ZATERDAG 16 DECEMBER 1933
DE LE1DSCHE COURANT
VIERDE BLAD PAG. 14
WATERPOLO.
OM HET KAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND.
H.D.Z.—R.D.Z. 3—2.
In de zweminrichting aan den Heiligeweg
te Amsterdam vond gisteravond de polo
wedstrijd H.D.Z.—R.D.Z. plaats. Deze wed
strijd was de returnmatch van den in het
begin van den zomer te Rotterdam ge
speelden wedstrijd en gold voor het kam
pioenschap van Nederland voor dames. Om
verschillende redenen was deze wedstrijd
steeds uitgesteld, doch thans had deze dan
eindelijk plaats.
De wedstrijd werd gewonnen door de
Amsterdamsche dames en daar indertijd
de Rotterdamschen gewonnen hadden, zal
er nog een wedstrijd gespeeld moeten wor
den voor de beslissing. Met dat al is er dus
nog geen kampioene van Nederland, hoe
wel we reeds weer aan het begin van de
nieuwe competitie staan.
Over het verloop van den wedstrijd het
volgende:
De eerste aanvallen zijn voor de H.D.Z.
doch stranden op het goede werk van de
Rotterdamsche doelverdedigster. Dan
nemen de bezoekster het spel in handen en
na eenige gevaarlijke scrimmages voor het
doel der gastvrouwen weet A. den Ouden
de H.D.Z.-keepster te verschalken met een
boogbal (01). Het spel wordt er niet
fraaier op. Weer heeft de R.D.Z. succes als
A. den Ouden de bal toegespeeld krijgt
(02). De H.D.Z. laat zich echter niet ont
moedigen en valt energiek aan wat ten
slotte beloond wordt met een fraai schot
van mej. Brandt, hetwelk doel treft (12).
Met dezen stand komt de rust.
Spoedig na de hervatting weet mej.
Brandt voor de H.D.Z. den gelijkmaker te
scoren (22). De gastvrouwen krijgen een
strafworp toegewezen, welke mej. Sligting
in een doelpunt weet om te zetten (32).
De R.D.Z. doet nu al het mogelijk om den
stand gelijk te maken, waarmede zij zich
dan tevens kampioene van Nederland had
kunnen noemen. Het mocht echter niet zoo
zijn.
Door deze overwinning van de H.D.Z. is
een beslissingswedstrijd noodzakelijk ge
worden. Wanneer en waar deze gehouden
zal worden is echter nog niet bekend.
NATIONALE VIERKAMP OM DEN
J. P. HAUSER-BEKER.
De voorronde van het polotournooL
Gisteravond werd in de zweminrichting
aan den Heiligeweg te Amsterdam de voor
ronde gespeeld van het waterpolotournooi,
als onderdeel van den nationalen vierkamp
om den J. P. Hauser-Beker, georganiseerd
door de z wem vereen iging „Dolfijn".
Het resultaat van de loting was dat Dol
fijn allereerst tegen H.Z. en P.C. speelde
<*n daarna A.Z. tegen D.J.K.
DolfijnH.Z. en P.C. 3i.
Het karakter van den strijd is uiterst snel
en verrassend. Beide teams werpen zich
met enthousiasme in den strijd. Na eenige
wederzijdsche aanvallen weet H.Z. en P.C.
door middel van Ingenluyff het eerst te
scoren. De aanvallen blijven elkander snel
opvolgen, doch beide keepers zijn in goede
vorm. Rijke moet voor de tweede maal
zwichten voor een onhoudbaar schot van
J. Reekers (02). Dan verkleint v. d.
Kamp met een mooie bal den achterstand
tot 12, waarmede de rust ingaat. Wat
vooral bij de Hagenaars opvalt, is het goede
team-werk dat de heeren laten zien.
Na de rust ontsnap, het Haagsche doel
eenige malen aan een zekere doorboring,
waarbij keeper Rijpstra vaak geholpen
wordt door paal en lat. Mueller brengt met
een ver schot de partijen op gelijken stand.
