ZSste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ZONDASSSLAD
VRIJDAG 5 JANUARI 1934
No. 7702
2)e £eid&eft£(Boii/fcci/fit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 H
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone AdvertentiëD 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelinger. wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste au woorden, v/aarïn be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur e»
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DRIEKONINGEN
„Epiphani Domini", „de Verschijning des
Heeren aan de Heidenen" dat is de oer
oude taal der Kerk; de benaming van het
feest dat we morgen* vieren. Het is de grond
gedachte, welke de geheele Liturgie van
dezen dag beheerscht: Christus, de Heer,
de goddelijke Koning is verschenen en Hij
is de Heiland voor de geheele wereld.
Met deze grondgedachte van het feest
zijn wij eigenlijk maar weinig vertrouwd
geraakt: de populaire gestalten der Heilige
Drie Koningen dringen zich steeds naar
den voorgrond. Maar des te duidelijker
taal spreekt de Liturgie: „Ziet, de Heer-
scher is gekomen, Onze Heer, en koning
schap en macht en heerlijkheid zijn in
Zijne handen".
„De volkeren zullen wandelen in Zijn
licht en de koningen in de glans van Zijn
dageraad.
„Alle koningen der aarde zullen Hem
aanbidden en aile Volkeren Hem dienen".
Deze feestgedachte is schoon en verhe
ven; zij omvat de universeele, tijd en we
reld omspannende taak van den menschge-
worden Zoon van God; en niet alleen dat,
maar zij werpt een helder licht op de uni
verseele, tijd en wereld omspannende zen
ding van Christus' Kerk. ,*/De ster, die uit
Jacob opgaat, moet met haar glans de ge
heele wereld vervullen; de zon der ge
rechtigheid, uit den hooge ons verschenen,
moet de geheele wereld verlichten; de ko
ning geboren uit den stam van Juda, moet
heerscnen van zee tot zee en Zijn rijk zal
geen einde hebben.
Christus is het heil der wereld. Zijn ver
lossing is een verlossing der wereld. „Want
door Uw heilig Kruis hebt Gij de wereld
verlost". Hij is het Lam Gods, dat de zon
den der wereld wegneemt. „In U zullen
alle geslachten der aarde gezegend wor
den". Het Rijk van Christus is een rijk van
genade en verlossing. Eens heeft de erfzon
de de geheele menschheid in een strik ge
vangen, nu is echter ook het rijk der ver
lossing en der genade een rijk voor alle
naties, alle rassen en talen. De genade van
het Nieuwe Verbond is niet gebonden aan
de natuurlijke afstamming van Abraham.
„De macht om kinderen Gods te worden is
verleend aan allen, die in Zijn Naam geloo-
ven, die niet uit het bloed, noch uit den
wil van een man, noch uit den wil des
vleesches, maar uit God geboren zijn".
„Al het vleesch zal Gods heil aanschou
wen".
Zoo kent het verlossingswerk geen be
perking door ras of nationaliteit. Christus
heeft door het rijk Zijnere genade de sy
nagoge overwonnen. Hij kan slechts een
Kerk willen, welke in wezen en werkelijk
heid een wereldkerk is.
Want de Kerk is mets anders dan de
voortzetting van Christus' werk. „Zooals de
Vader Mij gezonden heeft, zoo zend ik U".
Christus missie was een religieuse zen
ding, de heiliging der wereld. De taak van
de Kerk is geen economische, materieele
of politieke zending. „De menschenzoon is
gekomen om te zoeken en zalig te maken
wat verloren was". De Kerk heeft onder
de menschen geen andere taak dan het
werk der verlossing te voltooien, de
menschheid verder te heiligen. „Het rijk
des hemels is gelijk aan het zuurdeesem,
dat een vrouw nam en onder drie maten
meel mengde, totdat alles verzuurd was".
Alle menschelijke betrekkingen en levens
uitingen te doordringen met Christus', he
melrijk, met den geest van het Evangelie,
dat is de taak, welke de Kerk in de we
reld te vervuilen heeft, opdat de mensch
heid „een nieuwe schepping Gods" worde.
