en andere nationale
festiviteiten wèl door enkelen of meerde
ren m i s bruikt zijn geworden, om anti
socialistische gevoelens te demonstreeren.
Wij behoeven maar te herinneren aan de
meer dan ongelukkige tafelspeech, door ds.
v. Hoogenhuyze gehouden bij den feest
maaltijd na afloop van de door hem ge
leide Koninginne-hulde in het Stadion te
Amsterdam, verleden zomer. Wij denken
aan aat laag-bijde-grondsche, banale liedje,
dat men, vroeger meer dan nu, nog wel
'ns hoorde zingen op 31 Augustus: „Oranje
boven, Oranje boven. Leve V/i'.Lmien, eg
met de Socialen, Leve Willemien."
Maar: eerstens zijn dat toevalligheden,
bijkomstigheden, die niet per se aan natio
nale feesten verbonden zijn! En vervol
gens kunnen de sociaal-democraten der
gelijke, ook door ons absoluut afgekeurde,
dingen tegengaan en voorkomen, als zij
niet langer zichzelf zou den uit
sluiten van nationale herdenkingen,
nationale samenkomsten!
Het standpunt der Leidsche socialisten
gaat echter zóó ver, dat zij bij dergelijke
gebeurtenissen n i e t gez-ngen zouden wen-
schen het Nederlancische Volkli ed, het Wil
helmus. Dat is natuurlijk een stand
punt, waarbij de S. D. A. P. klaarblij-
k e 1 ij k zichzelf buiten de volksgemeen
schap sluit!
M«\ar op dat standpunt staat niet d e ge-
heele S. D. A. P.
Onlangs heeft mr. Duys zich in een reeds
veel-besproken brochure de tolk gemaakt
van anders denkende sociaal-democra
ten. Mr. Duys poneert de stelling: „De Par
tij spreke het duidelijk uit en brenge prac-
tisch haar pptreden daarmede in overeen
stemming, dat zij tegenover het Konings
huis in Nederland inneemt hetzelfde
loyale standpunt als onze zuster-Partijen
Engeland, Denemarken, Zweden enz."
En in de toelichting bij deze stelling le
zen we o.m.:
j „Onze Koningin gedraagt zich uiter
mate constitutioneel. Ik zou niet weten
wat op de wijze, waarop zij haar
functie vervult te dezen opzichte in
redelijkheid aan te merken is. Midden
in de woedende Hetze, die in deze da
gen tegen ons gaande is, waarin wij op
de meest lasterlijke wijze do»r poli
tieke tegenstanders, die zelfs het ambt
van Minister bekleeden, en bloc wor
den gekwalificeerd als landverraders,
buiten de gemeenschap van ons volk
worden gezet, en als misdadigers be
handeld (Dat zijn de gebruikelijke
dikke woorden. Red. „L. Crtont
vangt zij den leider dier zoogenaamde
Landverraders ten paleize, teneinde
ook van hem te vernemen hoe te han
delen by deze Kabinetscrisis."
En verder:
„Maar wat doen wij nu daartegenover?
Wij blijven demonstratief weg wan
neer zij haar constitutioneel-democra-
tischen plicht der Kamer-opening ver
vult, verzoeken den voorzitter der'Ka-
mer ons niet met officieele opdrachten
te belasten die tot het gevolg zouden
hebben, dat wij, zij het ook nóg zoo
NEDERLAND EN INDIë TEGENOVER
HET BUITENLAND
BINNENKORT EEN CONFERENTIE
MET JAPAN
Contingenteering van gebleekt katoen;
Indische maïs op de Nederlandsche markt
De Nederlandsche regeering heeft de Ja-
pansche uitgenoodigd omstreeks Mrt. 'April
afgevaardigden te zenden naar een confe
rentie te Batavia, orrl het geheele complex
der handelsbetrekkingen tusschen Neder-
landsch-Indië en Japan in studie te nemen,
met het doel, meer evenwicht te brengen
in de balans van im- en export. Deze con
ferentie is een gevolg van de heroriëntee
ring, die noodig is geworden na het misluk
ken van de Economische Conferentie te
Londen.
Zij is een eerste stap en zal gevolgd wor
den o.a. door conferenties met Engeland,
Australië en Duitschland.
