MEUBELEN
Fascisten bijeenkomst
in de Stadsgehoorzaal.
'Zaterdag 28 October 1933
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
P Nog slechts twee dagen duurt onze „gratisHtoóften" reclame
10% van Uw meubelaankoop kunt U GRATIS erbij uitzoeken; boven
Linoleums, Loopers, Tapijten. GRATIS gemaakt en geplaatst.
worden Uw Gordijnen,
iLeest aanplakbiljetten
HAARLEM M ERSTD. 130 136 LEIDEN
ras
BAROMETER.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 28 Oct. 1933, medegedeeld
door het Kon. N jd. i ieteoroL Instituut
te De Bildt.
Hoogste barometerst.: 771.6 te Akureyri.
Laagste barometerst.: 735.2 te Shields.
Verwachting tot den avond van 29 Oct.:
Krachtige tot matige
Zuid-Westelijke tot
Zuidelijke wind,
zwaar bewolkt tot
betrokken. Waar
schijnlijk regenbuien,
Weinig verandering
in temperatuur.
De depressie werd stationair op de Noord
zee. Het groote gebied met sterke barome
terdalingen in het Westen trok naar het
Zuiden, zoodat de barometers, thans laag
zijn in Noord Spanje en Zuid-Frankrijk, ter
wijl de luchtdruk daar nog snel daalt. De
hooge druk op den Oceaan houdt nog steeds
stand. Bi; IJsland en op de Oostkust van
Groenland daalt de luchtdruk weer snel.
De hooge druk in het Noord-Oosten hand
haaft zich. Vanuit het Oosten breidde een
warmere luchtstroom lang den Noordrand
der depressie zich uit naar het Oostzee-ge-
bied naar het Westen uit, zoodat de tem
peratuur in Schotland en op de Noorsche
Zee sterk steeg. In Ierland en Engeland was
de morgen zeer koud. Van IJsland wordt
overal vor:t gemeld. Behalve in Noord-
Scandinavië en in Oost-Europa heerscht
overal stormweer met lage temperaturen.
Voorloopig is het einde van den toestand
van stormachtig en buiig weer nog niet in
't zicht.
LUCHTTEMPERATUUR
Temperatuur des middags te half drie
8.— gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS c*.:
Van Zaterdagnamiddag 5.10 uur tot
Zondagmorgen 6.19 uur; van Zondagnamid
dag 5.08 uur tot Maandagmorgen 6.20 tiur.
WARMOND.
Onteigening tot verbetering der Zijl.
Ingediend is een wetsontwerp tot verkla
ring van het algemeen nut der onteigening
van perceelen en andere zakelijke rech
ten, noodig voor de verbetering van de
Zijl in de gemeenten Warmond en Oegst-
geest.
Deze verbetering zal bestaan in het weg
nemen van twee hinderlijke bochten. De
eerste bocht is gelegen in de gemeente
Warmond bij den watermolen voor den
Boterhuispolder en zal als vaarwater wor
den vervangen door een afsnijding in den
Zwanburgerpolder. De tweede bocht ligt
1200 meter ten Zuiden van bedoelde af
snijding en zal worden verbeterd door af
snijding van een strook grond langs den
westelijken oever van de Zyl in de ge
meente Oegstgeest.
LEIDSCHENDAM.
Ongeluk. Gisteren had in de werk
verschaffing aan de .rioleering, enz. te
Veur een ongeluk plaats, dat gelukkig
geen ernstige gevolgen had. Er waren eeni-
ge arbeiders bezig met het graven van de
fundeering voor het riool op een diepte
van ongeveer 3 Meter, toen plotseling een
bres grond ter lengte van ongeveer 5 M.
naar beneden stortte. Een der arbeiders
geraakte met zijn beenen bekneld, doch
werd door zijn collega's spoedig er uit ge
holpen. Ook hier bleek weer het gevaar
van het niet afdammen van de zijkan
ten.
