DONDERDAG 5 OCTOBER 1933 DE LE1DSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 5 BALKAN BALKANPACT IN WORDING. WA1 ANDERE BLADEN SCHRIJVEN: UIT DEN LEIDSCHEN RAAD. Op den vooravond van het 3-October- feest kwam de Leidsche Vroedschap in vergadering bijeen. In meer historische tijden zou men ver wacht hebben, dat de magistraat zou heb ben beraadslaagd over het al of niet schen ken van een feestgave, hetzij eenige vaten wijns of een extra portie haring en witte brood. Het volk zou dan gezeten zijn op de trap pen van het Stadhuis en met gejuich het bericht van een extra feestgave hebben ontvangen en daarna de prettige mare over de heele stad hebben verspreid, hetgeen het begin zou zijn geweest der algemeene feestvreugde. Onze tijden zijn nuchter. Wij stemmen eenige uren vóór de her denking van Leidens Ontzet koelbloedig over benoemingen van schoolhoofden; kankeren met gefronst voorhoofd over een verouderde lichtlei^ing en marme ren trappen bij de verbouwing der Meis jes H. B. S., waardoor alweer 10.000 meer betaald moet worden; winden ons op over aanplakborden, die ons plotse ling hebben laten zien(!) dat er nog mooie plekjes in Leiden zijn, en blaffen tegen B. en W. over verslechteringen der steun regeling, alsof zij het helpen kunnen. Toch was er één man, die het oirbaar achtte den volke een heugelijke tijding te brengen. Weliswaar was het geen feest gave, maar een toezegging, dat hij niet mder eischen zou. Het was de wethouder van financiën, die de in deze tijden al zeer verheugende mededeeling deed, dat hij de begrooting van 1934 nagenoeg slui tend had gekregen, en dat hij het nog overgebleven gat niet zou behoeven te stoppen door belastingverhooging, noch door salarisverlaging van het gemeente- personeel, (althans voor zoover dat van de gemeente afhangt, want men weet nog niet wat het resultaat zal zijn van de commissie-Schouten en in hoever als uit vloeisel daarvan het Rijk dwingend zal ingrijpen). De Raad nam deze mededee ling onaandoenlijk in ontvangst, -zelfs een zwak applausje kon er niet bij overschieten Bij een interpellatie aan het einde der zitting vond echter nog een der leden ge legenheid, om er zijn vreugde over uit te spreken. En de burgerij zal het nieuwe on getwijfeld met genoegen in de bladen heb ben gelezen. In optimistische 3-October-stemming zal daarbij wel niet te zwaar gekeken zijn naar het gat van circa 45 mille, waarvoor de demping gevonden zal moeten worden in bezuiniging en versobering. Waarop be zuinigd zal moeten worden en hoe wij zul len versoberen, is nog niet bekend. De voorstellen daartoe vormen een onderdeel der begroóting en deze zal den Raad in de tweede helft van October worden aan geboden. De weg der bezuiniging en der versobe ring lijkt ons inderdaad de aangewezen weg, al zal het ons niet onverschillig zijn, wat als bezuinigingsobject zal worden aangewezen. Hierover zullen de meeningen straks wel uiteen gaan loopen! Geliefde stok paardjes zullen misschien prijs gegeven of althans minder sterk bereden moeten worden en de berijders zullen dit betreu ren. Begrijpelijk, als men maar in het oog houdt dat versobering noodzakelijk is. In dit opzicht verwachten wij weinig van het inzicht der S. D. A. P., gezien de houding, welke de heer v. Stralen Maan dag innam in een interpellatie inzake den werkloozensteun. Desgevraagd deelde wet houder Romijn mede, dat het departement van Sociale Zaken besloten had, dat de verdiensten van de vrouw van een on dersteunde met kinderen voor twee der den moesten worden afgetrokken van den werkloozensteun. Niet door arbeid ver kregen inkomsten der vrouw worden ge heel van de steun afgetrokken. Alweer een verslechtering van de steun regeling, zei de heer v. Stralen, de ge meente moet daartegen protesteeren en zich maar niet goedsmoeds neerleggen bij alles wat Den