BRIEVEN OVER ONS
GELOOF
MISSIE-ACTIE IN HET
DEKENAAT LEIDEN
lil
VRIJDAG 20 OCTOBER 1933
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD PAG. 13
t
Wat is godsdienst? Is er God iets
aan gelegen of de mensch Hem
vereert? Is godsdienst privaat
zaak"? Zijn alle godsdiensten ten
slotte niet even goed?
Werkelijk Paul, op jullie kantoor is 't
een interessante boel geworden!.... De
collega's hadden allang gemerkt, schreef
je me, dat er een bijzondere band was
ontstaan tusschen jou, dien ze als „fijne
Katholiek" kwalificeeren en den „bolsje
wiek" met de fladderdas, boekhouder Ba
sil Basman, en ze weten ook, dat die ver
houding berust op het „zoeken" van Bas
man en het „preeken" van jou!
Ze maken er dikwijls grappen over,
maar je kan toch óók heel goed merken,
dat de kwesties hun eigenlijk wel inte
resseeren. Want soms slaat die grapjes
stemming in eens over in een vrij ernstig
debat en dat gebeurt den laatsten tijd nog
al dikwijls. Zóó zelfs, schreef je, dat Tommy
Clax, de hoofdman van jullie sportieve
fractie, Tommy die met zijn voetbal- en
recordverhalen vroeger meestal de leiding
nam van jullie conversatie, al eens ge
mokt heeft dat de heele firma in een
verzameling blikke dominee's is herscha
pen! Tommy's denken, Tommy's gods
dienst, Tommy's leven is: de voetbal
competitie, zijn motor (plus bijbehoorende
engel) en de saxophoon. Tommy be
schouwt de kantoortijden louter als on-
gewenschte, helaas onvermijdelijke inter
mezzi tusschen 90-km.-ritten, matches en
dancings. Enfin,.... hij is nog èrg jong.
De anderen bij jullie „gelooven" ten
slotte allemaal wel, dat er een God be
staat (Basil alleen spreekt nu in 't open
baar totaal niet daarover), maar, be
weerde je afdeelingschef Tikker eens (en
allen zwegen eerbiedig!) „dacht je nu
heusch, dat die ontzaglijke God, die Heer-
scher over het Heelal, waarin de aarde
met haar 1800 miljoen menschen minder
is dan een speldeknop, dacht je nu
heusch" zei Tikker, „dat het Die wat kon
schelen of die nietige menschj es Hem die
nen of niet"?
„Jawel", betoogde Annie Handjes vol-"
gens je beschrijving van die typiste, blijk
baar een hoogstaanster, gemeenlijk
gehuld in een hobbezak en op ver-
gietschoenen „dat de menschen God
moeten dienen, dat zie ik nou wel in, maar
heelemaal niét, dat het God interessee
ren zal, op wat voor manier de menschen
Hem nu dienen. Als je je best maar doet
om volgens je eigen begrippen fatsoen
lijk en hoogstaand te leven, laat ieder dan
maar in den godsdienst blijven, dien de
omstandigheden hem aanwijzen Zijn je
ouwelui Protestant, best: dien God als
Protestant, zijn ze Joden of Katholieken,
tracht een goed Jood of Katholiek te zijn.
Al dat geharrewar en die zieltjes-winnerij
hebben een hoop ellende in de wereld ge
bracht"!
De heer Tikker en Annie Handjes zijn
er allerhevigst naast met hun vlotte „af
doende" uitspraken. Waarom? Wij zullen
ze eens toetsen aan het gezond verstand,
enkel maar aan het gezond verstand,
Paul.
Die menschen nemen dus mét ons aan,
dat er een God bestaat, een Schepper en
daarom Heer en Bestuurder van het heel
al. Wat is nu „g o d s d i e n s t"? Het is
duidelijk, dat dit begrip „godsdienst"
slaat op de verhouding van den mensch
tot God. En omdat de mensch zich juist
daardoor van de andere schepselen (din
gen, planten, dieren) onderscheidt, dat
hij begaafd is met verstand en een vrijen
wil, zal die verhouding van den mensch
tot God in hoofdzaak juist 's menschen
verstand en vrijen wil betreffen.