Schuit gezonken. Gisteren werd door
de Zandbakken der Zand Exploitatie Mij.
uit Den Haag een werkschuit van de fir
ma Zanen en Verstoep bij de Sluis overva
ren, waardoor het scheepje zonk. Geluk
kig konden de arbeiders, die in de schuit
aan het werk waren, op den kant springen
zoodat persoonlijke ongelukken niet voor
kwamen. Het schip zal heden worden ge
licht.
K. J. M. V. Maandag 30 October a.s.
zal het wederom .een. interessanten en
leerzame avond zijn voor de K. J. M. V.
te Leidschendam.
Dien avond zal de weleerw. pater dr. W.
Heijemeyer uit Den Haag een causerie hou
den over „Verkeering". Aanvang 8 uur
precies. Natuurlijk worden dien avond alle
leden vei wacht.
Volksbond. Onder voorzitterschap van
den heer de Langen kwam de R.-K. Volks
bond te Leirschendam Vrijdag in alge-
meene vergadering bijeen.
De voorz. opende de vergadering met
het voorgeschreven gebed en heette allen
hartelijk welkom in het bijzonder den
geestelijken adviseur en den spreker van
dezen avond, den Centraal President, den
heer v. d. Akker. Hij brengt den leden
dank voor de groote opkomst en spreekt
de hoop uit, dat de vergaderingen steeds
zoo goed bezocht mogen zijn.
Staande wordt het strijdlied gezongen,
waarna de notulen worden gelezen en on
veranderd onder dank worden goedge
keurd.
De voorz. deelt mede, dat het aanne
men op Zondag hier onmogelijk is en zet
de reden hiervan uiteen. De werkloozen-
bijeenkomsten zullen dezen winter even
als andere jaren wederom plaats hebben,
waarbij de voorzitter de hoop uitspreekt,
dat dan ook alle katholieke werkloozen
aanwezig zullen zijn. Hij vraagt de mede
werking der werkloozen bij de uitdeeling
der gratis groenten.
Verder deelt de voorz. mede, dat burg.
Keijzer een hooge onderscheiding heeft
ontvangen en stelt voor het volgende
schrijven aan hem te richten:
Edelachtb. heer burgemeester, de R.-K.
Volksbond, afd. Leidschendam in vergade
ring bijeen op 27 October 1933, vernomen
hebbende van de grootsche onderscheiding
u ten deel gevallen, kan niet nalaten u na
mens bestuur en leden als onze eere-voor-
zitter van harte te feliciteeren en daarbij
den wensch uit te spreken, dat het u ver
leende kruis van toewijding van het Por-
tugeesche Roode Kruis in lengte van jaren
uwe borst moge sieren. Namens het be
stuur enz.
Tot bestuursleden van Herw. Levens
kracht worden bij acclamatie gekozen de
heeren de Langen en v. d. Heijden, de
voorz. brengt dank aan de vertrekkende
bestuursleden voor hetgeen zij voor Her
wonnen Levenskracht deden.
De heer v .d. Akker verkreeg hierna
het woord en zette in een gloedvolle, dui
delijke en leerzame rede het onderwerp
„Het fascisme en het Nationaal Socialis
me" uiteen, waarvoor spreker een harte
lijk dankwoord van den voorzitter en een
verdiend applaus der vergadering had te
accepteeren. Ook de geest. adv. gaf hierna
nog eenige duidelijke toelichtingen, waar
voor ook zijn eerw. een dankwoord en
applaus had in ontvangst te nemen.
Vragen voor de vragenbus waren niet
ingekomen. Van de rondvraag werd een
zeer ruim gebruik gemaakt; hierbij kwa
men zeer veel grieven naar voren van de
menschen, die in de werkverschaffing
werkten omtrent loon, enz. de vragen
werden zooveel mogelijk naar genoegen
beantwoord en hierin zoo spoedig mogelijk
verandering te brengen.
De voorz. deelt nog mede, dat de pen
ningmeester wegens ziekte verhinderd was
de vergadering bij te wonen en dat de
bondsfeesten zullen gehouden worden op
22 en 23 November a.s., waarna sluiting
volgde met gebed.