Als Christus' zending de geheele wereld
omvat, kan het met de zending der Kerk
niet anders zijn. Alles moet herschapen
worden en het aanschijn der aarde moet
worden vernieuwd. Daarom heeft zich Sint
Paulus, die katholiek-universeele geest, te
gen alle inperking en Joodsch seperatisme
verzet. In het rijk der genade „is er noch
Jood, noch Griek, noch slaaf, noch vrije,
noch man, noch vrouw, maar zijn allen één
in Christus Jezus". Ieder beroep op afstam
ming en ras wordt voor dit rijk verwor
pen. „Uit steenen zal de Heer zich kinde
ren verwekken". „En van den opgang der
zon tot haar ondergang zullen zij komen
om met Abraham, Isaac en Jacob aan te
zitten in den hemel".
Boven de verschillen in rassen en talen
welft zich het gebouw van het Gods-rijk
en wij allen, blank en zwart, zijn tot dit
ééne rijk geroepen. „Eén Heer, één geloof,
één doopsel, één God en Vader van allen
in Jezus Christus onzen Heer". De Kerk
kent daarom geen grenzen en perken, haar
zending is universeel, haar blik reikt tot
de grenzen der aarde. Waar menschen le
ven is er een oogstveld voor God en Zijn
Kerk. Daarom moet de Kerk uit innerlijke
noodzaak missiekerk zijn. Zij zou haar in
nerlijk wezen verloochenen, als zij een
oogenblik haar zending voor de gansche
wereld vergat. Daarom hield zij in geen
enkele eeuw van haar geschiedenis op een
missiekerk te zijn.
Als Sint Paulus door de oude wereld ijlt
en Franciscus Xaverius Indië en Japan op
zoekt, als Sint Bonifacius Duitschland en
Nederland doortrekt en de missionarissen
altijd en overal zwaar apostolisch werk
verrichten, geschiedde dit alles onder de
leuze: „zoeken en zalig maken, wat verlo
ren was". Daarom snellen zij van stad tot
stad, van land tot land, tot in de ijs
woestijnen van Alaska en de heete tropen
van Afrika.
Het waren steeds tijden van achteruit
gang, wanneer de geest der missioueerende
Kerk door het materialisme overwoekerd
werd, wanneer de religieuse taaK der zen
ding werd opgeofferd aan aardscbe belan
gen; en steeds bloeide er een nieuwe lente
voor de Kerk, als het bewustzijn dezer re
ligieuze zending levendig werd gevoeld.
De verschijning des Heeren! Hij is ons
verschenen „en wij hebben Zijne hemlijk-
heid gezien". Laten we in het licht des ge-
lonfs niet vergeten, dat er millioenen men
schen toeven in de duisternis en de schadu
wen des doods. Wij speuren de barens
weeën van den komenden tijd, er gaat een
heet verlangen door de menschheid en bij
allen strijd en haat meen en wij beslist dat
heimwee naar vrede en Gods verlangen te
voelen. Maar ook deze wereld en dezen tijd
is geen andere naam gegeven, waarin men
zalig worden kan, dan de naam van Chris
tus. Christus is heden en altijd het heil
der wereld. Jiust in dezen tijd van ver
warring zal de geloovige christen zijn
hoop stellen op Christus, die het heil der
wereld is en in dit geloof zal hij hopen en
bidden, dat onze tijd aan de Verschijning
des Heeren deelachtig mag worden; „dan
zal alle vleesch het heil van God aan
schouwen".
V De wetten maken de zeden
niet, maar
Maatschappelijke hervormingen van bo-
ven-af kunnen dan eerst worden inge
voerd, als de menschen zelf zóó hervormd
zijn, dat zij deze willen; dat zij inzien, dat
deze hervormingen goed zijn.
Bedrijfsraden b.v., ingesteld op initiatief
van de Overheid, brengen de solidariteit
tusschen de klassen geen stap verder, als
in deze klassen zelf niet is doordrongen
het streven naar solidaire samenwerking,
als men in die klassen zelf niet op die be
drijfsraden aandringt met een levend ver
langen.
Met deze en dergelijke beweringen in
haar algemeenheid zijn wij het niet eens.
Zeker, de Overheid kan niet door maat
regelen de zeden verbeteren, zal door haar
maatregelen in bepaald opzicht zelfs
niets bereiken, als bij degenen, wien ze
betreffen, volslagen onwil of tegenwer
king bestaat.