Uitgangspunt voor de conferentie met
Japan is de contingenteering van den in
voer van gebleekte katoentjes in Indië, een
maatregel, die dezer dagen afgekondigd zal
worden.
Het maïsvraagstuk.
In Nederland is verder in voorbereiding
een maatregel om het Indische overschot
aan maïs op deNederlandsche markt te
brengen, zonder dat de prijs er invloed van
ondervinden zal. Deze verplaatsing zal via
de graancentrale geschieden, met mede
werking van de scheepvaartmaatschappijen
Het Indische overschot aan maïs zou voor
den kleinen Indischen boer rampzqjig wor
den, als het op de markt bleef en den lagen
prijs van de maïs nog meer omlaag zou
dringen. Alleen Japan zóu bij zoo'n situa
tie winnen.
Riet
i biet.
Officieel blijkt er geen sprake te zijn
van strijd tusschen de Javasuikerproducen-
ten en de beetwortelboeren. De Nederland
sche Regeering heeft de vraag in studie, of
steun aan den beetwortelbouw nog langer
verantwoord is. Mocht het antwoord op
deze vraag ontkennend luiden, dan, maar
eerst dan en dan zeker, moet Javasuiker in
de plaats komen van de beetwortelsuiker.
Meer contact.
Om al deze maatregelen vlug en goed
te kunnen nemen, is nauw contact wen-
schelijk, niet alleen met de Indische Regee
ring, maar ook met de particuliere belang
hebbenden. Daarom zal een dezer dagen
worden ingesteld een Commissie van Con
tact voor Economische Aangelegenheden.
In de feiten zijn kort samengevat mede-
deelingen, gedaan door prof. J. v. Gelde
ren, hoofdambtenaar van Econ. Zaken in
Indië, thans adviseur van minister Colijn.
BURGEMEESTER KRINGLEIDER N.S.B.
DE BURGEMEESTER VAN AMSTEN-
RADE KRIJGT EERVOL ONTSLAG.
Bij Kon. besluit van 26 Januari 1934 is
aan M. V. H. E. J. M. graaf de Marchant et
d'Ansembourg, met ingang van 15 Februari
1934, eervol ontslag verleend als burgemees
ter der gemeente Amstenrade.
Gelijk men weet, heeft de burgemeester
onlangs met den minister-president dr. Co-
lijn een bespreking gevoerd over het feit,
dat hij bovendien kringleider was van de
N.S.B. in Zuid-Limburg. Naar aanleiding
van dit onderhoud heeft hij toen geen ont
slag genomen, doch de beslissing gelaten
aan de Kroon, doordat hij aan H. M. de
Koningin zijn ontslag aanbood. Uit boven
vermeld Kon. besluit blijkt derhalve, dat
de Kroon het samengaan van beide func
ties onvereenigbaar acht.
Wat wil de Graal? Watdoet zij, speciaal
ook in Leiden? In deze beschouwing wordt
een overzicht gegeven van den zegenrijken
Graal-arbeid, welke recht heeft op de waar
deering aller weldenkende katholieken
officieel en kort, in aanraking met haar
komen, en nemen bij alle nationale ge
legenheden een houding aan, die, als
het er om te doen was den schijn op
ons te laden, alsof we geheel niet tot
het Nederlandsche volk behoorden,
niet beter kon geschieden.
Met een en ander vergelijke men nu
eens hoe onze Partij in Engeland, De
nemarken, Zweden enz., zich op dit
punt gedraagt."
Men ziet het, dat het standpunt van
Duys c.s. een heel ander, veel breeder,
loyaler en royaler is, dan b.v. dat der
Leidsche sociaal-democaten!
Wij staan aan de ingang van het nieuwe
jaar. Een oogenblik willen wij terug zien
dat, wat geweest is, om daaruit kracht
en moed te putten, om fiér en frank de
actie in te zetten voor 1934 en met verdub
belden ijver de hand aan het werk te slaan.
De belangrijkste gebeurtenissen in 1933
voor de Graalbeweging naar buiten
waren dan wel het „Rorate-spiel" in Ber
lijn, het „Lyd ;inaspel" te Schiedam, de op
voering van „Everyman" te Londen.
