25ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DINSDAG 10 OCTOBER 1933
No. 7631
WE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f Z.95 per kwartaal
■et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l\
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V De overheid en het vrije
bedrijf.
Wij staan niet op een dogmatisch stand
punt, dat de Overheid niet een bedrijf
zou mogen ter hand nemen, óók al heeft
dat bedrijf niet een monopolistisch ka
rakter.
Als het algemeen belang dat zou verlan
gen of eischen, mag of moet de Overheid
zulks doen.
Maar ook dan alleen.
Er wordt nog te veel door gemeentebe
sturen geliefhebberd in het bedrijfsleven.
Zeer juist heeft dr. van Beurden op het
jongste R.-K. Middenstandscongres ver
klaard, dat het de taak der standsorganisa
ties is, er voor te waken, dat de Overheid
niet meer van het bedrijfsleven aan zich
trekt, dan glaarblijkelijk en met zekerheid
door het gemeente welzijn wordt gebo
den.
En in dezen tijd vooral streve de
standsorganisatie er naar, dat werken ten
behoeve van openbare lichamen niet uit
gevoerd worden in eigen beheer; alleen
wanneer in bijzondere gevallen wordt
aangetoond, dat het algemeen belahg zulks
klaarblijkelijk eischt, mag og moet hier
van worden afgeweken.
De Overheid drage als algemeene regel
de vereischte werken en leveranties op
aan daarvoor in aanmerking komende on-
nernemers en leveranciers, maar en
hiertegen wordt niet zelden gezondigd!
houde dan ook rekening met de rede
lijke eischen van het betrokken georga
niseerd bedrijf. Er worde niet uitslui
tend en niet allereerst gelet op „lage in
schrijvingen"!
't Wil ons voorkomen, dat de standsor
ganisatie en in 't bijzonder de plaatselijke
afdeelingen van de standsorganisatie van
den middenstand op dit terrein hun aan
dacht en activiteit gespannen moeten hou
den!
Er wordt nog al eens tegen deze gezonde
oeconomische en sociale opvattingen mis
dreven, vooral door gemeentebesturen.
BINNENLAND
OOK DAAR INKRIMPING?
De kippenstapel is te groot.
Op den Pluimveedag te Ede heeft de Re
geeringscommissaris voor den steun aan de
pluimveeteelt, tevens hoofd van den Rijks
voorlichtingsdienst voor pluimvee, direc
teur van het Rijksinstituut voor Pluimvee
teelt en voorzitter van het Eiercontrole-
bureau, ir. J. G. Tukker, een inleiding ge
houden over de al dan niet wenschelijk-
heid van inkrimping van den kippenstapel.
De Regeeringscommissaris kwam volgens
„Het Handelsblad" tot de conclusie, dat
deze inkrimping dringend gewenscht is; hij
achtte het noodzakelijk, om het gebruik
van broedmachines afhankelijk te stellen
van het bezit eener daartoe strekkende
vergunning, welke dan alleen onder be
perkende voorwaarden zal behooren te
worden verleend. Daarbij zou naar de mee
ning van den Regeeringscommissaris moe
ten worden bepaald, dat de vergunning
vóór een bepaalden datum moet worden
aangevraagd en dat het broeden alléén zal
zijn toegestaan in een zoodanig tijdvak, dat
de kuikens worden geboren tusschen half
Maart en half Mei. Bovendien zou hij be
palingen wensohen ten aanzien der eie
ren, die als broedeieren zullen mogen wor
den gebruikt.
DE OMZETBELASTING.
De Eerste Kamer brengt hulde aan
Minister Oud.
De Eerste Kamer heeft thans haar voor-
loopig verslag uitgebracht over het ont
werp van wet tot heffing van een omzet
belasting. Het begint met een algemeene
hulde te brengen aan den minister van Fi
nanciën voor de treffelijke wijze, waarop
hij het gemeen overleg nopens deze aan
gelegenheid met de Tweede Kamer heeft
gevoerd, ten gevolge waarvan een aan
zienlijk aantal wijzigingen en verbeterin
gen in den oorspronkelijken tekst is ge
bracht. Uit deze vruchtbare samenwerking
tusschen regeering en volksvertegenwoor
diging is wederom ten duidelijkste het nut
van parlementairen arbeid gebleken.
EEN WENSCH UIT BERN.
De invoer van bloembollen uit Nederland
gecontingeerd.
Dezer dagen zijn in Zwitserland de be
palingen betreffende de uitvoering van
bloembollen, welke getroffen zijn ter be
scherming van de binnenlandsche tuinde
rijen en den tot nu toe gevoerden regel-
matigen handel, vastgesteld.