Tooneelavond. Nader wordt ons me
degedeeld, dat de Haagsche Spelers onder
leiding van Pierre Balledux een tooneel
avond zullen geven in het Patronaat op
Woensdag 29 November 1933 en niet zoo-
als we in ons blad van 26 dezer vermeld
den op Donderdag 9 Novembe ra.s.; men
gelieve hiervan goede nota te nemen.
UIT DE RIJNSTREEK
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Gemeenteraad. Aanvullingsagenda
voor de vergadering van den Raad der ge
meente Alphen aan den Rijn.
19a. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot goedkeuring van een beslhit
van het Algemeen Armbestuur tot wijzi
ging van de begrooting van die instelling
voor 1933, waarbij het subsidie der ge
meente, wordt verhoogd met 10.000.
BODEGRAVEN.
Werkloozenzorg. Bij deze deelt de
commissie mede dat het R. K. Werkloozen-
huis niet slechts toegankelijk zal zijn voor
georganiseerden, doch voor alle Katholieke
werkloozen, mits zij zich aan de bepalingen
houden.
Groene Kruis. Bij de gehouden leden
vergadering van het Groene Kruis zyn als
bestuursleden gekozen de heeren Dr.
Schreuder Sr. en Jac. Boeijenga.
De Huldigingsfilm. Voor een stamp
volle zaal draaide voor de leden der B.V.L.
en Chr. Oranjevereeniging gisteravond de
groote huldigingsfilm, van de onlangs te
Amsterdam aan de Koningin gebrachte
hulde. De voorzitter der Oranjevereeniging,
de heer I. Hoogendoorn, heette de aanwe
zigen welkom en bracht woorden van dank
aan den heer v. d. Veer voor zijn werk
zaamheid tot het welslagen van dezen
avond. Allereerst werd de eigenlijke fijm
afgedraaid. Na deze volgde er nog een van
bezoeken van de Koninklijke familie, waar
na nog enkele minder belangrijke films
vertoond werden.
Boete. De heer v. H., die zooals men
weet, verbaliseerd was wegens mishande
ling ten nadeele van enkele colporteerende
fascisten, is te Utrecht veroordeeld tot 2
maanden gevangenisstraf.
EEN
PROGRAM-VERKLARING
ZONDER HOU-VAST
Het is maar te hopen voor den Alg.
Ned. Fascistenbond (Baars c.s.) dat 't Fas
cisme méér in zijn mars heeft, dan kame
raad Baars gisterenavond voor de toe
gestroomde Leidenaars heeft uitgepakt. An
ders kennen wij het Fascisme in ons cri-
tisch-aangelegde land geen lang leven toe.
Wanneer men aan het einde van deze
vergadering gekomen alle argumenten
en bezwaren, alle toekomstplannen en alle
critiek op het verleden op een stapel legt,
blijkt het resultaat uiterst poover te zijn.
De heer Baars is ongetwijfeld een han
dig koopman, die uit ervaring weet, hoe
men het publiek beter trekt met moppen
tappen dan met gedegen zakelijkheid. De
grappen en geestigheden waren niet van
de lucht. Wij hebben ons dan ook best ge
amuseerd en een woord van lof en dank
willen wij kameraad Baars daarvoor niet
onthouden. Edoch van den ernstigen
kant bekeken (en men mag toch eischen,
dat het vraagstuk van de regeeringsvorm
ernstig wordt bekeken), was deze geheele
Fascisten-bij eenkomst bedroevend en iet
wat belachelijk.
Menschen, die „bang" zijn voor het
Fascisme zou een bezoek aan deze Fas
cisten-bijeenkomst een heerlijke opluch
ting hebben bezorgd.
Achter twee groene tafels had het Fas
cistisch bewind plaats genomen in den
vorm van eenige jongelui, die voor het
meerendeel nog niet den kiesgerechtigden
leeftijd hadden bereikt en van wie som
migen nog zeer verblijd waren in een lange
broek te mogen rondloopen.