De intocht van de honderden Hollamdsche
Gr aalmeisjes in Duitschlands hoofdstad zal
ons bij blijven, als een feit van krachtig
pionierswerk, als een stuk var levenden
Godsdienst in de rythmi :che golving van
zoovele zielen en harten. Voorbereid door
maanden van ernstige repetities en daad-
vragende offerbereidschap, heeft deze
tocht van 2 maal 24 uur wel sterk naar
voren doen komen al wat er in de Holland -
sohe Graalleden leeft aan pit en deugd,
jonge moed en doorzettingsvermogen. En
toen het Graalleger met zijn regenboog
kleuren in volle frischheid kwam binnen
stappen, was het of plots de zon doorbrak
in da grauwe straten van Berlijn. 'tWas of
zt Hollands vriendelijke duinen en blikke
rend strand meegetooverd hadden rond
zioh. En uit het hart gegrepen van de dui
zenden luisteraars klonk de bede om be
vrijding:
„Eile Herr
Zögere nicht,
Befreie Dein Volk!
Komm Herr,
Rette uns jetzt
Zögere nioht langer!
Löse die Freveltaten Deines Volkes
Befreie wieder Dein Volk!"
Het was schoon van het begin tot het ein
de en de Graalmeisjes, die werkelijk ge
geven hadden 100% van haar kracht, moch
ten met den naohttrein terugkeeren in het
gelukkig besef, dat zij vele menschen weer
een levendig begrip hadden bijgebracht,
welk een diep geluk er uitgaat van een ge-
loovig mensch en wat een schat van vóór
komende genade de Katholieke Kerk ver
mag uit te deelen.
Drie en twintig en dertig April 1933 werd
St. Lydwina, wier eeuwfeest door geheel
Katholiek Nederland luisterrijk werd her
dacht, door d< Graal gevierd door de uit
voering van het Lydwinaspsl in het Xerxes-
stadion te Schiebroek. Het leven van St.
Lydwina, die in haar 38-jarig lijden zoo
veel genaden over onze lage landen heeft
afgetrokken is beheersoht door de wet der
solidariteit van schulden en genaden. Hoe
Lydwina, die haar jeugd zag verschrom
pelen in eene uiterst pijnlijke ziekte en de
latere jaren van vrouwelijke kracht en hei-
eer inzicht zag wegtanen op een schamele
legerstede in een krot van een huis, alleen
met de smarten van een uitgeteerd en
doorwond lichaam, er toe gekomen is, om
zich als offerlam aan God aan te bieden
ter delging van de zondenschuld, poogde dit
spel weer te geven in den eenvoud van
jonkvrouwelijke gratie.
Lydwina als de vrouw met een rag-fijn
geweten en een gouden hart, dat meevoelt
der zonden boosheid en lijden; eene ziel,
welke anderen kan verkwikken, eens vrouw
met heldenmoed, die niet terugschrikt voor
een leven van jarenlange materieele ellen
de en lijden Lydwinr als de vrouw, die
door God wordt opgevoed tot eene supreme
Lijdensbruid, zoodat zij er toe kan komen,
om in lammetjes-gedweeheid haar lijden te
dragen, het groote Offerlam achterna in
verpurende Gelijkenisliefde.
Zij eischt voor zich zelve niets. De Eere
Gods alleen:
Laat uit ons worden Heer, waar Gij ons
voor gemaakt hebt.
Wij herinneren aan het oogenblik, waar
op Lydwina zich wendt, tot ons aller Moe
der, de Allerheiligste Maagd Maria.
Nu wil ik naar mijn Moeder gaan
Om haar mijn nood te klagen.
Zij ook wilde onder 't kruishout staan;
Ik moet haar hulp gaan vragen:
Maria!
De Koningin van smarten liet
De schoonste rozen bloeien
Aan eene boom van groot verdriet,
Waar Hare tranen vloeien.
Maria.
Bij de liefde, waarmee Gij Zijn
Offermoed
Evenaard hebt, toen allen Hem
griefden,
Maak nu Uwe dochter ook dronken
van bloed,
En rood uit gelijkenisliefde:
Maria!