Het contingent bedraagt tot nader or
der 100 pet. van den invoer in het jaar
1931. De Zwitsersche autoriteiten zijn van
meening hiermede een voor Nederland niet
ongunstig basisjaar gekozen te hebben,
daar de invoer uit Nederland sinds 1929
verdubbeld is.
De beperking van den invoer beoogt dan
ook niet een benadeeling van de normale
belangen van Nederland, doch heeft slechts
een doel den bovenmatigen invoer tegen
te gaan.
De hoofdgedachte van de uitvoeringsbe
palingen is, dat normale contingenten
slechts aan den geregelden Zwitserschen
handel zullen worden toegestaan, voorzoo-
ver de invoer in het basisjaar ging. Aan
particulieren worden geen consenten voor
invoer verleend.
Om tegemoet te komen aan den wenschen
van de Nederlandsche exporteurs, die tot
dusver aan particulieren geleverd hebben,
zijn de volgende overgangsbepalingen vast
gesteld. Voor den invoer met levering aan
particulieren is een hoeveelheid van 300
Quintaal toegestaan. Honderd Quintaal
bloembollen, die reeds te Bazel waren aan
gekomen, zijn op grond van deze bepaling
vrijgegeven. Over de overige 200 Quintaal
kan de Nederlandsche organisatie van ex
porteurs van bloembollen beschikken.
De Zwitsersche autoriteiten verklaren
met nadruk, dat zij gaarne bereid zijn een
grooter contingent toe te staan, wanneer
de Zwitsersch-Nederlandsche handelsba
lans dit mogelijk maakt.
Er wordt op gewezen, dat ondanks alle
tot nu toe gedane pogingen de handelsba
lans over de eerste 8 maanden van het jaar
1933 abnormaal passief voor Zwitserland is
gebleven.
De directeur van het Departement van
Handel, Minister Stucki, heeft dezer dagen
verklaard, dat het op den duur voor
Zwitserland onmogelijk is den invoer uit
Nederland ook voortaan in zoo grooten om
vang toe te laten, wanneer Nederland met
zijnerzijds tracht meer opdrachten in Zwit
serland te plaatsen.
De heer Stueki zeide, dat bestellingen
voor machines, vrachtauto's, horloges, che
mische producten, textiel, in het bijzonder
tricotage, op het oogenblik in Zwitserland
zeer welkom zijn.
ALKMAAR VIERT FEEST.
Bezoek van Prinses Juliana.
Te Alkmaar is Maandag gevierd het 360-
jarig herdenkingsfeest van de bevrijding
der stad in den tachtigjarigen oorlog, een
feest waaraan bijzondere beteekenis werd
verleend door het bezoek van H. K. H.
Prinses Juliana.
Doordat 8 October ditmaal op Zondag
viel, is het eigenlijke feest verplaatst naar
den 9en. Dit bracht mee, dat eigenlijk een
drietal feestavonden beschikbaar waren:
Zaterdag, Zondag en Maandag.
De stad was geheel versierd: niet alleen
in de binnenstad, doch ook in de buiten
wijken was huis aan huis getooid met bloe
men, vanen en vlaggen, terwijl 's avonds
een bijzondere feestverlichting Alkmaar tot
een sprookjesstad herschiep.
De eigenlijke feestdag zette in met een
reveille en een kinder-zanguitvoering op
de Steenbrug. Om tien uur volgde een kin
deroptocht.
Het glanspunt van den dag was de in
tocht van Prinses Juliana.
Duizenden en duizenden menschen ston
den geschaard langs den weg, die de auto
van de Prinses zou volgen. Toen deze tegen
half twaalf arriveerde, werden door een
klein jongetje en een meisje bloemen over
handigd.
Na deze hulde reed H. K. H. met haar
gevolgd langs het Waagplein, waar H. K.
H. door kaasdragers, padvinders en Graal-
meisjes werd gehuldigd, naar het Victoria-
park.
Daar werden vaderlandsche liederen ge
zongen. Onder het zingen hiervan legde de
Prinses een krans neer aan den voet van
het Vrijheidsbeeld.
H. K. H. begaf zich om half een via Ber
gen naar Egmond aan Zee, waar zij een
bezoek bracht aan het Koloniehuis „Prin
ses Juliana" van de Ver. voor Chr. Gezond
heids- en Vacantiekoloniën in Nederland.
DE PRIJSVRAAG VAN HET N. C. C.
Reeds bijna 120.000 oplossingen.
Naar wij vernemen nadert het aantal op
lossingen op de prijsvraag van het N. C. C.
reeds de 120.000.