De planten, dieren en dingen om ons
heen kunnen niet nadenken, kunnen ook
niet vrij kiezen, wat zij doen zullen of la
ten. Zü dienen God, door blindelings te
gehoorzamen aan de natuurwetten, die
Hij hun stelde.
Zou het nu niet absurd, volkomen on
zinnig zijn, wanneer het den mensch, die
met zijn verstand de door God gewilde
natuurlijke orde kent, volkomen v r ij
zou staan, zijn vrijen wil zóó te gebrui
ken, dat h ij alleen God niet dient, dat
hij alleen tegen die natuurlijke, door God
gestelde orde ingaat?
Want wat zegt ons verstand over die
natuurlijke orde in al het geschapene met
betrekking tot God m. a. w. w a t i s G o d
ten opzichte van den mensch?
God is onze Schepper en dus de Heer, de
eigenaar van ons lichaam en onze ziel.
Maar dan zegt ons gezond verstand ons
toch, dat wij aan Hem, Die ons uit niets
gemaakt heeft en Die ons voortdurend in
stand houdt, absoluut, met lichaam en ziel
onderworpen zijn? Dat Hij het
recht heeft betuiging vein die onderwor
penheid van ons te eischen?
In God erkennen wij de allerhoogste, de
oneindige Volmaaktheid. En zegt ons,
die zelfs menschen welke wij in
eenig opzicht als volmaakter, als boven
ons verheven erkennen, eerbied bewijzen
zegt ons 't gezond verstand dan niet,
dat wij Hem, die ons in a'le volmaaktheden
oneindig overtreft, de allerhoogste eer
bied moeten bewijzen? De allerhoogste
eerbied, die aanbidding heet?
Welk is ons einddoel? God. Zegt ons ge
zond verstand ons dan niet, dat het rede
lijk is met al onze krachten te streven
naar ons einddoel met verachting
van alles, dat ons daarvan kan afbrengen?
En wat is dat anders Paul, dat streven
naar ons einddoel: God, dan God lief
hebben boven alles?
Wel, Paul, als ons gezond verstand ons
deze drie dingen zegt, dan zegt het ons,
dat wij „g o d s d i e n s tg" moeten zijn.
Want: zich geheel aan God onderwerpen,
Hem aanbidden, Hem liefhebben boven
alles dat is juist „godsdienstig" zijn!
En laten wij nu zelfs eens veronderstel
len dat het God, zooals Tikker beweerde
„niets kan schelen" of de mensch Hem ge
hoorzaamheid en eer bewijst of niet: zijn
wij daarom van den plicht „godsdienstig"
te zijn ontslagen? Zeker God heeft onze
aanbidding en onderworpenheid niet
„noodig", maar dat alles berooft onze
Schepper en Heer toch niet van het
recht daarop, en ontslaat ons dus ook niet
van den plicht daartoe. Als een vader
zich er niet om bekommeren zou of zijn
zoon, voor wien hij alles gedaan heeft,
hem dankbaar is of niet, dan onLslaat dit
den zoon toch nog niet van den plicht van
dankbaarheid jegens dien vader?
En daarenboven is het onjuist, dat dit
„God niet kan schelen". Dat blijkt natuur
lijk allereerst uit het feit, dat God wel
degelijk op verschillende wijzen en vooral
door Zijn Zoon heeft kenbaar g_maakt
dat en hóe de menschen „godsdienstig"
moeten zijn, maar daarover, over de
Openbaring, wil ik nog niet eens spreken.
Doch louter alweer ons gezond verstand
zegt ons dat God, die in de menschelijke
natuur het vermogen heeft gelegd zijn
Opperheerschappij en goedheid te kennen
en het verlangen Hem te eer en en te be
minnen, niet kan toelaten, dat de mensch
tegen zijn natuur in God „negeert" en
Hem zijn vereering onthoudt. En die ab
solute plicht de godheid te eeren en zich
aan Hem te onderwerpen is dan ook door
alle rassen en volken van alle tijden als
dwingend gevoeld en practisch beoefend,
al dwaalden zeer velen dan ook omtrent
de wijze, waarop God vereert en gediend
moet worden. Je herinnert je, Paul, dat
wij hierover vroeger uitvoerig hebben ge
schreven.
