DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Het algemeen beleid van het kabinet Colijn. LEIDSCH INSCHAKELINGSPLAN 25ste Jaargang DONDERDAG 2 NOVEMBER 1933 No. 7650 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «4 verhuur, koop en verkoop: f 0.50 DE REGEERING NEEMT STELLING TEGENOVER FASCISME EN COMMUNISME. In dezen hachelijken tijd, overweegt, zoo zegt de regeering in haar memorie van ant woord op het voorloopig verslag der Twee de Kamer over de rijksbegrooting (alge- meene beschouwingen), één vraag alle an dere: zal de regeering haak taak kunnen vervullen in gestadige samenwerking met de vertegenwoordiging des volks of zal, ook in ons land, de loop der zaken een zoodanige worden, dat dit verband ver broken zal worden? De regeering acht het eerste onmisbare voorwaarde voor een doeltreffend staats bewind. Het laatste zou zij een ramp voor ons volk achten. ZIJ IS VOOR EEN CORPORATIEVE MAATSCHAPPIJ. Anders staat zij tegenover de ontwikke ling der maatschappij in corporatieven zin. De .regeering .wil .aan .die ontwikkeling naar mate der mogelijkheden medewer ken, maar aan den anderen kant wenscht zij er tegen te waarschuwen om zich niet te spoedig gevangen te geven aan de leu zen van den dag. Eenerzijds laat de Bedrijfsradenwet nog een breed terrein open en anderzijds biedt art. 194 der Grondwet ruime bewegings vrijheid. Wie de organische gedachten in de maatschappij wil doen leven, behoeft om die reden op wijziging van de Grond wet niet aan te sturen. Voor zooveel de regeering nochtans zou oordeelen, dat wijzigingen in de Gondwet noodzakelijk zijn, om in andere richitng verbeteringen in het staatsbestuur tot stand te brengen, zal zij niet aarzelen daar voor te zijner tijd voorstellen in te die nen. Na een beschouwing over de Bedrijfsra denwet, welker uitvoering zooveel mogelijk zal worden bevorderd, zet de regeering haar houding tegenover fascisme, commu nisme en S. D. A. P. uiteen. Zij ontkent, dat zij te weinig doortastend is opgetre den tegen den import van fascistische pro paganda uit het buitenland. Met betrekking tot de houding van de regeering tegen over de S. D. A. P. en aanverwante orga nisaties wordt o.m. het volgende medege deeld: De laatstelijk door het partijcongres der S. D. A. P. te Arnhem in het jaar 1931 be vestigde resolutie, waarin voorbehoud wordt gemaakt voor verleenen van mede werking aan de mobilisatie der weer macht, gaf op zichzelf reeds gereeden grond voor ernstigen twijfel aan de goede gezind heid van de S. D. A. P. De betreurens waardige gebeurtenissen op de vloot in Ned.-Indië hebben dezen twijfel beves tigd. Door de uitgave en colportage van een nieuw blad „De Zeven Provinciën" werd een poging tot gezagsondermijning ondernomen ten tijde dat het muitende schip zich nog in handen der rebellen be vond. In het ressort van den minister van Defensie kunnen geen militaire en burger ambtenaren worden geduld, die zich doen inprenten dat in voorkomende gevallen niet de regeering, maar de S. D. A. P. de noodzakelijkheid beoordeelt van een door de regeering bevolen mobilisatie. Een wetsontwerp, beoogende o.a. een scherpere .repressie .van ontoelaatbare uitingen in het openbaar, zal de Kamer weldra bereiken. De kwestie van het zich houden aan door volksvertegenwoordigers afgelegden eeden of beloften, wil de regeering aan een com missie voorleggen. DE EISCHEN VAN DEN MIDDENSTAND. De regeering is bereid in velerlei op zicht aan gerechtvaardigde eischen van den middenstand tegemoet te komen. Inzake een wettelijke regeling van het cadeaustelsel deed de middenstandsraad in den loop des jaars een concreet denkbeeld aan de hand, waarover advies van den Ny- verheidsraad is verzocht. ..Het ontwerp eener steunregeling voor ten gevolge van de crisis in liquiditeits moeilijkheden geraakte middenstandsbe- drijven zal niet lang meer op zich laten wachten In afwachting van het bekend worden van de uitkomsten van een onderzoek van het Economisch Instituut voor den Midden stand voor het euvel der uitverkoopen wordt een desbetreffend voorontwerp in gereedheid gebracht. In zake vereenvoudigde regeling voor het langs gerechtelijken weg incasseeren van kleine vorderingen is