DE THUISKOMST
VAN
DE „PELIKAAN".
25ste Jaargang
DINSDAG 2 JANUARI 1934
No. 7699
3)e £eidódie6oii/fca/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooruit'cetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
RÜ onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone AdvertentiëD 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelinger. wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur es
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V De wonderen der techniek!
In even vier dagen naar Indië en in
even vier dagen weer terug. Dit „won
der" van techniek en organisatie is door de
Pelikaan volbracht! De Post jager, die een
veel grootere snelheid kan ontwikkelen,
zal nu echter pogen den terugweg van
vier op drie dagen te brengen. En mis
schien zal ook deze prestatie, indien zij
mocht lukken, toch ook weer op haar
beurt later worden overtroffen.
En de radio houdt ons van dat alles
voortdurend op de hoogte, plaatst ons mid
den in het wereld-gebeuren op het oogen-
blik, dat het plaats grijpt. Het vertrek van
de Pelikaan uit Batavia en de aankomst
op Schiphol hebben wij van seconde tot
seconde kunnen volgen.
Waarvoor nog in de vorige eeuw maan
den noodig was, om het ons te berichten,
dat vernemen wij nu op het zelfde oogen
blik, waarop het gebeurt.
Toen Napoleon op Sint Helena was ge
storven, zag men geen kans om binnen
een korteren tijd dan zes weken deze tij
ding in Europa mede te deelen!
In de 16e eeuw was men opgetogen, toen
een zeilschip Indië in 15 maanden had we
ten te bereiken; de terugtocht duurde ech
ter 2y. jaar. De verkeersmogelijkheden
zijn echter nadien in vrij vlug tempo ver
sneld, tot 24 dagen. Waarna het vliegwe-
zen is gekomen. In 1920 was men vol
enthousiasme, toen Van der Hoop in 20
vliegdagen Indië bereikte. De K. L. M.
heeft een geregelden dienst georganiseerd,
die van 20 dagen op 9 is gekomen. En nu
is de tocht in 4 dagen gemaakt!
De menschheid profiteert van de uitvin
dingen, waardoor zij de* krachten der na
tuur, der redelooze schepping steeds meer
en beter in haar dienst kan stellen.
Maar zoo verzucht de liberale „Avond
post" of wij er ook gelukkiger door wor
den? Een vraag voor een meditatie!
Zooals met alles wat ons, menschen, in
de natuur is geschonken, zoo is het ook met
de wonderen der techniek van dezen tijd:
Zij kunnen ons veel voordeel en vreugde
brengen en daardoor kunnen wij ook
gelukkiger worden
In ieder geval doen degenen, die ons
dieper leeren doordringen in de kennis der
natuur, die ons haar meer en beter leeren
beheerschen en benutten een zeer ver
dienstelijk werk een werk, in dienst van
de uiterlijke cultuur, dat reeds op zichzelf
beteekenis en waarde heeft.
En wij zijn daarom trotsch over het feit,
dat het Nederlanders zijn, die deze tocht
zoo voortreffelijk hebben georganiseerd, en
die haar zoo energiek en moedig hebben
volbracht!
En wij allen stemmen in met de hulde
dezen mannen gebracht.
Dankbaar zijn wij echter allereerst en
allermeest aan God, den Schepper van de
krachten der natuur, Die deze zóó de
menschheid in haar dienst heeft gesteld..
Dank aan God! Minister de Wilde, die deze
dank Zaterdagavond voor de microfoon
uitsprak, voldeed daardoor aan een be
hoefte des harten van een groot deel van
het Nedarlandsche volk.
GEWELDIG ENTHOUSIASME OP SCHIPHOL.
SCHIPHOL „ZAT DICHT" VAN DEN MIST.
Zooals reeds overal in den lande bekend
is men hoorde het Zaterdagavond door
de radio van de K. R. O., men sprak Zon
dag over niets anders, men las niets anders
in de ochtendbladen is Zaterdagavond
om 10.14 uur de „Pelikaan" op Schiphol
geland en heeft den tocht BataviaAm
sterdam nog binne nzijn eigen recordtijd
volbracht. Het toestel verscheen circa 9.40
boven het vliegveld doch kon door den
dikken mist niet landen. Nadat 't geduren
de een half uur herhaalde pogingen in het
werk stelde om te landen, lukte dit eerst
te 10.14.