Direct hierop verhoogt v. d. Velden de
score voor Dolfijn met een doorslagsbal
(32). De gastheeren blijven domineeren.
Toch weet Schrieder bij verrassing den
stand weder gelijk te maken (33). Hier
door moet verlengd worden. Het is nu we
der Schrieder die de beslissing brengt.
(34). Dolfijn scoort niet meer zoodat de
Hagenaars den wedstrijd winnen en dus
hedenavond in de finale komen.
A.Z. 1870D.J.K. 2—7.
Beide ploegen verschijnen met eenige in
vallers. Aanvankelijk gaat de strijd gelijk
op. Ter Heege bezorgt D.J.K. de leiding
wanneer hij een rush uit de achterhoede
met een scherp schot besluit. Wannéér
Bannenberg het leder van Van Dijk toege
speeld krijgt, benut hij de kans en maakt
gelijk (11). Plantenga scoort op de 2 M-
lijn liggend het tweede doelpunt voor
D.J.K. Deze voorsprong is echter van kor
ten duur, daar Van Dijk onmiddellijk hier
op gelijk maakt (22). Hiermede komt de
rust.
Na de hervatting is A.Z. meer in het of
fensief. Het succes komt echter van de
andere zijde als Plantenga keeper Jaeger
bij verrassing passeert (23). Kort daarop
brengt Jan Senff den tsand op 24.
De A.Z.-ers worden nu meer en meer
teruggedrongen. Ter Heege deponeert No.
5 in het net terwijl Plantenga keeper Jaeger
voor de zesde maal passeert. Het is ech
ter nog niet genoeg, de doelpuntenregen
houdt aan en Senff maakt er 27 van
Hiermede komt het eind.
Door deze overwinning komt dus D.J.K.
morgenavond in de finale tegen H.Z. en
P.C.
WIELRENNEN
DE ZESDAAGSCHE TE BRUSSEL
De deelnemende koppels.
Aan de Zesdaagsche te Brussel, die van
29 December tot 4 Januari zal plaats heb
ben, zullen de volgende twintig koppels
deelnemen:
PijnenburgWals, BraspenningJan van
Kempen, VluggenSlaats, Brocardo
Guimbretière, MoutonBoucheron, Bres-
cianiPugliesi, SchönRichli, A. Buysse
De Neef, CharlierLoncke, Haemerlinck
Debruycker, DepauwVan Nevele, R. Gijs-
selsJ. Aerts, H. Aerts—Haezendonck,
VerhaegenL. Muller, R. MartinSmeets,
A. MaesVerreycken, C. van HevelJ.
Wauters. Van BuggenhoutAnjies, Billiet
Van Vlockhoven, Van SlembroeckBon-
dueL
BILJARTEN
LEIDSCHE BILJARTBOND.
De competitie.
De utislag van den wedstrijd 't Gr. Laken
D. O. S. I voor de le klasse comp. L. B.
B. luidt:
A. Verstraaten (DOS) 163 29 21 5.62
J. Bruinnincks (Gr.L.) 445 29 67 15.34
P. Horre 111 43 13 2.58
P. Meijcrs 119 43 13 2.76
J. Chrispijn 138 44 14 3.13
H. Barendse 96 44 10 2.18
A. Offenberg 84 32 17 2.62
P. Lagas 67 32 10 2.09
't Gr. Laken 2 en D. O. S. 0 punten.
De uitslag van den wedstrijd T. O. G. I
Poort van Cleef II voor de 2e klasse comp.
L. B. B. luidt:
H. de Roo (P.v.Cl.) 125 29 24 4.31
J. Bouman (T.O.G.) 103 28 16 3.67
L. A. Iterson 125 31 16 4.03
C. Paauw 109 30 15 3.63
A. L. Iterson 125 38 10 3.28
C. Buis 106 37 9 2.59
Th. de Roo 125 27 15 4.62
J. Sierat 73 26 10 2.88
P. van Cleef 2 en T. O. G. 0 punten.
De uitslag van deri wedstrijd de Caramb.