Haag voorschrijft. Een dwaas standpunt, gevolg van vol komen eenzijdige oriënteering. Want de gemeente moet zich daarbij neerleggen op gevaar van de rijkssubsidie te verspelen, welke subsidie zij niet ver spelen mag in het belang der werkloo- zen zelf. Wanneer men desondanks van meening is, dat de maatregel onjuist is en er tegen geprotesteerd moet worden, dan zijn daarvoor aangewezen: le het parle ment en 2e de vereeniging van gemeen ten, want de gewraakte regeling betreft het geheele land en niet Leiden alleen. Een protest van Leiden alleen haalt niets uit, is onnuttig en zelfs gevaarlijk. Waar toe het kan leiden als men zich op één punt blind sliatr en daardoor de verhou ding der dingen niet meer aanvoelt, de monstreerde ook de heer Wilbrink, zij het op minder gevaarlijke wijze dan de S. D. A. P. dat pleegt te doen. De heer Wilbrink heeft teveel gekeken naar de aanplakborden, welke hem het uitzicht op het stadsschoon belemmeren. In den grond der zaak had hij gelijk, als hij wees op de ontsiering, welke som mige dier borden in 't stadsbeeld veroor zaken. Duizenden geeft men soms uit om het stadsbeeld te verfraaien en omwille van een paar honderd gulden doet men die verfraaiing weer afbreuk. Volkomen juist, daarover is weinig verschil van meening. Maar men moet dat niet opbla zen tot 'n gebeuren, waaraan zelfs een mo tie van afkeuring te pas moet komen en een commissie uit den raad. Toen aan alle kanten (zelfs uit de eigen fractie van den heer Wilbrink) stemmen opgingen tegen deze overdrij ving, trok de heer Wilbrink zijn motie in. B. en W. zullen nu met den pachter dier borden overleg plegen of sommige bor den niet beter elders geplaatst kunnen worden. Mr. H. G. BUITENLAND VOLKENBOND DE KWESTIE DER UITGEWEKEN JODEN. Het Nederlandsche voorstel. In tegenstelling tot de zesde commissie, waar de discussies over de minderheden bescherming de aanleiding werden tot een vrij scherpe woordenwisseling tusschen den Duitschen gedelegeerden eenerzijds en de Engelsche en Fransche gedelegeerden anderzijds over de Jodenvervolgingen in Duitschland, verliepen de debatten in de tweede commissie over de Nederlandsche resolutie betreffende de Duitsche vluchte lingen volkomen rustig en zakelijk, zooals de Nederlandsche regeering steeds ook gewenscht heeft. Het Nederlandsche voorstel werd naar een ondercommissie verwezen, die gister avond onder het voorzitterschap van Car ton de Wiart de besprekingen heeft voort gezet, zonder evenwel tot een definitieve conclusie te zijn gekomen. Er werd geen enkel bezwaar geopperd tegen de grondgedachte van het Neder landsche voorstel: volkenbondsbemoeiingen met het oog op de Duitsche uitgewekenen. De meeningsverschillen liepen slechts over de wijze van verwezenlijking van dit be ginsel. De eerste belangrijke vraag was, of de zorg voor de vluchtelingen zou worden toe vertrouwd aan het reeds bestaande volken bondsbureau voor de Russische en Roe- meensche vluchtelingen dan wel daarvoor een nieuw autonoom orgaan onder de aus piciën van den volkenbond zou moeten wor den geschapen. De ondercommissie sprak zich voor dit laatste denkbeeld uit. De tweede vraag van belang is, wie de kosten zal moeten dragen voor den te be noemen hoogen commissaris van den vol kenbond, die de leiding van het nieuwe or ganisme zal hebben. Over dit punt kon men het nog niet eens worden, zoodat de ondercommissie vandaag nogmaals zal moeten vergaderen. DUITSCHLAND DE WERKGEMEENSCHAP VAN KATHOLIEKEN. Von Papen over doel en taak. Over doel en taak van de werkgemeen schap van Katholieke Duitschers heeft von Papen een redevoering uitgesproken, waar in hij ojn. zeide, dat de vereeniging in overeenstemming is met den krachtigen wil van Hitier om er zorg voor te dragen, dat ook in den vervolge de thans duide lijk vastgestelde verhouding tuschen de