Het was 'n grootsch en machtig moment
voor de vele duizenden, die Zaterdagavond
in sneeuw en nevel op Schiphol stonden te
wachten, en vooi de honderdduizenden, die
thuis aan hun radiotoestel gespannen mee
leefden, toen te 10.13 de P.H.-A.I.P., het
vliegtuig, dat onder den naam van „Peli
kaan" een eereplaats in de geschiedenis der
Nederlandsche luchtvaart zal blijven in
nemen, den grond van de Amsterdamsche
luchthaven raakte, en daarmee het record,
dat het ruim een week geleden vestigde»
sloeg. Want het toestel met zijn kranige
bemanning, dat de Kerstpost van Neder
land naar Indië had overgebracht in den
schier fabelachtigen tijd van vier dagen,
vier uur en 40 minuten, verbeterde op den
terugweg van Indië naar Nederland met
de Nieuwsjaarspost aan boord dit record
met nóg een ruim kwartier, zoodat het
bijna 15.000 K.M. lange traject werd afge
legd in ruim 100 uur. Geen wonder, dat de
bemanning, wier onbaatzuchtige opoffe
ringsgezindheid en groote vaardigheid in
de eerste plaats te danken is, een groot-
sche, geestdriftige huldiging ten deel viel,
die culmineerde in de hun door H. M. de
Koningin toegekende onderscheiding, n.l.
hun benoeming tot Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau, welke onderscheiding door
de vele duizenden luide werd toegejuicht.
En de zilveren medaille van de gemeente
Amsterdam, die burgemeester De Vlugt
even later aan de vier mannen overhandig
de kan, gezien de zeldzaamheid van haar
uitreiking, eveneens als een waardige hul
de van de hoofdstad des lands, die de
„Pelikaan" in zoo wonderlijk korten tijd
na zijn vertrek weer op de gemeentelijke
luchthaven zag terugkeeren, worden be
schouwd.
EEN HALF UUR SPANNING.
Het enthousiasme der menigte was nog
aanzienlijk verhoogd door het half uur van
spanning, dat aan de landing vooraf was
gegaan.
Te 9.40 uur hoorde men plotseling uit
Zuidelijke richting het geronk van moto
ren, die onder het gejuich van d emenigte
sterker en sterker werd, en eindelijk recht
boven het veld was. Het vliegtuig moest
nu reeds vrij laag zijnmoest, want
zien kon men het niet. Hoewel het toestel
blijkens het geronk der motoren laag over
het veld cirkelde, was geen der navigatie-
lichten zichtbaar en bleef de „Pelikaan" in
den nevel verborgen.
Het geronk der motoren verzwakte en 't
was weldra voor iedereen duidelijk, dat het
vliegtuig zich weer verwijderd had. Waar
heen? Dat was de vraag, die iedereen in
spanning hield.
Men dacht aan alles: aan een noodlan-
dang, aan de mogelijkheid, dat de beman
ning in de lucht zou moeten blijven tot de
benzine op was, enz. enz. Doch de experts
van de K. L. M. brachten de menschen
spoedig op de hoogte: zij zoeken naar het
radio-baken, de ingenieuse radio-zender,
die op eenige kilometers afstand van Schip
hol een raido-signaal zoodanig uitzendt, dat
het vliegtuig al luisterende naar een be
paalde toon van het signaal de koers naar
het landingsterrein kan volgen.
En weer hoort men in de verte het ge
ronk der drie Wasp-motoren, evenwel zon
der ook maar een enkel licht van het vlieg
tuig te zien. En weer weet men, dat de be
manning een poging doet om een opening
te vinden in den nevel, die laag boven het
veld hangt.
En dan komt de verrassing, het wonder
bijna. Zonder dat men het toestel heeft ge
zien, zonder dat men het hoorde naderen
en zonder eenige verwachting, dat het
groote oogenblik gekomen is, ziet men plo-t
seling hoe het silhouet zich afteekent tegen
de felle landingslichten, komt het, buiten
de peilingsbaan van het radio-baken, plot
seling door den nevel heen als het ware
uit de lucht vallen, en met een stoutmoe
dige doch tevens met prachtige navigatie-
kunst uitgevoerde lancing besluit de „Pe
likaan" zijn pioniers", "i rcht. Onder dave-f
rend gejuicht van de menigte raken de
wielen te 10.13 uur den grond en taxtiet
het vliegtuig in de richting van het po
dium voor de ontvangst. Men schreeuwt
zich de keel heesch, men juicht, wuift,
schudt elkaar de hand, en velen heffen het
Wilhelmus aan.