DE NOOD IN HET TABAKSVAK.
Een druk bezochte vergadering te Utrecht.
In de Handelsbeurs te Utrecht is gister
middag een druk bezóchte vergadering ge
houden, belegd door het comité van actie
tegen den verkoop van tabaksfabrikaten
beneden den banderolleprijs. Het doel der
samenkomst was om uiting te geven aan
het eensgezind verlangen van alle organi
saties van belanghebbenden zoowel van
fabrikanten, grossiers, winkeliers, reizi
gers als werknemers om met den mees
ten spoed van de regeering maatregelen tot
verbetering van den schier onhoudbaren
toestand te verkrijgen.
Uit alle deelen des lands waren belang
stellenden opgekomen. Als vertegenwoor
diger van den minister van financiën was
aanwezig de heer C. F. Klinkenberg en als
vertegenwoordiger van den minister van
oeconomische zaken de heer F. K. J. Herin
ga. Van den minister van justitie was be
richt van verhindering ingekomen. De heer
Milius vertegenwoordigde de Utrechtsche
kamer van koophandel.
Nadat de heer mr. A. J. Romijn te Lei
den de vergadering had geopend, hebben
de heeren Joh. Waterman, bestuurslid van
den Nederlandschen Bond van Sigaren
winkeliers; F. L. van der Leeuw, adjunct-
directeur van he- Bureau van Kon. Nederl.
Middenstandsbond; en de heer K. L. H.
van der Putt, voorzitter van de Nederl.
R. K. Vereeniging van sigarenfabrikanten
en lid der Tweede Kamer, het woord ge
voerd.
Aan den minister van financiën werd het
volgende telegram gezonden: Betuigen
volle adhaesie aan adres van fabrikanten,
importeurs, handelaars, winkeliers en ar
beiders, inzake dringend beroep tot intrek
king wetsontwerp verhooging tabaksaccijns.
Resolutie.
De door de verschillende sprekers uiteen
gezette meeningen werden neergelegd in
een resolutie, welke onder luiden bijval
met algemeene stemmen werd aangeno
men. Zij luidt als volgt:
De groote vergadering van belanghebben
den uit alle groepen van de tabaksin
dustrie en van den handel in tabaksfabri
katen, enz.; gehoord de inleidingen; over
wegende, dat het banderollestelsel der Ta
bakswet-1921 heeft geleid tot misleiding
van het publiek ten anzien van prijs en
kwaliteit en tot ontwrichting van het bona
fide bedrijf; overwegende, dat de onbe
perkte uitgifte van tabaksvergunningen een
onhoudbaren toestand heeft geschapen,
doordien de bestaansmogelijkheid van den
reëelen handel ten gevolge van de overbe
zetting en de beunhazerij volkomen is on
dermijnd; richt zich met het dringend ver
zoek tot de regeering om met bekwamen
spoed afdoende maatregelen te willen ne
men tegen den verkoop van tabaksfabrika
ten beneden banderolle-prijs en tot een
zoodanige regeling nopens de tabaksvergun
ningen, dat als regel slechts houder daar
van kan zijn: hij, die in zijn beroep van
kleinhandelaar in tabaksfabrikaten de ver
gunning daadwerkelijk in een winkel uit
oefent; draagt het comité van actie op, dit
verzoek bij de betrokken instanties nader
te bepleiten en toe te lichten; en gaat over
tot de orde van den dag.
Nadat de heer Heringa, mede namens
den heer Klinkenberg, nog eenige woorden
tot de vergadering had gericht hij roem
de vooral de goede eensgezindheid en het
rustige overleg, welke deze samenkomst
hebben gekenmerkt werd de vergade
ring gesloten. „N.R.Crt."
STEUN VOOR ROGGE EN GERST.
Geen garantieprijs doch streven naar
vooroorlogsch peil.
Naar aanleiding van schriftelijke vragen
van den heer van den Heuvel, deelt minis
ter Verschuur mede, dat het in de bedoe
ling ligt alle rogge en gerst van den oogst
1934 te steunen. Een garantieprijs wordt
voor deze producten niet bepaald. Het stre
ven is echter om met behulp van het graan-
monopolie de prijzen te brengen op het peil
van vóór den oorlog, welke prijs lag tus
schen ƒ7 en 8 per 100 K.G.
Eveneens zal worden getracht voor den
oogst 1933 den vóór-oorlogschen prijs te be
reiken. Beperking in den verbouw van
deze cultures ligt niet in de bedoeling.
E. STUMPEL KAMERLID?
Als opvolger van Mr. van Hellenberg
Hubar.