Katholieke Kerk en den nieuwen staat niet meer veranderd of verstoord wordt. In deze werkgemeenschap is een instan tie geschapen, die over desbetreffende pro blemen een wakend oog moet houden en inlichtingen en raadgevingen moet ver strekken aan alle instanties van de Kerk en de partij. Vooral ook voor leden van de r.ationaal-socialistische partij, die op de ba sis der Katholieke Kerk staan, is deze werkgemeenschap een noodzakelijk en toe gejuicht instituut. Ook niet-partgenooten echter kunnen hier actief hun aardsche en ongereserveerde geloof aan den nationaal- socialistischen staat bewijzen. Het Katholieke volksgedeelte, politiek een eenheid, moet steeds meer tot een on wrikbaar hechte basis en totaal-fundament worden van het derde rijk. Hiervoor zor gen en strijden is een verantwoordelijke en groote taak. Hitier heeft er op gewezen, dat in cultu reel opzicht in de beide Christelijke ge loofsbelijdenissen de belangrijkste factoren liggen tot behoud van het Volkstum. Tot medewerking tot behoud hiervan zijn slechts zij welkom, die actief aan deze ta ken willen medewerken, aangezien het Duitsche Katholicisme moet worden opge voed tot activiteit ten gunste van een nieu we vorming van volk en rijk. ENGELAND ENGELAND EN DE CRISIS. Hoe komt men tot herstel? Op een diner in het Mansion House heeft de Engelsche minister van financiën Ne ville Chamberlain een rede gehouden. Chamberlain verklaarde, dat Engeland nog steeds het eerste uitvoerland ter we reld is, doch de internationale handel is zoozeer afgenomen, dat de waarde hiervan op het oogenblik nog slechts 34 pet be draagt van die van 1929. De waarde van den Engelschen uitvoer is tusschen 1929 en 1932 gehalveerd. Hoe is opleving te verkrijgen? Dit is niet slechts een kwestie van economie: fi- nantieele en monetaire factoren doen zich hierbij voor, terwijl ook politieke overwe gingen een zeer machtigen invloed uit oefenen. Al deze factoren zijn zoo nauw met elkaar verbonden, dat het uiterst moeilijk is ze uiteen te rafelen. Spreker zeide evenwel van oordeel te zijn, dat het mogelijk is om vier doeleinden op te noemen, die men moet nastreven en die, wanneer men ze kan bereiken, het land een groot eind zullen brengen in de richting van het gestelde doel. In de eerste plaats een verhooging der groothandelsprijzen, inzonderheid van de prijzen der grondstoffen. Indien desa streuze dalingen in deze prijzen voldoende kunnen worden opgevoerd om de produc ten opnieuw in staat te stellen winstgevend te produceeren, dan zullen in alle groote landbouwstaten de moeilijkheden grooten- deels overwonnen kunnen worden. De vraag is maar: hoe? Spreker zeide vervolgens, dat, hoewel hij er zeker van was, dat monetaire facto ren grooten invloed op dit punt hebben, hij van oordeel was, dat er wat deze grond stoffen betreft, onder de huidige omstan digheden geen andere methodes bestaan, die zoo zeker en zoo snel werken als een controle op de productie en de aanpassing van het aanbod aan de vraag. En dit kan geschieden door internationale overeen komsten. In de tweede plaats wordt gestreefd naar verwijdering of verlaging der overmatige handelsbelemmeringen. Het derde doel noemde hij de invoering van een internationalen monetairen stan daard. Er is geen standaard, die vergeleken kan worden met het goud. Daarom lijkt het waarschijnlijk, aldus de minister, dat wij ten slotte naar den gouden standaard zul len terugkeeren, maar wij in Engeland kunnen er niet in bewilligen, ons geld vast te koppelen aan goud, voordat wij er zeker van zijn, dat de toestanden zoodanig zijn, dat het mogelijk is dat de gouden standaard op doeltreffende wijze function- neert. Deze toestanden bestaan thans nog niet. In de vierde plaats moet men streven naar hervatting van de internationale lee ningen. Chamberlain wees vervolgens op de ver