WAALS, HaarLstraat 130-136
DEMONSTRATIE
WOENSDAG 6 DECEMBER 1933
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
BAROMETER.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 6 Dec. 1933, medegedeeld
door het Kon N eteorol. instituut
te De Bildt.
Hoogste barometerst: 772.5 te Thorshavn
Laagste barometerst.: 754.6 te Memel.
Verwachting tot den avond van 7 Dec.:
Zwakke veranderlijke
wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, wel
licht eenige sneeuw
temperatuur om het
vriespunt in het
Zuiden matige tot
lichte vorst.
Het hooge drukgebied in het Noord-Wes
ten is iets afgenomen. In Zuid-Scandinavië
en Duitschland is de barometer blijven da
len, maar in Noord-Scandinavië herstelt de
hooge drukking zich weer en is de tempe
ratuur weer onder het vriespunt gedaald.
De Westelijke depressie trekt Noordwaarts
Waar tot 10 km. hoogte boven ons land
nog Oostenwind waait en op groote hoog
te met zeer groote snelheid, is alleen in
de onderste luchtlagen een doordringen van
vochtigen wind te wachten. Na enkele da
gen van afnemende vorst, in het Nooorden
met. lichte dooi, kan de vorst weer opnieuw
toenemen. Op het oogenblik heeft West-
Duitschland en het midden van ons land
nog even strenge vorst als gisteren, alleeen
Noord-Oost-Duitschland heeft meer dooi
gekregen. In Engeland en Ierland komt
plaatselijk matige vorst voor, Frankrijk
heeft windstil weer met betrokken lucht in
het Westen en helder weer in het Oosten.
Aan de Oostzeekust waait een krachtige
Westelijke wind, aan de Nooorsche kust
krachtige Noordelijke tot Noord-Oostelijke
winden.
LUCHTTEMPERATUUR.
Temp atuur des middags te half drie
1.9 gr. C. onder nul.
LJCHl OP VOOR FIETSERS c.a.:
Van Woensdagnamiddag 4.19 uur tot
Donderdagmorgen 7.25 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk: op Donderdag 7 December
voorm. 5.44 uur en nam. 6.07 uur.
tijden, met de hoedanigheid van het mate
rieel en met de aansprakelijkheid voor het
geen vervoerd wordt.
De voorsprong, welken de overige ver
voermiddelen op den spoorweg hebben cn
welke hun de concurrentie vergemakkelijkt
en den spoorweg vervoer afneemt, recht
vaardigt het doen meebetalen door die an
dere vervoermiddelen in de kosten van het
spoorwegverkeer. Op dezen grond is een
wijziging van de auto- en rijwielbelasting
opgenomen, waarvan een opbrengst van
ongeveer ƒ9.000.000 wordt verwacht. Het
spreekt vanzelf, dat naast de verhooging
van de auto- en rywielbelasting ingrijpen
de maatregelen in het spoorwegoedrijf zelf
moeten worden genomen om het tekort te
verkleinen.
In de Millioenennota heeft de minister
van Financiën uiceengezet, dat de instel
ling van het Verkeersfonds de verkeers
kosten met 32.5 millioen gulden doet ver
minderen. Op welke wijze de rest van dit
bedrag moet worden gevonden (23.5 mil
lioen) zal bij de begrooting van het Ver
keersfonds worden uiteengezet.
De regeering meent, dat zij met bekwa
men spoed met de ordening moet beginnen.
Zij zal zich dan daarbij laien bijstaan door
een commissie van advies, waarin zullen
worden benoemd de hoofdambtenaren van
het departement van Waterstaat, die zich
meer in het bijzonder bezig houden met het
verKeer te water, over de landwegen, over
de spoor- en tramwegen en door de lucht,
een vertegenwoordiger van de directie der
Spoorwegen, een vertegenwoordiger van
den minister van Financiën en een van het
P.T.T.-bedrijf.
Deze commissie zal zoo noodig verkeers
ondernemingen moeten kunnen dwingen
haar in te lichten omtrent beheer, de ex
ploitatie en de werking dier ondernemin
gen.