„Goed" zal Tikker misschien zeggen,
„maar in elk geval is godsdienst iets i n-
w e n d i g s, iels van de ziel. Waarom dan
al die uiterlijkheden van Kerk en eere-
dienst?"
Maar, Paul, wij menschen zijn immers
in alles afhankelijk van God, niet al
leen onze ziel, maar ook ons lichaam.
En nu zegt toch weer, alweer, ons gezond
verstand, dat het uitermate natuurlijk is,
dat wij onze onderworpenheid, eerbied en
liefde toch óók uiterlijk laten blijken; de
eenheid van ziel en lichaam in den mensch
maakt toch dat het natuurlijk is, dat wij
met ons lichaam tóonen, wat in onze ziel
leeft?
En zou, wat voor ieder mensch afzon
derlijk geldt, n.l. dat hij tot godsdienst
verplicht is, niet ook gelden voor de ver
zameling van menschen, die „de maat
schappij" heet? Is ook de. „maatschap
pij" niet in alles van God afhankelijk,
heeft dan óók de maatschappij niet de
plicht haar onderworpenheid en eerbied
jegens God te toonen? Neen, godsdienst
is geen „privaat-zaak" zooals bijv. de „li
beralen" en socialisten verkondigen, doch
ook in het maatschappelijk, in het „open
baar" leven moet God worden geëerd:
godsdienst is óók een „p u b 1 i e k" be
lang".
Jullie wijze typiste verkondigde de stel
ling „alle godsdiensten zijn
even g o e d".
Paul, het is zeker waar, dat God
slechts naar de „harten", de inwen
dige bedoeling der menschen kijkt en
dat Hij rekening houdt met de levensom
standigheden, waarin ieder zich bevindt.
God zal van niemand méér vragen, dan
Zijn rechtvaardigheid mag vorderen, zoo
dat, wie „te goeder trouw" verkeer
delijk meent den waren godsdienst te be
zitten en zijn best doet dien goed te bele
ven, zalig wordt, zooals ook elke heiden die
bijv. in de binnenlanden van Afrika nooit
over den waren God gehoord heeft maar
met ijver de zon aanbidt en hartelijk zijn
best doet braaf te zijn om zijn afgod te be
hagen, zalig kan worden. In dien zin kan
men inderdaad zeggen, dat wie zóó „te
goeder trouw" is (b.v. omdat hij practisch
in de onmogelijkheid verkeert den waren
godsdienst te leeren kennen) voldoende
heeft aan den eigen, on waren godsJienst.
Maar hij of zij die zegt „alle godsdiens
ten zijn even goed" bedoelt daarmee ge
meenlijk, dat alle godsdiensten op zich
zelf genomen gelijkwaardig zouden
zijn voor God, dat het God niet „interes
seert" welke godsdienst men belijdt als men
maar een godsdienst belijdt....
Als wij ook maar even hierover naden
ken, Paul, zal je met mij inzien, hoe on
zinnig, ja hoe godslasterlijk eigenlijk, die
veronderstelling is. Daarvoor behoeven wij
alleen maar want ik moet eindigen
een oogenblik te bedenken, dat de ver
schillende godsdiensten op deze wereld
in vele opzichten absoluut tegenstrij-
d i g zijn, zelfs in de meest fundamenteele
leerstukken van geloof of zeden. Nu is het
natuurlijk onmogelijk, dat al die, onder
ling zoo tegenstrijdige godsdiensten allen
waar zijn. Te zeggen, dat voor God al
die godsdiensten de eene leert: er is
maar één God, de andere er zijn meerdere
goden, een derde: God en het heelal zijn
een ongescheiden eenheid enz. enz. dat
voor God al die godsdiensten gelijkwaar
dig zijn, is dan toch hetzelfde als te zeg
gen, dat God eenzelfde behagen neemt in
de dwaling als in de waarheid, dat het
God onverschillig laat welke onwaar
heden, welke dwaasheden veelal, er over
Hem worden verkondigd!
Groet den heer Tikker en mejuffrouw
Handjes van mij, wil je?
(Naar aanleiding van deze brieven kan
men ook vragen inzenden over het verhan
delde aan het adres: Mr. A. A. W. D i e-
penbrock, Pr., Hageveld-Heemstede).
Correspondentie. K. te L. vraagt lectuur
over het „lijdensvraagstuk". Een bekend
werkje hierover is dat van Mgr. J. D. J.
