25ste Jaargang
DONDERDAG 5 OCTOBER 1933
No. 7627
S)e £cicbeive(2oti^mit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
Krggnaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regel
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
be trekking en worden aangeboden of gevraagd, huur aq
verhuur, koop en verkoop: f 0.5Q
V Voor Leiden en voor elders.
Zooals in het verslag van den Leidschen
Gemeenteraad en in een beschouwing daar
over in dit nummer (2de blad) den lezers
is medegedeeld en uiteengezet, zal de ge-
meentebegrooting van Leiden dit jaar
sluitend worden gemaakt zonder belas-
tingverhooging en zonder algemeene sala
risverlaging.
Twee verheugende omstandigheden. In
de zitting van den Leidschen Gemeente
raad is daarover al van katholieke zijde
voldoening uitgesproken. Dit laatste is in
de socialistische pers, in de „Vooruit",
aan de katholieke Raadsfractie.... zeer
kwalijk genomen. Die ons onbekende
schrijver van bedoeld artikel in de „Voor
uit" schijnt niets ergers te vinden, dan dat
het in een gemeentelijk huishouden, on
danks dat de S. D. A. P. daaraan niet
heeft medegewerkt,betrekkei ij k
goed gaat. Wij vinden 't voldoende, het
bedrijf van dien zwartschrijver te signalee-
ren zonder meer.
Maar en dit feit werpt geen licht
over de toekomst in de gemeente Lei
den, al schept het ook niet gen angstwek
kende duisternis! op de begrooting der
gemeente Leiden zal nog een tekort moe
ten worden gedekt van circa 45 mille.
B. en W. zullen, om dit gat te dekken,
plannen voor bezuiniging en versobering
indienen.
Welke die zullen zijn?
Wij weten dat, natuurlijk, nog niet.
Maar wij willen veronderstellen, dat
deze zullen bestaan in een reorganisatie
van gemeentelijke diensten, waarop bij
de behandeling van de gemeentebegroo-
ting vorig jaar van katholieke zijde in
den Raad met klem en nadruk de aan
dacht is gevestigd.
Een reorganisatie der gemeentelijke
diensten (die bezuiniging brengt) zal in
vele gevallen (niet in alle!) niet kun
nen plaats hebben, zonder inkrimping van
personeel.Dit is, vooral in dezen tijd,
een donkereschaduwzijde! Maar men
kan daarbij met persoonlijke belangen
toch heel veel rekening houden, door te
letten op komende vacatures, die dan niet
meer vervuld behoeven te worden, en op
den leeftijd dergenen, die eventueel uit
den dienst zullen kunnen worden gemist,
waarbij uitgekozen worden degenen, die
den pensioengerechtigden leeftijd het
dichtst nabij zijn, zoodat er tusschen
wachtgeld en pensioen geen hiaat is.
Intusschen zal het bij een eventueele re
organisatie van gemeentelijke diensten in
Leiden met een ontslag van personeel ze
ker niet zoo'n vaart loopen!
Wat voor Leiden geldt, geldt ook en
meer nog: voor elders, voor het Rijk als
zoodanig.
In de Rijksdiensten kan gereorganiseerd
worden, en moet dus gereorganiseerd wor
den.
Wij hebben daarop gewezen in een be
schouwing over de Troonrede. En de voorz.
van den Raad van Arbeid te Nijmegen,
dr. J. J. A. Bakker, komt ons in de „Tijd"
van gisteravond zijn bijval betuigen:
Inderdaad, de „Leidsche Courant"
heeft gelijk: „ongetwijfeld is een doel
matige organisatie waardoor veel
besnoeid en geen enkel nuttig effect
gemist wordt van verschillende
diensten zeer goed mogelijk."
Wij hopen, dat vooral de regeering zelf
deze zaak even krachtig als humaan
dat kan samengaan, moet samengaan
bij behoorlijke menschen eindelijk
'ns zal aanpakken!
BINNENUND
3)E STEUNREGELING DER GRCOTE
GEMEENTEN.