Hoe de groote groepen optrokken om met
Maria zich te scharen onder het Kruis. Kla
gend klonk over het wijde veld Stabat
Mater.
Goede God, Uw heil is schoon:
Al mijn lijden Is genade
Ik begreep het veel te spade:
Ik mag lijken op Uw zoon.
Onze graalleden hebben maandenlang ge
lest in de sfeer van het Lydwinaspel. Wij
mogen hopen, dat onze Landsheilige Ly
dwina de liefde en het élan, haar gewijd,
zal hebben aangenomen en daarboven de
voorspraak zal zijn van ons allen.
Tenslotte de uitvoering van Everyman in
de graaliaiiterpretatie van massaspel met
muziek en religieusedans in de Albert Hall
te Londen. Ook hier werkte een groep van
Hollandsche leden en leidsters mee. De
schoone liturgische gezangen, maar boven
al het spel van de groepen, leken ontdaan
van alles wat aan wereldsohheid kon doen
denken. Het spel werd tot een urenlange
doodsmeditatie. De dood als doorgang naar
een hooger, beter leven. En wel nietig en
klein leek ons het aardsch bestaan. De
hemel met zijn volmaakt geluk werkte. De
liturgische gezangen hieven met hun in
houd, kunnen eenvoudige melodie en hun
smeeking de geheele opvoering in een
bovenaardsohe sfeer.
Verschillende groepen van graalleden
beeldden den tekst van de liederen uit in
de religieuse dansen. We herinneren hier
nog even aan het „Dies Irea", het „Media
Vita", het „Attende Domme", en „In Para-
disum". De jonge Engelsche vrouwen heb
ben getoond zich zelf in volkomen over
gave te kunnen geven. Everyman een
spel van diep nadenken en zelf inkeer, beel
dend den gang van den mensch naar God,
raakte door zijn ernst hart en ziel van de
toeschouwers.
Door de Graalspelen is ook in 1933 eens
te meer gebleken, dat duizenden menschen
het oor leenen aan de eeuwenoude waar
heden van ons heilig geloof ook al komen
die waarheden in een nieuwe kleéd tot hen,
het zijn en blijven de aloude waarheden
van onze Moeder de H. Kerk wanneer
er van het geheel een bezieling uitgaat, die
rechtstreeks overspringt van het hart vam
den eenen mensch in dat van den anderen.
Deze bezieling wekken kan alleen degene,
die door een diep geloof zijne eigen
woorden wéét: den tolk van eeuwige waar
heid.
De Graalactie naarbinnen bracht een
groote reorganisatie in de maanden Mei
Juni. Door de voortdurende uitbreiding en
het steeds toenemend aantal leden en leid
sters werd de instelling van een aantal de
partementen en raden van eene dwingende
noodzakelijkheid. Naast het Graalwacht-
Departement, opgericht in 1932, werd in
principe besloten tot de oprichting van 9
andere Departementen en 8 Raden.
Waar in ieder Graalhuis clubs gegeven
worden in ontspanning en ontwikkeling,
sport, muziek en kunst beoefend wordt, is
het helder en klaar, dat voor al deze afzon
derlijke groepen deskunde wordt vereischt.
Iedere huisoverste kan onmogelijk van al
les verstand hebben. Bovendien ontbreekt
haar meerendeels ook de tijd, om zich in
details te verdiepen. Daarom zijn al de ver
schillende belangen toevertrouwd aan
groepjes van deskundige personen in de
Graalbeweging.
De Departementen schakelen de club
huisleiding niet uit, integendeel. Zij werken
het liefst door en met haar. Zij zorgen voor
de eenheid van ltfn in alle huizen en voor
de harmonische ontwikkeling der clubs. De
Departementen en Raden zijn onderge
bracht in het Departementenhuis van de
Graal, Koningslaan 30, Amsterdam, waar
de meeste van deze afdeelingen haar kan
toor hebben. Al zoo werden geïnstalleerd:
Departementen:
1. Het Graalwaoht-Departement. 2. Het
Fabrieksmeisjes-Departement. 3 Het Kruis-
kinderen-Departement. 4. Het Kadetten-
t Departement. 5. Het Jonge-Garde-Depar-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Ontwapeningsplannen van Engeland en
Italië, die tegemoet komen aan de Duitsche
eischen. (2de blad).