Maar de Overheid kan wel door haar
wetten en voorschriften de uiterlijke om
standigheden gunstig beïnvloeden, waar
door een in goede richting nog slechts
zwak geneigde wil verstevigd en ver
sterkt wordt. De Overheid kan dat, door
ongunstige uiterlijke omstandigheden weg
te nemen, en ook door gunstige uiterlijke
omstandighden te scheppen.
Dit is waar voor wat betreft de morali
teit in engeren zin, de openbare zedelijk
heid. Hier kan van de Overheid door wet
ten en voorschriften een goede invloed uit
gaan. Als de Overheid zich op het stand
punt zou stellen, dat de zeden door de
menschen zelf, uit innerlijke overtuiging,
verbeterd moeten worden, en daaraan zelf
niets zou doen, dan schiet zij in haar taak
en plicht tekort.
En dat is ook waar voor de hervorming
op maatschappelijk, op sociaal terrein, zoo
als met name de instelling van bedrijfs
raden. Dit zijn instituten, waarvan de
„Tijd" van gisteravond in een polemiek
met het liberale weekblad „De Vrijheid"
terecht schrijft, dat zij het „herstel van het
zedelijk bewustzijn en handelen kunnen
bevorderen"!
Die zoo groote tegenzin voor maatschap
pelijke hervormingen van boven-af schijnt
ons vaak wat verdacht
De wetten maken de zeden niet, maar
kunnen ze toch wel in een bepaalde rich
ting leiden en stuwen.
Welken kant gaat de S.D.A.P.
op?
De leider van de N.S.B., ir. Mussert,
heeft in zijn rede, te Amsterdam gehouden
waarvan wij gisteren een verslag heb
ben gegeven verkondigd, dat er een
unie is tusschen R. K. Staatspartij en
S.D.A.P.
Wij kunnen die „Staatsmanswijsheid"
niet doorgronden. En de bewering is, ons
inziens, zoo a p e r t-onwaar, dat wij, zoo
als wij reeds gisteren opmerkten, ze niet
behoeven te weerleggen.
Op gevaar af, dat ir. Mussert c.s. in het
volgende een bevestiging voor die bewe
ring zullen distilleeren, willen wij hier een
en ander betreffende de geestesgesteldheid
van de S.D.A.P. opmerken.
En dat komt hierop neer:
Men mag niet blind zijn voor het feit,
dat er in de S.D.A.P. een strooming is, die
zich radicaal wil afwenden van alle revo
lutionaire strevingen; die óók zat is van
de demagogische propaganda, waardoor
een deel der leiders van de S.D.A.P. het
volk voortdurend op een dwaalspoor
brengt!
't Is de strooming, die gaat in de rich
ting van de Labour-partij in Engeland,
welke den koning en de koninklijk-demo
cratische constitutie dient.
Mannen als Schaper, als Vliegen en
en anderen trachten de S.D.A.P. in deze
bedding te leiden.
Wij hebben hier voor ons een artikel van
W. H. Vliegen in de .Too, Gids", en wij ont-
leenen daaraan het volgende:
Het gebeurde met „De Zeven Pro
vinciën" heeft ons weer een voor
proefje gegeven van het in onze be
weging nog niet door allen aanvaarde
feit, dat elke poging om in een demo
cratie revolutionnaire gymnastiek te
willen beoefenen, uitloopt op nekbre-
kerij. Zoodra zoo'n poging verschijnt,
schaart al wat buiten ons staat zich
om het immers zelfgekozen gezag, ter
wijl zich binnen onze eigen rijen aar
zeling en verdeeldheid moeten voor
doen. In een democratie heeft elke po
litieke Strooming gelegenheid zich langs
democratischen weg naar boven te
werken. Wien dat niet lukt langs dien
weg, gelukt het langs een anderen weg
zeker niet. Dat toch zou vrijwel gelijk
staan met de handeling van iemand,
die een last van 50 kilo niet torsen kan
en het daarom met een van 100 gaat
probeeren. November 1918 en „De
Zeven Provinciën" moeten diegenen,
die zich nog in de revolutieromantiek
plachten te verlustigen, wel tot inkeer
hebben gebracht. Revolutie is geen de
mocratie, dat beteekent Mussolini of
Hitier en zeker geen socialisme.