ID. O. S. II voor de 2e klasse comp. L. B.
B. luidt:
G. Herreur (DOS) 125 58 17 2.15
L. A. v. d. Heijden (Car.) 120 57 15 2.10
Ph. Verstraaten 108 52 10 2.07
F. W. Veltman 125 52 12 2.40
2 partijen door de Carambole gewonnen
w. n. o. De Carambole 2 en D. O. S. 0 pnt.
De uitslag van den wedstrijd D. O. S. III
T. O. G. II voor^de 3e klass comp. L. B.
B. luidt:
G. Sierat (T.O.G.) 100 51 12 1.96
A. Siere (D.O.S.) 82 50 11 1.64
J. J. Mulder 92 46 18 2.00
P. Kasteelen 100 46 14 2.17
Righart v. Gelder 65 51 11 1.27
H. Nasveld 100 51 11 1.96
J. Wassink 59 '30 5 1.96
J. Hal 100 30 22 3.33
D. O. S. 2 en T. O. G. 0 punten.
GEMENGDE BERICHTEN
Leidsche Ren- en Toerver. „Swift".
Bij voldoende opkomst zal er morgen
een 3 K.M. tijdrace gereden worden op de
homerainers. Aanvang 10.30 uur, in het
clublokaal van J. v. Weizen, N. Beesten
markt.
Zij die willen deelnemen aan het Kam
pioenschap van Nederland op Hometrai
ners moeten zich morgen opgeven.
AUTO OP HET TROTTOIR GEREDEN
Meisje gedood.
Gistermiddag te ruim vier uur had op de
eGlderschekade bij de Nieuwe Ridderstraat
te Amsterdam een tragisch ongeval plaats.
De chauffeur van een vleeschtransport-
auto, K., raakte de macht over het stuur
van zijn auto kwijt, waardoor hij met zijn
zwaren wagen het trottoir opreed. Het 5-
jarig meisje Cornelia K., wonende op de
Gelderschekade, dat daar ter plaatse speel
de, werd bekneld tusschen den gevel van
een huis en de auto. Met zware inwendige
kenuzingen werd zij naar het Binnengast
huis vervoerd, waar zij bij aankomst reeds
bleek te overleden. De auto werd ernstig
beschadigd. De politie stelt een onder
zoek in.
DOOR HET SLOP GEVALLEN
Gisteravond is de 43-jarige ongehuwde
fabrieksarbeider H. Mengerink te Haaks
bergen door het slop gevallen, terwijl hij
zich op den zolder bevond. De man kwam
daarbij op zijn hoofd terecht en liep een
zeer ernstige schedelfractuur op. In hoogst
zorgwekkenden toestand is de ongelukkige
naar het St. Anthoniusgasthuis vervoerd.
Geneeskundige hulp verleenden dokter
Grooters te Haaksbegren en dr. Bosma uit
Enschedé. Men vreest voor zijn leven.
DOOR EEN KOE AANGEVALLEN.
Twee personen gewond.
Men meldt uit Roosendaal aan de N. R.
Crt.": Te Achtmaal (N.B.) is Woensdag een
koe, welke door een landbouwer naar de
markt werd gebracht, aan de zaakzaam-
heid van haar geleider ontsnapt. Het beest
holde over den weg en wierp allereerst
een wielrijder, die een zak kolen per rij
wiel vervoerd, van zijn fiets. De man is
een nabijgelegen woning binnengedra
gen.