De minister van Waterstaat wil nader
overwegen of het ontworpen vergunning
stelsel voor vrachtauto's en de aanvullen
de bepalingen van het vergunningstelsel
voor autobussen thans nog noodig zijn.
Voor de belasting van personenauto's
wordt de grondslag van 6 op 8 gebracht,
voor autobussen van 8 op 10, doch bo
vendien wordt een belasting geheven per
zitplaats.
CRISIS-ZUTVEL-CENTR ALE.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat voor de periode van 10 tot en met 16
December 1933, de prijs voor het taxe-ge-
deelte 'van consumptiemelk, gekocht op re-
HANDWEVEN
SMYRNAKNOOPWÉRK
V
DONDERDAG en VRIJDAG wordt in onze HaftdujrerkafdeeMng
GEDEMONSTREERD met een geheel NIEUW SOORT WOLLEN
GAREN van het bekende ARTSILK-FABRIKAAT - ponder ver-
plichting worden U alle gewenschte inlichtingen verstrekt
geeringscontract, voor de verschillende
soorten melk is vastgesteld op 6 1/4, 6,1/2
en 6 3/4 cent per liter en dat het bedrag der
afdracht op andere in consumptie gebrachte
melk is vastgesteld op 2 cent per liter.
De vastgestelde prijs geldt „af boerderij".
INVENTARISATIE VAN BROED
MACHINES IN ZUID- EN NOORD-
HOLLAND EN ZEELAND.
In aansluiting op de publicatie van den
Regeeringscommissaris voor pluimveeteelt
te Beekbergen aangaande formulieren voor
de inventarisatie van broedmachines in
Noord- en Zuid-Holland en Zeeland, die
voor 14 December e.k. moet zijn geschied,
wordt belanghebbenden bericht, dat deze
formulieren ook bij den heer B. van As-
peren Vervenne, Kamperfoelieplein 2 te
's-Gravenhage verkrijgbaar zijn.
Zij, die broedmachines bezitten en nog
geen formulieren hebben ingevuld, worden
in hun eigen belang verzocht deze thans
ten spoedigste aan te vragen.
WIELRENNEN
DE ZESDAAGSCHE TE KEULEN
RauscbHürtgen aan den kop.
De jacht van gisteravond, welke IA uur
aanhield werd tegen half twaalf onder
broken door een val van Charlier. Góbel
kwam eveneens te vallen. Er werd toen
een kwartier neutralisatie gegeven, waar
mede tevens een eind aan het jagen was
gekomen. Beide renners verschenen later
weer in de baan.
Bij de neutralisatie van hedenmorgen te
6 uur. waren 103 uur gereden en afgelegd
2495 K.M.
De stand was toen: 1. RauschHürtgen
133 p.
Met 1 ronde achterstand: 2. SchönGo-
bel 334 p. 3. PijnenburgWals 318 p. 4.
Charlier—Ippen 202 p. 5. Broccardo—
Guimbretiere 202 p.
Met 2 ronden achterstand: 6. ZimsKlis
ter 15 p.
Met 3 ronden achterstand: 7. Siegel
Thierbach 156 p. 8. VopelKillian 102 p.
Met 6 ronden achterstand: 9. Oszmella
Schorn 105 p.
Reserve: Clignet.
Over het verloop van den nacht kan nog
worden gemeld, dat de klassements-sprints
van 2 uur zijn gewonnen door: Göbel, Pij
nenburg, Pijnenburg. Guimbretiere, Guim- i
bretiere en Broccardo.
Hierna deed zich niets bijzonders voor. j
Alleen de ver achterliggende konDels
slaagden erin hun positie iets te verbete
ren. De sprints van het tweede nacht
klassement zijn gewonnen door: Char
lier. Wals, Piinenburg, Guimbretiere, Pij-
nenburg en Wals.
ROTTERDAMSCHK LLOYD.
GAROET (uitr.) arr. 4 Dec. te Semarang
KOTA NOP AN (uitr.) pass. 2 Decemeber
Galle.
ROTTERDAM—ZUID AMERIKA LIJN.
ALHENA (uitr.) pass. 4 Dec. Ouessant.