Maar wij vernemen, herft de minister van
Sociale Taken, erkennend dat zijn voor-
scfcarfren ni^t wel voor den door hem be-
paaiisn datum kunnen worden uitgevoerd,
dia uitv tering op verzoek der vier ge-
iaseratcberO-iren opgeschort tot 1 Novem
ber a.s
ONRUST BIJ DE COMMUNISTEN.
Archieven en geldmiddelen worden in
veiligheid gebracht.
Naar het schijnt, zoo meldt de „Limb.
Koerier" is de Communistische Partij Hol
land bezig haar archieven in veiligheid te
brengen, eveneens haar geldmiddelen en
de bescheiden van haar blad „De Tribune".
Blijkbaar vreezen de leiders, aldus het
blad, een ingrijpen der regeering in den
vorm van huisbezoek, waarvan het resul
taat, waarvoor zij beducht zijn, zou kun
nen leiden tot een algemeen verbod of op
heffing van de partij.
Inderdaad blijken, zoo schrijft de „Msb."
hierbij, bij nadere informatie de commu
nisten bezig hun bescheiden in veiligheid
te brengen. De aanleiding daartoe schijnt
te' zijn gelegen in het feit, dat van sommige
zijden bij de Regeering wordt aangegdron-
gen op een krachtiger optreden tegen de
communistische partij. Of de regeering aan
dien aandrang gevolg zal geven is evenwel
niet bekend.
DE OPENBARE WANDADEN BIJ DE
Z.G. ONTGROENING.
Zal de regeering een daad stellen?
Mej. mr. C. Fr. Katz (Chr. H.), lid van
de Tweede Kamer, heeft den minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ge
vraagd:
Heeft de minister kennis genomen van
het ongeval, dat zich heeft voorgedaan bij
de jongste ontgroening der aanstaande
leden van het Utrechtsche studentencorps?
Is de minister van oordeel, dat tegen der
gelijke excessen, welke zich bij herhaling
voordoen, langs anderen dan strafrechte
lijken weg, opgetreden moet worden?
Is de minister bereid de noodige maat
regelen te nemen ten einde ontgroenings
handelingen, waardoor leven of gezond
heid in gevaar gebracht wordt, zooveel
doenlijk in de toekomst te voorkomen?
HET BESTUREN VAN MOTOR
RIJTUIGEN.
Controle op de opleidingscursussen. Per
jaar 60.000 candidaten voor het
chauffeursdiploma.
De Commissie van Toezicht op het Cen-
traal-Bureau voor de afgifte van Bewijs
stukken van Rijvaardigheid (C.B.B.R.)
heeft een persconferentie gehouden met het
doel, zoo ruim mogelijke bekendheid te ge
ven aan een aantal maatregelen, door dat
bureau genomen om eenerzij ds de veilig-
fteid van het verkeer te bevorderen en an
derzijds het toezicht op de chauffeursscho-
len te regelen.
De voorzitter, de heer R. W. O. de Bruyn,
zette uiteen, dat het aantal candidaten voor
een bewijs van rijvaardigheid blijkens de
examens daarvoor ook dit jaar weder zeer
groot is; het benadert n.l. de 60.000. Het
is begrijpelijk, dat niet alle examinandi,
wanneer zij voor de eerste maal de rijproef
afleggen, in alle opzichten voldoende rij
vaardigheid en motorkennis blijken te be
zitten om het diploma te verwerven, maar
het mag bedroevend worden geacht, dat
vele malen personen voor de derde en vier
de maal moeten worden teruggewezen.
Evenwel is aan het bureau gebleken, dat
afgewezen candidaten wel eens de mee
ning zijn toegedaan, dat zij op grond van
financieele overwegingen tot herhaling van
het examen worden genoopt, omdat de ad
viseurs per candidaat en per rijproef 2
ontvangen. Een streng onderzoek naar deze
beweringen heeft aangetoond, dat die mee
ning op praatjes berust. Niettemin heeft
het bestuur van het Centraal Bureau be
sloten hoofdzakelijk om deze onjuiste
meening te bestrijden het aantal aan de
adviseurs toe te wijzen proefritten te limi-
teeren tot twee per candidaat; „zakt" een
candidaat voor de tweede maal, dan wordt
hij naar een anderen adviseur verwezen.