Een eind verdere stond de chauffeur de
K., van de melkfabriek Vasca te Oud-Gas-
-tel, met zijn bestelauto langs den kant
van den weg. Toen de koe kwam aange
stapt, wilde de man het dier gemoedelijk
bij den halster vastgrijpen, waarop het
dier zich tegen hem keerde en hem tegen
den auto wierp. De K. kreeg zulk een
smak, dat hij versuft bleef liggen. Hij is
even later op handen en voeten naar den
overkant van den weg gekropen, waar hij
half bewusteloos bleef liggen. Later is hij
naar zijn woonplaats vervoerd. Hij had
een groote wonde aan het achterhoofd en
een kwetsuur aan den schouder.
ZES PERSONEN DOOR HET IJS
GEZAKT.
Allen met moeite gered.
Aan de Omval bij Alkmaar zijn gisteren
zes personen door het ijs van het Noord-
Holl andsch Kanaal gezakt,waarvan het
midden ten behoeve van de scheepvaart
geregeld is opengehouden. Alle drenkelin
gen werden, zij het na veel moeite, gered.
SPIERINGVISSCHERS DOOR HET IJS
GEZAKT.
Een tweetal Urker spieringsvisschers, J.
de B. en W. P., is gisternacht, toen zij huis
waarts keerden, plotseling door het ijs ge
zakt. Het mocht hun niet gelukken zich
met eigen kracht uit het wak te helpen.
Op hun angstgeschreeuw dat door de die
pe stilte op het ijs van verre hoorbaar was,
werd een viertal andere spieringvisschers,
P. ten Napel, W. Hoekstra, K. v. d. Berg
en J. Schraal, opmerkzaam gemaakt op
den hachelijken toestand, waarin beide
mannen verkeerden. Met behulp van de
lange halsdoeken, die de spieringvisschers
van Urk altijd dragen, mocht het den koe
nen redders, die zelf hun leven waagden,
gelukken, beide drenkelingen op het dro
ge te brengen.
VEERPONT MEEGESLEURD
Het ijs sterker dan de machines
Donderdagmidadg is de veerpont te Nij
megen uit de vaart genomen.
De overtocht was sinds uiterst gevaarlijk
geworden. Ieder, die de groote stukken
drijfijs zag er waren schotsen bij, die
te groot waren om tusschen. de pijlers der
brug door te kunnen kan zich de moei
lijkheden indenken. Toch is het drijfijs niet
de directe oorzaak geweest.
Een belangrijke factor, die mede den
doorslag gaf tot het besluit, is de lage wa
terstand. De pont heeft Donderdagmid
dag, voordat de dienst werd gestaakt, nog
in gevaarlijke situatie verkeerd, aldus ver
telt „Het Volk", waardoor de passagiers
eenige benauwde oogenblikken hebben be
leefd.
Na een tamelijk gelukkigen overtocht
NijmegenLemt werd de terugtocht aan
vaard, die aanvankelijk nog al voorspoedig
ging. Een paar meter van den aanlegsteiger
aan de Nijmeegsche zijde werd de pont
echter gegrepen door een geweldige ijs-
schol, die zich tusschen de twee pontons
vastzette. Hoe krachtig de machines van
de pont ook mogen zijn, de kracht van het
ijs was grooter en de pont met passagiers
werd (voor de tweede maal Donderdag)
stroomaf gesleurd.
De opvarenden stonden doodsangsten uit
en het personeel vestigde door hevig bel
len de aandacht op de gevaarlijke situatie.
Een in de buurt liggende ijsbreker wor
stelde zich door de gewpldige ijsmassa heen
en kon bijtijds, juist even voor de spoor
brug, de pont uit haar netelige positie ver
lossen.
Langzaam werd naar boven gestoomd,
v/aar de passagiers blij waren, den wal
weer onder zich te- voelen. De pont had
voorloopig haar laatsten tocht gemaakt,
want een tijdje later werd zij naar de ha
ven gesleept om daar te wachten op gun
stiger fijden.