Een mislukte aanslag op kardinaal Faul-
haber te Munchen. (2de blad).
Stabilisatie van den dollar. (2de blad).
De Russische stratosfeerballon neerge
stort. De inzittenden gedood. (Luchtv., 3de
blad).
BINNENLAND.
Economische maatregelen ter bevordering
van de handelsbetrekkingen van Neder
land en Nederlandsch-Indië. (1ste blad).
Burgemeester en leider van N.S.B. gaat
naar de meening van de Regeering niet sa
men. (1ste blad).
WAT DE GRAAL BEOOGT EN DOET.
(lste blad).
DE GESCHIEDENIS VAN DE ST. LO-
DEWIJKSKERK TE LEIDEN. (2de olad).
tement. 6. Het Leidsters-Departement. 7.
Het Departement voor Dadenclubs en Ern
stige Avonden. 8. Het Cursus-Departement.
9. Het Inkoop-Departement. 10. Het Depar
tement van Financiën en Administratie.
Raden:
1. De Sport-Raad. 2. De Muziek-Raad.
3. De Raad van Huishoud- en Nijverheids
onderwijs. 4. De Raad van Beeldende
Kunst en Huisnijverheid. 5. De Pers-Raad.
6. De Reis- en Vaoantie-Raad. 7. De Film-
Raad. 8. De Contact-Raad.
Over-deze organisatie hebben wij U wel
eens eerder een overzicht mogen geven,
zoodat dit hier onnoodig zou zijn, dit nog
eens te doen.
HOE WAS DE BLOEI IN LEIDEN?
Naast het meedoen met spelen hierboven
reeds genoemd, aan leidsters- en ledenre
traites en weekends, mogen we in Leiden
hoewel nog geen groote doch wel be
vredigende successen boeken. Het aantal
leden is dit jaar met 120 toegenomen.
De sportclubs mochten dit jaar tot groo
teren bloei komen. Langzamerhand is men
gaan begrijpen, dat in een groote organi
satie ook de sport een belangrijke plaats
moet innemen. Overm oei baar is er door
gewerkt, zoodat de Graal te Leiden mo
menteel 3 bloeiende damesclubs, 1 meisjes
club en 2 kleuterclubs heeft.
Wij hopen echter, dat deze bloei iin 1934
zich moge verdubbelen, doordat velen, die
nu nog weifelend aan den kant staan, mo
gen toetreden.
Bij het harde werken voor spelen en In
wendige organisatie hebben de leden zioh
ook kunnen vergasten aan leuke fiets- en
wandeltochten. We hebben genoten van
frissche boschilucht van Gods schoone
natuur, waar we spelend, joelend en genie
tend doorheen trokken.
In het najaar was het eerste punt van ons
programma een leden-weekend in Leiden
te houden. De Graalgesst is toen verfrischt
en met groote moed en eohte offer- en lief
degeest is men aan het werk geslagen, niet
ziend naar eigen kleine belangetjes, of
eigen narigheid, maar wetend en beseffend,
dat wij dan iets kunnen bereiken, als wij
de moeilijkheden van iederen dag blij aan
vaarden. Dat is moeilijk en vraagt heden-
moed 't zal ons vaak mislukken maar
Excelsiorhooger op
Alleluia blijer op
Vooruit.
Om aan de buitenstaanders iets'van ons
clubwerk te laten zien, werd er besloten
een tentoonstelling te houden met een daar
aan verbonden fancy-fair. De belangstel
ling die wij mochten genieten voor ons
werk was buitengewoon groot.
Door de leidsters werd er dit jaar heel
veel aan huisbezoek gedaan, waardoor het
aantal leden groeide en uitbreiding van
clubs noodzakelijk werd.
Wjj mogen misschien hieronder een over
zicht laten volgen van de clubs en cursus
sen.
Apologetische cursus, welke gegeven
wordt op Maandag door den Weleerw. Pa
ter L. Zonderland O.F.M.
Gregoriaansche Zangcursus, op Vrijdag
avond door den Zeer eer w. Heer Pastoor Th
Beukers.
E.HJB.O.-cursus, op Dinsdag door
Zeergel. Heer Dr. Simons.