Ook het aantal door eenzelfde adviseur af
te nemen examens per jaar zal worden ge
limiteerd.
Mede werd een onderzoek ingesteld naar
de opleiding tot chauffeur. Het aantal der
genen, die zich geroepen gevoelen om on
derricht in het besturen van motorrijtui
gen te geven, is legio. Er is daardoor een
wilde concurrentie op dit terrein ontstaan,
die op haar beurt aan de degelijkheid van
de opleidingen in vele gevallen ernstig af
breuk heeft gedaan. Het C.B.B.R. acht prij
zen van 10.en minder voor een volle
dige opleiding onvoldoende om de noodige
waarborgen te verschaffen, dat men wer
kelijk 'n wagen kan bedienen. De argeloo-
ze cursist, .die in 10 lessen van ongeveer
20 minuten per les door zijn leermeester
rijvaardig wordt verklaard, is wellicht op
grond van de verklaring van dien leer
meester mede overtuigd, dat hij in nog
geen 3 y* uur behoorlijk heeft leeren auto
rijden en wanneer de leermeester hem er
dan nog bijvertelt, dat hij bij den eersten
proefrit toch niet slaagt, dan is hij wellicht
geneigd, dat niet slagen te wijten is aan
den examinator, in plaats van aan den
leermeester of aan zichzelf.
Hoe gaat het echter veelal met zulke
goedkoope spoedcursussen? Na de eerste
mislukte proef wordt verder gegaan in
geven van privé-lessen of het geven
2 gratis lessen van 1520 minuten. Die z.g.
gratis-lessen zijn evenwel reeds verdiscon
teerd in de te vorderen huur van den wa
gen, wanneer deze moet worden gehuurd
voor het afleggen van de tweede of vol
gende proef. Het bestuur van het Centraal
Bureau heeft geconstateerd, dat personen,
die op dergelijke wijze waren opgeleid,
met inbegrip van de steeds terugkeerende
kosten van het examén (thans ƒ3.50), be
dragen zijn kwijtgeraakt tusschen de 50
en ƒ75.
Hoewel uit de ervaring wel is komen
vast te staan, dat het groote aantal onge
lukken in mindere mate aan te weinig rij
vaardigheid dan wel aan diverse andere
oorzaken, o.a. karakterfouten, is te wijten,
heeft het Centraal Bureau zijn 264 advi
seurs opnieuw geïnstrueerd, om zich van
eiken candidaat terdege te overtuigen, dat
hij zijn vervoermiddel afdoende in de hand
heeft en dat hij bekend is met de regels
van den weg en met de verdere verkeers-
voor schriften.
Een en ander heeft het bestuur er tevens
aanleiding toe gegeven, een vrijwillige
controle op de chauffeurscursussen in te
stellen. Voor de leiders of instructeurs van
scholen, waarbij de ernstige bedoeling voor
zit om deugdelijke bestuurders af te leve
ren, is het mogelijk, zich te doen erkennen
door het Centraal Bureau, mits zij zich
onder toezicht van dit Bureau stellen. Om
een uniformiteit in de opleiding zooveel
mogelijk te bevorderen, stelt het Bureau
zich op het standpunt, dat een bepaald
programma voor de cursussen ter opleiding
tot motorrijtuigbestuurder (ster) aan alle
erkende scholen als minimum-opleiding
dient te worden gevolgd, dat de leermees
ters van die scholen over voldoende onder
wijscapaciteiten moeten beschikken en dat
ook het lesmateriaal aan alle eischen moet
voldoen.