STOOMV. MIJ. OCEAAN.
NELEUS, Rotterdam-Japan vertr. 2 Dec.
van Sjanghai.
TROILUS vertr. 2 Dec. van Batavia naar
Amsterdam.
VEREEN. NEDERL. SCHEEPVAART MIJ.
HollandOost-Azië- Hjn
MEERKERK (thuisr.) arr. 5 Dec. te Pe-
nang.
STOOMV AARTBER1CHTEN
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
POELAU BRAS vertr. 5 Dec. van Ham
burg naar Amsterdam.
JOHAN VAN OLDENBARNEVELDT,
(thuisr.) vertr. 5 Dec. 5 uur nam .v. Genua.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
AMAZONE, Malaga naar Cadix, pass. 5
Dec. Gibraltar.
ASTREA arr. 3 Dec. te New York.
AURORA arr. 4 Dec. van Valencia te
Castillon.
BAARN (uitr.) vertr. 4 Dec. van Cristo
bal naar Buenaventura.
EUTERPE, Bordeaux naar Amsterdam
pass. 5 Dec. nam. 2.50 Dungeness.
BODEGRAVEN vertr. 5 Dec. van Amster
dam naar Chili.
KON. PAKETV. MIJ.
HOUTMAN vertr. 4 Dec. van Lorenzo
Marques naar Port Natal.
LE MAIRE arr. 4 Dec. van Batavia te
Beira.
NOORD HOLLAND arr. 4 Dec. van Sin
gapore te Sydney.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
ROTTERDAM arr. 3 Dec. van West-In -
dië te New York.
LOCHGOIL, Vanc.-Londen-Rotterdam,
1 pass. 5 Dec. Dungeness.
HET RIJKSDAGBRANDPROCES
DE LAATSTE GETUIGEN.
De eerste getuige na de pauze in het Rijks
dagbrandproces, Seger, zit ook in voorar
rest. Hij was voorzitter der communistische
groep in het dorp Neuhagen. Seger ver
klaarde, dat hij en zijn makkers, na het be
kend worden van den Rijksdagbrand van
meening waren, dat deze brand niet door
communisten was aangestoken.
Getuige gaf toe, dat Jessel gezegd heeft,
dat de gewapende opstand nabij was. Hij
zelf heeft een gedeelte van de te Neuhagen
gestolen ontplofbare stoffen op het kerk
hof aldaar verstopt.
Dimitroff gaf daarop uitvoerige uiteen
zettingen, v/elke haar hoogtepunt hadden
in een verdediging der Hide Internationale.
Tenslotte ontnam de president hem het
woord.
Getuige Otto uit Nauheim, vroeger leider
bij de, K.P.D., heeft zich sedert den brand
afzijdig van de partij gehouden, omdat hij
met haar doen en laten niet accoord ging.
Ongeveer half Maart was de vroegere
rijksdagafgevaardigde Franziska Kessel bjj
hem gekomen; zij had hem gezegd dat vlug
schriften tegen den rijksdagbrand moesten
worden verspreid. Getuige had gevraagd,
wat voor vlugschriften dat waren en of zij
dan van meening was, dat de communisten
den brand hadden aangestokien. Daarop
had zij gezegd, dat moeten wij onvoorwaar
delijk zeggen. Daaraan valt niet te doen, al
kost het Torgler zijn hoord.
Het bleek dat Franziska Kessel wegens
hoogverraad in Darmstadt tot drie jaar
tuchthuis is veroordeeld. Zij moest ook ge
hoord worden, maar heeft geweigerd ver
klaringen af te leggen.
Naar het einde van het getuigenverhoor.
Het schijnt,, dat het getuigenverhoor ten
einde begint te loopen. De Senaat wil van
daag nog een uitvoerig program afwerken
en dan een pauze van verscheidene dagen
laten intreden, teneinde requisitoir en plei
dooien te kunnen laten voorbereiden. Zoo
noodig zal morgen nog zitting worden ge
houden.