Dan waren er een aantal haveloos ge-
kleede jongens met veel te groote zwarte
petten op hun hoofd, die de „zaalwacht"
oftewel de „knokploeg" uitmaakten.
De zaal was, behalve de tribunes, goed
gevuld.
De groote belangstelling en nieuwsgie
righeid, welke er voor dezen avond be
stond, is voor ons de eenige reden om op
enkele beweringen van den heer Baars in
te gaan in zooverre de heer Baars über
haupt iets beweerd heeft. Want van za
kelijk standpunt bezien, kan men de joli
ge uiteenzettingen van kameraad Baars
moeilijk au sérieux nemen.
Vóór dat de heer Baars zelf aan het
woord kwam, heeft de voorzitter van de
Fascistische jongeren, de heer R. A. de
Raadt, een korte beschouwing gehouden
waarmede wij het in hoofdzaken eens
waren: namelijk dat de crisis is veroor
zaakt door het liberaal-kapitalistische
systeem van ongebreidelde vrijheid en con
currentie, zoodat in de toekomst de vrij
heid van den werkgever om maar raak te
produceeren en ook zijn vrijheid ten aan
zien van de arbeiders, aan banden moet
worden gelegd. Ook bij het verlangen,
dat de klassenstrijd zal worden beslecht,
kunnen wij ons heeler harte aansluiten.
Maar minder gesticht waren wij met de
ongezouten opmerking, dat een Fascist
slechts één recht heeft: te doen wat hem
gezegd wordt en om naar vermogen te be
talen!
Zie daar nu in een notedop het diep
gaand verschil tusschen hetgeen de Katho
lieken voorstaan en hetgeen de Fascisten
zich als toekomst droomen.
Met alles wat de Fascisten willen, kan
een Katholiek zich vereenigen, omdat het
klakkeloos uit onze programma's en en
cyclieken is overgenomen maar
de rechtsstaat verwisselen voor de machts-
staat, waarin men wel betalen mag, doch
geen rechten verwerft daar willen wij
niet aan.
Aan een grondige verbetering van het
parlementaire stelsel, een ombouw der
maatschappij in corporatieven geest zul
len de Katholieken gaarne medewerken en
wordt zelfs de stoot daartoe gegeven, zoo
als uit het Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer blijkt.
Vlak er naast was de opmerking van den
heer Baars die overigens zijn spreek
tijd vulde met aller grappen te verkoo-
pen op de S.D.A.P, en de cumulatie van
ambten dat de Kath. Staatspartij aan
het „bijdraaien" was en thans ook de cor
poratieve gedachte voorstond blijkens het
jongste manifest!
Het is wel al te dwaas, wanneer een
zoon beweert, dat zyn vader op hém lijkt,
en niet hij op zijn vader.
In diezelfde trant praten de Fascisten,
waarvan zy de Katholieke Staatspartij of,
wat nog veel gevaarlijker is, de Katholieke
Kerk in de schoenen schuiven de huik
naar den wind te hangen en fascistisch
te „doen", waarvan zy in het fascisme
perspectief zien.
De waarheid is, dat toen er nog geen
sprake was van Fascisme, toen zelfs het
woord Fascisme nog niet geboren was, de
Katholieke economisten reeds aandrongen
op corporatieven ombouw der maat
schappij.
Overduidelijk blijkt dit uit het „Leer
boek der Sociologie" van Mgr. J. D. J.
Aengenent, vierde herziene en vermeerder
de uitgave, let wel: uit het jaar 1919.
Handelend over de corporaties of be
roepsstanden scheef onze tegenwoordige
Bisschop in 1919, dat de ombouw der vak-
vereenigingen in beroepsstanden naar zijn
verwachting binnen afzienbaren tijd zal
zijn bereikt.
Uitvoerig schrijft Prof. Aengenent over
de taak der beroepsstanden en over de in
richting van een „Sociale Kamer".
De corporatieve gedachte is dus even
min nieuw als fascistisch. Deze gedachte is
uitgesproken Christelijk. De Bedrijfsraden-
wet van Minister Verschuur is de eerste
stap in de goede richting, door „Quadrage-
simo Anno" zoo duidelijk aangegeven.