Aengenent, God en het kwaad in de wereld
(Roebert, 's-Gravenhage). Een zéér mooi
boekje, dat echter helaas nog maar moei
lijk en alleen antiquarisch te krijgen zal
zijn, is: De Smart, door M. Kallen S.J.
(Van Leeuwen, Leiden 1881). Een schoone
en diepgaande beschouwing wijdt ook de
bekende verklaring v. d. Katechismus van
Mgr. P. Potters (Teulings, Den Bosch)
aan dit vraagstuk in Dl. I bldz. 179-194 (3e
druk). Gaarne ben ik bereid, indien u dit
wenscht, over dit onderwerp persoonlijk
met u nader te correspondeeren.
J. W. te L. vraagt, hoe het lijden van
volkomen onschuldige kindjes en van die
ren te rijmen is met Gods goedheid. Een
antwoord hierop zou bladzijden kunnen vul
len. Slechts verzoek ik den inzender deze
drie dingen te overwegen: lo. is het een
feit dat die kinderen, die het gebruik van
hun verstand nog niet hebben niet in dezelf
de hevigheid persoonlijk smartgevoel kun
nen ondervinden als ouderen. Wel geeft
een lijdend kind uiterlijk zijn smart te ken
nen, maar dit kunnen meer natuurlijk reac
ties van het organisme zijn, dan uitdruk
kingen van een bewust smartgevoel. Het
zelfde geldt in sterker mate, daar zij nooit
het gebruik van verstand krijgen, van die-
VEELZEGGENDE CIJFERS.
Hst is nu eenmaal van algemeene be-
kendhcid, dat Nederianö's Katholieken,
veel, ja zelfs zeer veel offeren voor de mis-
sies. Ja op dat gebied genieten ze als het
ware' een wereldvermaardheid en telken
jare wijzen gepubliceerde cijfers uit, dat
van de opbrengsten in versenillende lan
den voor de i-aaselijke Missiegenootschap
pen Nederiand bovenaan staat.
Ook Z. H. de Paus heeft nog dezer dagen
tegenover Hoilandsche bedevaartgangers
weer eens de gelegenheid aangegrepen om
zijn warmen dank uit te spreken jegens net
kleine Holland, dat toch zooveel voor de
missies doet.
Is deze faam van buitengewone mildda
digheid nu echter wel ten volle verdiend
en van toepassing op alle katholieken van
Nederiand? Is het niet slechts een gedeel
te onzer katholieken, die door hun speciale
milddadigheid de eer van Nederland hoog
houden?
Werkelyk er is alle reden om aan te ne
men, dat de katholieken in de steden ver
ten achter blijven bij hun geloofsgenooten
van het platteland ten opzichte van hur.
medewerking aan de Pauselijke Missiege-
noo^schappen, dus aan de algemeene
M i s s i e-a c t i e.
Een mooie gelegenheid is er om dat nu
eens met cijfers te laten uitkomen: ver
schenen is n.l. de October-aflevering van
de Annalen van de Broederschap
van den H. Geest (Voortplanting de>
Geloofs) in het Bisdom Haarlem. In deze
Annalen staan wederom vermeld van alle
parochies van het bisdom Haarlem de jaar
opbrengsten voor de drie Pauselijke Mis
siegenootschappen. De cijfers zeggen ech
ter zoo heel weinig, maar als we nu eens
de parochies van het Dekenaat Lei
den nader beschouwen, dan is daar een
heel belangrijk overzicht uit samen te
stellen.
Aangezien het echter lastig is om voor
het Genootschap der H. Kindsheid te wer
ken met getallen van kinderen, die lid kun
nen zijn, zullen we dit Genootschap ever,
buiten beschouwing laten en ons bepalen
tot de twee Pauselijke Liefdewerken voor
volwassenen, n.l. dat van Broeder
schap van den H. Geest (Voortplan
ting des Geloofs) en het St Petrus
Liefdewerk (S. P.-L.).
Zooals bekend mag worden veronder
steld is het 't uitdrukkelijk verlangen van
Z. H. den Paus, dat alle volwassen katho
lieken lid zijn van de Voortplanting des
Geloofs en als het eenigskons kan ook van
het S. P. L. Daar van de Voortplanting 1.