DE ONTVANGST.
Weerzien en hartelijk welkom.
De heeren Plesman en Martin van de
K.L.M., de heer Guillonard van den techni-
schen dienst der K. L. M., en de heer
Ahler, chef van den vliegdienst, zijn het
eerst bij het toestel en openen $e deur van
de cabine. Dan zijn het de vrouwen, kin
deren en andere naaste verwanten der be
manning, die de cabine betreden en in het
vliegtuig hun vaders, mannen en zonen
verwelkomen. Een schaduw valt op deze
ontvangst door het feit, dat Smirnof's echt-
genoote hierbij niet aanwezig is. Tijdens
de afwezigheid van haar man heeft een
acute ziekte een plotselinge en ernstige
operatie noodzakelijk gemaakt. Een dele
gatie van verpleegsters van het Luthersche
Diaconessenhuis aan den Koninginneweg
te Amsterdam is aanwezig om hem om
trent den toestand van mevrouw Smyrnof
gerust te stellen. Onmiddellijk na afloop
van de huldiging ging hij per auto, voor
afgegaan door eenige motorrijders der Am
sterdamsche Verkeerspolitie, naar het zie
kenhuis, waar mevrouw Smirnof ter ver
pleging was opgenomen.
Naar wij bij informatie aan het Luther
sche Ziekenhuis vernemen is de toestand
van mevrouw Smirnof naar omstandighe
den bevredigend te noemen. Zij is koorts
vrij. De terugkomst van haar man heeft
haar zeer veel goed gedaan.
DE HULDIGING.
Het stoere viertal geridderd.
Daarna had op het podium de officieele
huldiging plaats van de 4 vliegers, Smir
nof, Soer, Grosfeld en Beukering.
Allereerst heette de heer Plesman hen
hartelijk welkom en wenschte hen geluk
met de behouden aankomst.
Dan wenscht de vertegenwoordiger van
H. M. de Koningin, de ordonnance-officier
jhr. van Kinschot, in opdracht van H. M.
de vliegers van harte geluk met de vol
brenging van hun kranig werk.
Vervolgens verwelkomde ir. Wurfbain
namens de K. L. M. de bemanning en
bracht ir. Kalff, de minister van Water
staat de heugelijke tijding, dat het H. M. de
Koningin behaagd had allen te benoemen
tot ridder in de Orde van Oranje Nassau.
(Langdurig applaus).
Min. De Wilde deelde aan het slot van
zijn korte toespraak mede, dat hij dien
ochtend was opgescheld uit Batavia door
den heer van Balen, voorzitter der Indi
sche luisteraars, die hem verzocht uit naam
der duizenden in Indië, die dezen tocht met
onverzwakte belangstelling hebben ge
volgd, de bemanning van de „Pelikaan"
van heeler harte geluk te wenschen met
hun behouden aankomst.
De burgemeester van Amsterdam over
handigde namens het gemeentebestuur aan
de bemanning de zilveren medaille der
stad Amsterdam.
Hierna sprak ir. Damme, directeur-gene
raal van de P. T. T., die de hulde van de
zen dienst overbracht voor deze belang
rijke bijdrage tot de ontwikkeling van de
luchtverbinding Ned.-Indië.
Vervolgens spraken nog generaal Snij
ders, voorzitter van het Comité Vliegtocht
Ned. Indië, de heer Enthoven, voorzitter
van de K. N. I. L. M. en ten slotte de heer
Vattier Krane, president van de Fokker
fabrieken.
Dank van de bemanning.
De vier kranige kerels dankten in een
paar onopgesmukte woorden; zij waren
vliegers, geen rednaan-.
„Ik dank u allen hartelijk", aldus smir
nof, „voor de belangstelling. Ook in Indië
is die belangstelling machtig geweest, in
Batavia, in Palembang, in Medan, overal
was zij geweldig. Wat wij deden was ech
ter slechts onze plicht, niets anders".
Daarna spreekt Soer: Dames en heeren,
evenals Smirnof dank ik u allemaal voor
de geweldige hulde. Dank ook aan den heer
Plesman, die ons in staat heeft gesteld de
zen tocht te maken. Wij danken voorts on
ze geëerbiedigde Koningin voor de onder
scheiding, die ons is verleend.
Het publiek, enthousiast na deze enkele
simpele woorden uit den mond van hen,
die een zoo groote daad volbrachten, roept
de namen van Grosfeld en Beukering en
weldra verschijnen ook zij voor den micro
foon.