mindering van de werkloosheid in Enge land. Er zijn geen teekenen die wijzen op een naderenden „boom", maar aan den anderen kant zien wij in bijna elke rich ting een voortschrijdende verbetering en een toeneming van het gevoel van vertrou wen, dat niet slechts een voorbijgaand ver schijnsel is, doch het begin van een perma nenten vooruitgang. OOSTENRIJK DE AANSLAG OP DOLLFUSS. Wat was het doel van den dader? De vraag, of Dertil, de man die den aan slag op bondskanselier Dollfuss heeft ge pleegd, medeplichtigen heeft gehad of niet- is nog niet opgelost. Vijf personen zijn gearresteerd, van wie men veronderstelt, dat zij bij den aanslag zijn betrokken. re Innsbruck zijn tal van vooraanstaan de nationaal-socialisten gearresteerd o.a. een professor der universiteit en twee ad vocaten. Hun namen werden niet gepubli ceerd. De „Tiroler Anzeiger" beweert, dat de aanslag op dr. Dollfuss in een onlangs te Innsbruck gehouden bijeenkomst van na tionaal-socialisten is beraamd. Bij die ge legenheid zou besloten zijn, verschillende vooraanstaande personen van de Heim- wehr o.m. dr. Dollfuss uit den weg te rui men. Dit bericht is bij het verhoor nog niet bevestigd. In alle gebouwen der universiteit te Weenen is de politiebewaking verscherpt. In de straten van Weenen patrouilleeren dubbelposten. Het is nergens tot ongere geldheden gekomen. De toestand van Doll fuss is zeer goed te noemen. Intusschen vestigt het W.B. er de aan dacht op, „dat uit de documenten, welke in de woning van den dader in beslag zijn genomen, niet is gebleken, dat hij lid van de nationaal-socialistische partij is geweest. Bovendien heeft Dertil tijdens zijn dienst tijd als lid van den niet-politieken weer- bond een verklaring onderteekend, dat hij geen nationaal-socialistisch partijganger was". Bij het verhoor dat hepi werd afgenomen bleef Dertil thans bijzónder rustig. Op een vraag naar het motief van zijn daad antwoordde hij herhaaldelijk, dat hij de opmerkzaamheid der openbare meening had willen vestigen op zijn stiefvader dr. Günther, als den eenigen man, die Oosten rijk op het oogenblik redden kan. Dr. Günther, die in zijn woonplaats Schlaming door de gendarmerie is ver hoord, is, naar de bladen melden, onmid dellijk weer op vrije voeten gesteld, daar men hem medeplichtigheid aan de daad niet bewijzen kon. Ook zijn echtgenoote, de moeder van Dertil, is, na verhoord te zijn, weer vrij gelaten. De Paus wenscht Dollfuss geluk. De Paus heeft een telegram aan Dollfuss gezonden, waarin hij hem gelukwenscht met zijn ontsnapping aan den aanslag en de hoop uitspreekt, dat hij zijn arbeid voor het welzijn van Oostenrijk zal kunnen voortzetten. Onderhandelingen zullen weldra beginnen. De diplomatieke medewerker van de „Daily Telegraph" bevestigt, dat binnen kort een begin zal worden gemaakt met de onderhandelingen in zake het sluiten van een Balkanpact tusschen Turkije, Rusland, Roemenië, Griekenland en Bulgarije. Te vens bestaat de mogelijkheid dat ook Tjsecho-Slowakije en Joego-Slavië tot het pact zullen toetreden, daar beide landen groote belangen hdbben bij de handels route over den Donau, welke rivier den verbindingsweg vormt met het Nabije Oosten. AMERIKA DE TOESTAND OP CUBA. Volgens berichten uit Havanna wordt de schade, door de revolutie op Cuba veroor zaakt ,op ongeveer 250.000.000 dollar ge raamd. In den* toestand schijnt een ont spanning te zijn ingetreden en de rust wordt langzamerhand hersteld. Van een georganiseerd verzet tegen de nieuwe regeering is tot nu toe geen sprake geweest. Kolonel Batista, de nieuwe leger commandant heeft Dinsdag in een gepant serde auto een tocht door de stad gedaan, waarbij hij door de menigte herhaaldelijk met geestdrift werd toegejuicht. Batista heeft, zooals bekend, den bijnaam van Na poleon gekregen. Wat het lot der officieren betreft, die