G. (Broederschap v. d. H. Geest) de contri
butie 2 y3 cent per week of ƒ1.30 per jaar
per persoon bedraagt en van S.P.L. slecht*
1 cent per week of 0.50 per jaar per per
soon, daar mag toch wel aangenomen wor
den, dat het voor niemand eenig bezwaar
moet opleveren om beide Liefdewerken te
steunen en op deze wijze zijn missieplicht
te vervullen volgens het verlangen van 2.
H. den Paus.
In het volgende overzicht is voor iedere
parochie aangegeven hoeveel communican
ten zij telt en hierop gebaseerd het aantal
gezinnen. Voor de vaststelling van het be
drag dat iedere parochie voor de twee Lief
dewerken zou kunnen opbrengen is als ba
sis genomen, dat ieder echtpaar beide Lief
de werken steunt door het lidmaatschap
j zooaai een gezm dus per jaar voor Br. H.
Geest 2 x 1.30 is 2.60 en voor S. P. L
2 x 0.50 is 1.kan opbrengen.
Nu moet men niet zeggen, dat dit ook
hec alleruiterste is, en dus iets onbereik-
I baars, want niet uit het oog mag worden
J verloren, dat in het geheel geen rekening
i is gehouden met al de volwassen kinderen
uit die gezinnen, die toch ook lid behooren
te zijn (en dat zijn er toch heel wat), zoo
i dat een berekening op basis van alle echt-
j paren als leden werkelijk aan den lagen
.tant genoemd mag worden.
Ziehier dan het overzicht 1):
Wat blijkt nu uit deze cijfers?
Dat voor dé Broederschap van
denH. Geest alle parochies met hun op
brengst verre beneden de mogelijke op
brengst blijven. Slechts de parochie Oud-
A d e maakt het gunstigste figuur, doordat
haar opbrengst het dichtst bij de moge
lijke opbrengst komt.
Dat voor S. P. L. op één na ook alle pa
rochies verre beneden de mogelijke op
brengst blijven: ook hier maaxt Oud-
A d e een goed figuur, maar K a t w ij k
slaat het record en stelt zich aan de spits
door een opbrengst die bijna het dub
bele van de mogelijke oporengst is. Een
doorslaand bewijs dat de mc^lijke op
brengst niet iets onbereikbaars is!
Voor beide Genootschappen maken ie
parochies in de stad Leiden een bar slecht
figuur en zijn hun opbrengsten in verge
lijking tot de mogelijke opbrengsten al heel
gering: een voorbeeld kunnen zij aan zeer
vele dorpsparochies nemen! 2)
De laatste kolom van het overzicht geeft
de uuideijji^s^e, meest sprexenae cijiers, n.l.
de gemiddelde opbrengst per communicant
voor de twee Liefdewerken: als no. 1 staat
ue Uu_-..ae ruct goniiuaeid 5U
cent, no 2 Katwijk met 43 ct., no. 3 Wasse-
naar-H. Joseph, no. 4 Hoogmade, no. 5
Voorschoten, no. 6 Leiden-St. Petrus, no.
7 Wassenaar-Sc. Will., no. 8 Oegstgeest, no.
9 Leiden O. L. Vr. Hemelv., no. 10 Leiden-
H. Joseph, no. 11 Rijpwetering, no. 12 Lei-
den-O. L. Vr. Onbevl. Ontv.
Voor het geheele dekenaat is de gemid
delde opbrengst per communicant 15 cent.
Eén parochie van de stad Leiden gaat even
boven dit gemiddelde uit en van de 8 bui-
ten-parochies hebben er 5 een opbrengst,
die veel en veel hooger is dan dit gemid
delde.
Het geheele dekenaat telt ca 21700 com
municanten en de stad Leiden alleen al
12600, dus veel en veel meer dan de helft
ervan.
De opbrengst voor het geheele dekenaat
bedroeg voor Br. H. G. 2.040,02, voor stad
Leiden alleen /894.0G; voor S. P. L. voor
geheel dekenaat 1.276.55 en voor stad Lei-
aen alleen f556.57: beide cijfers der op
brengsten blijven dus verre beneden de
helft der opbrengsten in tegenstelling mei
het cijfer voor het aantal communicanten.