Behalve de gisteren reeds verhoorde ge
vangenen, is heden nog een jager uit het
Oberland als getuige gedaagd en verder
de politiebeambte uit Hennigsdorf, die in
den nacht van 27 Februari dienst heeft ge
daan in de toevlucht voor dakloozen al
daar; een vrouw, die verklaringen kan af
leggen over Van der Lubbe's aanwezigheid
aldaar, de huisbewaarder van den Rijks
dag en de chefjuffrouw van de werksters,
die mededeelingen moet doen over het ge
bruik van het meubelwrijfmiddel, dat in
werkelijkheid „Sangajol" schijnt te heeten.
In verband met dit laatste zal als deskun
dige de gerechtsscheikundige Dr. Schatz
ui'; Halle worden gehoord, die naar verluidt
het niet eens schijnt te zijn met de stelling,
die van de zijde van de verdediging ten aan
zien van het poetsmiddel wordt opgewor
pen. Tenslotte zal een medisch deskundige
vandaag een verklaring afleggen over den
lichamelijken en geestelijken toestand van
Van der Lubbe.
Van der Lubbe vraagt bij den aanvang
der zitting, of hij niet sneller veroordeeld
kan worden. Men deelt hem den nog te vol
gen gang van het proces mede, waarmee hij
genoegen neemt.
Vervolgens worden eenige opgevraagde
documenten voorgelezen. Uit de acten over
den getuige Grothe blijkt, dat hij reeds als
kind sterke lichamelijke en geestelijke af
wijkingen toonde.
Voorts heeft de Senaat kwitanties van
rente-uitkeeringen ontvangen van de Rijks-
verzekeringbank te Amsterdam, waaruit
blijkt, dat Van der Lubbe op 4, 11, 19 en 25
October en op 1 November VZ2 persoon
lijk zijn rente-uitkeering heeft gehaald en
de kwitanties daarvoor heeft onderteekend.
Op de vraag, of de hem voorgelegde hand-
teekeningen inderdaad door hem zijn ge
plaatst, antwoordt Van der Lubbe bevesti
gend.
Dimitrof heeft vanmorgen veel critiek op
tal van punten en maakt verschillende op
merkingen, die niet in den smaak van den
president vallen. Hij wordt dan ook ver
scheidene malen gewaarschuwd en ten
slotte besluit de Senaat, dat wanneer Dimi
trof geen gehoor geeft aan een volgend be
vel om te zwijgen of zich op andere wijze
ongedisciplineerd gedraagt, hij automatisch
zal worden uitgesloten.
UIT DE OMGEVING
OEGSTGEEST
De ijsbanen op het Kanaal geopend
De ijsclub alhier heeft de banen op het
Kanaal en de Trekvaart wederom open
gesteld. IJs en weder dienende zullen ver
moedelijk Zaterdag wedstrijden gehouden
worden.
WARMOND
net Kagermeer en de Leede niet berijdbaar
Ter waarschuwing van schaatsenlief-
hebbers vestigen wij er de aandacht op,
dat de Kagermeeren niet berijdbaar zijn,
evenmin als de Leede. z
UIT DE RIJNSTREEK
NOORDEN.
Volksbond. Maandag jl. heeft de R. K.
Volksbond haar tweede vergadering ge
houden, ter uitvoering van het winter-pro-
gramma, op welke vergadering optrad de
heer Steinmetz met het onderwerp „Pau3
Leo XIII en het sociale vraagstuk".
De voorz., de heer P. de Jong, opende met
gebed, heette allen welkom, in 't bijzonder
den heer Steinmetz.
De heer Steinmetz schetste hoe voor 40
a 50 jaren de toestand was en hoe nadat
Paus Leo XIII z.g. de Rerum Novarum had
ingezonden, de toestand aanmerkelijk was
verbeterd. Vooral in de werkplaatsen en
fabrieken, niet alleen voor mannen, maar
ook voor vrouwenarbeid.
Alleen van het herstellen der christelijke
zede-wetten en van de doorvoering der be-
drijfsordening is verdere verbetering te
verwachten.
Tot slot werden nog eenige mooie licht
beelden vertoond.
De thuisblijvers hebben een mooien avond
laten voorbijgaan. De voorz. dankte den
heer Steinmetz voor zijn schooone rede in
woord en beeld, en sloot met den Christe-
lijken groet. „Hulp in nood" bracht f 1.10
op.