De Fascisten bederven echter het goede,
wat in de corporatieve gedachte wordt ge
vonden, door de corporaties te stellen als
werktuigen in handen van een despotische
Staatsalmacht.
In tegenstelling met andere Fascisten
achtte de heer Baars een dictatuur voor
ons volk ongewenscht. Volkomen konden
wij ons met hem vereenigen, toen hij zeide
te streven „naar een geleidelijke ombouw
in corporatieven geest".
In dit „geleidelijk" ligt echter niet opgeslo
ten, dat den grondwettelijken weg zal wor
den bewandeld, want „de Fascistische
volksbeweging zal, over de hedendaagsche
Regentenkliek heen, de hand reiken aan
het Oranjehuis". Spr. is ten volle ervan
overtuigd, dat de Koningin alè Moeder des
Vaderlands de partijen uitschakelend
zal medewerken tot een corporatieve
maatschappij.
Het beste is hier een aantal vraagtee-
kens te plaatsen. Wordt het een revolutie
met de Koningin aan 't hoofd?????
Na de pauze was er gelegenheid tot vra
gen stellen, waarbij de heer Baars gelegen
heid had uiteen te zetten de verschillen
tusschen A.N.F.B. en de N.F.B. (Mussert),
waaruit moest blijken, dat de groep-Baars
in de begrippen godsdienst en monarchie
een juister inzicht heeft, dan Mussert
c.s. met hun gevaarlijke leerstelling over
de ondergeschiktheid van den godsdienst
aan de natie.
Niettemin achtte ook de heer Baars den
godsdienst te heilig om deze te mengen in
de hedendaagsche politiek. Spr. deelde
mede, dat onder de' Katholieken vooral in
het Zuiden de fascistische gedachte veld
wint. Twee-en-twintig Kath. raadsleden
uit het Zuiden zullen zich de bij A.N.F.B.
binnenkort aansluiten; hun namen zullen
in „De Fascist" worden gepubliceerd.
Wij zijn benieuwd maar geven op
voorhand reeds als onze meening te ken
nen, dat Raadsleden, die zich reeds door
de wankele „argumenten" van den heer
Baars laten ompraten, in de Kath. Staats
party niet op hun plaats waren.
De bijeenkomst, die een zeer kalm ver
loop had en door den plaatselijk leider,
den heer L. J. P. Frank, keurig werd ge
lei, werd met hét Wilhelmus en „Hou-zee"
geroep gesloten.
Door de politie werden 2 processen-ver
baal opgemaakt wegens het dragen van
zwarte petten door de „Zaalwacht", 2 pro
cessen-verbaal wegens het dragen van in
signes en 1 wegens het tentoonstellen van
Prinsevlaggen met een zwarte band.
De O.S.P.-ers, die waren opgetrommeld
om op straat te „protesteeren", werden
door de politie op een eerbiedwaardigen
afstand gehouden.
Gemeentelijke Aankondigingen.
RECHTZAKEN
DE GESTOLEN SANEERINGSBOLLEN.
De Haarlemsche Rechtbank deed Don
derdagochtend uitspraak in de zaak van
den 21-jarigen koopman J. de H. en den
36-jarigen koopman A. P., beiden te Haar
lemmermeer, die in den nacht van 29 op 30
Aug. 1.1. een groote hoeveelheid sanee-
ringsbollen gestolen hadden, toebehooren-
de aan de Nederlandsche Bloembollen
kweekers-Centrale.
De Officier van Justitie had veertien da
gen geleden tegen ieder acht maanden ge
vangenisstraf met aftrek van preventief
geëischt.
De Rechtbank veroordeelde heden bei
den tot 6 maanden gevangenisstraf met
aftrek van preventief.