URK EN DE VORST
Gistermorgen om 10 uur zijn van Urk
vertrokken Juri Romkes en H. Kaptein,
resp. 18 en 19 jaar oud, om te trachten per
schaats Enkhuizen te bereiken. Volgens op
het eiland ontvangen berichten zijn de
schaatsenrijders daar ter plaatse om 2 uur
aangekomen. Deze Juri Romkes heeft ook
in 1929, 14 jaar oud, den tocht per schaats
van Urk naar Enkhuizen volbracht.
Gistermiddag half vijf zijn op Urk aan
gekomen de 22-jarige L. Schraal en de 16-
jarige K. Schraal, die 's morgens om 9 uur
van Kampen per schaats waren vertrok
ken en via Schokland naar Urk waren ge
reden. Het ijs was volgens hun zeggen
zeer slecht berijdbaar.
De postboot „Geusau" was gistermorgen
om 8 uur van Kampen vertrokken en
slaagde er nog in om 2 uur Urk te berei
ken. Na 1 uur oponthoud vertrok de Geu
sau weer met alleen post aan boord, passa
giers waren niet meegegaan. In den loop
van den vooravond zat de „Geusau" tus
schen Urk en Schokland in het ijs vast,
Een besluit om terug te keeren was even
wel nog niet genomen.
GROOTE BOERDERIJ IN ASCH
GELEGD.
Zware brand bij Heeswijk.
Een zware brand verwoestte gistermor
gen de groote boerdrij van de landbou
wersfamilie Verhoeven, gelegen in den
Fokkershoek onder de gemeente Heeswijk.
Omstreeks halftien bemerkten de bewo
ners tot hun grooten schrik, dat het ach
terhuis der hoeve in lichte laaie stond. Aan
gewakkerd door den feilen wind, greep 't
vuur met groote snelheid om zich heen,
zoodat weldra ook het woonhuis werd aan
getast en in een minimum van tijd de ge-
heele hofstede in een laaiende vuurzee
was herschapen. Aan redden viel niet meer
te denken.
De motorspuit van Heeswijk arriveerde
spoedig ter plaatse, doch bleek tegen den
zwaren brand niets te kunnen uitrichten,
meldt de „Tel.". De blusschingspogingen
werden dan ook opgegeven en men bepaal
de zich tot het beschermen van nabijgele
gen perceelen. De geheele boerderij met
schuren en stallen werd door het vernie
lende vuur in de asch gelegd. Een koe, een
kalf, een aantal varkens, en ruim driehon
derd kippen vonden in de vlammenzee een
jammerlijken dood. De inboedel, land-
bouwinventaris, alsmede de wintervoor
raden, werden een prooi der vlammen. De
schade, die aanzienlijk is, wordt slechts
ten deele door verzekering gedekt.
KRANKZINNIGENGESTICHT
DOOR BRAND BEDREIGD
Door eigen personeel gebluscht
Tegen halfelf gisteravond ontving de
brandweer te Zeist een noodkreet uit het
onder den Dolder gelegen krankzinnigen
gesticht Willem Arentszhoeve, dat er brand
uitgebroken was. Met het oog op den bij
zonderen aard van dit gesticht, werd er di
rect groot alarm gemaakt, en werden er
twee motorspuiten uitgezonden. Toen deze
op het terrein van het gesticht aankwamen,
was de brand al gebluscht, zoodat zij geen
werk meer behoefden te verrichten,
Terwijl een aantal verpleegden in de
rookkamer van een der pa vil j ons was ge
weest, had een van hen gezocht naar een
sleuteltje, dat hij meende verloren te heb
ben. Hij ging zoeken, onder de tafel en in
de prullemand, waarbij waarschijnlijk vuur
uit zijn pijp daarin gevallen is. Korten tijd
later stonden ook de gordijnerm en een
piano in lichtelaaie.
Terwijl maatregelen waren genomen om
de verpleegden in veiligheid te brengen,
had personeel van de inrichting een straal
op de waterleiding gereed gemaakt en was
zelf de blussching begonnen. Men slaagde
er in het vuur tot deze kamer te beperken.