STADSNIEUWS
DE ONTPLOFFING BIJ T. EN D.
In aansluiting op het bericht, dat wij
gisteren reeds gaven van de ontploffing
in de conservenfa'oriek van T. en D., kun
nen wij nog melden, dat deze ontploffing,
door de gisteren reeds door ons vermelde
oorzaak, plaats vond in een der gasbuizen
van het laboratorium, waarvan de ruiten
sprongen, terwijl de deur, die werd weg
geslingerd, eenige meters ver op straat te
recht kwam. De glasscherven der ruiten
kwamen zelfs aan den overkant der straat
terecht, waardoor van het perceel van no
taris M. en van den heer B, ruiten werden
vernield.
Het mag dus wel zeer gelukkig worden
genoemd, dat zich geen persoonlijke on
gelukken hebben voorgedaan.
Ook een muur van de gang tegenover
de gasmeter is bezweken en in de daar
naast gelegen kamer terecht gekomen, ter
wijl het plafond op instorten staat. Ook
verder in het gebouw zijn enkele deuren en
ramen weggeslagen. De aangerichte schade
is dus nogal aanzienlijk. De stukken van
den gasmeter zijn in het gebouw 30 M. weg
geslingerd en op de binnenplaats terecht
gekomen.
Een begin van brand is door de politie
met een minimax gebluscht. De motor
spuit, die was uitgerukt, behoefde geen
dienst te doen.
R.K. Comité voor Werkloozenzorg.
Bij den penningmeester van het R.K.
Comité voor Werkloozenzorg zijn de vol
gende bedragen binnengekomen: Klimop
7.01, Collectanten St. Petrus 6.66, gecol
lecteerd op de .filmavonden „De Zee
Poept" /41.63, ontbijt St. Jozefgezellen
16.51, feestavond Maria Congregatie (St.
Josefkerk) 32.62'/$, Bussen gebouw ƒ2.16
Deze opgave gaat gepaard met den har-
telijken dank van het comité.
Sancta Veronica.
Morgenmiddag is er weder zitting van
de Ver. „Sancta Veronica".
Het bestuur hoopt dat er veel stuks klee
ding zullen zijn afgewerkt, daar de voor
raad 't met deze koude hard te verant
woorden heeft.
Zie de kleine advertentie.
„Ruim Baan".
Men verzoekt ons er op te willen wijzen,
dat er morgen extra-repetitie is voor 't
geheele koor om half zeven.
Aller opkomst dringend gewenscht!
Gemeentelijke Aankondigingen.
Artikel 75 le lid van de Lager
Onderwijswet 1920.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis, dat de Raad
dezer gemeente in zijne op 4 dezer gehou
den vergadering besloten heeft:
a. medewerking te verleenen aan het
bestuur van de Gereformeerde Schoolver-
eeniging alhier, tot de aanschaffing van
leermiddelen ten behoeve, van zijne school
u.l.o aan de Hooglandschd ^erkgracht 20a,
in verband met de toeneiaii g van het aan
tal leerlingen van die schbo in het bijzon
der van dat van de'4e kils
b. tot vaststelling vaji n begrootings-
staat, model D, groot 1 27.50, teneinde
hun College in stf&LJé ste len de voor de
sub a. bedoelde leermidde en benoodigde
gelden te zijner tijd aanl^tft schoolbestuur
te kunnen afdragen.,
Binnen dertig vrije dagen, te rekenen
van heden af, kan ieder ingezetene en het
schoolbestuur van dit besluit bij Gedepu
teerde Staten dezer provincie in beroep
komen.
Leiden, 5 December 1933.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
AGENDA
LEIDEN.
Donderdag Vergadering „Katholiek Leiden"
Vergulden Turk, 8.30 uur.
Donderdag, Concert Residentie-Orkest,
Stadsgehoorzaal 8 uur.
Vrijdag, Leidsche Mij. van Weldadigheid
ter voorkoming van verval tot ar
moede, Vergulden Turk, 4.30 uur.