zich na de beschieting van het hotel Nacional hebben overgegeven, melden verschillen de berichten, dat verscheidene hunner ter stond na de overgave zijn doodgeschoten. Eenige tuchtelooze soldaten hebben van zeer nabij uit machinegeweren op een groep officieren gevuurd, van wie er verscheidene gedood werden, o.a. de vroegere comman dant der politie te Havanna, Alfredo Battil. BUITENL. BERICHTEN KEEDS 72 DOODEN TE LOS ANGELES. Boschbrand het werk van misdadiger? Uit San Francisco wordt gemeld: In to taal zijn thans de lijken geborgen van 72 personen, die in het Griffith Park aan den rand der stad Los Angeles om het leven zijn gekomen, toen zij in een ravijn tracht ten een boschbrand te blusschen. Het aan tal ernstig gewonden bedraagt 125. Beweerd wordt, dat de brand met opzet zou zijn aangestoken, volgens sommigen door een werklooze, dien men gezien heeft met in benzine gedrenkte lappen. De be trokkene is gearresteerd. ACHT DORPEN IN MEXICO VERWOEST. Door een overstrooming. Acht dorpen in den staat Guerrero zijn geheel verwoest, doordien de rivier Balsas buiten haar oevers is getreden. De stad Pungarabato is geheel van de buitenwereld afgesloten en naar vernomen wordt, zijn de bewoners den hongersdood nabij. NOORSCH STOOMSCHIP IN BRAND. Woensdagochtend hebben de Noorsche radiostations van het Noorsche stoomschip „Roholm", welk schip op weg was van Ar- changelsk naar Engeland, noodseinen op gevangen. Het vaartuig is in volle zee m de buurt van Tromsoe in brand geraakt en verzoekt om hulp. Aan boord bevinden zich 25 personen. Wegens den grooten afstand zullen de ter assistentie uitgevaren booten het brandende schip op z'n vroegst over 2 maal 24 uren kunnen bereiken. LONGENPEST IN CHARBIN. Tot dusverre 69 dooden. In de omgeving van Charbin is longen- pest uitgebroken. Tot dusverre werden 122 gevallen geconstateerd. De bestrijding der epidemie blijkt zeer moeilijk te zijn, daar de Chineezen weigeren hun dooden te ver branden. 69 Patiënten zijn reeds overleden. STUDENTEN OVERRIJDEN TWINTIG PERSONEN. Uit Pavia wordt gemeld, dat een auto, waarin 4 studenten gezeten waren, niet minder dan 20 personen overreden heeft, van wie er 3 levensgevaarlijk gewond wer den. UIT DE OMGEVING ROELOFARENDSVEEN. Aanrijding. Gisteravond omstreeks half zeven werd de groentenhandelaar A. Bocxe aangereden door een vierwielig mo torrijtuig, bestuurd door P. Heemskerk. Deze aanrijding, welke juist plaats vond op de brug nabij de woning van P. van Rijn, had tengevolge, dat Bocxe, welke een vierwielige bakfiets voortduwde, geladen met aardappelen, zoodanig aan beide bee- nen werd gewond, dat geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. De schuld van deze aanrijding is geheel te wijten aan de bestuurder van het motorrijtuig. Door de politie wordt een onderzoek ingesteld. ZILK. Jonge wacht. Op het feest van Chris tus Koningschap zullen 27 jonge wachters plechtig geïnstalleerd worden, waarvan 21 in uniform. HET DAGHET. De Avondpost (Lib.), die al langen tijd bij herhaling pleit voor ontslag aan de gehuwde vrouw uit overheids- en par ticuliere dienst, schrijft onder bovenstaan- den verheugden uitroep: Van verscheidene kanten wordt nu de actie tegen de gehuwde vrouw in overheids-dienst aangevat. Pas hebben we melding gemaakt van de oprichting van een nationaal co mité in Groningen, en thans komt uit Arnhem het bericht, dat verschillende fracties in den Raad dier gemeente zich hebben vereenigd om tot een ver bod te komen. Zoo gaat het toch allengs in de goede richting. Intusschen herhalen wij onze opmer king, onlangs gemaakt, dat het niet voldoende is om de gehuwde vrouw uit overheids-functies te weren. Ook de particuliere lichamen en werk gevers moeten dien weg op. En zij moeten hem vrijwillig op. Het in zicht dient veld te winnen, dat èn om ideëele èn om