Veel schade heeft de brand niet aangericht,
doch zooals te begrijpen valt, is er nog al
veel waterschade aangericht.
„Vooruit".
BRAND TE ROTTERDAM
Gisteravond omstreeks 6 uur is in per
ceel Pelikaanstaat no. 1 te Rotterdam,
waar de kantoren gevestigd zijn van M.
Cohn's Wijnhandel. Een werkster, die na
kantoortijd de lokalen schoon maakt, heeft
den brand ontdekt. De brandweer was di-
reet met groot materieel uitgerukt en er
werd behalve door de motorspuiten ook
water gegeven door de drijvende spuiten
„Havendienht n en Havendienst V". Na 'n
half uur was de brandweer het vuur, dat I
voornamelijk in het bovenste gedeelte van
het perceel woedde, meester. Zolder en
vliering zijn totaal uitgebrand. Hier was
het archief opgeborgen van de wijnfirma,
dat dan ook geheel verloren is gegaan. De
andere verdiepingen hebben groote water
schade geleden. De schade is uit den aard
der zaak vrij aanzienlijk, doch deze wordt
door verzekering gedekt.
Daar het bluschwater dadelijk bevroor,
werd de straat voor het perceel glad, waar
door het verkeer, waaronder lijn 14, moest
worden omgelegd.
HOENDERPARK AFGEBRAND.
Gisternacht brandden bij den heer M.
Sillekencs te Hevthuizen (L.) twee groote
hoenderparken af. In de hokken bevonden
zich vijfhonderd piepkuikens, welke alle
verbrandden. De brand is te wijten aan 'n
petroleumkachel, welke omviel. Het ver
brande was niet verzekerd.
RECHTZAKEN
DE DOODSLAG TE WOERDEN
Dinsdag voor de rechtbank te Utrecht
A.s. Dinsdag zal voor de Utrechtsche
rechtbank de zaak behandeld worden te
gen den Duitscher H. J. W. B. uit Woer
den, terzake van doodslag, subsidiair zwa
re mishandeling, den dood ten gevolge
hebbend van jhr. van Ingen, in leven di
recteur der Pannenfabriek aldaar en lei
der van de Soefibeweging. Zooals men
weet werd jhr. van Ingen des nachts na
een twist met verdachte doodgeschoten.
WINKELS OP ZONDAG 3 DECEMBER
OPEN.
Proefproces te Zwolle.
Voor het Zwolsche kantongerecht werd
gisteren behandeld de principieele kwestie
in zake de Winkelsluitingswet.
Een drietal winke,liers had zich te ver
antwoorden ter zake, dat zij ingevolge het
bekende raadsbesluit hun winkels op den
Zondag vóór Sint Nicolaas, 3 December j.l.,
voor het publiek hadden opengesteld. Zoo
als men weet gold het een proefproces.
Verdachten bekennen, doch beroepen
zich op het besluit van den gemeenteraad.
De kantonrechter, mr. G. Schot Dijk
man: „De gemeenteraad is niet bevoegd
een verordening te maken welke tegen de
wet ingaat".
De ambtenaar van het O.M. jhr. mr. F.
A. Goeninx van Zoelen requisitoir ne
mend, verklaart het beroep van de ver
dachten op het raadsbesluit niet juist. Hij
acht deze handeling in strijd met de Win
kelsluitingswet. Met deze verordening ging
de gemeenteraad verder dan zijn bevoegd
heid reikt. Artikel 9 der wet geeft wel is
waar den gemeenteraad de bevoegdheid
af te wijken van het sluitingsuur dat bij
dewet is vastgesteld, doch dat geldt al
leen voor werkdagen. De wet bepaalt, dat
een winkel op Zondag gesloten moet zijn
en dus is er op Zondag van een sluitings
uur geen sprake. Hij concludeerde, dat de
gemeenteraad zijn bevoegdheid is te bui
ten gegaan en vraagt schuldigverklaring
van de verdachten zonder oplegging van
straf.