Zooals reeds gemeld, zal mr. van Hellen
berg Hubar' waarschijnlijk met ingang van
1 Jan. a.s. ontslag nemen als Tweede Ka
merlid, wegens zijn benoeming tot burge
meester van Rijswijk. Als eerste plaats
vervanger voor mr. v. Hellenberg Hubar
komt de heer E. J. M. Stumpel te Hoorn op
de lijst der R.-K. Staatspartij voor.
HET INTERNATIONALE OMROEP-
yRAAGSTUK.
Het congres van de Union Internationale
de radiodiffusion te Amsterdam.
Sedert Woensdag j.l. vergadert in het
Amstel-Hotel te Amsterdam de Union In
ternationale de Radiodiffusion, aan welke
conferentie bijna alle Europeesche landen
deelnemen.
Er lekken slechts weinig bijzonderhe
den uit, en naar ons werd medegedeeld,
hebben de tot nog toe gevoerde bespre
kingen inderdaad nog slechts weinig posi
tiefs opgelevrd, aangezien slechts de
afzonderlijke commissies voorbereidende
besprekingen hebben gevoerd, waarbij het
voornaamste probleem de verdeeling der
Europeesche golflengten was.
Een mededeeling in de pers naar aan
leiding van een bezoek van buitenland-
sche radio-experts aan den P.T.T.-zender
te Kootwijk, waarin naar aanleiding van
de toepassing van het ssteem van zenden
met behulp van één zij band, werd gespro
ken van de mogelijkheid om meer stations
op de beschikbare golflengten te plaatsen,
wordt door de deelnemers aan de interna
tionale conferentie als vrijwel waardeloos
beschouwd. In ieder geval achten de deel
nemende technici het uitgesloten, dat door
toepassing van dit systeem een einde zou
komen aan het gedrang der Europeesche
omroepstations op de beschikbare golfban
den.
Want ook bij deze conferentie blijkt op
nieuw, dat de verdeeling van de beschik
bare omroepgolven het groote struikelblok
blijft. Acht Europeesche mogendheden,
waaronder Nederland, Turkije, Polen en
Finland, hebben de overeenkomst van Lu-
zern niet geteekend en wenschen geen af
stand te doen van de hun door de overeen
komst van Madrid toegestane golflengten.
Nederland stelt alles in het werk om de
1875 Meter-golf te houden en ook de 'an
dere mogendheden wenschen zich niet op
den achtergrond gedrongen te zien. Een
bijzondere moeilijkheid is bovendien de
afwezigheid te Amsterdam van een verte
genwoordiging van den Russischen radio-
omroep. Belangrijke besluiten kunnen
practisch niet genomen worden, zonder de
medewerking der Sovjet-Unie, die beschikt
over zenders van zeer groote energie, die
in geheel Europa te hooren zijn.
Naar verluidt zou men in de commissies,
die tot taak hebben de verschillende on-
derdeelen te bestudeeren, tot nog toe meer
tijd hebben besteed aan strijd om de golf
lengte-verdeeling dan aan studie en het is
niet waarschijnlijk, dat men er in geslaagd
zal zijn een oplossing voor de hangende
problemen te vinden, wanneer de „con-
seil", de plenaire vergadering, in den loop
van de week, vermoedelijk Woensdag,
bijeen komt. In dit geval mag het uitge
sloten geacht worden, dat de conseli zelf
een oplossing zal vinden en zal de inter
nationale -conferentie waarschijnlijk zon
der resultaten te hebben bereikt, uiteen
gaan.
Niettemin zal in dit geval na Madrid, na
Luzern en Amsterdam, een oplossing ge
vonden moeten worden. In sommige krin
gen acht men het de eenige mogelijkheid,
om in deze omstandigheid over de kwestie
van de golflengte-verdeeling bij interna
tionale rechtspraak, te laten beslissen door
het Permanente Hof voor Internationale
Justitie in Den Haag. Gezien het nauwe
contact tusschen de Union Internationale
en de afzonderlijke delegaties met hun re
geeringen, kan aangenomen worden, dat
een dergelijke conclusie van de Union als
advies door de meeste regeeringen inder
daad zal worden opgevolgd.
„N. R. Crt."
TEXTIELINDUSTRIE IN NED.-INDIE.
De minister van Koloniën deelt in zijn
memorie van antwoord op het voorloopig
verslag van de Eerste Kamer over ontwer
pen van wet tot goedkeuring van beslui
ten van den gouverneur-generaal van Ne-
derlandsch-Indië mede:
Omtrent het instellen van een onderzoek
naar de mogelijkheid tot vestiging van een
textielindustrie op Java kan nader worden
medegedeeld, dat bij een combinatie van
Nederlandsche ondernemers het voornemen
bestaat ten spoedigste een deskundige com
missie naar Nederlandsch-Indië te zenden
ter bestudeering van de levenskansen van
een textielfabriek.