Het doel van deze, in het belang van het
publiekte treffen, maatregelen kan als
volgt worden omschreven:
a. een uniforme opleiding te bevorderen
tot het verkrijgen van een bewijsstuk van
rijvaardigheid;
b. het verkrijgen van meer zekerheid,
dat de opleiding beantwoordt aan de
eischen, welke moeten worden gesteld bij
het afleggen van de rijvaardigheidsproef;
c. het in bescherming nemen van de be
langen van personen, die zich door middel
van een rijcursus willen bekwamen in het
besturen van motorrijtuigen.
De eischen, welke in hoofdzaak worden
gesteld, zijn, dat een leerling persoonlijk
tenminste 15 volle practische rij-uren een
motorrijwiel heeft bestuurd zoowel in het
drukke verkeer als op buitenwegen, niet
slechts bij daglicht, doch ook eenige uren
bij kunstlicht. In cursusverband moet een
aantal uren les worden gegeven in ver-
keersvoorschriften en theorie van het mo
torrijtuig.
Chauffeurscholen, welke aan de gestelde
eischen blijken te voldoen, verkrijgen het
recht tot het voeren van het embleem van
het Bureau (een cirkel met staand kruis,
eenigszins gelijkend op een wiel met 4 spa
ken, met de letters C.B.B.R. en in den rand
de woorden: Centraal Bureau voor de af
gifte van bewijsstukken van rijvaardig
heid), welk embleem in verkleind formaat
ook op de leswagens kan worden aange
bracht. De kosten van een en ander wor
den geheel door het C.B.B.R. gedragen. Di
recteuren van chauffeursscholen kunnen
op schriftelijke aanvrage aan het Centraal
Bureau (Groot Hertoginnelaan 70, Den
Haag) de stukken toegezonden krijgen als
eersten stap tot de erkenning van hun
school, terwijl aan toekomstige bestuurders
op schriftelijke aanvrage kosteloos een
programma van eischen zal worden ver
strekt, hetwelk het Centraal Bureau heeft
samengesteld om een behoorlijke chauf-
feursopleiding zooveel mogelijk te verze
keren.
UITKEERING AAN HET GEMEENTE
FONDS.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft door bemiddeling van de colleges
van Gedeputeerde Staten de volgende cir
culaire betreffende vermindering der uit-
keering uit het Gemeentefonds, bedoeld in
artikel 3, onder a der wet van 15 Juli 1929
(Stbl.No. 388) aan de gemeentebesturen
doen toekomen.
Ik heb de eer, mede namens mijn ambt
genoot van Financiën, het volgende ter
kennis van uw college te brengen.
Zooals u bekend zal zijn is bij de Sta
ten-Generaal ter overweging aanhangig
gemaakt een ontwerp van wat tot vermin
dering der uitkeering bedoeld in artikel 3,
onder b, der wet van 15 Juli 1929 (Stbl.
No. 388) en tot wijziging der wet van 18
Maart 1932 (Stbl. No. 104). (Gedrukte
Stukken Zitting 1933—1934 176).
De in dit wetsontwerp bedoelde vermin
dering zal plaats vinden naar gelang van
de draagkracht van alle gemeenten des
Rijks, eveneens gerekend per inwoner.
In artikel 1 van het wetsontwerp is daar
toe een schaal opgenomen.
De draagkracht van elke gemeente zal
haar uitdrukking vinden in de som van een
aantal belastingopbrengsten, vermeerderd
met de winstuitkeeringen van verschillen
de bedrijven en verminderd met de verlie
zen van verschillende bedrijven. Een en
ander is nader omschreven in de artikelen
2 en 3 van het wetsontwerp.
Het ontwerp gaat uit van de gedachte,
dat de bovenbedoelde vermindering zal
plaats hebben op de uitkeering, bedoeld in
artikel 3, onder b. der wet van 15 Juli 1929
(Stbl. No. 388), welke voor het jaar 1934/35
door de gemeente zal worden genoten.