Zijn dat cijfers om op te roemen? En
toch hoort men zoo dikwijls zeggen, dat
er zoo enorm veel voor ue missies gegeven
wordt! Zeker, er wordt Goddank door een
zeker aantal katholieken veel gegeven,
want naast de Paus. Liefdewerken is er ook
nog de particuliere missie-actie van de mis-
sioneerende Orden en Congregaties (al wij
zen de betreffende Annalen wel uit, dat het
met hun ontvangsten ook niet zoo'n vaart
loopt), maar aan de aigemeene deel
name aan den missiesteun ontbreekt nug
zeer veel.
Er moet en kan dus veel meer gedaan
worden voor de missies, zonder andere be
langen te scnauen. ja, door een flinke,
Overige en vooral geregelde actie in de
parochies (en bovenstaand overzicht wijst
wel aan in welke parochies het 't meeste
noouig is) is het te bereiken dat de ge
schatte mogelijke oporengst ook weixe-
lijkheid wordt: 10.127.— per jaar voor Br.
H. G. (nu ƒ2.010.02) en 3.895. - voor S.
P. L. (nu 1.276.55). Dat zou voor de mis
sies een vooruitgang van 10.700.per
jaar voor de 2 Liefdewerken beteekenen.
alleen reeds in het Dekenaat Leiden!!
Onmogelijk? Neen, bovenstaande cijfers
voor verschillende parochies wijzen uit, dat
het kan, als er maar geijverd wordt. De
contributie van slechts 2% en 1 cent per
week zal niemand weerhouden zijn steur,
aan de missies te onthouden.
Mogen door deze beschouwing bij zeer
velen de oogen open gaan en zij tot het
oesef komen, dat er nog een zeer groot
aantal katholieken niet geholpen en in de
gelegen.ieid gesteld worui om hun missie-
ren. 2o. Evenals alle menschen, dieren en
dingen, is het kind ook onderworpen aan
de natuurwetten en -werkingen dezer we
reld, krachten (als bijv. warmte, koude win
den, enz.) die voor het behoud van 's men
schen leven noodzakelijk zijn, maai die ook
schaden kunnen en lijden veroorzaken, bijv.
het vuur is een onschatbaar element voor
den mensch, maar als de wieg vlam vat
kan het kindje zelf het vuur, dat het zal
doen lijden, niet ontvluchten. Zou God nu
telkens als een natuurkracht het kindje
bedreigt moeten ingrijpen op wonderda
dige wijze? 3o. Als 't kindje geen pijn zou
kunnen lijden, dan zou 't niet door schreeu
wen de moeders kunnen waarschuwen, dat
zijn gezondheid of leven wordt bedreigd,
dan zou bijv. een verwaarloosde veilig
heidsspeld het kindje tenslotte kunnen
dooden. De pijn brengt menschen en
dieren tot afweer van invloeden die scha
delijk zijn: als mensch of dier bijv. iets eet
dat schadelijk is voor de maag, dan waar
schuwt de pijn hem, dat hij daar voortaan
af moet blijven. Zoo is de pijn ook een mid
del tot behoud.
plicht te vervullen. Met versterking der
organisatie en een doelmatige actie van ze-
lateurs en zelatricen is nog zeer veel te
bereiken ten bate der missies.
P.
Wij maken er op attent, dat, zooals de
schrijver van dit artikel ook zelf consta
teert, de opgave van het aantal gezin
nen in de verschillende parochies slechts
een schatting is. Red. L. Crt.
2) Zooals de schrijver verder in zijn ar
tikel opmerkt, geven de volgende cijfers
niet een t o t a a 1-b e e 1 d van wat iedere
parochie voor de missie doet. „Er wordt
Goddank door een zeker aantal katholie
ken veel gegeven" aan andere vormen van
missie-actie. Wij leggen hierop volstrekt
I niet den nadruk, omdat wij niet de
J Paus. Liefdewerken omhoog zouden wil
len gevoerd zien! Vanzelfsprekend is dat
I een plicht! Maar men mag uit de gegeven
cijfers toch geen conclusies trekken, die on
waar zijn of onwaar kunnen zijn en die
ook natuurlijk niet met de bedoeling van
den geachten schrijver van dit artikel stro
ken. Red. L. Crt.
parochies van i.