STADSNIEUWS
AANBESTEDING VAN SCg
BEHOEFTEN
B. en W. van Leiden zullaft op Zaterdag
18 November a.s., des vooftniddags om 11
uur, ten Gemeentehuize^ in het openbaar
bij inschrijving, aanbesteden de levering
van:
a. Schoolbehoeftetf ten behoeve van ver
schillende inlichtingen van onderwijs;
b. bcnoodigdhSden voor het onderwijs
in de nutnge handwerken voor meis
jes op de lagere scholen.
De vooraarden ligger ter inzage op
afdeelingJOnderwijs der Gem. Secretarie el-
ken wejfKdag gedurende de gewone kan-
tooruréf
Leiden, 28 October 1933.
Burgemeester ei
den brengen ter
Splinter te Leid<
gediend ter bekoming
voor den verkoop van
drank in het klein in
woerd no. 41, alhier.
[thouders van Lei-
ene kennis, dat G.
verzoek heeft ïn-
yan een verlof A
fcwak-alcoholischen
ét perceel Hooge-
AGENDA
LEIDEN.
Zaterdag. Uitvoering van „Litteris Sacrum"
Schouwburg 8 uur.
Maandag, Eerste lustrum der Maria-Con-
gregatie (St. Joseph-parochie),
concertzaal „Concordia", 8 uur.
Maandag 2e aborinements voorstelling
„Jeanne", Rotterdamsch Hofstad-
Tooneel, Schouwburg 8.15 uur.
Dinsdag. R. K. Vereeniging van Gezins
hoofden, Groote propaganda ver
gadering Kleine Stadsgehoorzaal,
8.15 uur.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
den wordt Zondag 29 October waargeno
men door de doktoren: de Graaff, de Ja
ger, Polak, Renaud, Timmermans en Ver-
brugge.
De Zondagsdienst der doktoren te
Oegstgeest wordt waargenomen door dr.
Beitel, tel. 3302.
De avond-, nacht en Zondagsdienst der
apthoken wordt van Maandae 23 tot en
met Z o n da g 29 Oct. a.s. waargenomen
door de apotheken G. H. Blanken, Hooge-
woerd 171 Tel. 502 en D. J. var. Driesen,
Mare 110, telef. 406.
Examen Godsdienstdiploma B
Het diploma verwierven mej. E. Agterof
te Wassenaar en mej. L. C. H. van Valde-
ren alhier.
Voor Godsdienst II en Kerkgeschiedenis
slaagden Zr. Debora (B. E. C. van Leeu
wen), Franc, van Aerdenhout te Warmond,
Zr. Xaverine de Koning, Dom. v. Voorscho
ten, en mej. W. E. M. Peeters alhier.
Voor Godsdienst II slaagde mej. M. Bis
schop alhier.
Bij de herdenking van het 350-jarig be
staan van de universiteit te Edinburgh,
welke gisteren en vandaag heeft plaats ge
vonden, is de Leidsche Universiteit ver
tegenwoordigd geweest door den rector-
magnificus, prof. mr. D. van Blom.
Prof. dr. L. van Itallie zal zich 4 Novem
ber naar Parijs begeven teneinde het eere
doctoraat van de universiteit aldaar in ont
vangst te nemen.
Gisteravond is op den Zoeterwoudsche
Singel een auto, bestuurd door C. A. M.,
in een langs den Singel gelegeh sloot ge
reden. De twee inzittenden konden zich
redden. De bestuurder verklaarde ver
blind te zijn geweest door een hem achter
op rijdende andere auto. De wagen is he
denmorgen gelicht.
Bij de firma Dieben zyn gisteren zes
lammeren en een vaars geschut, welke op
de veemarkt waren achtergebleven,
De in deze gemeente woonachtige dienst
plichtigen van de lichting 1918, die hun mi
litaire uitrustingstukken moeten inleveren,
worden herinnerd aan hun verplichting
om zich daarvan te kwijten op 30 of 31 Oc
tober a.s. al naar gelang zij zijn opgeroepen
De inlevering moet geschieden in het
Gymnastieklokaal van het 4de regiment in
fanterie aan den Morschsingel alhier.
Omtrent het tijdstip van aanmelding
raadplege men de van den burgemeester
ontvangen kennisgeving.