Het zal derhalve aanbeveling verdienen,
dat de gemeenten bij het opmaken van
haar begrooting voor het dienstjaar 1934
rekening houden met de mogelijkheid, dat
dit wetsontwerp tot wet zal worden ver
heven en dus op de uitkeering uit het Ge
meentefonds over het jaar 1934/35, waar
van in het jaar 1934 drie termijnen ver
vallen, een korting zal worden toegepast.
Zooals hierboven medegedeeld, zal de
korting, komt het ontwerp ongewijzigd in
het Staatsblad, afhankelijk zijn van de
draagkracht der gemeenten (Gemeenten
met zeer geringe draagkracht zullen in het
geheel niet worden gekort).
Teneinde de gemeenten thans in staat te
stellen van de eventueel door haar te dra
gen korting een berekening te kunnen ma
ken, heeft de Regeering een raming doen
samenstellen van het bedrag der draag
kracht van alle gemeenten des Rijks, ge
rekend per inwoner.
Dit bedrag kan aan de hand van ver
schillende gegevens voorloopig gesteld wor
den op 27.49.
Indien thans elke gemeente voor zich zelf
aan de hand van het bepaalde in de artt. 2
en 3 de draagkracht per inwoner berekent,
kan zij daarna bepalen, hoeveel procent de
door haar berekende draagkracht beloopt
van het bedrag van 27.49, terwijl zij als
dan tevens aan de hand van de schaal, op
genomen in artikel 1 van het wetsontwerp,
kan bepalen, of, en zoo ja, met hoeveel
procent hare uitkeering ait het Gemeente
fonds vermoedelijk zal worden verminderd
De verschillende wetsbepalingen zullen
na totstandkoming van het wetsontwerp
nader worden uitgewerkt in een algemee-
nen maatregel van bestuur. Het ligt in de
bedoeling te bevorderen, dat daarin o. m.
het volgende zal worden bepaald:
a. ten aanzien van de in artikel 2 ge
noemde belastingopbrengsten, dat hiervoor
tot grondslag zullen gelden de opbrengsten
over het boekingstijdvak 19321933;
b. ten aanzien van de in artikel 3 ge
noemde winsten en verliezen van bedrij
ven, dat hiervoor als grondslag zal gelden
het gemiddelde dezer winsten en verliezen
volgens de afgesloten, of, voor zoover nog
niet afgesloten, voorloopig vastgestelde Ge
meenterekeningen over de jaren 1928
1932.
c. dat ter berekening van de draagkracht
per inwoner, het bedrag der draagkracht
van de gemeente moet worden gedeeld door
het aantal inwoners der gemeente op 1 Ja
nuari 1933.
Voor zoover uw College, ten aanzien van
de belastingopbrengsten, nog nadere gege
vens behoeft, zal het zich, ter verkrijging
daarvan, kunnen wenden tot den Inspec
teur der directe belastingen, doch niet na
dan na verloop van 10 dagen na ontvangst
van deze aanschrijving.
De banderolleprijs vaa tabaksfabrikaten.
De Nederlandsche bond van marktkoop-
lieden-vereenigingen heeft een brief ge
richt aan den minister van financiën en
aan de Tweede Kamer, waarin verzocht
wordt, niet te treden in de verzoeken van
belanghebbenden in de sigarenindustrie,
o.m. om de Tabakswet te wijzigen in dien
zin, dat het niet meer mogelijk zal zijn,
tabaksfabrikaten te verkoopen beneden
den prijs, welken de banderolle aangeeft.
De bond wijst er daarbij op, dat zeer
vele handelaren in sigaren, sigaretten enz.
door een dergelijke bepaling ten zeerste
in hun broodwinning zouden worden bena
deeld, aangezien daardoor bijv. de verkoop
van „ongeregelde partijen rookartikelen"
niet meer mogelijk zou zijn.
Tenslotte merkt de bond op, dat door
zoodanige bepaling niet alleen bedoelde
handelaren zouden worden gedupeerd, doch
dat ook de consument daarvan schade zou
ondervinden.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Engelsche minister van financiën over
de middelen om uit de crisis te geraken.