overleg tusschen betrokken departementen gaande. UITVOERING GROOTE WERKEN. Bij haar beschouwingen over de werk loosheid zet de regeering uiteen, dat zij voornemens is, den versnelden bruggen bouw door te zetten. Zij heeft daartoe een plan ontworpen, waarbij samenwerking met particulieren zal worden gezocht en dat, indien het slaagt, intrekking van het aanhangige wetsontwerp ten gevolge zal hebben. De regeering zal voor de uitvoering van groote werken een beroep op de geldmarkt doen zoodra dit mogelijk zal zijn Een voor loopig plan van vervroegd en versneld uit te voeren werken omvat o.m. den aanleg van kanalen en veerhavens, normalisatie van rivieren, aanleg van vliegvelden, ont ginningswerken en ook het begin van de droogmaking van den N.O. Zuiderzeepol der, te zamen tot een bedrag dat voor 1934 op 60 millioen is geraamd. VOORKOMING EXECUTIE LANDELIJK EIGENDOMMEN. Een ontwerp, houdende maatregelen ter voorkoming van executie van landelijke eigendommen, is in voorbereiding. BINNENLAND VEEKOEKEN-CONTINGENTEERING Monopoliseering lijkt in het boerenbelang beter In een bespreking van een eventueele contingenteering van den veekoeken-invoer zegt de overzichtschrijver van het „Gronin ger Landbouwblad" o.a. het volgende: „Wij vinden het best, dat de regeering de olie-industrie helpt, maar het moet niet gaan ten koste van de noodlijdende veehou ders. Het is daarom veel beter een mono poliewinst in te stellen dan contingentee ring, omdat met de opbrengst van de eer ste degenen, die de duurdere koek moeten koopen, op de een of andere wijze gehol pen kunen worden. t SPEKPRIJZEN VAN DE VARKENS CENTRALE. De Nederlandsche Varkenscentrale maakt bekend, dat met ingang van Maandag 6 No vember a.s. de onderstaande prijzen zul len worden betaald voor het aan haar ge leverde versch spek afkomstig van varkens geslacht na 4 November. A. Spek boven 28 kg. per strook zonder wang f 0.60; B. Spek van 24—27.9 kg. per strook zonder wang f 0.58; C. Spek van 18 23.9 kg. per strook, zonder wang f 0.57; D. Spek van 1317.9 kg. per strook zonder wang f 0.52, E. Spek van 10—12.9 kg. per strook zonder wang f 0.47; F. Spek van 5 9.9 kg. per strook zonder wang f 0.44; G. Spek van 1013 kg. per strook zonder wang en zonder achterkinkel f 0.56; H. Spek van 89.9 kg. per stroook zonder wang en zon der achterkinkel f 0.54; L Spek van 57.9 kg. per strook zonder wang en zonder ach terkinkel f 0.52. MELKPRIJZEN. De Crisis-Zuivel-Centrale maakt be kend, dat voor de periode van 5 tot en met 11 November 1933 de prijs voor het taxe- gedeelte van consumptiemelk, gekocht op regeeringscontract, voor de verschillende soorten melk is vastgesteld op 6, 6 1/4, en 6 1/2 cent per liter en dat het bedrag der afdracht op andere in consumptie gebrach te melk is vastgesteld op 11/4 cent per liter. De vastgestelde prijs geldt af boer derij CONTINGENTEERING VAN BROOD EN DEEG. Bij ministerieele beschikking is het be drag ter bestrijding van de kosten, ver bonden aan het afgeven van invoervergun ningen van brood en deeg bepaald op 5 cents per 10 kg. voor brood en 7 1/2 cents per 10 kg. voor deeg. Met het afgeven van deze vergunnin gen is belast de leiding van het regee- ringsbureau voor de uitvoering der tax.- wewet 1931. Een merkwaardige proef om de werkeloosheid op te heffen UITGIFTE VAN „TIJDGELD" IN OVERWEGING. De crisis is een zóó geweldig probleem, dat het niet te verwonderen is, wanneer van alle kanten beschouwingen, raadgevin gen en plannen om haar op te lossen ten beste worden gegeven. Zoo hebben wij aanvankelijk met eeni- ge reserve kennis genomen van een plan, in Leidsche kringen uitgewerkt, om de werkloosheid op te heffen, althans aanzien lijk te verminderen, en aldus langs dien kant het veelzijdige crisisvraagstuk aan te pakken. Men wil in de stad Leiden een proef nemen, ten einde de werkloozen weer in het productieproces in te schakelen, en men noemt het daartoe uitgewerkte plan dan ook het Inschakelingsplan. Zoolang het nog bij vage plannen bleef, hebben wij er niet op gereageerd, maar thans, nu het stadium van voorbereiding zoover gevorderd is, dat aan de Leidsche organisaties medewerking wordt verzocht, heeft het zijn nut, dat de