De heer F. v. d. Leeuw, adjunct-direc
teur van den Koninklijken Nederl. Mid
denstandsbond te 's-Gravenhage bestrijdt
de opvatting van den ambtenaar van het
O.M. en betoogt, dat er wel degelijk spra
ke is van een sluitingsuur op Zondag. Vol
gens spr. kan het ook zoo worden opge
vat, dat de gemeenteraad zich terecht ge
houden heeft aan artikel 9 alinea 3 en het
sluitingsuur, dat begint op 10 uur op den
Zondag, heeft opgeheven. Door zich aan
de verordening van den gemeenteraad te
houden hebben de verdachten zich gedra
gen zooals goede burgers betaamt. Hij ver
zoekt daarom ontslag van rechtsvervolging.
De kantonrechter zal op 21 dezer schrif
telijk vonnis wijzen. ..Tel."
INGEZONDEN STUKKEN
WILLEM BILDERDIJK.
Hooggeachte Redactie!
De datum van den sterfdag van Mr. Wil
lem Bilderdijk valt op Maandag a.s.
Ik heb zitten te bladeren (en meer dan
dat) in het machtige gedenkboek, uitgege
ven op machtiging der Bilderdijk-commissie
A.D. MCMVI.
In het fragment-Genealogie-Bilderdijk
(bijdrage van M. G. Wildeman) komt voor:
„Mr. Willem Bilderdijk, geb. te Amster
dam 7 (wordt bedoeld September) en al
daar ged.(oopt) in de Westerkerk 10 Sep
tember 1756, overleden te Haarlem 18 Dec.
1831, en aldaar begraven in de St. Bavo-
kerk ten zuiden het koor no. 46, den 23 d.
a. v., beroemd dichter, rechtsgeleerde,
en taalkundige
De adv.(ertentie) in het Algemeen Han
delsblad luidde: „Op heden is overleden in
den ouderdom van vijf en zeventig jaren,
de Heer en Mr. Willem Bilderdijk. Uit
hoofde de uitgebreide betrekkingen van
den overledene wordt door de Familie al
leen op deze wijze kennis gegeven. Haar
lem 18 Dec. 1831".
De doodacte is als volgt geregistreerd in
de o verlij densreg. B. S. te Haarlem (18
Dec. 1831):
„Acte van overlijden van den heer Mr.
Willem Bilderdijk, overleden den achttien
den dezer, des avonds ten vijf uren, oud
vijf en zeventig jaren, wonende en over
leden aan de Groote Markt Wijk 6 no. 6
van beroep (niet ingevuld) geboren den
7en September 1756 te Amsterdam, weduw
naar van Vrouw Catharina Wilhelmina
Schweickhart, nalatende kinderen, doch
geen vaste goederen."
Maandag a.s. dan denke met groote
dankbaarheid en hulde wat dezen genialen
Groot-Nederlander eerst, aan diens ster
ven, en dus aan zijn leven en werken.
Dr. H. C. Muller, een van de samenstel
lers van het gedenkboek-1906, groot ver
eerder van Bilderdijk, den dichter, niet
dezes geestesverwant in engere zin, forsche
critiek, zijn „held" niet sparend, schreef
daar in:
„Niemand heeft ooit onze taal beheerscht
als hij, met haar getooverd, haar verrijkt en
herschapen in een reuzenstroom van wel
luidend vloeiende klanken. In alle schat
kamers onzer rijke moedertaal gevoelde
hij zich thuis. Al wat in boeken steekt, was
in zijn hoofd gevaren. En die schat van
kennis lag allerminst braak bij een dichter
als Bilderdijk. Zijn „Ziekte der geleerden",
zijn „Ondergang", zijn tallooze vertalin
gen en navolgelingen uit een vijftien of
twintigtal vreemde talen, dat alles en nog
veel meer-strekt daarvoor eeuwig ten be
wijze. Met genialen blik, met zienersoog
overziet hij èn verleden èn heden èn toe
komst, verbindt hij alle wetenschappen en
kunsten, lost hij ze alle op in een hoogere,
in een streng harmonische eenheid
hoe hij in één woord, een rijke wereld van
buitenlandsche poëzie heeft ingelijfd tot"
blijvend bezit onzer vaderlandsche letter
kunde.