„Namens ons viermanschap hartelijk
dank voor de belangstelling, die wij heb
ben mogen ondervinden", aldus Grosfeld.
„We hebben niet al te veel pech gehad en
de zaak heeft nogal behoorlijk gedraaid."
Ten slotte komt Beukering, die het
kortst spreekt van dezen avond, want hij
volstaat met de woorden, die ook de stem
ming duidelijk weergeven: „Ik kan niet
anders doen dan hartelijk danken voor de
belangstelling enzoovoorts, enzoovoorts.
Goeden avond, des en heeren."
Met gejubel werd dit kernachtig slot be
groet.
Na de huldiging begeven de vier helden
van de „Pelikaan" zich met de autoriteiten,
omstuwd door een ontzaglijke menschen-
massa, naar de douanezaal, die feestelijk is
versierd en waar tal van bloemstukken de
goede wenschen van vrienden vertolken.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Nieuwjaarsoproep van Hitier (2de blad).
Staat van beleg in Roemenië (2de blad).
Vreeselijke vliegramp in België, 10 doo-
den (Luchtv., 4de blad).
BINNENLAND.
De aankomst van de Pelikaan op Schip
hol (1ste blad).
De Postjager in Indië gearriveerd
(Luchtv., 3de blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem
(Kerkn., 1ste blad).
Bankbediende te Den Bosch voortvluchtig
met ƒ3000 (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Zesdaagsche te Brussel (2de en lste
Wad).
WA7 ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN.
WAAROM IS DE N.S.B. DOOR
DE REGEERING VOOR HAAR
AMBTENAREN VERBODEN?
Naar aanleiding van het feit, dat de re
geering de N.S.B. voor haar ambtenaren
heeft verboden, schrijft het Handels
blad (lib.):
„De N.S.B. heeft op reeds eerder ge
rezen vragen herhaaldelijk in woord
en geschrift verklaard langs wettelij-
ken weg haar program te willen ver
wezenlijken. Daartegenover staat ech
ter dat evenzeer in woord en geschrift
door haar voormannen voorstellingen
zijn gewekt, die een min of meer twee
slachtig of onduidelijk karakter droe
gen, en die zeer wel in staat waren
twijfel te wekken aan dien zuiver wet-
telijken grondslag.
Wij hebben daarop reeds vroeger
gewezen en betoogd hoe zulke ondui
delijkheid misleidend en verwarrend
kon werken. Het is ook daarom dat wy
hopen dat de regeeringsmaatregel,
welke thans genomen is, zal leiden tot
een volkomen opheldering van zaken.
Staat de N.S.B. werkelijk op onvoor
waardelijk wettelijken grondslag, en is
de leiding bij machte om dat standpunt
in de gansche beweging en ook bij haar
onder-aanvoerders te doen handhaven,
dan zal er ongetwijfeld een weg te vin
den zijn om dit alsnog aan de regee
ring te bewijzen. Kan zij dit niet, en is
er werkelijk reden om aan haar loyale
eerbiediging van de wet en de wettige
overheid op grond van feiten te twij
felen, dan is het onverbiddelijke plicht
van de regeering die het gezag wil
hooghouden en moet hooghouden, om
te handelen zooals zij deed. In elk ge
val zal, naar den eenen of den ande
ren kant, het gebeurde tot opklaring
van een onduidelijken toestand kunnen
leiden".
EEN LICHTPUNT VOOR 1934.
In de Nieuwjaars-beschouwingen trach
ten de dagbladen voor hun lezers voor 1934
lichtpunten te ontdekken.
Zoo wijst de Avondpost (lib.)
op het lichtpunt „dat wij nu toch ver
moedelijk in 1933 wel het diepste punt
van de crisis hebben bereikt. Dit be-
teekent niet, dat wij straks als op
arendsvleugelen wederom naar boven
zullen gaan. Geenszins. Er is man
nen van gezag wezen er op alle
reden om te verwachten, dat wij ons
voor geruimen tijd zullen hebben in te
stellen op het economisch peil van het
oogenblik en, moge dit dan in de naaste
toekomst althans eenigszins ver
beteren (er zijn teekenen van een ze
kere, flauwe opleving waar te nemen),
de gang naar boven zal zwaar, moei
lijk en lang zijn. Maar de wetenschap
alleen reeds dat we het diepste punt
hebben bereikt, naar den mensch ge
sproken althans, zal een bemoediging
kunnen zijn".