burgerij met de strekking en werking van dit plan op de hoogte wordt gesteld. Openbare werken op ruime schaal. Het Inschakelingsplan wordt uitgewerkt door een sub-commissie van het Leidsche Crisis Comité en beoogt zooveel mogelijk een einde te maken aan de steun trekker ij, door den werkloozen tegen een normaal loon (dus geen werkverschaffingsloon) ar beid te verschaffen. De gemeente aldus is het plan zal daartoe den eersten stoot moeten geven, door op royale schaal openbare werken te doen uitvoeren. Het groote bezwaar daartegen is steeds geweest, dat een dergelijk scheppen van werkgelegenheid (hoe aanbevelenswaardig ook) te duur is en de gemeente ondragelij ke lasten zöu opleggen. Dit groote bezwaar wil men nu terzijde schuiven door de in voering van geldbons en hier komen wij aan het kardinale punt van het geheele plan. Met deze bons worden betaald: op de eerste plaats de tewerk gestelden, maar ook de Leidsche ondernemers, die bij deze openbare werken betrokken zullen zijn. Men wil dus nieuwe werkgelegenheid scheppen, welke doorwerkt tot al die Leidsche indus trieën, welke materiaal voor deze werken kunnen leveren en dat financieren met pa pieren geldbons, welke den uitgever prac- tisch niets kosten. De aanvaarding van deze bons is geen dwang voor de ondernemers; wie niet mee wil doen, wordt daartoe niet gedwongen. Maar wie een opdracht, behoorende tot het plan aanvaardt, moet zich verplichten. a. het geheele bedrag loon, dat in de aannemings- of inschrijvingssom is begre pen, in bons in betaling te nemen; b. zooveel werkloozen te werk te stel len, hetzij aan het onderhavige werk, het zij aan een ander werk, dat de onderne ming in uitvoering heeft, als er uit het loonbedrag gedurende den duur van het werk kunnen worden betaald. Hoe de bons rouleeren. Aldus wordt een begin gemaakt met de circulatie van deze geldbons. Zij vervolgen verder hun weg in het gewone rouleerings- systeem van elk ander geld. De arbeiders hebben hun loon ontvangen in bons; zij gaan die bons uitgeven en in betaling geven aan bakker, kruidenier, sla ger, schoenmaker, kleermaker enz. enz. Zij moeten ze zelfs uitgeven en wel zeer spoe dig, want afgezien van het feit, dat zij weinig ander geld voorradig zullen heb ben, stimuleert ook nog de beperkte gel digheidsduur dezer bons tot vlugge uit gifte. De bons zullen n.L slechts een week gel dig zijn en binnen een week moet derhalve het loonbedrag in goederen zijn omgezet Hoewel ook de winkelier niet wettelijk verplicht zal zijn om deze bons in betaling te nemen, zal hij daartegen geen bezwaar hebben, omdat hij ze zelf ook weer kan ge bruiken voor zijn betalingen. Niet dezelfde bons zal hij kunnen gebruiken, want hij moet de vervallen bons van de afgeloo- pen week binnen een paar dagen inleveren. Als plaats van inlevering heeft men zich een soort circulatiebankje gedacht, orgaan van het Crisis-Comité, waar tevens een apart giro-kantoor gevestigd zal zijn. Deze centrale bank geeft de geldbons uit cn neemt ze weer in ontvangst. De inwisselen de winkelier krijgt voor zijn vervallen bons geen geld, doch ófwel nieuwe nog gel dige bons (welke hij voor onmiddellijke be talingen kan gebruiken) ófwel een tegoed op het giro-kantoor. Dit tegoed blijft een beperkte tijd (bijv. 3 maanden) geldig en hij kan daarover beschikken, zooals men dat bij de gewone giro kan doen. Die be perkte geldigheidsduur stimuleert den te goed-houder weer om zijn geld te gebrui ken en in circulatie te houden. Bevordering der Leidsche Industrie. Het spreekt vanzelf, dat de leveranciers en de fabrikanten buiten Leiden (zoolang het geldbon-systeem nog niet landelijk is ingevoerd) deze geldbons niet in betaling zullen nemen van de Leidsche winkeliers. Daarom zullen deze Leidsche winkeliers zooveel mogelijk hun waren betrekken van Leidsche firma's, om hun geldbons (of geldbon-tegoed op de giro) kwijt te ra ken. Voorzoover zij niet buiten hun leve ranciers elders kunnen of willen, moeten zij voor betalingen naar buiten gebruik maken van het gewone geld, dat zij even eens blijven ontvangen, want de geldbons zullen slechts in een beperkt aantal wor den uitgegeven. Verreweg het grootste deel van dit tijd- geld