Het erkennen van de hier-bedoelde f e i-
t e 1 ij k e strooming in de S.D.A.P. mag
ons natuurlijk niet blind slaan voor de a n-
d e r e feitelijkheid, dat de partij, als
zoodanig, lijdt aan een tweeslachtigheid,
die lonkt naar de zijde van de revolutionai
ren én naar hen, die, de ware parlementaire
democratie begrijpend, wars zijn van alle
revolutionair streven.
Als de invloed van hen, die de marxis
tische klassenstrijd-fendenzen e n (wij leg
gen ook hier nadruk ip!) de anti-godsdiens
tige propaganda willen overboord gooien,
zóó sterk zou worden, dat daardoor het k a-
r a k t e r van de S.D.A.P. zou worden be
paald, danzou er nog geen sprake zijn
van een „unie" tusschen R. K. Staatspartij
en S.D.A.P.! Maar dan zou er wél over ver
schillende zaken met de, democratisch-con-
stitutioneel georiënteerde, S.D.A.P. gepraat
kunnen worden.
Zoo ver zij we echter nog niet!
KERKNIEUWS
BINNENLAND
MEISJES DOOR JONGENS VERVANGEN
Bij Philips.
Naar de „Volkskrant" verneemt, heeft
Philips te Eindhoven besloten, in zijn be
drijf meisjes te vervangen door 900 jon
gens.
Op 7 Januari a.s. hoopt de zeereerw. heer
J. G. Verhoeff, Pastoor te Breezand (N.-H.)
zijn zilveren priesterfeest te vieren.
Zijn ZeerEerw. werd geboren 28 Juni,
1883 te Zoetermeer en priester gewijd
19 December, 1908. Achtereenvolgens was
de Jubilaris kapelaan te IJmuiden, Kwa-
dendamme, Amsterdam en Gouda.
In September 1928 werd de Jubilaris be
last met het oprichten eener nieuwe paro
chie te Breezand (N.-H.) en het jaar daarop
tot Pastoor der nieuwe parochie benoemd.
Reeds met Kerstmis, toen het Kind in de
kribbe lag, stond er een stal met groen en
vlag en werd in het lang begeerde nood-
kerkje voor het eerst de H. Mis opgedragen.
Spoedig daarop werden de belangen der
kinderen ter harte genomen en werd begon
nen met het bouwen eener nieuwe school,
die 1 Januari 1930 geopend werd. Altijd vol
ijver ging Pastoor Verhoeff weldra over tot
den bouw van een nieuwe kerk.
Reeds in September 1931 kon het nieuwe
Godshuis in gebruik genomen worden. Te
recht mag deze kerk door haar sierlijken
bouw, door haar eenvoud en gezien de lage
kosten een juweeltje genoemd worden, ter
wijl het voortreffelijke mannen- en jongens
koor in den omtrek wijd en zijd bekend is.
Maar niet alleen toonde onze Jubilaris zich
een ijveraar voor het heil der zielen, maar
ook de stoffelijke nood zijner zwaargetrof-
fen Gemeente ging hem zeer ter harte. Door
zijn bemiddeling bij de Regeering en in
samenwerking met de Burgerlijke Overheid
deed de Jubilaris alles om de stoffelijke
ondergang van zijn parochianen en mede
burgers zooveel mogelijk te keeren.
Wij wenschen den Jubilaris nog vele ja
ren toe, te midden van hen, die hij door zijn
goedheid en medeleven en medevoelen zoo
innig aan zich verbonden heeft.
R.K. STAATSPARTIJ
VOORLICHTING OVER HET GEHEELE
LAND
De Partijleiding der R.K. Staatspartij
is voornemens in den loop der eerste drie
maanden van dit jaar een voorlichtings
actie op breede school te organiseeren, over
de taak der Katholieke Partij in dezen tijd
en haar plaats te midden der hedendaag-
sche extremistische stroomingen. De afdee-
lingen zullen in de gelegenheid worden ge
steld bijeenkomsten te organiseeren, waar
voor sprekers zullen optreden, die zich in
grooten getale daartoe ter beschikking
hebben gesteld. De Centrale Propaganda-
dienst der Partij, Mauritskade 25, Den
Haag, is met de uitvoering van deze cam
pagne belast.