Vrijdag, Concert Sempre Crescendo,
Stadsgehoorzaal, 8.15 uur.
Drnsdag, Uitvoering Mij, tot Bevordering
der Toonkunst, Stadsgehoorzaal,
8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt van Maandag 4 tot en
met Zondag 10 Dec. a.s. waargenomen
door de apotheken: G. H. Blanken, Hooge-
woerd 171, tel. 502 en D. J. van Driesum,
Mare 110, TeL 406.
Afsluiting Witte Singel.
In verband met het défilé van het 6e Re
giment Veld-Artillerie wordt de Witte Sin
gel morgenochtend tusschen 11 en 12 uur
afgesloten voor alle verkeer met alle mo
torrijtuigen op meer dan twee wielen, voer
tuigen en driewielige transportfietsen.
Voorts wordt medegedeeld, dat op den
Witte Singel tusschen de Bilderdijkstraat
en de Hugo de Grootstraat het publiek al
leen op het trottoir wordt toegelaten na
bij genoemde zijstraten en dat derhalve de
Witte Singel in de omgeving van de Vree-
wijkbrug voor publiek geheel is afgeslo
ten.
Zilveren jubileum.
Morgen hoopt de heer Slegtenhorst, Be
grafenisondernemer, Pieterskerkhof no. 26,
den dag te herdenken, dat hij vóór 25 jaar
werd aangesteld als agent der Z.-H. Le
vensverzekeringmaatschappij, thans de
Algemeene Verzekeringsbank te Rotter
dam, directie Kros. Wij vermoeden, dat het
hem zeker niet aan belangstelling zal ont
breken en wenschen hem nog vele geluk
kige jaren toe.
Maatschappij tot bevordering der
Toonkunst.
De Mij. tot bevordering der Toonkunst
alhier verzoekt ons de aandacht te vesti
gen op haar a.s. uitvoering van 12 Decem
ber in de Stadsgehoorzaal.
Uitgevoerd wordt de Samson et Dalila
van Saint Saens met als solisten mevrouw
Maartje Offers en de heeren R. Lapelle-
trie, W. Ravelli, W. van Santen, F. Vroons
en K. Hulsbos. Voorts het koor der af dee
ling, begeleiding het Residentie-orkest;
het geheel onder leiding van den heer
R. Boer.
Mevrouw Offers en de heer Ravelli zijn
in de Nederlandsche concertzalen geen
onbekenden. De heer R. Lapelletrie, af
komstig uit Lyon. eveneens geen onbe
kende, trad bij een van de laatste uit
voeringen der Wagnervereeniging te Am
sterdam onder leiding van den dirigent
Pierre Monteux als solist op.
Voor plaatsbespreking wordt naar de
advertentie in dit blad verwezen.
Ten gerieve van de bezoekers uit
Noord wijk zal de tram van 7.30 uur aan
de Gehoorzaal stoppen.
Handelsregister K. v. K.
Wijziging. N.V. Vliegtax in oprich
ting, Leiden, Hoogewoerd 131. Luxe Auto
Verhuurinrichting. Thans is opgericht de
naamlooze vennootschap onder den naam:
N.V. Vliegtax. Soort van bedrijf: Auto
verhuur. Dir.: N. Kwestroo, Leiden en A.
P. Steutel, Leiden. Comm.: J. G. Kwes
troo en L. A. A. Duyts, Leiden. Maatsch.
kap.: 15.000, waarvan geplaatst en ge
stort ƒ3.000.
Gistermiddag te omstreeks 5 uur be
merkte de verkeersagent, die nabij den
overweg aan het station op post stond, dat
er 'n vlam hing onder 'n wagon van een
binnenkomenden trein. Hij waarschuwde
den stationschef, die 'n onderzoek instelde
en tot de ontdekking kwam, dat er 'n
oliereservoir in brand stond tengevolge van
het warm loopen der wielen. De wagon is
daarop uit den trein verwijderd, die daar
na met een half uur vertraging vertrok.
In Den Haag is aangehouden de 23-ja-
rige G. de J., gedomicilieerd alhier, die op
1 December een rijwiel had gestolen.