Centraal Verband der St. Joseph-Gezellcn-
Vereeniging. I
De algemeene vergadering van Presiden-
ten en Vice-Presidenten wordt dit jaar ge
houden op Woensdag 18 October te Den
Haag in het gebouw der Gezellen-Vereeni
ging, Maasstraat 1 G.
R'damsche Lloyd Rapide.
De Rotterdamsche Lloyd Rapide in aan
sluiting met het mailschip „Sibajak" wordt
Woensdagmorgen 11 October 8.28 uur in
Den Haag verwacht (station Holl. Spoor).
Dit nummer bsstaat uit VIER
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Rapport van Henderson inzake de Ont
wapeningskwestie. (2e blad).
Accoord in de Jodenkwestie te Genève
bereikt. (2e blad).
Een rectoraats overdracht te Gent onder
gewapende bescherming. (2e blad).
BINNENLAND.
De sterrenregen van gisteravond. (Gem.
Ber. 3de blad).
De moord te Haelen. (Gem. Ber. 3de
blad).
Bloedbad tot sluiting van de kermis te
Nijmegen. (Gem. Ber. 3de blad).
UIT DE OMGEVING.
Benoeming van een burgemeester van
Alkemade. (1ste blad).
LEIDEN.
Het 25-jarig bestaan der Nederlandsche
Vereeniging voor Koeltechniek. (4de blad).
Gekookt vleesch in blik voor de werkloozen
via de slagers.
Naar B. en W. van Rotterdam ter ken
nis brengen van de hoofden van gezinnen,
die steun of onderstand genieten of wel in
de werkverschaffing zijn geplaatst, zal voor
hen, met ingang van een nader bekend te
maken datum gekookt rundvleesch in
blik tegen den prijs van 0.35 per K.G.
verkrijgbaar worden gesteld
Het is de bedoeling dit vleesch te doen
verstrekken door iederen vleeschhouwer,
die tot levering bereid is en voor die le
vering zal worden aangewezen.
Tegen vervroeging van het aanvangsuur
in broodbakkcrijcn.
De hoofdbesturen van de Algemeene, de
Roomsch-Katholieke en Christelijke gezel-
lenbonden in het bakkersbedrijf, hebben
zich met een tweede request tegen het
wetsontwerp van Minister Slotemaker de
Bruïne tot de Tweede Kamer gewend.
In dit adres handhaven de bonden de be
zwaren, die zij in hun eerste adres, dat in
Januari j.l. verzonden werd, hebben ont
vouwd en verzoeken zij de Kamer, dit
wetsontwerp niet aan te nemen subsidiair
het wetsontwerp zoodanig te wijzigen, dat
de vroegere aanvangstijd slechts naar
plaatselijke omstandigheden wordt toege
staan en niet dan nadat Zijne Excellentie
de Minister van Sociale Zaken de vakver-
eenigingen zoowel van werkgevers als van
arbeiders in het broodbakkersbedrijf zal
hebben gehoord.
De collectieve arbeidsovereenkomst in het
bouwvak.
Ook de afdeelingen van den Algemeenen
Nederlandschen -bouwarbeidersbond, be
trokken bij het landelijk collectief con
tract, hebben in den loop van de vorige
week zich uitgesproken over de resulta
ten in de onderhandelingen, met de werk
geversorganisaties over de hernieuwing
van dat contract, bereikt.
De telling van de uitgebrachte stemmen
in het land wijst uit, dat 't nieuwe con
tract met een overweldigende meerder
heid verworpen is.
Vandaag wordt in de vergadering van
het bondsbestuur de nu ontstane situatie
nader onder oogen gezien.
Te Laren is gisteren plotseling, 66 jaar
oud, overleden de heer Albert Laan,
president-commissaris van de N.V. Ko
ninklijke pellerij „Mercurius" v/h Gebr.
Laan te Wormerveer.
In den ouderdom van 55 jaar is Zon
dag plotseling te Groningen overleden de
heer L. J. E v e r s e n, voorzitter van den
Raad van Arbeid te Groningen. De heer
Eversen werd in 1916 gekozen tot lid der
Prov. Staten van Groningen namens de
S.D.A.P. In 1932 nam hij als zoodanig
ontslag en trad nadien tevens uit de partij.
In 1933 werd hij benoemd tot voorzitter
voor den Raad van Arbeid te Groningen