economische redenen de gehuwde vrouw uit beroep en bedrijf dient te worden geweerd. Twee uit zonderingen wij hebben het al vroe ger betoogd zijn hierop gerecht vaardigd: volstrekte economische nood zaak èn ongewone, zeer bijzondere be gaafdheid, die voor de gemeenschap niet verloren mag gaan. Het beroep op de vrijheid van de gehuwde vrouw is hier misplaatst. Want de toepassing van die vrijheid beteekent ernstige schade voor anderen, in economisch opzicht: schade óf voor ongehuwde vrouwen óf voor mannen, schade dus voor personen wien het verwerven van een enkel inkomen onmogelijk wordt gemaakt, omdat andere gezinnen het recht op een dubbel inkomen op- eischen. Inkomen hier beschouwd als: maatschappelijke functie. En daarnaast staan dan de groote ideëele belangen. De gehuwde vrouw moet terug naar het gezin. Dit wordt meer en meer beseft. Het daghet....! LISSE. Al te ernstige training. Tijdens de gis teren alhier plaats gehad hebbende kin derfeesten op de baan der Harddraverij- vereeniging poogden twee jongens uit de hoogste klasse buiten genoemd terrein door ernstige training hun sportpresta ties te vermeerderen en hooger op te voe ren. Zij kwamen daarbij met elkaar in botsing met het gevolg, dat een van hen genaamd Verdoes, wonende alhier, met een hersenschudding moest worden weg gebracht. Dr. F. G. M. Haase verleende terstond geneeskundige hulp. Bouwvergunningen. Burgemeester en wethouders hebben vergunning verleend: a. aan den heer P. Verdegaal, alhier, tot het bouwen van 2 bergplaatsen op het perceel plaatselijk gemerkt Heereweg No. 219, kadastraal bekend gemeente Lisse in sectie C. No. 2161; b. aan den heer Th. van Gameren, te Sassenheim, tot het bouwen van 3 schuurtjes op het perceel ka dastraal bekend gemeente Lisse in sectie C. No. 1789, gelegen langs den Stations weg, alhier en c. aan den heer J. J. W. Langeveld, alhier, tot het herbouwen van een koestal en wagenschuur op het per ceel kadastraal ekend gemeente Lisse in sectie B. Nos. 1552 en 1242, gelegen langs de Derde Poellaan, alhier. Openstelling secretarie. De gemeente secretarie is voor het publiek geopend vanaf des morgens 9 uur tot des namid dags 1 uur. Meerdere malen komt het voor, dat het publiek buiten deze kantoor uren komt, doch dan niet geholpen wordt. Wenscht men ter gemeente-secre tarie geholpen te worden dan kome men in de bovenstaande kantooruren. TER AAR. 25-jarig bestaan Patronaat. Binnen kort zal alhier het 25-jarig bestaansfeest gevierd worden van het Patronaat. Naar wij vernemen zullen verschillende ver- eenigingen, die in verband staan met het Jeugdwerk, uitgenoodigd worden om dit feest mede te vieren. Ook voor de paro chianen zullen een of meer herdenkings avonden gegeven worden. WARMOND. Gemeenteraad. De heer J. L. M. Bak ker alhier heeft aan den Raad dezer ge meente bericht gezonden, dat hij door ge zondheidsredenen zich genoodzaakt ziet ontslag te nemen als lid van den Raad. De heer J. L. M. Bakker was lid van de R. K. Staatspartij en is ook nog een poosje Wet houder dezer gemeente geweest. De opvol ger van den heer Bakker is de heer G. On derwater. Of deze zijn benoeming zal aan nemen is nog niet bekend. Werkloozen. Volgens mededeeling van den correspondent der arbeidsbemiddeling alhier staan momenteel als geheel werkloos ingeschreven 38 personen, terwijl aan 13 personen steun werd verleend. In de afge- loopen maand is in totaal aan steun uit gekeerd een bedrag van ƒ293.28, terwijl over dit zelfde tijdvak door de besturen der werkloozenkassen aan leden dier kas sen is uitgekeerd een bedrag van 144.85. Verdwaald. Door eenige visschers uit I Leiden zijn in het Poelmeer met worm een I vijftal schollen gevangen. Men veronder stelt dat deze door de sluizen vanaf Kat- wijk hier in Warmond zijn beland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 5