(2e blad).
Het proces te Leipzig. (2e blad).
BINNENLAND.
De dader van den aanslag in het Mak
kerhuis te Medemblik bekend. (Laatste
Ber.).
Hoe de „verloren" 37.000 in Rotterdam
zijn opgemaakt. (Gem. Ber. 3de blad).
Een huurdersstaking te Rotterdam. (Gem.
Ber. 3de blad).
NAAR BEAURAING.
Wij herinneren er aan, dat degenen, die
deelnemen aan de reis naar Beauraing,
moeten voorzien zijn van een pas of min
stens van een bewijs van Nederlandschap,
te verkrijgen aan de gemeente-secretarie
voor de daarbij vastgestelde vergoeding.
Zij, die het nog niet in hun bezit hebben,
moeten zich haasten een van genoemde
papieren in hun bezit te krijgen.
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
Het secretariaat van het Nationaal Cri
sis-Comité deelt mede:
Voor de radio-prijsvraag van 3 October
heeft het Nationaal Crisis-Comité alsnog
belangrijke inzendingen der Rotterdam-
sche Kunstenaarssociëteit en het Teeken-
College „Kunst zij ons doel" te Haarlem,
in totaal 52 kunstwerken, ontvangen; het
comité is daarvoor ten zeerste erkente
lijk.
De propaganda-afdeeling van het
Nationaal Crisiscomité deelt mede:
Daar de mogelijkheid niet uitgesloten is,
dat men niet in het bezit is kunnen komen
van een crisisbriefkaart, waarop de prijs
vraag ingestuurd dient te worden, deelen
wij mede, dat de toezending van de op
lossing nog kan geschieden tot 11 October,
12 uur 's nachts poststempel, zoodat een
ieder zich nog gemakkelijk kan voorzien
van bovengenoemde briefkaarten.
Het Nationaal Crisiscomité heeft van
het Accountantskantoor H. J. Vooren te
's-Gravenhage, de volgende verklaring
ontvangen:
„Blijkens de administratie van het Na
tionaal Crisiscomité, die tot en met 31
Augustus 1933 door ons gecontroleerd en
accoord bevonden is, werd tot en met ge
noemden datum ontvangen aan giften in
geld voor A-steun (incl. rente en bijzon
dere baten) 1.568.401.58, voor verstrekte
giften in natura ƒ993.164.99, aan steun in
den vorm van voorschotten stond per 31
Augustus uit ƒ9.470, aan B-steun werd
uitgedeeld in geld en in giften aan natura
1.108.078.70.
De beschikbare betalingsmiddelen als
mede de onderpanden voor gedeponeerde
gelden zijn door ons opgenomen en in
overeenstemming bevonden met de admi
nistratieve verantwoording."
Geen gratis officiersopleiding.
Met ingang van 16 September j.l. is de
geheele financieele vrijstelling van oplei-
dingskosten voor cadetten, bestemd voor
den dienst in Ned. Indië, opgeheven.
Slechts in zeer bijzondere gevallen zal
van deze beslissing worden afgeweken.
UIT DE OMGEVING
STOMPWIJK.
Executie. Op vordering van de Coöp.
Boerenbond „Nooit Gedacht" had de ver
koop bij executie plaats van de te Wilt-
veen staande bouwmanswoning met 7 H.A.
51 A. 45 c.A. weiland, eigendom van G. M.
W. Ingezet werd voor 13.700.door W.
J. v. d .Ham, Westvlietweg 100 te Stomp-
wijk.
Werkloozen. Het aantal werkloozen
bedraagt momenteel in de Gemeente
Stompwijk 78 en in Veur 49.
Geboren: AlLertus Hendrikus Petrus,
z. v. E. D. van Iperen en M. A. Tas.
Maria, d. v. G. Speelman en M. A. v. Dol-
der.
Gehuwd: A. W. M. Groene wegen en
L T. P. Remmerswaal.