Dekenaat LEIDEi
1 S
tx>
B (0i.Ut.HSC lAP
H. GEEST
PETRUS
LIEFDEWERK»
i* I
oprengst
3 B S
opbrengst
i S
700
125
179.28
325.—
10.76
125.
27 ct.
600
100
66.43
260.—
192.73
100.
43
Leiden:
I
O. L. Vr. Hemelv
2500
450
180.—
1 1.170.
100.—
450.
11 -
H. Joseph
2200
400
170.06
1.040.—
54.57
400.—
10
O. L. Vr. Onbevl. O.
3900
700
139.
1.820.—
67.—
700.—
5
H. Petrus
4000
700
405.
1.820.—
335.—
700.—
18
Oegstgeest
1850
350
139.50
910.—
80
350.—
12
550
100
193.85
260.—
75.75
100.—
50
Rypwetering
750
130
28.80
338.—
18.20
130.—
6
1650
300
315.
780.—
77.—
300.—
24
Wassenaar:
800
140
143.10
364.—
83.54
140.—
28
H. Willibrord
2200
400
80.—
1
1
182.—
13
21700
2.040.02 10.127.— 11.276.55 3.895.— 15 ct.
GEMENGDE BERICHTEN
MOTOR TEGEN WAGEN GEBOTST.
Berijder overleden.
Gisteravond omstreeks half negen heeft
te Boschhovenbeek-Weert een ernstig mo
torongeluk plaats gehad. Op genoemd tijd
stip naderde aldaar uit de richting Roer
mond een motorrijder, de 32-jarige smid
L. Derckx met zeer groote snelheid. Hij
kwam in botsing met een broodwagen van
de Coöperatie „Ons Belang" waardoor hij
van zyn motor geslingerd werd. In bewus-
teloozen toestand en met ernstige hoofd
wonden werd hij een nabijgelegen woning
binnengedragen, waar hij korten tijd later
aan de gevolgen is overleden. Het motor
rijwiel was geheel beschadigd.
DOOR VRACHTAUTO AANGEREDEN.
Wielrijdster gedood.
Gistermiddag is de 21-jarige mej. J. G.
Grootenduuk, wondende te Amersfoort en
afkomstig uit München-Gladbach. met haar
rywiel op den hoek van den Zuidsingel en
de St. Janstraat door een zeswielige vracht
auto aangereden en op slag gedood.
Volgens ooggetuigen zou de wielrijdster
de bocht te veel naar links hebben geno
men en de vrachtauto met te groote snel
heid hebben gereden.
AANGEREDEN EN GEDOOD.
Autobestuurder onbekend gebleven.
Woensdagavond is de 33-jarige heer J.
Consten, muziekleeraar te Kerkrade, die
per rijwiel van Aken huiswaarts keerde, op
den Roermondschen straatweg door een
auto aangereden. Toen voorbijgangers hem
vonden, kon de geneesheer slechts den dood
constateeren. Het lijk vertoonde een ver
wonding aan het hoofd en de beenen en is
in beslag genomen.
KNAAPJE OVERREDEN EN GEDOOD.
Gistermiddag geraakte het 5-jarig zoon
tje van den heer Bosma te balkbrug, door
dat hij plotseling den weg overstak, onder
een passeerende 6-wielige auto, beladen met
vee van den veehandelaar J. Wols uit We-
zep. Het knaapje was bijna onmiddellijk
dood. Den chauffeur treft geen schuld.
TUSSCHEN LIFT BEKNELD EN
GEDOOD.
Gistermiddag te ongeveer twee uur is de
arbeider Bergers, werkzaam bij de textiel
fabriek van de firma Raaymakers aan den
Kanaalweg te Helmond tusschen een lift
bekneld geraakt en gedood.
OP EEN PIER GELOOPEN.
Bij het binnenloopen van de Nieuwe Ha
ven te Terneuzen, is gisteravond om zes
uur het Nederlandsche sleepschip „Marga-
he" op de Oostelijke havenpier geloo-
n. Assistentie werd verleend door de
^paooien „Alias" en „Bona Soes II", die
cr na eenigen tijd in slaagden de „Marga-
rethe" vlot te krijgen. De „Margarethe"
heeft vastgemaakt in den haven.