EEN ACTUEELE BROCHURE
Ter perse is een brochure, welke vanwe
ge de R.K. Staatspartij zal worden ver
spreid onder den titel: „Hou Zee of Hou
Vast", handelende over het standpunt van
de Katholieke Partij tegenover fascisme
en nationaal-socialisme. Deze brochure is
bestemd voor massa-versoreiding. De prijs,
vang, is daarom laag gehouden en bedraagt
2 cents. Bestellingen kunnen worden ge
daan rechtstreeks aan den Centralen Pro-
pagandadienst, Dr. Schaepmanhuis, Mau
ritskade 25, Den Haag.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
JUITENLAND.
Ministercrisis in België vermeden door
interventie van den koning. (2de blad).
Krijgt v. d. Lubbe tocli nog gratie? (2de
blad).
Oplichtingsschandaal te Bayonne. (2de
blad).
Hedenavond waarschijnlijk vertrek van
de Post jager. (Luchtv. 4de blad).
Geen hoop op redding van de ingesloten
mijnwerkers te Brüx. (Buitenl. Berichten,
2de blad).
BINNENLAND:
Noodlottig auto-ongeluk te Helmond.
(Gem. Ber. 3de blad).
Fabrieksbrand bij de fa. Jannink te En
schede. (Gem. Ber. 3de blad en Laatste
Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Pijnenburg en Wals winnen den Zes-
daagsche van Brussel. (3de blad).
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
uerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
WAAROM S. D. A. P. NIET VERBODEN?
Nog geen verklaring over verwerping van
revolutionnaire actie.
De heer Westerman heeft aan den minis
ter van Koloniën, voorzitter van den Raad
van ministers gevraagd, of de minister be
reid is mede te deelen, op welken grond de
S.D A.P., die tot dusverre in gebreke is ge
bleven een duidelijke, allen twijfel uitslui
tende, officieele verklaring af te leggen,
dat zij op den bodem van het wettig gezag
staat en dus iedere revolutionnaire actie
verwerpt, op de lijst der voor ambtenaren
verboden vereenigingen ontbreekt, terwijl
andere politieke vereenigingen, gelijk de
Nationale Unie, de Algemeene Nederland-
sche Fascisten Bond en de Nationaal-So-
cialistische Beweging, die zich ten aanzien
van deze materie in bevredigenden zin heb
ben uitgesprokèn, daarop wél zijn ge
plaatst.
Tevens vraagt hij, of de minister in ver
band hiermede tevens de vraag wil be
antwoorden, welke objectieve maatstaf
door hem bij het nemen van besluiten op
de bovenbedoelde lijst betrekking hebben
de, wordt aangelegd.
PENSIOENVERHAAL VOOR DE
AMBTENAREN.
Naar verhooging met 11/2 pet.
In het Staatsblad is afgekondigd een
Kon. besluit, waarbij in afwachting van
een wettelijke voorziening, welke het mo
gelijk maakt het op de ambtenaren uit te
oefenen verhaal van de door het Rijk ver
schuldigde bijdragen met het eigen "pen
sioen van de ambtenaren met 11/2 pet, te
verhoogen, tijdelijk een korting van 1 1/2
pet. blijft toegepast op de bezoldiging van
de burgerlijke en militaire Rijksambtena
ren en van het personeel bij het lager- nij
verheids- en landbouwonderwijs, voor zoo
ver dit bezoldigd wordt naar door of van
wege de Kroon vastgestelde regelen.
Toepassing salariskorting.
In het Staatsblad is afgekondigd een
Kon. Besluit, waarbij de bij het op 1 Ja
nuari 1934 in werking getreden Bezoldi
gingsbesluit Burgerlijke Rijksambtenaren
1934 aangebrachte salarisverlaging even
eens wordt toegepast op de wedden en toe
lagen, toegekend op grond van het bepaal
de in de artikelen 18, 19 en 43, eerste lid.
van het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke
Rijksambtenaren 1928 of van de daarmede
overeenstemmende bepalingen van vorig.*
Bezoldigingsbesluiten Burgerlijke R:,
ambtenaren.