Leggen wij niet te veel nadruk op zijn
zwakte als tooneeldichter, maar rij ze de
lierdichter, en heldendichter hoog op voor
ons oog, en voor alle verdere geslachten,
als staande op den top van den Nederland-
schen zangberg, naast zijn evenknie Von
del."
Indien we aan dezen groote geest, ook
om onszelfs wil, nog iets, nog heel goed te
maken hebben, indien zelfs aan eerherstel
moet worden gedacht, dan moge Leiden
daar in mede voorgaan.
Voor mij ligt een in het L. Dagblad ge
plaatst stuk van A. Beets, 10 Mei 1931,
naar aanleiding van de „ontegenzeggelijk
welgeslaagde" Bilderdijk-herdenking in
het Groot Auditorium der- Universiteit op
7 Mei. Inzender is allesbehalve dankbaar
of onvoldaan. Maar hij had iets gemist.
„Iets bijzonder eigen-Leidsch".
„Met dankbare eerbied" herinnert hij aan
het edelmoedig door Bilderdijk afstaan van
het honorarium voor zijn „Ziekte der,ge
leerden" ten behoeve van de slachtoffers
van de ramp van Leiden in 1807. Sch.
noemt titels van „hartstochtelijke" gedich
ten, waar Leiden in voorkomt. Hij haalt
„verrassend-schilderende regels" aan.
Bilderdijk noemt zich Leiden's téérste
vriend. Voor Leidens hoogeschool is B.'s
vereering „Bilderdijkiaansch overstelpend",
maar „in den woordenvloed voelt men on
miskenbare hartegloed. B. „gloeit" voor
haar. Uit „Afscheid" (aan Leiden) citeert
de heer Beets:
„Vaarwel, en blijft er (nu ik van u scheid)
blijft er van mijn zangen
Nog iets in uwen luchtkring hangen,
Zeg dan: „Hij liet zijn hart bij ons"
Ik kom nu op de Garenmarkt hier, hartje
van Holland. Daar staat de kazerne van de
Leidsche brandweer. In de gevel van dat
huis zit een steen. En die steen heeft tot
taak, om te vertolken de dankbare erken
ning van de wondere schatten, die Neder
land in Bilderdijk ontving, en bezit, en
deels gebruikt en geniet. Schuin aan de
overzijde zit een steen voor een anderen,
grooten Nederlander: mr. J. H. Thorbecke.
Forsch, wit met goud. Uitstekend! Maar nu
Bilderdijk! Een onnoozel steentje, dat niet
opvalt, door de onmiddellijk tegenwoordig
heid van onze waakzame brandweer zorg
vuldig beschermd.
Ik eindig met 'n vraag. Een kleinigheid?
Ja, maar plichtsgetrouw en gelukkig, ook
gelukkig makend leven komt mede voort
uit de hartelijke bezorging van kleine at
tenties, waarvoor het in onze samenleving
aan gelegenheden krioelt.
Zou Leiden niet goed doen met op waar
diger wijze in stoffelijke vorm dien groote
te eeren?
Er moet meer worden gedaan. We zijn
geestelijk zoo onuitputtelijk rijk, en gege
ven die rijkdom, zoo tragisch arm. Gelijk
wij onze nationale vierdagen hebben, zoo
moesten we periodiek Vondel en Bilder
dijk laten leven voor het volk. Periodiek.
MaarWie pakt dat aan?
Geachte Redactie, ik dank u zeer voor de
opname van dit stukje.
Leiden, Havenkade 5. H. THOMAr