zal zoo denkt men zich gebruikt worden voor loonuitkeeringen en dus in de geldcirculatie beperkt blijven tot de arbei ders en de winkeliers met hun personeel onderling. De rest belandt ten slotte bij de leveranciers en fabrikanten, die een iets langduriger tegoed op de giro krijgen en dit tegoed weer in de circulatie terug kun nen brengen door loonbetalingen en andere huishoudelijke uitgaven. Ook doktersreke ningen, schoolgelden, en sommige stedelij ke belastingen zal men er ten slotte mee kunnen betalen. Het geheele plan komt dus hierop neer: Men brengt nieuw geld in omloop, waar door de koopkracht van de bevolking stijgt en dus nieuwe welvaart gebracht wordt en handel en industrie kunnen opleven. Het gewone geld komt dan voor iets anders vrij. Het nieuwe geld vermengt zich niet met het oude geld, want het nieuwe is niet inwisselbaar met het oude; wel omge keerd, men zal bons kunnen koopen met gewoon geld, als men dat wil. Vertrouwen in het nieuwe ruilmiddel. Vanzelfsprekend dringen zich in verband met dit plan verschillende vragen op. De eerste vraag is wel: zal dit geld voor de volle waarde (men stelt zich voor bons van ƒ1.uit te geven) geaccepteerd wor den? Hiervoor moet men de medewerking van het publiek hebben. De bevolking moet dit nieuwe geld vertrouwen. Dit tracht men te bereiken: le. door voorlichting, 2e. door zich van te voren de medewerking der or ganisaties te verzekeren en 3e. door te waarborgen en dit is ten slotte het voor naamste dat bij een eventueel staken van de uitgifte van bons, de in omloop zijnde bons voor de volle 100 pet. der waarde zul len worden teruggenomen en het te goed in „tijdgeld" wordt omgezet in tegoed in Neder landsche Bank geld. Om zich te vrijwaren voor een derge lijke mislukking wil men eerst een proef op kleine schaal nemen. Daartoe is Leiden uitgekozen, dat om meerdere redenen zeer geschikt wordt geacht voor deze proef neming. Leiden is een stad met een groote arbeidersbevolking, zoodat er veel geld be steed moet worden aan loonbetalingen. Ver volgens heeft Leiden allerlei industrieën, die een opleving best kunnen gebruiken en valt er veel op te knappen door open bare werken. En ten slotte is Leiden niet te groot, zoodat de proefneming overzich telijk blijft. Andere vraagstukken, die zich in ver band met dit plan voordoen, zullen wij thans niet nader bespreken. Laten wü hopen, dat het plan ,dat na tuurlijk eerst grondig wordt voorbereid, binnen niet te langen tijd verwerkelijkt wordt en dat het doel ervan worde be reikt: inschakeling der droeve categorie werkloozen in het maatschappelijk produc tieproces. Mr. H. G. Dit nummer b.<taat uit VIER bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Nieuwe spanning op Malta. (2de blad). De staat van beleg over Palestina. (2de blad). Bezwarende getuigenissen tegen Torgler. (2de blad). Een aanvang gemaakt met de berechting van de muiters van de „Zeven Provin ciën". (Ned.-0.-Indië, 2de blad). BINNENLAND. In haar Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag verklaart dc regeering het begip „corporatieve staat" volstrekt verwerpelijk; zij wil echter medewerken aan de ontwikkeling der maatschappij in corporatieven zin. Een wetsontwerp tegen ontoelaatbare uitingen in het openbaar kan spoedig tegemoet gezien worden. De regee ring vraagt ƒ260 millioen voor de uitvoe ring van groote werken. Wetsontwerp in zake den Middenstand zijn in voorberei ding. (1ste blad). De levering van rundvee. Verplichte aangifte. (L. en T., 4de blad). Haagsche taxi-auto bij Vreeland m het Merwedekanaal gereden. Moeder en zoontje verdronken. (Gem. Ber., 3de blad). Vermoedelijke gasvergiftiging te Schoon hoven. Drie personen bewusteloos ge vonden. (Gem. Ber., 3de blad en Laatste Berichten). Internationale oplichtster te Tegelen aan gehouden. (Gem. Ber., 3de blad). De organisatie der smokkelbenden. (Gem. Ber., 3de blad). LEIDEN. Een merkwaardig plan om de Leidsche werkloozen weer in te schakelen in het productie-proces. (1ste blad). EEN STAMBOOM IN LEVEN. De fami lie Van -.eeuwen te Warmond verheugt zich in het feit, dat vier van haar geslach ten elkacj: mogen ontmoeten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1